Jahrbuch 2013/14 Vjetari

Transkript

1 Asociation "Loyola-Gymnasium" Staatlich anerkanntes, klassisches, privates Gymnasium mit einem Internat für Jungen und einem Internat für Mädchen, in Prizren im Kosovo. - Gjimnaz klasik, privat, i pranuar nga shteti me një konvikt për vajza dhe një konvikt për djem, në Prizren, në Kosovë. Jahrbuch - Vjetari /14 Jahrbuch 2013/14 Vjetari

2 Kontakt/Kontakti Impressum Direktor - Drejtor P. Walter Happel SJ walter.happel@alg-prizren.com Stv. Schulleitung - Zëvendësdrejtor i shkollës Prof. Mark Gojani mark.gojani@alg-prizren.com Internatsleitung - Udhëheqës i konviktit Arianit Çollaku arianit.collaku@alg-prizren.com Rechtsfragen - Çështjet juridike Pal Bala pal.bala@alg-prizren.com Finanzen - Financat Jürgen Schwarzbach juergen.schwarzbach@alg-prizren.com Redaktion Hamide Elshani P. Walter Happel SJ Dr. Erich Rabitsch Jürgen Schwarzbach Enver Sulaj Layout und Design Jürgen Schwarzbach Druck FIBO Druck- und Verlags GmbH, Neuried Anschrift Asociation "Loyola-Gymnasium" Rr. e Tranzitit Petrovë Prizren - Republik Kosovo Telefon: +377 (0) alg-info@alg-prizren.com

3 Titel Untertitel Titel Asociation "Loyola Gymnasium" Untertitel Liebe Leser, Të dashur lexues, unser Jahrbuch soll Sie über uns und das, was wir in den letzten Jahren und im letzten Schuljahr alles erreicht haben, informieren. Natürlich erzählen wir auch über die Entstehungsgeschichte der Asociation Loyola Gymnasium und unsere Ziele. Sie erfahren auch etwas über die Ignatianische Pädagogik, die pädagogischen Grundsätze am Loyola Gymnasium und vieles über das Leben an unserer Schule und in den Internaten. Wenn Sie dieses Jahrbuch durchblättern, werden Sie sehr schnell feststellen, dass wir nicht alle deutschen Texte ins Albanische übersetzt haben und umgekehrt. Dennoch wagen wir, es Ihnen in dieser Form vorzulegen. Überall, wo der Text nicht weiterhilft, sprechen die Bilder "unserer" Kinder für sich. Wir sind angetreten, um für die Zu kunftschancen der Kinder des Kosovo etwas zu tun. Sie sind es wert, dass wir uns für sie einsetzen. Unsere Schule mit den Internaten ist einerseits nur ein kleiner Beitrag, andererseits ein deutlich sichtbares Zeichen der Hoffnung. Hinweis Für Ihre Unterstützung und Ihr Interesse sei Ihnen allen ganz herzlich gedankt! Ihr ALG Team Vjetari ynë do t'ju njohë me ne, do t'ju informojë për arritjet tona në këto vite, dhe në veçanti, në vitin e fundit shkollor. Natyrisht që do t'ju tregojmë për zanafillën e Asociation Loyola Gymnasium dhe synimet tona. Ju do të mësoni për pedagogjinë ignaciane, për parimet dhe pedagogjinë në Loyola Gymnasium, dhe shumëçka për jetën e nxënësve tanë në shkollë dhe konvikte. Kur ta shfletoni këtë Vjetar do të kuptoni shumë shpejtë se ne nuk kemi përkthyer të gjitha tekstet e gjuhës gjermane në shqip. Prapëseprapë ne po ju drejtohemi në këtë mënyrë. Gjithkund ku nuk ju ndihmon teksti, për ju flasin fotografitë e fëmijëve tanë. Ne ndërmorëm këtë, sepse duam të bëjmë diçka, t'u japim një shans për ardhmërinë, fëmijëve të Kosovës. Ata e meritojnë këtë. Shkolla jonë me konvikte është vetëm një kontribut i vogël, dhe në anën tjetër një shkëndijë shpresëdhënëse për të ardhmen. Njoftim Ju falenderojmë dhe ju jemi shumë mirënjohës për interesimin dhe përkrahjen tuaj! Juaji ALG Team Jahrbuch 2013/14 Vjetari

4 Inhalt Përmbajtja Liebe Eltern, liebe Freunde...6 Të dashur prindër, të dashur miq...6 Sander Lleshi... 7 Letër nga një prind dërguar z. Happel oder:...7 Ein Brief an P. Happel SJ, über den man sich freut...7 Rückblick: Sieben Jahre am Loyola Gymnasium...8 (K)ein Neuling auf dem Balkan...9 Mein vierwöchiges Praktikum am Loyola Gymnasium...10 Praktika ime katërjavore në ALG...10 Tutoren Schüler helfen Schülern...12 Die Tradition wird fortgesetzt...14 Der Schüleraustausch Tradita vazhdon...14 Shkëmbimi i nxënësve DAAD Stipendium...17 DAAD Bursën e plotë...17 Griechenland? Vergiss es!...18 Greqia? Harroje!...18 Rückblick auf den Deutschunterricht...20 Të jesh një orë mësimdhënës...21 KONTRIBUTI I FRANÇESKANËVE SHQIPTARË PËR Punë eksperimentale në laboratorin e fizikës...25 English Language Class Activities...26 Teaching graduates great fun & responsibility...27 How does it feel like to play the role of a bad student? vjetorit të shtetit shqiptar...29 Vlora, the pearl of the Albanian coast Schulfest Dita e shkollës...30 The Day of Open Doors English Project...31 Në laborator si shkencëtarë të vegjël e kuriozë...33 Abitur und was dann?...36 Matura dhe pastaj?...36 Deutschland Kosovo, was ich mag und was mir fehlt...37 Gjermani Kosovë: çfarë më pëlqen dhe çfarë më mungon...37 Wo sind unsere Teilnehmer an der Ausbildungsinitiative...38 in Ausbildung...38 Teilnehmende Firmen...38 Ein Jahr nach dem Abitur ein Jahr in Deutschland...39 Një vit pas maturës një vit në Gjermani...39 Grußwort zur Verleihung der DSD Urkunden am Fjala përshëndetëse gjatë shpërndarjes së diplomave të gjuhës gjermane Solidaritätswoche 2012/ Haushalt Schüler Mitarbeiter...42 Buxheti Nxënësit Bashkëpunëtorët...43 Homo animal rationale est:...44 Der Mensch ist ein vernunftbegabtes Lebewesen...44 Homo animal rationale est:...44 Njeriu është qenie e arsyeshme...44 Për të katërtën herë në Kolegjin e St. Blasien në Gjermani...48 St. Blasien edhe një surprizë e këndshme!...48 Vlerat njerëzore duhet të ngadhënjejnë mbi paragjykimet gjinore...49 Vizita në stacionin e...52 filtrimit të ujit në Radoniq Arbnora Duhanaj XI c...52 Vizita e nxënësve në KEK...52 Një pritje e bukur në kampin fushor të KFOR it në Prizren...53 VJETARI KAS Seminar Interreligiöser Dialog 16. und 17. November Sport 2012/ Shëtitja e nxënësve të gjimnazit "Loyola Gymnasium"...56 Ditët e para në "Loyola Gymnasium"...57 Partner der Eltern, Freunde der Schüler...58 Partnerë të prindërve, miq të nxënësve...58 Organisation & Rückhalt...61 Organizimi & Mbështetja...61 Ideengeber & Gestalter...63 Ideatorët & Konstruktorët...63 Die Kleinen mit den gelben Krawatten...64 Vogëlushët me kravatat e verdha...64 Në Asociacionin "Loyola Gymnasium" u hap shkolla fillore...67 Klasse Klassa I a...67 Klasse Klassa I b...67 Wo sind unsere Maturanten 2012/13 immatrikuliert...70 Nxënësit maturantë 2012/13 që janë regjistruar në fakultete...70 Klasse Klassa VI a...71 Klasse Klassa VI b...71 Klasse Klassa VI c...71 Klasse Klassa VII a...72 Klasse Klassa VII b...72

