abi extra Rezepte fürs Studium Hintergrund doppelte Abi-Jahrgänge So klappt s mit dem Studienplatz
|
|
- Meike Fuchs
- vor 8 Jahren
- Abrufe
Transkript
1 usgb 2009 Hitrgrud dopplt Abi-Jhrgäg So klppt s mit dm Studipltz Gut Aussicht m Arbitsmrkt Exprt wiss: Studir loht sich studium bi xtr Rportg us dm Studi-Lb Fr, privt odr im Ausld bi xtr Rzpt fürs Studium
2 Nu i dim bi Portl Nws, Nwslttr, RSS-Fd Ds bi >> Portl hält dich immr uf dm Lufd. I dr Rubrik Nws > Studium wrd u Bchlor- ud Mstrstudigäg vorgstllt, witr Thm sid Studimöglichkit im Ausld, Stipdiufruf, Wttbwrb ud vils mhr. Du kst uch d kostlos Nwslttr boir ud rfährst so motlich, wlch Artikl i d für dich itrsst Rubrik rschi sid. Mit d RSS-Fds kst du sogr täglich sh, wlch Artikl u im Portl sid. Schulfchsuch Ist Mth di Libligsfch? Bio? Odr doch bssr Eglisch? Ds bi >> Portl hilft dir, Bruf ud Studigäg zu fid, di mit dim Libligsfch zu tu hb. Hirfür musst du ifch uf Erwitrt Such klick ud i dr Suchmsk ds gwüscht Fch uswähl. Du rhältst i List llr Artikl im Portl, di tws mit dim Fch zu tu hb ud kommst so villicht dr Atwort uf di Frg ws soll ich studir? tws ähr. Foto: Küh Foto: Bckr Studium Übr lls, ws Abiturit ud Studird wiss sollt, iformirt di Rubrik Studium. Es wrd icht ur zhlrich Bchlor- ud Mstrstudigäg vorgstllt, sodr uch Studimöglichkit im Ausld. Ifos übr Nbjobs, Studifchwchsl, Zitmgmt, Studir mit Kid odr studtisch Wohform bkommst du i dr Subrubrik Studiprxis & Cmpus. Außrdm wrd i d Hochschulporm budswit Stdort mit ihr jwilig Uivrsität, Fchhochschul, Forschugsirichtug ud Frizitgbot vorgstllt. Foto: Privt Cht Im bi >> Portl fid immr widr Chts zu ktull studirlvt Thm sttt. Vrtrtr vo Hochschul ud Asprchprtr dr Agtur für Arbit hm sich Zit, um di spzill Frg zu btwort. Bishr wurd bispilswis di Thm Bwrbug bi dr ZVS, Problm im Studium, Studifizirug sowi rbitsmrktoritirt studir bhdlt. I dr Rubrik Cht rfährst du icht ur d Trmi ud ds Thm ds ächst Chts, sodr kst dir uch di Protokoll dr vrgg Chts hrutrld. Foto: Jrdr Wblogs Di bi >> Bloggri ud Bloggr bricht rglmäßig übr ihr Erlbiss im Studium. B bispilswis rzählt vo sim Physikstudium i Egld, Simo (Foto) schribt drübr, wi r Fru, Tochtr ud Studium utr i Hut bkommt, ud Dil rklärt, wi si ls blid Studti ihr Studium mistrt. W du mhr rfhr willst, d klick dich doch ifch ml durch di Rubrik Wblogs.
3 INHALT Stckbrif Di Mustr-Studis wi lt ist dr durchschittlich Studi? Ud wi vil Gld ht r motlich zur Vrfügug? Di fiktiv Stckbrif vo Moritz ud Sdr vrrt s dir....4 Dopplt Abiturjhrgäg Es wird g bi >> stllt dir Strtgi vor, wi du trotz dr vil Studifägr i Pltz bkommst....6 Rportg Mit dm Sommrcmp i di Zukuft Ei Mobilitätssommrcmp ht Stphi Ris übrzugt. Hut studirt si Mschibu i Mgdburg Ds groß Los gzog A dr ostdutsch Grz: Flori Fuchs studirt Kulturwissschft i Frkfurt dr Odr Orgistio ud Zitmgmt müss pss Luzi Sldrs fährt zwiglisig: Si brigt Ausbildug ud Frstudium utr i Hut Büffl fürs Exm Dr Trum vom Jurstudium dr privt Bucrius Lw School i Hmburg wurd für Sv Pil whr BWL für Pfrdlibhbr Croli Arlt ht Hors Busiss Mgmt i d Nidrld studirt ud fd di Atmosphär dort klss Hochschulrt Wlch Hochschul ist di richtig? Uivrsität, Fchhochschul odr Brufskdmi? bi >> stllt dir di vrschid Studimöglichkit vor Studium ud Itrt Vrtzt Studiwlt Studir wird immr digitlr, mchrorts rstz Podcsts scho di Vorlsugsskript. Ud uch di Smirmldug rfolgt i dr Rgl oli Problm im Studium Utrstützug vo ll Sit Gldsorg? Slbstzwifl? Eirichtug vo Hochschul ud Studtwrk hlf Studird bi Problm ud Kris witr Studtischs Eggmt Ei Pris Iititiv zig vom Dbttirklub bis zu AIESEC bi >> stllt dir vrschid studtisch Iititiv ud Orgistio vor Arbitsmrkt Ivstitio i di ig Zukuft i Studium loht sich immr, drübr sid sich Exprt ud Prsolr iig Wissschftlichs Arbit Ei Muss qur durch ll Fächr Akdmikr zich sich icht ur durch Fchwiss us, sodr uch durch di Fähigkit, wissschftlich zu rbit Glossr Ds kli Hochschul-ABC di wichtigst Bgriff für ds Studtlb: vo Audimx bis ZVS Rubrik Imprssum...3 Comic...33 Mdi- ud Brtugsgbot...36 Imprssum Hrusgbr Budsgtur für Arbit Hrusgbrbirt Wolfgg Birsck (Istitut für Arbitsmrkt- ud Brufsforschug), Wrr Brdli (Agtur für Arbit Müch), Hik Hssur (Studiräti), Mil Kr (Schülrvrtrtri), Stll Kifl (Schülrvrtrtri), Nicol Küzl (Agtur für Arbit Mhim), Gorg Libold (Studidirktor), Ntsch Rdisk (Studiräti), Luks Rithr (Schülrvrtrtr), Juli Schdt (Schülrvrtrtri), Ktri Sti (Tchisch Uivrsität Drsd), Christi Strijwski (Budsgtur für Arbit, Ztrl SP III 21), Axl Widhoff (Agtur für Arbit Ess), Judith Wüllrich (Ztrl dr Budsgtur für Arbit) Rdktio Gsmtlitug: Rir Möllr, Chfi vom Dist: Crm Lubl, Txtchfi: Hik Wbr, Rdktio: Adrs Dittm, Mtthis Dittm, Dvid Fidlr (Rdktiosssistz), Mul Mir (Auszubildd), Dil Obrmyr, Soj Pschuttr, A Scholz, Mik Vögl Autor Adrs Bud, Sus Drisbch, Judith Schllbrg, Sbi Schrdr, Kthri Vähig Aschrift dr Rdktio Gutstttr Strß 8d, Nürbrg, Tlfo 0911/ , Fx 0911/ , E-Mil: rdktio@willmycc.d Vrlg Willmy Cosult & Cott GmbH, Gutstttr Strß 8d, Nürbrg, Tlfo 0911/ , Fx 0911/ , E-Mil: rdktio@willmycc.d Gschäftsführug Rir Möllr Gstltug ud Lyout KozptQurtir GmbH Art Dirktio: Lid Spokojy Titlfoto KozptQurtir GmbH Druckvorstuf IRS Itgrtd Rliztio Srvics, Nürbrg Druck Wstrm, Bruschwig Copyright 2009 für ll Biträg bi >> di Wg i Studium ud Bruf Nchdruck ur mit vorhrigr Zustimmug ds Vrlgs ud ur mit Qullgb sowi Eisdug is Blgxmplrs gstttt. Mit Nm gkzicht Artikl gb icht ubdigt di Miug dr Rdktio ud ds Hrusgbrs widr. Ki Gwähr für uvrlgt Eisdug ud Bsprchugsstück. Gsmtuflg Abomt bi >> Eizlhft: 1,80 EUR (ikl. MwSt.). Bi Bstllug dirkt bim Vrlg zuzüglich Vrsdkost. Jhrsbomt: 18,00 EUR (ikl. MwSt. ud Porto). Pris für Ausld ud bsodr Vrsdform uf Afrg. Bstllug bim Vrlg, Adrss sih ob ISSN bi studium
4 Durchschittlich Studird Di Mustr-Studis Eis ist sichr: Moritz ud Sdr sid dr bsolut Durchschitt. Ihr Stckbrif sid fiktiv, si sid ch Dt dr 18. Sozilrhbug ds Dutsch Studtwrks zusmmgstllt. Für dis Studi zur wirtschftlich ud sozil Situtio dr Studird wurd im Sommrsmstr 2006 rud Eigschrib bfrgt.
5 STECKBRIEFE Dr Durchschittsstudt... Nm: Moritz Wohsitutio: Moritz woht i ir Mär-WG ud vrstht sich mist gut mit si Mitbwohr. Für Mit ud Nbkost zhlt r jd Mot 246Euro. Altr: 24,6 Fmilistd: Er ist uvrhirtt ud ht grd i Frudi, odr villicht uch icht. Studifächr: Moritz studirt Igiurwissschft ir Fchhochschul i Süddutschld. Studiufwd: Dr Studt vrbrigt shr vil Zit sir FH. Jd Woch muss r lli 19 Stud Lhrvrstltug bsuch. Hizu komm och tw 16Stud Slbststudium.. Fiz: Zum Motsfg ht Moritz rud 774 Euro uf sim Koto. Dbi wird r mit 444 Euro vo si Eltr utrstützt. D Rst vrdit r sich slbst hizu. Erährug: M köt Moritz ls Ms-Stmmgst bzich. Er isst hir dri- bis virml i dr Woch, d di Ms ligt dirkt uf dm Cmpus, ist güstig ud rsprt dm Studt ds Koch. Zil: Nch dm Studium k sich Moritz gut vorstll, für i odr zwi Jhr im Ausld zu rbit. Er ist sich sichr, i gut bzhlt Job zu fid, ud wüscht sich Arkug im Bruf. Sobld r gug Gld vrdit, möcht Moritz gr i Fmili grüd. Nbjob: Eiml i dr Woch rbitt Moritz ls Wrkstudt i im Utrhm, wo r lf Euro pro Stud vrdit. Er fühlt sich so fizill ubhägigr ud ihm blibt mhr Gld für si Hobbys. Durc dr : S Nm hs ud ti ud irtt lbt i ir vrh ist u i S : ir ik std chft. g o i g il d Fm trs rt Pä Pr d studi r fst 4 Stu d 1 k S zir hr: ität. lt di dr ifäc Uivrs büff r. gt S i r Stud g b h r c u lt üch v duts rst r ihr B Woch v ord o r r h P : L üb ur fwd b d hus uro z iu zu.n 51 d s u u p Stud t 767 E m S t ud 4 r 5 C 1 it o m m M w t d si uf och rhält r jd ppig ti Sd ird dr Sho t h Stud i tud S ud smt S r D F. g s r t r lt is z: I mit ih r E di m Fi. Wi vo ih chmittg g ld u g Vrfü s mist G d Cfé cfé m. u dt d h iu u c t o d u r S u s u t E S. m ob i i tud dm, Ki ri pro S ll tour bt si b o r K u ls te job rud bitt t hir ch libt, rm F r r ih d i d it d r m t u S v job: ür Mi mm t ud s F d u i. z Nb t t U s r lb I h d ti i dr r Nä Stud d o. i r D i u : E g i tio u 292 h t u o ucht s it w t s Mi t, bs rks. A Mo Woh is d i h j ä w r kl hlt si dr N t i i Stud d i t z s s r o d. k d g u Fr ri dr Nb Cft S ihrm tudiit i m W r ds g: dm S. d u h r o c b h ä s tz h, Er M ht si izus ichtlic gs di Tg koc uvrs r dr z. mitt r d d grü S dr ich fü t i s il is, m t ig t d ich sm F : Isg Es ist ihr w i gr i plä. s s t f d d i ür Zuku b zu f r, w Jo 0 Jh 3 w um i t r, mit Spät Altr: 23,9 bi studium Foto: KozptQurtir.. di. bzw. tsst chit
6 Dopplt Abiturjhrgäg im Budsgbit: 2009 Srld 2010 Hmburg 2011 Byr, Nidrschs 2012 Bd-Württmbrg, Brli, Brm 2013 Nordrhi-Wstfl, Hss 1. Etpp 2014 Hss 2. Etpp 2015 Brdburg
7 Dopplt Abiturjhrgäg Dopplt Abiturjhrgäg Es wird g Durch di Umstllug vom ujährig uf ds chtjährig Gymsium (G8) ström bis 2015 gschätzt zusätzlich Studifägr di Hochschul. D frg sich vil Schülr: Hb ich übrhupt och i Chc uf i Studipltz? Ki Pik: Bud ud Lädr hm richtig vil Gld i di Hd ud schff vil u Studiplätz. bi >> ht füf Strtgi rchrchirt, wi s uch mit dm Wuschstudium klpp k. Ei Tipp vorb: Di Hochschul im Ost sid gut usgstttt ud hb i d kommd Jhr Plätz fri. 1. Gut Not Strg dich ud schrib i guts Abi! Durch di stigd Studifägrzhl hb di Hochschul mhr d j di Möglichkit, sich ihr Studird slbst uszusuch. Dbi muss di Abi- Durchschittsot türlich icht ds izig Kritrium si, br is stht fst: Wr gut Not ht, ist i dr Rgl im Vortil. 2. Ei Studium ir Hochschul im Ost Dutschlds ufhm Lut ir Vorusbrchug dr Kultusmiistrkofrz (KMK) gh di Studifägrzhl i d u Lädr i d Jhr 2011 bis 2015 um zurück. Im glich Zitrum stig i d lt Budslädr di Afägrzhl um Wr lso brit ist, für si Wuschstudifch mobil zu si, ud tw i di ostdutsch Budslädr umziht, k si Chc vorussichtlich rhöh. Dis güstig Progos gilt llrdigs icht für di budswit zulssugsbschräkt Fächr wi Hummdizi, Zhmdizi, Tirmdizi, Psychologi (Diplom) ud Phrmzi. Ei Bwrbug rfolgt hir bi dr Ztrlstll für di Vrgb vo Studiplätz (ZVS). 3. Studir im Ausld Auch i Studium im uropäisch Ausld k sich im i odr dr Fll ls i gigt Möglichkit hrusstll. Wr i Aufthlt im Ausld plt, sollt sich br gut vorbrit. Iformir dich tw übr ds Bildugssystm i dim Wuschld ud übr di jwilig Sitt ud Gbräuch. 4. Studiggsltrtiv prüf Di Not rich icht us für di Trumstudium? Prüf, ob s ählich Studigäg gibt. Di Brufsbrtug hilft dir gr dbi, mpfihlt br, Folgds zu bdk: Wir rt dvo b, i Studium zufg, hitr dm m icht stht. Nur wr mit Hrzblut dbi ist, ht Spß dr Sch ud mistrt si Studium. W di Not für ds Trumstudium icht gz rich, d ist ds Smml vo Wrtzit, zum Bispil übr i Ausbildug im glich Brich, i vil Fäll i gutr Wg, rät Kroli Bur vo dr Agtur für Arbit Srld. 5. FrUivrsität Wr sich gut orgisir ud motivir sowi diszipliirt rbit k, für d köt villicht i Studium dr Fr- Uivrsität i Hg i Altrtiv si. Bi us gibt s ki Numrus clusus, jdr, dr di Hochschulzuggsbrchtigug rworb ht, k i im usrr Bchlorstudigäg zuglss wrd. Wir bit durch ds Frstudium vil örtlich Flxibilität sowi di Möglichkit, ubhägig vo bsthd Eischribfrist i ds Studium izustig, sgt Sus Bossmyr vo dr FrUivrsität i Hg. bi studium Foto: KozptQurtir
