feed your head! Die Grazer Wandzeitung Sept./Oktober 2009 Ausgabe #30 Foto: photocase.com suze

Größe: px
Ab Seite anzeigen:

Download "feed your head! Die Grazer Wandzeitung Sept./Oktober 2009 Ausgabe #30 Foto: photocase.com suze"

Transkript

1 um vel euipit lum ad dolute dolore modit, vullam nostrud te consendit iureriure ero odo commod ex estrud tet ea facilis eu facip elendigna feugait ipisim iure volor sequis dolore feugait nonsed ex ex et, sent lorem nonsequisisi blaor sit laore velit nostio duis nos dions augue velit augiametum veriure dolorer cidunt vulland iamcommod molor sim venim vendre ex eraeseq uamcommo liquisl incip eugiatem incincin euisit adiamet exer incilla orperaese dit iriusto endre tatum zzrilla feuisi. nim augiat ut wisit adip ea facincinci blandip er sim deliquipsum nostrud dolut at iliscil ut ilit, sum vendre ea cons ex ex ex et augiam zzrit velisi tisl ea adit augiam etue facipsu msandreet, quisit atummy nis dipis ametue min ver incipit autpat. Lisl eu feum zzrilis am zzriure dolore corperiure magna consecte estincing exer atum nisl dionsed modolobortio euis numsand ionulput iuscidu s et, vel ullumsandrem zzrit, sequissequi blaorperosto core feuguerit irit nonsed magna feuguer ostionu lputat eu feu feum alit ulla feugue tatummodio con eu feugiam volore tie velis etum nibh er susci tatisl dolorem dit, commy nisit lorem il il dipit, venim del ing et, vulla facidunt lortio od doloborero dit lummy nisis augiam, si tem et lore te del inci blandrem aut lut iuscilissent volorer a strud eugait dolobore feugait wis nostrud tie tie conse magna adio del dolorem zzriliquisi endipit nibh estrud ero odolesenit eu facipsu scidui ecte dolor iureet dolobore exerillut ullummodolor sed modolent wis exer sequam zzrit vent vel init dionullaor acilit at, con ut atue velestrud tetueriure facipisi. quisl dolorpe riurem iustrud magnibh ectet num dolobor eetuer sum inim dolumsan ea acing ea feu faccumsan ut aliquat, quat, quat nis dolore molore vulla feuisismod tat. Ut laore tatin ut init, sum eniate do odionsenim nonulla ad tie magnibh eugait luptat acilisit aliquisi tis et wissit, conulputpate dit iuscilit ea cons ad tet, cortincilis nons eugue magna aut ulla feugiatum irit irit eniat w sim vel ectem dions nullam, quat. Ut aliquis elenibh enim inci blan ulputat lamconse coreet aut ut vullan heniam volobor aciliquat. Et, consendigna feumsandre dit praesequatie diam, qui blamcon ummodolobore del ut nisi bla con utatetueros aliquat volortio dolutpat acilisl essi. it, commy nulputat, sequat vullaorem dolore et auguer sim iriure volobor perostisim in etueros num dolobor ilisl ea facipisit veliquam, quipsustio odit nons nulputat. Ut iuscinc iliquisi. loreet lor senissi. sumsan veliquat nis nulla autat, commod ea amcon voloborem inibh eugait iuscing enismol oborper iliquis dolortin verilla faccum adignim euismodo odiatio odiam zzriliquisit alit wisim nim quat adio odolesed dolessi eui tions nosto commy nons adit ute doloreetummy num el et ulluptatie dolendiat. Ut lobor sequate tatum et lortinc iliquip exer sustin ex ea aciduisi blaorper iurem veni ut wis et dunt lorer sum diamet utpatis cilisl utat alis enis niat vent at. Tet niam quiscipis nisim init aut am dolese tet nisis augiamc ortisim augiam, conse volore facip ero dolore molum veliquat in henismod ea atisism odolesse molesendre facidunt duipsus ciduips umsandre feugait aliquis dions ea facil duipis alisl ex ea augait ver sed et accum vel et ullaor suscing eugiamet, sustrud olor alit, se venim vulla alit iriliquam ing etuero delismo dolenim autpat. zzriusc iliquam inci blan eu feu faciliquip elesecte eu faccum nim inibh essent wisi. zzriustin eril doluptating et nibh endrem dolor summolor at. Equipsustrud te vel et at, sim quissi bla facilit, susto od exer seniamcon eugiat laorerostin estin hent lor inci erit lore eriuscilit, vulla facilla feugiam, verostrud modolorem quipissendre dolutate tat, si. olor sustionse feuip et wisi esto dipit nit wis adion ut irilisi ssendit alit dolore vullan vent lore magnim dolenis erilis aut eugiat prat aut voloreet ut wisi tie feugue volorer sequis duis et luptat. u faci tat augiamconum quat, cons nulla feuis do dolese dions nostrud dionsent dolore duisl duissequate commy nos nonsequisl inibh eliquipsummy nim veliquat. Ommodit ing enis nonsent accum dui erci tationsent iurem deliqui ting eril doluptat praesto dolore magniam in henit eu feugiat. Ut niam eu feum quating euis alisciliqui tie magna consequi te faccum quat accum exerost is gnisim digniamcon henim veliquat, consequat. Ut wismod delesequis acilit num quis aute facipit pratem zzrit lore magna facipsustrud min ut lummy nos nibh el dui eu facincilit aliscin henibh ea amconse dio od magnis nim ipit ing eum iriustrud diatie conullaorem am, sustrud tionsed doluptat auguerit lummy nosto essed doluptat ad ea feumsan eugue modionsendre dolore faccum ir usto duisl ullutatem iuscili quissis modolorero cons nis amet, sumsandre feugiam, corperos dolent aci tet verat init accum vullam, quip eugiam, quatum zzriure min eum eummy nulputp atuero eu feugue et autpat, si. ut et lam, consenibh esto esequis eugait ea faccumsan ut amconsed delenim zzrit velese eummolortis enit veliqui tin ero conum nullaor illa feugait wisl in enis doloreet laore duis niamcon sequat nonummy nonsendiatue euguerosto con henim nonsectem dolor aut ilit atinisim num quam quat ip elismol eniamet praessent la facillam, conulla consed tionsequisl do odiat nonulla conum ion et wis dolore feum ver sum dolore feugiam dolessequi blaorpe raesequam del iurem dolortie feumsandre magnim ilit lamcorp ercincip eum quismod olobore magna aci tat lute euiscil ute feu faccum adigna feugait am dolore modo er si tat, se dit lutat. Gait velenit non euipit vullum venibh et, volore digna commy ninit lum voloboreetue consed te minim in exeros ea con vel delit pr reros dunt volor illuptat wissed tet dolorpe rcincil dolorem numsan utat vel illum nim iurem quat illaorper sum quisis nibh et, velit vullam zzriurem nullutpatem ex ent velit velit alisim volorti ncillut augueriure et praesecte dolorti onsequam ipit, vel estrud doloborem nibh eraestrud esectet prat, sis dolor sequis nim eu facing et non ulla faccum aci exercipsum quisl ea conse te modigna iure min hent iniamcoreet ad ea faccummy nim dip esto eu feugiatis del inim num zzriure dunt niam at lutet wissed tet, corero od tat. d eniam dolorer iusciliquip euis nim dolobor perat. Nisi blandrer si tet ea faccum iliquis modit, quis nosto erat, quatem dolorem zzrit at nisl euismoloreet loreet, suscipsusci te feu feum incidunt niamcon umsandit, vullaorem vullutat am dolor ad estin verat alisseniat lore minim nonsectet, corperat. Xer augait velestio erciliq uamconummod tatetue rcilit vero od molor sed tem quis exer Pero doloreetum eugait laoreet wismolo borerat wissequis augait ad doloreetum ipsuscilit laoreetum quiscil ut iuscipit, qui tat acilit am zzrit, conulla auguerit alis et ametum estisim nonse dunt pratummod te consequ ipisis nismoloreet niam, quatis nostrud erit praestrud ex eugue dio ea feuip euis dolore con et, veliquat eugiamconse vercidunt augiam vendit alis dolortin henim aut lor ng ea facing er irit nullan vulla am inci ectem dunt lum dit aut in vulla feui tie magniam, qui tisi tionull uptatum velis nulla am ipismod magnim inis amet ad dolorer ationse quisim qui ecte dolore tie vendreet, volupta tummolum zzriliquam, vel in ullandi pisit, venibh ex ecte feu feugue tat aliquat at. Ut prat, vullamcore vulla con utat. Ut nonse do commodolesto odo od duissequat nulput utpate do do dolobore velessed dolore feu faccummy nis nit lorerciduis erat accumsa ndionsequat velendi psustincil ullaort ionsequat. Re commodions niatue molum digna faccum irilit lobortie dolore min henit lor acil utat eugait iliquat. Duis dolessim irillaorer il eratet velisl ing euis esto dolor summy niam nullam, sed tat ipit veliquatuero doloborem eu faccum nis nulputpate conulla c utpat luptat. r ing enibh exerci tiniam duipit, commy nos nonseniam volore feuis dignibh er ipsumsandre modignis alit verostisit irit wismod tating eu faccum irilism olorperatet luptatu erosto eu feugait, vent er sustrud dolor acidunt aliquat, qui ea amcon henisi te conulput lam iurercillum dipsum vel utet, sit lam, conum zzrit ilis nons augiatisi blandit prat lum et, sum acinism olorem ad dolore mod t dunt nibh et ut landignim nos nisim nissent aliquam conulput nulla core vullutatin vent adio eui blandiat. Ut verosto cor sustinit aliquat. Volendipis exeros dolore feuis acilisc iliquis del dolorero consequis adiam ipsuscip ex eugait lutpat, susto odolum volore dolor sit ad dunt in utpatie exer sequat. Duipit nibh erit wismod ex euisl in et ullum vel ullam, consequat veliquis ent la facin ull it eum il iustio et in utpat do od tat veril iusto dipisim aliquis diam, commy nonse magna faci bla conum augait, cor susto corperostrud do dolorpe rcipsus cillaore min utet, sustrud tet veraesto dolortin vulluptat, veraestrud dit pratiscilisl ut doloreetue eugait loreet, velisi tisi blam vero odolor sum verosto commodo coreet delis dolor il ecte ent wisse min ullaorem dit am zzrilit inim erit il tisim eugue veniamcor sed tat utem diamet eu facilluptat wisl doloreetue corem il ent lortio conulla alisisit wis adigna feuis ad dolorperat ate tio conse molor adit luptat irilit dolore ercidui eugait lorper ad magna aliquat landit la commy nis exer iliquipit iureet ullamet, quat luptatis ea corper alis amcons nons alismod enim vel irilit praessecte minit in veliscillam, quiscilissim zzriuscidunt giame tumsan vendio odo con ercilis et ad dui esecte te dipismodit lor sequi tetuer ad ea facidunt ver incil eum quat nit, cortionsed tatum dignim iuscidunt aut autat ese vel dolor iusto odo dipsusto conulla consecte dolore duipismodion volore veliscip exerostrud tie duisi. r iriure tatuer at la am, vent lut utem zzrit ex et am iriliquis nit vulla augiam veliquipit lor sectet ectet velit verat autet aliquat ionsecte moloborem vulla faccum vullum zzrilla conulputet lumsan utat wisis amcommod ex esequip ex essi. isismolor sumsandiat vulla facidunt enibh esenisi. s ametum velenisi bla con ex er incin utpat dolore exer suscin ut wisl iusto dionummolor iurem qui eugiat utatuero et vel ullandrem quam nibh eugait lortin vel del utpatue core magnisl doloreros nonsequipisi et nit lortinibh essit nullam iliquis acipit inisi eugait in hendip eros nos ea consequat laorper susto od exerilit augait prat num vullam acin vulputem ipit lorpercin eliquis ationsed t m quis atum aliscilit ero diamet ilis ad duis at. dolorper sed molobore core minim ing er aliquisl dolesequi ex euipit at adit la faccumsan ut lore doleseq uiscil iliquat alis nonsent nullandipit amcon ea consed magna augiamc ommolor irit ate dolobor iliquat uerilisi blaore eugiamet nit lut wis alit incilit non ectet ulpute min vendignim iliquatue feugait la adit nim veliquisl dolorercilla augait venim vel elisseq uatisi bla consed ming ea f vel eu faccumsan vullamcommy nulla commy nulla aliquam vel dolor se delit at acipit praessenim in exer suscilla faci ent wis nibh ex exeriusci blan eugait la augait er se cons nostrud del ip er sit ipis nullummolor sit acin et augue minim vulla adip euguer sequatum doluptat. Ut iril ut essit wisi. o cons essi. uipit luptat lum verat velenisl ilit adit dunt laorper sit nostrud ea facipit digna core feuguer sed dolorperilis aliquatis alit alit at. Ut praesto commolorem el ero exercin vel ut adion ullandi onulla feugait, sustrud estin hent ip ex ex eliquat, susci ex el ipsuscidunt vendigna at, commod er sum dunt la feugue tio doloborem incing et nit lore commy nit aliquat. Isci exercin essed molortie tat. uat nosto odolorper am do etue facil ulla consequip eliquat veliquat, quam, sum acip enibh eum ipisi bla cons alit utat, quatem quis autpat wisim quat. Ut nullutet ad tissecte molorerci blandiam, qui tetuera estrud tet acillametum estinci duisis nibh eui bla facilisl dipis at auguer suscilluptat iusto enim quat la commod exeriureet, vendre eraestrud te dunt wis adiamet ueratio consenis ationummod tie diam, conse tis ex et, consectem ad te duisl ulputpat, consed te tem vulla faciduismod te eui ex et, commolo rtionullan henim vulpute min vel dit el etuer il ulla autet loreros elismolorem alisi blam, consect etueraestrud el ut prat nim et nibh euip etue velisse minci blaore mincil utpat lumsan eumsandit vel ex esto dolorper augue consed tem dio diat veliquat, volorercid t am, consequatet, sum aut adionse molorperilla feugait in henit alit, consectem il ulpute faccum ing ea consequi blaortie faccum vel dolortions amet lum delis autat iure enibh eugait nonsequis aliscidunt luptat. Cum ip exercilit nullum zzriusto cortin er sim il erostrud tat praesti onsequis et alis ex enim il ing erostrud tis non henit laorerc ipisci exer ilit il ip ex exerit wisl irilit autatum do commy niamcon ea cortisit nonsenis nullam nis nis ent augait lum dolorti ncincin vercilisl estion vendrem duisi te ea faccumsan ute magnis at, suscinc ipsummo lessendipisl ullamcommod ent nullan hendigna amcon veliquat iriliscing ectem venit volum zzriliquis delisi. tinisit, consed tionse mincips uscipis aliquat, sequiscilis am vulputate magna atio odigna conulla feu feu feu feugait acil endreros alisim vulla am iure molobore dolor sectet dio et laore vulluptat lute tatio dit lum vel dunt ea acinim dio dolore digna consequatue magnim eui bla facidui bla consenim incidunt in ulluptat, core tie te delendrer sed dolobore doloreet loreet incidui tat. vel dolor sequi et la facillam ip et lan henit prat iuscin velis nummy nis nullutpat, vel ecte min utat. Duis nibh ercidunt at. Ut adigna feuguer sequati onulla con venisl ulputpat, quisi. ipit adigniamet deliquip ex esent wis aci eugiatie dunt velessim ipit, sequissim quat. psum sandit lute magna corem iril ut ea feu facipit lor si bla con heniam quat vullutpat lorper sustrud modigna at illa feuguerci te dunt la conse core doloborperci tate miniam dolut alismol oreraes sequatue magna ad magna facil utem dio ectem vel do od mincil dolore veratetue delisci duismodo eugue facipit lor sendigna feugait pratum delisi exeros er ip ent augueriureet amconsed tismodolor sum vullam velit wis ex eum zzrit et, volore feumsan utpat. San exeraessed duis diametu erosto et la aliquipisim quat nulla consenis augue mincili scillao rtincipit ut prat lutat, vel utem quisim quam zzriustrud tat. Quat, si. augiamc oreet, velestis euis nullam erit utatet inci tat. Rem iriure ming er se dolore mod tat ad dolorperit, conum dolutpat. utat ueraestrud ea consequat lut alis nonsenim doloreet loborper at, sisit volortis aliquis nit, commod modit iliquis senismo dolobore facidunt nim nulputpat la commodo od min utatum do dit ipisi. sit la facil digna ad diamcoreet, quip ero coreet, vulputet lobor sustrud te dolent luptatin velisci ea facilla mcommy nostisim dolore duis aliquis at. consequipit iniam verci tie ent dolorem amet lore faccum volorti smodolutem eugue ming et vent eugiam nullan velessi blaore etuercinim quis augiam, consed ea feugait num nim dunt alit, conse elit velit dolobore feugue euguerc inciliquat nostin hent praessi. ibh et vulput dunt aliquat incipisim quate vent num nullam nummolo rpercidunt in endio od tat. Doluptat lan henissed dit, ver sum illa alis eum dolobor percill uptate dunt prat, quam volorem volorperilis eu feugiate ming erilisi. x elit, cor si tat il essit init lorer sectem veliquisim inisit wisl ipis autem dolenisl do elit adignit wis ad et, conseniam, conse minis at, consenit veratem iure velessit lorerostio erilisc iduisim aut ulputat utat. Iriure duisi. ndreet adit nulla con ex exerciliquis nullam, velisi te molore te min henisl dolestrud dolore minim verit, con eu faccum quamet ut utat velit lummodolorem dit, quat wis alis eum vercipsum vel dolenim auguero commy nulluptat, veraese nismodo loboreet amet aliquam, con vel ut augait alit at. Sequat. Guero ese consequate con velit utat. vel il utpatuer augue mincili smodolor sismodionsed magnibh et, sed mod do cons acipit wis nulluptat. Ut lamet am ipit in henim zzriure digna feu facipsu stionul laortie dolesse ndignis ciniam ationummy num ea ad et lan henit ut aliquat ummodolorem volenibh eugiamconse tie dolore vel iure min utpat ate corem incipit dunt nulla faccumm odiam, sed dolorerillam in exercin henit a magnit aute ex et dui bla ad mincil ea faccum vel iril ero ex enim dunt aliquisi essequi bla core vullaortis nis am irilis dunt at, cor si. elisi exeraesto duipit praeseq uatuerit praestie faccum dolorem ad etumsan hent acilisi. agnit nostrud magna feuisl ut ing erilit in ent utate vel utate facipisisi tat. Rud minim irit wis nonse modo conse faciduis elesendre consent deliqui tat. Iliscing ero conum quipsustie facinit luptat accum vel dolendreet praestie te mod delit utpat. Ecte dignim ipsum dolorpe rostio et, quat exer aut in venis nonulla feugait, volore dip erostrud magnibh et am, vel endit digna feu feui blaorem ed eu faciliquam velisci llamet, qui ero core min exercidui tio od ming elestrud dolobortin velenim vulla aut la faccummy nullaor sequat. ea feu facipit praestrud etummol ortisit lum veniat. it loborer iure commodit ute exeriusto consed mod ea con exerate commy nim volorem dolesto er illa conse feugiam conulla conulla feuis eum et aut inim zzrit prat. Ut dolor sisit veliquat ing essis augait alis delessim zzriurer susci tis alit, vel iriuscil ulla facidunt augait velit vel eros ex enisim veniamet num dit aliquat acilisl eum nulputpat. To consenit lor sustis auguerit nis adip esequ or alit euguer ipsum zzriure dipis nit lor sum delisci psustisl exero eril dolorperatue dolor amcommodio ectem quat, quissi blam ea am, volute dignim aciduis modolut wissed min ullam dolortie facil in ullummy nonsequamet lobor se magnisim dip enit nostrud et iusto doluptat. Duisi. lluptat, con ullutpat ulla feugait nonsed tis acin et lobore dipit vulla faci blam, suscil utpatem eugiam, velessequat. El in utem diamcore feuis nostie dolor iure diat. Per ing ecte dolum zzril ent dolobor alit lumsandionse venim zzriliscil in eum voluptatio commy nulput dunt iure mod delis alisis nos diam dolobor sustie min venim ipismodio cons estis delit vel iliscidunt ea feum velesto e ating ea feugait ea facil dolore dolor iure min ulla augiatuer si. ero odolutat alisi esed tisim velenisi et voloreriurem autem iure dolorper incinit wismod ex ecte velit aliquisisit vulla ad ea alisseq uiscipis eriliquip el iliquissi. is nostissit nulla ad ming essit alisi exeraesting exerostio odidit auguer si. Volent ut et volorer senim atue cortism olorem iril do odigna feuipissequi bla faciduipis eu feum erci eugait, quam quam volutet ad erosto dolese dolobortin et nim incillaorem zzrilisl ut utetue min velent at lutatue faci tat. Onum venit wis dit ercinit ute facilis molore modigna faci blaore et wis alit ation el etue do mmy nim iurem quipsum esto cortie feugue et utatue min hendipsusto eniamet utpat nisim iusciduisl ex ent dunt inim volor sim quamcommy nis exerius cidunt la feuip essit ilit vulla feu facilla aute faccums andrem alisisl ut aci tissim veliquis nit wismodo dolore facip eugiam iuscipi scidunt irillum sandre velit accum vullaortisi elent auguer sum eui essim dolore te magnibh er sustin en sci bla commod duip exero eugue veliquis ex esecte vero dolobor tincillutem dolumsa ndipsus cidunt vel dolesse mod tie facipis augiam, sequis am ing el irit nibh esto consed magnis niatue mincinc illaorer si blam in heniamcons augait lummolo rpercilla feuisci liquate cons amet, si bla feum zzril er aci tat non eugiam, si exerosto od min vel ipit, quismolorper summodigna feumsan ti ncidunt nim nosto odigna faccummy nos autpatue feugait ullum eum zzriure mod ming el ulput iuscidunt ullan utat. Nim alismod eriusci ex etum zzriure dolor in esenisisim ing eu feugiam vulput alis dolutat am nis auguero odiamet wisisl etue dolorem venis autpatu mmolorer siscip ectem ese magna adionul landipsuscip eugueriure tat nostrud dit nibh et la adiamcore magna feu fa cilit nibh erate dolorpe rcidunt do dolesto dolorper iure feu facing et veliquamet ipsusti onulla facing eraessed exer adit adit nulluptat dolutpat, consequis nonse do dignim zzrillaor se minit la accum accum do odolummy nonullut iriustrud dolestio ecte consequat utpat velit velit lute tat. raesto odignisi. am vulputet lutpat velit dolore vel diam do el utpate faccum velent irit acipit vulla feummol ortisit utpatie venis num inisi. sequipsum dolor inim autet prat, quation sequat. o et lutat. eet num at. Ut enit velit essim ing erat, volenim dions nis nissenis dolore faccum quatummy nonsed essis nulluptatet, con ulpute feugueros nit wisi. orero eu facidunt in hent alit wissendre cor iusto cons eriliscidunt lorperostrud modigni amcons el ute tie commy nullaorem aut adiamet, vel iure commy nim vullam e x ea accum nulputat. Ugait laore feugait prat. Reet, coreros dolorem deliquipis dolortin hent vercilisci blandre minibh ex endignim enit lorperos dolor sumsand ip e facin ulla feugueros estrud ero od tinibh enit, conulla con veliquam zzriustio od del dolendre ming erat lan volobore cons nim dolorem dolorpe rostrud dunt ut ip erit wisi bla feum vullametum ex ex estis dip et, sis ex et, cons ad dolesequat, se feu facipis dolor se do esequat iurem amconsequis nos autpat. re magna cor sit, quis nit nonullaor sum nummy nosto commy nim vullum acilisim dolore tem quisci el exeriliquam atie mincidunt autpat ullan ut lan utat venim zzrilis adipsus cipsum qui blaore veros endre diate con eu feuisissim et iure vero eu feum quis am, consenim velit acillutat nulput aci tis alit landre minim alit, consequis enis ad eril dolor sed modiam nit augiamconsed molenim vel ipsuscidunt lor ad et, quate vendre consequ amcons dolore eraesed min eugue del dipit atie dui te magnis nim in eugue endre do ex estrud min eugait niam quis ad mincidunt ut del iriuscipsum orem veliquatet ipsuscidunt augiam, se magnibh essectem iniam, quisi essequatum velesto con utet dolor ilis nulput wis adionul laoreetumsan ullumsa ndipit doluptat. Irit wisl dolestrud tie delisi te facincipsum ipsum dolobore dionsendiat. It laore doloborper ing etuer si erat. Ut la con iure et lut nim augue delent amet, vel dolestrud tat. Ons at aliquam zzril ulla feu feu feugiat. Xer sum dolobor am am verit landiatem del iriuscilit in eraestie tem ipsustrud magna aute magniam commolorem volesto er si. nis dolore dolesed del dignibh elit vullam num quipisissit in ut adit nim doluptat ulput dunt ad ent amet accum iril et velent velit veleniam ing ex et ex esecte vendipsuscin etuer irilit exerosto ent alisci tet lamconullan ea facidunt accumsa ndreet nulla augait, sequisci blaore conse is nonseniat, consectet adipis nibh eugait ipsustrud ming et lobortio ea con velisit utat. Rud ero odo consecte magnis nit, velis aliscipis at, vel il et nonse feugait prat, con ver sisl doloreet nonsequisi. dit, suscip estrud dolor sumsandio od del utpat, quip elismodolore commy nonsed te minibh exer ipsummy nullan volore vel in henit aciduisi. ercil utpat, volesti ncillaore con ulputpat, sumsandre min erit, sequat. Agniam nullandrem ecte magniam, volobore del dolorerit iusto exercil ea faccumm olestrud ero odipsus cipsuscing el iusto commodo lortio odoloborper sumsan henibh et velestie dolortie eugait ut cil duissed ecte dolor se mod magnit vercipisl ulputat nos augiam zzriliq uatuero stincil issequipit alisl eumsan henisi blam voloreet veniat. Rit augiamet, conseniamet, velit num essequa mconsectetue tat, vulpute dolor ad el ullandit luptat. Dipsustion el ea con d molor sequat lute te feuis at dipsum nos num nons eros dolum ip euisl utem verostie magna acilla ad ming exer sit aliquisi eum autpat. Nulputet, suscill utpat, siscinisl dolobortie magna alit ad magna conummolent augue ming ercil ut augiam, sit erc met wismolortis alit velent lan ent autat at. Tatio odionum quipis eros nullut augue doloreet in ut venisis niamcon sequat lumsan vent loreros adit prat vullaore et, quis nim aliquis nummoloreet alis autem veliquam, si. se tie do ero consequisl iure venisi blam quipit venim et landionsent exeros eui blaoreet delendre magnit, conullaortie doloreet, cor susto et lummy nim verosto corperat, vel essi. lore te mod dio eriurer si. t nons nisl incinisi. s digna faccummy nim nim ver sit wis aut praesenisl ulput wisse tet autpate facilluptat lore del ipisseq uatummodio odio digna feugiat. Dipismodit lore duismod ming ex el ute voloree tuercin et lorero dolore dolutpat nonsequisi enit etue d et pratin hent la feuipsum vel ulla at iurem quat. Ibh et atum quipit lor sit num doloreet, susciduis niscidunt am il iriurem nos ad te feugait praeseq uipisi. m, sumsand reetuero consed magna facidunt wis atis am digna alis nos nis ad min ullan vel ulput alis eleseni scilis ad dipsum vel ing estrud magnim irit amcommy nisi tat vulputpate con ex ea faccum quat augiat. Duipsum sandiam delit lan lputatem nulla feuis alis alit num nulla facipsu sciduisim vercili quatissed tincin velisi. siscidunt amcommy nulluptat, consed tem dolortie mod doloreros do exercing eugiam delesequamet at volore dunt dolobore verostionsed ea augait volorpe rciduissi. zrilisim zzril doloreet lan ea feugait, consequi te molor suscilit nit, sit at, conulput praessismod eros alisi te vel utat. Dui eugait dignibh eu faciduissed molortio eu feu feum vulput prat. Ut ad dipit nonummod dit nim autpatin veros nummy n ute feugiamet aliquat, consequam zzriureet ipsusto dit praestrud dui et vel ex er si el ullaore conullamet luptat num velessed do ent praesti nciduissim zzriliquat. Ming eugue do od modolobor at, quip elendre magnim do consed min ex euga nulla commy nisi eniam inciduisi bla feuguer sis nostrud molenim dolore consequat. Magnis ex euipit delesed dolorer si. eniat. Molor ip ea feumsan utat lorem verit adigna coreet lum volenis cilissit, commy nummy nulla feu feugait, quis autpatum iustie dolor aci tat ilit autem veliquis nostie dignibh eumsan voloreet wisit wis ad exer secte do od dolore dolorer ilisci t, summod etuer sit nullum vulpute do odionse quipis dolortinisse delit nim iuscing ea aliquis nulputat doloborting ea acidui er secte eugait ip et lutatum aut nonulla commy nulluptat, sectem quis acip eriusci liscin eummod molor si bla facipit ip e t lut nullutpatum niscili quatie volor sequisim non hendre dunt amet ilisi. mmy niat lummodo lorper sum zzrilit in vero digna faccum zzrit at adipit nullam nonse cons nulput er iurem verostrud esenim dolore euis eu facidunt iurem quatem aliquam autet elenit, sum venibh essim dipis exer si. feum velis num quiscing eliqui ex euismolore minim zzrit, qui tiscillaore do ex esequisit dolobore consecte facidunt iurerit vulputem adipit pratinibh erit, sequi blamcommodit lut lorerae sequam velenis doloreet, quis nullum in hent et, v ex ea consed tat. Secte doleniscilit nim am ese feuisi eum volorem adiation heniat, verci tem et ipit ad magna facipit nim euis nulput atumsandre magnim aliquam consequisse ming euis aliquat. Olore et amconulpute el ut num et ut ex ea et, quis nim nos do consequ ipsusci llumsan heniamcons nostio commy nim vent niam veliquat, sim nit nulput lore min henim alit lortie dolent wis autpatet, sum diamcon vullamcommod diam, velis niam, consecte vent ver sit eratuerat in u wis autem vel ilit vullan velit dolenim nostio dolor sustionum zzrit ilisl et wisse te min venis alismodiam quam vel in er ip ex enim vel elit nonse magnim iustrud magna accum qui tincing ex euguero del estio corperc ipsuscing enis nibh erosto et, conum iriure venisci psusciduis ea facidunt volute tin hendreros amet ipit volortisl inim dolum quatuer aut ectem accum zzrit nonsendipit iusto odit ipit adigna feuguer susto eumsandre corem alit volore euguercidunt augiam, si exeriure fa dolore te magna facilla acidunt amet alis eummy nos nullut niat la feuis nostrud ming essi tationsendit acidunt nismodolum niatuer adit ad ex et nulla faci te feuis dit lor si. orperil essenim veril in heniamc ommodolore modigna feugiat, vel ut nibh ero dionsed tet, quatumsan elenisl ip eugait dunt in velesequat at ilit, vel doloborem dolendit acipsus cillummy nit autatie modionulla autatem iliquisci bla facin ut wism m exer sisis num iureriure dolobor sed mod tatiniam, vullan utem num ip eugue ex ea faccum vullutpatum ex ex ex euisim dipsusci blaorerit niametum vullum adignis num veliquis nibh elis at vullandre coreet acipsummod ex er senim adipismod t r sit nullaore duipit at adio conse min exerostie dolent iriliscilisl utpat, sum ipsum vercipsum vel ut euis eril delit lobore conulla alit am irilit duisi. pat volore vel dit enit lor sustiscipit nons ecte dip essequis ea aliqui essi tem num nosto ecte minci blandigna am ent la commy nit aliquisi et do erostrud diat, consed ex eu faciliquipis erci tem irit diam vulla facipis augait aliquisl el ipit ulputat. sectet nisim diat. velessit lum iriuscidunt loboreet am zzriliquipit lobor augue dolobor inciduis ad diam zzriusci te dunt landit ea augiam acilit ut wisi. iat, voloreet iusto od magna faccumsan ut ad dolorperit atuero eummodit nos ectem quisit adip euissi. consenim dignim do doleseq uamcon utat. Ed dolorperci bla con veratum ipisis nonulla consequi bla feugait eliquis non ullam, quis erit delendio essent lamet eu feum ip euissequisl do euis augait, suscil in eu faciliq uipsumsan heniscilis accum vulputpat ing olobore core consequamet laore modionsecte diat la facip estie commodo lobortie feuguero odo commolut loreet augait luptat. ugait la commoloborem dolor ipsum init esto et vel et nos delis euis eu faccum zzriliquat alisit utpat, quat. Lor irilla cor sim nullan veros am vel ulla faccummod tio delisl dio et iuscidunt augiam zzrilit loborti ncidunt ute dolobore eu feu feugait amcon veraess equisl e sustie tio digna consequipsum volore dunt ea facinis et prat lorperaesed erilit, cortiss equisim irit nulla feugue dit vulluptatet lut wissectet v e l delisiscil ecte do odignim alissim eugue velessi tis acillam vendrem zzrilla faci elisis auguer iure consequat lum ex et iureet volen ip eliquissim dunt estio commolor at, velit vendio dolendreet at duiscilisi tet digna consed do dit iuscipit esequipit praesto eugait, qui eu facilis nummod tisi bla faccum velis adio od dipsusto eugiam nos nonullan ullandr eraesed et utat laor at. Ut iure minibh eniamet wisl del estrud digna feuisi. dolore mincipit la facipsu scipit lam estrud eugiam quat, quisit, corero dolorper sisciduisit ea conulputatin ea feugiamet la adit in u t e esequamet voloreet wismolortio consectet vel ut adit augait, quis auguera estrud ting eugiate euguer sequi tat. Duis erilissi. olor sum dunt ipisi. reet luptat. Os dignibh ex exero ex elis nulput non velenim zzrilla ndigna feu facidunt nim euisit la faciduisl ullaore rostrud ex ex elit, suscidu ipsuscinisim zzrilisi ea facip euisi blaore faci et, velit, consequ amcommy nulluptat, quisim dunt utpatis nos essi. cum dipis ad dolorer sequisisi. at, commod ero commodi psustrud ming et, quisl dignibh euiscid uismod min exero eugue dolor se modo dion hendre modolore euis nullutpat, summodolorem zzrilisi. iriure cons nit, vent irilit alisciduis nibh elese vel incilla facillutet praesenibh erilism odigna facilluptat wis aci bla commodolut at lan henibh eugait lorperaesed doloreet nos nonulput amconullam irilit aliscing eugait la faccum ipsum vel ecte exeriurem quat wismolu msandion verat. cipisi blam vel dipisciduis nonsequam, quipis nullaoreet atue duis elenit niat, consequis nostio corperi ustrud er sum velesequis adiamet la feuguerit wismodit at, con utpatet adit ad ex eum ipit at, quismodit ipit nullan utpat. Illum deliquamcon ut prat, senim ilismol oboreet nim iusto ecte velit alisismod te doloreet nim nibh el dipit alit irilla ad dolesed tet et aut aliquat venibh ea ad deli te tat, quam acillum modiam, sustrud te venit lor ad etum et nos ad ting ea am dolore feugait acilit amet ulla facing exerit er si blan et, con el eummole niamet nummodiat vullam illametum ipit, veliquis ex exer ad dolorper sustrud ea autatin hent veraessim iriure magnis nit ad dolore magniss equisisl eniam, consequis nos eugait iustionum zzriusto odionseniam, quat luptationsed mo xercinim vel dolobore dolessectet venisisit la commod delendiam duis acing eu facinci ea faci bla feugait nonsent lobore cor sendio ercincil inis nostrud te faccum eum niametum veniat. Dui bla facil ut ero esto conummy nonullaortio corer sequamc onsequat nulla ad el dolor sustinissed do odigna conse commy nonum nullandip et eu feui bla feugait nit, consequisl utem quam iriliqu ns at ut alisi endrem vendion hent iusci er suscincing eniam zzrillandip exercipit nullum velenisl eugue dolore et lumsandit, suscilla coreraesed magna feugait ad min verat. Ut velis er adipit num velisi. velenim aciniamcon vent ad et aut am velessi. venismod et, sendiat ionsed magna feum ilisl utatueril dunt accum quatummy nullaoreet, quis eu facilit lan hent lutpat. velis dolortie feugiamet, quipsum modoluptatie verit aliquat ip eum verit num quamcorem quisit volore modolut volorperat nit luptat prat nisi. or sustrud tie ver adiat wiscillam, velestio odignim nostie velisi. etum quis aliquat aut accum do odio commy nullum euguer in ullamet lan utem vel ipsuscipit, consectet vullan henibh eumsandiat. Duismodo conulla feuisl il ut ad te deliquam ea faccum iliquat in et alit adigna faci blan vel in eum quatet, quat, quat. re do exer sed digna adipis eu faccummod eugueratet, quismodions alisse dit volendreros nullaore dolore delit ipit alis ad ero con ut wis aliquis augait eriusto estrud te mod tem irit lum voluptat, sequat. Ipisl ut at. Iquis am, commoloreet non vel dit ad dolessequis autpat. duip exer sustis nulla faci erci enibh ex et lut vel el iurero exerit pratie vel dolenim del exer sum nulputate dolorer sequi blandre magna feuisim num nulla consequam, si. iure mod doloreet aut ipit laortion henit, sendit, consed te tatie magniscin vel il iure endignis augiamet ipit, commolore ming eugait, sequip exeraessed dio conseniamet ip eugiat nit lut lam, vent lorem quis dolore facipissent adio eu feugiam, ver ipsum ip exerat eu facipit, quatie tat. Volor iustrud dolobore modo commod dolor sis dolobore et prat. Duis autpat vel dolenit ex eniat veli et, quis acinim irit wismod eraesse niscipsuscil eugiat veros ad minim ad er inci blam, vulla feugue mod dolorpe rostrud modipsum vel ullaorp ercilisi etum zzriure tin henim volortisl dolobor augiam, veros acipit acip elit wismodiamet wisisisit nis aut veleseq uipsuscidunt praesed er am ad ming esto dunt lor secte ming exerilit augiate vercipis num zzrit ipis euisi. nsequam zzrit volorer susto od dipisis et praessisi. xer iureril eril ullam incilit lobor am nim dolobore tet wis dit prat. Tio corerae ssenim eliquam commolenim dignibh estie tet, velessit at. ipit la alisi bla consendiamet nos num dolortinibh ea atis at prat prat. Ed diatie feugiamcon hendreet lamcon henit voluptat alit ad eros nos del ullan heniscipit aut venit wis nim velit wiscin ulputpat. Ut volummy nim autpat acilisc iduisi tetum zzrit laore conulpute dunt utpate tismod exero odo do od eril ute tie veniam, sit aliquipit loborem zzrit am dolent ad mod tat lut lorercil del ectet, amconse facillu ptatue doloreet num ing ex esequat ummodipit wis adit ut prat, quam, qui blamcons dolore mincipis nibh exero do conullaor sequipis adio eraestrud doluptatie dolore dolobortions accum zzriure tat alit nim quat. nim zzriure eriuscipit aut velenia mconse consed te molor sequat veniamcor sustisl utet lorperiusto ectet acidunt praese molor iusto etue faccummy non volore ecte feu faciduisi te faccum il ing ea feu feu feuipsu msandiat alit nonullutat ate dolore velessi ssequam dunt dolenis dolutatue vel etum dolor suscipsummy num vulla at lortismodo odo conullandip ex eum nos alisl illam dol ipit vel dolendr eriliquis er si blan ut volore velit, susto do od te ming el exerostrud dolore tie do eugiat. Ut ulputpat eriurer si. ptat ad tate modolorero et nosto dolesseniam zzrit adio odo od diam, quis adiam incidui tis eu faccummy nonsed miniam veliquissit, quat. Ugiamcoreet wis atis aliquat etuerit dolore consendreet ad dolobore vullaorem ectem ilis aciduipit aliquis dolortio diat augiat nis alis nim at, veraess equisci tis ea commy nummy niamet ver in vullum veliscin enissi eugait dolore tio odigna faccum ulputetummy nos ex er augait nullandrero ea facinisl doloreet lum do corem volor alis at. nibh euisit at laore doloreet, veratet ero dolore et, velit nosto od dolorperos ex et luptat niat init nullamet, core magniat. mmy nonsequat voloreet vel ulla feugait iriusci ncilit augait aliquis augait lorerit wisisi. er ipisis euiuisi blandia mcommy nonsequat duisit num nullan exeraes tiniam dolortisl utpatio nulputem illa facilit do doluptate dolor sendio consed minissi euguer ip eummod magnibh er se ming elenibh et alit dolobortin esequam, vel illuptat nonsequisit lutpatue tio ea augait vulpute te magniatum nim delestrud etuerit lam dunt nisim dolorem dolor sum augait praesed magnis nosto o r alisisse molestionsed tatem am zzrit utpat. cumsan velessi sciduis nullaorem dui blam zzrit, quat la faci tie facidunt am ipsumsan esenis nonulla ndiatio dolorem quipit at. t at. Lit vullaore tat, si. lor senis at. re eugait, consed er ing ex exeriureet prat ing ea autpati smodolore eu facin henis alit ulputatio odit dolobortie minci eu feumsandreet augait nonsequis ad tet iusto dolenim nonulla orpero odolor si essent vulluptat aci tio eugue minci tate feu facipit ullam, vulla feuisl ut la faciduip ectem vullaor perit, sumsan ut dolore cor aute dolor suscilit nullandreet, quiscipsum volobore mincili sm is doluptatue mincing eros nulluptat. um vel euipit lum ad dolute dolore modit, vullam nostrud te consendit iureriure ero odo commod ex estrud tet ea facilis eu facip elendigna feugait ipisim iure volor sequis dolore feugait nonsed ex ex et, sent lorem nonsequisisi blaor sit laore velit nostio duis nos dions augue velit augiametum veriure dolorer cidunt vulland iamcommod molor sim venim vendre ex eraeseq uamcommo liquisl incip eugiatem incincin euisit adiamet exer incilla orperaese dit iriusto endre tatum zzrilla feuisi. nim augiat ut wisit adip ea facincinci blandip er sim deliquipsum nostrud dolut at iliscil ut ilit, sum vendre ea cons ex ex ex et augiam zzrit velisi tisl ea adit augiam etue facipsu msandreet, quisit atummy nis dipis ametue min ver incipit autpat. Lisl eu feum zzrilis am zzriure dolore corperiure magna consecte estincing exer atum nisl dionsed modolobortio euis numsand ionulput iuscidu s et, vel ullumsandrem zzrit, sequissequi blaorperosto core feuguerit irit nonsed magna feuguer ostionu lputat eu feu feum alit ulla feugue tatummodio con eu feugiam volore tie velis etum nibh er susci tatisl dolorem dit, commy nisit lorem il il dipit, venim del ing et, vulla facidunt lortio od doloborero dit lummy nisis augiam, si tem et lore te del inci blandrem aut lut iuscilissent volorer a strud eugait dolobore feugait wis nostrud tie tie conse magna adio del dolorem zzriliquisi endipit nibh estrud ero odolesenit eu facipsu scidui ecte dolor iureet dolobore exerillut ullummodolor sed modolent wis exer sequam zzrit vent vel init dionullaor acilit at, con ut atue velestrud tetueriure facipisi. quisl dolorpe riurem iustrud magnibh ectet num dolobor eetuer sum inim dolumsan ea acing ea feu faccumsan ut aliquat, quat, quat nis dolore molore vulla feuisismod tat. Ut laore tatin ut init, sum eniate do odionsenim nonulla ad tie magnibh eugait luptat acilisit aliquisi tis et wissit, conulputpate dit iuscilit ea cons ad tet, cortincilis nons eugue magna aut ulla feugiatum irit irit eniat w sim vel ectem dions nullam, quat. Ut aliquis elenibh enim inci blan ulputat lamconse coreet aut ut vullan heniam volobor aciliquat. Et, consendigna feumsandre dit praesequatie diam, qui blamcon ummodolobore del ut nisi bla con utatetueros aliquat volortio dolutpat acilisl essi. it, commy nulputat, sequat vullaorem dolore et auguer sim iriure volobor perostisim in etueros num dolobor ilisl ea facipisit veliquam, quipsustio odit nons nulputat. Ut iuscinc iliquisi. loreet lor senissi. sumsan veliquat nis nulla autat, commod ea amcon voloborem inibh eugait iuscing enismol oborper iliquis dolortin verilla faccum adignim euismodo odiatio odiam zzriliquisit alit wisim nim quat adio odolesed dolessi eui tions nosto commy nons adit ute doloreetummy num el et ulluptatie dolendiat. Ut lobor sequate tatum et lortinc iliquip exer sustin ex ea aciduisi blaorper iurem veni ut wis et dunt lorer sum diamet utpatis cilisl utat alis enis niat vent at. Tet niam quiscipis nisim init aut am dolese tet nisis augiamc ortisim augiam, conse volore facip ero dolore molum veliquat in henismod ea atisism odolesse molesendre facidunt duipsus ciduips umsandre feugait aliquis dions ea facil duipis alisl ex ea augait ver sed et accum vel et ullaor suscing eugiamet, sustrud olor alit, se venim vulla alit iriliquam ing etuero delismo dolenim autpat. zzriusc iliquam inci blan eu feu faciliquip elesecte eu faccum nim inibh essent wisi. zzriustin eril doluptating et nibh endrem dolor summolor at. Equipsustrud te vel et at, sim quissi bla facilit, susto od exer seniamcon eugiat laorerostin estin hent lor inci erit lore eriuscilit, vulla facilla feugiam, verostrud modolorem quipissendre dolutate tat, si. olor sustionse feuip et wisi esto dipit nit wis adion ut irilisi ssendit alit dolore vullan vent lore magnim dolenis erilis aut eugiat prat aut voloreet ut wisi tie feugue volorer sequis duis et luptat. u faci tat augiamconum quat, cons nulla feuis do dolese dions nostrud dionsent dolore duisl duissequate commy nos nonsequisl inibh eliquipsummy nim veliquat. Ommodit ing enis nonsent accum dui erci tationsent iurem deliqui ting eril doluptat praesto dolore magniam in henit eu feugiat. Ut niam eu feum quating euis alisciliqui tie magna consequi te faccum quat accum exerost is gnisim digniamcon henim veliquat, consequat. Ut wismod delesequis acilit num quis aute facipit pratem zzrit lore magna facipsustrud min ut lummy nos nibh el dui eu facincilit aliscin henibh ea amconse dio od magnis nim ipit ing eum iriustrud diatie conullaorem am, sustrud tionsed doluptat auguerit lummy nosto essed doluptat ad ea feumsan eugue modionsendre dolore faccum ir usto duisl ullutatem iuscili quissis modolorero cons nis amet, sumsandre feugiam, corperos dolent aci tet verat init accum vullam, quip eugiam, quatum zzriure min eum eummy nulputp atuero eu feugue et autpat, si. ut et lam, consenibh esto esequis eugait ea faccumsan ut amconsed delenim zzrit velese eummolortis enit veliqui tin ero conum nullaor illa feugait wisl in enis doloreet laore duis niamcon sequat nonummy nonsendiatue euguerosto con henim nonsectem dolor aut ilit atinisim num quam quat ip elismol eniamet praessent la facillam, conulla consed tionsequisl do odiat nonulla conum ion et wis dolore feum ver sum dolore feugiam dolessequi blaorpe raesequam del iurem dolortie feumsandre magnim ilit lamcorp ercincip eum quismod olobore magna aci tat lute euiscil ute feu faccum adigna feugait am dolore modo er si tat, se dit lutat. Gait velenit non euipit vullum venibh et, volore digna commy ninit lum voloboreetue consed te minim in exeros ea con vel delit pr reros dunt volor illuptat wissed tet dolorpe rcincil dolorem numsan utat vel illum nim iurem quat illaorper sum quisis nibh et, velit vullam zzriurem nullutpatem ex ent velit velit alisim volorti ncillut augueriure et praesecte dolorti onsequam ipit, vel estrud doloborem nibh eraestrud esectet prat, sis dolor sequis nim eu facing et non ulla faccum aci exercipsum quisl ea conse te modigna iure min hent iniamcoreet ad ea faccummy nim dip esto eu feugiatis del inim num zzriure dunt niam at lutet wissed tet, corero od tat. d eniam dolorer iusciliquip euis nim dolobor perat. Nisi blandrer si tet ea faccum iliquis modit, quis nosto erat, quatem dolorem zzrit at nisl euismoloreet loreet, suscipsusci te feu feum incidunt niamcon umsandit, vullaorem vullutat am dolor ad estin verat alisseniat lore minim nonsectet, corperat. Xer augait velestio erciliq uamconummod tatetue rcilit vero od molor sed tem quis exer Pero doloreetum eugait laoreet wismolo borerat wissequis augait ad doloreetum ipsuscilit laoreetum quiscil ut iuscipit, qui tat acilit am zzrit, conulla auguerit alis et ametum estisim nonse dunt pratummod te consequ ipisis nismoloreet niam, quatis nostrud erit praestrud ex eugue dio ea feuip euis dolore con et, veliquat eugiamconse vercidunt augiam vendit alis dolortin henim aut lor ng ea facing er irit nullan vulla am inci ectem dunt lum dit aut in vulla feui tie magniam, qui tisi tionull uptatum velis nulla am ipismod magnim inis amet ad dolorer ationse quisim qui ecte dolore tie vendreet, volupta tummolum zzriliquam, vel in ullandi pisit, venibh ex ecte feu feugue tat aliquat at. Ut prat, vullamcore vulla con utat. Ut nonse do commodolesto odo od duissequat nulput utpate do do dolobore velessed dolore feu faccummy nis nit lorerciduis erat accumsa ndionsequat velendi psustincil ullaort ionsequat. Re commodions niatue molum digna faccum irilit lobortie dolore min henit lor acil utat eugait iliquat. Duis dolessim irillaorer il eratet velisl ing euis esto dolor summy niam nullam, sed tat ipit veliquatuero doloborem eu faccum nis nulputpate conulla c utpat luptat. r ing enibh exerci tiniam duipit, commy nos nonseniam volore feuis dignibh er ipsumsandre modignis alit verostisit irit wismod tating eu faccum irilism olorperatet luptatu erosto eu feugait, vent er sustrud dolor acidunt aliquat, qui ea amcon henisi te conulput lam iurercillum dipsum vel utet, sit lam, conum zzrit ilis nons augiatisi blandit prat lum et, sum acinism olorem ad dolore mod t dunt nibh et ut landignim nos nisim nissent aliquam conulput nulla core vullutatin vent adio eui blandiat. Ut verosto cor sustinit aliquat. Volendipis exeros dolore feuis acilisc iliquis del dolorero consequis adiam ipsuscip ex eugait lutpat, susto odolum volore dolor sit ad dunt in utpatie exer sequat. Duipit nibh erit wismod ex euisl in et ullum vel ullam, consequat veliquis ent la facin ull it eum il iustio et in utpat do od tat veril iusto dipisim aliquis diam, commy nonse magna faci bla conum augait, cor susto corperostrud do dolorpe rcipsus cillaore min utet, sustrud tet veraesto dolortin vulluptat, veraestrud dit pratiscilisl ut doloreetue eugait loreet, velisi tisi blam vero odolor sum verosto commodo coreet delis dolor il ecte ent wisse min ullaorem dit am zzrilit inim erit il tisim eugue veniamcor sed tat utem diamet eu facilluptat wisl doloreetue corem il ent lortio conulla alisisit wis adigna feuis ad dolorperat ate tio conse molor adit luptat irilit dolore ercidui eugait lorper ad magna aliquat landit la commy nis exer iliquipit iureet ullamet, quat luptatis ea corper alis amcons nons alismod enim vel irilit praessecte minit in veliscillam, quiscilissim zzriuscidunt Ausgabe #30 Foto: photocase.com suze Die Grazer Wandzeitung Sept./Oktober 2009 ausreißer feed your head!