5 Inhalt Përmbajtja Klasse Klassa VII c...72 Klasse Klassa VIII a...73 Klasse Klassa VIII b...73 Klasse Klassa VIII c...73 Klasse Klassa IX a...74 Klasse Klassa IX b...74 Klasse Klassa IX c...74 Klasse Klassa X a...75 Klasse Klassa X b...75 Klasse Klassa X c...75 Klasse Klassa X d...76 Klasse Klassa X e...76 Klasse Klassa XI a...76 Klasse Klassa XI b...77 Klasse Klassa XI c...77 Klasse Klassa XI d...77 Klasse Klassa XII a...78 Klasse Klassa XII b...78 Klasse Klassa XII c...78 Klasse Klassa XII d...79 Auszeichnungen Të shpërblyerit...79 Rede zur Matura Matura Internatsgruppe Grupi konviktor I...82 Internatsgruppe Grupi konviktor II...82 Internatsgruppe Grupi konviktor III...82 Kuzhina traditcionale që ne të rinjtë e mësojmë...88 Vijimi i mësimeve në "Loyola Gymnasium"...88 Vargu jetim Përvoja në konvikt...89 "Loyola Gymnasium" urë lidhëse në mes Kosovës e Shqipërisë...89 "Loyola Gymnasium" shkollë e ëndrrave...90 Të edukosh duhet të jesh i edukuar...90 ALG Karnevalet Turne në futboll për nder të 100 vjetorit të Pavarësisë së Shqipërisë...92 Përvoja me filmin në "Dokufest"...93 Jerusalem Jerusalemi Kështjella Teuta Sukeset arrihen me punë të përbashkët...95 Çdo punë e mirë ka shpërblimin...95 Historia e shkurtër e zhvillimit të matematikës...96 Matematika e preferuara ime...97 Besucher in Prizren...98 Mysafirët në Prizren...98 Deutsches Sprachdiplom DSD Ergebnisse Diploma të gjuhës gjermane DSD Resultate Mitglied werden und/oder spenden Të bëheni anëtar dhe/ose donator Grupi "Engjëjt"...83 Jeta në konvikt...83 Internatsgruppe Grupi konviktor IV...83 Internatsgruppe Grupi konviktor V...84 Komunikimi edukator rini...84 Internatsgruppe Grupi konviktor VI...85 Internatsgruppe Grupi konviktor VII...85 Internatsgruppe Grupi konviktor VIII...85 Ambientimi "Loyola" dhe konvikti...86 Jeta në konvikt dhe në shkollë...87 Kuizi në konvikt dhe vendi i dytë

6 Grußwort Liebe Eltern, liebe Freunde P. Walter Happel SJ Fjala përshëndetëse Të dashur prindër, të dashur miq Atë Walter Happel SJ Liebe Eltern, liebe Freunde des Loyola Gymnasiums, es ist wieder soweit, wir freuen uns Ihnen das neue Jahrbuch zukommen zu lassen. Wieder erzählt es von vielen Dingen, die sich im vergangenen Jahr hier ereignet haben und versucht Sie auf diese Weise, wenn auch nur beschränkt, teilnehmen zu lassen an unseren Freuden und Sorgen. Inzwischen ist es schon Tradition Sie wissen zu lassen, dass alle Maturanten die Prüfung bestanden haben und dass wieder ein hervorragendes Ergebnis erzielt wurde. So bleiben wir im Kosovo die Nummer eins und das ist ermutigend für alle Beteiligten. Wir dürfen dankbar sein und werden der Versuchung widerstehen uns wohlgefällig zurückzulehnen, um uns auf unseren Lorbeeren auszuruhen. Nein, es gilt neue Ideen zu entwickeln und besser zu machen was noch nicht gut genug war. Denn wer aufhört besser sein zu wollen hat bereits aufgehört gut zu sein. Im begonnenen neuen Schuljahr können wir wieder einen Zuwachs an Schülern verzeichnen, jetzt sind es mehr als siebenhundert im Gymnasium, das damit voll ausgelastet ist. Noch nicht voll ausgelastet ist eine weitere Neuerung. Wir haben in diesem Schuljahr nämlich auch mit einer Grundschule begonnen. Zwei erste Klassen mit je zwanzig Buben und Mädchen bevölkern jetzt das Schulgelände und über die Jahre werden es mehr werden. Es war der oft geäußerte Wunsch von Eltern der uns dazu bewegte eine Grundschule wagen wo unsere Kleinen jetzt ebenso stolz die Schuluniform tragen wie ihre älteren Mitschüler im Gymnasium. Wenden Sie sich also der Lektüre zu und nehmen Sie so Anteil an vielen, sicher nicht allen Ereignissen des vergangenen Jahres. Betrachten Sie dieses Jahrbuch bitte auch als ein kleines Dankeschön dafür, dass Sie uns durch dieses Jahr begleitet haben und bleiben Sie uns bitte auch weiterhin wohlwollend in kritischer Freundschaft verbunden. Das macht uns nämlich Mut und ermuntert uns in unserem Bemühen Erreichtes zu verbessern und, wenn auch kleine, neue Aufbrüche zu wagen. Für heute grüße ich Sie recht herzlich aus Prizren und wünsche Ihnen auch im Namen aller Mitarbeiter das Beste, Ihr P. Walter Happel SJ Direktor Të dashur prindër, të dashur miq të Loyola Gymnasium, erdhi koha që me gëzim t'ua ofrojmë Vjetarin e ri. Sërish mund të njoftoheni me shumë gjëra, të cilat kanë ndodhur këtu vitin e kaluar dhe në këtë mënyrë përpiquni, edhe pse pjesërisht, të merrni pjesë në gëzimet dhe brengat tona. Tashmë është bërë traditë t' ju njoftojmë se të gjithë maturantët tanë e kanë dhënë provimin kombëtar dhe përsëri ata kanë dalë me rezultate të shkëlqyera. Kjo na bën të mbetemi sërish të parët në Kosovë dhe është inkurajuese për të gjithë pjesëmarrësit në këtë sukses. Ne guxojmë të jemi të lumtur, por nuk guxojmë të na kaplojë vetkënaqësia dhe të rrimë në gjumë të kapluar nga sukseset tona. Jo, ia vlen të zhvillojmë ide të reja për ta bërë më mirë atë, e cila nuk është bërë mirë deri më tani. Sepse ai që pushon së dëshiruari për të qenë më i mirë, ai pushon të jetë i mirë. Në fillim të vitit të ri shkollor mund të themi që ka pasur një rritje të numrit të nxënësve, tanimë janë më shumë se shtatëqind nxënës në gjimnaz, dhe me këtë gjimnazi punon me kapacitet të plotë. Një risi tjetër e cila ende nuk është shfrytëzuar e tëra. Këtë vit shkollor, në fakt ka filluar me një shkollë fillore. Dy klasë të para, me djem dhe vajza kanë mbushur tashmë hapsirat e shkollës, e gjatë viteve të ardhshme do të jenë më shumë. Kjo ishte njëra nga dëshirat e shprehura shpesh nga prindërit, e cila na shtyri në themelimin e shkollës fillore, fëmijët e së cilës tani bartin me krenari uniformën e tyre, krahas bashkëshkollarëve të tyre në gjimnaz. Nëse lexoni me vëmendje do të merrni pjesë në shumë ngjarje nga viti i kaluar, por natyrisht jo në të gjitha. Konsiderojeni ju lutem këtë Vjetar si një falënderim të vogël, që na keni shoqëruar gjatë tërë këtij viti dhe ju lutem vazhdoni të qëndroni pranë nesh me kritkat da shamirëse. Kjo na jep kurajo dhe na bën më të fortë në përpjekjet tona për të arritura tjera, edhe pse të vogla, por të guximshme drejt ndryshimeve të reja. Për sot ju përshëndes përzemërsisht nga Prizreni dhe ju dëshiroj edhe në emër të të gjithë bashkëpunëtorëve të gjitha të mirat, juaji, Atë Walter Happel SJ Drejtor 6

