Nachrichten von Experten für Experten

Größe: px
Ab Seite anzeigen:

Download "Nachrichten von Experten für Experten"

Transkript

1 3/2007 Oktobr ifo Nachricht vo Exprt für Exprt t, roau t s A r malig d h, y u old b r r! a lf M.T. K agr U a A. r t M D p id To Si ch Prs s c t i Trff u V, l rd t i Eg ch d a o orizo C H Dr. Ka, s a v ati s Tom iov Dr. J r ür Ihr Ih f i S i g t tr 7 Stra Erwi i d Si r l! d k u g ol Erf h c i l prsö Vom Talt, Talt zu fid VEDA mit u Struktur Ei bissch Spaß muss si... Sit 3, 5 ud 8 Sit 4 Sit 7 ud 12

2 Editorial Lib Lsri, libr Lsr, k Si di Kippfigur ds Philosoph Ludwig Wittgsti? Si stll usr Wahrhmug vor i schwirig Aufgab. D was siht ma? Has odr Et, s gibt ki idutig Atwort. So wi im Lb, d jd Atwort ist i Frag dr Prspktiv odr ds Stadpukts. So wi sich dr ig Horizot rwitrt, w ma d Stadpukt wchslt, so ist machmal i ifachs Drh dr Sh- odr Dkrichtug i Erlbis im Lb. Dis Möglichkit sid i us, auch i Ih, di diss grad ls, d diss ist Ihr Talt. Doch was sagt us das Wort Talt? Es zu vrmhr, bracht im Evaglium bi Matthäus im Si dr vo Gott vrlih Gab ds Vrstads das höchst Lob i. Da ist s Ihr Vrmög, auf im bstimmt Gbit twas zu list, villicht sogar dort, wo icht jdrma s vrmag. Dis bsodr Bgabug ist atürlich i, di wachs, di sich mit dr Zit d u Ggbhit apass muss ud di auch für di Zukuft, Ihr Zukuft, i Roll spilt. Das woll Si sichr, d das ist Ihr Vrmög, im Si Ihrs rst Talts, damit sichr Si sich Ihr Erwrb. W wir u iig sid, dass Si Ihr Talt gg höchsts Lob vrmhr woll ud damit Ihr Vrmög, twas Richtigs gut zu tu, dutlich zig woll, müss Si sich apass, dr Zit ghorch. Imprssum Hrausgbr: VEDA GmbH Carl-Ziss-Straß Alsdorf Tl.: Fax: ifo@vda.t Rdaktio: VEDA Brad Maagmt Übr di Zit schrib ich bim ltzt Mal. Di Zit fordrt Vrädrug, b Erurug, ud das wird auch Ihr Talt btrff. Odr das Talt adrr, für di Si vratwortlich sid. Bi dr Arbit odr i dr Famili. Erurug gibt s allrort. Nu ka i dism Si i cht Wltuhit odr aus Sicht is Utrhms, Mitarbitrs tc. i subjktiv Nuhit bdut. Si sh, gal wo, Si btracht sich im Kotxt ud sid damit otwdigrwis zum Prspktivwchsl aufgfordrt. Ihr Talt utr ur Prspktiv, Si maag Ihr Slbstrurug ud trag damit dazu bi, dass Si i Ihrm Utrhm mit Ihrm Talt riz. Sh Si sich als Kippfigur, Si drh sich, ud Si sh sich u, igtlich iovativ. Erurug ist Iovatio, twas u Gschaffs. Iovatio ud Talt ghör zusamm. Wi, ls Si i disr Ausgab. Abr was sagt ich, di Prspktiv zu wchsl ist Fotos: VEDA, istockphoto.com Gstaltug/Satz: GFS Fudraisig & Marktig GmbH Lizr Straß Bad Hof Tl.: Fax: krativ@gfs.d VEDA ifo 3/2007 wichtig, d Stadpukt wchsl für u Horizot, mit Albrt Eisti, dr muss s wiss. Ud wir wiss, dass ma sich hitr dm Of hrvorwag muss, um Nus (Iovatio) für sich (Talt) zu tdck. Ad fots! Dr Qullhof i Aach ist am 21. ud 22. Novmbr i Trffpukt für u Horizot, für Talt ud Iovatio: VEDA Forum. Hrzlichst, Ihr

3 VEDA ifo Talt() zum Übrlb Was Ihr Prsoalabtilug mit Ihrr Wttbwrbsfähigkit zu tu hat Übr l b [= Wttbwrbsfähigkit] ki Wttbwrbsfähigkit oh Iovatiosfähigkit ki Iovatiosfähigkit oh flxibl, komptt ud gagirt Mitarbitr ki flxibl, komptt ud gagirt Mitarbitr oh zitgmäßs Taltmaagmt. Übrlbt Ihr Utrhm di Zukuft?I Taltmaagmt Schlüssl zum Erfolg Taltmaagmt ist i Prozss kurz gfasst utr dm Schlagwort Mitarbitr fid ud bid. I dr Praxis richt r vo dr Prsoalplaug, dr Dfiitio vo Afordrugsprofil, dm Bwrbrmaagmt, übr di Itgra- Iovatiosfähigkit wi wichtig? Prsoalr vom Vrwaltr zum Taltmaagr tio, di Listugs- ud Potzialburtilug ud di Prsoaltwicklug bis hi zur Nachfolgplaug. Zitgmäßs I Zit gut laufdr Kojuktur ist D Turaroud hi zu im iovatios- Taltmaagmt ist i disr Kompl- ma bschäftigt. Bschäftigt mit dr Ab- frudig Utrhm zu mistr, ist xität oh ituitiv ud butzrfrud- wicklug vo Aufträg, dr Optimirug ki kurzfristig Aufgab. Es ght icht lich Iformatiostchologi icht mhr vo Produktiosprozss ud dm op- darum, dass di Gschäftsführug, iig möglich. Alli di zuhmd Bdu- rativ Maagmt dr Kudbzi- Mitarbitr odr Kud i paar Id tug ds Lrs bi dr Arbit rklärt hug. Iovatiosfähigkit als zukuft grir. Vilmhr ist i iovati- d wachsd Bdarf a Witrbil- sichrds Thma ist wit wg. Dabi ist osfrudlich Utrhmskultur mit dugsplattform. Abr auch Thm s für di Mhrzahl dr mittlstädisch Friräum für Krativität zu schaff. I wi Wisssmaagmt bspw. di Er- Utrhm i dutlich drigds im solch Umfld hm di Mitar- hbug vo Mitarbitrqualifikatio ud wichtigs Thma. Nach ir aktu- bitr i Schlüsslroll i ur w sid oh Softwarutrstützug icht ll Studi dr Commrzbak AG agi- si flxibl, komptt ud gagirt ffktiv zu bwältig. Wi rfolgrichs r 61 % dr dutsch Utrhm i agir, kö cht Iovatio t- Taltmaagmt zu ir iovatios- ausgrift ud rückläufig Märkt. sth. Damit wird di Prsoalabtilug stark Utrhmskultur führt, rfah- Dis Utrhm koztrir sich zum Erfolgs- odr Missrfolgsfaktor: Vom r Si auf dm VEDA Forum am 21. ud übrwigd auf Effizizvrbssrug Vrwaltr zum Taltmaagr lautt 22. Novmbr 2007 i Aach. Ich fru ud Kostmaagmt, also i ri schlichtwg di Hrausfordrug. mich auf i argd Gdakaus- Dfsivstratgi. Di Prsoalabti- tausch mit Ih. lug disr Utrhm agir tsprchd: admiistrativ, oprativ ud ralf.grasslr@vda.t vrwaltd. Gschäftsführdr Gsllschaftr VEDA ifo 3/2007

