Wobhladaj sej swět, ale nawróć so!

Transkript

1 Wobhladaj sej swět, ale nawróć so! Serbski gymnazij Budyšin / Sorbisches Gymnasium Bautzen

2 Přihoty W přihotach na projektowy dźeń naprašowachmy so měsac do zarjadowanja pola šulerjow za zajimami hladajo na powołanski puć po maturje. Šulerjam so projekt a wotběh zarjadowanja před staji, po tym zo su swoje zajimy na před podatym łopjenu nakřižowali. Na zakładźe toho so pola studentow wotpowědnych směrow napra šowachmy a referentow dźěłarničkow za zarjadowanje organizowachmy. Slědowace ćežišćowe temy běchu jara požada ne: financowanje studija, dobro wólna słužba, As ses s ment-center, sorabistika, požadanje a pisanje motiwaciskeho lista. Tute běchu kruty wobstatk našeho zarjadowanja. Vorbereitungen In Vorbereitung des Projektes wurden den Schülern der 11. und 12. Klasse die Inhalte der Veranstaltung vorgestellt. Unser Anliegen war es, die Interessen der Schüler zu erfragen, um Studenten der gewünschten Studienrichtungen zu gewinnen sowie die Inhalte der Workshops entsprechend zu gestalten. Vor allem das naturwissenschaftliche Studium interessierte viele Schüler der 12. Klasse. Die Mehrzahl der Schüler der 11. Klasse war hingegen am Studium Lehramt und an Studienmöglichkeiten im sozialen und naturwissenschaftlichen Bereich interessiert. Das Thema Studienfinanzierung und die Freiwilligendienste wurden mehrheitlich gekennzeichnet. Auch das Bewerbungstraining war für die Schüler bei der Befragung von Interesse. Ferner wurden Studienwünsche in den Bereichen Sprache, Kommunikationswissenschaften, Kunst, Musik und Eventmanagement benannt.

3 Studijny informaciski dźeń Wobhladaj sej swět, ale nawróć so! , Serbski gymnazij Budyšin Wotběh hodź. móžnosće po maturje awla přednošk Ilona Kosmehl, Agentura za dźěło Budyšin hodź. wučerski dorost Bosćij Handrik, SBAB hodź. informacije k wotběhej, rozdźělenje šulerjow do skupin projektowy team hodź. přestawka hodź. workshopy - paralelnje w rjadownjach Assessment-Center 1) financowanje studija studentski skutk Lipsk 2) požadanski trening optikar Rüdiger Lenz, Agentura za dźěło Budyšin 3) FSJ / zwjazkowa dobrowólna słužba, work & travel, elewojo, au-pair nošerjo, młodostni 4) motiwaciski list jako požadanje dr. Bärbel Teubert, centrum za pisanje Lipsk BBZ Budyšin hodź. přestawka hodź. workshopy 1) financowanje studija 2) požadanski trening 3) FSJ / zwjazkowa dobrowólna słužba, work & travel, elewojo, au-pair 4) motiwaciski list jako požadanje 5) sorabistika & uniwersita Lipsk dr. Jana Šołćina, studenća Assessment-Center BBZ Budyšin hodź. wobjed hodź. studenća rozprawjeja šulerjam - awla

4 Studieninformationstag Wobhladaj sej swět, ale nawróć so! , Sorbisches Gymnasium Bautzen Tagesablauf Uhr Wege nach dem Abitur - Aula Ilona Kosmehl, Agentur für Arbeit Bautzen Uhr Lehrernachwuchs in Sachsen Sebastian Handrick, SBAB Uhr Information zum Tagesablauf, Gruppeneinteilung Projektteam Uhr Pause Uhr Workshops parallel in Klassenräumen Assessment-Center 1) Studienfinanzierung Studentenwerk Leipzig 2) Bewerbungstraining Lenz Augenoptik, Agentur für Arbeit Bautzen 3) FSJ / Bundesfreiwilligendienst, Eleve, work&travel, Aupair Träger, Jugendliche 4) Motivationsschreiben Dr. Bärbel Teubert, Schreibzentrum Leipzig BBZ Bautzen Uhr Pause Uhr Workshops 1) Studienfinanzierung 2) Bewerbungstraining 3) FSJ / BFD, Eleve, work&travel, Aupair 4) Motivationsschreiben 5) Sorabistik & Universität Leipzig Dr. Jana Scholze Assessment-Center BBZ Bautzen Uhr Mittagessen Uhr Studenten berichten Schülern - Aula