7 Schule Sander Lleshi Brigadegeneral und Stellvertretender Chef des Albanischen Generalstabes Shkolla Letër nga një prind dërguar z. Happel SJ Ein Brief an P. Happel SJ, über den man sich freut Sehr verehrter Pater Happel, Der Tag der offenen Tür am Loyola Gymnasium war ein Erlebnis. Ich danke Ihnen für die Einladung. Alles was ich während des Besuches erlebt habe, hat mich tief beeindruckt und es hat meine Erwartungen übertroffen. Die Organisation der Veranstaltung, die große Teilnahme, die Zusammenarbeit und die Unterstützung der Bundeswehr(KFOR) und vor allem das Auftreten Ihrer Schüler war vorzüglich. Sie, Ihre Mitarbeiter, Ihre Unterstützer und Ihre Schüler haben es geschafft. Sie haben eine auf Wissen und auf Werte gestützten Institution gegründet. Dazu möchte ich meine Anerkennung und meinen Dank an Sie und an alle am Loyola Projekt mitwirkenden Menschen ausrichten. Es ist genau, was hier in der Region fehlt. Eine Bildungsinstitution, die auf soliden Grund der tiefen Werten steht. Sapere Aude. Dieser Spruch, der den Geist von Kants Philosopie am besten darstellt, prägt auch Ihre Schule. Sie haben es gewagt und Sie haben es geschafft. Ich gratuliere Ihnen vom ganzem Herzen dazu. Es ist mir wohl klar, dass viel Mühe, viel Energie, viel Engagement, viel Leidenschaft und Liebe hinter diesem Projekts steckt. Aber es lohnt sich in jeder Hinsicht, Wissen zu bringen in eine Region, die von Krieg, Armut und Finsternis über Jahrhunderte heimgesucht wurde, bedeutet Frieden, Forschritt und Prosperität stiften. Ich hoffe, dass Sie auch in Zukunft voller Energie und Freude Ihr Vorhaben und Ihre Vision weiterverfolgen werden. Lassen Sie uns zusammen träumen und beten, dass die Loyola Vision sich auch auf die umliegende Region verbreiten kann. Mit allerbesten Grüßen, Sander Lleshi 27. Juni 2013 Sehr geehrter Herr Direktor, ich habe mich dazu entschlossen, Ihnen diesen Brief zukommen zu lassen, um Ihnen meinen Dank zum Ausdruck zu bringen für die ausgezeichnete Arbeit, die Sie bisher geleistet haben. Es ist nun ein Jahr her, dass ich meinen Sohn Ihrer Schule zur Ausbildung anvertraut habe und ich bin sehr angetan von den Ergebnissen. Ich kann einen Fortschritt nicht nur erkennen, was das Verständnis der Fächer angeht, sondern diesen auch an seinem Verhalten erkennen, und das lässt mich richtig stolz sein. Ich habe nicht den geringsten Zweifel, dass ein guter Teil seines Fortschritts Ihr persönliches Verdienst und das Ergebnis Ihrer genauen und unermüdlichen Arbeit ist. Deshalb hoffe und glaube ich auch, dass das Loyola Gymnasium weiterleben und seine Arbeit noch viele weitere Jahre tun kann. Hochachtungsvoll xyz 27. Juni 2013 I nderuar drejtor i gjimnazit "LOYOLA", Kam vendosur t'ju drejtohem me këtë letër për të shprehur falënderimin tim për punën tuaj të shkëlqyer që e keni bërë gjer më tani. Tashmë është bërë një vit, që kur biri im po i vijon mësimet në shkollën tuaj dhe unë jam shumë i kënaqur me suksesin e tij. Mund të shoh përparimin e tij, jo vetëm në përfitimin e njohurive në lëndët mësimore, por edhe në sjelljen e tij, gjë që më bën tejet krenar. Nuk kam dyshim se meritën kryesore në përparimin e tij e ka personeli juaj arsimor dhe puna juaj e përpiktë, dëshira juaj e madhe për të kontribuar në edukimin dhe arsimimin e fëmijëve tanë. Kjo është edhe arsyeja që unë shpresoj dhe besoj se Loyola Gymnasium do të mbijetojë dhe do të vazhdojë aktivitetin edhe shumë vite të tjera. Me respekt xyz 7

8 Schule Shkolla Rückblick: Sieben Jahre am Loyola Gymnasium Doruntina Ahmetaj XII a Ich sehe mir sehr oft Fotos (hier links, war ich in der neunten Klasse) an und merke dabei jedes Mal, wie schnell die Zeit vergeht. Sehr gut kann ich mich noch daran erinnern, wie aufgeregt ich am ersten Schultag am Loyola Gymnasium war. Es war einfach alles neu für mich, die Schule, die Freunde, und auch das Leben im Internat war etwas Besonderes und Neues für mich. Aber wenn ich jetzt zurück blicke, sehe ich, dass das alles der Vergangenheit angehört, einer Vergangenheit, die ich sehr gerne wieder erleben würde. Sieben Jahre am Loyola Gymnasium waren gleichzeitig die schwierigsten, traurigsten und schönsten Jahre in meinem Leben. Es war so, dass ich sehr oft bei Klassenarbeiten nicht die besten Noten bekommen habe, das ist in Kosovo die Fünf. Aber dann wäre die Freude über meine Fünfen nicht so groß gewesen, wie das dann doch sehr oft der Fall war. Und dann auch noch Deutsch: Da war ich auch nicht so gut. Die Artikel der, das, die beherrschte ich nicht gut, aber mit der Zeit habe ich mich daran gewöhnt. Es gibt auch viele andere traurige und schöne Sachen, die ich am Loyola Gymnasium in den sieben Jahren miterlebt habe, sodass ich ein ganzes Buch schreiben könnte, aber ich werde jetzt hier aufhören. Zum Schluss möchte ich noch sagen, dass ich ganz schön stolz auf mich bin, dass ich mich für das Loyola Gymnasium entschieden habe und nicht für eine andere Schule. 8

9 Schule Shkolla (K)ein Neuling auf dem Balkan Prof. Karina Rieckhoff Ich bin die Neue am Loyola: Karina Rieckhoff, 35 Jahre alt, Lehrerin. Sechs Jahre lang war ich in Deutschland tätig. Schon lange war es jedoch mein Wunsch, einmal als Lehrerin im Ausland zu arbeiten. Nun bin ich hier in Prizren, Kosovo mehr als 2000 Kilometer weit weg von meinem Heimatort Rostock, ganz weit oben im Norden von Deutschland. Ich liebe den Balkan. Schon oft war ich in Griechenland, Kroatien, Montenegro, Mazedonien, Albanien und erkunde nun Kosovo. Ich mag die Tänze, die Hilfsbereitschaft und Gelassenheit, die ich hier vorgefunden habe. Im Internet und in Reiseführern heißt es, Prizren sei der schönste Ort in Kosovo. Dies kann ich nur bestätigen: umgeben von Bergen, ein Fluss mit alten Brücken, eine wunderschöne Altstadt mit Restaurants und Cafés zum Verweilen, eine alte Burg, Moscheen und Kirchen einfach toll. immer ein offenes Ohr für mich. Mit den Schülern gibt es manchmal Verständigungsprobleme. Jeden Dienstag treffe ich mich deshalb mit einer Kollegin zum Albanisch lernen und bringe ihr dafür etwas Deutsch bei. Die Kinder freuen sich über jedes albanische Wort aus meinem Mund und helfen mir bei der richtigen Aussprache. ch bemühe mich sehr und erwarte dies auch von meinen Schülern im Deutschunterricht. Ich unterrichte in den Klassenstufen sechs bis elf. Es ist sehr interessant für mich, die Unterschiede im Lernprozess in den verschiedenen Altersstufen zu sehen. Deutsch ist eine schwere Sprache Artikel, verschiedene Endungen bei Adjektiven, der Satzbau; und natürlich machen die Schüler Fehler. Sie sind jedoch sehr bemüht und ich freue mich über jeden gemeinsamen Fortschritt. Alles in allem sind meine ersten Eindrücke hier sehr positiv und ich denke, ich werde hier eine schöne Zeit haben. Etwas außerhalb der Stadt liegt das Loyola Gymnasium. Seit vier Wochen arbeite ich nun dort. Die Kollegen haben mich sehr herzlich aufgenommen und stehen mir mit Rat und Tat zur Seite. Die Zusammenarbeit in der Fachschaft Deutsch gefällt mir gut. Pater Happel hat 9