4 VEDA mit u Struktur Nw Tchologis & Tools: vo dr Id zum Prototyp Das Dpartmt Nw Tchologis & Tools (NTT) ist bi dr Umstrukturirug Mitt 2006 witghd aus dm Brich Total Quality Maagmt (TQM) hrvorggag. Dr alt Brich war für Produkt wi SE Coct ud SE Tools zustädig, dr Witrtwicklug ud Support a di Divisios Softwar Dvlopmt (SWD) bzw. Customr Support Srvics (CSS) übrtrag wurd. Das Qualitätsmaagmt wurd oprativ a das Tam Quality Maagmt (QTM) übrgb. Somit ka sich das Dpartmt NTT auf di Kraufgab Vrfolgug iovativr Asätz zur Schaffug schör Lösug ud ifachr Prozss koztrir. Krativ wrd hir u Tchologi tworf ud rprobt. W di Prototyp rfolgrich di Tsts zur Fuktio ud Butzrfrudlichkit bstad hab, fliß di Ergbiss i di Stadardsoftwar i ud das Kow-how wird a di übrig Abtilug übrtrag. Übr vrschid Kaäl lad di Id bi NTT. Ei wichtigr Partr hirbi ist das Product Maagmt (PDM), das systmatisch di Afordrug ds Markts aufimmt ud bwrtt. Tchisch Id odr Afrag für Tools zur Prozssutrstützug wrd im Tam NTT barbitt. Di Umstzug vo fachlich Fuktio odr Distlistug, wi zum Bispil ERA odr gstzlich Ädrug i HR Etglt, rfolg twdr im SWD odr dirkt i dr Divisio Profssioal Srvics (PRS). Di Kust dr Iovatio ist, di rfolgrich Id früh zu rk bzw. di fruchtlos Id früh zu vrwrf. Nicht jdr hoch ghadlt Trd hat sich als richtig rwis. So gab s übr i lag Zit i dr IT di Bstrbug zu dztralisir ud hut ist das Rhostig widr dr Stadard. Fhltwicklug müss früh rkat wrd, icht ur für Kud. Das rfordrt, d Markt gau zu bobacht ud sich prmat mit u Tchologi ausiadrzustz. Ei wichtig Etwicklug zu vrschlaf ka folgschwr si. I dr Vrgaghit hatt Awdr dr Plattform Systm i (AS/400) i Mg Vortil. Dr Ivstitiosschutz war quasi im Btribssystm igbaut. I disr trügrisch Ruh dürf di Gdak a Vrbssrug, Vrschörug ud Vrifachug icht stopp. So wurd di Softwar vo VEDA mit Hilf vo Grator ud ir grafisch Obrfläch auf dm aktull Stad dr Tchik ghalt. Sit Java ud di dadurch gwo Plattformuabhägigkit ström uzählig Trds auf us i. D Übrblick dabi zu bhalt rfordrt i starks Tam mit britm Wiss ud großr Erfahrug. Di Vrstärkug durch di Kollg vo w&r ist scho alli durch dr Erfahrug im Widows-Umfld shr hilfrich. Di Mitarbitr vo NTT gh i ihrr Arbit auf. Ihr Itrss a IT hört icht am Firabd auf. Sit April diss Jahrs ist das driköpfig Tam widr auf i virköpfigs agwachs ud bildt auch Nachwuchs aus. Etwicklugspartrschaft wi zum Bispil mit IBM bit zusätzlich Vortil, wi dr frühzitig Zugriff auf Iformatio ud dr Erfahrugsaustausch mit adr Etwicklr. Di Produkt JUMP ud ijump sid gut Blg dafür, wi iovativ VEDA ist. Trotz hohm Risiko wurd ausgsproch rfolgrich Lösug gschaff, di d Kud di Sichrhit gb, mit VEDA i lagfristig, vrlässlich Partr zu hab, dr schö ud iovativ Softwar bitt. harald.klutgs@vda.t Dirctor Nw Tchologis & Tools VEDA ifo 3/2007

5 Prozssmaagmt im Prsoalbrich Erfolgsfaktor Prozssitgratio Nb d wichtig klassisch admiistrativ Aufgab dr Prsoalarbit wi Loh- ud Ghaltsabrchug ud Prsoalaktführug trt immr mhr wrtschöpfd Tätigkit i d Vordrgrud. Di dmographisch Etwicklug bdigt i sttigs Sik dr Azahl jugr Msch, di i d Arbitsmarkt strb. Glichzitig ädr sich di Afordrug a Mitarbitr immr schllr, wodurch lbslags Lr für immr mhr Msch Ralität wird. Di hutig Hrausfordrug ligt i dr Gwiug gigtr Mitarbitr aus im schrumpfd Agbot ud dr Witrbildug ud Etwicklug vo Mitarbitr. Doch wi kö Prsoalabtilug bi uvrädrt Budgts Zukuftsaufgab rfüll, oh di klassisch Aufgab zu vrachlässig? Vorhad Rssourc bssr utz Mit Hilf ir Prozssoptimirug ud Umvrtilug ud dr dadurch fri wrdd Rssourc kö Kapazität für di Erfüllug wrtschöpfdr Zukuftsaufgab gschaff wrd. Dshalb hab wir usr Prsoalmaagmt-Lösug um das u Modul Prozssmaagmt Prsoalbrich rgäzt. Diss Modul dit irsits dazu, Prozssschritt zu automatisir, ud adrrsits zur ztral Dokumtatio dr für di Prsoalabtilug rlvat Prozss, was vor allm i Hiblick auf i Itrs Kotrollsystm (IKS) vo großm Nutz ist. Grudsätzlich kö folgd Aktio mit Hilf ds Prozssmoduls automatisirt wrd: Vrsd vo s mit Sribrif (bspw. Vrsd vo Eiladug zu widrkhrd Etwicklugsmaßahm) Vrädrug vo Dat (bspw. Statusädrug) Erzug vo Vorgäg Mit dr Abbildug vo Prozss im Systm kö dis optimirt ud vrihitlicht wrd. Dadurch stigt di Qualität ud di Durchlaufzit vo Prozss wird vrbssrt. Dr Fluss vo Dat ud Dokumt ist kotrollirt ud i wstlich höhr Trasparz wird rricht. Di Vrfügbarkit vo Iformatio wird rhöht ud führt somit ltztdlich auch zu ir höhr Kudzufridhit durch i vrbssrt Srvicqualität. Bispil aus dr Praxis: Vir Woch vor Auslauf dr Probzit soll i Erirug a d Vorgstzt gschickt wrd mit dm Burtilugsformular zur Barbitug im Ahag. Acht Woch vor Ablauf dr Aufthaltsghmigug soll i Erirug a d Vorgstzt ud d zustädig Prsoalsachbarbitr gschickt wrd. Dri Tag ach ir durchgführt Etwicklugsmaßahm soll i Fdbackbog a di Tilhmr gschickt wrd. Dri Moat ach dr Maßahm soll i Fdbackbog a di Vorgstzt dr Tilhmr gschickt wrd. Idm das Systm für dfiirt Prozss di Trmiübrwachug sowi di Erstllug ud d Vrsad dr Korrspodz übrimmt, kö fri Rssourc für di Erfüllug Ihrr wrtschöpfd Zukuftsaufgab gschaff wrd. thomas.lidt@vda.t Dirctor Product Maagmt VEDA ifo 3/2007