5 1. Schule und was kommt dann? Frau Kosmehl, Beraterin für akademische Berufe bei der Agentur für Arbeit Bautzen, stellte mögliche Wege nach dem Abitur vor, sprach zur Studienfinanzierung sowie zu Bewerbungsverfahren und Bewerbungsterminen. Studienmöglichkeiten Universität Musik-/ Kunsthochschule Fachhochschule auch ausbildungsintegriertes Studium 6-10 Semester (je nach Studiengang) 6-10 Semester (je nach Studiengang) Naturwissenschaften, Medizin, Ingenieurwissenschaften, Gesellschaftswissenschaften, Wirtschaftswissenschaften, Geisteswissenschaften, Lehrämter, Kunst, Musik Technik, Wirtschaft, Landwirtschaft, Landespflege, Sozialwesen, Gestaltung, Chemie, Mathematik, Informatik, Architektur Bachelor / Master / Staatsexamen Diplom* / Magister* Bachelor / Master Diplom (FH)* *2010 in der altern Form ausgelaufen Zur Zeit kann der Abiturient aus verschiedenen Studiengängen auswählen. Dabei die richtige Wahl zu treffen, ist nicht einfach. Frau Kosmehl stellte die Studienmöglichkeiten vor allem an sächsischen Hochschulen aufgeteilt nach den Abschlüssen Bachelor, Master und Staatsexamen vor. In Sachsen gibt es u.a. das ausbildungsintegrierte Studium, genannt KIA Studium. Dabei wird neben dem Berufsabschluss der Hochschulabschluss vorrangig in einem technischen oder naturwissenschaftlichen Studiengang erworben. Das duale Studium, das meist von Fachhochschulen angeboten wird, vereint demzufolge Ausbildung und Studium und dauert insgesamt fünf Jahre. Zu den besonderen Studienmöglichkeiten zählen das Studium an einer Berufsakademie sowie das Studium an der Fachhochschule für öffentliche Verwaltung, wenn ein Beruf beim Finanzamt oder im Polizeidienst angestrebt wird. Für alle die Medizin studieren möchten, gab es den Hinweis, dass in der 12. Klasse der sogenannte Medizinertest zur Auswahl der Bewerber medizinischer Studiengänge stattfindet.

6 Außerdem benannte Frau Kosmehl berufliche Perspektiven nach dem Abitur und verschiedene Angebote der Berufsberatung. Beispielsweise kann jeder Schüler einen Test durchführen, um für sich das geeignete Studium zu finden. Durchgeführt werden studienfeldbezogene Beratungstests mit Wissensstand der 12. Klasse. Ebenso wurden Überbrückungsmöglichkeiten wie zum Beispiel ein Freiwilliges Jahr angesprochen. Wer ein solches Jahr ableisten möchte, dem wird empfohlen, sich dennoch um einen Studienplatz zu bewerben. Erfahrungsgemäß erhalten diejenigen, die einen Studienplatz erhalten haben aber einen Freiwilligendienst ableisten möchten, in jedem Fall eine erneute Zusage im darauffolgenden Jahr. Besondere Studienmöglichkeiten Berufsakademie Öffentliche Verwaltung Fachhochschule 3 Jahre 3 Jahre Nur in den Berufsfeldern Technik, Wirtschaft, Sozialwesen möglich Bachelor Diplom (BA) sollte 2010 auslaufen Allgemeine Verwaltung, Steuer- und Staatsfinanzverwaltung, Rechtspflege, Sozialverwaltung und Sozialversicherung sowie Polizei in der Landesverwaltung Bundespolizei, Bundesnachristendienst usw. Diplom (FH) Bachelor 2. Serbski wučerski dorost Zawod do temy poda knjez Bosćij Handrik, referent Sakskeje kubłanskeje agentury regionalneje wotnožki Budyšin. Wón jasnje wuzběhny, zo pytaja so nuznje wučerjo, kiž serbšćinu jara derje wobknježa. Tohodla eksistuje wosebite dojednanje k zaručenju serbskeho wučerskeho dorosta, kiž student pedagogiki z kubłanskej agenturu a kultusowym ministerstwom Sakskeje tež podpisa. Tute dojednanje so jenož z maturantami w maturitnym lětniku wotzamknje. Šulerjo, kiž maja zajim na studiju wučerstwa, měli so tohodla sčasom pola wučerja abo šulskeho nawody přizjewić, kiž přizjewjenje na regionalnu wotnožku kubłanskeje agentury dale sposrědkuje. Statistika wo přichadźe a wotchadźe wučerjow w Sakskej pokazuje, zo woteńdźe wot lěta 2013 jara wjele wučerjow na wuměnk. Ličba šulerjow wostanje njehladajo na to nimale samsna. Młodźi wučerjo změja swobodne městna narunać. Dotal předležace ličby pokazuja, zo je studij wučerstwa dobra perspektiwa za šulerjow. Hladajo wosebje na přesadźenje 2-plus-koncepta su maćernorěčni wučerjo jara požadani. Tak hodźa so na přikład předmjety kaž stawizny, sport, wuměłstwo, biologija