8 Dopplt AbiturjAhrgäg Dr Hochschulpkt Auf di Plätz, frtig, los Um d Egpäss d Hochschul tggzuwirk, hm Bud ud Lädr richtig vil Gld i di Hd ud schff vil u Studiplätz. Bud ud Lädr hb Afg Jui i Fortschribug ds Hochschulpkts bschloss. 18 Millird Euro soll, vrtilt uf dri Progrmm, bis 2019 zusätzlich für Bildug ud Forschug i Dutschld usggb wrd. Um uch zuküftig ll Studirwillig i qulittiv hochwrtig Studipltz bit zu kö, wrd für jd zusätzlich Studifägr übr vir Jhr vrtilt rud Euro bötigt. Dvo trägt dr Bud di Hälft. Für d Gsmtzitrum ud uf di vorusbrcht rud zusätzlich Studifägr bzog rgibt dis i Budsbudgt vo rud 3,58 Millird Euro, brichtt Dr. Jochim Wlz, Vorsitzdr ds Hochschulusschusss dr Kultusmiistrkofrz (KMK). Dbi ligt d Bildugspolitikr dr Ausbu ds Studigbots im Brich dr sogt MINT-Fächr (Mthmtik, Iformtik, Nturwissschft, Tchik) bsodrs m Hrz. Gogrfisch btrchtt wrd wohl vor llm i d wstdutsch Lädr mhr Studiplätz tsth, d dr Asturm dr Studifägr dort whrschilich bsodrs hoch si wird. I Nordrhi-Wstfl zum Bispil ist gplt, vir u Fchhochschul zu grüd. Ei vrglichbrr Ausbu ds Agbots ist bi d privt Hochschul zurzit icht zu rwrt. Di privt Hochschu- l hb scho jtzt zwi bis sib Bwrbr pro Studipltz, diss Vrhältis wird sich i d kommd Jhr rhöh, sgt Pirt Ls vom Vrbd dr privt Hochschul. Es wrd dhr türlich im i odr dr Studigg uf di dopplt Abiturjhrgäg rgirt wrd. Abr gl, ob i Studium sttlich odr ir privt Hochschul gplt ist: Grd Abiturit, di us d Budslädr komm, di di dopplt Abituritjhrgäg zurst hb, sollt vrsuch, möglichst rsch di Hochschul zu glg. Frühzitig Bschäftigug mit dr Studi- ud Brufswhl, rchtzitig Bwrbug sowi örtlich Flxibilität odr Mobilität sid hir gz wichtig, sgt Kroli Bur, Brtri für Akdmisch Bruf dr Agtur für Arbit Srld. Dopplt Abiturjhrgäg im Srld Altrtivplä i dr Schubld Tobis Bckr (18) mcht grd si Abitur m Mri-Luis-Kschitz-Gymsium im srlädisch Völklig. Doch bvor r mit dm Studium strtt, bsolvirt r rst iml i Friwilligs Sozils Jhr. Im Srld hb diss Jhr di Schülr ds ltzt Jhrggs mit 13-jährigr Schulzit ud di ds rst mit zwölfjährigr Schulzit glichzitig ihr Studibrchtigug rlgt. Di Brufsbrtug im Srld rät i dr ktull Lg, di Rlisirug vo Studiwüsch möglichst schll zugh. Tobis Bckr k ds lidr icht: Er wurd zum Whrdist ibruf. Zur Budswhr wollt r llrdigs icht ud dcht sich: W scho Erstzdist, d m bst doch glich im Ausld ud Erfhrug i ir dr Kultur ud Sprchprxis smml. Dhr mcht r u i Friwilligs Sozils Jhr (FSJ) i d USA. Sobld si Prüfug vorbi wr, ht Tobis Bckr dmit bgo, sich vrschid Hochschul um i Studipltz im Brich Kommuiktios- ud Mdidsig zu bwrb, um sich möglichst scho hut i Studipltz für ds ächst Jhr zu sichr. D wr i Studipltz zugsgt bkommt ud dis tw ufgrud is Dists icht hm k, bhält si Aspruch uf d scho zugsgt Studipltz bis ch dm Dist. Im Srld zu studir, ist mir dbi gr icht so wichtig im Ggtil. Libr würd ich gz wodrs i Dutschld mi Studium bgi. Tobis Bckr ht sich glich ch sim Abi um i Studipltz bworb - ob- wohl r zurst i FSJ mch will. Foto: Privt 8 bi studium 2009
9 Auswhlvrfhr dr Hochschul Ki zwgsläufig Vrschärfug zu rwrt Etw di Hälft dr Studigäg dutsch Hochschul ist ch ir Rchrch im Hochschulkompss dr Hochschulrktorkofrz (HRK) zulssugsbschräkt. W sich lso für i Studigg mhr jug Msch bwrb ls s Plätz gibt, k sich di Hochschul di bst Studird ussuch. Prizipill wird utrschid zwisch örtlich zulssugsbschräkt ud budswit zulssugsbschräkt Studigäg. Um i sogts ZVS-Fch studir zu kö, muss sich dr Abiturit dirkt bi dr Ztrlstll für di Vrgb vo Studiplätz (ZVS) bwrb. Di budswit Vrtilug gilt für di Fächr Hummdizi, Zhmdizi, Tirmdizi, Psychologi (Diplom) ud Phrmzi. Di Auswhl läuft folgdrmß: 20 Prozt dr Studird wrd übr di Abiturbstquot rmittlt. Dis Auswhlgrz wrd häufig ls Numrus clusus (NC) bzicht. 20 Prozt dr Plätz wrd übr di Wrtsmstr vrgb. Als Wrtsmstr wrd di Smstr gzählt, i d m ch dm Erwrb dr Hochschulzuggsbrchtigug brits hätt studir kö, s br icht gt ht. 60 Prozt kö di Hochschul mit ig Vrfhr uswähl, wobi llrdigs vorgschrib ist, dss dr Abiturschitt ds wichtigst Kritrium blib muss. Möglich sid uch di Wrtug izlr Fächrot, prktisch Erfhrug wi tw i bgschloss Ausbildug odr Tsts wi bispilswis dr Tst für mdiziisch Studigäg (TMS). Abr uch Motivtiosschrib ud Auswhlgspräch kö vo d Hochschul vrlgt wrd. Auswhlkritrium Abiot Auf di Frg, ob durch di stigd Abituritzhl di Auswhl härtr wird, twortt ZVS-Prsssprchr Brhrd Schr: W di Nchfrg stigt, d stigt dr Pris. Ws gmit ist, ist klr: J mhr Bwrbr s gibt, dsto höhr wird di gfordrt Durchschittsot. Bispil Hummdizi: Übr di Zulssug i dr Abiturbstquot km bislg Bwrbr mit ir Durchschittsot zwisch 1,0 ud 1,2 zum Zug, uch bi dr Zulssug übr di 60-Prozt-Quot htt Bwrbr mit im Eisrschitt klr di Ns vor. Ud uch di Möglichkit, übr i Wrtzit i dr bghrt Studiplätz zu rrich, ist i Gduldsspil: Wir hb scho hut bi Mdizi i Wrtzit vo füf Jhr, sgt ZVS-Sprchr Schr. Bi d örtlich zulssugsbschräkt Studigäg ist bflls di Abiturot i häufigs Auswhlkritrium. Zusätzlich stz vil Hochschul Tsts i, wi bispilswis Sprchtsts für di Eischribug i i Frmdsprchstudigg, führ Itrviws odr vrlg Motivtiosschrib. Es gibt br uch Fächr, für di ki Zuggsbschräkug hrrscht. Im Hochschulkompss dr Hochschulrktorkofrz (HRK) kst du di Wuschstudifch mit dm Zustz ki Zulssugsbschräkug such. Ud ki Sorg: Di stigd Zhl dr Abiturit führt icht zwgsläufig zu ir Vrschärfug dr Auswhlvrfhr. Wir wrd mhr Studiplätz bit, iformirt Ut Missl, Litri Kommuiktio ud Prss dr Uivrsität Erlg-Nürbrg. Nu Studiplätz wrd bispilswis i d Brich Wirtschftswissschft, Rchtswissschft, Philosophi ud Kulturwissschft sowi i d Sprch- ud Litrturwissschft gschff. Dr Schwrpukt ligt br uf dm Ausbu dr Kpzität im MINT-Brich, lso Mth, Iformtik, Nturwissschft ud Tchik, sgt Ut Missl. D dis Studigäg i dr Rgl icht so strk chgfrgt wrd, wirbt di Ui Schul um Nchwuchs. Di Fri Uivrsität (FU) Brli büdlt di schülr- ud schulbzog Aktivität im Ztrum für Schulkooprtio, uch hir fid sich vil Agbot us dm MINT-Brich. Di größt Ui dr Huptstdt vrzicht scho sit vil Jhr i sttig stigd Nchfrg ch Studiplätz ud ht brits sit dm Witrsmstr 2004/05 i flächdckd NC für ll Studigäg. Allrdigs rwrtt Gor Krsti, Prsssprchr ds Präsidt, ki Vrschärfug: Im Zug dr witr Umstzug ds Hochschulpkts 2020 hb sich di Brlir Hochschul vrpflichtt, ihr Aufhmkpzität utr drm zur Bwältigug ds dopplt Abiturjhrggs, dr im Ld Brli 2012 stht, i dr Lufzit ds Hochschulvrtrgs schrittwis zu rhöh. Frühstrt is Studium Ei bsodrs Modll, um dm Asturm uf di Hochschul grcht zu wrd, ht sich di Tchisch Uivrsität Müch (TUM) ifll lss. Ds TUM twoio-projkt rmöglicht s Abiturit mit gut bis shr gut Not, im kommd Mi is Studium izustig ud d im Hrbst is dritt Smstr zu wchsl. Dmit di Abiturit diss Psum uch schff kö, ht di TUM zusätzlich Dozt igstllt. Ds Btruugsvrhältis vo Profssor ud Studird ist zum Bispil i dr Mthmtik 1:15, sgt Dr. Christi Krdlr, Buftrgtr ds Präsidt für di Studiorgistio TU Müch. Zum Vrglich: Zum Witrsmstr 2010/11 rcht di TUM mit im Btruugsvrhältis vo 1:100. Witr Ifos utr Ud: Bwrb dürf sich logischrwis icht ur Abiturit us dm Fristt, sgt Christi Krdlr: Wir woll di Bst ud icht di bst Byr. Foto: KozptQurtir
10 Itrviw Nicht bschrck lss bi >> im Gspräch mit Bt Ebbighus, Brufsbrtri im Tm Akdmisch Bruf dr Agtur für Arbit Hmburg. Wi k m si Chc uf i Studipltz trotz doppltr Abiturjhrgäg whr? Bt Ebbighus: Zuächst wär mi Tipp, sich zu übrlg, ob m d ubdigt im ig Budsld studir möcht, odr ob s icht uch dr Möglichkit, bispilswis ir Hochschul im Ost Dutschlds, gibt. Auch i Studium im uropäisch Ausld ist i Altrtiv. Für Hmburgr Abiturit sid ufgrud dr Näh vor llm di Nidrld zu. plätz schff woll, zum Bispil di Bk. Doch uch hir sid di zusätzlich Plätz türlich bgrzt. Ws k m jug Msch i disr schwirig Lg grll ls Tipp gb? Bt Ebbighus: Si sollt kisflls ur uf i Pfrd stz, sodr sich m bst brit bwrb ud ihr Chc stru. Wär s us Ihrr Sicht sivoll, sttt is Studiums zuächst i Brufsusbildug zutrt ud dch zu studir? Bt Ebbighus: Aufgrud dr Wirtschftskris stigt lidr uch di Zhl dr Ausbildugsplätz icht bdutd. Nur wig Brch hb gküdigt, dss si mhr Ausbildugs- >> Ausführlich Hitrgrudiformtio zum Thm: Ds tut di Politik, um di Lg d Hochschul zu vrbssr. Ds Porträt ir Hmburgr Schülri, di i dr Schul richtig Gs gb will, dmit si di Zulssug für i Mdizistudium schfft. Umfrg utr Schülr: Wi siht di Strtgi us, um i Zit dr dopplt Abiturjhrgäg i Ausbildugs- odr Studipltz zu bkomm? Adrss ud Liks Foto: KozptQurtir
11 MINT studir Mit dm Sommrcmp i di Zukuft REPORTAGEN Stphi Ris (23) libt Gtrib: Si mcht grd ihr Mstr i Mschibu dr Fchhochschul (FH) Mgdburg. Dr Schritt i Richtug Igiurws wr ursprüglich i Zufll. Dutschldwit sid vrschid Projkt wi dr Girls Dy, Sommrcmps odr Schupprprktik im Agbot, um jug Fru für MINT zu bgistr. MINT stht für Mthmtik, Igiur-, Ntur- ud Tchikwissschft. Bi Stphi Ris gig dis Rchug uf: 2003 bsucht si ds Mobilitätssommrcmp im Rhm ds Projkts stp i mtorig & mobilität i Bruschwig, ds utr drm di Fchhochschul (FH) Wolfbüttl für Obrstufschülri bot. Ds Thm wr itrsst ud ich hb mit ir Frudi dr tilgomm. Di Mädls kostruirt Fhrzug mit Birflschtrib, hm witr Projkt ud Vorlsug til, sprch mit Studird ud iformirt sich übr Hochschul ud tchisch Fchbrich i dr Rgio. Dmls tschloss ich mich, Mschibu zu studir, sgt Stphi Ris. Dss s di FH Mgdburg wurd, lg d gut Rkigrgbiss dr Hochschul ud dr Elb: Ich rudr lidschftlich gr. Mschibu. Wir wr im Bchlorstudium füf Fru vo isgsmt 35 Studird, rzählt si. Abr ds ht mir Übrzugug ichts gädrt. Si lcht. Usr Istitutsdirktor mit ml übr Fru im Mschibustudium, dss si ds Nivu hochhlt ud uch di Mär zum Lr spor. Di Atmosphär stimm, ds Listugsivu bso. Stphi Ris wählt di Vrtifugsrichtug Kostruktio ud itrssirt sich bsodrs für Gtrib. I im Prktikum bi Volkswg i Wolfsburg hb ich i dr Gtribtwicklug grbitt ud sozusg dr Kostruktio mitgwirkt. Es mcht ihr Spß, si schrib uch ihr Bchlorrbit drübr. Ws bruflich kommt, lässt si uf sich zukomm. Erst ml mch ich d Mstr. Ob ich d ltzt Eds wirklich im Fhrzugbu ld, tschidt türlich uch di Wirtschftslg, schätzt di 23-Jährig ihr Situtio i. Nur i im ist si sichr: Etws mit Gtrib muss s si! Nur wig Fru Studium ud Ort übrzugt di gbürtig Ksslri. Zurzit ist si i vo zwi Fru im rst Smstr ds Mstrstudiums Foto: Privt Stphi Ris ist i vo zwi Fru i ihrm Mstrstudium. bi studium