6 IKS i dr Etgltabrchug Praxisbispil ir Kosistzprüfug dr Etgltabrchug I d rst bid Folg usrr Artiklsri zum Thma Itrs Kotrollsystm (IKS) hab wir di Grudlag is IKS vorgstllt ud di Rahmbdigug für i rfolgrichs IKS-Projkt skizzirt. I disr Folg möcht wir ahad is Praxisbispils aus im IKS-Projkt zur Etgltabrchug das Thma kokrtr blucht. Grad dr Prozss dr Etgltabrchug bihaltt i Vilzahl vo Risikofldr für das Utrhm. Dis rstrck sich vo dr Etsthug, Burtilug ud Eigab abrchugsrlvatr Dat übr vrschid Systmparamtr ud itr ud xtr Mldug bis zur Grirug ud Übrmittlug vo Zahlug a Mitarbitr odr Extr. Glichzitig bitt dr Prozss dr Etgltabrchug, bdigt durch i Füll vo widrkhrd odr vrglichbar Aufgab, optimal Asatzpukt für Effizizstigrug. Dis ist umso wichtigr, da s sich bi dr Etgltabrchug um ki wrtschöpfd Prozss hadlt. Da sich im Rahm diss Artikls ki umfäglichs IKS mit all Schittstll, prozssübrgrifd Risik ud möglich Prüffldr darstll lässt, möcht wir achfolgd i Kosistzprüfug dr Etgltabrchug vraschaulich, di als Prüfistrumt i Rih vo itr ud xtr Risik ausschliß ka. Im Rahm dr Kosistzprüfug wrd ahad vo Vrglichskziffr Loh- Abb. 1 Kosistzprüfug: Datträgrrstllug kotwrt ud Zahlugsdatträgr ggiadr aufgrcht. Vrifacht gsagt wird ahad dr summarisch Abrchugswrt i Etgltabrchug auf dr Madatb durchgführt. So kö auf ifachst Wis sowohl di Richtigkit dr Datträgr für di Sozialvrsichrug, das Fiazamt ud di Mitarbitr gprüft wrd als auch i wit Til di Nttormittlug sowi dr Aufbau ds Auszahlugsbtrags. Kosistzprüfug dr Zahlugsdatträgr (Abb. 1) Bi dr Kosistzprüfug dr Zahlugsdatträgr wrd di Datträgr ach dr Etsthug aufgschlüsslt, so dass di Zusammstzug dtaillirt gprüft wrd ka. Durch d Zugriff auf di Etsthugsbas im Lohkoto wird i Maipulatio dr Datträgr i Bzug auf di Btragshöh ausgschloss. Durch i tsprchd Basisbricht mit d Mitarbitrdtails kö izl Wrt, wi zum Bispil sostig Übrwisug, bis zu ihrm Ursprug achvollzog wrd. VEDA ifo 3/2007

7 Ei gaz Tag lag drauß VEDAisch Drachkapitä - ahoi Drachbootr: Das sid schlak chboot-cup trat 20 Maschaft lag Boot, dröhd Trommlschläg, a, um d bghrt Pokal zu gwi. laut Afurugsruf ud vil flißig Auch 21 kampflustig ud sigswillig Paddlr. Di Gschicht dr Drachboot VEDAri ud VEDAr gig als richt übr Jahr zurück. Dr Lgd ach soll di laut Tromml Start. VEDAisch Drachkapitä a d gfährlich Fisch vrtrib. Am 21. Juli Di Vrastaltug lockt vil Gäst a fad diss sportlich Erigis auf dm ud sorgt bi strahldm Soschi Rurs statt. Bim 2. Wofflsbachr Dra- für Volksfststimmug. Natürlich war auch VEDA Kollg ud Frud agrist, um das VEDA Tam azufur. Ei gaz Tag lag drauß, wi hrrlich! Wa hat ma scho mal so i Glghit? Das VEDAisch Tam bracht voll Eisatz ud vrsucht, mit stratgisch abgstimmt Paddlschläg di Kokurrz hitr sich zu lass, abr di Kraft ds Zwrchflls schafft icht bids. So stad ach zwi Wttkampfdull fst, dass das VEDA Tam icht auf das Sigrtrppch kommt, abr mit dr Bgistrug ud dm stark Tamgist schaff wir s ächsts Jahr, so dr hoffugsvoll Wusch ds Kapitäs, Mario Strit. sabi.schmitt@vda.t Dirctor Huma Rsourcs & Talt Maagmt Kosistzprüfug ds Nttobrichs (Abb. 2) Bi dr Kosistzprüfug ds Nttobrichs wrd all Faktor ds Nttobrichs dr Abrchug dtaillirt Abb. 2 Kosistzprüfug: Nttobrich dargstllt. Dr Nttobrich dr Etgltabrchug ist bsodrs afällig für IKSrlvat Risik, da hir i. d. R. Zahlug ud Abzüg zum Trag komm, di icht aus Arbitsvrträg odr xtr Systm rsultir, sodr s sich häufig um maull Erfassug mit abwichd Empfägr hadlt. Auch ght s hir um stur- ud SV-fri Bzüg, di i dr Burtilug häufig komplx sid. Alli irhalb disr bid Prüfbrich ist i Rih vo witr Prüfasatzpukt zur Lohsturamldug, zu Bitragsachwis, zur Fiazbuchhaltug, abr auch zu d Dtaildat ud Ursprugsblg, zum Bispil zu Vrträg dr Altrsvorsorg, ralisirbar. Wichtig ist bi ir solch Kosistzprüfug, wi bi all IKS-Kotroll, di xakt Apassug a di Ggbhit ds izl Utrhms, da ur so di gwüscht Prüftif dr kritisch Pukt gwährlistt wrd ka. Stadardisirt Prüfbricht brig auch ur stadardisirt Ergbiss, di icht di Utrhmssituatio widrspigl. Di Datbasis ud di Prüfbricht kö mit vrschidst VEDA Wrkzug aufgbaut wrd, bwährt hab sich hirbi VEDA Busiss Itlligc ud VEDA Rports. Jdoch koztrirt sich VEDA auf maßgschidrt Lösug, passd zur jwilig Utrhmssituatio. Mhr Dtails zum Thma IKS, auch für di Brich Fiazbuchhaltug ud Systmsichrhit, kö Si auf dm disjährig VEDA Forum rfahr. udo.myr@vda.t Maagr Cosultig & Outsourcig VEDA ifo 3/2007 7