7 abo towaršnowěda dwurěčnje wuwučować. Wosebje trěbni su tuchwilu wukubłani wučerjo za předmjety matematika, biologija, serbšćina, němčina a jendźelšćina. Wučerski dorost za předmjetaj geologija a stawizny je tuchwilu zaručeny. Pozitiwnje za studij wučerstwa rěči tež, zo maja młodźi wučerjo pozdźišo móžnosć, we Łužicy dźěłać. Powšitkownje hodźi so rjec, zo rozsudźi so wjetšina wšěch zajimowanych za studij wučerstwa za gymnazij. Tola wosebje srjedźne a zakładne šule maja wulku potrjebu na wučerjach, zwěsća Bosćij Handrik. Tohodla referent jasnje wuzběhny: Štóž ze zajimcow chce potajkim radšo z młódšimi šulerjemi dźěłać, měł wučerstwo za zakładnu šulu studować, štóž radšo z lětnymi dźěła, měł studować wučerstwo za srjedźnu šulu. Wučerstwo za gymnazij wužaduje sej wědomostne wusměrjenje a tomu wotpowědowace wuwučowanje. Kak so wuspytać a prawy směr namakać? To je na přikład w prózdninach móžno, hdyž dźěłaće jako pomocnik w prózdninskim lěhwje. Tam přichodni studenća wučerstwa jara rady swoje prěnje nazhonjenja we wobchadźe z dźěćimi hromadźa. Dalše informacije namakaće pod Po přednoškomaj zeznajomichu so šulerjo z wobsahom dalšich dźěłarničkow a zapisachu so do lisćinow dźěłarničkow, kiž chcedźa w běhu dnja wopytać.

8 Wučerski dorost w Sakskej Lehrernachwuchs in Sachsen Wučerski dorost w Sakskej Wučerski dorost w Sakskej Přirunanje wotchadow a přichadow Anzahl Personen Jahr Quelle: Statistisches Landesamt ausscheidende Personen nachrückende Personen Wučerski dorost w Sakskej Wuwiće šulerskich ličbow November / / / / / / / / / /20 GS MS + AMS GY + AGY FS + KHS BS November 2011 Wučerski dorost w Sakskej Vergleich des Bedarfs je Schulart mit den aktuell Studierenden je Schulart Durchschnittliche Anteile der Schularten am Gesamtbedarf Wintersemester 2009/10 - Lehrämter + Masterstudenten 12% 9% 10% 13% 25% 12% 10% Grundschulen LA GS + Master GS 25% 25% Mittelschulen Gymnasien Förderschulen 59% LA MS + Master MS LA GY + Master GY LA FS + Master FS LA BS + Master BS November 2011

9 3. Die Workshops Freiwilligendienste Dobrowólne słužby Sarah, sobudźěłaćerka Syće za dźěćace a młodźinske dźěło z Biskopic Wona předstaji pod hesłom Socialne dźěło ma tójšto mjezwočow pokaž nam twoje! dobrowólne lěto na polu zjawnostneho a projektoweho dźěła. K jeje nadawkam słuša wšědne dźěło w běrowje a nowinarske dźěło. Tak pisa wona tež krótke nowinske artikle. Dobrowólne lěto pak wobpřija nimo dźěćaceho a młodźinskeho dźěła tež dźěło ze starymi ludźimi. Jako dźěłacy w dobrowólnej słužbje dóstawaš 280 na měsac, maš 27 dowolowych dnjow a 25 kubłanskich dnjow, hdźež wobdźěliš so na přikład na ekskursijach abo seminarach, na kotrychž zeznaješ so z dalšimi powołanskimi směrami. Z dobrowólnym lětom přiličitej so ći zdobom čakanskej semestraj. Požadanja pola Syće za dźěćace a młodźinske dźěło w Biskopicach su přez cyłe lěto móžne. Formular za požadanje a dalše informacije steja pod