10 Schule Mein vierwöchiges Praktikum am Loyola Gymnasium Fjolla Parallangaj Shkolla Praktika ime katërjavore në ALG Fjolla Parallangaj "Die Wettbewerbsfähigkeit eines Landes beginnt nicht in der Fabrikhalle oder im Forschungslabor. Sie beginnt im Klassenzimmer." "Dann erwarten wir sie im Frühjahr, Frau Parallangaj!", mit diesen Worten begann für mich bereits im Sommer 2012 das "Abenteuer Loyola Gymnasium". Viele Fragen und organisatorische Dinge beschäftigten mich Monate vor dem eigentlichen Praktikum im Februar/März Mehrheitlich positive Meinungen hörte ich über das bekannte und offenbar angesehene Loyola Gymnasium. Von disziplinierten Schülern, strengen Regeln, guten Perspektiven und hohen Erwartungen ganz anders als in den öffentlichen kosovarischen Schulen sollte es sein. Dies weckte meine Neugier und mein Interesse, sodass ich diese Schule mit all ihren Facetten persönlich erleben wollte. Es galt für mich nicht nur die Unterschiede zu deutschen Schulen und allgemein die Arbeitsverhältnisse am Loyola Gymnasium kennen zu lernen, interessant war vor allen Dingen den "Mythos" des Privatgymnasiums unter Leitung eines deutschen Jesuiten in Prizren näher zu beleuchten. Aufgewachsen in Deutschland als Kind mit Migrationshintergrund hatte ich, um ehrlich zu sein, weder eine hohe Meinung vom, noch große Erwartungen an das kosovarische Schulsystem. Das Loyola Gymnasium überzeugte mich jedoch vom Gegenteil. Angefangen beim äußeren Eindruck mit einem relativ flachen Gebäude mit nur zwei Etagen, geräumigen Klassenräumen, Fachräumen, einem grünen Schulhof mit einem kleinen Amphitheater, großen Sportanlagen und direkt nebenan das Internat für Jungen und Mädchen. Darüber hinaus die Ausstattung mit zahlreichen Tageslichtprojektoren, einem Computerraum, Beamer, Whiteboards, Schülerarbeiten an Wänden und in den Gängen, sehr gepflegten Schlaf und Aufenthaltsräumen im Internat und zusätzlichen Erziehern. Zuletzt, nicht zu vergessen, das offene, aktive und sehr bemühte Kollegium, sowie die aufmerksamen, respektvollen und größtenteils lernwilligen Schülerinnen und Schüler, alle in der einheitlichen blau gelben Schuluniform, was es für mich teilweise unmöglich machte, die Schüler auseinanderzuhalten. "Konkurrenca e një vendi nuk fillon në sallën e ndonjë fabrike apo në ndonjërin nga laboratoret kërkimore. Ajo fillon në klasën e mësimit." "Atëherë ju presim në pranverë, zonja Parallangaj". Me këto fjalë filloi për mua aventura "Loyola Gymnasium" në verën e vitit Shumë pyetje dhe gjëra të tjera organizative më ngarkuan para se të filloja praktikën faktike në shkurt mars të vitit Jo rrallë mund të dëgjoje mendime pozitive nga të njohurit dhe nga ata, të cilët e kishin vizituar gjimnazin "Loyola". Nxënës të disiplinuar, rregulla strikte, perspesktiva të mira dhe pritje të larta duhej të ishte krejt ndryshe nga shkollat publike. Kjo ma zgjoi kureshtjen dhe interesimin, dhe kështu doja ta përjetoja jetën në këtë shkollë në të gjitha aspektet e saj. Për mua nuk vlente vetëm ajo se doja të kuptoja dallimet nga shkollat gjermane dhe në përgjithësi mënyra e të punuarit në ALG, interesant për mua ishte para së gjithash të shihja nga afër "mitin" e një gjimnazi privat gjerman. E rritur si emigrante në Gjermani, që të jem e sinqertë, nuk kisha as mendim të mirë e as pritje të mëdha nga sistemi i shkollimit kosovar. Por gjimnazi "Loyola" më bindi për të kundërtën. Kjo filloi nga përshtypja e jashtme e një ndërtese relativisht të sheshtë me dy kate, klasë mësimore të rregulluara mirë, kabinete për aktivitetet profesionale, një kopsht të gjelbërt të shkollës me një amfiteatër të vogël, hapësira të mëdha të sportit dhe menjëherë afër, konvikti për vajza dhe djem. Pastaj pajisjet me numër të bollshëm të projektorëve, një sallë kompjuterash, projektorë, punimet e nxënësve nëpër muret e klasave dhe në hyrjet e shkollës, dhoma shumë të mirëmbajtura të fjetjes dhe dhoma të përbashkëta në konvikte dhe edukatorët. Në fund, nuk bën kurrsesi të harrohet kolegialiteti shumë aktiv dhe që mundohej, dhe po ashtu nxënëset dhe nxënësit shumë të vëmendshëm, të respektueshëm dhe pjesa më e madhe e tyre me dëshirë për të mësuar, të gjithë në uniformë unikate kaltër e verdhë (çka për mua nganjëherë ishte e vështirë t'i dalloja fëmijët nga njëri tjetri). Veçanërisht isha e befasuar dhe e entuziazmuar nga kompetencat dhe çiltërsia para së gjit- Besonders überrascht und begeistert war ich vom Einsatz, von den Kompetenzen und der Weltoffenheit vor allem der jungen Lehrkräfte. Die Motivation, mit welcher die Lehrerinnen und Lehrer jeden Morgen die Schule betraten, erschien mir mehr als vorbildlich und übertrug sich sichtbar auch auf die Schülerinnen und Schüler, die überwiegend sehr zielstrebig arbeiteten. Auch außerhalb der Schulzeiten waren einige Lehrkräfte bereit, ihren Schützlingen bei Schwierigkeiten zusätzliche Hilfestellungen anzubieten und opferten somit oft ihre eigene Freizeit. Überdies habe ich an anderen Schulen selten ein solch gutes Schulklima erlebt. Auf der einen Seite herrschte im Kollegium eine sehr freundliche und angenehme Stimmung sowie eine gute Kommunikation, auf der anderen Seite gab es unter den Schülerinnen und Schü- 10

11 Schule Mein vierwöchiges Praktikum am Loyola Gymnasium Shkolla Praktika ime katërjavore në ALG lern auch nur gelegentlich Unruhe. Insgesamt überzeugte mich das Loyola Gymnasium mit einem sehr guten Schüler Lehrer Verhältnis: Die Zusammenführung aus erzieherischen Maßnahmen und zwischenmenschlichen Aspekten lässt eine perfekte Mischung entstehen. Das Wohl der Kinder und Jugendlichen steht in der Schule an erster Stelle, dies ist am Loyola Gymnasium deutlich sichtbar. Zudem war ich erstaunt von den guten Leistungen der Schülerinnen und Schüler. Bereits in den ersten Lernjahren der deutschen Sprache besaßen einige ein Sprachgefühl, auf das man in Zukunft aufbauen kann. Dafür spricht ebenfalls die Vielzahl derjenigen, die das Sprachdiplom der Deutschen Kultusministerkonferenz erfolgreich bestehen. Das Loyola Gymnasium steht für den Anfang einer aussichtsreichen Zukunft. Eine Zukunft, die auf ehrlichen Leistungen, Benotungen und Einschätzungen aufbaut. Kosovo, als neues und kleines Land, benötigt die Unterstützung durch solche Schulen, um jungen Menschen Perspektiven im Leben aufzuzeigen und zu bieten. Meine Befürchtungen, dass hinter dem Mythos nichts als heiße Luft steckt, wie es in Kosovo oftmals noch heutzutage der Fall ist, haben sich glücklicherweise nicht bestätigt. Rückblickend kann ich sagen, dass ich von meinem Praktikum viel Gutes und Hilfreiches mitnehmen konnte. Die Hospitation in unterschiedlichen Klassen, die Beteiligung an der Vorbereitung und Durchführung des Deutschen Sprachdiploms, die Teilnahme an einer Lehrer konferenz, das Erleben des Tages des Lehrers am 7. März sowie Ausflüge mit Klassen, ließen mich das Alltagsleben eines Lehrers kennen lernen und verschafften mir vielseitige Eindrücke. Die vier Wochen sind leider viel zu schnell vergangen; gerne hätte ich noch mehr Stunden selbstständig unterrichtet. Vermissen werde ich die Schüler, die mir in der kurzen Zeit ans Herz gewachsen sind und die aufgeschlossenen Kollegen, von denen ich zu einigen eine freundschaftliche Beziehung aufbaute und denen ich sehr dankbar bin für eine schöne Zeit auch außerhalb des Unterrichts. Zum Schluss bleibt mir nur zu sagen: Danke für eine tolle Erfahrung und hoffentlich bis bald! hash e mësimdhënësve të rinjë. Motivimi me të cilën vijnë në shkollë arsimtaret dhe arsimtarët çdo mëngjes, për mua ishin më shumë se shembull dhe kjo sigurisht që bartet edhe tek nxënësit, të cilët kryesisht përpiqen për të arritur cakun e tyre. Mësimdhënësit edhe jashtë kohës së mësimit u ofronin ndihmë nxënësve për të kapërcyer vështirësitë e tyre në të nxënit e mësimit dhe me këtë e sakrifikonin kohën e tyre të lirë. Një frymë të tillë, rrallë herë e kam hasur nëpër shkolla tjera. Në njërën anë në kolegium zotëronte një atmosferë shumë e mirë dhe miqësore, po ashtu edhe një komunikim i mirë, ndërsa në anën tjetër tek nxënësit shumë rrallë kishte zhurmë. Në përgjithësi në "Loyola Gymansium" më kanë habitur për të mirë raportet e mira nxënës arsimtar: Ecja e përbashkët përpara me masa edukative dhe aspektet ndërnjerëzore ishin një përzierje perfekte. E mira për fëmijët dhe të rinjtë qëndron në shkollë në rend të parë, dhe kjo vërehet qartas në "Loyola Gymansium". Arritshmëria e nxënësve ishte poashtu diçka që të shtang. Krejt në fillim të viteve të mësimit të gjuhës gjermane disa nga nxënësit posedonin një ndjenjë të veçantë për gjuhën, me të cilën mund të punohej në të ardhmen. Nga kjo del poashtu edhe numri i madh i nxënësve, të cilët edhe e kalojnë suksesshëm provimin për diplomë të gjuhës gjermane. "Loyola Gymansium" qëndron për fillimin e një të ardhme shumë premtuese. Një ardhmëri, e cila ndërtohet përmes arritjes së vërtetë, notimit dhe vlerësimit. Si një shtet i ri dhe i vogël, Kosovës i nevojiten këto modele shkollash, që të mund t'ju tregojë dhe ofrojë të rinjve perspektiva në jetë. Frika ime, e cila pas "mitit" nuk është më në ajër, siç është në ditët e sotme shpesh në Kosovë, fatmirësisht nuk qëndron më. Nëse shikoj prapa, mund të them që nga praktika ime mora shumë ndihmë dhe të mira. Hospitimi në klasë të ndryshme, pjesëmarrja në përgatitjet dhe mbajtjen e provimit për diplomën e gjuhës gjermane, pjesëmarrja në mbledhjet e arsimtarëve, përjetimi i "Ditës së mësuesit" më 7 mars, poashtu ekskursionet me nxënësit, më njoftuan me jetën e përditshme të arsimtarit dhe më siguruan përshtypje nga shumë anë. Fatkeqësisht shkuan shumë shpejt katër javë. Do të përmallohem për nxënësit, të cilët për një kohë të shkurtër më kanë hyrë në zemër dhe kolegët mendjehapur, me disa nga të cilët edhe krijova raporte miqësie dhe të cilëve u jam shumë falënderuese edhe për kohën jashtë mësimit. Për fund më mbetet për të thënë: Faleminderit për përvojën e shkëlqyer dhe mbetem me shpresë që do të shihemi së shpejti! 11