8 Stratgischs Bildugsmaagmt mit SmiarIS Talt fid, fördr ud bid Praxisbispil MAN AG: dlich E-Larig aus im Guss! TALENT Egal ob auf Mss, i Fachzitschrift odr auf Fachtagug - das Thma Taltmaagmt ist drzit übrall präst ud propagirt di Aufgab, Talt zu fid ud zu bid, als di groß Aufgab dr Zukuft. Stad bis vor kurzm och Aspkt wi Kostrduktio ud Effizizstigrug im Mittlpukt ds Itrsss, rück hutzutag immr mhr wrtschöpfd Aufgab wi War for Talts odr Prsoal- ud Führugskräfttwicklug i d Vordrgrud. Erfolgsfaktor Taltmaagmt Vil Firm bsi sich widr auf d Wrt ihrr Mitarbitr, d dr dmographisch Wadl macht sich brits hut i vil Brach durch das Fhl qualifizirtr Fachkräft bmrkbar. Dazu gsllt sich di Erktis, dass ltztlich ur attraktiv Arbitgbr mit Profil i dm Rig um Talt bsth kö. Hir ist vor allm dr Mittlstad gfragt, um sich im Wttstrit ggübr Großutrhm durchstz zu kö. Nu a dism Asatz sid di gazhitlich Ausrichtug sowi di Vrzahug mit dr Utrhmsstratgi. Taltmaagmt umfasst di gsamt Wrtschöpfugsktt vo dr Mitarbitrrkrutirug übr di Prsoaltwicklug bis hi zur Mitarbitrbidug. Es ght icht mhr um di Frag Wlch Stll müss bstzt wrd?, sodr um di Frag Wlch Komptz bötig wir hut, i dri ud i füf Jahr?. Dis Fragstllug rmöglicht di zilgrichtt Ausrichtug vo Prsoaltwicklugsaktivität. Softwargstützts Taltmaagmt Ei solch komplx prsoalstratgisch Hrausfordrug ist oh gigt IT- Utrstützug wohl kaum zu bwältig. Ei brichsübrgrifdr traspartr Prozss, dr auch di Kommuikatio mit xtr Stll ischlißt, ist Vorausstzug. All tschidugsrlvat Dat sollt i im listugsstark Prsoaliformatiossystm gbüdlt zur Vrfügug sth. Mit SmiarIS bitt VEDA i praxisrprobts Smiariformatiossystm a, das Si zilgrichtt bi disr Hrausfordrug utrstützt. Das Systm ist modular aufgbaut ud ka bis hi zu ir wltwit utzbar Witrbildugsplattform ausgbaut wrd, di b dr Vrwaltug vo Smiar ud Tilhmr auch Lrihalt zur Vrfügug stllt. Di MAN Srvic Akadmi orgaisirt mit dri Prso vo Müch aus di wltwit Witrbildug vo mhr als Mchaikr. Mit wig Mausklicks übrwach ich di Komptz dr Wlt, rklärt Christia Krombachr, dr Litr dr MAN Srvic Akadmi, stolz. Gmisam mit dr w&r iformatiossystm AG wurd SmiarIS Schritt für Schritt witrtwicklt, gmäß dm Motto ki übrflüssig Fuktio, sodr ausschlißlich alltagstauglich Tools, ki Schickschack, sodr xtrm ifach Bdiugsobrfläch ud -abläuf. So tstad i Lösug, di izwisch utr dm Nam ICPM (Ituitiv Collaboratio ad Productio Maagmt) großs Itrss im Markt gwckt hat. Nb SmiarIS, das für di Vrwaltug, Plaug ud Buchug vo Smiar ud Tilhmr sowi für di Ergbisspichrug ud -auswrtug zustädig ist, ist das Wrkzug Evolutio usrs Partrs CBTL sowi i Kollaboratios- ud Lrplattform, di für di Distributio dr Ihalt sorgt, Bausti vo ICPM. Erlb Si Christia Krombachr vo dr MAN Srvic Akadmi liv auf dm VEDA Forum 2007 mit sim Vortrag MAN di gaz Wlt ds Lrs mit ICPM (Ituitiv Collaboratio ad Productio Maagmt). thomas.lidt@vda.t Dirctor Product Maagmt VEDA ifo 3/2007

9 Di Kust ist i komplizirts Phäom Wi halt Si s mit dr Küstlrsozialabgab? Nicht bi us!, sollt Ihr Atwort auf das Zitat ds russisch Malrs Wassily Kadisky laut, w s um u Afordrug ds Küstlrsozialvrsichrugsgstzs (KSVG) ght. Zil vo VEDA ist, Utrhm ifach ud schll i di Lag zu vrstz, d Afordrug vo 27 ff. KSVG grcht zu wrd. Vil usrr Kud hab i d ltzt Woch i Erhbugsbog dr Dutsch Rtvrsichrug rhalt. Dr Aufgab ist zuächst, potzill abgabpflichtig Utrhm zu rfass ud i dr Folg di rchtzitig ud vollstädig Etrichtug dr Küstlrsozialabgab (KSA) zu prüf. (Dtails fid Si utr mit dr Stichwortsuch Küstlrsozialabgab.) Damit stll sich für jds Utrhm umittlbar folgd Frag: Bi ich abgabpflichtig? Di Abgabpflicht bstht für all Utrhm, di rglmäßig Aufträg a fri Küstlr odr Publizist vrgb ud dr Listug i Aspruch hm. Dabi ist s irrlvat, ob dr Distlistr übr di Küstlrsozialkass vrsichrt ist odr icht. Auch Wrbagtur, di icht als GmbH firmir odr auch im Auslad asässig sid, sid hirbi rlvat. Ltztlich utrligt damit jds vrkaufsoritirt ud wrbd Utrhm dr Abgabpflicht. Wi hoch ist di Abgab? Für das Jahr 2007 bträgt di Abgab 5,1 % dr Bmssugsgrudlag, üblichrwis dr Summ allr glistt Etglt samt Nbkost. Auf disr Basis wrd Vorauszahlug für di Folgjahr fstglgt ud für di ltzt füf Jahr ka i Nachrhbug rfolg. Gibt s witr Pflicht? Wstlich ist di Aufzichugs- bzw. Nachwispflicht, di i ihrr Form icht dfiirt ist. Wichtig ist jdoch di fortlaufd ud für d Prüfr achvollzihbar ud vollstädig Dokumtatio. Was ka VEDA für mich tu? VEDA wird Ih zu Bgi ächst Jahrs im Rahm dr Produkttwicklug zu VEDA FA Fiaz Auswrtug zur Vrfügug stll, di Si sowohl i dr Erfassug als auch i dr Aufzichugsud Vorlagvrpflichtug utrstütz. Dazu wird VEDA i d Prsokot ud auch i dr Buchugsrfassug di Möglichkit schaff, dis Sachvrhalt zu rfass ud zu dokumtir. Zu Dtails disr Fuktioalität wrd wir Si sparat iformir ud kotaktir. Sollt Si Frag zu dism Thma hab, sprch Si us kurzfristig a! dirk.dautzbrg@vda.t Maagr Cosultig VEDA ifo 3/2007