10 Maksimilian a Benjamin, elewaj w Němsko-Serbskim ludowym dźiwadle (NSLDź) Powołanja w dźiwadle a kołowokoło dźiwadła su na přikład dramaturg, dźiwadźelnik, režiser. Tež powołanja wšelakorych rjemjesłow w dźiwadle nadeńdźeš. Dohlad do tutych powołanjow a wosebje do dźiwadźelenja dóstanu elewojo w běhu swojeho lěta. Mjez druhim zeznaja klankodźiwadło, nawuknu pantomimu a improwizaciju. Wjeršk lěta je dźiwadłowa inscenacija elewow. Wot septembra hač do awgusta traje hrajna doba w dźiwadle. Ćežišćo lěta jako elewa je, zo nawuknješ, kak so prawje na jewišću pohibuješ. K tomu słuša na přikład tesakowanje. Dale maš so na dźiwadłowych šulach předstajeć a požadać abo so na dalšich testach wobdźěleć, hdyž chceš so z režiserom abo dramaturgom stać. Za elewu požadać maš so pisomnje pola NSLDź. Potom dóstanješ přeprošenje k předhraću, hdźež ma so wěsty kruch w němčinje a serbšćinje hrać abo spěwać. Dobra serbšćina je wuměnjenje za elewu pola NSLDź. Madleńka Šołćic poda přitomnym dalše zakładne informacije. Weronika, Europske dobrowólne lěto Weronika absolwowaše w Čěskej dobrowólne lěto. Wona rysowaše swój dotalny žiwjenski puć po maturje, jako studijne městno njedósta a so tuž za dobrowólne lěto we wukraju rozsudźi. Tuchwilu studuje w Drježdźanach na Ewangelskej wysokej šuli socialne dźěło. Wuměnjenje za požadanje na wysokej šuli bě pisomne wopodstatnjenje, zo je wona znajmjeńša poł lěta trajacy praktikum absolwowała. Europske dobrowólne lěto financuje Europska unija. Wobsahi dźěła leža zwjetša w socialnym wobłuku. Trěbny je nošer abo organizacija ze sydłom w Němskej (Entsendeorganisation). Organizacija Weroniki mjenuje so BUKA a ma zaměr, dźěći a młodostnych we wosebitych situacija podpěrać. Zajimawe je dźěło tuž za tych, kiž chcedźa z dźěćimi a młodostnymi mjez 10 a 20 lětami dźěłać a po tutym puću Europu a nowych ludźi zeznać.

11 Franciska Franciska rozprawješe wo swojim lětnym přebytku w Jendźelskej, hdźež je zbrašenych sobu dohladowała a zastarowała. Wšědny dźěłowy dźeń započinaše so rano z myćom zbrašenych. Potom slědowachu hač do připołdnja workshopy a popołdnju bě Franciska zaso za zaběry zbrašenych zamołwita. Dohladować měješe wona nimo toho rozdźělenje medikamentow. Požadała bě so Franciska pola wotpowědneje organizacije priwatnje. Lěpšina toho je, zo móžeš sej po tutym puću swoje městno za přebywanje we wukraju sam wupytać. Ze zarjadami w Němskej wosta wona dale w zwisku, wosebje dla płaćenja dźěćaceho pjenjeza. Za tute lěto ze zbrašenymi rozsudźi so Franciska tohodla, dokelž chcyše po šulskim kubłanju něšto cyle hinašeho činić a swoju jendźelšćinu polěpšić. Poskitk, wužiwać aupair, zdaše so jej přenjewěsty, wšako njewědźeše, do kotreho kónca swěta a do kajkich swójbnych wobstejnosćow ju powjedźe. Wosebje lubiło je so Francisce, zo je so z hinašim wašnjom žiwjenja zeznajomić móhła. Nimo toho zezna tež po tutym puću wjele wšelakorych kulturow a ludźi z cyłeho swěta. Hač do dźensnišeho wona z nimi kontakt wudźeržuje. Motivationsschreiben Auch in diesem Jahr unterstützte uns Frau Dr. Bärbel Teubert als Referentin im Workshop Motivationsschreiben. Die Schüler erstellten ein erstes Anschreiben, das besonders für Bewerbungen an einer Universität oder für einen Auslandsaufenthalt gefordert wird, und bekamen dabei praktische Hinweise für geeignete Formulierungen und welche am besten vermieden werden sollten. Betont wurde der Mittelteil des Schreibens, wo Erfahrungen und Kenntnisse des Bewerbers hervorgehoben werden. Es werden beispielsweise Praktikas oder besondere Fähigkeiten (Sport, Instrumente, ehrenamtliche Arbeit) beschrieben. Student Clemens hatte als Co-Referent eigene Beispiele mitgebracht und den Schülern vorgestellt.