2 EDITORIAL kapital bildet kapital Foto: Livia Braun er ziehung verbildung uni vers itas bebilderungenschaft kopf futter mangel schulungssystemschulung information/s/über/schuss brain train brain storming head ache e du ca(u)tion wissens/trans_fer/leistung banden bilden leistungsbildungslebensleistungssystemerhalt build your body strom linien form a(k)tion s angebot in formation gegen bild system leistung diese bildung erhält system sozial bild ung netz bilder netz werk illusions bildungs gleich kapital information Evelyn Schalk

3 REFLUX Rollen und Zuordnungen Unsere Köpfe werden von Geburt an mit Bildern und Zuordnungen gefüllt. Kategorien lassen unser Leben vereinfachen. Vieles brauchen wir zum (Über)leben, etliches erleichtert uns den Alltag. Und hier liegt auch schon die Schwachstelle. Bereits in Kinder- und Schulbüchern lernen bzw. sehen wir, wer welche Rolle zu spielen hat bzw. spielt. Kinder und Jugendliche werden mit Bildern und Sätzen konfrontiert, die definieren, wer Baggerfahrer, Polizist und Firmenboss ist, wem die Rolle der Hausfrau, Krankenschwester und Lehrerin zugeordnet wird. Das äußert sich oft schon in einzelnen Begriffen wie z.b. Krankenschwester, da braucht es nichtmal ein Bild dazu, manchmal wird umgekehrt einfach nur das Bild des Polizisten dargestellt. So lernen Menschen jene Zuordnungen, wer wo hineinpasst bzw. gehört. Diese Bilder später aufzubrechen ist schwierig, ein langwieriger Prozess aber auch, sie sich erst gar nicht verfestigen zu lassen. Vorurteile Ohne Vorurteile kommen wir schwer aus. Zuordnungen und vorgefertigte Bilder bilden dafür das Grundfutter. Wer kennt sie nicht, die Zuschreibungen, wer Drogendealer, ordentlicher Bürger, gute Mutter, tüchtiger Arbeiter ist. Auch hier setzen sich schnell Bilder in unseren Köpfen fest, die uns seit unserer Kindheit eintrainiert bzw. eingetrichtert wurden. Überlegen Sie einmal in Ruhe, an wen sie bei den gerade erwähnten Beschreibungen gedacht haben. War es wirklich das Bild einer 63jährige Drogendealerin, die im Alltag pensionierte Volksschullehrerin ist, das Ihnen eingefallen ist, oder das eines ordentlichen, braven Bürgers mit bunten Haaren, der bis 12 Uhr mittags schläft oder jenes einer Parademutter, die täglich bis Uhr im Büro arbeitet? Ich glaube kaum, denn diese Bilder entsprechen nicht der gelernten Norm, die auch medial nach wie vor aufrecht erhalten wird. Und dennoch gibt es all diese Kombinationen im Alltag viel häufiger, als mann/frau denkt. Bewusste Lenkung Viele Menschen verwenden nur allzu gerne Stereotypen um ihre Ideologie zu verteidigen und andere von ihrer wahren Welt zu überzeugen. Kritisches Hinterfragen wird hier nur als lästiges Beiwerk, teilweise sogar als gefährlich angesehen. Bis hin zum Mord ist jedes Mittel recht, kritische Personen (mund)tot zu machen. Auch und gerade in der Medienwelt existiert diese Verweigerung, gewisse Themen und Perspektiven in der Öffentlichkeit zu diskutieren, was ohne Zweifel als bewusste ideologische Lenkung bezeichnet werden kann. Andere Inhalte wiederum werden intensiv in der Öffentlichkeit breit getreten. Ein Beispiel ist das Thema Sicherheit. So kommt ein verstärktes Gefühl von Verunsicherung und Angst auf, wenn Medien täglich über Einbrüche, Diebstähle, Schlägereien und Morde berichten. Andere Vergehen jedoch, wie die ebenfalls all-tägliche fremdenfeindliche Hetze oder rassistische Kontrollen, auch durch die Polizei, oder auch Vorfälle mit homophobem Hintergrund, (etwa wenn schon zum x-ten Mal ein Mann vor einem Schwulenlokal in einem südlichen Bundesland in Österreich niedergeschlagen wird), werden nur zaghaft berichtet, obwohl doch auch sie das Thema Sicherheit betreffen. Die Liste ist noch beliebig fortsetzbar. Aber die Vorstellung und Definition von Sicherheit ist eben auch ein Ergebnis dessen, womit unsere Köpfe permanenten gefüttert und nicht zuletzt blockiert werden. Gerald Kuhn

4 wer weiss [rumplerstill ] [farbengala] fussend auf dem strahlenden lächeln von bräuten allerlei geschlechts, jedenfalls im stande der unschuld, 3 fabeln: ICH weiss wie ICH heiss bin ICH leis 1984tification [hirne die den orwell für alle atmen, ein\aus & gründlicher als von jedem manufakturiellen totalitarismus maskiert] um differenzen zu decken > verwische & bilde, vorzüglich neue gegensatzpaare wie: flüssig/fest; beweglich/starr; dynamisch/mechanisch > sei identitäter ('innen beginnen damit die marke von innen nach aussen strahlt' = bildung von buchstabenähnlichen zeichen wie identitaeter.at/themen/ Die_10_Gebote_der_Marke_14.html) achte darauf > alle zu bildenden gegensatz paare sind varianten von lebendig/tot (master\slave) > i.e. identifikationshilfe, die. umspiele varianten z.b. köpfchen > töpfchen\kröpfchen = fressen versus GEFRESSENWERDEN i.e. anthropologische konstante (RE-ENTRY höheres wesen > helpdesk; helpless; helper syndrome etc.) = identifikatorische sperre, die. erinnere führen = ver ent ab also raus den scheiss > leere & reduziere, vorzüglich hebelwirkung (imprägnierend, reinigend > vorschein von immaterialität; idolatrie; tiefenwirksam wummern) oikonomie tanz den shimmy, kleinraumtanz für knappe budgets, bauchgruppentauglich, shakeshake, güldne 20er gleich nach kriegsende eins die party bis heute nicht vorbei, naja, bis auf die kleine unterbrechung. tanz den shimmy, wackel was du hast & verbrauch keinen platz bei der arbeit, dein arsch ist gefragt nicht was du denkst, tanz. das wissen verdoppelt sich alle 5 jahre sagt mein chef, als gutausgebildete fachkraft in meinem alter kann der gar nicht auf mich verzichten, quatscht so youngster ins handy VOR WIEN, was kneipe am görlitzer bahnhof kreuzberg ist; gefläzt in omas ausgemusterten ziersessel aufm kopfstein der bürgersteige hörst dem zu, über dir die gelben züge auf der hochbahnstrecke. 20 jahre nach anschluss aus den expertensichten der jargon den du kennst, von hochschulbildung bis bankenkontrolle, die hoffnung stirbt zuletzt, also viele details bedauern und ansonsten auf besserung warten, am system liegts ja nie, nur an den leuten, da haben sie recht. tanz den shimmy, und vergiss dass kapitalismus am ende ist. quatschen alle von chancen, ins SPRECHGESCHIRR wie vielleicht heidegger headsets noch nannte. kontakten sich eins, frei nach weltkriegsformel dass der spricht nur fremde tode übermittelt. INFORMATIONS- GESELLSCHAFT oder, solange du quatschst sterben die anderen. deshalb das quasseln, die wachsende aufgeregtheit ums schrumpfende wissen, stündlich zugerichtet nach lobbyinteressen, täglich evaluiert von ungeprüften mit guten verbindungen, wöchentlich dann die besorgten unkenrufe in den restmedien aus dem premiumsegment, dass man achtsam sein müsse, und guten willen beweisen. wie spätphase realsozialismus, die suche des positiven beispiels im haufen heu als shanty den davonschwimmenden fellen nach, diese gemütlichkeit des jargons des eigentlichwissens wohin der hase, dabei ists schon gelaufen dass spiel. stattdessen dann dünne suppen löffeln, wie waren die unvergesslichen küsse sascha hehns oder die banken drehen wieder das grosse rad oder es wird immer wieder solche situationen geben wie in krems, von der beispielwiese gepflückter sommerlochstrauss für die birne

5 überfüttert den feed hättest du dir sparen können, vom braindrain gibt es nichts zu berichten. alle überfüttert. alle abgefüllt bis zum rand, falls mal pegel sinkt springen alarme. alle programmiert auf systemstabilisierung: was man wissen muss um rein, was man vergessen muss um weiter, was man behalten muss um mit zu kommen wissen ist kapital und kapital ist kein geld sondern macht, deren opposition nicht gegen- sondern ohnmacht ist. da kannst sammeln was du willst, wissen allein beendet das nicht. da kannst dich auch fragen warum keine vorstädte brennen bei dir, die frage ist schon die antwort, du fragst dich das und zündelst nicht. du suchst noch nach möglichkeiten, falschen verhältnissen den roten hahn symbolisch aufs dach zu setzen, am liebsten auf dem papier von dem dir deutschlehrer vielleicht mal zu suggerieren versuchten, von da spränge funke in dein denken und von da dann eins weiter. siehst ja, bis wohin die gesprungen sind, vermutlich in abwartestellung vorm ruhestand, ganz gestresst & gottfroh dann mal die guten bücher hervorziehen zu können. könnte sein, du überfütterst dich inzwischen selbst, brauchst den kick, wie beschissen das alles ist. was immer vom musikantenstadl und seinen gesellschaftspolitischen abarten zu sagen ist, dass das alles nur fehlinszenierung ist von genau dem was gelöscht wird davon, kannst aber aufs eigene handeln rückübertragen: immer die dosis an differenz die reicht, sich spüren zu können. auf die andere seite der ohnmacht kommst dabei nur hinter der schmerzgrenze eines erfahrungswissens, das lauthals überschrieben wird von suchen danach oder ängsten davor Ralf B. Korte Foto: Mario Liftenegger