12 Schule Shkolla Tutoren Schüler helfen Schülern Donjeta Meta XI a Rina Celina XI a Seit diesem Jahr gibt es an unserer Schule das Projekt der Schülertutoren, das von den Schülern der Jahrgangstufe XI geleitet und von einigen Lehrern betreut wird. Während des Schüleraustauschs 2012 in Deutschland kam ich auf die Idee, dieses Projekt auch an unserer Schule auszuprobieren. Meine Austauschpartnerin in Deutschland war Mitglied des Projekts der Schülertutoren an ihrer Schule und hatte mir erzählt, wie sie das alles machen. Mir gefiel die Idee sofort und ich dachte mir, dass wir das auch machen sollten. Der Sinn dieses Projekts besteht darin, dass ältere Schülerinnen und Schüler den Sechstklässlern beim Einstieg in unsere Schule helfen. Das heißt, ihnen zunächst die Schule zu zeigen, damit sie sich besser orientieren und einleben und sie danach auch über das ganze Schuljahr zu begleiten. Der Kontakt wird nach dem ersten Schuljahr aber nicht abgebrochen, sondern die Sechstklässler können sich immer wieder, wenn sie Hilfe brauchen, an die Tutoren wenden. Nach dem Wechsel von der Grundschule ins Gymnasium stoßen die Schüler auf neue Dinge, wie zum Beispiel: Neue Fächer, neues Gebäude, neues Schulsystem, neue Klassengemeinschaft, neue Freunde und, am wichtigsten, die höhere Leistungsanforderung. Falls die Schüler mit der neuen Umgebung nicht zurecht kommen, kann es zu Problemen wie Angst, 12

13 Schule Shkolla Tutoren Schüler helfen Schülern Aggressivität, unkontrolliertem Verhalten oder Ähnlichem kommen. Die Schülertutoren können diesen Problemen vorbeugen, indem sie die Kleinen begleiten und versuchen, die Schule für sie attraktiver zu machen. In diesem Jahr gibt es etwa 20 Tutoren von den Klassen XI a, b, c, d und e. Weil es unser erstes Versuchsjahr war, traten ein paar wenige und kleine Probleme auf, aber wir versuchten alles zu geben, damit die Schüler sich so wohl wie möglich fühlten. Am ersten Schultag teilten wir die Neuen in drei Gruppen ein und machten mit ihnen eine Tour durch die Schule. Das gefiel den Schülern sehr gut, weil sie danach wussten, wo die verschiedenen Fachbereiche sind. Während des Rundgangs lernten sich die Schüler auch untereinander kennen und erfuhren manches Neue übereinander. Die Tutoren waren erleichtert, denn alles lief super und die Kinder hatten auch viel Spaß daran. Unser Ziel war es zu erreichen, den neuen Schülern das Gefühl zu vermitteln, dass sie bei uns willkommen sind und ihnen dabei zu helfen, sich wohl zu fühlen, weil sie ja eine lange Zeit an dieser Schule verbringen werden. Wir hoffen, dass erfolgreich waren. Da dieses Projekt im Großen und Ganzen gut geklappt hat und beide Seiten etwas davon hatten, werden wir es fortsetzen. Natürlich hoffen wir auch, dass die zukünftigen Teams von Jahr zu Jahr besser werden, aus den ersten Schwächen lernen und diese erste Aktion zur Tradition wird. In der zweiten und dritten Schulwoche organisierte unser Team Spielnachmittage. Die Spiele hatten wir zusammen mit Hilfe unserer Freunde aus Deutschland ausgewählt. Die schickten uns ein paar Spiele übers Internet, wofür wir sehr dankbar waren, andere haben wir selbst gefunden. Es war ein echt tolles Erlebnis, die Neulinge so fröhlich und aufgeregt zu sehen! Die Kleinen bedankten sich bei uns sehr und fragten immer wieder, ob wir solche Nachmittage wieder veranstalten würden. 13