12 Workshop: Motivationsschreiben Handout: Methoden des assoziativen und kreativen Schreibens Freewriting: Das Freewriting kann man als offenes Freewriting ohne Thema und als fokussiertes Freewriting zu einem bestimmten Thema, das man als Überschrift benutzt, anwenden. Es hilft, eigene Interessen aufzudecken, einen Fokus zu finden, die eigene Sprache und Stimme zu entwickeln und Schreibhemmungen vorzubeugen bzw. zu beheben. Methode: Man schreibt auf, was einem spontan in den Sinn kommt bzw. was einem spontan zu einem bestimmten Begriff oder Thema einfällt. Dabei schreibt man horizontal in Sätzen oder in Satzteilen. - Man schreibt schnell und ohne Unterbrechung, - schaut nicht zurück auf das, was man schon geschrieben hat, - denkt nicht darüber nach, was man gerade schreibt, - kümmert sich nicht um Satzbau und Grammatik, - bewertet nicht und verwirft keinen Gedanken. - Formale Richtigkeit oder Logik in der Darstellung spielen keine Rolle. - Fällt einem nichts ein, dann schreibt man solange Was noch zu x?, bis sich andere Sätze einstellen. Dauer der Übung: etwa fünf Minuten. Clustern: Das Clustern hilft, den Ideenfluss zu einem Thema in Gang zu setzen und Zusammenhänge bildhaft zum Ausdruck zu bringen. Methode: Man schreibt ein Thema oder einen Begriff in die Mitte eines leeren Blattes und kreist es/ihn ein. Nun sammelt man alles, was einem dazu einfällt. Dabei - konzentriert man sich auf das Einzelwort und zieht um jedes Wort einen Kreis, - gruppiert die gefundenen Wörter um den Kernbegriff, um das Thema herum, - bildet Wortketten, wenn ein Wort andere Wörter assoziiert, - stoppt nicht und bewertet nicht. - Hat man keine Ideen mehr, so kann man die Kreislinien nachziehen, bis sich neue Gedanken einstellen. Dauer der Übung: etwa fünf Minuten. Dr. Bärbel Teubert, Schreibzentrum Leipzig

13 Studienfinanzierung Frau Dr. Steudel-Ljahovec, Gruppenleiterin im Studentenwerk Leipzig, erläuterte den Schülern allgemeine Regelungen bei der Antragstellung für BaföG, beispielsweise welche Antragsfristen einzuhalten sind, welches Einkommen der Eltern berechnet wird usw. Student Jakub, stellte das Stipendium als eine Form der Studienfinanzierung vor. Bei einem Stipendium, das einem z.b. durch eine Stiftung gewährt wird, berechnet die jeweilge Stiftung die monatliche Zahlung an den Studenten. Ein Stipendiat bekommt allerdings kaum Bafög, jedoch erhält er eine monatliche Zulage in Höhe von 150 für Bücher. Soziales oder politisches Engagement sowie ein gutes Zeugnis sind für eine Bewerbung um ein Stipendium von Vorteil. Vorzuweisen sind zum Beispiel ehrenamtliche Arbeit in Vereinen, in kirchlichen Vereinigungen, im Chor, als Pfadfinder etc. Die meisten Stiftungen bieten zudem Seminare zur politischen Bildung oder themenartige Exkursionen an. Bewerbungstraining Rüdiger Lenz, Augenoptikermeister In diesem Workshop wurde ein Vorstellungsgespräch durchgespielt. Wichtiger Hinweis von Herrn Lenz: der erste Eindruck zählt. Die ersten drei bis vier Sekunden des Gesprächs sind entscheidend für die Zukunft des Auszubildenden. Ferner gab es Hinweise zu Mimik und Gestik oder zur Körperhaltung während des Gesprächs. Sorabistika Dr. Jana Šołćina, Regina a Milena Dr. Jana Šołćina pokazowaše kaž před njej Bosćij Handrik tež na stupacu potrjebu serbskorěčnych wučerjow na polu sorabistiki. Wona rozjasnjowaše wobsahi studija sorabistiki na Lipšćanskej uniwersiće a móžne powołanja. Na přikład hodźi so sorabistika kom-

14 binować ze studijom žurnalizma abo politologije. Wěsty entuziazm, potajkim horjenje za serbšćinu, je wuměnjenje za studij sorabistiki. Serbscy absolwenća maja nimo toho dobre powołanske perspektiwy we Łužicy. Dale poda dr. Šołćina krótki přehlad, što wšo hodźi so na Lipšćanskej uniwersiće studować. Jasne doporučenje bě, wužiwać wšitke móžnosće, kiž so studentej w Lipsku skićeja. Assessment-Center Rollenspiele und Gruppendiskussionen durchliefen die SchülerInnen im Assessment-Center. Die Schüler lernten im Rahmen eines Auftrages Verhandlungen zu führen und Kompromisse zu finden. Dieser Workshop dauerte, im Gegensatz zu den anderen, zwei Unterrichtseinheiten. Das BBZ Bautzen war für die inhaltliche Durchführung verantwortlich.