12 Studir im Ost Ds groß Los gzog Eigtlich wollt Flori Fuchs (24) ch Brli. Doch s km drs, si Studium dr Kulturwissschft i Frkfurt dr Odr tpuppt sich für ih ls Gschk: dk xzlltr Bdigug ud kurzr Wg. Hätt mir ds frühr jmd gsgt, wär ich whrschilich übrhupt i uf di Id gkomm, ir Brlir Ui studir zu woll, sgt dr gbürtig Luzrr. Er studirt im schst Smstr KuWi Kulturwissschft dr Europ-Uivrsität Vidri i Frkfurt/Odr ud mcht bld si Bchlor. I Sch Studibdigug hb ich hir ds groß Los gzog. Ud: Im Vrglich zu vil wstdutsch Budslädr fll i Brdburg ki Studigbühr. Elmt dr Gistswissschft Dbi wr dr Wg, d r ischlug, icht dirkt bbsichtigt: Ich hb zurst mit Kustgschicht odr Gschicht dr Humboldt-Ui i Brli glibäuglt, sgt r rückblickd. Di Stdt wr toll di Ui übrluf. Als r vom urtig Studigg Kulturwissschft i Frkfurt/Odr hört, wurd r ugirig ud fuhr hi. Philosophi, Litrturwissschft, Liguistik, Athropologi, Politik ds Studium vrit di bst Elmt dr Gistswissschft uf urtig Wis, ud di Europ-Ui Vidri ht hrusrgd Profssor ud Dozt, bgrüdt Flori Fuchs, wrum r sich doch für d Ost tschid. Er lrt ds itsiv Studium i Frkfurt zu schätz: Studir hißt hir wirklich och Rif. Es blibt Zit für ighd Studi, jdr ght i Smstr is Ausld, ds ist Pflicht, ud di ihltlich Eitilug ist flxibl d Bchlor k ich uch i odr zwi Smstr spätr mch. Wo gibt s ds sost? Flori Fuchs gig sib Mot ch Pris. Vil dr gh ch Südmrik wir hb wltwit rud 120 Prtruivrsität. Ruh iklusiv Di Vidri ist Rform- ud Stiftugsuivrsität. Si wurd hir m Rd Dutschlds 1994 wirklich mit dm Hitrgrud ggrüdt: W m so bglg i Hochschul iitiirt, muss s tws Bsodrs si, mit Flori Fuchs. Ntürlich muss m ostdutsch Städt zumidst ml gsh hb ud muss wiss, ws i Plttbu ist, dmit m icht vom Stuhl fällt, wil m ls Nulig villicht di Altstdtidyll is süddutsch Städtchs rwrtt ht, räumt r i. Doch ich bi totl gr hir, k sotgs i di Bibliothk, hb grd fgs di Ruh goss. Er wird d Mstr drhäg ud vtull promovir. Frkfurt dr Odr ht ih übrzugt. Foto: KozptQurtir
13 Frstudium Orgistio ud Zitmgmt müss pss REPORTAGEN Di Krrirussicht stimm für Luzi Sldrs (23). Nb ihrr Ausbildug zur Idustrikuffru bsolvirt si i Frstudium Wirtschftswissschft. Dbi gilt s, Zitmgmt, Motivtio ud Eggmt zu bwis. Nch dm Abitur 2005 hb ich mich rst ml i Richtug Wirtschft oritirt, sgt Luzi Sldrs us dm ordrhi-wstfälisch Kvlr. Di Abituriti wollt i di Prxis. Bi Thyss Krupp i Krfld bwrb si sich 2006 rfolgrich um i Ausbildugspltz zur Idustrikuffru. A ihrr Brufsschul rhilt si d Tipp, prlll dr Fruivrsität Hg studir zu kö Luzi Sldrs wr gt. Si schrib sich für d Bchlorstudigg i Wirtschftswissschft i, ist hut im schst Smstr. Umstllug rfordrlich Di Zwiglisigkit bzicht si ls Idlfll: Ich hb im Jur 2009 mi Ausbildug bgschloss ud htt prktisch vo Afg zwi Stdbi, sgt si. Auch di Abwchslug gfil ihr: I dr Brufsschul gig s schulisch zu, im Btrib prktisch, ds Studium bitt gr Thoribzug zur Wirtschft i prim Kombitio. M müss sich jdoch gut orgisir: Ds rst Smstr dr Frui wr i Umstllug. Ich htt br schll rus, wi ich mir mi Lrpsum itil muss, um tw für Klusur gut vorbritt zu si. Zwi sogt Eisdrbit, vrglichbr mit Husrbit, ud i Klusur sid Bstdtil is Smstrs zur Klusur zuglss wird, wr i dr Eisdrbit bstd ht. M muss mit disr Frihit umgh kö s ist fgs icht oh, si Lrrhythmus zu fid, sgt Luzi Sldrs. Si büfflt d Abd ud m Wochd. Kotkt mit Mtor Vrismug müss br ki Frstudt fürcht: Di Frui ht Studiztr i vil größr Städt, bitt Brtug ud Mtorvrstltug, i d im dr Lrstoff ähr gbrcht wird ud m Kommilito trifft. Si slbst hält Austusch mit ir Frudi, di si sit dr Ausbildug kt ud di bflls studirt, odr trifft Kommilito i Itrt-For. Profssorkotkt gibt s bi Smirrbit odr Klusur. Wohi ihr Wg si führt, wiß Luzi Sldrs och icht. Sit Fbrur rbitt di Idustrikuffru i Vollzit bi Thyss Krupp ls Schbrbitri im Logistikctr i Krfld. Ihr Lrpl wird si lso i witrs Ml di u Situtio pss so blibt s spd. M muss mit disr Frihit umgh kö Foto: Privt s ist fgs icht oh, si Lrrhythmus zu fid, sgt Luzi Sldrs. Foto: Privt I Sch Studibdi- Los gzog, sgt Flori Fuchs. bi studium
14 Studium ir Privthochschul Büffl fürs Exm Sv Pil (25) bdt im Hrbst si Jurstudium dr Bucrius Lw School i Hmburg mit dm Studipltz dr Privthochschul rfüllt sich für ih i Trum. Ich htt ch dm Zivildist ds Jurstudium rst iml i Müch bgo, sgt r. Ds Auswhlvrfhr für di Bucrius Lw School htt dr Nidrschs zwr gschfft s richt br icht für i Studipltz: Di hm i Hmburg 100 Studt fürs u Trimstr, ich std uf dr Wrtlist. Doch d im zwit Jhr klppt s: Er rückt ch ud zog vo Müch widr g Nord. Di Bucrius Lw School ist och ki zh Jhr lt: Als rst dutsch Privthochschul für Rchtswissschft wurd si 2000 vo dr ZEIT Stiftug Ebli ud Grd Bucrius ggrüdt. Rud 100 Studird schliß hir jährlich ch vir Jhr ihr Studium mit dm Bchlor of Lws (LL.B.) ud dr Erst Sttsprüfug b. Studirt wird i Trimstr, is im Ausld ist bso obligtorisch wi zwi Prktik. Bi dr Orgistio ihrs Studiums wrd di Studird utrstützt. I Hmburg hilft i Studikoorditori, di Wuschvrstltug i d idividull Smstrpl izupss. Mi Vorstllug vom Studium hir wurd isgsmt och dutlich übrtroff, sgt Sv Pil. Ei vrtrut Atmosphär utr d Studird, Soft Skill- Triigs, tw i Rhtorik, ud itrktiv Vorlsug bild d Alltg. Prof ud Studt spil sich i dr Vorlsug d Bll pr Frg-Atwort-Dopplpss 90 Miut hi ud hr, rzählt Sv Pil. Ds vrlgt Vorbritug, bso wi vil glischsprchig Pflichtkurs. Birgärt? Ds wr Müch. Er grist. Gutr Ruf Euro Studigbühr fll isgsmt. Doch ds Hochschul-Motto gilt glichwohl: Es ght um Listug, icht ums Gld. Studird mit klim Gldbutl hb di Möglichkit, i Rih vo Fizirugsmöglichkit zu utz vom Drlhsvrtrg bis zur Vorfizirug ds Studiums durch di Lw School. Mit Blick uf di hrvorrgd Positioirug dr Lw School-Absolvt m Arbitsmrkt, sid di Gbühr i grig Ivstitio, ist sich Sv Pil sichr, dr sich ds Studium übr i Drlh fizirt. Dmächst wird r w lls ch Pl läuft si Abschluss i dr Tsch hb. Erst ml hißt s br Lr, Lr, Lr fürs Sttsxm. D ght s us hir icht drs ls d groß Uis druß. Foto: KozptQurtir
15 Studir im Ausld BWL für Pfrdlibhbr REPORTAGEN Croli Arlt (24) us Hll ht ihr Bchlor i Hors Busiss Mgmt i d Nidrld gmcht ud sttlt u och d Mstr i Srvic Mgmt mit Schwrpukt Mrktig uf. Als Croli Arlt ihr Abitur gmcht ht, lbt si och i ihrr Himt, dm Hrzvorld. Dr rirt jtzt vor llm i lichtr Dilkt d di Nidrlädr llrdigs kum hrushör: Di 24-Jährig gig zum Studium di Std Hogschool im idrlädisch Emm. Auf dis Id brcht mich 2005, glich ch dm Abitur, i slbst pfrdbgistrt Brtri i dr Agtur für Arbit, rzählt Croli Arlt. Ds Agbot wr wi für si gschff, lso pckt si ihr Koffr ud sidlt is 500 Kilomtr tfrt Emm übr. Ursprüglich htt ich mir übrlgt, Agrrwissschft zu studir, br hir wr mir zu wig wirtschftlich Aspkt, rklärt Croli Arlt d Hitrgrud ihrr Etschidug. Mrktig ud Abstzwirtschft A dr idrlädisch Fchhochschul wr si sozusg Pioiri, ghört zu d rst 30 Studird ds grd u ggrüdt Studiggs Hors Busiss Mgmt (HBM). Dr Ihlt: Wirtschft mit Bzug zur Pfrdbrch. Gmit ist logischrwis icht ds Ausmist vo Pfrdställ, sodr Mrktig ud Abstzwirtschft rud ums Pfrd. Absolvt kö tw Sprig- odr Drssurschul lit odr im Evtbrich mit Bzug zur itrtiol Pfrdbrch tätig wrd. Eistzbr sid wir spätr br türlich uch drübr hius. Di Wirtschftsihlt sitz icht uf dm Pfrdrück, sgt Croli Arlt ud lcht. Zu Bgi ds Bchlors ht si i chtwöchig Itsivkurs Nidrlädisch bsucht. Ds ist b Eglisch di Utrrichtssprch ud Dutsch kö di Sprch rsch lr. Lr ud Arbit gschiht i thmtisch Eihit ud mit Prxisäh. Tmwork stht uf dr Tgsordug, sgt Croli Arlt. Eis ihrr mhrwöchig Studiprojkt umfsst di Etwicklug ud Mrktiführug ir spzill Log i Art Sil, dm Pfrd im Kris luf. Itsiv Btruug Di Studird simulirt ll Schritt vom Produktdsig dr Log bis zur Eiführug ud zum Mrkschutz. Ds Studium hir ist shr itsiv, sgt Croli Arlt. Di Dozt k us ud sprch us uch ml uf schlchtr Klusur mi Notdurchschitt wär bstimmt icht so gut gws, w ich icht dis Btruug ghbt hätt. Croli Arlt ht sit Juli d Bchlorbschluss i dr Tsch. Jtzt folgt dr Mstr i Srvic Mgmt mit Schwrpukt Mrktig. Es ght drum, wi Wrbug pltzirt wird ud wi m Kud spricht mit Produkt ud Wrbug, sgt Croli Arlt. Si ist übrzugt vo Emm: Di Atmosphär ist klss. Fizirt ht si sich ihr Studium Mit, Lbshltug plus Euro Studigbühr pro Jhr durch i Assisttjob dr Hochschul. Ich brt Studird ud promot usr Studigg. Foto: Privt Sv Pil fizirt sich ds Studium dr Privthochschul übr i Drlh. Foto: Privt Croli Arlt ist übrzugt vo ihrm Studium i d Nidrld: Di Atmosphär ist klss. bi studium
16 Hochschulrt Wlch Hochschul ist di richtig? Wr sich für i wit vrbritt Studigg wi tw BWL itrssirt, ht di Qul dr Whl, wlch Art dr Hochschul r sich ussuch soll. D sowohl Uivrsität ud Fchhochschul ls uch Brufskdmi hb mittlrwil i großs Bchlor-Agbot prt, zum Til us sich übrschidd Fchgbit. Wohr wiß ich u, wlch Hochschul für mich di richtig ist? Foto: KozptQurtir