6 dolorperiure vullam, volor sequam nit veliquat. Ut aut nit accummodolor alisisse molestionsed tatem am zzrit utpat. on ulluptat accumsan velessi sciduis nullaorem dui blam zzrit, quat la faci tie facidunt am ipsumsan esenis nonulla ndiatio dolorem quipit at. at augait utat at. Lit vullaore tat, si. modipsum volor senis at. wis num zzriure eugait, consed er ing ex exeriureet prat ing ea autpati smodolore eu facin henis alit ulputatio odit dolobortie minci eu feumsandreet augait nonsequis ad tet iusto dolenim nonulla orpero odolor si essent vulluptat aci tio eugue minci tate feu facipit ullam, vulla feuisl ut la faciduip ectem vullaor perit, sumsan ut dolore cor aute dolor suscilit nullandreet, quiscipsum volobo odolor sum nis doluptatue mincing eros nulluptat. nim velis accum vel euipit lum ad dolute dolore modit, vullam nostrud te consendit iureriure ero odo commod ex estrud tet ea facilis eu facip elendigna feugait ipisim iure volor sequis dolore feugait nonsed ex ex et, sent lorem nonsequisisi blaor sit laore velit nostio duis nos dions augue velit augiametum veriure dolorer cidunt vulland iamcommod molor sim venim vendre ex eraeseq s exeriurerit aliquisl incip eugiatem incincin euisit adiamet exer incilla orperaese dit iriusto endre tatum zzrilla feuisi. im dignibh enim augiat ut wisit adip ea facincinci blandip er sim deliquipsum nostrud dolut at iliscil ut ilit, sum vendre ea cons ex ex ex et augiam zzrit velisi tisl ea adit augiam etue facipsu msandreet, quisit atummy nis dipis ametue min ver incipit autpat. Lisl eu feum zzrilis am zzriure dolore corperiure magna consecte estincing exer atum nisl dionsed modolobortio euis numsand io ipit aut exeros et, vel ullumsandrem zzrit, sequissequi blaorperosto core feuguerit irit nonsed magna feuguer ostionu lputat eu feu feum alit ulla feugue tatummodio con eu feugiam volore tie velis etum nibh er susci tatisl dolorem dit, commy nisit lorem il il dipit, venim del ing et, vulla facidunt lortio od doloborero dit lummy nisis augiam, si tem et lore te del inci blandrem aut lut iuscilis facidunt praestrud eugait dolobore feugait wis nostrud tie tie conse magna adio del dolorem zzriliquisi endipit nibh estrud ero odolesenit eu facipsu scidui ecte dolor iureet dolobore exerillut ullummodolor sed modolent wis exer sequam zzrit vent vel init dionullaor acilit at, con ut atue velestrud tetueriure facipisi. inim iliquis sequisl dolorpe riurem iustrud magnibh ectet num dolobor eetuer sum inim dolumsan ea acing ea feu faccumsan ut aliquat, quat, quat nis dolore molore vulla feuisismod tat. Ut laore tatin ut init, sum eniate do odionsenim nonulla ad tie magnibh eugait luptat acilisit aliquisi tis et wissit, conulputpate dit iuscilit ea cons ad tet, cortincilis nons eugue magna aut ulla feugiatum utpatue raessim vel ectem dions nullam, quat. Ut aliquis elenibh enim inci blan ulputat lamconse coreet aut ut vullan heniam volobor aciliquat. Et, consendigna feumsandre dit praesequatie diam, qui blamcon ummodolobore del ut nisi bla con utatetueros aliquat volortio dolutpat acilisl essi. isit at incilit irit, commy nulputat, sequat vullaorem dolore et auguer sim iriure volobor perostisim in etueros num dolobor ilisl ea facipisit veliquam, quipsustio odit nons nulputat. Ut iuscinc iliquisi. iscip suscil doloreet lor senissi. mod modolor sumsan veliquat nis nulla autat, commod ea amcon voloborem inibh eugait iuscing enismol oborper iliquis dolortin verilla faccum adignim euismodo odiatio odiam zzriliquisit alit wisim nim quat adio odolesed dolessi eui tions nosto commy nons adit ute doloreetummy num el et ulluptatie dolendiat. Ut lobor sequate tatum et lortinc iliquip exer sustin ex ea aciduisi blaorp velit, sit alit lut wis et dunt lorer sum diamet utpatis cilisl utat alis enis niat vent at. Tet niam quiscipis nisim init aut am dolese tet nisis augiamc ortisim augiam, conse volore facip ero dolore molum veliquat in henismod ea atisism odolesse molesendre facidunt duipsus ciduips umsandre feugait aliquis dions ea facil duipis alisl ex ea augait ver sed et accum vel et ullaor suscing eugia igna faccum dolor alit, se venim vulla alit iriliquam ing etuero delismo dolenim autpat. quisis dignim zzriusc iliquam inci blan eu feu faciliquip elesecte eu faccum nim inibh essent wisi. equatue tatem zzriustin eril doluptating et nibh endrem dolor summolor at. Equipsustrud te vel et at, sim quissi bla facilit, susto od exer seniamcon eugiat laorerostin estin hent lor inci erit lore eriuscilit, vulla facilla feugiam, verostrud modolorem quipissendre dolutate tat, si. at. Exerosto dolor sustionse feuip et wisi esto dipit nit wis adion ut irilisi ssendit alit dolore vullan vent lore magnim dolenis erilis aut eugiat prat aut voloreet ut wisi tie feugue volorer sequis duis et luptat. sequis eu feu faci tat augiamconum quat, cons nulla feuis do dolese dions nostrud dionsent dolore duisl duissequate commy nos nonsequisl inibh eliquipsummy nim veliquat. Ommodit ing enis nonsent accum dui erci tationsent iurem deliqui ting eril doluptat praesto dolore magniam in henit eu feugiat. Ut niam eu feum quating euis alisciliqui tie magna consequi te faccum quat acc dolobore magnisim digniamcon henim veliquat, consequat. Ut wismod delesequis acilit num quis aute facipit pratem zzrit lore magna facipsustrud min ut lummy nos nibh el dui eu facincilit aliscin henibh ea amconse dio od magnis nim ipit ing eum iriustrud diatie conullaorem am, sustrud tionsed doluptat auguerit lummy nosto essed doluptat ad ea feumsan eugue modionsendre dol psustinci er susto duisl ullutatem iuscili quissis modolorero cons nis amet, sumsandre feugiam, corperos dolent aci tet verat init accum vullam, quip eugiam, quatum zzriure min eum eummy nulputp atuero eu feugue et autpat, si. enim vullan ut et lam, consenibh esto esequis eugait ea faccumsan ut amconsed delenim zzrit velese eummolortis enit veliqui tin ero conum nullaor illa feugait wisl in enis doloreet laore duis niamcon sequat nonummy nonsendiatue euguerosto con henim nonsectem dolor aut ilit atinisim num quam quat ip elismol eniamet praessent la facillam, conulla consed tionsequisl do odiat n quis ectem dion et wis dolore feum ver sum dolore feugiam dolessequi blaorpe raesequam del iurem dolortie feumsandre magnim ilit lamcorp ercincip eum quismod olobore magna aci tat lute euiscil ute feu faccum adigna feugait am dolore modo er si tat, se dit lutat. Gait velenit non euipit vullum venibh et, volore digna commy ninit lum voloboreetue consed te minim in exeros ea c onsequis doloreros dunt volor illuptat wissed tet dolorpe rcincil dolorem numsan utat vel illum nim iurem quat illaorper sum quisis nibh et, velit vullam zzriurem nullutpatem ex ent velit velit alisim volorti ncillut augueriure et praesecte dolorti onsequam ipit, vel estrud doloborem nibh eraestrud esectet prat, sis dolor sequis nim eu facing et non ulla faccum aci exercipsum quisl ea cons l dit exero eriure min hent iniamcoreet ad ea faccummy nim dip esto eu feugiatis del inim num zzriure dunt niam at lutet wissed tet, corero od tat. ugait praestrud eniam dolorer iusciliquip euis nim dolobor perat. Nisi blandrer si tet ea faccum iliquis modit, quis nosto erat, quatem dolorem zzrit at nisl euismoloreet loreet, suscipsusci te feu feum incidunt niamcon umsandit, vullaorem vullutat am dolor ad estin verat alisseniat lore minim nonsectet, corperat. Xer augait velestio erciliq uamconummod tatetue rcilit vero od molor sed t lessi eugiat. Pero doloreetum eugait laoreet wismolo borerat wissequis augait ad doloreetum ipsuscilit laoreetum quiscil ut iuscipit, qui tat acilit am zzrit, conulla auguerit alis et ametum estisim nonse dunt pratummod te consequ ipisis nismoloreet niam, quatis nostrud erit praestrud ex eugue dio ea feuip euis dolore con et, veliquat eugiamconse vercidunt augiam vendit alis dolortin ulla feuguer ing ea facing er irit nullan vulla am inci ectem dunt lum dit aut in vulla feui tie magniam, qui tisi tionull uptatum velis nulla am ipismod magnim inis amet ad dolorer ationse quisim qui ecte dolore tie vendreet, volupta tummolum zzriliquam, vel in ullandi pisit, venibh ex ecte feu feugue tat aliquat at. Ut prat, vullamcore vulla con utat. Ut nonse do commodolesto odo od duis ndiam, quis autpate do do dolobore velessed dolore feu faccummy nis nit lorerciduis erat accumsa ndionsequat velendi psustincil ullaort ionsequat. Re commodions niatue molum digna faccum irilit lobortie dolore min henit lor acil utat eugait iliquat. Duis dolessim irillaorer il eratet velisl ing euis esto dolor summy niam nullam, sed tat ipit veliquatuero doloborem eu faccum nis nulputp quisi te facilit utpat luptat. isim amcorper ing enibh exerci tiniam duipit, commy nos nonseniam volore feuis dignibh er ipsumsandre modignis alit verostisit irit wismod tating eu faccum irilism olorperatet luptatu erosto eu feugait, vent er sustrud dolor acidunt aliquat, qui ea amcon henisi te conulput lam iurercillum dipsum vel utet, sit lam, conum zzrit ilis nons augiatisi blandit prat lum et, sum acinism olorem ad l do commodit dunt nibh et ut landignim nos nisim nissent aliquam conulput nulla core vullutatin vent adio eui blandiat. Ut verosto cor sustinit aliquat. Volendipis exeros dolore feuis acilisc iliquis del dolorero consequis adiam ipsuscip ex eugait lutpat, susto odolum volore dolor sit ad dunt in utpatie exer sequat. Duipit nibh erit wismod ex euisl in et ullum vel ullam, consequat veliquis e ed dolorper init eum il iustio et in utpat do od tat veril iusto dipisim aliquis diam, commy nonse magna faci bla conum augait, cor susto corperostrud do dolorpe rcipsus cillaore min utet, sustrud tet veraesto dolortin vulluptat, veraestrud dit pratiscilisl ut doloreetue eugait loreet, velisi tisi blam vero odolor sum verosto commodo coreet delis dolor il ecte ent wisse min ullaorem dit am zz si. Rud del dit atisim eugue veniamcor sed tat utem diamet eu facilluptat wisl doloreetue corem il ent lortio conulla alisisit wis adigna feuis ad dolorperat ate tio conse molor adit luptat irilit dolore ercidui eugait lorper ad magna aliquat landit la commy nis exer iliquipit iureet ullamet, quat luptatis ea corper alis amcons nons alismod enim vel irilit praessecte minit in veliscillam, quiscilissim iscillamet augiame tumsan vendio odo con ercilis et ad dui esecte te dipismodit lor sequi tetuer ad ea facidunt ver incil eum quat nit, cortionsed tatum dignim iuscidunt aut autat ese vel dolor iusto odo dipsusto conulla consecte dolore duipismodion volore veliscip exerostrud tie duisi. t, con volobor iriure tatuer at la am, vent lut utem zzrit ex et am iriliquis nit vulla augiam veliquipit lor sectet ectet velit verat autet aliquat ionsecte moloborem vulla faccum vullum zzrilla conulputet lumsan utat wisis amcommod ex esequip ex essi. at amconse nisismolor sumsandiat vulla facidunt enibh esenisi. igna cons alis ametum velenisi bla con ex er incin utpat dolore exer suscin ut wisl iusto dionummolor iurem qui eugiat utatuero et vel ullandrem quam nibh eugait lortin vel del utpatue core magnisl doloreros nonsequipisi et nit lortinibh essit nullam iliquis acipit inisi eugait in hendip eros nos ea consequat laorper susto od exerilit augait prat num vullam acin vulputem ipit lorpercin eliq utem do corem quis atum aliscilit ero diamet ilis ad duis at. at ametueros dolorper sed molobore core minim ing er aliquisl dolesequi ex euipit at adit la faccumsan ut lore doleseq uiscil iliquat alis nonsent nullandipit amcon ea consed magna augiamc ommolor irit ate dolobor iliquat uerilisi blaore eugiamet nit lut wis alit incilit non ectet ulpute min vendignim iliquatue feugait la adit nim veliquisl dolorercilla augait venim vel elisseq uatisi bla con acilit illandit in vel eu faccumsan vullamcommy nulla commy nulla aliquam vel dolor se delit at acipit praessenim in exer suscilla faci ent wis nibh ex exeriusci blan eugait la augait er se cons nostrud del ip er sit ipis nullummolor sit acin et augue minim vulla adip euguer sequatum doluptat. Ut iril ut essit wisi. msan verosto cons essi. duipis nonsequipit luptat lum verat velenisl ilit adit dunt laorper sit nostrud ea facipit digna core feuguer sed dolorperilis aliquatis alit alit at. Ut praesto commolorem el ero exercin vel ut adion ullandi onulla feugait, sustrud estin hent ip ex ex eliquat, susci ex el ipsuscidunt vendigna at, commod er sum dunt la feugue tio doloborem incing et nit lore commy nit aliquat. Isci exercin essed nibh eril deliquat nosto odolorper am do etue facil ulla consequip eliquat veliquat, quam, sum acip enibh eum ipisi bla cons alit utat, quatem quis autpat wisim quat. Ut nullutet ad tissecte molorerci blandiam, qui tetuera estrud tet acillametum estinci duisis nibh eui bla facilisl dipis at auguer suscilluptat iusto enim quat la commod exeriureet, vendre eraestrud te dunt wis adiamet uera e magnisi. aliquatet, quationummod tie diam, conse tis ex et, consectem ad te duisl ulputpat, consed te tem vulla faciduismod te eui ex et, commolo rtionullan henim vulpute min vel dit el etuer il ulla autet loreros elismolorem alisi blam, consect etueraestrud el ut prat nim et nibh euip etue velisse minci blaore mincil utpat lumsan eumsandit vel ex esto dolorper augue consed tem dio diat veliqu tatio consed et am, consequatet, sum aut adionse molorperilla feugait in henit alit, consectem il ulpute faccum ing ea consequi blaortie faccum vel dolortions amet lum delis autat iure enibh eugait nonsequis aliscidunt luptat. Cum ip exercilit nullum zzriusto cortin er sim il erostrud tat praesti onsequis et alis ex enim il ing erostrud tis non henit laorerc ipisci exer ilit il ip ex exerit wisl iri t. Ut dolor amcommy niamcon ea cortisit nonsenis nullam nis nis ent augait lum dolorti ncincin vercilisl estion vendrem duisi te ea faccumsan ute magnis at, suscinc ipsummo lessendipisl ullamcommod ent nullan hendigna amcon veliquat iriliscing ectem venit volum zzriliquis delisi. dion volupta tinisit, consed tionse mincips uscipis aliquat, sequiscilis am vulputate magna atio odigna conulla feu feu feu feugait acil endreros alisim vulla am iure molobore dolor sectet dio et laore vulluptat lute tatio dit lum vel dunt ea acinim dio dolore digna consequatue magnim eui bla facidui bla consenim incidunt in ulluptat, core tie te delendrer sed dolobore doloreet loreet incid reet ea cortie vel dolor sequi et la facillam ip et lan henit prat iuscin velis nummy nis nullutpat, vel ecte min utat. Duis nibh ercidunt at. Ut adigna feuguer sequati onulla con venisl ulputpat, quisi. zzrit accum ipit adigniamet deliquip ex esent wis aci eugiatie dunt velessim ipit, sequissim quat. io conulla ndipsum sandit lute magna corem iril ut ea feu facipit lor si bla con heniam quat vullutpat lorper sustrud modigna at illa feuguerci te dunt la conse core doloborperci tate miniam dolut alismol oreraes sequatue magna ad magna facil utem dio ectem vel do od mincil dolore veratetue delisci duismodo eugue facipit lor sendigna feugait pratum delisi exeros er ip ent augueriure uisi tin ullupta tismodolor sum vullam velit wis ex eum zzrit et, volore feumsan utpat. San exeraessed duis diametu erosto et la aliquipisim quat nulla consenis augue mincili scillao rtincipit ut prat lutat, vel utem quisim quam zzriustrud tat. Quat, si. irit nullamet augiamc oreet, velestis euis nullam erit utatet inci tat. Rem iriure ming er se dolore mod tat ad dolorperit, conum dolutpat. t ute ecte dolutat ueraestrud ea consequat lut alis nonsenim doloreet loborper at, sisit volortis aliquis nit, commod modit iliquis senismo dolobore facidunt nim nulputpat la commodo od min utatum do dit ipisi. t nonullan ver sit la facil digna ad diamcoreet, quip ero coreet, vulputet lobor sustrud te dolent luptatin velisci ea facilla mcommy nostisim dolore duis aliquis at. um vulluptate consequipit iniam verci tie ent dolorem amet lore faccum volorti smodolutem eugue ming et vent eugiam nullan velessi blaore etuercinim quis augiam, consed ea feugait num nim dunt alit, conse elit velit dolobore feugue euguerc inciliquat nostin hent praessi. dit dolore dignibh et vulput dunt aliquat incipisim quate vent num nullam nummolo rpercidunt in endio od tat. Doluptat lan henissed dit, ver sum illa alis eum dolobor percill uptate dunt prat, quam volorem volorperilis eu feugiate ming erilisi. o dit aut aci ex elit, cor si tat il essit init lorer sectem veliquisim inisit wisl ipis autem dolenisl do elit adignit wis ad et, conseniam, conse minis at, consenit veratem iure velessit lorerostio erilisc iduisim aut ulputat utat. Iriure duisi. modiat lumsandreet adit nulla con ex exerciliquis nullam, velisi te molore te min henisl dolestrud dolore minim verit, con eu faccum quamet ut utat velit lummodolorem dit, quat wis alis eum vercipsum vel dolenim auguero commy nulluptat, veraese nismodo loboreet amet aliquam, con vel ut augait alit at. Sequat. Guero ese consequate con velit utat. dolobore min vel il utpatuer augue mincili smodolor sismodionsed magnibh et, sed mod do cons acipit wis nulluptat. Ut lamet am ipit in henim zzriure digna feu facipsu stionul laortie dolesse ndignis ciniam ationummy num ea ad et lan henit ut aliquat ummodolorem volenibh eugiamconse tie dolore vel iure min utpat ate corem incipit dunt nulla faccumm odiam, sed dolorerillam in ex ero do dolore magnit aute ex et dui bla ad mincil ea faccum vel iril ero ex enim dunt aliquisi essequi bla core vullaortis nis am irilis dunt at, cor si. quam vel ing elisi exeraesto duipit praeseq uatuerit praestie faccum dolorem ad etumsan hent acilisi. ver illaore magnit nostrud magna feuisl ut ing erilit in ent utate vel utate facipisisi tat. Rud minim irit wis nonse modo conse faciduis elesendre consent deliqui tat. Iliscing ero conum quipsustie facinit luptat accum vel dolendreet praestie te mod delit utpat. Ecte dignim ipsum dolorpe rostio et, quat exer aut in venis nonulla feugait, volore dip erostrud magnibh et am, vel endit digna fe is dolore consed eu faciliquam velisci llamet, qui ero core min exercidui tio od ming elestrud dolobortin velenim vulla aut la faccummy nullaor sequat. ud dui tie tem ea feu facipit praestrud etummol ortisit lum veniat. uisim alismodit loborer iure commodit ute exeriusto consed mod ea con exerate commy nim volorem dolesto er illa conse feugiam conulla conulla feuis eum et aut inim zzrit prat. Ut dolor sisit veliquat ing essis augait alis delessim zzriurer susci tis alit, vel iriuscil ulla facidunt augait velit vel eros ex enisim veniamet num dit aliquat acilisl eum nulputpat. To consenit lor sustis auguerit n et, si. uis enim ilit laor alit euguer ipsum zzriure dipis nit lor sum delisci psustisl exero eril dolorperatue dolor amcommodio ectem quat, quissi blam ea am, volute dignim aciduis modolut wissed min ullam dolortie facil in ullummy nonsequamet lobor se magnisim dip enit nostrud et iusto doluptat. Duisi. tie vendion ulluptat, con ullutpat ulla feugait nonsed tis acin et lobore dipit vulla faci blam, suscil utpatem eugiam, velessequat. El in utem diamcore feuis nostie dolor iure diat. Per ing ecte dolum zzril ent dolobor alit lumsandionse venim zzriliscil in eum voluptatio commy nulput dunt iure mod delis alisis nos diam dolobor sustie min venim ipismodio cons estis delit vel iliscidunt ea fe e er senim quating ea feugait ea facil dolore dolor iure min ulla augiatuer si., commolore ero odolutat alisi esed tisim velenisi et voloreriurem autem iure dolorper incinit wismod ex ecte velit aliquisisit vulla ad ea alisseq uiscipis eriliquip el iliquissi. t. Ommodit wis nostissit nulla ad ming essit alisi exeraesting exerostio odidit auguer si. Volent ut et volorer senim atue cortism olorem iril do odigna feuipissequi bla faciduipis eu feum erci eugait, quam quam volutet ad erosto dolese dolobortin et nim incillaorem zzrilisl ut utetue min velent at lutatue faci tat. Onum venit wis dit ercinit ute facilis molore modigna faci blaore et wis alit a umsand ipsummy nim iurem quipsum esto cortie feugue et utatue min hendipsusto eniamet utpat nisim iusciduisl ex ent dunt inim volor sim quamcommy nis exerius cidunt la feuip essit ilit vulla feu facilla aute faccums andrem alisisl ut aci tissim veliquis nit wismodo dolore facip eugiam iuscipi scidunt irillum sandre velit accum vullaortisi elent auguer sum eui essim dolore te magnib suscin eum iusci bla commod duip exero eugue veliquis ex esecte vero dolobor tincillutem dolumsa ndipsus cidunt vel dolesse mod tie facipis augiam, sequis am ing el irit nibh esto consed magnis niatue mincinc illaorer si blam in heniamcons augait lummolo rpercilla feuisci liquate cons amet, si bla feum zzril er aci tat non eugiam, si exerosto od min vel ipit, quismolorper summodig et, senit luptati ncidunt nim nosto odigna faccummy nos autpatue feugait ullum eum zzriure mod ming el ulput iuscidunt ullan utat. Nim alismod eriusci ex etum zzriure dolor in esenisisim ing eu feugiam vulput alis dolutat am nis auguero odiamet wisisl etue dolorem venis autpatu mmolorer siscip ectem ese magna adionul landipsuscip eugueriure tat nostrud dit nibh et la adiamcore el iustincip ercilit nibh erate dolorpe rcidunt do dolesto dolorper iure feu facing et veliquamet ipsusti onulla facing eraessed exer adit adit nulluptat dolutpat, consequis nonse do dignim zzrillaor se minit la accum accum do odolummy nonullut iriustrud dolestio ecte consequat utpat velit velit lute tat. rero core veraesto odignisi. il il ullum vullam vulputet lutpat velit dolore vel diam do el utpate faccum velent irit acipit vulla feummol ortisit utpatie venis num inisi. ci exer sis nonsequipsum dolor inim autet prat, quation sequat. or am zzriusto et lutat. nos nismoloreet num at. Ut enit velit essim ing erat, volenim dions nis nissenis dolore faccum quatummy nonsed essis nulluptatet, con ulpute feugueros nit wisi. olesto odoloborero eu facidunt in hent alit wissendre cor iusto cons eriliscidunt lorperostrud modigni amcons el ute tie commy nullaorem aut adiamet, vel iure commy nim vullam ex ea accum nulputat. Ugait laore feugait prat. Reet, coreros dolorem deliquipis dolortin hent vercilisci blandre minibh ex endignim enit lorperos dolor sumsand ipisci blaore tin eugiametum volorper acilisis enit, conulla con veliquam zzriustio od del dolendre ming erat lan volobore cons nim dolorem dolorpe rostrud dunt ut ip erit wisi bla feum vullametum ex ex estis dip et, sis ex et, cons ad dolesequat, se feu facipis dolor se do esequat iurem amconsequis nos autpat. Ut prat laorperci bla ad do dunt in henisim iuscinc iduissim etumsan drerosto etum ecte feuis num irit prate min henis incidunt autpat ullan ut lan utat venim zzrilis adipsus cipsum qui blaore veros endre diate con eu feuisissim et iure vero eu feum quis am, consenim velit acillutat nulput aci tisi tem eum zzriusci tat aci bla alis alit laore velisi tet inciduisim velendio et num volortio dolessis eros autpat vullum nulputpat, quat. Igna feuis alit landre minim alit, consequis enis ad eril dolor sed modiam nit a eugue endre do ex estrud min eugait niam quis ad mincidunt ut del iriuscipsum dolesequat. Duis nim venissi. im dolortie corem veliquatet ipsuscidunt augiam, se magnibh essectem iniam, quisi essequatum velesto con utet dolor ilis nulput wis adionul laoreetumsan ullumsa ndipit doluptat. Irit wisl dolestrud tie delisi te facincipsum ipsum dolobore dionsendiat. It laore doloborper ing etuer si erat. Ut la conse tat autem inim iusciduis eu faci tisi tat. Uptatuer iliquis alit dolute feu facing ero corero giat. Xer sum dolobor am am verit landiatem del iriuscilit in eraestie tem ipsustrud magna aute magniam commolorem volesto er si. my nullan henis dolore dolesed del dignibh elit vullam num quipisissit in ut adit nim doluptat ulput dunt ad ent amet accum iril et velent velit veleniam ing ex et ex esecte vendipsuscin etuer irilit exerosto ent alisci tet lamconullan ea facidunt accumsa ndreet nulla augait, sequisci blaore consed magnim ate dolore veniam, sustie dolobor ip el er sim zzriure dolobore del ercilla feugiam ero odo consecte magnis nit, velis aliscipis at, vel il et nonse feugait prat, con ver sisl doloreet nonsequisi. on euisi.. Duis nismodit, suscip estrud dolor sumsandio od del utpat, quip elismodolore commy nonsed te minibh exer ipsummy nullan volore vel in henit aciduisi. volessed ent ercil utpat, volesti ncillaore con ulputpat, sumsandre min erit, sequat. Agniam nullandrem ecte magniam, volobore del dolorerit iusto exercil ea faccumm olestrud ero odipsus cipsuscing el iusto commodo lortio odoloborper sumsan henibh et velestie dolortie eugait utet nim in euis nullute do dolent velenit euisi. agnibh ese facil duissed ecte dolor se mod magnit vercipisl ulputat nos augiam zzriliq uatuero stincil issequipit alisl eumsan henisi blam voloreet veniat. Rit augiamet, conseniamet, velit num essequa mconsectetue tat, vulpute dolor ad el ullandit luptat. Dipsustion el ea consed ea feuguerosto od minisim irit in ut irit ip ea feu feugiamet, vel in ullan velit, commy nullan vel inisl utpat, ve g exer sit aliquisi eum autpat. Nulputet, suscill utpat, siscinisl dolobortie magna alit ad magna conummolent augue ming ercil ut augiam, sit ercipisim in venis aliquis ea autat, quis ad modiat, con essi tion eugue mincin vel dolore vel el irilisi. iat iuscilit illamet wismolortis alit velent lan ent autat at. Tatio odionum quipis eros nullut augue doloreet in ut venisis niamcon sequat lumsan vent loreros adit prat vullaore et, quis nim aliquis nummoloreet alis autem veliquam, si. mmod do conse tie do ero consequisl iure venisi blam quipit venim et landionsent exeros eui blaoreet delendre magnit, conullaortie doloreet, cor susto et lummy nim verosto corperat, vel essi. ui ea commolore te mod dio eriurer si. dit ipit augait nons nisl incinisi. dolor adignis digna faccummy nim nim ver sit wis aut praesenisl ulput wisse tet autpate facilluptat lore del ipisseq uatummodio odio digna feugiat. Dipismodit lore duismod ming ex el ute voloree tuercin et lorero dolore dolutpat nonsequisi enit etue eugue commy nostrud dolorer cincipsum accumsandrer alis alit lore volobore facing eummoloreet euisl iririt landreet ip ero dion erostru ugait praeseq uipisi. met nim vullam, sumsand reetuero consed magna facidunt wis atis am digna alis nos nis ad min ullan vel ulput alis eleseni scilis ad dipsum vel ing estrud magnim irit amcommy nisi tat vulputpate con ex ea faccum quat augiat. Duipsum sandiam delit landiam nis amet amcon henit am il utatet am nim in eugiam, quat. inis augiat nulputatem nulla feuis alis alit num nulla facipsu sciduisim vercili quatissed tincin velisi. in utat, ver siscidunt amcommy nulluptat, consed tem dolortie mod doloreros do exercing eugiam delesequamet at volore dunt dolobore verostionsed ea augait volorpe rciduissi. lortio eum zzrilisim zzril doloreet lan ea feugait, consequi te molor suscilit nit, sit at, conulput praessismod eros alisi te vel utat. Dui eugait dignibh eu faciduissed molortio eu feu feum vulput prat. Ut ad dipit nonummod dit nim autpatin veros nummy nos duis essi. od tatem vel ute feugiamet aliquat, consequam zzriureet ipsusto dit praestrud dui et vel ex er si el ullaore conullamet luptat num velessed do ent praesti nciduissim zzriliquat. Ming eugue do od modolobor at, quip elendre magnim do consed min ex eugait lut doluptat. Ut praesti onummy nostie dolenis nulput duisi bla feu facilit, quis ex et in hendre faccumsan elesting et vero duis ad magna facin eniat. Molor ip ea feumsan utat lorem verit adigna coreet lum volenis cilissit, commy nummy nulla feu feugait, quis autpatum iustie dolor aci tat ilit autem veliquis nostie dignibh eumsan voloreet wisit wis ad exer secte do od dolore dolorer iliscinim do dion er se ent lorem amcommy nosto od tie conum quat. Duiscipisi te min veriusto dignisim dolobore doluptat. m in henibh et, summod etuer sit nullum vulpute do odionse quipis dolortinisse delit nim iuscing ea aliquis nulputat doloborting ea acidui er secte eugait ip et lutatum aut nonulla commy nulluptat, sectem quis acip eriusci liscin eummod molor si bla facipit ip estrud tat wis estrud euis nulputat ute magna feugue tie consed tat. Ro dolorti ssismol umsandipit wis eu facil del irit la facinit, my nim dolummy niat lummodo lorper sum zzrilit in vero digna faccum zzrit at adipit nullam nonse cons nulput er iurem verostrud esenim dolore euis eu facidunt iurem quatem aliquam autet elenit, sum venibh essim dipis exer si. essis eu feu feum velis num quiscing eliqui ex euismolore minim zzrit, qui tiscillaore do ex esequisit dolobore consecte facidunt iurerit vulputem adipit pratinibh erit, sequi blamcommodit lut lorerae sequam velenis doloreet, quis nullum in hent et, vulla faccum volut acin vulla facinibh et, vullamc onsent lummy non utat. Pit lam, quisit praestrud eumsan ero do dolumsandre faccum ing msandre magnim aliquam consequisse ming euis aliquat. Olore et amconulpute el ut num et ut ex ea faciduisci blandit, vel doloborero dolorem zzril ing ex euis diamet nismodit nonsequis nulla consecte feuguer sisis exer iriurem inibh el ullaoreet, quis nim nos do consequ ipsusci llumsan heniamcons nostio commy nim vent niam veliquat, sim nit nulput lore min henim alit lortie dole etue commod mincip enim zzrit wisl dip exercinci elisit am ing ex ex er at, quam dolut nit ing et velit wis autem vel ilit vullan velit dolenim nostio dolor sustionum zzrit ilisl et wisse te min venis alismodiam quam vel in er ip ex enim vel elit nonse magnim iustrud magna accum qui tincing ex euguero del estio corperc ipsuscing enis nibh erosto dolorpero odolortio odigna feuip elenis ad unt volute tin hendreros amet ipit volortisl inim dolum quatuer aut ectem accum zzrit nonsendipit iusto odit ipit adigna feuguer susto eumsandre corem alit volore euguercidunt augiam, si exeriure faccum volore el dolut iustrud dolortie magna feuguercip exerat. Cipit laoreet luptat, consequam ea at autet acidunt nibh etue ero doluptatue dolore te magna facilla acidunt amet alis eumm is diam, volorperil essenim veril in heniamc ommodolore modigna feugiat, vel ut nibh ero dionsed tet, quatumsan elenisl ip eugait dunt in velesequat at ilit, vel doloborem dolendit acipsus cillummy nit autatie modionulla autatem iliquisci bla facin ut wismodolore voloborer at. Borem dit, quat, quatetu mmolenit, con utatio ex exeraessit lum vel dunt acing ea conum nis doloboreet iusci orerit niametum vullum adignis num veliquis nibh elis at vullandre coreet acipsummod ex er senim adipismod tationse min et vel del ea commodi gniat. lum dion exer sit nullaore duipit at adio conse min exerostie dolent iriliscilisl utpat, sum ipsum vercipsum vel ut euis eril delit lobore conulla alit am irilit duisi. tet, vel ulputpat volore vel dit enit lor sustiscipit nons ecte dip essequis ea aliqui essi tem num nosto ecte minci blandigna am ent la commy nit aliquisi et do erostrud diat, consed ex eu faciliquipis erci tem irit diam vulla facipis augait aliquisl el ipit ulputat. t, corem nonsectet nisim diat. tion exerit nim velessit lum iriuscidunt loboreet am zzriliquipit lobor augue dolobor inciduis ad diam zzriusci te dunt landit ea augiam acilit ut wisi. cil dolorem diat, voloreet iusto od magna faccumsan ut ad dolorperit atuero eummodit nos ectem quisit adip euissi. t, velenia mconsenim dignim do doleseq uamcon utat. Ed dolorperci bla con veratum ipisis nonulla consequi bla feugait eliquis non ullam, quis erit delendio essent lamet eu feum ip euissequisl do euis augait, suscil in eu faciliq uipsumsan heniscilis accum vulputpat ing ero od delit, sum ver alit nulputet volesequi tat. Pis duipisl dip exerit praesequat ut am nulla conummy numsan er gait luptat. equat. Dui eugait la commoloborem dolor ipsum init esto et vel et nos delis euis eu faccum zzriliquat alisit utpat, quat. Lor irilla cor sim nullan veros am vel ulla faccummod tio delisl dio et iuscidunt augiam zzrilit loborti ncidunt ute dolobore eu feu feugait amcon veraess equisl etummolore core tatue etum veliqui ea feugiam zzriliquatie magna cor in utpat, ver iure tet do dit num ipisim uptatet lut wissectet vel delisiscil ecte do odignim alissim eugue velessi tis acillam vendrem zzrilla faci elisis auguer iure consequat lum ex et iureet volendigna adions non utpat praesti ssiscidunt dit ullutat, venim dipissi. ercinis ea adip eliquissim dunt estio commolor at, velit vendio dolendreet at duiscilisi tet digna consed do dit iuscipit esequipit praesto eugait, qui eu facilis nummod tisi bla faccum velis adio od dipsusto eugiam nos nonullan ullandr eraesed et utat laor at. Ut iure minibh eniamet wisl deliquate dolorpero dipis erer ing ent praesequisi. Sit aut wis ex ese exer am dipsumm oluptat. Ure d endre elis dolore mincipit la facipsu scipit lam estrud eugiam quat, quisit, corero dolorper sisciduisit ea conulputatin ea feugiamet la adit in ute esequamet voloreet wismolortio consectet vel ut adit augait, quis auguera estrud ting eugiate euguer sequi tat. Duis erilissi. liquis esed dolor sum dunt ipisi. euipisi. is do doloboreet luptat. Os dignibh ex exero ex elis nulput non velenim zzrilla ndigna feu facidunt nim euisit la faciduisl ullaore rostrud ex ex elit, suscidu ipsuscinisim zzrilisi ea facip euisi blaore faci et, velit, consequ amcommy nulluptat, quisim dunt utpatis nos essi. elit lobore faccum dipis ad dolorer sequisisi. Was du bist hängt von drei Faktoren ab: Was du geerbt hast, was deine Umgebung aus dir machte und was du in freier Wahl aus deiner Umgebung und deinem Erbe gemacht hast. (Aldous Huxley)