15 4. Studenća rozprawjeja šulerjam Wjeršk projektoweho dnja běše třeći blok. Cyłkownje15 studentow najwšelakorišich studijnych směrow, kiž po cyłej Němskej studuja, bě přeprošenju slědowało. Woni předstajichu mjez druhim studij mediciny, psychologije, hospodarstwa, socialneho dźěła, prawnistwa a wučerstwa bliže a wotmołwjachu na prašenja zajimcow. Tak rozprawješe na přikład studentka prawnistwa, zo je studij poměrnje suchi, hdźež maš wjele čitać a klawsury pisać. Wona poruči studij wosebje młodostnym, kotřiž so za towaršnostne zjawy zajimuja. Na přednošk knjeza Bosćija Handrika nawjazujo a jako praktikar napominaše nawoda Serbskeje srjedźneje šule Ralbicy Joachim Glücklich šulerjow, kiž chcedźa so z wučerjom stać, zo njetrjeba kóždy stawizny studować. Serbskorěčni wučerjo budu na wšitkich serbskich šulach w dwurěčnej kónčinje trěbni. Wón rady młodych kolegow na powołanskim puću podpěruje. Zdobom přeprosy knjez Glücklich šulerjow, kiž chcedźa so z wučerjom stać, do Ralbičan šule, zo bychu so na zarjadowanjach wobdźělili a tak šulu zeznali. Dale předstaji Tanja Donatec powołanske móžnosće na Hudźbnej akademiji Serbskeho ludoweho ansambla. Tam dóstanje šuler jako přihot na přikład za studij hudźby podpěru w hudźbnej teoriji abo w spěwanju. Zdobom maja wšelake rjemjesła w ansamblu, kiž móže zajimc bliže zeznać, hdyž absolwuje tam praktikum. Akademija skića powšitkownje tójšto móžnosćow wukmanjenja a spěchowanja jednotliwca na wuměłskim polu. Šulerjo zhonichu wot studentow dale, zo bě za nich přebytk we wukraju hladajo na studij, rěčne wukmanjenje a za wosobinske wuwiće wulka lěpšina. Woni namołwjachu šulerjow, tute móžnosće wužiwać. Při studijnym městnje trjebaš tež bydlenje. Studenća z Drježdźan předstajichu serbsku etažu w Drježdźanach. Přitomni zhonichu wo aktiwitach studentow a pola koho maja so přizjewić. Tež internat w Lipsku je stajnje za serbskich studentow prěnja adresa. Studentske zjednoćenstwa organizuja tež zhromadne wjerški kaž na přikład kóždolětne nalětne pućowanje. Po tym mějachu šulerjo składnosć, so hišće cyle wosobinsce ze studentami rozmołwjeć. Studenća jim wobsahi swojeho studija hišće nadrobnišo wopisowachu a sobupřinjesene materialije rozdźělichu. Rozmołwy mějachu šulerjam rozsud wolóžić, so za prawy směr rozsudźić. Tež elewaj wotmołwještaj na prašenja šulerjow.

16 Twoje měnjenje k zarjadowanju Kak posudźuješ předstajenja projekta w předpolu? Wie bewertest du die Präsentation des Projektes im Vorfeld? Šulerjo hódnoćichu předstajenje projekta z dobre. Die Projektpräsentation werteten die Schüler mit gut. Kajki je twój powšitkowny zaćišć wo zarjadowanju? Wie ist dein Gesamteindruck des Projekttages? Šulerjo hódnoćichu tež cyłkowne zarjadowanje z dobre. Der Projekttag wurde ebenso mit gut bewertet. Wobsahi wotpowědowachu mojim wočakowanjam. Die Inhalte entsprachen meinen Erwartungen. W powšitkownym hódnoćenju so zwěsći, zo wotpowědowachu wobsahi wočakowanjam šulerjow. Financowanje studija, dobrowólne słužby a požadanski trening je wjetšina šulerjow wopytała a tute z jara derje abo derje hódnoćiła. In der Allgemeinwertung entsprachen die Inhalte den Erwartungen der Schüler. Im Speziellen nahmen die meisten Schüler an den Workshops Studienfinanzierung, Bewerbungstraining und Freiwilligendienste teil, die mit einem sehr gut bis gut bewertet wurden. Što je so tebi wosebje lubiło? Was hat dir besonders gefallen? Die nüchternen Beispiele bei der Studienfinanzierung. Bewerbungstraining bei Herrn Lenz. Organisation der Gruppen. Rozmołwy ze studentami. Pisanje motiwaciskeho lista a rozmołwa wo tym, ale tež kritika a doporučenja referentki a studenta. Cyłkowna ideja. Kotre změny by namjetował/a? Welche Veränderungen schlägst du vor? Někotre wobłuki kaž Assessment-Center njeměli cyły dźeń trać, dokelž po tym hižo žadyn čas njebě, sej tamne wěcy naposkać. Das Projekt über zwei Tage führen, damit man mehr anschauen kann. Die Gesprächsrunden eventuell kürzer und knapper gestalten, damit die restliche Zeit für Fragen an die Studenten genutzt werden kann. By zarjadowanje tež přichodnym 11. a 12. lětnikam doporučił/a? Sollte das Projekt für die nächsten 11. und 12. Klassen wieder durchgeführt werden? Haj, na kóždy pad. Na kóždy pad, tak móže kóždy móžnosć wužić, wo swojich myslach a předstawach rěčeć sej po wosobinsku radu hić.