17 HOCHSCHULARTEN Zuächst iml gilt: Trotz vilr Übrschidug wrd icht ll Fächr übrll gbot. A d Uivrsität wrd vor llm Gists-, Wirtschfts-, Gsllschfts- ud Sozilwissschft sowi Ntur- ud Igiurwissschft glhrt. Dzu komm och Mthmtik, Iformtik, Mdizi, Rchtswissschft ud Lhrmtsstudigäg. A Fchhochschul (FHs) gibt s vor llm Studigäg im Brich Igiurws, Wirtschft, Sozilws, Iformtik ud Vrwltug, vrmhrt uch im Gsudhitsws. Tchisch ud wirtschftlich Fächr übrwig d Brufskdmi bzihugswis bi dul Studigäg. Ud s gibt och witr Utrschid. Ui vs. FH Uivrsität ud Fchhochschul utrschid sich ch wi vor durch ihr wissschftlich Ausrichtug. Währd FHs i dr wdugsoritirt Forschug ktiv sid, bild Uis Wissschftlr i dr Grudlgforschug us. Dr Ergbiss müss drs ls i dr gwdt Forschug icht otwdigrwis glich für di Wirtschft umstzbr si. Dmit ist uch di Ausrichtug dr Studigäg i dr: A Uis sid si stärkr thorioritirt, FHs wis si i größr Brufsfldbzug uf. So sich di FHs u häufig ur och Hochschul odr schmück sich mit dm glisch Zustz Uivrsity of Applid Scics, ws übrstzt Uivrsität für gwdt Wissschft bdutt. Dr. Igrid Zodrv, Studibrtri dr Uivrsität Brm, rläutrt witr Utrschid: Di Studird dr FH wrd stärkr di Hd gomm ls dr Ui, dr mhr Eigiititiv gfrgt ist. Nicht zultzt gwähr di FHs mist mhr Zit für Prktik i bis zwi Smstr ggübr schs bis cht Woch dr Ui. Vrglich loht sich Wird dr gwüscht Studigg lso bid Hochschulrt gbot, loht s sich, zu vrglich ud sich zu frg: Tru ich mir di tws größr orgistorisch Listug dr Ui zu, ds slbststädigr Arbit, vtull uch di höhr wissschftlich Afordrug? Itrssirt mich di Vilflt, möcht ich mich libr brit ufstll d wär di Ui ws für mich, sgt Rir Spittk, kdmischr Brtr dr Budsgtur für Arbit Ldu. Wr sich libr früh spzilisir ud i ir hr bhütt Studitmosphär lr woll, für d köt di Fchhochschul di richtig Whl si. Ei witrs Etschidugskritrium k uch di Arkug dr Abschlüss i dr Wirtschft si. Dzu Studibrtri Igrid Zodrv: Uibsolvt hb i dr Rgl i höhrs Eistigsghlt ls FH-Absolvt, llrdigs glicht sich ds mist ch d rst Jhr. Abr di Krrirchc für Absolvt mit Ui-Abschluss sid mist bssr, si stig sttistisch gsh häufigr im mittlr Mgmt i ud d is höhr Mgmt uf ls FH-Absolvt. Immr wigr Utrschid gibt s dgg i Bzug uf i wissschftlich Lufbh: Mit im FH-Bchlor k m uch ir Ui i Mstrstudium ufhm ud i FH-Mstr brchtigt thortisch uch zur Aufhm ir Promotio. I bid Fäll tschidt br di jwilig Ui übr di Zulssug. s i im kooprird Utrhm mit thortisch Utrrichtsphs Brufskdmi, Fchhochschul odr Uivrsität b. J ch Budsld ud Modll vriir di dul Studigbot. Grudsätzlich utrschid k m ds usbildugsitgrirt ud ds prxisitgrirt dul Studium. Bi im usbildugsitgrirt Studium rwirbt m währd dr Studizit d Abschluss i im rkt Ausbildugsbruf. M ist lso Azubi ud Studirdr glichzitig. Adrs bi d prxisitgrirt dul Studigäg: Auch hir fid di Prxisphs im kooprird Utrhm sttt, llrdigs rwrb di Studird icht glichzitig i Abschluss i im rkt Ausbildugsbruf. Di Vortil dr dul Studigäg lig uf dr Hd: M k di Thori glich i dr Prxis wd, bkommt währd ds Studiums vo sim Prtrutrhm i motlich Vrgütug gzhlt (durchschittlich zwisch 600 ud 800 Euro) ud ht mist gut Chc, glich übromm zu wrd. Allrdigs wird dfür uch iigs gfordrt: So muss m i dr Rgl scho vor dr Bwrbug für i dul Studigg i Ausbildugsvrtrg mit im Utrhm, ds sich disr Art dr Ausbildug btiligt, bgschloss hb. Ud dr Afordrug sid rltiv hoch: Es gibt zwr ki Numrus clusus (NC), br gut bis shr gut Not sollt di Bwrbr scho mitbrig. Außrdm ist di fri Zit für Studird dulr Studigäg kpp bmss. Si vrbrig di Smstrfri im Btrib, währd dr Kommilito di vorlsugsfri Zit ch ihrm Blib utz kö. D Brufskdmi offizill icht ls Hochschul glt, muss im Eizlfll gklärt wrd, ob m mit dism Bchlorbschluss i Mstrstudium ufhm k. Zumidst für Brufskdmi i Bd-Württmbrg ht sich ds Problm br glöst, d dis sit März 2009 i offizill rkt Hochschulsttus hb ud sich dswg uch Dul Hochschul. >> Hitrgrudrtikl zum Thm Di u Roll dr (Fch)Hochschul Ds rt Exprt: Wo k ich bssr studir? Chcklist: Di wichtigst Pukt ud schid vo Ui ud FH im Utr- Übrblick bi >> Tst: Ws ist di Hochschultyp? Thori ud Prxis i Kombitio Nb klssisch Studigäg gibt s uch di Möglichkit is sogt dul Studiums. Dbi wchsl Prxisph- bi studium
18 Wi biflusst ds Itrt ds Studir? Vrtzt Studiwlt Studir wird immr digitlr: Ds E-Mil mit Kommilito ud Dozt ist scho lg slbstvrstädlich. Auch di Smirmldug fidt fst ur och oli sttt. Mchrorts rstz Podcsts scho di Vorlsugsskript, Wikis ud Blogs rgäz Smirrbit uf Ppir. Hir i Übrblick übr di vilfältig Nutzugsmöglichkit ds Itrts dutsch Hochschul. Oli-Amldug A vil Hochschul kö di Studird sich uf ir Wbsit für ds ächst Smstr rückmld sowi Aschrift odr Kotodt (für Lstschrift dr Studibiträg) ädr. Auch di Amldug zu Smir fidt d mist Hochschul izwisch übr ds Itrt sttt. Dbi muss m oft schll si, um i dr bghrt Plätz zu rgttr. Litrtur ud Rchrch Wr Fchlitrtur sucht, tut ds oli. Es k sowohl uf d Bstd dr örtlich Bibliothk ls uch uf übrrgiol Bibliothksvrbäd zuggriff wrd. Drübr hius sth d Studird Fchbiträg ud gz Zitschrift oli zur Vrfügug. Audio- ud Vido-Podcsts Bkt wurd Podcsts vor llm übr Itrt-Plttform wi YouTub. Audio- ud Vido-Podcsts wrd izwisch br uch vil Hochschul igstzt. So bit iig Dozt ihr Vorlsug ud Kurs brits digitl zum Dowlod. Zum Til kö si sogr pr Livstrm mitvrfolgt wrd, gl, wo m sich grd bfidt. Doch uch vo Sit dr Studird wrd Podcsts für di Hochschul rstllt, zum Bispil ls multimdil Altrtiv zu ir schriftlich Smirrbit. Digitls Vorlsugsvrzichis Ds gdruckt Vorlsugsvrzichis ht usgdit. Hut k m ll Vrstltug bqum im Itrt bruf. Mist k m uch glich i Smstrpl rstll lss ud dis usdruck. Wikis Ds Wiki ist vor llm durch Wikipdi bkt gword. Wi dis itrktiv Ezyklopädi stllt jds Wiki i Nchschlgwrk im Itrt dr, i ds jdr rgistrirt Nutzr ig Ihlt ipflg k. I dr Hochschul wrd Wikis igstzt, um i bstimmts Thm möglichst umfssd zu bhdl. Nb dr Iformtiosb, i dr vo ll Tilhmr Fkt, Ifos ud Qull zum Thm prästirt ud gsmmlt wrd, gibt 18 bi studium 2009
19 STUDIUM UND INTERNET Foto: KozptQurtir s uch i Diskussiosbrich, i dm di Nutzr sich wi i im Forum utridr ustusch kö. Vorlsugsskript, Hdouts & Co All ds, ws frühr zum Kopir i dr Bibliothk uslg, gibt s hut im Ntz. Köigi dr Formt ist hirbi ds PDF, ds uf so gut wi jdm Computr odr Lptop ud sogr uf mch Hdys gls wrd k. >> Ifos zum Studir i Wb 2.0 Im Itrviw: Mdiwissschftlr Prof. Dr. Hs-Jürg Buchr Blogs/Wblogs Dr Blog odr uch Wblog ist i fortlufdr, immr witr wchsdr Oli-Txt, dr vo im odr uch mhrr Bloggr vrfsst wird ud mist i bstimmts Thm ht, bispilswis d Forschugsfortschritt bi im bstimmt Projkt. Er wird i rglmäßig Abstäd durch u Blog- Kpitl rwitrt. bi studium
20 Problm im Studium Wr hilft? Utrstützug vo ll Sit Slbstzwifl, Gldsorg, hohr Zitdruck ud wig Durchblick: Studifägr br uch höhr Smstr wrd mit d utrschidlichst Problm ud Krissitutio kofrotirt. Eirichtug vo Hochschul odr Studtwrk sorg dfür, dss imd zum Eizlkämpfr wird. Wlchs Studium ist ds richtig? Wi läuft di Prüfug b? Wi fizir ich mi Studium? Wi gh ich mit Prüfugsgst um? Grd zu Bgi is Studiums trt häufig zhlrich Frg uf, br uch spätr k s immr widr ml zu klir ud größr Problm komm. Doch ki Sorg: Für jds Thm gibt s di richtig Asprchprtr ob Studtwrk, Crr Ctr, Ztrl Studibrtug odr Iititiv vo Studird. Auch Tutor, di i Vrstltug Erstsmstr bglit, kö wichtig Asprchprtr für dich si, w s um fchlich Problm odr Frg zu Studium ud Lrtchik ght. Du sihst lso, du sthst i lli d. Bsodrs, w du Utrstützug bi prsölich Schwirigkit bruchst, solltst du druf cht, dss du dich bi dim Asprchprtr gut ufghob fühlst. Ist ds icht dr Fll, bruchst du ki Schu zu hb, och i dr Eirichtug ufzusuch. Di Kotktufhm mit d vrschid Brtugsstll vrläuft i dr Rgl ukomplizirt. Vil Eirichtug bit off Sprchstud, di uf d Wbsit chzuls sid. Mchml ist i tlfoisch Trmivribrug rfordrlich. Im rst Gspräch wird gklärt, ws ds Alig ist, ud w ötig i witrr Trmi vribrt. Übrblick: Wichtig Asprchprtr Vom AStA bis zur Ztrl Studibrtug Wr ist bi wlchm Problm dr richtig Asprchprtr? Dmit du icht d Durchblick vrlirst, bkommst du vo bi >> i Übrsicht, wr wlch Dist ud Brtug bitt. Akdmischs Ausldsmt (AAA): Asprchprtr für ll Thm rud ums Studir im Ausld ud disbzüglich Stipdi sowi di Arkug vo Studilistug ch dr Rückkhr. Glichzitig ist ds AAA uch Alufstll für uslädisch Studird. Amt für Ausbildugsfördrug: Di Ämtr für Ausbildugsfördrug sid d Studtwrk gglidrt. Dort kst du dich übr BAföG brt lss ud s uch btrg. Mch Studtwrk vrgb uch KfW-Krdit. AStA: Allgmir Studirdusschuss, dr di Itrss dr Studird vrtritt ud Brtug zu divrs Thm (tw Woh, Job, Fiz) bitt. Dr AStA wird vo d Studird gwählt. Bhidrtbuftrgt/r: Mcht sich dr Hochschul für di spzill Blg ud Bdürfiss vo Studird mit Hdicp strk, zum Bispil für d Abbu vo Brrir, ud brät bhidrt ud chroisch krk Studird. Brtr/i für kdmisch Bruf: Auf Brufs- ud Studifrg spzilisirt Brtr dr Budsgtur für Arbit, di i jdr Agtur für Arbit uch bi dir vor Ort zu fid sid. Si iformir i ll Frg rud um Studium, Bruf ud Arbitsmrkt ud hlf währd ds Studiums sowi bim Übrgg is Brufslb. Crr Ctr: Britt uf ds Brufslb vor, vrmittlt Schlüsslqulifiktio ud Bwrbugsstrtgi. Es ist oft i Gmischftsirichtug vo Hochschul ud örtlichr Agtur für Arbit. Fchschftsrt: Itrssvrtrtug dr Studird is Fchbrichs. Di Fchschfträt brt i fchlich, orgistorisch ud sozil Frg. Fchstudibrtug: Spzill uf i Studifch bzog Brtug (tw di Whl vo Schwrpukt, Prktik, Studivorbritug, Erstllug is Smstrpls). Vrtrt mist durch i Lhrbuftrgt ds Fchbrichs. Frubuftrgt/r: Fördrt di Glichbrchtigug zwisch d Gschlchtr ud di Krrirchc vo Fru dr Hochschul ud ist Asprchprtr für Studti bi gschlchtsspzifischr Diskrimiirug ud sxullr Blästigug. Außrdm sid si oft 20 bi studium 2009
21 Asprchprtr für Mtorprogrmm odr Fördrmöglichkit für Fru. Immtrikultiosmt: Ertilt Ausküft zur Bwrbug um i Studipltz, di izuhltd Frist, di Modlität dr Eischribug sowi dr Rückmldug ch d Smstrfri. Jobvrmittlug dr Agtur für Arbit: A vil Hochschulstdort fidt m hir Jobs llr Art für Studird. Psychosozil Brtugsstll (PSB): Bitt profssioll Hilf ud Rt bi prsölich Kris ud Problm: vo Kotktschwirigkit, Eismkit ud Bzihugsproblm übr Rdhmmug, Lr- ud Arbitsstörug bis zu Slbstzwifl, Prüfugsgst ud Dprssio. Prüfugsmt: Btwortt ll Frg rud um Prüfugsordug, Vrfhr ud Vorusstzug. Ms ud Wohhim, bit br uch Hilf bi Rchtsfrg ud zu d Thm Studifizirug sowi Studir mit Kid. Nicht zultzt list si uch psychologisch Brtug. Studirdskrtrit: Zustädig für Bwrbugs- ud Zulssugsvrfhr, sih Immtrikultiosmt. Tutor: Studird us im höhr Smstr, di Vorlsugs- odr Smirihlt rklär, fchspzifisch Mthod vrmittl ud Tipps rud um d Studigg gb. Ztrl Studibrtug: Brtug bim Übrgg vo dr Schul is Studium, bi Studifchwhl, Arbits- ud Lrstörug, Prüfugsägst ud ählichm. Ztrl Eirichtug dr Hochschul, vrfügt mist übr i ig Ifothk mit Mtrili zu vrschid Studigäg ud bitt i mch Fäll bispilswis uch Tsts für Abiturit zu prsölich Itrss ud Fähigkit. Studtwrk: Zustädig für di Fördrug dr sozil, wirtschftlich ud kulturll Blg. Studtwrk utrhlt zum Bispil Foto: KozptQurtir