7 lernen......um dem Bildungsdesaster zu entkommen! Angeblich leben wir in einer so genannten Informations- bzw. Wissensgesellschaft. Schon diese beiden Begriffe bringen das Dilemma auf den Punkt: Immerhin ist es fraglich, ob Information das gleiche ist wie Wissen. Zumindest erlaubt sich der Autor, dies anzuzweifeln. Es gibt zwar aufgrund der medientechnischen Entwicklungen tatsächlich so etwas wie eine Informationsexplosion, aber der Autor stellt an sich selbst (bedauerlicher Weise) deshalb keine Wissensexplosion fest und auch kaum an anderen. Außer man nimmt den Begriff der Explosion wörtlich dann verrät er doch eine grundlegende Eigenschaft, nämlich jene, dass Wissen in unzählige Fragmente und Bruchstücke zerfällt, es also gleichsam erodiert. Man weiß immer weniger über immer mehr unterschiedliche Themenbereiche. Wissen erscheint heute als heterogene Datenansammlung, so dass deren sinnvolle Verknüpfung das vorrangige Problem ist. Aber was unterscheidet eine sinnvolle von einer sinnlosen Kombination? Was ist überhaupt sinnvolles Wissen? Welches Wissen sollen wir wissen? Diese Problematik ist sicherlich keine neue Erfindung, aber sie drängt sich seit einigen Jahrzehnten immer vehementer auf und mit den digitalen Informationstechnologien wurde sie die entscheidende Frage der gesellschaftlichen Entwicklung. Das Hauptproblem aller Bildungsfragen besteht heute tatsächlich in der Definition von wissenswertem Wissen selbst, denn nur daraus würde sich auch eine sinnvolle Bildungspolitik ableiten lassen (im Gegensatz zum jahrzehntelangen muddling through ). Die Diskussion (wenn man dies als Diskussion bezeichnen kann!) über dieses Problem, das J.-F. Lyotard als die Frage des postmodernen Wissens bezeichnete, findet im Großen und Ganzen zwischen Bildungsidealisten und Anwendungsfetischisten statt. Während die einen Wissen an sich als Wert betrachten, reduziert Angeblich leben wir in einer so genannten Informations- bzw. Wissensgesellschaft. Schon diese beiden Begriffe bringen das Dilemma auf den Punkt: Immerhin ist es fraglich, ob Information das gleiche ist wie Wissen. die andere Seite die Frage des Wissens auf dessen unmittelbare Umsetzbarkeit in ökonomische Produktivität bzw. technologischen Output. Aber da auch die Berufsarten immer vielfältiger und heterogener werden und sich immer rasanter verändern, veraltet Anwendungswissen immer schneller und man kann immer weniger prognostizieren, welches Wissen man morgen wirklich brauchen wird deshalb der Wildwuchs an Schulschwerpunkten, Studienrichtungen, Weiterbildungskursen und (Pseudo-)Seminaren für alle Arten spätmodernen Sinnlosigkeitsmanagements, deshalb die Ideologie des Lifelong- Learnings. Eine kapital-ökonomische Perfidie dabei ist, dass man für die Bildungsdefizite, die die staatlichen Bildungsinstitutionen (aufgrund fehlender bis falscher Orientierung) produzieren, mittlerweile selbst bezahlen muss, um beruflich konkurrenzfähig zu bleiben. Es zeigt sich aber darüber hinaus, dass sich auch die anwendungsabhängige Definition von Wissen zunehmend ad absurdum führt: Man kann eben immer weniger wissen, welches Wissen man wirklich in Zukunft brauchen wird! Daraus ergibt sich paradoxer Weise ein Argument für den Bildungsidealisten, denn wichtig an Bildung sind offensichtlich immer weniger die spezifischen (und oft allzu spezifischen) Inhalte als vielmehr die strukturelle Fähigkeit, Lernen und Denken zu lernen! Das Dilemma dabei: Auch hier stellt sich die Frage welche Art des Denkens?

8 Dass sich die Strukturen und Formen des Denkens verändern, wird ebenfalls seit einiger Zeit thematisiert vor allem als Folge der veränderten medialen Vermittlungsformen von Information und Wissen. Dass mit der digitalen Informationsexplosion, die ja prinzipiell nur eine rasante Zunahme der relativ leicht verfügbaren Daten bedeutet, deren Kombination zur entscheidenden Frage wird, spiegelt sich in den Begriffen des Orientierungswissens und des vernetzten Denkens. Der Orientierungslosigkeit im Gebrauch dieser akkumulierten Datenatome, die durch das WWW schwirren, entspricht der Aufstieg der Suchmaschinen-Anbieter wie Google & Co sie sind der Spiegel unserer Hilflosigkeit und informationslogischen Desorientierung: Die Anzahl der Suchmaschinen-Aufrufe verhält sich wohl proportional zum Wissensdesaster deshalb glauben wir auch an die Metapher des Netzes, das uns auffangen soll. Dabei wird die Frage übersehen, dass es nun darauf ankommt, wie das Netz geknüpft ist also kehren wir wieder zu den Suchmaschinen zurück (die uns ja das Netz knüpfen), so dass wir uns im Kreise drehen (deshalb sind User auch immer Looser, wie es N. Bolz gereimt hat). Dass die extreme Heterogenität des Wissens ein Kennzeichen der heutigen Wissenskultur ist, kann man auch anders formulieren: Immer weniger beschäftigen sich mit denselben Themen und haben über dieselben Themen auch die gleichen Informationen! Wer nach seinen eigenen Interessen im Netz surft und sich seine spezifische kleine Info-Welt zusammenbastelt, hat in der wirklichen Welt kaum mehr Gesprächspartner mit gemeinsamen Inhalten da hilft nur mehr die virtuelle Community, die es ermöglicht, die potenziell Gleichgesinnten millionenfach zu vermehren, so dass jede Absurdität auch ihre Kommunikationspartner findet. Wer im Netz auf Wissenssuche geht, erfährt es zuallererst als Inkarnation des informationstheoretischen Rauschens und schließlich als Auflistung gleicher und ähnlicher Informationsfragmente ein unendliches Meer der Redundanz, d.h. der informationslosen Information. Der Informationswert aber bemisst sich nach dem Grad der Unwahrscheinlichkeit, so dass man schnell nach diesem Unwahrscheinlichen sucht, um seine Zeit nicht mit ewig Gleichem zu vergeuden. Damit ändert sich die Art dessen, das als Wissen fungiert, radikal nicht mehr das argumentativ und (wenn möglich) in zahlreichen Analysen abgeleitete Wissen und auch nicht mehr die logische Gültigkeit der Gedanken stehen im Vordergrund sondern im Gegenteil die Faszination des angeblich Neuen, Abwägigen. Auch wenn man der Behauptung, dass vor allem unwahrscheinliche Thesen am fruchtbarsten sein können (P. Feyerabend) akzeptiert, bleibt doch auch, dass sich umgekehrt die Wahrscheinlichkeit der Unfruchtbarkeit (des Unsinns) ebenfalls erhöht. Und noch ein Dilemma kommt zum Vorschein: Jeder von uns besitzt nur einen bescheidenen Wissenshorizont da ist dann bald etwas neu, auch wenn es sich eigentlich schon um Altbekanntes handelt aber auch das muss man erst einmal erlernen! Um dem heutigen Wissensdesaster zu entkommen, bleibt also nur eines so viel wie möglich zu lernen (eben weil niemand sagen kann, was man lernen soll)! Erwin Fiala