17

18 1. Wobsah projekta Młodostnym nastork dać, wědomje wo jich přichodźe přemyslować, to je jedyn ze zaměrow projekta Studenća pomhaja šulerjam. Tute zarjadowanje je so 13. winowca 2011 druhi raz na kubłanskim a zetkawanskim centrumje w Budyšinje přewjedło. Šulerjam 11. a 12. lětnika předstaji so na tutym dnju šěrokosć móžnosćow po maturje. Hłownej zamołwitej Katja Liznarjec a Diana Korjeńkec, předsydka młodźinskeho towarstwa Pawk, stej sebi k tomu fachowcow a młodostnych přeprosyłoj. Miks referentow zaruči na jednej stronje fachowu kompetencu a na tamnej nazhonjenja młodostnych z praksy. Studenća rozprawjeja na přikład wo jich přebywanju we wukraju jako Au-Pair, jako dobrowólny dźěłaćer abo wo žiwjenju jako student. Studenća posrědkuja bjezsposrědnje začišće a swójske nazhonjenja šulerjam, pomhaja jim z pokiwami abo wuměnja mjezsobu kontakty. Dale maja šulerjo móžnosć z referentami do rozmołwy přinć. Tak nastanje čiły dialog, kiž pohnuje młodostnych, so zahe dosć ze swójskim přichodom rozestajeć. Paleta móžnošćow je w dźensnišim času jara šěroka a wotewrjena, štož je za wjele młodostnych wulke wužadanje. Šulerjo maja swójske sylnosće spóznać a je w prawej měrje wužiwać nawuknyć. 2. Zaměr Młodźina dyrbi swójske puće kročić, někotre pućniki pak nješkodźa. (Pearl Buck) Zaměr zarjadowanja bě, šulerjam šěrokosć móžnosćow po maturje pokazać a jich aktiwnje do wotběha dnja zaplesć. Zarjadowanje je poradźowanje při pytanju powołanskeho směra wot młodostnych za młodostnych. Nimo projektowych dnjow maja šulerjo tež dalše poskitki dźěłowych agenturow a předewzaćelow, dalekubłanja a informaciske zarjadowanja wužiwać a so z temu rozestajeć. 3. Zarjadowar Serbske młodźinske towarstwo PAWK zhromadnje z projektom Přichod we Łužicy w nošerstwje Domowiny z.t. a Serbskim gymnazijom Budyšin. Organizatorce dźakuja so wšitkim sobuskutkowacym za angažement a přeja šulerjam wšitko najlěpše do přichoda.

19 Kontaktne adresy za dobrowólne słužby, za přebywanje we wukraju a móžnosće financowanja studija Dobrowólne słužby / Freiwilligendienste Dobrowólne socialne lěto / Freiwilliges Soziales Jahr (FSJ) Dobrowólne lěto na polu ekologije / Freiwilliges Ökologisches Jahr (FÖJ) Dobrowólne lěto na polu kultury / FSJ Kultur Dobrowólne socialne lěto na polu sporta / FSJ Sport Dobrowólna zwjazkowa słužba / Bundesfreiwilligendienst Europska dobrowólna słužba / Europäischer Freiwilligendienst powšitkowny přehlad wo móžnošćach we wukraju / allgemeine Übersicht über die Möglichkeiten im Ausland: Praktikum, FSJ, FÖJ a poradźowar za wukrajne naležnosće / Online-Beratungsangebot Informacije k EFD a link k datowej bance EU / Infos zum Europäischen Freiwilligendienst, Link zur EU-Datenbank mit aktuellen EFD-Projekten Młodźina informuje wo Europje / Jugendliche informieren über Europa Wobšěrne informacije wo europskich krajach / Umfangreiche Infos zu europäischen Ländern Zjednoćenstwo organizacijow, kiž poskića mjez druhim mjezynarodne słužby / Zusammenschluss von Organisationen, die u. a. internationale Freiwilligendienste anbieten Dobrowólne dźěło we wukraju / Freiwilligenarbeit im Ausland Přewodnik za dobrowólnu słužbu / Wegweiser Freiwilligendienste Dobrowólna słužba ministerstwa za wonkowne naležnosće / der Freiwilligendienst des Auswärtigen Amtes (Bewerbungsschluss: 30. November!) Dobrowólna słužba zwjazkoweho ministerstwa za hospodarsku kooperaciju a wuwiće / Der Freiwilligendienst des Bundesministeriums für wirtschaftliche Zusammenarbeit und Entwicklung (weltwärts) VIA: Verein für internationalen und interkulturellen Austausch (EFD w Europy a Awstralskej) AFS: Interkulturelle Begegnungen e.v. Dobrowólne dźěło ze zbrašenymi / Freiwilligenarbeit mit Behinderten