10 Stadt Aach rwitrt ION-Eisatz: ztral Utrhmsdati für Wirtschaftsfördrug Di Stadt Aach ghört scho sit 2006 zu d Nutzr dr CRM- ud Orgaisatiossoftwar ION dr EBO GmbH, Übach- Palbrg, ds Joit Vtur, das VEDA gmisam mit d Partr AS/poit GmbH ud MCA GmbH btribt (ION = Itlligt Offic Navigator). I im rst Projkt hat dr Fachbrich Wirtschaftsfördrug/Europäisch Aglghit ION zur Ritgratio vo übr 50-jährig Arbitslos igstzt. Aufgrud dr gut Erfahrug mit dr Lösug utzt dr Fachbrich ION jtzt auch i dr umittlbar Wirtschaftsfördrug. Mit ION führt di Stadt Aach i ztral Utrhmrdati i, di di vrschid Aktivität dr Wirtschaftsfördrug rhblich rlichtrt. Di Datbak umfasst all rlvat Iformatio zu d Utrhm iklusiv Gsprächsprotokoll, Aktioshistori ud Widrvorlag, di d 15 zustädig Mitarbitr mit im Mausklick zur Vrfügug sth. Darübr hiaus vrifacht si Routitätigkit wi Etikttdruck, -Vrsdug odr di Vrtilug dr Utrhmrzitschrift. Täglich auf dm ust Stad ghalt wird di Utrhmrdati durch di automatisch Aktualisirug aus dm Gwrbrgistr. Um Iformatio ud Vorlag zusammzuführ ud sich i di Arbitsplatz- Ifrastruktur zu itgrir, grift ION auf i MS-SQL-Datbak sowi Novll-Filsrvr zu ud kommuizirt übr Schittstll mit Novll GroupWis sowi d gägig Offic-Programm. I ir witr Ausbaustuf führt di Stadt Aach ION auch im Fachbrich Orgaisatio ud Prsoal i. Hir wird s Erfolgrich Zrtifizirug VEDA FA Fiaz u offizill fit für di Zukuft Sit dr Vrsio ist das Modul Alag vollstädig i VEDA FA Fiaz itgrirt. Dis Itgratio ud Witrtwicklug macht i urlich Prüfug ud Zrtifizirug otwdig, di Ed Jui mit dr Ertilug ds Tstats auch für di Alagbuchhaltug rfolgrich abgschloss word ist. Di Alagbuchhaltug vo VEDA wird sit graumr Zit vo vil Utrhm igstzt. Grad dis lagjährig Tru ud Zufridhit im Zusammspil mit FA Fiaz ud Kost macht i kotiuirlich Witrtwicklug uabdigbar. I Ausgab 02/2006 iformirt wir Si übr di u Vrsio dr Alagbuchhaltug. Wstlich Nurug wi di Itgratio dr Stammdat, Erfassug dr Ivtar i im durchgägig Prozss, Abschluss ach IFRS odr dr Excl-Export hab mittlrwil übr 75 % dr Awdr auf di u Vrsio wchsl lass. Di Prüfug dr Ordugsmäßigkit ds Moduls Alagbuchhaltug ds Systms VEDA FA Fiaz durch VBR Dr. Pfaff, Schribr & Partr, schlißt mit dr Vrgab ds Tstats. Di Prüfugshadlug basirt im Wstlich auf dm Prüfugsstadard 880 ds Istituts dr Wirtschaftsprüfr (IDW PS 880) sowi dm Rudschrib FAIT 1 ds Fachausschusss IT ds Istituts dr Wirtschaftsprüfr (IDW RS FAIT 1), rgäzt um di GOBs ud GdPDU. Für VEDA FA Fiaz wird zuküftig im jährlich Turus i Rzrtifizirug stattfid. All Awdr, di brits mit dr u Vrsio arbit, wrd zum Jahrsd übr witr fuktioal Nurug iformirt, di sich zum Bispil aus dr Utrhmssturrform 2008 rgb. Gr pla wir mit all Awdr, di och di vorhrig Vrsio istz, di Umstllug auf d u Rlasstad. Wir komm auf Si zu! dirk.dautzbrg@vda.t Maagr Cosultig 10 VEDA ifo 3/2007

11 darum gh, mit ION das IT-Projkt- ud -Agbotsmaagmt zu optimir. Vratwortlich für all ION-Projkt dr Stadt Aach ist di rgio IT, dr kommual IT-Distlistr für di Stadt ud d Kris Aach. Si kozipirt ud ralisirt di Orgaisatioslösug mit Utrstützug dr EBO auf ION-Basis. ION/5 optimirt Vrtrib bi Wilka Schlißtchik GmbH CRM- Systm i zwi Moat produktiv Di Wilka Schlißtchik GmbH stzt zur Fstigug ihrr Vrtribsrfolg das CRM- Systm ION/5 dr EBO GmbH i (CRM = Customr Rlatioship Maagmt). Das CRM-Systm für IT-Ifrastruktur mit IBM Systm i als Srvr ud Widows-PCs als Clits führt all Iformatio ud Dat zu d am Vrtribsprozss btiligt Prso ud Orgaisatio zusamm. Dazu grift di Softwar dirkt auf di DB2/400 zu ud holt di Dat vo dort i di Widows-Wlt. 42 Ihous-Vrtribsmitarbitr ud 15 xtr Vrtrtr hab jtzt vo ihr PCs aus dirkt Zugriff auf all Iformatio, di auf dr IBM Systm i lig: Kotaktdat, Prislist, Dbitor tc. Dis vrifacht ihr Vrtribsarbit rhblich ud sorgt für mhr Umsatz. Michal Kauff Gschäftsführr EBO GmbH SEPA Sigl Euro Paymts Ara VEDA wird SEPA-Übrwisug ab Fbruar 2008 utrstütz Im Bakws läuft drzit i Projkt mit dm Zil, uropawit i ihitlich Zahlugsraum zu schaff. So soll bargldlos Zahlug drgstalt stadardisirt wrd, dass s für Bakkud ki Utrschid mhr zwisch atioal ud grzübrschritd Zahlug gibt. Damit disr ihitlich Euro-Zahlugsvrkhrsraum, Sigl Euro Paymts Ara (SEPA), gschaff wrd ka, müss iig Vorausstzug rfüllt si. Ei gmisamr Rchtsrahm für bargldlos Zahlug muss ggb si, bso müss gmisam Stadards, Prozss ud Datformat xistir. Zudm muss das atioal Zahlugsvrkhrssystm mittlfristig abglöst wrd, da s sost zu dopplt Kost führt ud di Eiführug dr EU-Norm vrlagsam würd. Problmatisch ist dr fhld Rchtsrahm für d uropawit Zahlugsvrkhr. Di bsthd Rchtsvorschrift i d EU-Lädr sid uihitlich. Di Diskussio um d im Dzmbr 2005 vo dr EU-Kommissio vorglgt Vorschlag für i u ihitlich Rchtsrahm ist immr och icht abgschloss. Um i ihitlich Abwicklug für di SEPA-Lastschrift uropawit garatir zu kö, ist dr Rchtsrahm abr zwigd rfordrlich. Wg ds fhld Rchtsrahms wird SEPA icht wi gplat zum 1. Jauar 2008 vo Bak ud Sparkass agbot wrd kö. Voraussichtlich wird SEPA ab dm 28. Jauar 2008 mit SEPA-Übrwisug ud SEPA-Kartzahlug start. Es btilig sich ach aktullm Stad 30 Lädr a SEPA: 13 Lädr dr Eurozo mit Blgi, Dutschlad, Filad, Frakrich, Grichlad, Irlad, Itali, Luxmburg, d Nidrlad, Östrrich, Portugal, Slowi ud Spai sowi 17 witr Lädr dr Europäisch Uio ud ds Europäisch Wirtschaftsraums. Adr uropäisch Lädr, di icht dm Euroraum aghör, hab di Möglichkit, di Rglwrk, Vrfahr ud Stadards bfalls azuwd ud damit tilzuhm. thomas.lidt@vda.t Dirctor Product Maagmt VEDA ifo 3/