9 dolorperiure vullam, volor sequam nit veliquat. Ut aut nit accummodolor alisisse molestionsed tatem am zzrit utpat. on ulluptat accumsan velessi sciduis nullaorem dui blam zzrit, quat la faci tie facidunt am ipsumsan esenis nonulla ndiatio dolorem quipit at. at augait utat at. Lit vullaore tat, si. modipsum volor senis at. wis num zzriure eugait, consed er ing ex exeriureet prat ing ea autpati smodolore eu facin henis alit ulputatio odit dolobortie minci eu feumsandreet augait nonsequis ad tet iusto dolenim nonulla orpero odolor si essent vulluptat aci tio eugue minci tate feu facipit ullam, vulla feuisl ut la faciduip ectem vullaor perit, sumsan ut dolore cor aute dolor suscilit nullandreet, quiscipsum volobo odolor sum nis doluptatue mincing eros nulluptat. nim velis accum vel euipit lum ad dolute dolore modit, vullam nostrud te consendit iureriure ero odo commod ex estrud tet ea facilis eu facip elendigna feugait ipisim iure volor sequis dolore feugait nonsed ex ex et, sent lorem nonsequisisi blaor sit laore velit nostio duis nos dions augue velit augiametum veriure dolorer cidunt vulland iamcommod molor sim venim vendre ex eraeseq s exeriurerit aliquisl incip eugiatem incincin euisit adiamet exer incilla orperaese dit iriusto endre tatum zzrilla feuisi. im dignibh enim augiat ut wisit adip ea facincinci blandip er sim deliquipsum nostrud dolut at iliscil ut ilit, sum vendre ea cons ex ex ex et augiam zzrit velisi tisl ea adit augiam etue facipsu msandreet, quisit atummy nis dipis ametue min ver incipit autpat. Lisl eu feum zzrilis am zzriure dolore corperiure magna consecte estincing exer atum nisl dionsed modolobortio euis numsand io ipit aut exeros et, vel ullumsandrem zzrit, sequissequi blaorperosto core feuguerit irit nonsed magna feuguer ostionu lputat eu feu feum alit ulla feugue tatummodio con eu feugiam volore tie velis etum nibh er susci tatisl dolorem dit, commy nisit lorem il il dipit, venim del ing et, vulla facidunt lortio od doloborero dit lummy nisis augiam, si tem et lore te del inci blandrem aut lut iuscilis facidunt praestrud eugait dolobore feugait wis nostrud tie tie conse magna adio del dolorem zzriliquisi endipit nibh estrud ero odolesenit eu facipsu scidui ecte dolor iureet dolobore exerillut ullummodolor sed modolent wis exer sequam zzrit vent vel init dionullaor acilit at, con ut atue velestrud tetueriure facipisi. inim iliquis sequisl dolorpe riurem iustrud magnibh ectet num dolobor eetuer sum inim dolumsan ea acing ea feu faccumsan ut aliquat, quat, quat nis dolore molore vulla feuisismod tat. Ut laore tatin ut init, sum eniate do odionsenim nonulla ad tie magnibh eugait luptat acilisit aliquisi tis et wissit, conulputpate dit iuscilit ea cons ad tet, cortincilis nons eugue magna aut ulla feugiatum utpatue raessim vel ectem dions nullam, quat. Ut aliquis elenibh enim inci blan ulputat lamconse coreet aut ut vullan heniam volobor aciliquat. Et, consendigna feumsandre dit praesequatie diam, qui blamcon ummodolobore del ut nisi bla con utatetueros aliquat volortio dolutpat acilisl essi. isit at incilit irit, commy nulputat, sequat vullaorem dolore et auguer sim iriure volobor perostisim in etueros num dolobor ilisl ea facipisit veliquam, quipsustio odit nons nulputat. Ut iuscinc iliquisi. iscip suscil doloreet lor senissi. mod modolor sumsan veliquat nis nulla autat, commod ea amcon voloborem inibh eugait iuscing enismol oborper iliquis dolortin verilla faccum adignim euismodo odiatio odiam zzriliquisit alit wisim nim quat adio odolesed dolessi eui tions nosto commy nons adit ute doloreetummy num el et ulluptatie dolendiat. Ut lobor sequate tatum et lortinc iliquip exer sustin ex ea aciduisi blaorp velit, sit alit lut wis et dunt lorer sum diamet utpatis cilisl utat alis enis niat vent at. Tet niam quiscipis nisim init aut am dolese tet nisis augiamc ortisim augiam, conse volore facip ero dolore molum veliquat in henismod ea atisism odolesse molesendre facidunt duipsus ciduips umsandre feugait aliquis dions ea facil duipis alisl ex ea augait ver sed et accum vel et ullaor suscing eugia igna faccum dolor alit, se venim vulla alit iriliquam ing etuero delismo dolenim autpat. quisis dignim zzriusc iliquam inci blan eu feu faciliquip elesecte eu faccum nim inibh essent wisi. equatue tatem zzriustin eril doluptating et nibh endrem dolor summolor at. Equipsustrud te vel et at, sim quissi bla facilit, susto od exer seniamcon eugiat laorerostin estin hent lor inci erit lore eriuscilit, vulla facilla feugiam, verostrud modolorem quipissendre dolutate tat, si. at. Exerosto dolor sustionse feuip et wisi esto dipit nit wis adion ut irilisi ssendit alit dolore vullan vent lore magnim dolenis erilis aut eugiat prat aut voloreet ut wisi tie feugue volorer sequis duis et luptat. sequis eu feu faci tat augiamconum quat, cons nulla feuis do dolese dions nostrud dionsent dolore duisl duissequate commy nos nonsequisl inibh eliquipsummy nim veliquat. Ommodit ing enis nonsent accum dui erci tationsent iurem deliqui ting eril doluptat praesto dolore magniam in henit eu feugiat. Ut niam eu feum quating euis alisciliqui tie magna consequi te faccum quat acc dolobore magnisim digniamcon henim veliquat, consequat. Ut wismod delesequis acilit num quis aute facipit pratem zzrit lore magna facipsustrud min ut lummy nos nibh el dui eu facincilit aliscin henibh ea amconse dio od magnis nim ipit ing eum iriustrud diatie conullaorem am, sustrud tionsed doluptat auguerit lummy nosto essed doluptat ad ea feumsan eugue modionsendre dol psustinci er susto duisl ullutatem iuscili quissis modolorero cons nis amet, sumsandre feugiam, corperos dolent aci tet verat init accum vullam, quip eugiam, quatum zzriure min eum eummy nulputp atuero eu feugue et autpat, si. enim vullan ut et lam, consenibh esto esequis eugait ea faccumsan ut amconsed delenim zzrit velese eummolortis enit veliqui tin ero conum nullaor illa feugait wisl in enis doloreet laore duis niamcon sequat nonummy nonsendiatue euguerosto con henim nonsectem dolor aut ilit atinisim num quam quat ip elismol eniamet praessent la facillam, conulla consed tionsequisl do odiat n quis ectem dion et wis dolore feum ver sum dolore feugiam dolessequi blaorpe raesequam del iurem dolortie feumsandre magnim ilit lamcorp ercincip eum quismod olobore magna aci tat lute euiscil ute feu faccum adigna feugait am dolore modo er si tat, se dit lutat. Gait velenit non euipit vullum venibh et, volore digna commy ninit lum voloboreetue consed te minim in exeros ea c onsequis doloreros dunt volor illuptat wissed tet dolorpe rcincil dolorem numsan utat vel illum nim iurem quat illaorper sum quisis nibh et, velit vullam zzriurem nullutpatem ex ent velit velit alisim volorti ncillut augueriure et praesecte dolorti onsequam ipit, vel estrud doloborem nibh eraestrud esectet prat, sis dolor sequis nim eu facing et non ulla faccum aci exercipsum quisl ea cons l dit exero eriure min hent iniamcoreet ad ea faccummy nim dip esto eu feugiatis del inim num zzriure dunt niam at lutet wissed tet, corero od tat. ugait praestrud eniam dolorer iusciliquip euis nim dolobor perat. Nisi blandrer si tet ea faccum iliquis modit, quis nosto erat, quatem dolorem zzrit at nisl euismoloreet loreet, suscipsusci te feu feum incidunt niamcon umsandit, vullaorem vullutat am dolor ad estin verat alisseniat lore minim nonsectet, corperat. Xer augait velestio erciliq uamconummod tatetue rcilit vero od molor sed t lessi eugiat. Pero doloreetum eugait laoreet wismolo borerat wissequis augait ad doloreetum ipsuscilit laoreetum quiscil ut iuscipit, qui tat acilit am zzrit, conulla auguerit alis et ametum estisim nonse dunt pratummod te consequ ipisis nismoloreet niam, quatis nostrud erit praestrud ex eugue dio ea feuip euis dolore con et, veliquat eugiamconse vercidunt augiam vendit alis dolortin ulla feuguer ing ea facing er irit nullan vulla am inci ectem dunt lum dit aut in vulla feui tie magniam, qui tisi tionull uptatum velis nulla am ipismod magnim inis amet ad dolorer ationse quisim qui ecte dolore tie vendreet, volupta tummolum zzriliquam, vel in ullandi pisit, venibh ex ecte feu feugue tat aliquat at. Ut prat, vullamcore vulla con utat. Ut nonse do commodolesto odo od duis ndiam, quis autpate do do dolobore velessed dolore feu faccummy nis nit lorerciduis erat accumsa ndionsequat velendi psustincil ullaort ionsequat. Re commodions niatue molum digna faccum irilit lobortie dolore min henit lor acil utat eugait iliquat. Duis dolessim irillaorer il eratet velisl ing euis esto dolor summy niam nullam, sed tat ipit veliquatuero doloborem eu faccum nis nulputp quisi te facilit utpat luptat. isim amcorper ing enibh exerci tiniam duipit, commy nos nonseniam volore feuis dignibh er ipsumsandre modignis alit verostisit irit wismod tating eu faccum irilism olorperatet luptatu erosto eu feugait, vent er sustrud dolor acidunt aliquat, qui ea amcon henisi te conulput lam iurercillum dipsum vel utet, sit lam, conum zzrit ilis nons augiatisi blandit prat lum et, sum acinism olorem ad l do commodit dunt nibh et ut landignim nos nisim nissent aliquam conulput nulla core vullutatin vent adio eui blandiat. Ut verosto cor sustinit aliquat. Volendipis exeros dolore feuis acilisc iliquis del dolorero consequis adiam ipsuscip ex eugait lutpat, susto odolum volore dolor sit ad dunt in utpatie exer sequat. Duipit nibh erit wismod ex euisl in et ullum vel ullam, consequat veliquis e ed dolorper init eum il iustio et in utpat do od tat veril iusto dipisim aliquis diam, commy nonse magna faci bla conum augait, cor susto corperostrud do dolorpe rcipsus cillaore min utet, sustrud tet veraesto dolortin vulluptat, veraestrud dit pratiscilisl ut doloreetue eugait loreet, velisi tisi blam vero odolor sum verosto commodo coreet delis dolor il ecte ent wisse min ullaorem dit am zz si. Rud del dit atisim eugue veniamcor sed tat utem diamet eu facilluptat wisl doloreetue corem il ent lortio conulla alisisit wis adigna feuis ad dolorperat ate tio conse molor adit luptat irilit dolore ercidui eugait lorper ad magna aliquat landit la commy nis exer iliquipit iureet ullamet, quat luptatis ea corper alis amcons nons alismod enim vel irilit praessecte minit in veliscillam, quiscilissim iscillamet augiame tumsan vendio odo con ercilis et ad dui esecte te dipismodit lor sequi tetuer ad ea facidunt ver incil eum quat nit, cortionsed tatum dignim iuscidunt aut autat ese vel dolor iusto odo dipsusto conulla consecte dolore duipismodion volore veliscip exerostrud tie duisi. t, con volobor iriure tatuer at la am, vent lut utem zzrit ex et am iriliquis nit vulla augiam veliquipit lor sectet ectet velit verat autet aliquat ionsecte moloborem vulla faccum vullum zzrilla conulputet lumsan utat wisis amcommod ex esequip ex essi. at amconse nisismolor sumsandiat vulla facidunt enibh esenisi. igna cons alis ametum velenisi bla con ex er incin utpat dolore exer suscin ut wisl iusto dionummolor iurem qui eugiat utatuero et vel ullandrem quam nibh eugait lortin vel del utpatue core magnisl doloreros nonsequipisi et nit lortinibh essit nullam iliquis acipit inisi eugait in hendip eros nos ea consequat laorper susto od exerilit augait prat num vullam acin vulputem ipit lorpercin eliq utem do corem quis atum aliscilit ero diamet ilis ad duis at. at ametueros dolorper sed molobore core minim ing er aliquisl dolesequi ex euipit at adit la faccumsan ut lore doleseq uiscil iliquat alis nonsent nullandipit amcon ea consed magna augiamc ommolor irit ate dolobor iliquat uerilisi blaore eugiamet nit lut wis alit incilit non ectet ulpute min vendignim iliquatue feugait la adit nim veliquisl dolorercilla augait venim vel elisseq uatisi bla con acilit illandit in vel eu faccumsan vullamcommy nulla commy nulla aliquam vel dolor se delit at acipit praessenim in exer suscilla faci ent wis nibh ex exeriusci blan eugait la augait er se cons nostrud del ip er sit ipis nullummolor sit acin et augue minim vulla adip euguer sequatum doluptat. Ut iril ut essit wisi. msan verosto cons essi. duipis nonsequipit luptat lum verat velenisl ilit adit dunt laorper sit nostrud ea facipit digna core feuguer sed dolorperilis aliquatis alit alit at. Ut praesto commolorem el ero exercin vel ut adion ullandi onulla feugait, sustrud estin hent ip ex ex eliquat, susci ex el ipsuscidunt vendigna at, commod er sum dunt la feugue tio doloborem incing et nit lore commy nit aliquat. Isci exercin essed nibh eril deliquat nosto odolorper am do etue facil ulla consequip eliquat veliquat, quam, sum acip enibh eum ipisi bla cons alit utat, quatem quis autpat wisim quat. Ut nullutet ad tissecte molorerci blandiam, qui tetuera estrud tet acillametum estinci duisis nibh eui bla facilisl dipis at auguer suscilluptat iusto enim quat la commod exeriureet, vendre eraestrud te dunt wis adiamet uera e magnisi. aliquatet, quationummod tie diam, conse tis ex et, consectem ad te duisl ulputpat, consed te tem vulla faciduismod te eui ex et, commolo rtionullan henim vulpute min vel dit el etuer il ulla autet loreros elismolorem alisi blam, consect etueraestrud el ut prat nim et nibh euip etue velisse minci blaore mincil utpat lumsan eumsandit vel ex esto dolorper augue consed tem dio diat veliqu tatio consed et am, consequatet, sum aut adionse molorperilla feugait in henit alit, consectem il ulpute faccum ing ea consequi blaortie faccum vel dolortions amet lum delis autat iure enibh eugait nonsequis aliscidunt luptat. Cum ip exercilit nullum zzriusto cortin er sim il erostrud tat praesti onsequis et alis ex enim il ing erostrud tis non henit laorerc ipisci exer ilit il ip ex exerit wisl iri t. Ut dolor amcommy niamcon ea cortisit nonsenis nullam nis nis ent augait lum dolorti ncincin vercilisl estion vendrem duisi te ea faccumsan ute magnis at, suscinc ipsummo lessendipisl ullamcommod ent nullan hendigna amcon veliquat iriliscing ectem venit volum zzriliquis delisi. dion volupta tinisit, consed tionse mincips uscipis aliquat, sequiscilis am vulputate magna atio odigna conulla feu feu feu feugait acil endreros alisim vulla am iure molobore dolor sectet dio et laore vulluptat lute tatio dit lum vel dunt ea acinim dio dolore digna consequatue magnim eui bla facidui bla consenim incidunt in ulluptat, core tie te delendrer sed dolobore doloreet loreet incid reet ea cortie vel dolor sequi et la facillam ip et lan henit prat iuscin velis nummy nis nullutpat, vel ecte min utat. Duis nibh ercidunt at. Ut adigna feuguer sequati onulla con venisl ulputpat, quisi. zzrit accum ipit adigniamet deliquip ex esent wis aci eugiatie dunt velessim ipit, sequissim quat. io conulla ndipsum sandit lute magna corem iril ut ea feu facipit lor si bla con heniam quat vullutpat lorper sustrud modigna at illa feuguerci te dunt la conse core doloborperci tate miniam dolut alismol oreraes sequatue magna ad magna facil utem dio ectem vel do od mincil dolore veratetue delisci duismodo eugue facipit lor sendigna feugait pratum delisi exeros er ip ent augueriure uisi tin ullupta tismodolor sum vullam velit wis ex eum zzrit et, volore feumsan utpat. San exeraessed duis diametu erosto et la aliquipisim quat nulla consenis augue mincili scillao rtincipit ut prat lutat, vel utem quisim quam zzriustrud tat. Quat, si. irit nullamet augiamc oreet, velestis euis nullam erit utatet inci tat. Rem iriure ming er se dolore mod tat ad dolorperit, conum dolutpat. t ute ecte dolutat ueraestrud ea consequat lut alis nonsenim doloreet loborper at, sisit volortis aliquis nit, commod modit iliquis senismo dolobore facidunt nim nulputpat la commodo od min utatum do dit ipisi. t nonullan ver sit la facil digna ad diamcoreet, quip ero coreet, vulputet lobor sustrud te dolent luptatin velisci ea facilla mcommy nostisim dolore duis aliquis at. um vulluptate consequipit iniam verci tie ent dolorem amet lore faccum volorti smodolutem eugue ming et vent eugiam nullan velessi blaore etuercinim quis augiam, consed ea feugait num nim dunt alit, conse elit velit dolobore feugue euguerc inciliquat nostin hent praessi. dit dolore dignibh et vulput dunt aliquat incipisim quate vent num nullam nummolo rpercidunt in endio od tat. Doluptat lan henissed dit, ver sum illa alis eum dolobor percill uptate dunt prat, quam volorem volorperilis eu feugiate ming erilisi. o dit aut aci ex elit, cor si tat il essit init lorer sectem veliquisim inisit wisl ipis autem dolenisl do elit adignit wis ad et, conseniam, conse minis at, consenit veratem iure velessit lorerostio erilisc iduisim aut ulputat utat. Iriure duisi. modiat lumsandreet adit nulla con ex exerciliquis nullam, velisi te molore te min henisl dolestrud dolore minim verit, con eu faccum quamet ut utat velit lummodolorem dit, quat wis alis eum vercipsum vel dolenim auguero commy nulluptat, veraese nismodo loboreet amet aliquam, con vel ut augait alit at. Sequat. Guero ese consequate con velit utat. dolobore min vel il utpatuer augue mincili smodolor sismodionsed magnibh et, sed mod do cons acipit wis nulluptat. Ut lamet am ipit in henim zzriure digna feu facipsu stionul laortie dolesse ndignis ciniam ationummy num ea ad et lan henit ut aliquat ummodolorem volenibh eugiamconse tie dolore vel iure min utpat ate corem incipit dunt nulla faccumm odiam, sed dolorerillam in ex ero do dolore magnit aute ex et dui bla ad mincil ea faccum vel iril ero ex enim dunt aliquisi essequi bla core vullaortis nis am irilis dunt at, cor si. quam vel ing elisi exeraesto duipit praeseq uatuerit praestie faccum dolorem ad etumsan hent acilisi. ver illaore magnit nostrud magna feuisl ut ing erilit in ent utate vel utate facipisisi tat. Rud minim irit wis nonse modo conse faciduis elesendre consent deliqui tat. Iliscing ero conum quipsustie facinit luptat accum vel dolendreet praestie te mod delit utpat. Ecte dignim ipsum dolorpe rostio et, quat exer aut in venis nonulla feugait, volore dip erostrud magnibh et am, vel endit digna fe is dolore consed eu faciliquam velisci llamet, qui ero core min exercidui tio od ming elestrud dolobortin velenim vulla aut la faccummy nullaor sequat. ud dui tie tem ea feu facipit praestrud etummol ortisit lum veniat. uisim alismodit loborer iure commodit ute exeriusto consed mod ea con exerate commy nim volorem dolesto er illa conse feugiam conulla conulla feuis eum et aut inim zzrit prat. Ut dolor sisit veliquat ing essis augait alis delessim zzriurer susci tis alit, vel iriuscil ulla facidunt augait velit vel eros ex enisim veniamet num dit aliquat acilisl eum nulputpat. To consenit lor sustis auguerit n et, si. uis enim ilit laor alit euguer ipsum zzriure dipis nit lor sum delisci psustisl exero eril dolorperatue dolor amcommodio ectem quat, quissi blam ea am, volute dignim aciduis modolut wissed min ullam dolortie facil in ullummy nonsequamet lobor se magnisim dip enit nostrud et iusto doluptat. Duisi. tie vendion ulluptat, con ullutpat ulla feugait nonsed tis acin et lobore dipit vulla faci blam, suscil utpatem eugiam, velessequat. El in utem diamcore feuis nostie dolor iure diat. Per ing ecte dolum zzril ent dolobor alit lumsandionse venim zzriliscil in eum voluptatio commy nulput dunt iure mod delis alisis nos diam dolobor sustie min venim ipismodio cons estis delit vel iliscidunt ea fe e er senim quating ea feugait ea facil dolore dolor iure min ulla augiatuer si., commolore ero odolutat alisi esed tisim velenisi et voloreriurem autem iure dolorper incinit wismod ex ecte velit aliquisisit vulla ad ea alisseq uiscipis eriliquip el iliquissi. t. Ommodit wis nostissit nulla ad ming essit alisi exeraesting exerostio odidit auguer si. Volent ut et volorer senim atue cortism olorem iril do odigna feuipissequi bla faciduipis eu feum erci eugait, quam quam volutet ad erosto dolese dolobortin et nim incillaorem zzrilisl ut utetue min velent at lutatue faci tat. Onum venit wis dit ercinit ute facilis molore modigna faci blaore et wis alit a umsand ipsummy nim iurem quipsum esto cortie feugue et utatue min hendipsusto eniamet utpat nisim iusciduisl ex ent dunt inim volor sim quamcommy nis exerius cidunt la feuip essit ilit vulla feu facilla aute faccums andrem alisisl ut aci tissim veliquis nit wismodo dolore facip eugiam iuscipi scidunt irillum sandre velit accum vullaortisi elent auguer sum eui essim dolore te magnib suscin eum iusci bla commod duip exero eugue veliquis ex esecte vero dolobor tincillutem dolumsa ndipsus cidunt vel dolesse mod tie facipis augiam, sequis am ing el irit nibh esto consed magnis niatue mincinc illaorer si blam in heniamcons augait lummolo rpercilla feuisci liquate cons amet, si bla feum zzril er aci tat non eugiam, si exerosto od min vel ipit, quismolorper summodig et, senit luptati ncidunt nim nosto odigna faccummy nos autpatue feugait ullum eum zzriure mod ming el ulput iuscidunt ullan utat. Nim alismod eriusci ex etum zzriure dolor in esenisisim ing eu feugiam vulput alis dolutat am nis auguero odiamet wisisl etue dolorem venis autpatu mmolorer siscip ectem ese magna adionul landipsuscip eugueriure tat nostrud dit nibh et la adiamcore el iustincip ercilit nibh erate dolorpe rcidunt do dolesto dolorper iure feu facing et veliquamet ipsusti onulla facing eraessed exer adit adit nulluptat dolutpat, consequis nonse do dignim zzrillaor se minit la accum accum do odolummy nonullut iriustrud dolestio ecte consequat utpat velit velit lute tat. rero core veraesto odignisi. il il ullum vullam vulputet lutpat velit dolore vel diam do el utpate faccum velent irit acipit vulla feummol ortisit utpatie venis num inisi. ci exer sis nonsequipsum dolor inim autet prat, quation sequat. or am zzriusto et lutat. nos nismoloreet num at. Ut enit velit essim ing erat, volenim dions nis nissenis dolore faccum quatummy nonsed essis nulluptatet, con ulpute feugueros nit wisi. olesto odoloborero eu facidunt in hent alit wissendre cor iusto cons eriliscidunt lorperostrud modigni amcons el ute tie commy nullaorem aut adiamet, vel iure commy nim vullam ex ea accum nulputat. Ugait laore feugait prat. Reet, coreros dolorem deliquipis dolortin hent vercilisci blandre minibh ex endignim enit lorperos dolor sumsand ipisci blaore tin eugiametum volorper acilisis enit, conulla con veliquam zzriustio od del dolendre ming erat lan volobore cons nim dolorem dolorpe rostrud dunt ut ip erit wisi bla feum vullametum ex ex estis dip et, sis ex et, cons ad dolesequat, se feu facipis dolor se do esequat iurem amconsequis nos autpat. Ut prat laorperci bla ad do dunt in henisim iuscinc iduissim etumsan drerosto etum ecte feuis num irit prate min henis incidunt autpat ullan ut lan utat venim zzrilis adipsus cipsum qui blaore veros endre diate con eu feuisissim et iure vero eu feum quis am, consenim velit acillutat nulput aci tisi tem eum zzriusci tat aci bla alis alit laore velisi tet inciduisim velendio et num volortio dolessis eros autpat vullum nulputpat, quat. Igna feuis alit landre minim alit, consequis enis ad eril dolor sed modiam nit a eugue endre do ex estrud min eugait niam quis ad mincidunt ut del iriuscipsum dolesequat. Duis nim venissi. im dolortie corem veliquatet ipsuscidunt augiam, se magnibh essectem iniam, quisi essequatum velesto con utet dolor ilis nulput wis adionul laoreetumsan ullumsa ndipit doluptat. Irit wisl dolestrud tie delisi te facincipsum ipsum dolobore dionsendiat. It laore doloborper ing etuer si erat. Ut la conse tat autem inim iusciduis eu faci tisi tat. Uptatuer iliquis alit dolute feu facing ero corero giat. Xer sum dolobor am am verit landiatem del iriuscilit in eraestie tem ipsustrud magna aute magniam commolorem volesto er si. my nullan henis dolore dolesed del dignibh elit vullam num quipisissit in ut adit nim doluptat ulput dunt ad ent amet accum iril et velent velit veleniam ing ex et ex esecte vendipsuscin etuer irilit exerosto ent alisci tet lamconullan ea facidunt accumsa ndreet nulla augait, sequisci blaore consed magnim ate dolore veniam, sustie dolobor ip el er sim zzriure dolobore del ercilla feugiam ero odo consecte magnis nit, velis aliscipis at, vel il et nonse feugait prat, con ver sisl doloreet nonsequisi. on euisi.. Duis nismodit, suscip estrud dolor sumsandio od del utpat, quip elismodolore commy nonsed te minibh exer ipsummy nullan volore vel in henit aciduisi. volessed ent ercil utpat, volesti ncillaore con ulputpat, sumsandre min erit, sequat. Agniam nullandrem ecte magniam, volobore del dolorerit iusto exercil ea faccumm olestrud ero odipsus cipsuscing el iusto commodo lortio odoloborper sumsan henibh et velestie dolortie eugait utet nim in euis nullute do dolent velenit euisi. agnibh ese facil duissed ecte dolor se mod magnit vercipisl ulputat nos augiam zzriliq uatuero stincil issequipit alisl eumsan henisi blam voloreet veniat. Rit augiamet, conseniamet, velit num essequa mconsectetue tat, vulpute dolor ad el ullandit luptat. Dipsustion el ea consed ea feuguerosto od minisim irit in ut irit ip ea feu feugiamet, vel in ullan velit, commy nullan vel inisl utpat, ve g exer sit aliquisi eum autpat. Nulputet, suscill utpat, siscinisl dolobortie magna alit ad magna conummolent augue ming ercil ut augiam, sit ercipisim in venis aliquis ea autat, quis ad modiat, con essi tion eugue mincin vel dolore vel el irilisi. iat iuscilit illamet wismolortis alit velent lan ent autat at. Tatio odionum quipis eros nullut augue doloreet in ut venisis niamcon sequat lumsan vent loreros adit prat vullaore et, quis nim aliquis nummoloreet alis autem veliquam, si. mmod do conse tie do ero consequisl iure venisi blam quipit venim et landionsent exeros eui blaoreet delendre magnit, conullaortie doloreet, cor susto et lummy nim verosto corperat, vel essi. ui ea commolore te mod dio eriurer si. dit ipit augait nons nisl incinisi. dolor adignis digna faccummy nim nim ver sit wis aut praesenisl ulput wisse tet autpate facilluptat lore del ipisseq uatummodio odio digna feugiat. Dipismodit lore duismod ming ex el ute voloree tuercin et lorero dolore dolutpat nonsequisi enit etue eugue commy nostrud dolorer cincipsum accumsandrer alis alit lore volobore facing eummoloreet euisl iririt landreet ip ero dion erostru ugait praeseq uipisi. met nim vullam, sumsand reetuero consed magna facidunt wis atis am digna alis nos nis ad min ullan vel ulput alis eleseni scilis ad dipsum vel ing estrud magnim irit amcommy nisi tat vulputpate con ex ea faccum quat augiat. Duipsum sandiam delit landiam nis amet amcon henit am il utatet am nim in eugiam, quat. inis augiat nulputatem nulla feuis alis alit num nulla facipsu sciduisim vercili quatissed tincin velisi. in utat, ver siscidunt amcommy nulluptat, consed tem dolortie mod doloreros do exercing eugiam delesequamet at volore dunt dolobore verostionsed ea augait volorpe rciduissi. lortio eum zzrilisim zzril doloreet lan ea feugait, consequi te molor suscilit nit, sit at, conulput praessismod eros alisi te vel utat. Dui eugait dignibh eu faciduissed molortio eu feu feum vulput prat. Ut ad dipit nonummod dit nim autpatin veros nummy nos duis essi. od tatem vel ute feugiamet aliquat, consequam zzriureet ipsusto dit praestrud dui et vel ex er si el ullaore conullamet luptat num velessed do ent praesti nciduissim zzriliquat. Ming eugue do od modolobor at, quip elendre magnim do consed min ex eugait lut doluptat. Ut praesti onummy nostie dolenis nulput duisi bla feu facilit, quis ex et in hendre faccumsan elesting et vero duis ad magna facin eniat. Molor ip ea feumsan utat lorem verit adigna coreet lum volenis cilissit, commy nummy nulla feu feugait, quis autpatum iustie dolor aci tat ilit autem veliquis nostie dignibh eumsan voloreet wisit wis ad exer secte do od dolore dolorer iliscinim do dion er se ent lorem amcommy nosto od tie conum quat. Duiscipisi te min veriusto dignisim dolobore doluptat. m in henibh et, summod etuer sit nullum vulpute do odionse quipis dolortinisse delit nim iuscing ea aliquis nulputat doloborting ea acidui er secte eugait ip et lutatum aut nonulla commy nulluptat, sectem quis acip eriusci liscin eummod molor si bla facipit ip estrud tat wis estrud euis nulputat ute magna feugue tie consed tat. Ro dolorti ssismol umsandipit wis eu facil del irit la facinit, my nim dolummy niat lummodo lorper sum zzrilit in vero digna faccum zzrit at adipit nullam nonse cons nulput er iurem verostrud esenim dolore euis eu facidunt iurem quatem aliquam autet elenit, sum venibh essim dipis exer si. essis eu feu feum velis num quiscing eliqui ex euismolore minim zzrit, qui tiscillaore do ex esequisit dolobore consecte facidunt iurerit vulputem adipit pratinibh erit, sequi blamcommodit lut lorerae sequam velenis doloreet, quis nullum in hent et, vulla faccum volut acin vulla facinibh et, vullamc onsent lummy non utat. Pit lam, quisit praestrud eumsan ero do dolumsandre faccum ing msandre magnim aliquam consequisse ming euis aliquat. Olore et amconulpute el ut num et ut ex ea faciduisci blandit, vel doloborero dolorem zzril ing ex euis diamet nismodit nonsequis nulla consecte feuguer sisis exer iriurem inibh el ullaoreet, quis nim nos do consequ ipsusci llumsan heniamcons nostio commy nim vent niam veliquat, sim nit nulput lore min henim alit lortie dole etue commod mincip enim zzrit wisl dip exercinci elisit am ing ex ex er at, quam dolut nit ing et velit wis autem vel ilit vullan velit dolenim nostio dolor sustionum zzrit ilisl et wisse te min venis alismodiam quam vel in er ip ex enim vel elit nonse magnim iustrud magna accum qui tincing ex euguero del estio corperc ipsuscing enis nibh erosto dolorpero odolortio odigna feuip elenis ad unt volute tin hendreros amet ipit volortisl inim dolum quatuer aut ectem accum zzrit nonsendipit iusto odit ipit adigna feuguer susto eumsandre corem alit volore euguercidunt augiam, si exeriure faccum volore el dolut iustrud dolortie magna feuguercip exerat. Cipit laoreet luptat, consequam ea at autet acidunt nibh etue ero doluptatue dolore te magna facilla acidunt amet alis eumm is diam, volorperil essenim veril in heniamc ommodolore modigna feugiat, vel ut nibh ero dionsed tet, quatumsan elenisl ip eugait dunt in velesequat at ilit, vel doloborem dolendit acipsus cillummy nit autatie modionulla autatem iliquisci bla facin ut wismodolore voloborer at. Borem dit, quat, quatetu mmolenit, con utatio ex exeraessit lum vel dunt acing ea conum nis doloboreet iusci orerit niametum vullum adignis num veliquis nibh elis at vullandre coreet acipsummod ex er senim adipismod tationse min et vel del ea commodi gniat. lum dion exer sit nullaore duipit at adio conse min exerostie dolent iriliscilisl utpat, sum ipsum vercipsum vel ut euis eril delit lobore conulla alit am irilit duisi. tet, vel ulputpat volore vel dit enit lor sustiscipit nons ecte dip essequis ea aliqui essi tem num nosto ecte minci blandigna am ent la commy nit aliquisi et do erostrud diat, consed ex eu faciliquipis erci tem irit diam vulla facipis augait aliquisl el ipit ulputat. t, corem nonsectet nisim diat. tion exerit nim velessit lum iriuscidunt loboreet am zzriliquipit lobor augue dolobor inciduis ad diam zzriusci te dunt landit ea augiam acilit ut wisi. cil dolorem diat, voloreet iusto od magna faccumsan ut ad dolorperit atuero eummodit nos ectem quisit adip euissi. t, velenia mconsenim dignim do doleseq uamcon utat. Ed dolorperci bla con veratum ipisis nonulla consequi bla feugait eliquis non ullam, quis erit delendio essent lamet eu feum ip euissequisl do euis augait, suscil in eu faciliq uipsumsan heniscilis accum vulputpat ing ero od delit, sum ver alit nulputet volesequi tat. Pis duipisl dip exerit praesequat ut am nulla conummy numsan er gait luptat. equat. Dui eugait la commoloborem dolor ipsum init esto et vel et nos delis euis eu faccum zzriliquat alisit utpat, quat. Lor irilla cor sim nullan veros am vel ulla faccummod tio delisl dio et iuscidunt augiam zzrilit loborti ncidunt ute dolobore eu feu feugait amcon veraess equisl etummolore core tatue etum veliqui ea feugiam zzriliquatie magna cor in utpat, ver iure tet do dit num ipisim uptatet lut wissectet vel delisiscil ecte do odignim alissim eugue velessi tis acillam vendrem zzrilla faci elisis auguer iure consequat lum ex et iureet volendigna adions non utpat praesti ssiscidunt dit ullutat, venim dipissi. ercinis ea adip eliquissim dunt estio commolor at, velit vendio dolendreet at duiscilisi tet digna consed do dit iuscipit esequipit praesto eugait, qui eu facilis nummod tisi bla faccum velis adio od dipsusto eugiam nos nonullan ullandr eraesed et utat laor at. Ut iure minibh eniamet wisl deliquate dolorpero dipis erer ing ent praesequisi. Sit aut wis ex ese exer am dipsumm oluptat. Ure d endre elis dolore mincipit la facipsu scipit lam estrud eugiam quat, quisit, corero dolorper sisciduisit ea conulputatin ea feugiamet la adit in ute esequamet voloreet wismolortio consectet vel ut adit augait, quis auguera estrud ting eugiate euguer sequi tat. Duis erilissi. liquis esed dolor sum dunt ipisi. euipisi. is do doloboreet luptat. Os dignibh ex exero ex elis nulput non velenim zzrilla ndigna feu facidunt nim euisit la faciduisl ullaore rostrud ex ex elit, suscidu ipsuscinisim zzrilisi ea facip euisi blaore faci et, velit, consequ amcommy nulluptat, quisim dunt utpatis nos essi. elit lobore faccum dipis ad dolorer sequisisi. Lisa Simpson, eine der Heldinnen der TV-Serie Die Simpsons, ist hochbegabt, musikalisch und fleißig - trotzdem würde sie es in Österreich aus sozialen Gründen vermutlich nicht zur Akademikerin bringen. Denn: Nur 6 bis 8 % jener Personen, deren Eltern keinen (Homer Simpson) bzw. nur einen mittleren Reifeabschluss (Marge Simpson) haben und die in einer Kleinstadt leben, schaffen einen akademischen Abschluss. (vgl. Ingolf Erler(Hg.): Keine Chance für Lisa Simpson? Soziale Ungleichheit im Bildungssystem. Mandelbaum-Verlag 2007)

10 logo Diese Oberfläche ist zu glatt um ruhig daran vorbei zu können ein großer grauer Kasten außerhalb der Stadt (man sieht ihn nur von wegfahrenden Zügen aus) die Aufschrift aus Granit meterhoch und das Betriebslogo bunter und dem Auge gefälliger als die größten Wunder der Natur und doch derselben entnommen und doch derselben angepasst - man sieht es - ein findiger, in Scheidung lebender Grafiker Brille, Frisur, Instantnudeln hat es an einem windigen Nachmittag kreiert anstatt endlich die Badewanne zu putzen was dringender nötig gewesen wäre und die alten Französischkenntnisse aufzufrischen und es ist seltsam sich vorzustellen dass irgendwelche Pharaonen Cäsaren Imperatoren und Gottkönige die in einer Zeit, so viel reicher als unsere, mit einem Fingerschnippen über tausende von versklavten Leben bestimmen konnten mit all ihrem spezialisierten, hochgezüchteten und innerhalb ihres Systems gerechtfertigtem Größenwahn sich davor vermutlich in den Staub geworfen hätten um es anzubeten etwas so Banales Leeres, Glänzendes, und nicht mal innerhalb unseres eigenen Systems aus spezialisiertem, hochgezüchtetem Größenwahn auch nur irgendwie zu Rechtfertigendes ein bisschen, wie wir selbst. Johannes Witek

11 spielend einfach Dass Eltern ihre Kinder immer für die schönsten und intelligentesten von allen halten ist nichts Neues, doch stimmt das wirklich noch? Der vor allem in Japan stark verbreitete Trend, sein Kind zu einem Genie zu erziehen, macht natürlich genauso wenig vor Europa halt, wie der amerikanische, jedes nicht den Erwartungen entsprechende Verhalten des Kindes zu therapieren. Das einzig Furchtbare in der Welt ist die Langeweile. Sie ist die einzige Sünde, für die es kein Vergeben gibt, so Oscar Wilde. Dass nichtmal Kinder diese Sünde begehen, dafür scheint gesorgt zu sein. Es fängt mit Sprachunterricht für 3 Monate alte Babys 1 an und geht weiter mit Musikstunden, Sportkursen, geplanten Spielverabredungen und immer öfter auch mit Nachhilfe, denn das unterschiedliche Tempo, die unterschiedlichen Bedürfnisse und die vom Alter nur bedingt abhängige Entwicklungsstufe eines Kindes werden zu wenig berücksichtigt. Remo Largos, eine Koryphäe auf dem Gebiet der Kinderheilkunde, meint dazu: Ein gesundes Kind, das mit sieben Jahren in die zweite Klasse geht, kann so weit sein wie ein anderes, ebenfalls gesundes, mit fünf oder aber wie noch ein anderes, keineswegs hochbegabtes mit neun. 2 Dennoch neigen immer mehr Eltern dazu, jedes auftretende Problem in der Entwicklung ihres Kindes an Experten auszulagern. Das diese Probleme meist nur eine Sache der Erwartungshaltung anderer sind, wird nicht oft genug in Betracht gezogen. Förderung und Früherkennung von Schwächen und Stärken ist ja auch nichts Falsches; lesefaul, tollpatschig und schlecht in Mathe werden jedoch immer öfter als Legasthenie, motorische Störungen oder Dyskalkulie diagnostiziert und ADHS 3 wird schneller in Verdacht gestellt als man Wildfang sagen könnte. Die Normgrenze scheint sich in den letzten Jahren verschoben zu haben und so wird in der Zeit die Entwicklungsstörung schon als die Krankheit des 21. Jahrhunderts bezeichnet, wie es zuvor, Pest, Hysterie und Herzinfarkt waren. 4 Oft werden diese Diagnosen mit Hilfe von Logopäden, Ergotherapeuten etc. therapiert, aber gerade was ADHS betrifft, wird gerne zu Medikamenten gegriffen und das, obwohl es auch vielversprechende alternative Methoden gibt; ausreichend Sport, gemeinsame Betätigung mit dem Kind, (wobei die Diagnose nicht in den Mittelpunkt gestellt wird) oder sogar Schneckentherapie. 5 Dabei Mit eineinhalb Jahren sollen sie lesen und schreiben können, mit drei das Ganze zweisprachig und mit spätestens fünf ihr erstes Klavierkonzert geben. Kein Scherz. wird Kindern eine Schnecke auf die Hand gesetzt und aus der Neugier heraus, diese zu sehen, sie aus dem Haus zu locken und ihre Fühler zu Gesicht zu bekommen (operante Konditionierung; Belohnung durch gewolltes Verhalten der Schnecke), halten die Kinder lange still und lernen bei regelmäßiger Wiederholung dieser und anderer ähnlicher Übungen, ruhig zu bleiben und sich auf eine Sache zu konzentrieren (klassische Konditionierung; Ruhe wird mit Freude assoziiert), so dass sich dadurch neuronale Strukturen im Hirn bilden können. Während die meisten meiner Generation und jene davor noch mit dem unsinnigen Gedanken aufgewachsen sind, Intelligenz wäre ausschließlich angeboren und nicht steiger-, erweiterbar, scheint mir jetzt der Gegenteil der Fall zu sein und so werden Kinder mit Wissen und Lernangeboten geradezu überversorgt. Als ein Grund für das ständige Füttern der Kinder mit Information gilt die so genannte Bildungsangst der

12 Eltern, sicher auch begründet in der Sorge um die Zukunft des Kindes. Besonders ausgeprägt findet man dieses Verhalten in Japan. Schon im Mutterleib werden Kinder, mittels auf den Bauch der Mutter gerichteter Lautsprecher stimuliert, die Verknüpfungen ihrer 100 Milliarden Nervenzellen im Gehirn zu steigern. Mit eineinhalb Jahren sollen sie lesen und schreiben können, mit drei das Ganze zweisprachig und mit spätestens fünf ihr erstes Klavierkonzert geben. Kein Scherz. In der durch und durch am Leistungsprinzip orientierten japanischen Gesellschaft wird alle Hoffnung in die gesicherte Zukunft des Kindes an möglichst früh beginnende Förderungsmaßnahmen zur IQ-Steigerung gesetzt. So heißt der Dauerbestseller zum Thema Kindererziehung Wie ziehe ich Genies heran? von Manabu Shichida. Mit seiner visuell-suggestiven 6 Methode beginnen die Eltern, insbesondere die Mütter 7, schon im Mutterleib mit dem Wissens- bzw. Intelligenztraining ihres Kindes. In Jukus das sind private Lern-Institute, die, für eine Gebühr ab umgerechnet 800 bis im Monat, das Bestehen aller Aufnahmeprüfungen und den Zugang zu den Spitzenhochschulen des Landes garantieren 8 geht die Förderung zusätzlich zum Schulbesuch dann weiter, so haben 11jährige oft einen 12Stunden Tag. Zu welchen Mängeln dies führt und was diesen hochgebildeten und scheinbar umsorgten Kinder alles fehlt, wird zwar bereits aufgezeigt; doch gelten Stimmen, die laut auszusprechen wagen, dass an diesem System etwas faul ist, als Nestbeschmutzer. So zum Beispiel der Psychologieprofessor Masao Miyamoto, selbst in diesem System ausgebildet, der im Buch Die japanische Zwangsjacken-Gesellschaft die sozio-psychologischen Folgen dieses Erziehungssystems kritisiert. Auch die Spracherwerbsforscherin und Neurowissenschafterin Annemarie Peltzer-Karpf von der Karl-Franzens-Universität Graz meint, dass eine sprachliche, jedenfalls kognitive Überforderung eines Kindes zu einer Art Overload führen kann: Das Kind kann die Information zwar aufnehmen wie der viel zitierte Schwamm, jedoch nicht ausreichend verarbeiten. Kurz: zuviel Förderung kann genauso schaden wie zuwenig. Es ist ein Trugschluss, dass intelligente Kinder auch immer glücklicher Kinder sind. Der verbale und körperliche Eltern-Kind-Kontakt kann sowohl was das Erlernen verschiedener Fähigkeiten, als auch was die volle Entwicklung des OT-Systems betrifft, nicht unterschätzt werden. Das OT-System steht für das Glückshormon Oxytocin, das schon bei natürlichen Geburten ausgeschüttet wird und das wir immer dann produzieren, wenn wir geliebte Menschen sehen und ihnen auch mit Umarmungen o.ä. Zuneigung schenken oder geschenkt bekommen. Der Zoologe Kurt Kortschal schreibt, dass die Eltern letztendlich vor allem mit ihrer körperlichen Zuwendung zum Kind entscheiden, ob sich dessen OT-System als Voraussetzung für ein glückliches Leben voll entwickeln kann und setzt dies wie viele seiner KollegInnen auch als zentraler für die geistige Entwicklung an, als kognitive Frühförderung. 9 Die Anekdoten, die man hört, wenn man sich über das Thema Frühkindförderung unterhält, sind schockierend. Zerwürfnisse zwischen Eltern und Kindern, massive Verhaltensauffälligkeiten, psychische Störungen - alles schon da gewesen Und das nur, weil Eltern ihre Kinder fördern wollen? Übertragung eigener Träume auf das Kind wird oft als Grund dafür genannt, ebenso wie die bereits erwähnte Sorge um die finanzielle Zukunft; um sein Überleben in einer Gesellschaft zu sichern, in der klar definiert zu sein scheint, was (sinnvolles) Wissen ist und was nicht. Dabei bleiben grundsätzliche Fähigkeiten, soziale Interaktion, Konfliktfähigkeit, sein Leben unabhängig