20 Au-pair w Awstralskej: (spěšne přizjewjenje trěbne) Work & Travel Bafög stipendij / Stipendium Powšitkowne informacije k studijej / Allgemeine Informationen zum Studium za wobsah njerukujemy

21 Ty maš wotpohlad w Lipsku abo Drježdźanach studować a njewěš tak prawje, hdźe móžeš bydlić tu mamy dwaj namjetaj za tebje! W Drježdźanach a tež w Lipsku móžeš bydlić w internaće tamnišeho studentskeho skutka a tola cyle mjez Serbami. Maš tam potajkim móžnosć, na serbskej etaži bydlić a serbske studentske žiwjenje dožiwić a sobu wuhotować. Jeli maš zajim na stwičce na serbskej etaži w Drježdźanach abo Lipsku, so tak zahe kaž móžno na tamnišich studentow wobroć a jich wo tym informuj. Woni ći potom při dalšich prašenjach pomhaja. Na koho so wobroćiš? w Drježdźanach: bjarnat.krawc@web.de w Lipsku: sorabija@web.de

22 Serbske zapřijeća kołowokoło twojeho požadanja němska warianta tak móžeš to serbsce prajić Bewerbung Lebenslauf ledig Staatsangehörigkeit Praktikumszeugnis Vorstellungsgespräch sehr gute Kenntnisse in MS Office Stärken / Schwächen Berufsberater Ich besuche zurzeit das Sorbische Gymnasium Bautzen požadanje žiwjenjoběh njewudata (za holcu) njewoženjeny (za hólca) statna přisłušnosć posudk praktikuma požadanska rozmołwa jara dobre znajomosće w MS Office sylnosće/ słabosće powołanski poradźowar , e-mejl Tuchwilu sym šuler/ka Serbskeho gymnazija w Budyšinje. Ich werde meine Schulausbildung 2011 mit der Allgemeinen Hochschulreife abschließen. W lěće 2011 złožu maturu. Während meines Praktikums bei konnte ich erste Einblicke in den beruflichen Alltag gewinnen. Za čas praktikuma w mějach składnosć, nadawki a wobsahi powołanja zeznać. Ich bin sehr an der Entwicklung von und der Vermarktung von Produkten interessiert. Dadurch wurde mein Interesse für diesen Beruf geweckt. Über Aufgaben und Arbeitsinhalte Ihrer Firma / Einrichtung habe ich mich im Internet unter informiert. Jara so za wuwiće (koho abo čeho).. a zwičnjenje produktow zajimuju. Z tuteje přičiny započach so za powołanje zajimować. / Tole zbudźi mój zajim na tutym powołanju. Wo nadawkach a dźěłowych wobłukach Wašeje firmy / institucije sym so na internetnej stronje informował/a.

23 Zum Tag der offenen Tür am erkundigte ich mich über Ich bin: zuverlässig pünktlich zielstrebig engagiert teamfähig Über eine positive Antwort freue ich mich sehr. Mit freundlichen Grüßen Anlagen Na Dnju wotewrjenych duri zhonich wo Ja sym: swědomity/-a dypkowny/-a zaměrny/-a angažowany/-a kmany/-a w skupinje dźěłać Nad pozitiwnej wotmołwu so jara zwjeselu. Z přećelnym postrowom přiłohi Do termina požadanskeje rozmołwy naprašuj so w dźěłowej agenturje za móžnosću narunanja jězbnych kóštow (Reisekostenantrag). Online-požadanje 1. Požadanje pisaš jako normalnu ku. 2.,Betreff : požadanje + dospołne mjeno 3. Žiwjenjoběh přińdźe do přiwěška jako pdf. 4. Foto, wuswědčenje a wopisma scanuješ za přiwěšk jako pdf abo jpg a pomjenuješ dataje dokładnje (na př. wuswědčenje_sofija_prikladec.pdf). 5. Přiwěški měli něhdźe hač do 500 KB, dohromady 4 MB wulke być. 6. Wućišć sej dokumenty a hladaj, hač je wšitko čitajomne. 7. Pósćel testowu bratrej, sotrje abo sebi samomu. 8. Wužiwaj porjadnu owu adresu kaž sofija.pridklad@ .de a nic partymaus@ .de. 9. Požadanje sćel konkretnej wosobje do toho so wo jeje mjenje informuj. 10. Aktiwěruj,Lesebestätigung. 11. Jeli ma firma online-formular za požadanje, wužiwaj tutón. Jeli so zawod po něhdźe dwěmaj tydźenjomaj njepřizjewi, potom tam zazwoń a so naprašuj.

24