12 Nass bis auf di Haut Mit Paddl ud Plawag o tour Am Afag war das Wassr. Ud i Boot ud i Sglvri. Ud i Sglsportlr, dr di VErisDAt ffizitr vrwalt wollt. Ud da i Softwar twicklt. Ud i Utrhm grüdt, so wit zur Gschicht VEDAs. Das ist u 30 Jahr hr ud auch hut spilt sich vil im ud am Wassr dr VEDAri ud VEDAr ab. So auch bim disjährig VEDA Sommrfst, das zu im Sommrausflug wurd. Dr Ausgagspukt dr Tour war Liich. Dort schläglt sich di Rur wudrvoll ruhig, abr auch strömd schll durch das Tal. Das Wttr war hrrlich ud für dis Sommr ausahmswis sommrlich. Obwohl s zitig losgig, war di Stimmug hitr ud di Kollg aufgrgt. Schll war dr Fluss mit Kajak ud Raft robrt. So stad d Wassrschlacht, dm blibt Spil Schiff vrsk ud sogar dm Ktr fidlichr Boot ichts mhr im Wg. All, di d Plawag bstig hatt, sah dm mutr Trib vom sichr Ufr aus amüsirt zu. Zimlich ass, abgkämpft, abr glücklich wurd di Blgschaft am Trffpukt igsammlt ud i i ahglgs Rstaurat zum Trocklg ud Stärk gbracht. Etspat ud gmütlich fad dr Ausflug si Ausklag. Es fhlt ur dr aus Film, Fuk ud Frsh bkat romatisch Soutrgag am Lagrfur, dr so typisch für i solchs Abtur ist. sabi.schmitt@vda.t Dirctor Huma Rsourcs & Talt Maagmt 12 VEDA ifo 3/2007

Konfliktmanagement in der Psychiatrie. Christoph Hebborn, Fachkraft für Arbeitssicherheit Klinikum Oberberg GmbH

Konfliktmanagement in der Psychiatrie. Christoph Hebborn, Fachkraft für Arbeitssicherheit Klinikum Oberberg GmbH Kofliktmaagmt i dr Psychiatri Christoph Hbbor, Fachkraft für Arbitssichrhit Kliikum Obrbrg GmbH Kofliktmaagmt am Bispil ds Kriskrakhaus Gummrsbach Ztrum für slisch Gsudhit Kliik Marihid 01 Kliikum Obrbrg

Mehr

Kostengünstig und einfach das

Kostengünstig und einfach das Kostgüstig ud ifach das SWIFT-Ntzwrk utz. Mit dm SWIFT Abidugssr vic dr OKB. W IF T- N t z w g U t r h m S du U ug rhm t b rk i t S W I F T- A i m i h S W I F T- A b d o Das SWIFT Abidugssr vic Ihr ifachr

Mehr

INCIDENT MANAGEMENT SYSTEM

INCIDENT MANAGEMENT SYSTEM INCIDENT MANAGEMENT SYSTEM Uivrslls Srvicud Vorgagsmaagmt WAS KANN i NORIS IMS TATSÄCHLICH FÜR IHR UNTERNEHMEN LEISTEN? Übrzug Si sich vo usrr vollitgrirt Awdug zur Erfassug, Barbitug, Dokumtatio ud Auswrtug

Mehr

L Hospital - Lösungen der Aufgaben B1

L Hospital - Lösungen der Aufgaben B1 L Hospital - Lösug dr Aufgab B Gsucht: = Übrprüf ob di Rgl vo L'Hospital agwdt wrd darf Für ght dr Zählr gg L'Hospital darf agwdt wrd, Für ght dr Nr gg = da Zählr ud Nr gg gh Zählr ud Nr diffrzir: ' =

Mehr

Etablierung eines Qualitätsmanagementsystems (QMS) für Lehre und Studium an der TU Berlin

Etablierung eines Qualitätsmanagementsystems (QMS) für Lehre und Studium an der TU Berlin Etablirug is Qualitätsmaagmtsystms (QMS) für Lhr ud Studium a dr TU Brli Prof. Dr.-Ig. Jörg Stibach (Projktlitr) Prof. Dr.-Ig. Joachim Hrrma (fachlichr Bratr) Dipl.-Ig. Bjami Will (Projktmaagr) Dipl.-Psych.

Mehr

Volksbank Wittenberg eg

Volksbank Wittenberg eg Volksbak Wittbrg G Offlgugsbricht i. S. d. Istituts- Vrgütugsvrordug pr 31.12.2011 Ihaltsvrzichis 1 Ihaltsvrzichis 1 Ihaltsvrzichis... 2 2 Bschribug ds Gschäftsmodlls... 3 3 Agab zur Eihaltug dr Afordrug

Mehr

Direkt-Vertrieb Hersteller vertreibt seine Ware direkt an den Kunden (B2C; B2B)

Direkt-Vertrieb Hersteller vertreibt seine Ware direkt an den Kunden (B2C; B2B) (Eiführug) Optimirug Vrtribsprozss Sit: 1 Vrtribsart Dirkt-Vrtrib Hrstllr vrtribt si War dirkt a d Kud (B2C; B2B) Idirktr-Vrtrib War wrd übr Partr, Hädlr, Distributio, Ntzwrk agbot (B2C, B2B) Gmischtr

Mehr

Das Prozessmodell der ISO 9001. Dr.-Ing. Kira Stein Prozessoptimierung & TQM Prozessmodell ISO 9001

Das Prozessmodell der ISO 9001. Dr.-Ing. Kira Stein Prozessoptimierung & TQM Prozessmodell ISO 9001 Das Prozssmodll dr ISO 9001 Notwdigkit dr Qualitätsmaagmtsystm Qualitätssichrug übr Edprüfug icht mhr möglich Sichr dr Qualitätsfähigkit ds gsamt Utrhms Vrpflichtug ds Maagmts Fhlrvrhütug aus Kostgrüd

Mehr

Kommunikation. Begriffsdefinitionen aus dem Web

Kommunikation. Begriffsdefinitionen aus dem Web Kommuikatio 28 I usrr Gsllschaft ist Kommuikatio shr wichtig. Oft vrstädig sich Msch problmlos mitiadr. Erst w s Schwirigkit gibt, mrk wir, dass Kommuikatiosprozss zimlich komplizirt si kö: Kommuikatio

Mehr

Hallo ich grüße Dich!

Hallo ich grüße Dich! AaRot h 10Fa g, d i Dua u fd rsu c h a c hd i ms l t b a t wt s ot s t ud 3Go l d R g l wi Dua bh u t b s s rl b k a s t AaRot h www. a a r ot hc oa c hi g. c om Aa Roth Slortfidri AstroCoach - Prsoal

Mehr

www.em4-remote-plc.com performance inside new business outside

www.em4-remote-plc.com performance inside new business outside www.m4-rmot-plc.com prformac isid w busiss outsid DIE NEUE INDUSTRIELLE REVOLUTION Im abrchd Zitaltr dr Digitalisirug ist s für Utrhm urlässlich, ihr Kud zusätzlich Mhrwrt zu bit. Di Etwicklug is achhaltig

Mehr

Führungskräfteentwicklung als Anleitung zur Übernahme von Verantwortung

Führungskräfteentwicklung als Anleitung zur Übernahme von Verantwortung Ladsschulamt ud Lhkäftakadmi Fühugsakadmi Fühugskäfttwicklug als Alitug zu Übahm v Vatwtug Wi müss wi us als Fühugskäft twickl, um vatwtlich hadl zu kö?? Gsllschaft zu Födug ädaggisch Fschug 2. Mai 2013

Mehr

INFLATIONSSCHUTZ 156,00 RAIFFEISEN BANK INTERNATIONAL 10 2012

INFLATIONSSCHUTZ 156,00 RAIFFEISEN BANK INTERNATIONAL 10 2012 Mi Lb INFLATIONSSCHUTZ 156,00 RAIFFEISEN BANK INTERNATIONAL 10 2012 Vorsorg Alg Mobilität Woh * szahlug u a t s d ag 156 % Mi ttobitr N d f au il: bzog! Ihr Vor t ih l A sschutz durch i io t a fl I ug