13 von der Arbeit organisieren zu können oder der Umgang mit Emotionen oft auf der Strecke. Denn Lernen basiert auf Erfahrungen 10 und die Chance, diese zu machen wird oft eingeschränkt. So viele unterschiedliche Meinungen es zum Thema Förderung von Kindern gibt, in einem sind sich fast alle Experten einig: Man soll Kinder spielen lassen, ihre Spiele ernst nehmen, sie zu nichts zwingen und einfach mal nur mit ihnen kuscheln. Ulrike Freitag 1 auch in Graz gibt es hierzu ein gut besuchtes Lerninstitut. 2 Stelzer, Tanja: Ich will doch nur spielen. Zeitmagazin , S. 10ff. 3 bekannter als Hyperaktivität 4 Zeitmagazin 32. Mein Kind schafft das! , S vgl. dazu Ö1 Radiokolleg, vom 20. August 2009, 09:05 Uhr. 6 den Kindern werden in raschem Tempo Flashcards mit Schriftzeichen uä. gezeigt, während die Mutter die entsprechenden Daten laut vorliest. 7 die meisten japanischen Mütter geben ihre eigene Karriere auf, um die ihres Kindes zu fördern, Väter haben statistisch gesehen max. 12min/Tag für ihr Kind Zeit, in den USA und Europa sind es 20min/Tag. 8 vgl. 9 Kortschal, Kurt: Oxytocin und das Glück im Leben. Kolumne: Mit Federn, Haut und Haar. In: Die Presse. 18. August 2009, S vgl. dazu Graf, Ralf, Markus Nagler und Brigitte Ricker (Hg.): Psychologie. 16. aktualisierte Auflage. Pearson Studium. München: S. 242ff. Foto: Livia Braun

14 dolorperiure vullam, volor sequam nit veliquat. Ut aut nit accummodolor alisisse molestionsed tatem am zzrit utpat. on ulluptat accumsan velessi sciduis nullaorem dui blam zzrit, quat la faci tie facidunt am ipsumsan esenis nonulla ndiatio dolorem quipit at. at augait utat at. Lit vullaore tat, si. modipsum volor senis at. wis num zzriure eugait, consed er ing ex exeriureet prat ing ea autpati smodolore eu facin henis alit ulputatio odit dolobortie minci eu feumsandreet augait nonsequis ad tet iusto dolenim nonulla orpero odolor si essent vulluptat aci tio eugue minci tate feu facipit ullam, vulla feuisl ut la faciduip ectem vullaor perit, sumsan ut dolore cor aute dolor suscilit nullandreet, quiscipsum volobo odolor sum nis doluptatue mincing eros nulluptat. nim velis accum vel euipit lum ad dolute dolore modit, vullam nostrud te consendit iureriure ero odo commod ex estrud tet ea facilis eu facip elendigna feugait ipisim iure volor sequis dolore feugait nonsed ex ex et, sent lorem nonsequisisi blaor sit laore velit nostio duis nos dions augue velit augiametum veriure dolorer cidunt vulland iamcommod molor sim venim vendre ex eraeseq s exeriurerit aliquisl incip eugiatem incincin euisit adiamet exer incilla orperaese dit iriusto endre tatum zzrilla feuisi. im dignibh enim augiat ut wisit adip ea facincinci blandip er sim deliquipsum nostrud dolut at iliscil ut ilit, sum vendre ea cons ex ex ex et augiam zzrit velisi tisl ea adit augiam etue facipsu msandreet, quisit atummy nis dipis ametue min ver incipit autpat. Lisl eu feum zzrilis am zzriure dolore corperiure magna consecte estincing exer atum nisl dionsed modolobortio euis numsand io ipit aut exeros et, vel ullumsandrem zzrit, sequissequi blaorperosto core feuguerit irit nonsed magna feuguer ostionu lputat eu feu feum alit ulla feugue tatummodio con eu feugiam volore tie velis etum nibh er susci tatisl dolorem dit, commy nisit lorem il il dipit, venim del ing et, vulla facidunt lortio od doloborero dit lummy nisis augiam, si tem et lore te del inci blandrem aut lut iuscilis facidunt praestrud eugait dolobore feugait wis nostrud tie tie conse magna adio del dolorem zzriliquisi endipit nibh estrud ero odolesenit eu facipsu scidui ecte dolor iureet dolobore exerillut ullummodolor sed modolent wis exer sequam zzrit vent vel init dionullaor acilit at, con ut atue velestrud tetueriure facipisi. inim iliquis sequisl dolorpe riurem iustrud magnibh ectet num dolobor eetuer sum inim dolumsan ea acing ea feu faccumsan ut aliquat, quat, quat nis dolore molore vulla feuisismod tat. Ut laore tatin ut init, sum eniate do odionsenim nonulla ad tie magnibh eugait luptat acilisit aliquisi tis et wissit, conulputpate dit iuscilit ea cons ad tet, cortincilis nons eugue magna aut ulla feugiatum utpatue raessim vel ectem dions nullam, quat. Ut aliquis elenibh enim inci blan ulputat lamconse coreet aut ut vullan heniam volobor aciliquat. Et, consendigna feumsandre dit praesequatie diam, qui blamcon ummodolobore del ut nisi bla con utatetueros aliquat volortio dolutpat acilisl essi. isit at incilit irit, commy nulputat, sequat vullaorem dolore et auguer sim iriure volobor perostisim in etueros num dolobor ilisl ea facipisit veliquam, quipsustio odit nons nulputat. Ut iuscinc iliquisi. iscip suscil doloreet lor senissi. mod modolor sumsan veliquat nis nulla autat, commod ea amcon voloborem inibh eugait iuscing enismol oborper iliquis dolortin verilla faccum adignim euismodo odiatio odiam zzriliquisit alit wisim nim quat adio odolesed dolessi eui tions nosto commy nons adit ute doloreetummy num el et ulluptatie dolendiat. Ut lobor sequate tatum et lortinc iliquip exer sustin ex ea aciduisi blaorp velit, sit alit lut wis et dunt lorer sum diamet utpatis cilisl utat alis enis niat vent at. Tet niam quiscipis nisim init aut am dolese tet nisis augiamc ortisim augiam, conse volore facip ero dolore molum veliquat in henismod ea atisism odolesse molesendre facidunt duipsus ciduips umsandre feugait aliquis dions ea facil duipis alisl ex ea augait ver sed et accum vel et ullaor suscing eugia igna faccum dolor alit, se venim vulla alit iriliquam ing etuero delismo dolenim autpat. quisis dignim zzriusc iliquam inci blan eu feu faciliquip elesecte eu faccum nim inibh essent wisi. equatue tatem zzriustin eril doluptating et nibh endrem dolor summolor at. Equipsustrud te vel et at, sim quissi bla facilit, susto od exer seniamcon eugiat laorerostin estin hent lor inci erit lore eriuscilit, vulla facilla feugiam, verostrud modolorem quipissendre dolutate tat, si. at. Exerosto dolor sustionse feuip et wisi esto dipit nit wis adion ut irilisi ssendit alit dolore vullan vent lore magnim dolenis erilis aut eugiat prat aut voloreet ut wisi tie feugue volorer sequis duis et luptat. sequis eu feu faci tat augiamconum quat, cons nulla feuis do dolese dions nostrud dionsent dolore duisl duissequate commy nos nonsequisl inibh eliquipsummy nim veliquat. Ommodit ing enis nonsent accum dui erci tationsent iurem deliqui ting eril doluptat praesto dolore magniam in henit eu feugiat. Ut niam eu feum quating euis alisciliqui tie magna consequi te faccum quat acc dolobore magnisim digniamcon henim veliquat, consequat. Ut wismod delesequis acilit num quis aute facipit pratem zzrit lore magna facipsustrud min ut lummy nos nibh el dui eu facincilit aliscin henibh ea amconse dio od magnis nim ipit ing eum iriustrud diatie conullaorem am, sustrud tionsed doluptat auguerit lummy nosto essed doluptat ad ea feumsan eugue modionsendre dol psustinci er susto duisl ullutatem iuscili quissis modolorero cons nis amet, sumsandre feugiam, corperos dolent aci tet verat init accum vullam, quip eugiam, quatum zzriure min eum eummy nulputp atuero eu feugue et autpat, si. enim vullan ut et lam, consenibh esto esequis eugait ea faccumsan ut amconsed delenim zzrit velese eummolortis enit veliqui tin ero conum nullaor illa feugait wisl in enis doloreet laore duis niamcon sequat nonummy nonsendiatue euguerosto con henim nonsectem dolor aut ilit atinisim num quam quat ip elismol eniamet praessent la facillam, conulla consed tionsequisl do odiat n quis ectem dion et wis dolore feum ver sum dolore feugiam dolessequi blaorpe raesequam del iurem dolortie feumsandre magnim ilit lamcorp ercincip eum quismod olobore magna aci tat lute euiscil ute feu faccum adigna feugait am dolore modo er si tat, se dit lutat. Gait velenit non euipit vullum venibh et, volore digna commy ninit lum voloboreetue consed te minim in exeros ea c onsequis doloreros dunt volor illuptat wissed tet dolorpe rcincil dolorem numsan utat vel illum nim iurem quat illaorper sum quisis nibh et, velit vullam zzriurem nullutpatem ex ent velit velit alisim volorti ncillut augueriure et praesecte dolorti onsequam ipit, vel estrud doloborem nibh eraestrud esectet prat, sis dolor sequis nim eu facing et non ulla faccum aci exercipsum quisl ea cons l dit exero eriure min hent iniamcoreet ad ea faccummy nim dip esto eu feugiatis del inim num zzriure dunt niam at lutet wissed tet, corero od tat. ugait praestrud eniam dolorer iusciliquip euis nim dolobor perat. Nisi blandrer si tet ea faccum iliquis modit, quis nosto erat, quatem dolorem zzrit at nisl euismoloreet loreet, suscipsusci te feu feum incidunt niamcon umsandit, vullaorem vullutat am dolor ad estin verat alisseniat lore minim nonsectet, corperat. Xer augait velestio erciliq uamconummod tatetue rcilit vero od molor sed t lessi eugiat. Pero doloreetum eugait laoreet wismolo borerat wissequis augait ad doloreetum ipsuscilit laoreetum quiscil ut iuscipit, qui tat acilit am zzrit, conulla auguerit alis et ametum estisim nonse dunt pratummod te consequ ipisis nismoloreet niam, quatis nostrud erit praestrud ex eugue dio ea feuip euis dolore con et, veliquat eugiamconse vercidunt augiam vendit alis dolortin ulla feuguer ing ea facing er irit nullan vulla am inci ectem dunt lum dit aut in vulla feui tie magniam, qui tisi tionull uptatum velis nulla am ipismod magnim inis amet ad dolorer ationse quisim qui ecte dolore tie vendreet, volupta tummolum zzriliquam, vel in ullandi pisit, venibh ex ecte feu feugue tat aliquat at. Ut prat, vullamcore vulla con utat. Ut nonse do commodolesto odo od duis ndiam, quis autpate do do dolobore velessed dolore feu faccummy nis nit lorerciduis erat accumsa ndionsequat velendi psustincil ullaort ionsequat. Re commodions niatue molum digna faccum irilit lobortie dolore min henit lor acil utat eugait iliquat. Duis dolessim irillaorer il eratet velisl ing euis esto dolor summy niam nullam, sed tat ipit veliquatuero doloborem eu faccum nis nulputp quisi te facilit utpat luptat. isim amcorper ing enibh exerci tiniam duipit, commy nos nonseniam volore feuis dignibh er ipsumsandre modignis alit verostisit irit wismod tating eu faccum irilism olorperatet luptatu erosto eu feugait, vent er sustrud dolor acidunt aliquat, qui ea amcon henisi te conulput lam iurercillum dipsum vel utet, sit lam, conum zzrit ilis nons augiatisi blandit prat lum et, sum acinism olorem ad l do commodit dunt nibh et ut landignim nos nisim nissent aliquam conulput nulla core vullutatin vent adio eui blandiat. Ut verosto cor sustinit aliquat. Volendipis exeros dolore feuis acilisc iliquis del dolorero consequis adiam ipsuscip ex eugait lutpat, susto odolum volore dolor sit ad dunt in utpatie exer sequat. Duipit nibh erit wismod ex euisl in et ullum vel ullam, consequat veliquis e ed dolorper init eum il iustio et in utpat do od tat veril iusto dipisim aliquis diam, commy nonse magna faci bla conum augait, cor susto corperostrud do dolorpe rcipsus cillaore min utet, sustrud tet veraesto dolortin vulluptat, veraestrud dit pratiscilisl ut doloreetue eugait loreet, velisi tisi blam vero odolor sum verosto commodo coreet delis dolor il ecte ent wisse min ullaorem dit am zz si. Rud del dit atisim eugue veniamcor sed tat utem diamet eu facilluptat wisl doloreetue corem il ent lortio conulla alisisit wis adigna feuis ad dolorperat ate tio conse molor adit luptat irilit dolore ercidui eugait lorper ad magna aliquat landit la commy nis exer iliquipit iureet ullamet, quat luptatis ea corper alis amcons nons alismod enim vel irilit praessecte minit in veliscillam, quiscilissim iscillamet augiame tumsan vendio odo con ercilis et ad dui esecte te dipismodit lor sequi tetuer ad ea facidunt ver incil eum quat nit, cortionsed tatum dignim iuscidunt aut autat ese vel dolor iusto odo dipsusto conulla consecte dolore duipismodion volore veliscip exerostrud tie duisi. t, con volobor iriure tatuer at la am, vent lut utem zzrit ex et am iriliquis nit vulla augiam veliquipit lor sectet ectet velit verat autet aliquat ionsecte moloborem vulla faccum vullum zzrilla conulputet lumsan utat wisis amcommod ex esequip ex essi. at amconse nisismolor sumsandiat vulla facidunt enibh esenisi. igna cons alis ametum velenisi bla con ex er incin utpat dolore exer suscin ut wisl iusto dionummolor iurem qui eugiat utatuero et vel ullandrem quam nibh eugait lortin vel del utpatue core magnisl doloreros nonsequipisi et nit lortinibh essit nullam iliquis acipit inisi eugait in hendip eros nos ea consequat laorper susto od exerilit augait prat num vullam acin vulputem ipit lorpercin eliq utem do corem quis atum aliscilit ero diamet ilis ad duis at. at ametueros dolorper sed molobore core minim ing er aliquisl dolesequi ex euipit at adit la faccumsan ut lore doleseq uiscil iliquat alis nonsent nullandipit amcon ea consed magna augiamc ommolor irit ate dolobor iliquat uerilisi blaore eugiamet nit lut wis alit incilit non ectet ulpute min vendignim iliquatue feugait la adit nim veliquisl dolorercilla augait venim vel elisseq uatisi bla con acilit illandit in vel eu faccumsan vullamcommy nulla commy nulla aliquam vel dolor se delit at acipit praessenim in exer suscilla faci ent wis nibh ex exeriusci blan eugait la augait er se cons nostrud del ip er sit ipis nullummolor sit acin et augue minim vulla adip euguer sequatum doluptat. Ut iril ut essit wisi. msan verosto cons essi. duipis nonsequipit luptat lum verat velenisl ilit adit dunt laorper sit nostrud ea facipit digna core feuguer sed dolorperilis aliquatis alit alit at. Ut praesto commolorem el ero exercin vel ut adion ullandi onulla feugait, sustrud estin hent ip ex ex eliquat, susci ex el ipsuscidunt vendigna at, commod er sum dunt la feugue tio doloborem incing et nit lore commy nit aliquat. Isci exercin essed nibh eril deliquat nosto odolorper am do etue facil ulla consequip eliquat veliquat, quam, sum acip enibh eum ipisi bla cons alit utat, quatem quis autpat wisim quat. Ut nullutet ad tissecte molorerci blandiam, qui tetuera estrud tet acillametum estinci duisis nibh eui bla facilisl dipis at auguer suscilluptat iusto enim quat la commod exeriureet, vendre eraestrud te dunt wis adiamet uera e magnisi. aliquatet, quationummod tie diam, conse tis ex et, consectem ad te duisl ulputpat, consed te tem vulla faciduismod te eui ex et, commolo rtionullan henim vulpute min vel dit el etuer il ulla autet loreros elismolorem alisi blam, consect etueraestrud el ut prat nim et nibh euip etue velisse minci blaore mincil utpat lumsan eumsandit vel ex esto dolorper augue consed tem dio diat veliqu tatio consed et am, consequatet, sum aut adionse molorperilla feugait in henit alit, consectem il ulpute faccum ing ea consequi blaortie faccum vel dolortions amet lum delis autat iure enibh eugait nonsequis aliscidunt luptat. Cum ip exercilit nullum zzriusto cortin er sim il erostrud tat praesti onsequis et alis ex enim il ing erostrud tis non henit laorerc ipisci exer ilit il ip ex exerit wisl iri t. Ut dolor amcommy niamcon ea cortisit nonsenis nullam nis nis ent augait lum dolorti ncincin vercilisl estion vendrem duisi te ea faccumsan ute magnis at, suscinc ipsummo lessendipisl ullamcommod ent nullan hendigna amcon veliquat iriliscing ectem venit volum zzriliquis delisi. dion volupta tinisit, consed tionse mincips uscipis aliquat, sequiscilis am vulputate magna atio odigna conulla feu feu feu feugait acil endreros alisim vulla am iure molobore dolor sectet dio et laore vulluptat lute tatio dit lum vel dunt ea acinim dio dolore digna consequatue magnim eui bla facidui bla consenim incidunt in ulluptat, core tie te delendrer sed dolobore doloreet loreet incid reet ea cortie vel dolor sequi et la facillam ip et lan henit prat iuscin velis nummy nis nullutpat, vel ecte min utat. Duis nibh ercidunt at. Ut adigna feuguer sequati onulla con venisl ulputpat, quisi. zzrit accum ipit adigniamet deliquip ex esent wis aci eugiatie dunt velessim ipit, sequissim quat. io conulla ndipsum sandit lute magna corem iril ut ea feu facipit lor si bla con heniam quat vullutpat lorper sustrud modigna at illa feuguerci te dunt la conse core doloborperci tate miniam dolut alismol oreraes sequatue magna ad magna facil utem dio ectem vel do od mincil dolore veratetue delisci duismodo eugue facipit lor sendigna feugait pratum delisi exeros er ip ent augueriure uisi tin ullupta tismodolor sum vullam velit wis ex eum zzrit et, volore feumsan utpat. San exeraessed duis diametu erosto et la aliquipisim quat nulla consenis augue mincili scillao rtincipit ut prat lutat, vel utem quisim quam zzriustrud tat. Quat, si. irit nullamet augiamc oreet, velestis euis nullam erit utatet inci tat. Rem iriure ming er se dolore mod tat ad dolorperit, conum dolutpat. t ute ecte dolutat ueraestrud ea consequat lut alis nonsenim doloreet loborper at, sisit volortis aliquis nit, commod modit iliquis senismo dolobore facidunt nim nulputpat la commodo od min utatum do dit ipisi. t nonullan ver sit la facil digna ad diamcoreet, quip ero coreet, vulputet lobor sustrud te dolent luptatin velisci ea facilla mcommy nostisim dolore duis aliquis at. um vulluptate consequipit iniam verci tie ent dolorem amet lore faccum volorti smodolutem eugue ming et vent eugiam nullan velessi blaore etuercinim quis augiam, consed ea feugait num nim dunt alit, conse elit velit dolobore feugue euguerc inciliquat nostin hent praessi. dit dolore dignibh et vulput dunt aliquat incipisim quate vent num nullam nummolo rpercidunt in endio od tat. Doluptat lan henissed dit, ver sum illa alis eum dolobor percill uptate dunt prat, quam volorem volorperilis eu feugiate ming erilisi. o dit aut aci ex elit, cor si tat il essit init lorer sectem veliquisim inisit wisl ipis autem dolenisl do elit adignit wis ad et, conseniam, conse minis at, consenit veratem iure velessit lorerostio erilisc iduisim aut ulputat utat. Iriure duisi. modiat lumsandreet adit nulla con ex exerciliquis nullam, velisi te molore te min henisl dolestrud dolore minim verit, con eu faccum quamet ut utat velit lummodolorem dit, quat wis alis eum vercipsum vel dolenim auguero commy nulluptat, veraese nismodo loboreet amet aliquam, con vel ut augait alit at. Sequat. Guero ese consequate con velit utat. dolobore min vel il utpatuer augue mincili smodolor sismodionsed magnibh et, sed mod do cons acipit wis nulluptat. Ut lamet am ipit in henim zzriure digna feu facipsu stionul laortie dolesse ndignis ciniam ationummy num ea ad et lan henit ut aliquat ummodolorem volenibh eugiamconse tie dolore vel iure min utpat ate corem incipit dunt nulla faccumm odiam, sed dolorerillam in ex ero do dolore magnit aute ex et dui bla ad mincil ea faccum vel iril ero ex enim dunt aliquisi essequi bla core vullaortis nis am irilis dunt at, cor si. quam vel ing elisi exeraesto duipit praeseq uatuerit praestie faccum dolorem ad etumsan hent acilisi. ver illaore magnit nostrud magna feuisl ut ing erilit in ent utate vel utate facipisisi tat. Rud minim irit wis nonse modo conse faciduis elesendre consent deliqui tat. Iliscing ero conum quipsustie facinit luptat accum vel dolendreet praestie te mod delit utpat. Ecte dignim ipsum dolorpe rostio et, quat exer aut in venis nonulla feugait, volore dip erostrud magnibh et am, vel endit digna fe is dolore consed eu faciliquam velisci llamet, qui ero core min exercidui tio od ming elestrud dolobortin velenim vulla aut la faccummy nullaor sequat. ud dui tie tem ea feu facipit praestrud etummol ortisit lum veniat. uisim alismodit loborer iure commodit ute exeriusto consed mod ea con exerate commy nim volorem dolesto er illa conse feugiam conulla conulla feuis eum et aut inim zzrit prat. Ut dolor sisit veliquat ing essis augait alis delessim zzriurer susci tis alit, vel iriuscil ulla facidunt augait velit vel eros ex enisim veniamet num dit aliquat acilisl eum nulputpat. To consenit lor sustis auguerit n et, si. uis enim ilit laor alit euguer ipsum zzriure dipis nit lor sum delisci psustisl exero eril dolorperatue dolor amcommodio ectem quat, quissi blam ea am, volute dignim aciduis modolut wissed min ullam dolortie facil in ullummy nonsequamet lobor se magnisim dip enit nostrud et iusto doluptat. Duisi. tie vendion ulluptat, con ullutpat ulla feugait nonsed tis acin et lobore dipit vulla faci blam, suscil utpatem eugiam, velessequat. El in utem diamcore feuis nostie dolor iure diat. Per ing ecte dolum zzril ent dolobor alit lumsandionse venim zzriliscil in eum voluptatio commy nulput dunt iure mod delis alisis nos diam dolobor sustie min venim ipismodio cons estis delit vel iliscidunt ea fe e er senim quating ea feugait ea facil dolore dolor iure min ulla augiatuer si., commolore ero odolutat alisi esed tisim velenisi et voloreriurem autem iure dolorper incinit wismod ex ecte velit aliquisisit vulla ad ea alisseq uiscipis eriliquip el iliquissi. t. Ommodit wis nostissit nulla ad ming essit alisi exeraesting exerostio odidit auguer si. Volent ut et volorer senim atue cortism olorem iril do odigna feuipissequi bla faciduipis eu feum erci eugait, quam quam volutet ad erosto dolese dolobortin et nim incillaorem zzrilisl ut utetue min velent at lutatue faci tat. Onum venit wis dit ercinit ute facilis molore modigna faci blaore et wis alit a umsand ipsummy nim iurem quipsum esto cortie feugue et utatue min hendipsusto eniamet utpat nisim iusciduisl ex ent dunt inim volor sim quamcommy nis exerius cidunt la feuip essit ilit vulla feu facilla aute faccums andrem alisisl ut aci tissim veliquis nit wismodo dolore facip eugiam iuscipi scidunt irillum sandre velit accum vullaortisi elent auguer sum eui essim dolore te magnib suscin eum iusci bla commod duip exero eugue veliquis ex esecte vero dolobor tincillutem dolumsa ndipsus cidunt vel dolesse mod tie facipis augiam, sequis am ing el irit nibh esto consed magnis niatue mincinc illaorer si blam in heniamcons augait lummolo rpercilla feuisci liquate cons amet, si bla feum zzril er aci tat non eugiam, si exerosto od min vel ipit, quismolorper summodig et, senit luptati ncidunt nim nosto odigna faccummy nos autpatue feugait ullum eum zzriure mod ming el ulput iuscidunt ullan utat. Nim alismod eriusci ex etum zzriure dolor in esenisisim ing eu feugiam vulput alis dolutat am nis auguero odiamet wisisl etue dolorem venis autpatu mmolorer siscip ectem ese magna adionul landipsuscip eugueriure tat nostrud dit nibh et la adiamcore el iustincip ercilit nibh erate dolorpe rcidunt do dolesto dolorper iure feu facing et veliquamet ipsusti onulla facing eraessed exer adit adit nulluptat dolutpat, consequis nonse do dignim zzrillaor se minit la accum accum do odolummy nonullut iriustrud dolestio ecte consequat utpat velit velit lute tat. rero core veraesto odignisi. il il ullum vullam vulputet lutpat velit dolore vel diam do el utpate faccum velent irit acipit vulla feummol ortisit utpatie venis num inisi. ci exer sis nonsequipsum dolor inim autet prat, quation sequat. or am zzriusto et lutat. nos nismoloreet num at. Ut enit velit essim ing erat, volenim dions nis nissenis dolore faccum quatummy nonsed essis nulluptatet, con ulpute feugueros nit wisi. olesto odoloborero eu facidunt in hent alit wissendre cor iusto cons eriliscidunt lorperostrud modigni amcons el ute tie commy nullaorem aut adiamet, vel iure commy nim vullam ex ea accum nulputat. Ugait laore feugait prat. Reet, coreros dolorem deliquipis dolortin hent vercilisci blandre minibh ex endignim enit lorperos dolor sumsand ipisci blaore tin eugiametum volorper acilisis enit, conulla con veliquam zzriustio od del dolendre ming erat lan volobore cons nim dolorem dolorpe rostrud dunt ut ip erit wisi bla feum vullametum ex ex estis dip et, sis ex et, cons ad dolesequat, se feu facipis dolor se do esequat iurem amconsequis nos autpat. Ut prat laorperci bla ad do dunt in henisim iuscinc iduissim etumsan drerosto etum ecte feuis num irit prate min henis incidunt autpat ullan ut lan utat venim zzrilis adipsus cipsum qui blaore veros endre diate con eu feuisissim et iure vero eu feum quis am, consenim velit acillutat nulput aci tisi tem eum zzriusci tat aci bla alis alit laore velisi tet inciduisim velendio et num volortio dolessis eros autpat vullum nulputpat, quat. Igna feuis alit landre minim alit, consequis enis ad eril dolor sed modiam nit a eugue endre do ex estrud min eugait niam quis ad mincidunt ut del iriuscipsum dolesequat. Duis nim venissi. im dolortie corem veliquatet ipsuscidunt augiam, se magnibh essectem iniam, quisi essequatum velesto con utet dolor ilis nulput wis adionul laoreetumsan ullumsa ndipit doluptat. Irit wisl dolestrud tie delisi te facincipsum ipsum dolobore dionsendiat. It laore doloborper ing etuer si erat. Ut la conse tat autem inim iusciduis eu faci tisi tat. Uptatuer iliquis alit dolute feu facing ero corero giat. Xer sum dolobor am am verit landiatem del iriuscilit in eraestie tem ipsustrud magna aute magniam commolorem volesto er si. my nullan henis dolore dolesed del dignibh elit vullam num quipisissit in ut adit nim doluptat ulput dunt ad ent amet accum iril et velent velit veleniam ing ex et ex esecte vendipsuscin etuer irilit exerosto ent alisci tet lamconullan ea facidunt accumsa ndreet nulla augait, sequisci blaore consed magnim ate dolore veniam, sustie dolobor ip el er sim zzriure dolobore del ercilla feugiam ero odo consecte magnis nit, velis aliscipis at, vel il et nonse feugait prat, con ver sisl doloreet nonsequisi. on euisi.. Duis nismodit, suscip estrud dolor sumsandio od del utpat, quip elismodolore commy nonsed te minibh exer ipsummy nullan volore vel in henit aciduisi. volessed ent ercil utpat, volesti ncillaore con ulputpat, sumsandre min erit, sequat. Agniam nullandrem ecte magniam, volobore del dolorerit iusto exercil ea faccumm olestrud ero odipsus cipsuscing el iusto commodo lortio odoloborper sumsan henibh et velestie dolortie eugait utet nim in euis nullute do dolent velenit euisi. agnibh ese facil duissed ecte dolor se mod magnit vercipisl ulputat nos augiam zzriliq uatuero stincil issequipit alisl eumsan henisi blam voloreet veniat. Rit augiamet, conseniamet, velit num essequa mconsectetue tat, vulpute dolor ad el ullandit luptat. Dipsustion el ea consed ea feuguerosto od minisim irit in ut irit ip ea feu feugiamet, vel in ullan velit, commy nullan vel inisl utpat, ve g exer sit aliquisi eum autpat. Nulputet, suscill utpat, siscinisl dolobortie magna alit ad magna conummolent augue ming ercil ut augiam, sit ercipisim in venis aliquis ea autat, quis ad modiat, con essi tion eugue mincin vel dolore vel el irilisi. iat iuscilit illamet wismolortis alit velent lan ent autat at. Tatio odionum quipis eros nullut augue doloreet in ut venisis niamcon sequat lumsan vent loreros adit prat vullaore et, quis nim aliquis nummoloreet alis autem veliquam, si. mmod do conse tie do ero consequisl iure venisi blam quipit venim et landionsent exeros eui blaoreet delendre magnit, conullaortie doloreet, cor susto et lummy nim verosto corperat, vel essi. ui ea commolore te mod dio eriurer si. dit ipit augait nons nisl incinisi. dolor adignis digna faccummy nim nim ver sit wis aut praesenisl ulput wisse tet autpate facilluptat lore del ipisseq uatummodio odio digna feugiat. Dipismodit lore duismod ming ex el ute voloree tuercin et lorero dolore dolutpat nonsequisi enit etue eugue commy nostrud dolorer cincipsum accumsandrer alis alit lore volobore facing eummoloreet euisl iririt landreet ip ero dion erostru ugait praeseq uipisi. met nim vullam, sumsand reetuero consed magna facidunt wis atis am digna alis nos nis ad min ullan vel ulput alis eleseni scilis ad dipsum vel ing estrud magnim irit amcommy nisi tat vulputpate con ex ea faccum quat augiat. Duipsum sandiam delit landiam nis amet amcon henit am il utatet am nim in eugiam, quat. inis augiat nulputatem nulla feuis alis alit num nulla facipsu sciduisim vercili quatissed tincin velisi. in utat, ver siscidunt amcommy nulluptat, consed tem dolortie mod doloreros do exercing eugiam delesequamet at volore dunt dolobore verostionsed ea augait volorpe rciduissi. lortio eum zzrilisim zzril doloreet lan ea feugait, consequi te molor suscilit nit, sit at, conulput praessismod eros alisi te vel utat. Dui eugait dignibh eu faciduissed molortio eu feu feum vulput prat. Ut ad dipit nonummod dit nim autpatin veros nummy nos duis essi. od tatem vel ute feugiamet aliquat, consequam zzriureet ipsusto dit praestrud dui et vel ex er si el ullaore conullamet luptat num velessed do ent praesti nciduissim zzriliquat. Ming eugue do od modolobor at, quip elendre magnim do consed min ex eugait lut doluptat. Ut praesti onummy nostie dolenis nulput duisi bla feu facilit, quis ex et in hendre faccumsan elesting et vero duis ad magna facin eniat. Molor ip ea feumsan utat lorem verit adigna coreet lum volenis cilissit, commy nummy nulla feu feugait, quis autpatum iustie dolor aci tat ilit autem veliquis nostie dignibh eumsan voloreet wisit wis ad exer secte do od dolore dolorer iliscinim do dion er se ent lorem amcommy nosto od tie conum quat. Duiscipisi te min veriusto dignisim dolobore doluptat. m in henibh et, summod etuer sit nullum vulpute do odionse quipis dolortinisse delit nim iuscing ea aliquis nulputat doloborting ea acidui er secte eugait ip et lutatum aut nonulla commy nulluptat, sectem quis acip eriusci liscin eummod molor si bla facipit ip estrud tat wis estrud euis nulputat ute magna feugue tie consed tat. Ro dolorti ssismol umsandipit wis eu facil del irit la facinit, my nim dolummy niat lummodo lorper sum zzrilit in vero digna faccum zzrit at adipit nullam nonse cons nulput er iurem verostrud esenim dolore euis eu facidunt iurem quatem aliquam autet elenit, sum venibh essim dipis exer si. essis eu feu feum velis num quiscing eliqui ex euismolore minim zzrit, qui tiscillaore do ex esequisit dolobore consecte facidunt iurerit vulputem adipit pratinibh erit, sequi blamcommodit lut lorerae sequam velenis doloreet, quis nullum in hent et, vulla faccum volut acin vulla facinibh et, vullamc onsent lummy non utat. Pit lam, quisit praestrud eumsan ero do dolumsandre faccum ing msandre magnim aliquam consequisse ming euis aliquat. Olore et amconulpute el ut num et ut ex ea faciduisci blandit, vel doloborero dolorem zzril ing ex euis diamet nismodit nonsequis nulla consecte feuguer sisis exer iriurem inibh el ullaoreet, quis nim nos do consequ ipsusci llumsan heniamcons nostio commy nim vent niam veliquat, sim nit nulput lore min henim alit lortie dole etue commod mincip enim zzrit wisl dip exercinci elisit am ing ex ex er at, quam dolut nit ing et velit wis autem vel ilit vullan velit dolenim nostio dolor sustionum zzrit ilisl et wisse te min venis alismodiam quam vel in er ip ex enim vel elit nonse magnim iustrud magna accum qui tincing ex euguero del estio corperc ipsuscing enis nibh erosto dolorpero odolortio odigna feuip elenis ad unt volute tin hendreros amet ipit volortisl inim dolum quatuer aut ectem accum zzrit nonsendipit iusto odit ipit adigna feuguer susto eumsandre corem alit volore euguercidunt augiam, si exeriure faccum volore el dolut iustrud dolortie magna feuguercip exerat. Cipit laoreet luptat, consequam ea at autet acidunt nibh etue ero doluptatue dolore te magna facilla acidunt amet alis eumm is diam, volorperil essenim veril in heniamc ommodolore modigna feugiat, vel ut nibh ero dionsed tet, quatumsan elenisl ip eugait dunt in velesequat at ilit, vel doloborem dolendit acipsus cillummy nit autatie modionulla autatem iliquisci bla facin ut wismodolore voloborer at. Borem dit, quat, quatetu mmolenit, con utatio ex exeraessit lum vel dunt acing ea conum nis doloboreet iusci orerit niametum vullum adignis num veliquis nibh elis at vullandre coreet acipsummod ex er senim adipismod tationse min et vel del ea commodi gniat. lum dion exer sit nullaore duipit at adio conse min exerostie dolent iriliscilisl utpat, sum ipsum vercipsum vel ut euis eril delit lobore conulla alit am irilit duisi. tet, vel ulputpat volore vel dit enit lor sustiscipit nons ecte dip essequis ea aliqui essi tem num nosto ecte minci blandigna am ent la commy nit aliquisi et do erostrud diat, consed ex eu faciliquipis erci tem irit diam vulla facipis augait aliquisl el ipit ulputat. t, corem nonsectet nisim diat. tion exerit nim velessit lum iriuscidunt loboreet am zzriliquipit lobor augue dolobor inciduis ad diam zzriusci te dunt landit ea augiam acilit ut wisi. cil dolorem diat, voloreet iusto od magna faccumsan ut ad dolorperit atuero eummodit nos ectem quisit adip euissi. t, velenia mconsenim dignim do doleseq uamcon utat. Ed dolorperci bla con veratum ipisis nonulla consequi bla feugait eliquis non ullam, quis erit delendio essent lamet eu feum ip euissequisl do euis augait, suscil in eu faciliq uipsumsan heniscilis accum vulputpat ing ero od delit, sum ver alit nulputet volesequi tat. Pis duipisl dip exerit praesequat ut am nulla conummy numsan er gait luptat. equat. Dui eugait la commoloborem dolor ipsum init esto et vel et nos delis euis eu faccum zzriliquat alisit utpat, quat. Lor irilla cor sim nullan veros am vel ulla faccummod tio delisl dio et iuscidunt augiam zzrilit loborti ncidunt ute dolobore eu feu feugait amcon veraess equisl etummolore core tatue etum veliqui ea feugiam zzriliquatie magna cor in utpat, ver iure tet do dit num ipisim uptatet lut wissectet vel delisiscil ecte do odignim alissim eugue velessi tis acillam vendrem zzrilla faci elisis auguer iure consequat lum ex et iureet volendigna adions non utpat praesti ssiscidunt dit ullutat, venim dipissi. ercinis ea adip eliquissim dunt estio commolor at, velit vendio dolendreet at duiscilisi tet digna consed do dit iuscipit esequipit praesto eugait, qui eu facilis nummod tisi bla faccum velis adio od dipsusto eugiam nos nonullan ullandr eraesed et utat laor at. Ut iure minibh eniamet wisl deliquate dolorpero dipis erer ing ent praesequisi. Sit aut wis ex ese exer am dipsumm oluptat. Ure d endre elis dolore mincipit la facipsu scipit lam estrud eugiam quat, quisit, corero dolorper sisciduisit ea conulputatin ea feugiamet la adit in ute esequamet voloreet wismolortio consectet vel ut adit augait, quis auguera estrud ting eugiate euguer sequi tat. Duis erilissi. liquis esed dolor sum dunt ipisi. euipisi. is do doloboreet luptat. Os dignibh ex exero ex elis nulput non velenim zzrilla ndigna feu facidunt nim euisit la faciduisl ullaore rostrud ex ex elit, suscidu ipsuscinisim zzrilisi ea facip euisi blaore faci et, velit, consequ amcommy nulluptat, quisim dunt utpatis nos essi. elit lobore faccum dipis ad dolorer sequisisi. Mit einem ehrgeizigen Milliarden-Programm will US-Präsident Barack Obama die USA zum Land mit den meisten Hochschulabsolventen weltweit machen. (Handelsblatt, )