14 Schüleraustausch Die Tradition wird fortgesetzt Der Schüleraustausch 2013 Prof. Neki Jahaj Shkëmbimi i nxënësve Tradita vazhdon Shkëmbimi i nxënësve 2013 Prof. Neki Jahaj Nun besteht der Schüleraustausch mit dem Friedrich List Gymnasium in Gemünden am Main in Bayern schon seit fünf Jahren, fünf Jahre Arbeit, Planung von beiden Seiten und gemeinsame Durchführung dieses Projektes von albanischen und deutschen Schülern. Das Programm dieses Jahr hieß: Einzigartig Ein Gesellschaftsspiel über unsere Heimat. Das Programm war bis ins Detail von uns Lehrern geplant, aber eigentlich begann die Umsetzung auf Facebook, wenige Minuten, nachdem wir die kosovarisch deutschen Schülerpaare gebildet hatten. Nach der Bekanntgabe der Namen ihrer Partner hatten sich die Schüler schon auf Facebook gefunden und lernten sich kennen. Das war aber nur ein virtuelles Kennenlernen. Das wirkliche Kennenlernen begann am , als die Schüler aus Deutschland nach Prizren kamen. Nach einer kurzen Vorstellungsrunde in der Schule gingen wir zusammen auf einen ersten Rundgang in die Stadt, bei dem sich die Schüler näher kennen lernen konnten. Am nächsten Tag war ein Besuch im Camp der deutschen KFOR in Prizren geplant. Die KFOR hatte speziell für uns die Fahrt mit einem Bus von der Schule bis zum Camp organisiert. Im Lager hatten die Schüler die Möglichkeit, die Arbeit der KFOR Soldaten im Kosovo aus der Nähe zu sehen und einen Einblick ins Alltagsleben der Soldaten innerhalb des Camps zu gewinnen. Sie hatten sogar die Möglichkeit, das Zimmer eines Soldaten zu sehen. In dem sogenannten "roten Gebäude" erklärte ein KFOR Soldat in Stichpunkten die jüngste Geschichte des Kosovo von der Aufhebung der Autonomie des Kosovo durch den serbischen Ministerpräsidenten Slobodan Milosevic bis zum Einmarsch der KFOR Truppen im Jahr 1999, dessen Gründe auch benannt wurden. Zum Schluss hatten die Schüler zusammen mit den Lehrern, die sie begleitetet hatten, die Möglichkeit, das leckere Mittagessen in der Mensa der KFOR zu genießen, und das auch noch kostenlos. Wir nutzen hier die Gelegenheit, um uns bei den KFOR Soldaten für die Arbeit, die sie hier im Kosovo tun, und für den herzlichen Empfang, den sie den Schülern bereitet hatten, zu danken. Tashmë u bënë pesë vjet që po vazhdon shkëmbimi i nxënësve me gjimnazin "Friedrich List Gymnasium" të qytetit Gemünden am Main nga Landi i Bavarisë së Gjermanisë. Pesë vjet punë, planifikime të dyanshme të projekteve dhe realizim i përbashkët i tyre nga nxënësit gjermanë dhe kosovarë. Programi i këtij viti quhej: Puna e pashoq një lojë e shoqërisë nga vendlindjet tona. Programi ishte i planifikuar në detaje nga ne mësimdhënësit, por realizimi i tij kishte filluar në fakt në facebook pak minuta pasi që kishim emëruar çiftet kosovaro gjermane të nxënësve. Ata, pas marrjes së komunikimit të emrave të partnerëve të tyre i kishin gjetur tashmë shokët e tyre në facebook dhe kishin filluar të njiheshin mes vete. Por ky ishte vetëm një njoftim elektronik. Njoftimi i vërtetë i tyre filloi më kur nxënësit erdhën nga Gjermania. Pas një prezantimi të shkurtër në shkollë, së bashku shkuam në qytet, në mënyrë që nxënësit të njoftoheshin më afër me njëri tjetrin. Të nesërmen ishte planifikuar vizitë kampit fushor të KFOR it gjerman në Prizren. KFOR i kishte organizuar enkas për ne udhëtimin me autobus nga shkolla për në kamp. Aty nxënësit patën rastin të njihen për së afërmi me punën e ushtarëve të KFOR it në Kosovë dhe me rrjedhën ditore të një ushtari brenda kampit. Ata, madje patën rastin të shohin edhe dhomën e një ushtari. Në të ashtuquajturën "ndërtesa e kuqe" një ushtar shpjegoi në pika të shkurtëra historinë e re të Kosovës, duke filluar që nga suprimimi i autonomisë së Kosovës nga qeveria e Sllobodan Millosheviqit e deri te hyrja e ushtarëve të KFOR it në vitin 1999 në Kosovë. Në këtë formë ai bëri të ditur për nxënësit edhe arsyen e ndërhyrjes së kësaj force në Kosovë. Në fund, nxënësit bashkë me arsimtarët përcjellës patën rastin të shijonin drekën shumë të shijshme në mensën e KFOR it, dhe kjo pa pagesë. Ne shfrytëzojmë rastin t'i falënderojmë ushtarët dhe eprorët e tyre për punën e tyre që po bëjnë në Kosovë dhe për pritjen e ngrohtë të nxënësve. Pas drekës dhe pritjes së ngrohtë në kampin fushor, u vazhdua me vizitën në qytetin e lashtë të Prizrenit. Me ta ishte edhe ciceroni Fadil Bytyqi, i cili i njoftoi nxënësit për së afërmi me objetet, vendet, lashtësinë dhe domethënien e vendeve të veçanta në qytet. 14 Në Ditën e dyerve të hapura, e cila organizohet çdo vit më 16 prill në shkollën tonë është e zakonshme që përveç programit të larmishëm në amfiteatër, nxënësit të prezantojnë edhe punën e tyre, të cilën ata e bëjnë gjatë një viti. Edhe nxënësit pjesëmarrës në program nuk qëndruan anash në këtë mes. Ata, një natë përpara, të përzier në nacionalitet, përgatitën ëmbëlsira shumë të shijshme, të cilat të nesërmen u shitën për një çmim shumë simbolik te mysafirët e shumtë, e me të hollat e grumbulluara u organizua një ndejë në qytet. Poashtu nxënësit gjerman nga gjimnazi "Friedrich List Gymnasium" së bashku me mësimdhënësit e tyre, Sigrid Machann dhe Jürgen Endres, i dorëzuan udhëheqësisë së shkollës një çek në vlerë 1000 euro të mbledhura nga nxënësit dhe mësimdhënësit e shkollës së tyre. Ne i falënderojmë përzemërsisht për zemërgjërësinë dhe bujarinë e tyre.

15 Schüleraustausch Die Tradition wird fortgesetzt Der Schüleraustausch 2013 Shkëmbimi i nxënësve Tradita vazhdon Shkëmbimi i nxënësve 2013 Nach dem Mittagessen und dem herzlichen Empfang im Feldlager zogen wir weiter und besichtigten die historische Stadt Prizren. Bei uns war als Stadtführer Fadil Bytyqi, Lehrer an unserem Gymnasium, der den Schülern die Objekte, die Orte, die Geschichte und die Bedeutung der Sehenswürdigkeiten in der Stadt näher brachte. Am Tag der offenen Tür, der jährlich am 16. April an unserer Schule organisiert wird, ist es üblich, dass die Schüler außer dem abwechslungsreichen Programm im schulischen Amphitheater auch ihre eigenen Arbeiten präsentieren, die sie während des Jahres angefertigt haben. Auch die Austauschschüler nahmen an der Veranstaltung teil. Am Abend zuvor hatten sie, in nach Nationalitäten gemischten Gruppen, leckere Kuchen gebacken, die am Tag der offenen Tür zu einem symbolischen Preis an die vielen Gäste verkauft wurden. Mit dem Geld feierten die Schüler dann zusammen in der Stadt. Außerdem überreichten die deutschen Schüler vom Friedrich List Gymnasium, gemeinsam mit ihren Lehren Sigrid Machann und Jürgen Endres, unserer Schule einen Scheck über 1000 Euro, die von den Schülern und den Lehrern ihrer Schule gesammelt worden waren. An dieser Stelle bedanken wir uns ganz herzlich für diese Großzügigkeit. Da sich dieses Jahr die Schüler viele Sehenswürdigkeiten ansehen sollten, um dann das bereits erwähnte Gesellschaftsspiel durchführen zu können, durften wir auf keinen Fall die Stadt Shkodra auslassen, eine eine sehr alte Stadt mit einer spannenden Geschichte. Unser Besuch wurde von den stellvertretenden Schulleiterinnen des Atë Pjetër Meshkalla Gymnasiums zusammen mit deren Schülern organisiert. In Shkodra besichtigten wir die Burg, das Gymnasium, die Fotogalerie Marubi und das Zentrum der Stadt. Die Schüler konnten einen Tag das Lehren und die Gestaltung des Unterrichts in unterschiedlichen Fächern an unserer Schule besuchen. Sie hatten auch die Möglichkeit, Vergleiche zu ihrem Schulunterricht in Deutschland zu ziehen. Pasi që këtë vit nxënësit duhej të shikonin monumente historike dhe nga to të përpilonin lojën e tyre, nuk mundëm kurrsesi të linim anash Shkodrën si qytet poashtu shumë të lashtë dhe me një histori të bujshme. Pritja jonë na u organizua nga zëvendësdrejtoreshat e shkollës "Atë Pjetër Meshkalla" së bashku me nxënësit e tyre. Ne në Shkodër vizituam kalanë e Shkodrës, gjimnazin "Atë Pjetër Meshkalla", fotogalerinë "Marubi" dhe qendrën e qytetit. Një ditë nxënësit kishin mundësi të ndiqnin mësimin dhe mësimdhënien e lëndëve të ndryshme në shkollën tonë. Ata patën rastin edhe të bëjnë krahasime të mësimdhënies me shkollën e tyre në Gjermani. Para se nxënësit të ktheheshin në Gjermani, ata duhej të merrnin përshtypje edhe për bukuritë tjera natyrore, të cilat i ofron Kosova dhe këtë vit zgjodhëm Rugovën si vend malor. Së bashku, si moshatarë ata tani duhej të flinin me shokët e tyre në dhomat e shtëpive të bukura malore të Rugovës. Por ata nuk u lanë krejtë pa punë. Ata duhej të kujdeseshin vet për mirëmbajtjen e shtëpizës së tyre, si ndezja e stufës e të tjera. Nga Rugova u vazhdua për Prishtinë dhe i tërë programi përfundoi në shpellën e Gadimes në Lipjan. Aty,ata patën rastin të shikonin nga afër shpellën shumë të vjetër të Gadimes në Lipjan dhe të merrnin shpjegime nga ciceroni edhe në gjuhën gjermane. Tani më u përfundua njëra pjesë dhe pjesa tjetër do të vazhdnte nga 09 deri më në Gjermani. Më , pak minuta pasi që arritëm në stacionin e trenit në Gemünden am Main, mbetëm vetëm ne mësuesit nën shoqërimin e njëri tjetrit. Të gjithë nxënësit tanimë ishin shpërndarë nëpër familjet e tyre, e bashkë me nxënësit gjermanë edhe nxënësit tanë. Edhe atje dita e parë u fillua me viztën e qytetit dhe të kalasë së qytetit dhe përfundoi me pritjen në komunë nga kryetari i komunës, z. Georg Ondrasch. Ai u shpjegoi nxënësve për rëndësinë e programit të shkëmbimit të nxënësve, për ndarjen e pushteteve politike në Gjermani dhe për detyrat e komunës. 15