22 Problm im Studium Itrviw Wichtig für d Studirfolg Stf Grob ist Rfrtslitr Prss/Kultur ds Dutsch Studtwrks (DSW) ud Stllvrtrtr ds Grlskrtärs. bi >> sprch mit ihm übr di Bdutug vo Brtugsgbot d Hochschul. Wi vil Studird hm i Brtug dr Hochschul i Aspruch? Stf Grob: I dr 18. Sozilrhbug ds Dutsch Studtwrks hb 66 Prozt dr Studird ggb, dss si Iformtios- ud Brtugsbdrf hb. Ei Drittl vo ih rlisirt dis Bdrf. Mit wlch Problm ud Frg komm Studird i di Brtug? Stf Grob: Dr häufigst Alss sid Frg zur Studifizirug. Abr m drf icht vrgss, dss jdr schst bis sibt Studird psychisch Problm wi Prüfugsägst odr dprssiv Vrstimmug lidt. Mit dr Eiführug dr u Studistruktur ht dr Prüfugsdruck zugomm. All Prüfug i d Bchlorstudigäg sid xmsrlvt. Zudm ist bzush, dss di Hochschul Zuggsvorusstzug schff, mit d fstglgt wird, wr i Mstrstudium bsolvir k. Dr Druck, dr uf d Studird lstt, ist rl. Vrädrt dis Etwicklug di bsthd Brtugsgbot? Stf Grob: Noch icht ll, br iig Eirichtug ds Studtwrks hb mit im rwitrt Brtugsstz rgirt. Es wrd bispilswis Cochigs gbot, i d Lrtchik odr i bssrr Umgg mit dm Prüfugsdruck vrmittlt wrd. Es wird mhr für di Vorbugug gt. Wori bsth di Hrusfordrug i d kommd Jhr? Stf Grob: D Progos zufolg wird s i us Studirdhoch gb. Übrll ist vom Wttbwrb um di bst Köpf di Rd, s wird vrstärkt Auswhlvrfhr d Hochschul gb. Brtugsgbot, di übr fch- ud studibzog Frg hiusgh, wrd i d kommd Jhr ud Jhrzht ztrl wichtig für d Studirfolg wrd. Foto: DSW Studifizirug Lichtblick i kutr Gldot Dr Druck, dr uf d Studird lstt, ist rl, mit Stf Grob. Eis dr häufigst Problm währd dr Zit uf dm Cmpus: di Studifizirug. Komptt Asprchprtr sid i dism Fll vor llm di Ämtr für Ausbildugsfördrug sowi dr Brtr dr Studtwrk, di Hilf i Sch BAföG, Krdit ud Co. bit. BAföG Wr i wlchr Höh BAföG, lso fizill Utrstützug ch dm Budsusbildugsfördrugsgstz bkommt, hägt vom Eikomm dr Eltr sowi vom ig Vrmög ud Eikomm b. Di Ämtr für Ausbildugsfördrug, di d Studtwrk gglidrt sid, brt dich rud um ds Thm BAföG, chck uf Wusch, ob ll Utrlg vollstädig sid ud hm di Aträg tgg. Mhr Ifos utr Stipdi Elf groß, übr d Bud fizirt Bgbtfördrugswrk sowi zhlrich kli Stiftug ud Istitutio, br uch Uivrsität ud Privtprso utrstütz Studird fizill übr sogt Stipdi. Mist wrd di Stipdit bsodr Afordrug gstllt ud bispilswis gut bis shr gut Studilistug vrlgt, doch di Chc uf i Stipdium sid oft bssr ls dr Durchschittsstudt vrmu- tt. Es k dhr kiswgs schd, di ig Möglichkit bzuchck ud sich schlu zu mch, si s uf spzill Ifo- Vrstltug dr Ui, bi Vrtrusdozt, d Fördrugswrk slbst odr im Itrt. ( d; > Studium > Fiz > Stipdi > Stipdi-Dtbk) Krdit Ei Drlh bi ir Bk ufzuhm, ds spätr zurückgzhlt wrd muss, ist ufgrud dr Zisblstug ur i slt Fäll rtsm. Auch hir hlf di Brtr dr Studtwrk bim Vrglich dr utrschidlich Abitr ud bim Brch dr jwilig Zis. Si bmüh sich br uch, zuächst dr Möglichkit bzuklopf: Blibt Zit für i Nbjob? Kö di Eltr zumidst i kli Btrg zuschiß? Lss sich di prsölich Asprüch i wig zurückschrub? 22 bi studium 2009
23 Umfrg Hilf hol hilft bi >> wollt vo Studird us Hmburg wiss: Hst du brits vom umfgrich Brtugsgbot dir Hochschul Gbruch gmcht? Hb dir di Atwort ud Hilfstllug witrgholf? Ich hb mich di Rchts-, Sozil- ud Studibrtug ds AStA gwdt, um mich übr i Fchwchsl zu iformir. Für mich wr di Brtug i gut Etschidugshilf, um ächsts Smstr i Bwgugswissschft zu wchsl. Im Momt hb ich Frg bzüglich mis Nbjobs, Kidrgld ud Stur. Dshlb will ich mich och iml bim AStA brt lss. B Gllit (22), 2. Smstr Mtorologi Mi Studium hb ich grd rst bgo. Bim Studtwrk hb ich mich bzüglich mis BAföG-Aspruchs rkudigt. Allrdigs hb ich rfhr, dss ich ufgrud mir Sprilg ki Aspruch uf BAföG hb. Ich fid s gut, dss ich dr Ui fst Asprchprtr hb ud wiß jtzt, wlch Alufstll ich mich wd k. Sbi Mslkowski (22), 1. Smstr Sozilökoomi Nch dm rst Smstr htt ich d Wusch uf ds Lhrmt für Gymsi zu wchsl. Glichzitig wollt ich witrhi i Sttsxm mch ud mi Studium icht mit im Bchlor bd. Ich wdt mich di Studibrtug mim Fchbrich. Jtzt wiß ich, dss ich zum ltzt Durchgg ghör, dr ds Sttsxm mcht ud i Wchsl ur i Bchlorstudigäg möglich wär. Dshlb bi ich bi mim ursprüglich Studigg gblib. Aik Niss (21), 5. Smstr Lhrmt Grud- ud Mittlstuf Fotos: Schrdr Im vrgg Jhr brucht ich shr schll i Zimmr im Wohhim. Ich wr zitlich shr utr Druck, wil ich mi lts Zimmr brits gküdigt htt. Dshlb bi ich oh Trmi i di Brtug ds Studtwrks ggg. Ich kot dri Präfrz für möglich Wohhim gb. Es wr i kurzs, ukomplizirts Gspräch. Mit dm Zimmr ht s d vil schllr gklppt, ls ich gdcht hb! Sbsti Eilts (25), 4. Smstr Sozilökoomi >> Rportg zum Alltg i ir Psycho- sozil Brtugsstll sowi i dr ztrl Studibrtug Witr Ifos zur Studifizirug Adrss ud Liks
24 STUDENTISCHES ENGAGEMENT Ei Pris Iititiv zig Klusurstrss, Rfrt schrib ud i bissch Zit für Frizit muss j uch och blib. Ist s d sivoll, sich währd ds Studiums och hrmtlich zu ggir? Klr, d diss Eggmt brigt Vortil fürs Studium ud für d Brufsistig. Wr bi ir Studtiititiv mitmcht, tut dis icht, um Gld zu vrdi, sodr wg drr Vortil. Zum Bispil, um i bssr Prxisbzug zu dr im Studium vrmittlt Thori zu bkomm odr um Kotkt zu küpf, di bim spätr Eistig is Brufslb ütz, odr ifch um tt Lut kzulr. Es gibt Studtiititiv, di budswit odr für bstimmt Fchrichtug orgisirt sid ud bispilswis Prktikumsplätz odr Ausldsufthlt vrmittl. Abr türlich gibt s uch klir, wi Fchschftsiititiv, di tw Eiführugsvrstltug für Erstsmstr pl. Studtisch Vriigug wi MTP Mrktig zwisch Thori ud Prxis.V. orgisir bispilswis Mrktig- Workshops ud Fchkogrss ud ld dzu Vrtrtr us dr Wirtschft i rst Kotkt zu pottill Arbitgbr sid sozusg iklusiv. Auch i itrtiol Studtiititiv wi AIESEC, di größt Studtorgistio Dutschlds, vrschfft ihr Mitglidr durch di Vrmittlug vo itrtiol Prktik di Chc, frühzitig i wltumspds Ntzwrk zu dr Studird, Absolvt ud Utrhm ufzubu. Brück bild Wi MTP ud AIESEC woll vil Studtiititiv Brück zwisch Studird ud dr Wirtschft bu. Mittlrwil gibt s i Vilzhl solchr Zusmmschlüss i d utrschidlichst Fchrichtug, di diss Zil mit vrschid Mittl vrfolg. Ud obwohl Iititiv mist vo Studird ir bstimmt Fchrichtug ggrüdt wurd, hißt ds icht, dss sich Eigschrib drr Studigä- AIESEC Brufswüsch ähr komm Flix Hdlr studirt im schst Fchsmstr Iformtik dr Ui Hmburg. Dr 24-Jährig ggirt sich für AIESEC ud k hir si Wiss us dm Studium i dr Prxis tst. Im lokl Projkttm vor Ort kümmrt sich Flix Hdlr mit um di Vrmittlug vo Fkt ud Iformtio übr Afrik. Dzu vrstltt di Studirdititiv uch Evts. Zudm kümmrt si sich um di Vrmittlug vo Prktikumsplätz für Studird us Afrik ud umgkhrt. Flix Hdlr twicklt ußrdm im tiol Tm Kozpt für di Btruug dr Usr ds Itrts, uch m tchisch Support ds globl Itrts ist r btiligt. Ich k fchlich vil usprobir ud hb hrusgfud, dss ich bruflich spätr gr im Brich Iformtiosmgmt rbit möcht, sgt r. Bi AIESEC gibt s i usgprägt Fdbck- Kultur. Dshlb k ich mich jtzt bssr ischätz. Ich wiß, wi ich uf dr wirk ud wor ich och rbit muss. Ds Ehrmt mit dm Studium zu vribr si zwr i Hrusfordrug, br durchus zu schff. M bötigt ds richtig Zitmgmt ud muss Priorität stz. AIESEC AIESEC ist di größt itrtiol Studtorgistio. Auch i Dutschld ist AIESEC übr 50 Uivrsität ud Fchhochschul vrtrt. AIESEC vrmittlt utr drm Prktik is Ausld Flix Hdlr ht si Eggmt für AIESEC uch i Bzug uf di Brufswhl tws gbrcht: Ich hb hrusgfud, dss ich bruflich spätr gr im Brich Iformtiosmgmt rbit möcht. ud orgisirt Vrstltug ud Workshops gmism mit Utrhm, zum Bispil zum Thm itrkulturll Komptz. Foto: Privt 24 bi studium 2009
25 STUDENTISCHES ENGAGEMENT g dort icht ggir kö. D prizipill sid si für jd off. Abgsh dvo, dss m vil ützlich Kotkt küpf k, bitt ds Eggmt uch di Möglichkit, Glichgsit k zu lr ud vil Spß zu hb. Allrdigs gilt grudsätzlich: Ds Eggmt i dr Iititiv sollt i so strk übrhd hm, dss Studilistug drutr lid odr ds Studium dutlich lägr durt ls gplt. Gr gsh bi Prsolr Prsolvrtwortlich schätz i solch Mitrbit: Sich b dm Studium i ir studtisch Iititiv zu ggir, bdutt Zit zu ivstir, sich mit vrschidrtig Thm usidr zu stz ud sich vor llm mit dr Studird uszutusch. Ds lli fordrt Eigiititiv, Eistzbritschft, Tmwork ud i gwisss Mß Kommuiktiosstärk, rklärt Stphi Schmitt vo dr Schott AG. Di Orgistio vo vrschid Evts im Rhm dr studtisch Iititiv ist scho wi i klis Projkt, bi dm jdr i spzill Roll ud Aufgb übrimmt. Ei solchs Eggmt b dm Studium zug vo dr Britschft, sich witrtwickl zu woll. Ds ist mit Sichrhit i Aspkt, dr i dm Gsmtkotxt dr Bwrbug positiv zu wrt ist, so Stphi Schmitt. Witr Iititiv Ei Auswhl: bodig Studtiititiv. V. Budsvrbd Dutschr Studtischr Utrhmsbrtug.V. ELSA-Dutschld.V. (Europ Lw Studts Associtio) IAESTE Grmy Ntiolkomit ISHA Hidlbrg JugChmikrForum dr Gsllschft Dutschr Chmikr.V. Mrkt Tm.V. SIM Studtiititiv Mgmt.V. Studtisch Dbttirklubs suj Studt ud Jugigiur im Vri Dutschr Igiur (VDI) MTP Mrktig zwisch Thori ud Prxis Triig für di Prxis L Hock studirt dr Ludwig-Mximilis-Uivrsität Müch im virt Smstr Btribswirtschft. Di 21-Jährig ggirt sich im Vri MTP Mrktig zwisch Thori ud Prxis. Drzit ist L Hock ls Vorsitzd i dr Müchr Gschäftsstll dr Studirdiititiv ktiv. Si rprästirt d Vri ch uß ud ist für di Pfl g dr Utrhmskotkt zustädig. Wir trff us rglmäßig iml i dr Woch, um us uszutusch, brichtt si. Oft ld wir Vrtrtr us d Utrhm i, di d i Kurzvortrg übr i bstimmts Mrktigthm hlt. Etw 15 Stud brigt L Hock b dm Studium für ihr hrmtlichs Eggmt uf. Sth Projkt, tw di Orgistio ir Tgug, ist rhblich mhr Zit rfordrlich. Doch lässt sich ds Eggmt mit dm Studium vribr. Es ist i schö Arbit, di ich mir fri itil k, sgt si. Ich lr vil Msch k. Bsodrs spd ist für mich dr Austusch mit hmlig Mitglidr, di jtzt brits im Bruf sid. Zudm k L Hock ihr Kommuiktiosfähigkit ud ihr Orgistiostlt triir. Es mcht ifch Spß, sich b dm Studium och mit tws drm zu bschäftig, fi dt di Studti. Foto: Privt L Hock brigt tw 15 Stud wöchtlich für ihr Ehrmt uf. MTP Mrktig zwisch Thori ud Prxis Di studtisch Vriigug MTP Mrktig zwisch Thori ud Prxis. V. ht sich di Brichrug dr Mrktigusbildug dutsch Uivrsität, Brufskdmi ud Fchhochschul zum Zil gstzt. Si vrstltt bispilswis Mrktig-Workshops ud Kogrss. bi studium
Weiterbildung WBA Allgemeine Zahnmedizin SSO: Beurteilung der Weiterbildungspraxis durch die Assistenzzahnärztinnen und Assistenzzahnärzte
Witrbildug WBA Allgmi Zhmdizi SSO: Burtilug dr Witrbildugprxi durch di Aitzzhärzti ud Aitzzhärzt Witrbildugtätt/-prxi: Aitti/Aitt: ---------------------------------------------- -----------------------------------------------
MehrKommunikation. Begriffsdefinitionen aus dem Web
Kommuikatio 28 I usrr Gsllschaft ist Kommuikatio shr wichtig. Oft vrstädig sich Msch problmlos mitiadr. Erst w s Schwirigkit gibt, mrk wir, dass Kommuikatiosprozss zimlich komplizirt si kö: Kommuikatio
MehrL Hospital - Lösungen der Aufgaben B1
L Hospital - Lösug dr Aufgab B Gsucht: = Übrprüf ob di Rgl vo L'Hospital agwdt wrd darf Für ght dr Zählr gg L'Hospital darf agwdt wrd, Für ght dr Nr gg = da Zählr ud Nr gg gh Zählr ud Nr diffrzir: ' =
MehrINCIDENT MANAGEMENT SYSTEM
INCIDENT MANAGEMENT SYSTEM Uivrslls Srvicud Vorgagsmaagmt WAS KANN i NORIS IMS TATSÄCHLICH FÜR IHR UNTERNEHMEN LEISTEN? Übrzug Si sich vo usrr vollitgrirt Awdug zur Erfassug, Barbitug, Dokumtatio ud Auswrtug
MehrHallo ich grüße Dich!