Mehr

InnoLas Laser GmbH 2.0

InnoLas Laser GmbH 2.0 Vrsi 4 QM-Habch Erstllt: 05.10.2012 / sba Ghmigt : 01.11.2012 / rk ILas Lasr GmbH ILas Lasr GmbH Grügsjahr: 2009 hrvrggag as r 1995 ggrüt ILas GmbH Sitz: Jsts-v-Libig-Rig 8, 82152 Kraillig Eigtümr: ILas

Mehr

Weiterbildung WBA Allgemeine Zahnmedizin SSO: Beurteilung der Weiterbildungspraxis durch die Assistenzzahnärztinnen und Assistenzzahnärzte

Weiterbildung WBA Allgemeine Zahnmedizin SSO: Beurteilung der Weiterbildungspraxis durch die Assistenzzahnärztinnen und Assistenzzahnärzte Witrbildug WBA Allgmi Zhmdizi SSO: Burtilug dr Witrbildugprxi durch di Aitzzhärzti ud Aitzzhärzt Witrbildugtätt/-prxi: Aitti/Aitt: ---------------------------------------------- -----------------------------------------------

Mehr

Zur Internetkompetenz - vor allem auch unter schulischen Aspekten

Zur Internetkompetenz - vor allem auch unter schulischen Aspekten Zur Itrtkomptz - vor allm auch utr schulisch Aspkt Vo: Marti Wigartz 1. Eilitug Sit iig Jahr hat sich das Itrt als Wisss- ud Iformatiosplattform tablirt. Dabi ist disr Prozss kiswgs abgschloss, sodr i

Mehr

Unser Ziel. Exklusiver Lizenznehmer. Die effektvoll werben GmbH ist Ihr Partner für effektives Dialogmarketing. HAPPY-Exklusiv.

Unser Ziel. Exklusiver Lizenznehmer. Die effektvoll werben GmbH ist Ihr Partner für effektives Dialogmarketing. HAPPY-Exklusiv. Das Utrhm Das Utrhm J dtaillirtr das Wiss übr di Käufrschicht ist, dsto ffktvollr sid di Marktigaktivität. Wi usr Firmam scho vrrät, hab wir hirauf i spzill Fokus glgt, da wir übrzugt sid, dass dis dr

Mehr

Raiffeisenbank Altdorf-Ergolding eg

Raiffeisenbank Altdorf-Ergolding eg Jui 2012 - A all Haushalt, d, Mitr m m i t s mitb glid Mit! d r w Di Vrit Natio hab 2012 zum Itratioal Jahr dr Gossschaft ausgruf. Ud das mit gutm Grud: Übr 800 Millio Msch i übr 100 Lädr sid i Gossschaft

Mehr

Ihre Ziele & Wünsche

Ihre Ziele & Wünsche Volksbak Mai-Taubr G Ausgab 3 i 2013 Auflag 25.000 INFOsrvic Ihr Zil & Wüsch Has Lurz, stllvrtrtdr Vorstadsvorsitzdr: Im Kudkotakt ght s us vor allm um i lagfristig Zusammarbit. Ihr Wüsch ud Zil sth bi

Mehr

2011 Bachelorstudium RAUMPLANUNG UND RAUMORDNUNG KURZ UND BÜNDIG

2011 Bachelorstudium RAUMPLANUNG UND RAUMORDNUNG KURZ UND BÜNDIG 2011 Bachlorstudiu RAUMPLANUNG UND RAUMORDNUNG KURZ UND BÜNDIG Zu Studiu vo Di Etfaltugsöglichkit dr Msch sid tschidd ch Räuli ig. abhäg gsgfüg ihr Nutzugsöglichkit i Sidlu sozial di bsti g Nutzug Stadorttschidu

Mehr

Das dine&shine KOnzept für Anlässe mit nachhaltiger Wirkung

Das dine&shine KOnzept für Anlässe mit nachhaltiger Wirkung Das &sh KOzt für Aläss mt achhaltgr Wrkug Lass S us gmsam guts Tu. catrg solutos a r o v b y & s h a r o v b y & s h Usr acht Ltsätz Um usr Abscht kokrt lb u mss zu kö, hab wr acht Ltsätz frt. Ds Ltsätz

Mehr

Das neue. etzelgas-lager

Das neue. etzelgas-lager Das tzlgas-lagr Vrborgs Potzial sivoll gtzt Ergi as d Nord g für di Erdgasvrsorg ds a sl i tfr Os g t Di Bd Das ist Ostfrislad: wits, grüs Lad, vil Hil, Küh, Wolk, Strad d Mr. Ei alrischs Flckch Erd, das

Mehr

OFFENES TRAINING. Train the (technical) Trainer. Jetzt informieren und anmelden. Service - Kundendienst - Handwerk

OFFENES TRAINING. Train the (technical) Trainer. Jetzt informieren und anmelden. Service - Kundendienst - Handwerk Jtzt iformir d amld d i dr bgrzt Tilhmrplätz d Frühbchrpris sichr!? ssag. d A lg g dafür o f sbild A k i i d S tlich ig t doch. Dr ha sproch das b b a Wir h ar gt. ay. ss w az ok Das E cho g s r a w raiig

Mehr

Sparkasse Staufen-Breisach. Kleine Zinsen für große Wünsche. Der Sparkassen-Privatkredit.

Sparkasse Staufen-Breisach. Kleine Zinsen für große Wünsche. Der Sparkassen-Privatkredit. 2 Jahr ImmobiliCtr = 2 Jahr Komptz, Erfahrug ud Qualität Stauf-Briach i h c ut G Wir lad Si i! Damit Si vo Afag a auf dm richtig Wg id, bit wir Ih al rt Schritt Ihr prölich Fiaz-Chck. Wir rarbit gmiam

Mehr

Mein Raiffeisen Club-Paket. Bank, Versicherung und Freizeit in einem.

Mein Raiffeisen Club-Paket. Bank, Versicherung und Freizeit in einem. Mi Raiffis Club-Pakt. Bak, Vrsichrug ud Frizit i im. Di idividulls Club-Pakt. Di Koto bi Raiffis. Ei Club-Pakt ist i Kombiatio vo Bakprodukt, * Kostlos Kotoführug di du dir slbst ach di Wüsch ud Zil zusammstll

Mehr

Energieeffizienz: Herstellung und Design. Energieeinsparung zwischen 75% und 93% Jahre Garantie FORDERN SIE UNSEREN FACHKATALOG AN

Energieeffizienz: Herstellung und Design. Energieeinsparung zwischen 75% und 93% Jahre Garantie FORDERN SIE UNSEREN FACHKATALOG AN 5 Jahr Garati VERLÄNGERUNG AUF 10 JAHRE AUF ANFRAGE Ergiffiziz: Hrstllug ud Dsig Ergiisparug zwisch 75% ud 93% i S h b a g c s o Au g ur ri l h Za Ihrr bish % 25 für! g tu h c u l B FORDERN SIE UNSEREN

Mehr

e = lim ( n n) und Folgerungen

e = lim ( n n) und Folgerungen = lim + ud Folgrug Ergäzug zur Vorlsug Aalysis I, Dail Grisr, Dz. 2005 Satz: Si x = +, y = + +. Da gilt lim x = lim y = x ist strg mooto wachsd, y ist strg mooto falld. Isbsodr gilt für all x < < y. Bmrug:

Mehr

Schulinterner Lehrplan des Faches Physik (Sekundarstufe I)