16 Schüleraustausch Die Tradition wird fortgesetzt Der Schüleraustausch 2013 Shkëmbimi i nxënësve Tradita vazhdon Shkëmbimi i nxënësve 2013 Bevor die Schüler wieder nach Deutschland zurückkehrten, wollten wir, dass sie auch Eindrücke von den Naturschönheiten, die Kosovo bietet, bekommen. Dieses Jahr wählten wir den Gebirgsort Rugova aus. Übernachtet wurde in schönen Berghütten, und das war aber auch mit Arbeit verbunden: Die Schüler hatten die Aufgabe, sich selbst um ihre eigenen Hütten zu kümmern, sie sauber halten, den Ofen anzuschüren usw. Von Rugova aus ging die Reise weiter in die Hauptstadt Prishtina. Das Programm endete dann in Lipjan in der Gadime Höhle. Dort hatten die Schüler Gelegenheit, sich eine sehr alte Höhle näher anzuschauen. Ein Führer gab die Erläuterungen dazu auch auf Deutsch. Ein Teil war zu Ende, der andere Teil wurde ab den 09. bis zum in Deutschland fortgesetzt. Am 09.06, nur wenige Minuten nach unserer Ankunft am Bahnhof in Gemünden am Main, blieben nur wir Lehrer unter uns. Unsere Schüler waren bereits zusammen mit den deutschen Schülern zu ihren Gastfamilien gefahren. Auch hier begann der erste Tag mit der Besichtigung der Stadt und der Burg der Stadt und endete mit dem Empfang beim Bürgermeister, Herrn Georg Ondrasch, im Rathaus. Er berichtete den Schülern von der Wichtigkeit eines Schüleraustausches, der Teilung der politischen Mächte in Deutschland und den Aufgaben in der Gemeinde. In den nächsten Tagen waren die Schüler sehr oft im Unterricht, auch unsere Schüler hatten die Möglichkeit, die Gestaltung des Unterrichts und das Lehren in verschiedenen Fächern in Deutschland zu sehen. Anschließend besichtigten wir auch hier Sehenswürdigkeiten. Unter anderem besuchten wir das Kriminalmuseum in Rothenburg ob der Tauber und die sogenannte Weihnachtswelt, wo wir von dem wunderschönen Weihnachtsschmuck begeistert waren. Von dem Besuch im Rokokogarten in Veitshöchheim waren unsere Schüler überwältigt, vor allem von der Ordnung im Garten. Dann begaben wir uns mit dem Schiff auf dem Main weiter Richtung Würzburg. Dort besuchten wir den Staatlichen Hofkeller, einen Weinkeller unter der Residenz, wo ein Führer uns unter anderem auch über die Geschichte des Kellers informierte. Er erzählte uns auch, dass die Temperatur im Keller immer gleich bleibt. Danach besuchten wir auch die Residenz in Würzburg und später verbrachten die Schüler einen freien Nachmittag in der Stadt, die meisten mit Einkäufen in den vielen Läden in Würzburg. Më tutje nxënësit ishin shumë shpesh nëpër orë mësimore e kështu, edhe nxënësit tanë patën mundësinë të shihnin organizimin e orëve dhe mësimdhënien në lëndë të ndryshme në Gjermani. Dhe pastaj filloi edhe këtu vizita e monumenteve kulturore. Ndër të tjera ata vizituan muzeun kriminal të qytetit Rotenburg an der Oder dhe të ashtuquajturën botën e Krishtlindjeve, ku u mahnitën me gjësendet e bukura që kishte për zbukurimin e ditës së Krishtlindjeve. Vizita e kopshtit aq mirë të gjelbëruar të stilit rokoko në Veitshöchheim i mahniti nxënësit, sidomos me mirëmbajtjen e rregullit të kopshtit. Më pastaj udhëtimi vazhdoi me anije mbi lumin Main për në Würzburg. Në Würzburg ne vizituam bodrumin e verës nën rezidencë, ku ciceroni na njoftoi për së afërmi, përveç të tjerash, edhe për historinë e bodrumit, histori kjo mjaft interesante. Ai na njoftoi po ashtu që temperatura brenda në bodrum ishte e njëjtë, si verës ashtu edhe dimrit. Më pastaj ne vizituam edhe rezidencën në Würzburg dhe pas kësaj vizite nxënësit shijuan pasditen e lirë në qytet, shumica ia mësyen për blerje nëpër dyqanet e shumta në Würzburg. Tanimë, nxënësit kishin mbledhur informacione të mjaftueshme kulturore, në Kosovë dhe Gjermani dhe duhej të punonin së bashku në përgatitjen e lojës, punë e cila nuk mungoi në ditën e fundit në shkollë. Në fund nxënësit gjermanë së bashku me prindërit e tyre, kishin përgatitur edhe një ndejë. Prindërit e nxënësve gjermanë ishin kujdesur për ushqimin e mbrëmjes, për çka ne i falënderojmë përzemërsisht. Por në këtë ditë ishte edhe një koncert i organizuar nga arsimtarët e muzikës në shkollën "Friedrich List Gymnasium". Në këtë koncert kënduan një këngë në gjuhën angleze edhe dy nxënëse kosovare, Teuta Nuhaj dhe Doruntina Shala. Me 16 qershor u kthyem në Kosovë, të mbushur me përvoja dhe përjetime të reja. Ishte një ndjenjë kënaqësie, si për nxënësit ashtu edhe për ne si shoqërues dhe organizatorë të shkëmbimit të nxënësve. Nachdem die Schüler zahlreiche kulturelle Informationen im Kosovo und in Deutschland gesammelt hatten, mussten sie zusammen an der Vorbereitung des Spiels arbeiten. Diese Arbeit fand am letzten Tag in der Schule statt. Am letzten Abend fand eine Party statt. Die Eltern der deutschen Schüler hatten sich um das Abendessen gekümmert, wofür wir ihnen herzlich danken. An diesem Tag gab es auch noch ein Konzert, das die Musiklehrer der Friedrich List Gymnasium organisiert hatten. Auf diesem Konzert sangen auch zwei kosovarische Schülerinnen, Teuta Nuhaj und Doruntina Shala, ein Lied auf Englisch. 16

17 Schüleraustausch Shkëmbimi i nxënësve Schule Shkolla Die Tradition wird fortgesetzt Der Schüleraustausch 2013 Tradita vazhdon Shkëmbimi i nxënësve 2013 DAAD Stipendium Deutscher Akademischer Austauschdienst DAAD Bursë e plotë Am 16. Juni kehrten wir in den Kosovo zurück, voll mit neuen Erfahrungen und Erlebnissen. Es war ein Vergnügen, sowohl für die Schüler, als auch für uns als Betreuer und Organisatoren des Schüleraustausches. An dieser Stelle bedanken wir uns herzlich für die finanzielle Unterstützung des Projektes beim Pädagogischen Austauschdienst und den Eltern der Schüler. Ebenfalls gilt unser Dank der Schulleitung unserer Schule und des Friedrich List Gymnasiums, sowie unseren Kollegen und Freunden Sigrid Machann und Jürgen Endres. DAAD Me këtë rast i falënderoj përzemërsisht për përkrahje financiare të projektit: shërbimin për shkëmbime pedagogjike dhe prindërit e nxënësve dhe për përkrahje të parezervë të udhëheqësisë së shkollës sonë dhe të gjimnazit "Friedrich List Gymnasium", pa i harruar kurrsesi edhe bashkëpunëtorët, kolegët dhe shokët tanë, Sigrid Machann dhe Jürgen Endres. Wir freuen uns, dass zwei unserer diesjährigen Maturanten, Jona Rada und Ardi Kastrati, ein Vollstipendium des DAAD zum Studium in Deutschland erhalten haben. Das ist ein sehr schöner Erfolg zu dem wir den beiden gratulieren und der auch unsere Lehrer stolz sein lässt. Jemi të gëzuar që dy maturantët tanë të këtij viti, Jona Rada dhe Ard Kastrati kanë fituar bursën e plotë të DAAD për të studjuar në Gjermani. Ky është një sukses shumë i mirë për të cilin jemi falenderues, njëherit kjo i bën arsimtarët tanë krenarë. 17