AaRot h 10Fa g, d i Dua u fd rsu c h a c hd i ms l t b a t wt s ot s t ud 3Go l d R g l wi Dua bh u t b s s rl b k a s t AaRot h www. a a r ot hc oa c hi g. c om Aa Roth Slortfidri AstroCoach - Prsoal
MehrStudiumPlus- SS 2017 Torsten Schreiber
StudiumPlus- SS 07 Torst Schribr 44 Dis rg sollt Si uch oh Skript btwort kö: N Si di wichtigst Eigschft vo Mg! Wi kö Si i Itrvll dfiir? Wi fuktioirt di Modulo-Oprtio? Wofür brucht m ds d Morg Gstz? Ws
MehrClubbeitrag: Der Clubbeitrag wird problemlos monatlich von Ihrem Konto per Bankeinzugsverfahren abgebucht.
& K Clu Amlug s 4 Woch ch E s sucht Kurs tfällt ANMELDEGEÜH vo 10,-- (pro K) - uch m spätr Clutrtt ch Ihrr Whl - Motlchr Clutrg hltt: Kurstlhm: Kurstlhm vo K mt Eltrtl (Säuglgsgrupp s 3.-6. Lsjhr) Kurstlhm
MehrKonfliktmanagement in der Psychiatrie. Christoph Hebborn, Fachkraft für Arbeitssicherheit Klinikum Oberberg GmbH
Kofliktmaagmt i dr Psychiatri Christoph Hbbor, Fachkraft für Arbitssichrhit Kliikum Obrbrg GmbH Kofliktmaagmt am Bispil ds Kriskrakhaus Gummrsbach Ztrum für slisch Gsudhit Kliik Marihid 01 Kliikum Obrbrg
MehrDie Kraft der guten Worte
! k h c s l l o iv Ds Büchr, C chmck, ft Ptsch A trß PLZ / Ort L A ll i sivoll schk möcht! mit vil Fr f ll it rit. Wi k ich hlf? Dis Frg h sich sichr scho vil vo s gstllt. Zm Bispil mit sr Gschk, r Erlös
MehrMein Raiffeisen Club-Paket. Bank, Versicherung und Freizeit in einem.
Mi Raiffis Club-Pakt. Bak, Vrsichrug ud Frizit i im. Di idividulls Club-Pakt. Di Koto bi Raiffis. Ei Club-Pakt ist i Kombiatio vo Bakprodukt, * Kostlos Kotoführug di du dir slbst ach di Wüsch ud Zil zusammstll
MehrKostengünstig und einfach das
Kostgüstig ud ifach das SWIFT-Ntzwrk utz. Mit dm SWIFT Abidugssr vic dr OKB. W IF T- N t z w g U t r h m S du U ug rhm t b rk i t S W I F T- A i m i h S W I F T- A b d o Das SWIFT Abidugssr vic Ihr ifachr
MehrBis zu 20 % Ra. b b. a h
btt! Bis zu 20 % R www.gvb.ch h? ic s b b d d u W s s d ich t lück lo s s u H Ih h ic s W i v Mit us kö Si Ih Hus udum vsich Mit us Zustzvsichug ist Ih Vsichugsschutz i ud Sch W glichzitig i Lück i d Gbäudvsichug
MehrKlausur (Mathematik II) - Sommersemester 2013
Klusur Mthmtik II) - Sommrsmstr Nm: Mtrikl-Nr: EMil: optiol Schll-Korrktur) Aug 6 7 8 Pukt 6 Als Hilsmittl sid di vo dm Lhrutrgt zur Vrügug gstllt sowi ig Utrlg zuglss Skript ud Mustrug sowi dr Lösug).
MehrSparkasse Staufen-Breisach. Kleine Zinsen für große Wünsche. Der Sparkassen-Privatkredit.
2 Jahr ImmobiliCtr = 2 Jahr Komptz, Erfahrug ud Qualität Stauf-Briach i h c ut G Wir lad Si i! Damit Si vo Afag a auf dm richtig Wg id, bit wir Ih al rt Schritt Ihr prölich Fiaz-Chck. Wir rarbit gmiam
MehrDie Taxi-Aktions-Angebote. Ihre Vorte
Di Txi-Akti-Agbt il: Ihr Vrt ti PLUS TxiGr l t grt K 016 vrlä.2 6.0 0 3 bi Akti rug Fizi g ti ü - ud G lughm h z I v ti Attrk gprämi r privt Erbru uch fü lä h c N tiv hrzug Attrk Ihbrf t tz u g Bi ur Txi-Bipkt
MehrCorporate Semantic Search - Semantische Suche: Tagging und Wissensgewinnung. Olga Streibel
Corport Smtic Srch - Smtisch Such: Tggig ud Wisssgwiug Olg Stribl Ihlt Tggig Folksoomy Extrm Tggig Algorithmic Extrctio of Tg Smtics Us Cs: Chmischs Ztrlbltt Prprocssig d Extrm Tggig: Wisssgwiug 2 Ws ist
MehrDirekt-Vertrieb Hersteller vertreibt seine Ware direkt an den Kunden (B2C; B2B)
(Eiführug) Optimirug Vrtribsprozss Sit: 1 Vrtribsart Dirkt-Vrtrib Hrstllr vrtribt si War dirkt a d Kud (B2C; B2B) Idirktr-Vrtrib War wrd übr Partr, Hädlr, Distributio, Ntzwrk agbot (B2C, B2B) Gmischtr
MehrFührungskräfteentwicklung als Anleitung zur Übernahme von Verantwortung
Ladsschulamt ud Lhkäftakadmi Fühugsakadmi Fühugskäfttwicklug als Alitug zu Übahm v Vatwtug Wi müss wi us als Fühugskäft twickl, um vatwtlich hadl zu kö?? Gsllschaft zu Födug ädaggisch Fschug 2. Mai 2013
MehrVolksbank Wittenberg eg
Volksbak Wittbrg G Offlgugsbricht i. S. d. Istituts- Vrgütugsvrordug pr 31.12.2011 Ihaltsvrzichis 1 Ihaltsvrzichis 1 Ihaltsvrzichis... 2 2 Bschribug ds Gschäftsmodlls... 3 3 Agab zur Eihaltug dr Afordrug
MehrDigitaltechnik. TI-Tutorium. 17. Januar 2012. Tutorium von K. Renner für die Vorlesung Digitaltechnik und Entwurfsverfahren am KIT
Digitltchnik I-utorium 17. Jnur 2012 utorium von K. Rnnr für di Vorlsung Digitltchnik und Entwurfsvrfhrn m KI hmn Orgnistorischs Anmrkungn zum Übungsbltt 9 Korrktur inr Foli von ltztr Woch Schltwrk Divrs
MehrEndlich auf eigenen Beinen stehen. Unser schönstes Jahr. Geld und Gier - was für ein Theater!
Oktobr 2013 WIRi Südhss Ds Mitglidrmgzi dr Volksbk Drmstdt Südhss G Edlich uf ig Bi sth Ei Ausbildug bi dr Volksbk ls Strt is Brufslb Usr schösts Jhr Exklusivs Mitglidrvt mit d Lili-Lgd ds SV Drmstdt 98
MehrINFLATIONSSCHUTZ 156,00 RAIFFEISEN BANK INTERNATIONAL 10 2012
Mi Lb INFLATIONSSCHUTZ 156,00 RAIFFEISEN BANK INTERNATIONAL 10 2012 Vorsorg Alg Mobilität Woh * szahlug u a t s d ag 156 % Mi ttobitr N d f au il: bzog! Ihr Vor t ih l A sschutz durch i io t a fl I ug
MehrAuswertung P2-60 Transistor- und Operationsverstärker
Auswrtung P2-60 Trnsistor- und Oprtionsrstärkr Michl Prim & Tobis Volknndt 26. Juni 2006 Aufgb 1.1 Einstufigr Trnsistorrstärkr Wir butn di Schltung gmäß Bild 1 uf, wobi wir dn 4,7µ F Kondnstor, sttt ds
MehrEtablierung eines Qualitätsmanagementsystems (QMS) für Lehre und Studium an der TU Berlin
Etablirug is Qualitätsmaagmtsystms (QMS) für Lhr ud Studium a dr TU Brli Prof. Dr.-Ig. Jörg Stibach (Projktlitr) Prof. Dr.-Ig. Joachim Hrrma (fachlichr Bratr) Dipl.-Ig. Bjami Will (Projktmaagr) Dipl.-Psych.
MehrRaiffeisenbank Altdorf-Ergolding eg
Jui 2012 - A all Haushalt, d, Mitr m m i t s mitb glid Mit! d r w Di Vrit Natio hab 2012 zum Itratioal Jahr dr Gossschaft ausgruf. Ud das mit gutm Grud: Übr 800 Millio Msch i übr 100 Lädr sid i Gossschaft
Mehr:46 1/9 Kinder gut betreut
30.09.2017 02:46 1/9 gut btrut LANDKREIS AUGSBURG (DRUCKANSICHT) KINDER GUT BETREUT KINDERTAGESSTÄTTEN & SCHULISCHE BETREUUNGSANGEBOTE IM LANDKREIS AUGSBURG Di G mi d im La dkr is Aug sbu rg vrf üg üb
Mehr2011 Bachelorstudium RAUMPLANUNG UND RAUMORDNUNG KURZ UND BÜNDIG
2011 Bachlorstudiu RAUMPLANUNG UND RAUMORDNUNG KURZ UND BÜNDIG Zu Studiu vo Di Etfaltugsöglichkit dr Msch sid tschidd ch Räuli ig. abhäg gsgfüg ihr Nutzugsöglichkit i Sidlu sozial di bsti g Nutzug Stadorttschidu
MehrWir feiern 25jähriges Jubiläum feiern Sie mit!
W f 25jähgs Juläum f S mt Zhlch Juläums-Akto, gussoll Vkostug, Fchtug, Gwspl ud l gut Lu wt S d Edlwss-Apothk. Ut dm Motto GESUND VON KOPF BIS FUSS wd 1.2.2014 gz Woch lg usgg gft. Nütz S us Juläumswoch
Mehr1. Mönchengladbach Der Standort für Ihren Erfolg
Möchldbch r tdrt für hr rfl Mit rud iwhr ist Möchldbch di rößt tdt idrrhi s izusbit rricht bi i dius v il rud Milli Mch ktull twicklu Möchldbch bfidt sich wi i dr ufwärtsbwu i ilzhl dr rlisirt Prjkt i
MehrZur Internetkompetenz - vor allem auch unter schulischen Aspekten
Zur Itrtkomptz - vor allm auch utr schulisch Aspkt Vo: Marti Wigartz 1. Eilitug Sit iig Jahr hat sich das Itrt als Wisss- ud Iformatiosplattform tablirt. Dabi ist disr Prozss kiswgs abgschloss, sodr i
MehrDas neue. etzelgas-lager
Das tzlgas-lagr Vrborgs Potzial sivoll gtzt Ergi as d Nord g für di Erdgasvrsorg ds a sl i tfr Os g t Di Bd Das ist Ostfrislad: wits, grüs Lad, vil Hil, Küh, Wolk, Strad d Mr. Ei alrischs Flckch Erd, das
Mehrzu den 100 wichtigsten deutschen Wörtern
K Rchtschrbkrt z d 100 wchtgst dtsch Wörtr Ss Schäfr www.zbrms.d 2013 Ds 100 Wörtr kmm dtsch Txt bsdrs häfg vr: d d ch dr s r wr s ds d wr d st f mt cht ht z d br m sgt hb s dm sch m hb htt d ch m km sd
MehrLife Hacks Kollegen, Schüler, Eltern & Co.