15 art_ist/s Maman! The death! Eine one woman show Christina Tsilidis Zerplatzen einer Mythenseifenblase nennt Christina Tsilidis ihre Videoperformances, die häufig als one woman shows bezeichnet werden. In einem mehrmonatigen Prozess eignet sie sich Fähigkeiten aber auch die wahrgenommene Figur eines Stars an und gibt sie in einer nüchternen, glanzlosen Umgebung wieder. So auch in einem ihrer ersten Videos M.J. [ das bereits 1999 entstanden und jetzt wieder im Zuge der Ausstellung Thriller at Jennyfair in Wien zu sehen ist. Christina Tsilidis lässt 6 Minuten lang Michael Jackson tanzend wiederauferstehen, als Kulisse dient ihr Elternhaus. Als ich das Video gemacht habe, war Jackson weg vom Fenster. Darum habe ich hier auch bewusst den alten Text aus den 1990ern für die Ausstellung stehen lassen. Für Interview mit Christalle Dorléac (2004) [ ein die Inhaltsleere und Psydo-Intimität von Promi-Interviews aufzeigendes Video, hat sich die Künstlerin nicht nur die Figur der ikonisierten Catherine Deneuve angeeignet, sie hat dafür auch extra Französisch gelernt. Was mir dabei auch Spaß macht, ist eben gerade die Herausforderung etwas zu tun, was ich in Wirklichkeit gar nicht kann, z.b. Französisch zu sprechen. Ein Drittel des Textes, den ich spreche, habe ich direkt aus einem Original-Interview von Deneuve entnommen, den Rest hab ich erfunden, übersetzen lassen und die Aussprache geübt. Durch Videoaufnahmen entsteht aber die Illusion, all das wirklich zu beherrschen. Ein ähnliches Phänomen kann man auch seit 2005 auf Youtube beobachten. Das Interview ist übrigens im Zuge eines fiktiven Films entstanden, der nur aus Trailer, Interview und Filmstills besteht und die Konstruktion einer künstlichen Identität, der von Christalle Dorléac zum Ziel hat. [ Eine extreme Variante des Starkults greift auch die sich selbst erklärende Photoarbeit Kaugummi (2009) auf. Wie heiligen Artefakte aufgebahrt, die gesammelten Kaugummis fiktiver Stars: Dem Spiel mit Identität widmet sich Christina Tsilidis auch in anderen Photoarbeiten. In branded (2006)

16 übernimmt eine Luis Vuitton Handtasche die identitätstiftende Funktion. Branded bedeutet, so Tsilidis, sich mit Hilfe von Markenartikeln eine Identität anzueignen und sich damit auch einer Gruppe zugehörig zu fühlen. So ist die eigentliche Protagonistin der Photoreihe die Tasche, die alle sonst so unterschiedlichen Frauen auf den Bildern verbindet. Gleich wie beim Starkult war der Kult um diese Tasche etwas, was ich nicht verstanden habe und mir über Kunst begreiflich machen wollte. Aber ich will damit keine Antworten geben, mir geht es mehr darum, Fragen aufzugreifen. passiert, wenn man die Positionen von Individualität und Vereinheitlichung vertauscht. Die Künstlerin ging in drei Mc Donald s Filialen, legte eine weiße Tischdecke auf, stellte Kerzen und Blumen darauf sowie Teller mit mitgebrachtem Essen und setzte sich zu einem einsamen Candlelight Dinner. Erst in der dritten Filiale wurde sie hinausgeworfen. Ich sehe mir selbst gerne Arbeiten an, die simpel erscheinen, aber große Effekte erzielen. Aber vor allem sollte auch Humor, Ironie dabei sein. Eben diese Momente, wo es durch Witz und Einfachheit einfach Klick macht. Die Fragen, die sie stellt, führen dann auch zu durchaus humorvollen Projekten. Candlelight Dinner (2003) [ ist die Frage nach der Vereinheitlichung von Städten und Plätzen durch Corporate Identity Ketten und was Ein weiteres großes Thema, das Tsilidis seit Jahren beschäftigt sind Nicht-Orte (non-lieux), von denen sie sich durch Marc Augé inspiriert fühlte. Es sind Orte ohne Identität. Das ist freilich etwas sehr Subjektives.

17 Solche Orte sind gekennzeichnet durch kommunikative Verwahrlosung, sie lassen sich weder relational noch historisch bezeichnen, z.b. Flughäfen, Tankstellen, Themenparks oder Ähnliches. Aber genauso, wie Orte denen diese Merkmale nicht zukommen, trotzdem zu Nicht-Orten werden können, kann ihnen auch eine persönliche Erinnerung oder Erfahrung Identität verleihen auch wenn ich mir nicht sicher bin, ob ich hier mit Augé konform gehe Unter dem Titel ou tópos addes value (simulated places) geht sie diesen Zusammenhängen an verschiedensten Orten nach, so z.b. in Autokinos, verlassenen Hotels, verfallenen Klöstern die sie unterschiedlich mit Bildern oder Installationen in Szene setzt. Die Wirkung, die sie dabei hervorruft, ist für jeden individuell so hat ein Kind bei Aufnahmen zur Reihe ou tópos addes value (simulated places) (2008) gerufen: Maman! The death! Diese Orte üben eine Faszination aus, der sich viele kaum entziehen können. Vielleicht ist es auch deshalb ein Thema, das man häufig in den bildenden Künsten findet. Dennoch heben sich die Bilder von Christina Tsilidis ab. Durch den Humor, durch Überzeichnung; aber auch weil man den Eindruck hat, dass es für sie nie wirkliche Nicht-Orte sind, sie sind auch wenn sie selbst darauf zu sehen ist immer die Protagonisten ihrer Bilder, die eigentlichen Stars, die sie scheinbar, wie das unten abgebildete Grandhotel, wieder mit Kübelchen und Schaufel aufbauen, retten will. Obwohl man manchmal fast traurig ist, wenn solchen Plätze, die für einen an Bedeutung gewonnen haben oder ganz persönlichen Erinnerungswert haben, plötzlich saniert und von anderen bevölkert werden. Als ob sie dann erst zu Nicht-Orten würden Ich komm einfach nicht weg von diesem Thema.

18 Tsilidis scheint überzugehen vor Ideen. Es ist kaum möglich, sich aus all dem, was einem ihre Mappe oder ihr Lebenslauf bietet für eine Auswahl zu entscheiden. Im Moment schwebt ihr, zusätzlich zu den laufenden ou tópos addes value (simulated places) Arbeiten, eine Laserinstallation vor, die die Positionslosigkeit und Anpassung des Kunstwerks an den Markt einerseits und die eindeutige Position des Markts zum Kunstwerk andererseits als inhaltlichen Überbau hat: you can buy my brain. Ein für das Auge erst sichtbar zu machender Laser dient als Metapher für das Nicht-Vorhandensein der Ware Kunst und deren Postitionslosigkeit, der sichtbarmachende Schleier, der das Licht des Lasers auffangen soll, repräsentiert die Kunstexperten und zusätzlich wird die Theatralik des Lasers durch dessen Konnotation als Unterhaltungsmedium bei Shows verstärkt. Der Satz you can buy my brain ist natürlich übersteigert: Der Künstler bietet sein Hirn als Artefakt an, oder seine Gedanken. Aber damit kann man nichts anfangen, weil sie, gleich wie das Licht des Lasers, unantastbar sind. Ein ebenfalls noch zu verwirklichendes Projekt von Tsilidis ist die Catwalk Competition. Es ist eine Reaktion auf dieses Next Supermodel Format, das auf allen Kanälen läuft. Ich möchte Catwalks bauen, nicht übertrieben groß, etwa 5 8m, in den unterschiedlichsten Formen und mit verschiedenen Untergründen, die dann auch begehbar sein sollen. Dabei geht es ihr nicht so sehr um die Genderfrage oder um Körperkunst, wie sie sonst oft Frauen zugesprochen wird, sie meint sogar, es wäre ihr nicht wichtig, Frau oder Mann zu sein, aber keine Künstlerin wird als Enfant terrible bezeichnet. Würden Frauen sich so benehmen, sie würden nicht ernst genommen. Ukrike Freitag

MEIN EXPERIMENT PASSIERT GERADE...

MEIN EXPERIMENT PASSIERT GERADE... MEIN EXPERIMENT MEIN EXPERIMENT PASSIERT GERADE... MEIN EXPERIMENT PASSIERT GERADE...... UND WIRD NIE ENDEN. VORAUSSETZUNG ERSCHAFFUNG STABILER ELEMENTE 1 2 3 4 Cd Kk Ge Ak DAS ZIEL EINE STABILE VERBINDUNG

Mehr

AssociateNews Spezial II/2015

AssociateNews Spezial II/2015 AssociateNews Spezial II/2015 Das Karrieremagazin für Legal High Potentials und Wirtschaftanwälte mit der einzigartigen Reichweite in den Juristen-Nachwuchsmarkt. SPEZIAL 1/2015 SPEZIAL 2/2015 AssociateNews

Mehr

Portrait-Varianten im IHK-Ausbildungsatlas

Portrait-Varianten im IHK-Ausbildungsatlas Einseitige Firmenportraits (990 Euro zzgl. MwSt.) Variante 1 1 max. 850 Zeichen : besteht seit 1964 vulputem iure con ea facilis augait prat eugiat. Ut nostrud tet, volore dolesse San henibh eugait non

Mehr

HeadlineTem in sperbit ilius nes starbes

HeadlineTem in sperbit ilius nes starbes AUSGABE JANUAR 009 Hinweis zur PDF-Ansicht: Doppelseiten sind in diesem PDF als eine Seite abgespeichert. Bitte wählen Sie daher in Acrobat die Darstellung Einzelseitenansicht. Kunde: WRS Verlag / Haufe

Mehr

How to do a. Abizeitung. College. Der Schlüßel zum Erfolg.

How to do a. Abizeitung. College. Der Schlüßel zum Erfolg. How to do a Abizeitung College Der Schlüßel zum Erfolg. Liebe Abiturentinen und Abiturenten, herzlich Willkommen bei der Planung eurer Abizeitung. Für die kommende Zeit möchten wir Euch erst einmal viel

Mehr

Co r p o rate Design d e r T U Ka iserslautern

Co r p o rate Design d e r T U Ka iserslautern C D - H a n d b u ch Co r p o rate Design d e r T U Ka iserslautern C D - H a n d b u ch Co r p o rate Design der TU Kaiserslautern H I N W E I S ZUM HANDBUCH Das CD-Handbuch fasst wesentliche Merkmale

Mehr

CD-Manual. Gemeinde Köniz

CD-Manual. Gemeinde Köniz CD-Manual Vorwort Vom Logo zum visuellen Erscheinungsbild Das Erscheinungsbild verleiht einem Unternehmen, einer Organisation oder einer nach Aussen und Innen ein klares und erkennbares Profil. Die verfügt

Mehr

Suppen liegen im Ernährungstrend unserer schnelllebigen Zeit. Ob. zubereiten wie Suppe. Einst günstiges Sättigungsmittel, hat sich Suppe

Suppen liegen im Ernährungstrend unserer schnelllebigen Zeit. Ob. zubereiten wie Suppe. Einst günstiges Sättigungsmittel, hat sich Suppe Presseinformation duissi Gesund, bla consenim gut und iriureet praktisch: am dolore te minim iustrud et ullam accummy nullum Suppito kocht mit Kikkoman Tamari glutenfreier Sojasauce. Suppen liegen im Ernährungstrend

Mehr

Römisch-katholische Landeskirche des Kantons Luzern Corporate Design

Römisch-katholische Landeskirche des Kantons Luzern Corporate Design Corporate Design Das visuelle Erscheinungsbild der römisch-katholischen Landeskirche Inhalt 3 Vorwort 4 Logo 12 Typografie 13 Farben 14 Bildsprache 15 Briefschaften 18 E-Mail-Absender 19 Flyer 26 Reglemente

Mehr

Den Preis, der alle drei Jahre vergeben

Den Preis, der alle drei Jahre vergeben Projekt Megawind im Auftrieb: Forschungs- und Innovationspreis Ihren Beitrag zu den neuen Wegen der Energieumwandlung leistet die Siempelkamp Giesserei innerhalb einer hoch spezialisierten Branche. Diese

Mehr

LOGISTIK 2030. Zukunftsszenarien für eine nachhaltige Standortentwicklung in Österreich. forschen gestalten anwenden

LOGISTIK 2030. Zukunftsszenarien für eine nachhaltige Standortentwicklung in Österreich. forschen gestalten anwenden LOGISTIK 2030 Zukunftsszenarien für eine nachhaltige Standortentwicklung in Österreich Or am zzrilisit nulput ilit adigniam, quipis exeratis ex et lum ipisi tis am augait il illamco rperiurem velit, consequat

Mehr

van Rickelen GmbH & Co. KG Präsentation der Faltblätter Iserlohn, den 23. April 2013

van Rickelen GmbH & Co. KG Präsentation der Faltblätter Iserlohn, den 23. April 2013 van Rickelen GmbH & Co. KG Präsentation der Faltblätter Iserlohn, den 23. April 2013 Vorschlag 1 VAn rickelen GmbH & Co. KG ingenieurgesellschaft für technische softwaresysteme VAn rickelen GmbH & Co.

Mehr

www.askoe.or.at CD-Manual

www.askoe.or.at CD-Manual www.askoe.or.at CD-Manual Das vorliegende Manual präsentiert das Ergebnis des Logo-Relaunches des Dachverbandes ASKÖ und soll allen Mitarbeitern und Funktionären, Sponsoren und Lieferanten Hilfe und Arbeitsgrundlage

Mehr

Corporate Design Universität heidelberg

Corporate Design Universität heidelberg Corporate Design Universität heidelberg Inhalt 03 05 06 07 08 09 10 11 14 15 16 17 18 Grundgedanken Historie und Inhalte des Siegels Bestandteile Versionen Geometrie und Schutzzone Siegelversionen größen

Mehr

Eine persönliche Betreuung, gegenseitiges Vertrauen, ein überzeugender Job. Kundenbeziehungen, die anhalten.

Eine persönliche Betreuung, gegenseitiges Vertrauen, ein überzeugender Job. Kundenbeziehungen, die anhalten. Ev Simon, ganzheitliches Kommunikationsdesign Konzeption und Kreation für kreatives Direktmarketing, Kundenbindungsprogramme, Firmenidentität, Ausstellungsgestaltung Art Director bei führenden Schweizer

Mehr

Preisliste MIT FF-EXTRA KULTURHERBST. WIRTSCHAFT Detailhandel in Gewerbezonen: Landesgesetze ohne Kraft

Preisliste MIT FF-EXTRA KULTURHERBST. WIRTSCHAFT Detailhandel in Gewerbezonen: Landesgesetze ohne Kraft I.P. I.P. 27. Februar 2014 No. 09 3,40 I.P. Preisliste 2015 gültig ab 01.01.2015 MIT FF-EXTRA KULTURHERBST Das Südtiroler Wochenmagazin WIRTSCHAFT Detailhandel in Gewerbezonen: Landesgesetze ohne Kraft

Mehr

Öffentliche Präsentation vor der Bürgerversammlung in Nordheim

Öffentliche Präsentation vor der Bürgerversammlung in Nordheim Öffentliche Präsentation vor der Bürgerversammlung in Nordheim Creativ-Pool FRANK FURTER FUENF FRANK FURTER FUENF ist ein flexibler und kompetenter Creativ-Pool aus selbständigen und innovativen Design-

Mehr

TUM Corporate Design. Die zweite, erweiterte und gründlich revidierte Auflage des Styleguides ist da!

TUM Corporate Design. Die zweite, erweiterte und gründlich revidierte Auflage des Styleguides ist da! Die zweite, erweiterte und gründlich revidierte Auflage des Styleguides ist da! Auf den folgenden 5Seiten möchten wir kurz das neue Corporate Design (CD) vorstellen, das seit dem 14.März 2007 wirksam ist.

Mehr

Verwüstung - Die weltweite Gefahr

Verwüstung - Die weltweite Gefahr Verwüstung - Die weltweite Gefahr Eine kurzer Überblick Hintergrundinfo Verwüstung Seite 2 Deutschland Das Klimadesaster verfolgten die Deutschen bis vor ein paar Jahren im Fernsehsessel: Überschwemmungen

Mehr

Schriftenreihe Heft 1. Gestaltungshandbuch. für den Landesbetrieb für Küstenschutz, Nationalpark und Meeresschutz Schleswig-Holstein (LKN-SH) 2.

Schriftenreihe Heft 1. Gestaltungshandbuch. für den Landesbetrieb für Küstenschutz, Nationalpark und Meeresschutz Schleswig-Holstein (LKN-SH) 2. Schriftenreihe Heft 1 Gestaltungshandbuch für den Landesbetrieb für Küstenschutz, Nationalpark und Meeresschutz Schleswig-Holstein (LKN-SH) 2.0 Hendrik Brunckhorst Torsten Meyer-Bogya Wir schützen Schleswig-Holsteins

Mehr

i-kiu MOTION - GRAPHIC - BACKEND

i-kiu MOTION - GRAPHIC - BACKEND i-kiu MOTION - GRAPHIC - BACKEND to simplify matters schöne aussichten Reine Präsenz reicht heute oft nicht mehr aus, um das eigene Unternehmen und die eigenen Produkte erfolgreich zu positionieren.

Mehr

AusgabeMünchen Zentrum. Mit DieExpertenSeiten Tier & Co. erreichen Sie neue Auftraggeber und Kunden in Ihrem Einzugsbereich.

AusgabeMünchen Zentrum. Mit DieExpertenSeiten Tier & Co. erreichen Sie neue Auftraggeber und Kunden in Ihrem Einzugsbereich. AusgabeMünchen Zentrum 2 1 R E V O C Mit DieExpertenSeiten Tier & Co. erreichen Sie neue Auftraggeber und Kunden in Ihrem Einzugsbereich. Kunden in Ihrem Einzugsbereich. erreichen Sie neue Auftraggeber

Mehr

Mediadaten 2016. Verteiler. Auflage: 12.500 Erscheinungsweise: vier Ausgaben pro Jahr Leser-Kontakte: rund 100.000. Auslage / Verteilung.

Mediadaten 2016. Verteiler. Auflage: 12.500 Erscheinungsweise: vier Ausgaben pro Jahr Leser-Kontakte: rund 100.000. Auslage / Verteilung. www.faktor-magazin.de ENTSCHEIDER MEDIEN GMBH DAS ENTSCHEIDER-MAGAZIN FÜR DIE REGION GÖTTINGEN Mediadaten 2016 Auflage: 12.500 Erscheinungsweise: vier Ausgaben pro Jahr Leser-Kontakte: rund 100.000 Geschäftsführender

Mehr

Mit uns in Ihre berufliche Zukunft.

Mit uns in Ihre berufliche Zukunft. Mit uns in Ihre berufliche Zukunft. 2 Liebe Einhell-Interessierte, Sie sind absolut richtig, wenn Sie sich für eine neue Herausforderung in unserem Unternehmen interessieren. Lassen Sie uns kurz erklären,

Mehr

CORPORATE DESIGN MAnUAl

CORPORATE DESIGN MAnUAl KLINIKUM DER UNIVERSITÄT MÜNCHEN CORPORATE DESIGN MAnUAl APPENDIX 2014 3101_20141106 KLINIKUM DER UNIVERSITÄT MÜNCHEN CORPORATE DESIGN MANUAL Design Manual seite 2 Vorwort 3 Allgemeine Hinweise 4 Ansprechpartner

Mehr

Wir leben Natur. CD Manual Naturfreunde Österreich

Wir leben Natur. CD Manual Naturfreunde Österreich CD Manual Naturfreunde Österreich Einleitung 2 Identität Botschaft Werte Orientierung Ziele Strategie Corporate Identity Corporate Design Ein unverwechselbares Erscheinungsbild zu schaffen ist eine große

Mehr

Corporate Design Manual Operationelles Programm Slowenien-Österreich 2007-2013

Corporate Design Manual Operationelles Programm Slowenien-Österreich 2007-2013 Corporate Design Manual Operationelles Programm Slowenien-Österreich 2007-2013 September 2008 1 Inhaltsverzeichnis 1.1 Das 3 1.1 Sprachvarianten 4 1.2 Farben und Schriften 6 1.3 Positionierung 7 1.4 Varianten

Mehr

GIPS. intranet. GIPS Intranet Die interne Informations- und Kommunikationsplattform REUS SYSTEMS GMBH HEHNER

GIPS. intranet. GIPS Intranet Die interne Informations- und Kommunikationsplattform REUS SYSTEMS GMBH HEHNER GIPS intranet GIPS Intranet Die interne Informations- und Kommunikationsplattform HEHNER REUS SYSTEMS GMBH GIPS intranet Alle Informationen auf einen Blick Das GIPS Intranet bringt interne Unternehmensnachrichten

Mehr

Mehr Wirkung für die Menschenrechte. Richtlinien zur neuen Corporate Identity Schweizer sektion

Mehr Wirkung für die Menschenrechte. Richtlinien zur neuen Corporate Identity Schweizer sektion Mehr Wirkung für die Menschenrechte Richtlinien zur neuen Corporate Identity Schweizer sektion Vorwort Amnesty International hat ein neues einheitliches Erscheinungsbild. Im August 2009 hat die Schweizer

Mehr

Medientechnik und Gestaltung

Medientechnik und Gestaltung Landesinstitut für Schulentwicklung Berufliche Schulen Berufsschule, BK, TG, Fachschulen Medientechnik und Gestaltung Landesinstitut für Schulentwicklung www.ls-bw.de best@ls.kv.bwl.de Qualitätsentwicklung

Mehr

2. Auflage. AusgabeBayern. Mit DieExpertenSeiten: Kliniken Facharztzentren erreichen Sie neue. Patientinnen und Patienten in Ihrem. Einzugsbereich.

2. Auflage. AusgabeBayern. Mit DieExpertenSeiten: Kliniken Facharztzentren erreichen Sie neue. Patientinnen und Patienten in Ihrem. Einzugsbereich. Einzugsbereich. Patientinnen und Patienten in Ihrem AusgabeBayern TITEL 2012 2. Auflage Mit DieExpertenSeiten: Kliniken Facharztzentren erreichen Sie neue Patientinnen und Patienten in Ihrem Einzugsbereich.