18 Schule Griechenland? Vergiss es! P. Walter Happel SJ Von den Versuchen, eine Studienreise nach Griechenland zu organisieren Shkolla Greqia? Harroje! P. Walter Happel SJ Mbi përpjekjet për të organizuar një udhëtim studimi në Greqi Jedes Jahr, die schriftliche Abiturprüfung ist ausgestanden, starten die Absolventen mit einigen ihrer Lehrer zu ihrer obligatorischen Abiturfahrt. Reiseziele in den Vorjahren waren u.a. die Türkei und Bulgarien. Im Jahr 2012 planten sie, nach Griechenland, in die Nähe von Thessaloniki zu fahren, nach Nea Moudania, wo eine Unterkunft bereits gefunden war. Jetzt mussten die Visa beim Griechischen Verbindungsbüro in Pristina beantragt werden. Als alle für ein Schengen Visum nötigen Unterlagen beisammen waren, wurden diese zusammen mit den ausgefüllten Anträgen beim Griechischen Verbindungsbüro eingereicht. In wenigen Wochen würde man die Visa erhalten, so jedenfalls war die Erfahrung mit anderen Auslandsvertretungen vor Ort. Aber wenige Wochen, bevor die Fahrt beginnen sollte, kam die Überraschung. Jetzt wurden zusätzliche Dokumente verlangt, wie etwa der Nachweis eines Bankkontos und der dort deponierten Summe Geldes, ein Nachweis, dass mindestens ein Elternteil berufstätig ist und dessen Gehaltsbescheinigung, für im Ausland lebende Elternteile den beglaubigten Nachweis, dass die sich dort legal aufhalten, eine beglaubigte Kopie der Heiratsurkunde der Eltern und noch mehr dieser doch obskur erscheinenden Forderungen. Bemerkenswert war jedoch vor allem, dass dafür nur drei Tage Zeit verblieben. Auf meine schriftliche Intervention als EU Bürger hin, dass die üblichen Bedingungen zur Erteilung eines Schengen Visums doch ausreichen sollten, wurde dann tatsächlich auf die Beibringung der Zusatzunterlagen verzichtet. Nur kam dieser Verzicht erst nach dem geplanten und gebuchten Abreisedatum nach Nea Moudania. Also hieß es: Griechenland? Vergiss es! Das sollte den Maturanten im Jahr 2013 nicht wieder passieren. Frühzeitig wurden alle Unterlagen zusammengetragen, die Anträge ausgefüllt, mit Pass und Fotos beim Griechischen Verbindungsbüro vorbeigebracht und, die Annahme wurde verweigert. Es dauerte Wochen einen neuen Termin zu bekommen, um sich erkundigen zu können, was denn nicht in Ordnung sei. Jetzt wurden, wie im Vorjahr, erneut zusätzliche Dokumente gefordert. Wieder machte ich mich als EU Bürger selbst auf den Weg zum Verbindungsbüro, wo ich nach einigem Warten im Eingangsbereich zu hören bekam, dass diese Papiere notwendig seien und den üblichen Prozeduren bei allen EU Botschaften und Verbindungsbüros entspreche. Das ist jedoch nicht der Fall, wie wir Dank der wiederholt beantragten und gewährten Visa, etwa zu Schüleraustausch und Fortbildungsmaßnahmen in Deutschland oder Österreich, wissen. Durch einen Anruf bei der Deutschen Botschaft war das schnell bestätigt, was aber auch nicht half. Die Bestätigung provozierte nur ein müdes Lächeln. Bei Schülern brauche es eben diese zusätzlichen Dokumente, weil man sicher sein wolle, dass sie nicht illegal in Griechenland bleiben. Ganz offensichtlich ein Scheinargument! Wer von denen, die schon, zum Teil wiederholt, in Deutschland oder Österreich waren, ohne dort illegal geblieben zu sein, will schon freiwillig und noch dazu illegal in Griechen- 18 Për çdo vjet, pasi të kryhet testi kombëtar me shkrim, nisen maturantët së bashku me disa profesorë në udhëtimin e obliguar të tyre. Caqe të udhëtimit në vitet e kaluara ishin, në mes tjerash, edhe Turqia dhe Bullgaria. Në vitin 2012, ata planifikuan që të shkojnë për në Greqi, në Nea Moudania, në afërsi të Selanikut, ku ishte siguruar akomodimi. Tani duhej të bëhej aplikimi për viza në zyrën ndërlidhëse greke në Prishtinë. Me të grumbulluar të gjitha dokumentet e nevojshme për aplikim për viza, ata i dërguan formularët e plotësuar në zyrën ndërlidhëse greke në Prishtinë. Për pak javë duhej të merreshin vizat, kështu që të paktën ishte përvoja me ambasadat tjera këtu. Por pak javë para se të niseshin për udhëtim, erdhi befasia. Tani kërkoheshin dokumente shtesë, si për shembull dëshmia e xhirollogarisë bankare dhe shuma e të hollave të deponuara. Një dëshmi, që së paku njëri nga prindërit duhej të ishte i punësuar dhe nga ai duhej të sillej vërtetimi i pagës. Për prindërit që jetojnë në ndonjë vend të huaj, kërkohej vërtetimi i përkthyer, që ata jetonjnë atje legalisht, një kopje të vërtetuar të certifikatës së kurorëzimit të prindërve dhe shumë kushte tjera të errëta. E çuditshme ishte para së gjithash, që të gjitha këto duhej të bëheshin brenda tri ditësh. Pas një intervenimi me shkrim që e bëra unë si qytetar i Unionit Europian, që kushtet e lëshimit të vizës Shengen duhej të mjaftonin, u hoq dorë nga kërkesa për sjelljen e dokumenteve shtesë. Por heqja dorë erdhi, atëherë kur i skadoi afati udhëtimit të rezervuar për në Nea Moudania. Nga kjo u kuptua: Greqia? Harroje! Kjo nuk duhej t'i ndodhte maturantëve prësëri në vitin Me kohë u grumbulluan të gjitha dokumentet e kërkuara, u plotësuan formularët, dhe u sollën ato së bashku me pasaportat dhe fotografitë biometrike të kërkuara, por sërish kërkesa jonë nuk u pranua. Duhej të zgjaste kohë deri sa të bëhej një termin, që të mund të informoheshe, çka nuk ishte në rregull. Tani sërish u kërkuan, sikur edhe vitin e kaluar, dokumente shtesë. Prapë mora rrugën për në zyrën ndërlidhëse greke në Prishtinë, si qytetar i Unionit Europian, ku pas një pritjeje në hyrje, mora përgjigje nga ta, që dokumentet e kërkuara ishin të domosdoshme si procedurë edhe për ambasadat e tjera dhe zyrat ndërlidhëse këtu. Por ky nuk është rast i njëjtë, duke i falënderuar përvojës së aplikimit dhe marrjes së vizave në ambasadën gjermane dhe austriake, të cilat na janë nevojitur për nxënësit që kanë marrë pjesë në shkëmbimin e nxënësve dhe për seminare në Gjermani dhe Austri. Përmes një telefonate në ambasadën e Gjermanisë u vërtetua shumë shpejt, por e cila, po ashtu nuk ndihmoi. Vërtetimi provokoi vetëm një buzëqeshje të lodhshme. Për nxënësit duheshin këto dokumente shtesë, pasi duhej të ishte e sigurt, që ata nuk do të qëndrojnë ilegalisht në Greqi. Ky ishte vetëm një argument i pabazë! Secili prej tyre ka qenë disa herë në Gjermani ose Austri dhe u kthyen e nuk qëndruan ilegalisht atje. Cili do të rrinte vullnetarisht ose ilegalisht në Greqi?! Kjo nënkupton në vete prapë: Greqia? Harroje!