Lif Hacks Kollg, Schülr, Eltr & Co. Gial Tipps ud Tricks für Grudschullhrri ud Grudschullhrr Lhrr Lif Ha cks Gru Grud owloadauszug owloadauszug aus d Origialtit tl: Origialtitl: schull Lif Hacks Kollg,
MehrInklusionskiste für Kinder mit besonderem Förderbedarf
Iklusioskist für Kidr mit bsodrm Fördrbdarf Dutsch Afagsutrricht k o o E-B Basistraiig Phoologisch Bwussthit 1 rk b ta s h c u db u t au L, Rim Ihalt 1 Arbitsblättr Phoologisch Bwussthit 1 Rimwörtr sprch
MehrAusbildungsberufe bei einem internationalen Player
Strt locl... r l...! l b o l g Ausbilugsbruf bi im itrtiol Plyr Hightch-Proukt us Hörstl-Bvrgr für i gz Wlt? Ds mg ich im rst Momt vrwur... och i Blick hitr i Kuliss wir ir zig: Wir vrsprch icht zu vil!
MehrVolkswagen. Powered by. Techniktreffen. Verlagssonderveröffentlichung
Powrd by Volkswag Tchiktrff Vrlagssodrvröfftlichug Vrlagssodrvröfftlichug Schi odr Si? Modratio: Katharia Skibowski, Gschäftsführri Vrlag Rommrskirch. Bim Thma Motorjouralismus dkt ma a schö Autos, schö
MehrSKILL software. Das Leitsystem: embiaguide Konzept, Kunden, erster Großauftrag in Aussicht! erster Großauftrag. Konzept. Kunden
Ds Lisysm: mbiguide Kozp, Kud, rsr Großufrg i Aussich! SKILL sofwr Kozp rsr Großufrg Kud Ds Lisysm: SKILLguid rsmlig i THE SQUAIRE/Trmil 1, Flughf Frkfur SKILLsofwr ms SKILL sofwr SKILLbudoc Projk dokumir
MehrVerantwortung übernehmen in Berlin.
Vrtwortug übrhm i Brli. INHALT VORWORT 2 UNSER KURS 4 Usr Stdt Usr Utrhm Usr Eggmt Usr Kozpt LOGBUCH 10 Dr Brli-Kurs ETAPPE 1: Zurück zu im dr schöst Plätz Brlis ETAPPE 2: Kizbwohr sig für i gut Nchbrschft
Mehre = lim ( n n) und Folgerungen
= lim + ud Folgrug Ergäzug zur Vorlsug Aalysis I, Dail Grisr, Dz. 2005 Satz: Si x = +, y = + +. Da gilt lim x = lim y = x ist strg mooto wachsd, y ist strg mooto falld. Isbsodr gilt für all x < < y. Bmrug:
Mehrzur Freiwilligenarbeit im Alter
12 0 2 r o A s r v r k G ü f hr d J s h ch zwsc s pä rä o r Eu d o S d u r A h k m S c F b F & r g D rw F r zu D & Fk zur Frwgrb m Ar V är ud Msch s wchg Bräg für d Gsschf. Ds rch vo dr Arb urschdchs Vr
MehrInterio. Magazin. Mein Garten ist, wo ich bin: Wunderschöne Gartenmöbel, farbstarke Accessoires Interio macht den Sommer schön.
Magazi Mi Gart ist, wo ich bi: Wudrschö Gartmöbl, farbstark Accssoirs macht d Sommr schö. t Ga r ds r T 4 201 Editorial Dr ächst Sommr kommt bstimmt. Wir mach ih allggwärtig ud iszir ih übrall dort, wo
MehrR. Brinkmann Seite Achsenschnittpunkte von e- Funktionen und Exponentialgleichungen
R. Brikma http://brikma-du.d Sit 08..009 Achsschittpukt vo - Fuktio ud Epotialglichug Eiführugsbispil Bispil : Zu bstimm sid di Achsschittpukt vo s + f = D Schittpukt mit dr y y=f 0 Achs fidt ma übr d
MehrSicher zubereiten! So geht's!
Sichr zubrit! So ght's! Für i optiml Zubritug dr wivitlis Produkt bcht Si bitt di Zubritugswisug. Mch Si d Zubritugs-Chck! Di vorggb Tmprtur (Of) bzw. Wttzhl (Mikrowll) ist richtig igstllt. Di Zubritugszit
MehrDas dine&shine KOnzept für Anlässe mit nachhaltiger Wirkung
Das &sh KOzt für Aläss mt achhaltgr Wrkug Lass S us gmsam guts Tu. catrg solutos a r o v b y & s h a r o v b y & s h Usr acht Ltsätz Um usr Abscht kokrt lb u mss zu kö, hab wr acht Ltsätz frt. Ds Ltsätz
MehrTechnische Mechanik I
Isttut für Tchsch ud Num. chk Prof. Dr.-Ig. Prof. E.h. P. Ebrhrd Tchsch chk I Prof. Dr.-Ig.. Hss WS 4/5. Tchsch chk I Prof. Dr.-Ig. Ptr Ebrhrd Prof. Dr.-Ig. chl Hss Vorlsug: D Vorlsug wrd für d Studrd
MehrQualität, auf die Sie bauen können. Quality Living im lebenswerten Mariahilf. 1060 Wien, Gumpendorfer Straße 123 www.gumpendorferstrasse123.
Qulität, uf di Si bun könnn. Qulity Livi i lbnswrtn rihilf 1060 Win, upndorfr Strß 123 www.gupndorfrstrs123.t JAJA In City-Näh it ttrktivn Nhvrsorn, bstr Vrkhrsnbindu und Infrtruktur D ist Qulity Livi
MehrLaptops für alle - wird der Unterricht wirklich besser?
Lptops für - wird dr Utrrit wirki bssr? Ausggssitutio ud Zivorstug Dr Computristz im dwirtsfti Btrib immt städig zu. Di Nutzug ktroisr Mdi wird zu ir ztr Süssquifiktio für d dwirtsfti Utrmr dr Zukuft.
MehrWie in der letzten Vorlesung besprochen, ergibt die Differenz zwischen den Standardbildungsenthalpien
Vorlsung 0 Spnnungsnrgi dr Cyclolkn Wi in dr ltztn Vorlsung bsprochn, rgibt di Diffrnz zwischn dn Stndrdbildungsnthlpin dr Cyclolkn C n n und dm n-fchn Bitrg für di C - Gruppn [n (-0.) kj mol - ] di Ringspnnung.
MehrVeranstaltungen der Landesjugendringe Brandenburg und Berlin
ü f o g s g Foildu h c i l m h E d Hup- u i s d v i d Jugd Vslug d Ldsjugdig Bdug ud Bli 1. Hljh 2015 Ifo ud Kok Bdug: Ldsjugdig Bdug Bi S. 7 14467 Posdm Tlfo: 0331 / 620 75-30 Fx: 0331 / 6 20 75-38 E-Mil:
MehrGGA 16. erleben. erleben. Sponsoringkonzept. entdecken. fühlen. entdecke. erleben Mai 2016, Engelburg. Gewerbe erleben. Kontakte pflegen.
GGA 16 Gaisrwaldr Gwrbausstllug 20. bis 22. Mai 2016 Eglburg rlb Gaisrwaldr Gwrbausstllug fühl Sposorigkozpt 20. 22. Mai 2016, Eglburg f tdck Iformatio zur GGA16 di Sposorigmöglichkit attraktiv rlb A16
MehrInhalt. Das Buch/Das Material Lehrerteil mit Hinweisen zur Unterrichtsgestaltung Kopiervorlagen:
Ihlt Ds Buch/Ds Mtil....................................................................... 3 Lhtil mit Hiwis zu Utichtsgstltug................................................ 4 Kopivolg: Ätz, ds Titmost
Mehra) Wie groß ist das Feuchtedefizit D? b) Wie groß ist die Taupunkttemperatur? c) Was bedeutet das Erreichen der Taupunkttemperatur physikalisch?
Kluur Ingniurhydrologi I Sptmbr 006 Aufgb 1: Auf inm Grgndch, d 7 m lng und m brit it, oll ich in.5 cm trk ichicht mit inr Dicht ρ=97 kg/m bfindn. Di ichicht oll in Tmprtur von t=0 C hbn. ) Wlch M i ligt
MehrMit Lesen punkten! Das Online-Portal zur Leseförderung von Klasse 1 bis 10. 953.103. Fotolia/Sunny studio
Mit Ls pukt! Das Oli-Prtal zur Lsförrug v Klass 1 bis 10 Ftlia/Suy studi 953103 Schrl Gut gmacht Ud s ght s: Buch ls bi aml Quizfrag batrt Lspukt samml Di Schülr/-i ähl i Buch utr glistt Titl aus Licht
MehrGetreide-Lagersilos "Made by NEUERO" für Innen- und Außenaufstellung
mit Typprüfug vrzikt Ausfürug st abil Kostruktio o Frtigugsqualit ät Flacprofilirug dr Siloplatt, dadurc größr St abilit ät ud bssr gigt für Vrdlugsprodukt, z. B. S aatgut agpasst Blüftugssystm ud Blüftugsvtilator
MehrO. Univ.-Prof. Dr. Fritz Scheuch, Wirtschaftsuniversität Wien / Institut für MarketingManagement
Ablauf & Ihalt Eröffugsstatmt O. Uiv.-Prof. Dr. Fritz Schuch, Wirtschaftsuivrsität Wi / Istitut für MarktigMaagmt Bdutug Olishoppig ud Prisvrglichsplattform & Mthodik dr Studi Uiv. Ass. Dr. Ar Floh, Wirtschaftsuivrsität
MehrDas Prozessmodell der ISO 9001. Dr.-Ing. Kira Stein Prozessoptimierung & TQM Prozessmodell ISO 9001
Das Prozssmodll dr ISO 9001 Notwdigkit dr Qualitätsmaagmtsystm Qualitätssichrug übr Edprüfug icht mhr möglich Sichr dr Qualitätsfähigkit ds gsamt Utrhms Vrpflichtug ds Maagmts Fhlrvrhütug aus Kostgrüd
MehrEntdecken Sie. in Lostorf. - mit einer schönen Wanderung. - mit dem Auto. - mit den öffentlichen Verkehrsmitteln. Schloss Wartenfels
Entdckn Si Schlo Wrtnfl in Lotorf - mit inr chönn Wndrung - mit dm Auto - mit dn öffntlichn Vrkhrmittln Schlo W r tn fl Wi rrich ich d Schlo Wrtnfl pr Auto? mit Auto Von Zürich: - Autobhnufhrt Aru Ot Hunznchwil,
Mehrwww.em4-remote-plc.com performance inside new business outside
www.m4-rmot-plc.com prformac isid w busiss outsid DIE NEUE INDUSTRIELLE REVOLUTION Im abrchd Zitaltr dr Digitalisirug ist s für Utrhm urlässlich, ihr Kud zusätzlich Mhrwrt zu bit. Di Etwicklug is achhaltig
MehrSicher auf Reisen TK-Tarif Traveller
s R f Schr llr TK-Trf Trv l l f z h c S r w Wl Ihr Rs Ihr Rsschzpk m TK-Trf Trvllr Ws s dr TK-Trf Trvllr? Als TK-Mgld sd S f Ihr Rs rhlb Erops bss vrschr. Wlw jdoch ch. Ds Lück kö S übr d TK-Trf Trvllr
MehrHeizlastberechnung Seite 1 von 5. Erläuterung der Tabellenspalten in den Heizlast-Tabellen nach DIN EN 12831
Hizlastbrchnung Sit 1 von 5 Erläutrung dr Tabllnspaltn in dn Hizlast-Tablln nach DIN EN 12831 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 3x4x5 6-7 12 + 13 8 x 11 x 14 15 x Θ Orintirung Bautil Anzahl Brit Läng
Mehr& im Einklang. HUGO-Bergkräuterochsen-Paß
HUGO-Bgkäutochs-Paß Hugo-Bgkäutochsflisch Hugo-Bgkäutochs-Wüst Hugo-Bgkäutochsislig (Wlschislig) Hugo-Bgkäutochsblut (blau Potugis) Oigial-Schobmühl-Schapsl (Nuß) Oigial-Bgkäut-Schapsl (Zib) & im Eiklag
MehrStadt Neustadt in Holstein. Vorbereitende Untersuchungen Altstadt / Hafenwestseite. Erläuterungsbericht
Stdt Nustdt i Holsti Vorritd Utrsuchug Altstdt / Hfwstsit Erläutrugsricht Vorritd Utrsuchug Altstdt / Hfwstsit Stdt Nustdt i Holsti Auftrggri: Stdt Nustdt i Holsti Fru Bürgrmistri Dr. Btschidr Mrkt 0 Nustdt
MehrDatenblatt. MDB mit Premium-Funktionen. Was heißt hier eigentlich Premium? NRI-Premium-Funktionen helfen immer dann, wenn...
D D MDB mi Prmium-Fukio Dr NRI-Gdwchsr currz c2 MDB s komfor Prmium-Fukio zur Vrfügug, di dm Auom di Digos ud Ürwchug, r uch di Surug ds Gdwchsrs i Ahägigki vo Vrkufspris ud Auomumgug richr. Ws hiß hir
MehrFußwoche Herzwoche Denkwoche Rückenwoche Medikamentenwoche Bewegungswoc
h Rückwoch Zahwoch tivatioswoch Brufswoch Fußwoch Bwgugswoch woch Erholugswoch Vitamiwoch Brufswoch Fußwoch tivatioswoch isch ch Zahwoch Bwgugswoch Vitamiwoch Bggugswoch Erährugswoch Fußwoch Hrzwoch Dkwoch
Mehr4. Thermische Eigenschaften von Kristallen - spezifische Wärme
4. rmisc igscaft vo Kristall - spzifisc Wärm f.: spz. Wärm bi ost. olum: S tropi, ir rgi, mpratur S primtll: - bi Zimmrtmpratur ist N M bi fast all Fstörpr (ulog-ptitsc Rgl), N Azal dr Atom, M Mass ds
MehrNEU. für Ih. PPL 10.0 PASCHAL-Plan light. Jetzt in 3D und mit kompletter Bauhofverwaltung
Jtzt t stn! 60 40 O nlin -T w w w.p stzugng u ntr pl- clo ud.co m 40 60 45 135 135 135 45 135 l r t n z Di g n u s ö L r n w t f b o S g f u l h c S r für Ih 25 25 75 40 40 75 NEU PPL 10.0 PASCHAL-Pln
MehrInnovative Spaltenböden Güte überwacht Güte geprüft EN 12737 geprüft
Iovaiv Spalböd Gü übrwach Gü gprüf EN 12737 gprüf www.salli.com Tchisch Uiv. Graz mach Säll saubr, rock ud warm Nu mi Quarzgummi-Airuschauflag bi all Schrägschlizlm für Ridr VORTEILE Absolu ruschsichr
MehrIn jedem Kind steckt ein Genie.