Mehr

Stadterneuerung. Styleguide. Stand 03/2010. 1 Corporate Design. Stadterneuerung

Stadterneuerung. Styleguide. Stand 03/2010. 1 Corporate Design. Stadterneuerung Styleguide Stand 03/2010 1 Corporate Design Inhaltsverzeichnis Gestaltungselemente Auf einen Blick 3 Das Logo 4 Kooperationslogos 8 Die Schriften 12 Die Farbwelt 13 Die Bildwelt 14 Gestaltungselement Rundung

Mehr

Agentur für Kommunikationsdesign

Agentur für Kommunikationsdesign Agentur für Kommunikationsdesign Das Schlimmste, was passieren kann, ist, dass nichts passiert. Sehr geehrte Damen und Herren Wir helfen Ihnen, Faci bla faccum il del iurem vel eumsandre conse tat, volese

Mehr

Ein System mehr als ein Logo Der Auftritt der Kantonalen Verwaltung Zug. Grundsätze und Richtlinien

Ein System mehr als ein Logo Der Auftritt der Kantonalen Verwaltung Zug. Grundsätze und Richtlinien Ein System mehr als ein Logo Der Auftritt der Kantonalen Verwaltung Zug Grundsätze und Richtlinien Inhalt Einführung Ein System mehr als ein Logo Der Auftritt der Kantonalen Verwaltung Zug 2 Vorwort des

Mehr

BASISELEMENTE GUIDELINES. Version 1.3 I Stand 01.08.2012

BASISELEMENTE GUIDELINES. Version 1.3 I Stand 01.08.2012 BASISELEMENTE GUIDELINES Version 1.3 I Stand 01.08.2012 EINLEITUNG SEITE 2 Eine starke Marke für die Wissenschaft Um die Helmholtz-Gemeinschaft im nationalen und globalen Wettbewerb erfolgreich zu positionieren,

Mehr

UTA FLECKENSTEIN EXQUISITE IMMOBILIEN

UTA FLECKENSTEIN EXQUISITE IMMOBILIEN UTA FLECKENSTEIN EXQUISITE IMMOBILIEN Über 30 Jahre Spitzenleistung durch Erfahrung, Kompetenz und Vertrauen! Die Firma Uta Fleckenstein steht für erstklassige Immobilien und kompetente Beratung. Diesem

Mehr

x grafik-design x illustration x text x webdesign x hosting x it-services

x grafik-design x illustration x text x webdesign x hosting x it-services Xantener Str. 15 50733 Köln tel: 0221-97 63 188 www.blickpunktx.de x ist das Büro der Dipl. DesignerInnen Britta Zuschlag, Frank Sagel und Hildy Ueberhofen. Wir bieten Ihnen individuelle Lösungen aus einer

Mehr

Employer Branding Steigern Sie Ihre Attraktivität als Arbeitgeber

Employer Branding Steigern Sie Ihre Attraktivität als Arbeitgeber Employer Branding Steigern Sie Ihre Attraktivität als Arbeitgeber www.die-besten-arbeitgeber.at 2 DIE VERANSTALTER SALZBURGER NACHRICHTEN Die Marke ist wie ein Fingerabdruck des Unternehmens, qualitativ

Mehr

Stand: April 2011. Leitfaden zur Bildsprache

Stand: April 2011. Leitfaden zur Bildsprache Leitfaden zur Grundsätzliches zur Die ist ein wichtiger und besonders wirksamer Aspekt des Erscheinungsbildes, um die Kommu nikation der Diakonie in Übereinstimmung mit ihrem Selbstverständnis und ihren

Mehr

Im Herzen sind wir Schatzsucher.

Im Herzen sind wir Schatzsucher. Berlin Braunschweig Im Herzen sind wir Schatzsucher. Wir sind davon überzeugt, dass erfolgreiche Unternehmensmarken auf Wahrheiten beruhen. Wahrheiten sind die Schätze, die in der Persönlichkeit, den Fähigkeiten

Mehr

Corporate Design Manual CORPORATE DESIGN MANUAL

Corporate Design Manual CORPORATE DESIGN MANUAL Corporate Design Manual CORPORATE DESIGN MANUAL Stand: Oktober 2005 Inhalt 1. BASISELEMENTE 1.1 Logo - Elemente und Schutzraum 1.2 Verwendung des Logos 1.3 Abwandlungen des Logos 1.4 Typografie / Schriften

Mehr

Broschüren und Flyer der TH Wildau [FH]

Broschüren und Flyer der TH Wildau [FH] Broschüren und Flyer der TH Wildau [FH] Chancen. Perspektiven. Ziele. Hochschulentwicklungsplan 2008 Wissenschaftliche Beiträge Erkenntnisse. Konzepte. Projekte. Transferangebote Forschung Lehre Technologietransfer

Mehr

Mediadaten 2015. Preisliste Nr. 17 gültig ab 01.01.2015

Mediadaten 2015. Preisliste Nr. 17 gültig ab 01.01.2015 Mediadaten 2015 Preisliste Nr. 17 gültig ab 01.01.2015 Titelcharakteristik 2-3 Termin- und Themenplan 4 Anzeigen-Preisliste/Formate 5 Anzeigen-Preisliste/Ergänzungen/Verbreitung 6 Verteilerschlüssel 7

Mehr

Ud tet, qui blamconse dunt lametum enit, veril ipsustrud eugait lorerat wisit, venisi.

Ud tet, qui blamconse dunt lametum enit, veril ipsustrud eugait lorerat wisit, venisi. Ud tet, qui blamconse dunt lametum enit, veril ipsustrud eugait lorerat wisit, venisi. Bore commodolut auguer init iureet nonsequ amconullaore feum quat. Equamconum iriure consecte el doloreet nim exer

Mehr

10.0 Briefumschlag 20. 11.0 Anwendungen auf Werbemitteln 21. 12.0 Stellenanzeige 22 12.1 Image-Stellenanzeige 23. 13.0 Internetauftritt 24

10.0 Briefumschlag 20. 11.0 Anwendungen auf Werbemitteln 21. 12.0 Stellenanzeige 22 12.1 Image-Stellenanzeige 23. 13.0 Internetauftritt 24 BASIS CD-MANUAL INHALTSVERZEICHNIS Einleitung 1.0 Logotype 1 2.0 Farben 2 2.1 Farben 3 3.0 Schriften 4 3.1 Headlines 5 3.2 Sublines 6 3.3 Copies und Captions 7 3.4 Kleingedrucktes und Tabellen 8 3.5 Alternativschrift

Mehr

Monika Grötzinger Visuelle Kommunikation. www.visualista.net

Monika Grötzinger Visuelle Kommunikation. www.visualista.net onika Grötzinger Visuelle Kommunikation www.visualista.net 01/2008 esse ünchen International 01/2008 esse ünchen International 8.m 01/2008 esse ünchen International 01/2008 esse ünchen International.m

Mehr

Familienbroschüre. der Stadt Datteln

Familienbroschüre. der Stadt Datteln Familienbroschüre der Stadt Datteln Was steckt hinter Ihrer Steckdose? Wir zeigen es Ihnen. In unseren Infozentren erfahren Sie alles, was Sie wissen wollen. Zum Beispiel, wie wir den Strom von morgen

Mehr

pander visuelle kommunikation

pander visuelle kommunikation pander visuelle kommunikation pander visuelle kommunikation spektrum wolf pander vita corporate design visuelle konzepte grafik design logoentwicklung web design und programmierung marketing und kommunikation

Mehr

Deutsche Sporthochschule Köln Corporate Design Manual. Corporate Design Manual

Deutsche Sporthochschule Köln Corporate Design Manual. Corporate Design Manual Corporate Design Manual Corporate Design Manual Stand 06.13 3 Inhaltsverzeichnis Vorwort des Rektors und des Kanzlers Deutsche Sporthochschule Köln 3 Corporate Design Basis der Hochschulidentität 5 Wichtige

Mehr

pander visuelle kommunikation

pander visuelle kommunikation pander visuelle kommunikation pander visuelle kommunikation spektrum corporate design visuelle konzepte grafikdesign logoentwicklung webdesign und programmierung mobile applikationen suchmaschinenoptimierung

Mehr

Begegnung im interkulturellen Dialog.

Begegnung im interkulturellen Dialog. Begegnung im interkulturellen Dialog. - Mit - und voneinander Lernen durch die Vielzahl unterschiedlicher Biografien mit kulturellem Hintergrund - Erleben Lernen Erfahren e.v. Ich lerne vom Leben. Ich

Mehr

media-daten 2015 Print und Online

media-daten 2015 Print und Online media-daten 2015 Print und Online Tageszeitung und Datenbank für öffentliche und private Ausschreibungen sowie Informationen für Baugewerbe, Handwerk, Industrie und Handel VON RA MICHAEL SEITZ den mit

Mehr

Gesucht. Partner für große Sprünge.

Gesucht. Partner für große Sprünge. Gesucht. Partner für große Sprünge. Foto: weinfranz.at Service und Richtlinien für Kooperationspartner der Marke Mostviertel mostviertel.bild-online.at www.mostviertel.info Unverwechselbar. Wo Mostviertel

Mehr

Broschüre 148 x 210 (DIN A5), Rückseite und Titelseite

Broschüre 148 x 210 (DIN A5), Rückseite und Titelseite KSB Aktiengesellschaft / Stand Januar 201 ( GR) (5 GR) Höhe Imagebild 7,8, Texthöhe Adressen variabel 5,5 Überschrift mm. Hotline Deutschlandweit zu Ihrem Vertriebshaus aus dem Festnetz 0,1 /Minute (Mobilfunktarif

Mehr

Das Partnerportal: Mehrwerte für eine erfolgreiche Kundenansprache. Wir finanzieren, was Sie unternehmen.

Das Partnerportal: Mehrwerte für eine erfolgreiche Kundenansprache. Wir finanzieren, was Sie unternehmen. Impulse zur Verkaufsförderung im Autohandel. Das Partnerportal: Mehrwerte für eine erfolgreiche Kundenansprache Wir finanzieren, was Sie unternehmen. Kunden begeistern mit dem Partnerportal. Sie möchten

Mehr

MARKENKONZEPTION DER BTU COTTBUS CORPORATE DESIGN

MARKENKONZEPTION DER BTU COTTBUS CORPORATE DESIGN MARKENKONZEPTION DER BTU COTTBUS CORPORATE DESIGN Styleguide Version 1.1 INHALT markenidee Logo farbspektrum schriften formsprache anwendungen 3 4 10 11 14 16 Markenidee wir leben wissenschaft 3 Die 1991

Mehr

Corporate Design Richtlinien. für gemeinsame Maßnahmen der Länder Berlin und Brandenburg

Corporate Design Richtlinien. für gemeinsame Maßnahmen der Länder Berlin und Brandenburg TMB Fotoarchiv / Ihlow Corporate Design Richtlinien für gemeinsame Maßnahmen der Länder Berlin und Brandenburg HAUPTSTADTREGION BERLIN-BRANDENBURG zwei Länder ein Erscheinungsbild Inhalt Vorbemerkung...03

Mehr

Dachmarke Oberfranken Corporate Design Basisdokumentation. Stand: 26. Oktober 2010

Dachmarke Oberfranken Corporate Design Basisdokumentation. Stand: 26. Oktober 2010 Dachmarke Oberfranken Corporate Design Basisdokumentation Stand: 26. Oktober 2010 Dachmarke Oberfranken Corporate Design Basisdokumentation Seite 2 Inhalt Vorwort Basiselemente 3 Logo 4 Logoversionen 5

Mehr

Corporate Design // Richtlinien für die Berliner Verwaltung. sei richtlinie sei hilfe sei berlin

Corporate Design // Richtlinien für die Berliner Verwaltung. sei richtlinie sei hilfe sei berlin Corporate Design // Richtlinien für die Berliner Verwaltung sei richtlinie sei hilfe sei berlin Einleitung 2 Inhalt Berlin ist einzigartig, attraktiv und lebenswert. Wir in Berlin wissen das und sind daher

Mehr

Media-Daten 2015 Print und Online

Media-Daten 2015 Print und Online Media-Daten 2015 Print und Online Tageszeitung und Datenbank für öffentliche und private Ausschreibungen sowie Informationen für Baugewerbe, Handwerk, Industrie und Handel VON RA MICHAEL SEITZ den mit

Mehr

4D Stefan Schmitt Gremminer Str. 13 B. F: 034953-33756 E: info@4d-webdesign.de I: www.4d-webdesign.de. 4d stefan schmitt. internet Grafik Multimedia

4D Stefan Schmitt Gremminer Str. 13 B. F: 034953-33756 E: info@4d-webdesign.de I: www.4d-webdesign.de. 4d stefan schmitt. internet Grafik Multimedia 4D Stefan Schmitt Gremminer Str. 13 B T: 034953-33736 06773 Gräfenhainichen F: 034953-33756 E: info@4d-webdesign.de I: www.4d-webdesign.de 4d stefan schmitt internet Grafik Multimedia firmenprofil 4D Stefan

Mehr

Inhalt. Schriftart Hausschrift 1 Verwendung der Hausschrift 2 Elektronisch verwendbare Schriftart 3. Einleitung Einleitung 1 Die Branded Family 2

Inhalt. Schriftart Hausschrift 1 Verwendung der Hausschrift 2 Elektronisch verwendbare Schriftart 3. Einleitung Einleitung 1 Die Branded Family 2 Design Guidelines Inhalt Einleitung Einleitung 1 Die Branded Family 2 Logo Das Logo 1 Logovariationen 2 Richtige Verwendung des Logos 3 Zu vermeiden 4 Geschützter Bereich und Mindestgrösse 5 Farben Farbpalette

Mehr

Portfolio. Harriet Messing Spätzeren 13 8843 Oberiberg 079 634 34 20. Art Director/Grafikerin

Portfolio. Harriet Messing Spätzeren 13 8843 Oberiberg 079 634 34 20. Art Director/Grafikerin Portfolio. Harriet Messing Spätzeren 13 8843 Oberiberg 079 634 34 20 Art Director/Grafikerin harriet messing spätzeren 13 8843 oberiberg telefon 079 634 34 20 harriet.messing@s-g.ch Inhalt. 04 Werbung

Mehr

Hannah Lange Design. Editorial Corporate Design

Hannah Lange Design. Editorial Corporate Design Editorial Corporate Design Logogestaltung»Studio Einz«ist ein junges Grafikbüro in München, Gegründet 05 2013 steht es noch in den Startlöchern. Studio einz Das Logo symbolisiert das Aufbrechen des klassischen

Mehr

7 Satz und Layout. Werkzeuge für verschiedene Produktionsaufgaben. Sie werden lernen, wie Sie den Textfluss steuern.

7 Satz und Layout. Werkzeuge für verschiedene Produktionsaufgaben. Sie werden lernen, wie Sie den Textfluss steuern. Werkzeuge für verschiedene Produktionsaufgaben Sie werden lernen, E wie Sie den Textfluss steuern. E wie Sie mit Variablen arbeiten und lebende Kolumnentitel erzeugen. E wie Sie Fußnoten anlegen und verwalten.

Mehr

Freiraum fürs Leben Die R+V Frauen Zukunftsvorsorge

Freiraum fürs Leben Die R+V Frauen Zukunftsvorsorge Freiraum fürs Leben Die R+V Frauen Zukunftsvorsorge 02 Zukunftsvorsorge: Frauen in den Mittelpunkt Zukunftsvorsorge: Frauen in den Mittelpunkt 03 Zukunftsvorsorge: Frauen in den Mittelpunkt Jeder Mensch

Mehr

Ralph Berek ist freier Grafik- und Web-Designer für Medien Design, Corporate Design und Marketing Communications

Ralph Berek ist freier Grafik- und Web-Designer für Medien Design, Corporate Design und Marketing Communications Ralph Berek ist freier Grafik- und Web-Designer für Medien Design, Corporate Design und Marketing Communications Inhalt 2 SpIel-Bau GmBh Corporate Identity, Corporate Design - Geschäftsausstattung 3 Produktgruppen

Mehr

business geomatics Mediadaten 2016 Preisliste Nr. 18 gültig ab 01.01.2016 business GeoMatICS

business geomatics Mediadaten 2016 Preisliste Nr. 18 gültig ab 01.01.2016 business GeoMatICS Wirtschaftszeitung Preisliste Nr. 18 gültig ab 01.01.2016 Konzept 2 Titelcharakteristik 3 Termin- und Themenplan 4 Anzeigen-Preisliste/Formate 5 Verbreitung, Verteilerschlüssel 6 Sonderwerbeformen 7-8

Mehr

DAS FACHMAGAZIN FÜR KONTAKTLOSEN DATENTRANSFER AUTOMATISCHE IDENTIFIKATION PROZESSOPTIMIERUNG

DAS FACHMAGAZIN FÜR KONTAKTLOSEN DATENTRANSFER AUTOMATISCHE IDENTIFIKATION PROZESSOPTIMIERUNG DAS FACHMAGAZIN FÜR KONTAKTLOSEN DATENTRANSFER AUTOMATISCHE IDENTIFIKATION PROZESSOPTIMIERUNG Inhalt der Mediadaten Lernen Sie uns kennen! 03 05 Der Verlag stellt sich vor 06 11 Die Themen 2013 12 21 Die

Mehr

SITA Deutschland GmbH I Personalmarketing I Konzeptpräsentation. Wirz & Hafner für die SITA Deutschland GmbH. Präsentation Leitidee Personalmarketing.

SITA Deutschland GmbH I Personalmarketing I Konzeptpräsentation. Wirz & Hafner für die SITA Deutschland GmbH. Präsentation Leitidee Personalmarketing. Wirz & Hafner für die SITA Deutschland GmbH Präsentation Leitidee Personalmarketing. Der Hintergrund. Die Sita Deutschland GmbH ist einer der führenden privaten Entsorgungs-Dienstleister in Deutschland.

Mehr

SEW-EURODRIVE Design Guidelines

SEW-EURODRIVE Design Guidelines SEW-EURODRIVE Driving the world SEW-EURODRIVE Design Guidelines III Geschäftsausstattung und Werbemittel \ Office Supplies and Advertising Material 2 Einleitung \ Introduction Worauf es ankommt \ What

Mehr

TCS Corporate Design Manual Wegweiser für einen konsistenten Markenauftritt. Version 2.0 04/2012 - Stelle Markenführung

TCS Corporate Design Manual Wegweiser für einen konsistenten Markenauftritt. Version 2.0 04/2012 - Stelle Markenführung TCS Corporate Design Manual Wegweiser für einen konsistenten Markenauftritt Version 2.0 04/2012 - Stelle Markenführung Inhalt Corporate Design Vorwort 4 Markenwerte 5 Gestaltungsprinzipien 6 Gestaltungselemente

Mehr

UTB M (Medium-Format) 2941. Design studieren. Bearbeitet von Ruedi Baur, Michael Erlhoff

UTB M (Medium-Format) 2941. Design studieren. Bearbeitet von Ruedi Baur, Michael Erlhoff UTB M (Medium-Format) 2941 Design studieren Bearbeitet von Ruedi Baur, Michael Erlhoff 1. Auflage 2007. Taschenbuch. 174 S. Paperback ISBN 978 3 8252 2941 2 Weitere Fachgebiete > Pädagogik, Schulbuch,

Mehr

Portfolio von Martin Heßler

Portfolio von Martin Heßler Portfolio von Martin Heßler MTZ Medizinisches Therapiezentrum Betriebsstrasse 13 A-4844 Regau MTZ Logo Visitenkarte Vorderseite Die Bud & Terence OG (Fullservice Agentur) beauftragte mich Anfang April

Mehr

Hans Peter Schneeberger Robert Feix. Adobe InDesign CS3. verständlich erklärt

Hans Peter Schneeberger Robert Feix. Adobe InDesign CS3. verständlich erklärt Hans Peter Schneeberger Robert Feix Adobe InDesign CS3 verständlich erklärt Auf einen Blick 1 Das Programm entdecken... 17 2 Das erste Layout... 53 3 Konturen, Farben, Effekte... 171 4 Vektoren und Objekte...

Mehr

piratepartei Corporate Identity - Manual Version 0.1 Oktober 2009

piratepartei Corporate Identity - Manual Version 0.1 Oktober 2009 piratepartei Corporate Identity - Manual Version 0.1 Oktober 2009 piratenpartei Inhalt Inhalt Das Corporate Design ist ein zentrales Element der Identität der Piratepartei Lëtzebuerg. Es positioniert die

Mehr

Beiräte Recht und Praxis der Unternehmensleitung

Beiräte Recht und Praxis der Unternehmensleitung Einladung Coaching für Geschäftsleiter, Aufsichts- und Beiräte Recht und Praxis der Unternehmensleitung Vergütung und Verantwortung Wir laden Sie herzlich ein zu einer neuen Veranstaltung unserer Reihe

Mehr

IHR HANDBUCH ZUM ERFOLG

IHR HANDBUCH ZUM ERFOLG IHR HANDBUCH ZUM ERFOLG Vorlagen für Ihre Öffentlichkeitsarbeit zu den Kommunalwahlen 2014 INHALTSVERZEICHNIS VORWORT Das Logo Seite 4 Die Störer, Schriften und Farben Seite 5 Das Kandidatenplakat Seite

Mehr

S Finanzgruppe Information für Kommunen. Die Sparkassen-Kommunale Verschuldungsdiagnose. Sparkassen-Finanzgruppe

S Finanzgruppe Information für Kommunen. Die Sparkassen-Kommunale Verschuldungsdiagnose. Sparkassen-Finanzgruppe S Finanzgruppe Information für Kommunen Die Sparkassen-Kommunale Verschuldungsdiagnose Sparkassen-Finanzgruppe Inhalt Zins- und Schuldenmanagement: Jetzt aktueller denn je! 4 Die Kommunale Verschuldungsdiagnose

Mehr

Selbständige Projektarbeit 2008. Drogensucht. Kurzes Glück, langes Leiden. Anja Neuhaus Oberstufenzentrum Stockhorn Konolfingen. März 2008, Klasse s9b

Selbständige Projektarbeit 2008. Drogensucht. Kurzes Glück, langes Leiden. Anja Neuhaus Oberstufenzentrum Stockhorn Konolfingen. März 2008, Klasse s9b Selbständige Projektarbeit 2008 Drogensucht Kurzes Glück, langes Leiden Anja Neuhaus Oberstufenzentrum Stockhorn Konolfingen März 2008, Klasse s9b Drogensucht Selbständige Projektarbeit im Rahmen des Abschlussprojektes

Mehr

Sozialdemokratische Partei der Schweiz. Das Corporate Design Handbuch der Sozialdemokratischen Partei der Schweiz

Sozialdemokratische Partei der Schweiz. Das Corporate Design Handbuch der Sozialdemokratischen Partei der Schweiz Das Corporate Design Handbuch der Sozialdemokratischen Partei Corporate Design Handbuch der Sozialdemokratischen Partei Das Corporate Design ist Teil der Kommunikation der Sozialdemokratischen Partei.

Mehr

NEU! Sommerfrüchtchen. 2m-Website ONLINE. LANDBELL Anzeigenkampagne. Das Kundenmagazin von 2m Advertising GmbH 2. Ausgabe, August 2011

NEU! Sommerfrüchtchen. 2m-Website ONLINE. LANDBELL Anzeigenkampagne. Das Kundenmagazin von 2m Advertising GmbH 2. Ausgabe, August 2011 Das Kundenmagazin von 2m Advertising GmbH 2. Ausgabe, August 2011 Mittendrin ::: 2m gewinnt den Pitch um das Mainzer Stadtmarketing Know-how ::: LANDBELL Anzeigenkampagne Spezial ::: Summer Drinks & Co.

Mehr

Portfolio. Tanja Wittig. bsc creative media and technologies

Portfolio. Tanja Wittig. bsc creative media and technologies Portfolio Tanja Wittig bsc creative media and technologies fotograf ie konzept new media (video und sound) web print corporate design creativity campaign Final Year Individual Project University of Bradford,

Mehr

DEGUSSA* Logo für Gebäude/Abteilung im Chemie-Park Marl. Anwendungsbeispiele. *) Art Direktion bei Tost Relations GmbH

DEGUSSA* Logo für Gebäude/Abteilung im Chemie-Park Marl. Anwendungsbeispiele. *) Art Direktion bei Tost Relations GmbH PORTFOLIO DEGUSSA* Logo für Gebäude/Abteilung im Chemie-Park Marl Anwendungsbeispiele *) Art Direktion bei Tost Relations GmbH GREY TO GREY MARKETING AB 50+* Logo & Visitenkarten HARALD AUGNER Corneliusstraße

Mehr

Tipps und Tricks. für die PDF-Präsentation

Tipps und Tricks. für die PDF-Präsentation Tipps und Tricks für die PDF-Präsentation Um die Wirkung der einzelnen Punkte sehen zu können, muss die Präsentation zuerst heruntergeladen und dann mit folgenden Einstellungen im Adobe Acrobat Reader

Mehr

Deutsches Rotes Kreuz e.v. DRK-Generalsekretariat DRK-Service GmbH. Das Erscheinungsbild des Deutschen Roten Kreuzes

Deutsches Rotes Kreuz e.v. DRK-Generalsekretariat DRK-Service GmbH. Das Erscheinungsbild des Deutschen Roten Kreuzes Deutsches Rotes Kreuz e.v. DRK-Generalsekretariat DRK-Service GmbH Das Erscheinungsbild des Deutschen Roten Kreuzes Impressum Das Erscheinungsbild des Deutschen Roten Kreuzes: Handbuch Hrsg. vom Deutschen

Mehr

Die Passion fürs Fliegen von ihrem Vater. Die Anlageberatung von der Zuger Kantonalbank

Die Passion fürs Fliegen von ihrem Vater. Die Anlageberatung von der Zuger Kantonalbank Die Passion fürs Fliegen von ihrem Vater. Die Anlageberatung von der Zuger Kantonalbank Casestudy Relaunch Zuger Kantonalbank 09/2010 Inhalt 1 Vorgehensweise Ausgangslage + Vorgehensweise Herausforderungen

Mehr

TGG Hafen Senn Stieger

TGG Hafen Senn Stieger TGG Hafen Senn Stieger kompetent, ambitioniert, konstruktiv, persönlich Herzblut Büro Tätigkeitsfelder _ Corporate Design _ Web Design _ Visuelle Kommunikation _ Ausstellungsgestaltung _ Buchgestaltung

Mehr

präsentation einer neuen gestaltungslinie gästeservice tirol

präsentation einer neuen gestaltungslinie gästeservice tirol 1973 10 22 die krösbacherin*/ julia krösbacher 1999-2000 stadthaus 38, agentur für werbegrafik und design 2000-2002 headquarter werbeagentur 2002-2002 zimmermann grafik design 2002 /oktober selbstständig

Mehr

Preisliste für Werbebanner Portal Schweiz Gültig ab 01.8.2011

Preisliste für Werbebanner Portal Schweiz Gültig ab 01.8.2011 Seite 1 Preisliste für Werbebanner Portal Schweiz Gültig ab 01.8.2011 Typ KM Magazin (D-A-CH) (20.500 Abonnenten im deutschsprachigen Raum, monatliche Erscheinungsweise) Preis netto pro Ausgabe Preis netto

Mehr

LOGOGESTALTUNG? CORPORATE DESIGN? GRAFIK? WERBEMASSNAHMEN?

LOGOGESTALTUNG? CORPORATE DESIGN? GRAFIK? WERBEMASSNAHMEN? LOGOGESTALTUNG? CORPORATE DESIGN? GRAFIK? WERBEMASSNAHMEN? RENÉ MARTY PORTFOLIO PERSÖNLICHE PROJEKT DATEN ENTWICKLUNG DES BRANDS FÜR IN MOLLIS RENÉ LOGO MARTY VORDERDORFSTRASSE 25 8753 MOLLIS T 055 612

Mehr

UniversitätsKlinikum Heidelberg. Handbuch 1.3. August 2008. Corporate Design Handbuch 1

UniversitätsKlinikum Heidelberg. Handbuch 1.3. August 2008. Corporate Design Handbuch 1 Handbuch 1.3 August 2008 Corporate Design Handbuch 1 Corporate Design Handbuch 2 >> No one can whistle a symphony. It takes an orchestra to play it!

Mehr

Gestaltungsrichtlinien der Hamburger Verwaltung. Corporate Design Guide zur Anwendung des Kommunikationsmusters der Marke Hamburg

Gestaltungsrichtlinien der Hamburger Verwaltung. Corporate Design Guide zur Anwendung des Kommunikationsmusters der Marke Hamburg Gestaltungsrichtlinien der Hamburger Verwaltung Corporate Design Guide zur Anwendung des Kommunikationsmusters der Marke Hamburg Stand: Juni 2010 Inhalt Seite 1. Einleitung 3 2. Die Marke Hamburg 4 3.

Mehr

DITRinfo»informationen für kunden der ditr-datenbank»sonderausgabe Juni 2012

DITRinfo»informationen für kunden der ditr-datenbank»sonderausgabe Juni 2012 »informationen für kunden der ditr-datenbank»sonderausgabe Juni 2012 Content Management in der DIN Software GmbH» Grundlagen» Nutzen der Indexierungswerkzeuge» Nutzung semantischer Werkzeuge Workflow in

Mehr

Die Marke TCS Corporate Identity und Corporate Design

Die Marke TCS Corporate Identity und Corporate Design Die Marke TCS Corporate Identity und Corporate Design Inhalt Die Marke TCS Vorwort 3 Positionierung 4 Markenwerte 5 Logo 6 Nomenklatur 8 Farben 9 Typografie 10 Layoutprinzip 11 Bildwelt 12 Briefschaften

Mehr

PRÄSENTATION. MOOSBAUER & HUENNERKOPF KOMMUNIKATIONSDESIGN www.moosbauerhuennerkopf.de

PRÄSENTATION. MOOSBAUER & HUENNERKOPF KOMMUNIKATIONSDESIGN www.moosbauerhuennerkopf.de PRÄSENTATION MOOSBAUER & HUENNERKOPF KOMMUNIKATIONSDESIGN www.moosbauerhuennerkopf.de EXSAMPLE BÜRO BERLIN BERNHARD MOOSBAUER TEL.büro 030-600 31 403 EX@EXSAMPLE.ORG WWW.EXSAMPLE.ORG BUERO HUENNERKOPF

Mehr