Nurschiug IV. Quartal 2013 ltroisch Bautil ud gial Projt + + + Ei igs Eltro-Rboot twrf, bau ud zu Wassr lass, w all adr ur mit gauft Frtig-Boot am S sth? Im ächst Sommr wird di Trupp dr Plasti-Kapitä stau!
MehrOFFENES TRAINING. Train the (technical) Trainer. Jetzt informieren und anmelden. Service - Kundendienst - Handwerk
Jtzt iformir d amld d i dr bgrzt Tilhmrplätz d Frühbchrpris sichr!? ssag. d A lg g dafür o f sbild A k i i d S tlich ig t doch. Dr ha sproch das b b a Wir h ar gt. ay. ss w az ok Das E cho g s r a w raiig
MehrUnser Ziel. Exklusiver Lizenznehmer. Die effektvoll werben GmbH ist Ihr Partner für effektives Dialogmarketing. HAPPY-Exklusiv.
Das Utrhm Das Utrhm J dtaillirtr das Wiss übr di Käufrschicht ist, dsto ffktvollr sid di Marktigaktivität. Wi usr Firmam scho vrrät, hab wir hirauf i spzill Fokus glgt, da wir übrzugt sid, dass dis dr
MehrErweiterung: (3) Arbeitslosenunterstützung als Versicherungsleistung
Erwitrg: (3) Arbitslostrstützg als Vrsichrgslistg Suchthori ist ztrals Modll, um di Wirkg vo Arbitslostrstützg auf d Abgag aus Arbitslosigkit zu trsuch Kritisch Aahm ds Grdmodlls: b wird abhägig vom Grd
MehrSTOPPEN WIR DAS ABSAUGEN UNSERER WIRTSCHAFT.
OPPN WI D BUGN UN WICHF. Kptppir Iititiv ur ifüru v turfirss Mi 2018 UN UYM CHD D HIMICHN WICHF. Wltwit Kr wi m, Fcbk ud Gl rwirtscft i Östrric mit Wrbldr Milliwi, für di si ir ktull kum bb list müss.
Mehrj œ œ j œ j œ Œ Œ j œ œ œ œ ein - fach, ein - fach nur
Linhng 1. infch so & 4 4 1. infch so, so wi u bist, infch so bist u von &. ott g & H Hän & 2. libt! ott g libt! 1. Mit i nn 2. Mit i nn n, i nn u gn, i n N n, i nn ü ßn, i nn Bi i i & 1. 2. so, nm Mun,
MehrAuf den folgenden Seiten bekommen Sie einen interessanten Eindruck darüber, was Nordfaktor seinen Kunden bietet.
Di Ictiv-tur Nordfaktor GmbH wurd im Jahr 2000 rüdt ud ist i dr Evtatur, wlch i Hambur ud Umbu mit am läst am Markt ist. Dmtsprchd vrfüt Nordfaktor übr jahrla Erfahru, das rfordrlich Kowhow ud übr i roßs
MehrK I N D E R - C A S H ALLES RUND UMS GELD. Kommentar für Lehrpersonen
K I N D E R - C A S H ALLES RUND UMS GELD Kommtar für Lhrprso Ihaltsvrzichis GELD Tausch 4 Müz ud Not 6 AUSGEBEN Hadl 8 Kaufkraft 10 Gld vrdi 12 Taschgld 14 Mark ud Kaufvrhalt 16 Budgt 18 Hady ud Schuld
MehrSAG HALLO ZU KUH & CO
ECHTER URLAUB AM BAUERNHOF IN ÖSTERREICH SAG HALLO ZU KUH & CO MIT UNTERSTÜTZUNG VON BUND, LÄNDERN UND EUROPÄISCHER UNION www.urlaubambaurhof.at Europäischr Ladwirtschaftsfods für di Etwicklug ds lädlich
MehrMundRaum. Das Praxis-Magazin. Das richtige Pflegeheim finden. Kieferorthopädie für alle. Mit Hund in den Urlaub. Experten-Tipp.
MudRaum Das Praxis-Magazi Ihr Partr für Zahgsudhit ud Kifrorthopädi Ausgab 02 MUNDRAUM 2015 IHR R A MPL E X E ZUM EN! M NEH MIT Exprt-Tipp Das richtig Pflghim fid Zahgsudhit Kifrorthopädi für all Ris-Tipp
MehrAnalysis I Probeklausur 2
WS /2 Mriescu/ Ert Alysis I Probeklusur 2. Aufgbe Die Folge (x ) N sei rekursiv defiiert durch x =, x + = 2+x. () Beweise, dss die Folge (x ) N streg mooto wchsed ist. (b) Beweise, dss (x ) N durch 2 ch
Mehr2 e. t a. te Tas. l a. Pa last. sel Pin. nn S e o. ne Son. sen es. ss n. sen le. e l s
Tst Ts t Plst P lst Pisl Pi sl S S ss s s ls l s Wöt-Schib-Stif zum Tbi-Lslhgg ud fü DAZ A d Lii i Stif zschid. - Jd Stif hiztl i d Mitt flt. - Es sll imm u i hlb Stif sichtb si. - Am Ed vglich ud vbss
Mehrschulschriften www.schulschriften.de Inhalt
Schriftn Spzial 2010 schulschriftn i S n l Erstl n i d m s t h c i r r t n U i g n n t f i r h c S n d mit! n h c i z k i f a und Gr Inhalt Druckschriftn Schribschriftn Mathmatik - Fonts Pädagogisch -
Mehron track Perspektiven in Landtechnik und Agribusiness Herbst/Winter Student 23 Jahre TU Braunschweig Landtechnik 8. Semester
on track 2 Prspktivn in Landtchnik und Agribusinss Hrbst/Wintr Studnt 24 Jahr FH Köln Maschinnbau 6. Smstr 2011 Studnt 23 Jahr TU Braunschwig Landtchnik 8. Smstr Studntin 22 Jahr FH Osnabrück Landwirtschaft
MehrFLÜSSIGKRISTALLANZEIGEN GMBH
FLÜSSIGKRISTALLANZEIGEN GMBH Maßgschidrt TFT-Bildschirm Tailor-mad TFT-Displays Di TFT-Displays vo ADITECH ig sich optimal für all Awdugsbrich, bi d Stadard-Bildschirm im Hiblick auf Größ, Hlligkit, Lsbarkit
Mehre r s p e k b t i l i v e A u * * FITNESS & BUSINESS EDUCATION DUALES STUDIUM 2012 F i o n t n a c s s d E & s s i
i l i d g m i t P r p k b t i A o * * t i a c d E B & v t F i FITNESS & BUSINESS EDUCATION DUALES STUDIUM 2012 FITNESS & BUSINESS EDUCATION Lib Lri, libr Lr, wir fr, da Si ich für r dal Stdim itrir. Thort
MehrDaniel Reichert Schulden. Die nächsten 5000 Tage
ISSN 1422-0482. CHF 35. EUR 27 Wisssmagazi für Wirtschaft, Gsllschaft, Hadl Nummr 2. 2012! s s a f u Nicht z lagfristi r g rd ü w i S, Ja g pla. mhr fuk i d ir w s a d, i N tioir. damit ö k i S, ik a P
MehrIhre Ziele & Wünsche
Volksbak Mai-Taubr G Ausgab 3 i 2013 Auflag 25.000 INFOsrvic Ihr Zil & Wüsch Has Lurz, stllvrtrtdr Vorstadsvorsitzdr: Im Kudkotakt ght s us vor allm um i lagfristig Zusammarbit. Ihr Wüsch ud Zil sth bi
MehrVon der Milchviehzur Pferdehaltung BETRIEBSREPORTAGE. LICHT Wege und Plätze beleuchten. ZERTIFIZIERUNGEN Was bringen die Schilder?
10/2015 www.pfrd-btrib.d ISSN 1437-3866 LICHT Wg ud Plätz blucht ZERTIFIZIERUNGEN Was brig di Schildr? PRAXISTEST Kickladr Giat D254SW BETRIEBSREPORTAGE Vo dr Milchvihzur Pfrdhaltug privat Lib Lsr, i vil
Mehr#früherschein #bf17 bf17.de
#fühschi #bf17 bf17.d Füh s spä: h F s i Bgl loh sich! Ei sup Gfühl: Edlich di Püfug bsd jz gh s slbsvwolich s Su! W sich fü ds Bgli Fh b 17 (BF17) schid, is füh d ls d ud h di Glghi, gis i si El od d
Mehrev. Jugend Böckingen Freizeit Programm 2015
v. Jugd Böckig Fzt Poga 2015 Zltlag fü 9-13 Jähig 2. - 15. August 2015 Wi sog fü gaos ud uvgsslich Fzt i Mt ds Hohloh Walds, i Etthaus kl gütlich Dof. Dikt vo Bauhof ba gibt s täglich fischst Milch du
Mehr// Ihr AWA Tagungszentrum im Herzen von München
// Ihr AWA Tagugztrum im Hrz vo Müch // Raum ISAR Ihr Vrataltug i ur Räumlichkit Raumgröß: 95 m² Maß: Läg: 13,80 m Brit: 6,80 m Höh: 2,66 m Taglicht (tilwi vrduklbar) Modr Frichluftytm Umfagrich Tagugtchik
MehrEinkommen? Berufsausbildung? Sicherheit? Zukunft? Chancen? Studium? IS 15 U , 30. MÄRZ 201
ikomm? Brfsasbilg? Chac? ichrhit? Zkft? H P tim?. I 15 B 0 1 V 9, 30. MÄZ 201 H T D IM D M IK T K B IL D G, P Z F I L L GTCHIK P Z D I Wlchr Brf ist für mich r richtig? Komm ich mit r sbilg witr? Was ka
MehrWEGEN Umbau. Renovierung des letzten Teilstücks der Herbesthaler Straße. Auch mit Baustelle ohne Probleme in die Eupener Innenstadt! Wir für Eupen!
Wir für Eupn! WEGEN Umbau... göffnt! Wir für Eupn! Wir für Eupn! Auch mit Baustll ohn Problm in di Eupnr Innnstadt! Rnovirung ds ltztn Tilstücks dr Lib Bürgrinnn und Bürgr, wir möchtn Si informirn, dass
MehrDie mathematischen Formeln für den Geldentstehungsprozeß durch private Kredite 1. Das mathematische Rüstzeug:
D thtsch Forl ür d Gldtsthusprozß durch prvt rdt. Ds thtsch Rüstzu: E thtsch Utrsuchu sollt r so ch s dß cht studrt h uß u d thtsch Utrsuchu zu vrsth. Sollt tws utzt wrd ws cht ll kt st d sollt s vorhr
Mehre r s p e k b t i l i v e A u * * FITNESS & BUSINESS EDUCATION DUALES STUDIUM 2011 F i o n t n a c s s d E & s s i
i PILATES MATWORK INTENSIVE YOGA INDOOR CYCLING GROUP-TRAINING ERNÄHRUNG & WELLNESS FITNESS & PERSONAL-TRAINING l i d g m i t P r p k b t i A o * * t i a c d E B & v t F i FITNESS & BUSINESS EDUCATION
MehrZEITARBEIT. Wohin geht der Weg?
Fachmagazi Zitarbit 03 2010 + AÜG-Rform mit Ati-Schlckrklausl +++ Obrsts Gbot: Arbits- ud Gsudhitsschutz +++ Das u igz-dgb-tarifwrk +++ +++ Fair Löh für fair Arbit +++ Komptztwicklug dr Zitarbit +++ Qualität
Mehre aus der Parameterform (*). Die Ebene E, in b c > a 1 = 0, so dass: a a
Mihl Buhlm Mthmtik > Vktohug > Kis Pmtfom Eilitug Im didimsiol ll Vktoum kö Gd ud E uh Kis mit Hilf vo Pmtfom dgstllt wd. Gg si im Folgd i Kis k mit Kismittlpukt Mm m m 3 ud Kisdius, >. Sid ud zwi Eihitsvkto,
MehrDie Regionalen Berufsbildungszentren in Kiel stellen sich vor.
Di Rgioal Brufsbildugsztr i Kil stll sich vor. 1 Editorial dr Ladshauptstadt Kil Hrzlich willkomm a d dri Rgioal Brufsbildugsztr (RBZ) dr Ladshauptstadt Kil! Das RBZ Tchik, das RBZ Wirtschaft. Kil ud das
MehrRechtzeitig die Segel setzen!
Di Kudzitug dr Sparkass Ulm Toll Autos zu kli Lasig-Pris Si sid spritzig, kultig ud udrschö: Btl, Mii ud Co. Auf Sit 2 stll ir Ih klass Flitzr vor, übr di sich slbst Ihr Gldbutl frut. s z sucht Stars vo
MehrJe nach Konfiguration. Je nach Konfiguration. Je nach Konfiguration. Wahlweise elektrisch oder pneumatisch. Pneumatische Vakuumpumpen 5-6 bar
ERE odrlösug idull v i d i lösug k r d t wrd! s o s p d g J dürfiss r uf Mrkml Ho Lbsdur durc Vrwdug qulittiv ocwrtigr Mtrili Wlwis lktrisc odr pumtisc Vkuumpump Azl dr ugr rictt sic c dr lcstärk Akustiscs
MehrLogarithmusfunktionen
V Logarithmusfuktio Widrholug wichtigr Rchgstz Üug ach http://www.hrdr-orschul.d/madica/aufg000/pu.pdf (utr Hälft ds Aritslatts!) mit folgd Zusatzfrag: Brch Si ud drück Si durch i izig Logarithmus glichr
MehrAuto Schunn Ihr Transporter-, Bus und Nutzfahrzeug-Spezialist. Herzlich. Willkommen
Mrcds-Bz Familiär, Komptt, Listugsstark Kudmagazi Witr 2012 Witrsaiso-Agbot bi Auto-Schu Jtzt zugrif : Top Jahrswag & jug Gbraucht 1S atz kos Wi t trr los *fü ra * if usg w ähl t F ahr zu g Spa auc r h
Mehr