Schulinterner Lehrplan des Faches Physik (Sekundarstufe I) Schulitrr Lhrpla ds Fachs Physik (Skudarstuf I) 1. Stllug i dr Studtafl Am Gymasium Sdastraß wird das Fach Physik i d Klass 6, 8 ud 9 utrrichtt. 2. Prozssbzog Komptz Vrwdt Abkürzug Gmäß KLP, S. 17-19,

Mehr

Heizlastberechnung Seite 1 von 5. Erläuterung der Tabellenspalten in den Heizlast-Tabellen nach DIN EN 12831

Heizlastberechnung Seite 1 von 5. Erläuterung der Tabellenspalten in den Heizlast-Tabellen nach DIN EN 12831 Hizlastbrchnung Sit 1 von 5 Erläutrung dr Tabllnspaltn in dn Hizlast-Tablln nach DIN EN 12831 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 3x4x5 6-7 12 + 13 8 x 11 x 14 15 x Θ Orintirung Bautil Anzahl Brit Läng

Mehr

Auto Schunn Ihr Transporter-, Bus und Nutzfahrzeug-Spezialist. Herzlich. Willkommen

Auto Schunn Ihr Transporter-, Bus und Nutzfahrzeug-Spezialist. Herzlich. Willkommen Mrcds-Bz Familiär, Komptt, Listugsstark Kudmagazi Witr 2012 Witrsaiso-Agbot bi Auto-Schu Jtzt zugrif : Top Jahrswag & jug Gbraucht 1S atz kos Wi t trr los *fü ra * if usg w ähl t F ahr zu g Spa auc r h

Mehr

Rechtzeitig die Segel setzen!

Rechtzeitig die Segel setzen! Di Kudzitug dr Sparkass Ulm Toll Autos zu kli Lasig-Pris Si sid spritzig, kultig ud udrschö: Btl, Mii ud Co. Auf Sit 2 stll ir Ih klass Flitzr vor, übr di sich slbst Ihr Gldbutl frut. s z sucht Stars vo

Mehr

Interio. Magazin. Mein Garten ist, wo ich bin: Wunderschöne Gartenmöbel, farbstarke Accessoires Interio macht den Sommer schön.

Interio. Magazin. Mein Garten ist, wo ich bin: Wunderschöne Gartenmöbel, farbstarke Accessoires Interio macht den Sommer schön. Magazi Mi Gart ist, wo ich bi: Wudrschö Gartmöbl, farbstark Accssoirs macht d Sommr schö. t Ga r ds r T 4 201 Editorial Dr ächst Sommr kommt bstimmt. Wir mach ih allggwärtig ud iszir ih übrall dort, wo

Mehr

bringen Solaranlagen Heizkessel zum takten?

bringen Solaranlagen Heizkessel zum takten? brig Solaralag Hizkssl zum takt? solar Hizug odr Nur solar Hizugsutrstützug Btrachtug zur Vrschaltug vo Solaralag ud Hizkssl RUBRIK SOLARTHERMIE Stop ad Go kurz Brrlaufzit vil Starts ud Stopps Itrvallhiztchik

Mehr

Logarithmusfunktionen

Logarithmusfunktionen V Logarithmusfuktio Widrholug wichtigr Rchgstz Üug ach http://www.hrdr-orschul.d/madica/aufg000/pu.pdf (utr Hälft ds Aritslatts!) mit folgd Zusatzfrag: Brch Si ud drück Si durch i izig Logarithmus glichr

Mehr

WEGEN Umbau. Renovierung des letzten Teilstücks der Herbesthaler Straße. Auch mit Baustelle ohne Probleme in die Eupener Innenstadt! Wir für Eupen!

WEGEN Umbau. Renovierung des letzten Teilstücks der Herbesthaler Straße. Auch mit Baustelle ohne Probleme in die Eupener Innenstadt! Wir für Eupen! Wir für Eupn! WEGEN Umbau... göffnt! Wir für Eupn! Wir für Eupn! Auch mit Baustll ohn Problm in di Eupnr Innnstadt! Rnovirung ds ltztn Tilstücks dr Lib Bürgrinnn und Bürgr, wir möchtn Si informirn, dass

Mehr

Evaluation von Lehrveranstaltungen effizient umsetzen

Evaluation von Lehrveranstaltungen effizient umsetzen BU OF O R &S AG EM Vrglich d Er g b, i s b ri c ht R o h d at x p or t ( S PS S, S P H I N X, E x c l ) Sc Evaluatioskoordiator/Admiistrator Tilbrichsadmiistrator Bfragr (Etll igr Fragbög ud darauf basirdr

Mehr

R. Brinkmann Seite Achsenschnittpunkte von e- Funktionen und Exponentialgleichungen

R. Brinkmann  Seite Achsenschnittpunkte von e- Funktionen und Exponentialgleichungen R. Brikma http://brikma-du.d Sit 08..009 Achsschittpukt vo - Fuktio ud Epotialglichug Eiführugsbispil Bispil : Zu bstimm sid di Achsschittpukt vo s + f = D Schittpukt mit dr y y=f 0 Achs fidt ma übr d

Mehr

ZEITARBEIT. Wohin geht der Weg?

ZEITARBEIT. Wohin geht der Weg? Fachmagazi Zitarbit 03 2010 + AÜG-Rform mit Ati-Schlckrklausl +++ Obrsts Gbot: Arbits- ud Gsudhitsschutz +++ Das u igz-dgb-tarifwrk +++ +++ Fair Löh für fair Arbit +++ Komptztwicklug dr Zitarbit +++ Qualität

Mehr

Daniel Reichert Schulden. Die nächsten 5000 Tage

Daniel Reichert Schulden. Die nächsten 5000 Tage ISSN 1422-0482. CHF 35. EUR 27 Wisssmagazi für Wirtschaft, Gsllschaft, Hadl Nummr 2. 2012! s s a f u Nicht z lagfristi r g rd ü w i S, Ja g pla. mhr fuk i d ir w s a d, i N tioir. damit ö k i S, ik a P

Mehr

Getreide-Lagersilos "Made by NEUERO" für Innen- und Außenaufstellung

Getreide-Lagersilos Made by NEUERO für Innen- und Außenaufstellung mit Typprüfug vrzikt Ausfürug st abil Kostruktio o Frtigugsqualit ät Flacprofilirug dr Siloplatt, dadurc größr St abilit ät ud bssr gigt für Vrdlugsprodukt, z. B. S aatgut agpasst Blüftugssystm ud Blüftugsvtilator

Mehr

Innovative Spaltenböden Güte überwacht Güte geprüft EN 12737 geprüft

Innovative Spaltenböden Güte überwacht Güte geprüft EN 12737 geprüft Iovaiv Spalböd Gü übrwach Gü gprüf EN 12737 gprüf www.salli.com Tchisch Uiv. Graz mach Säll saubr, rock ud warm Nu mi Quarzgummi-Airuschauflag bi all Schrägschlizlm für Ridr VORTEILE Absolu ruschsichr

Mehr

& im Einklang. HUGO-Bergkräuterochsen-Paß

& im Einklang. HUGO-Bergkräuterochsen-Paß HUGO-Bgkäutochs-Paß Hugo-Bgkäutochsflisch Hugo-Bgkäutochs-Wüst Hugo-Bgkäutochsislig (Wlschislig) Hugo-Bgkäutochsblut (blau Potugis) Oigial-Schobmühl-Schapsl (Nuß) Oigial-Bgkäut-Schapsl (Zib) & im Eiklag

Mehr

Fußwoche Herzwoche Denkwoche Rückenwoche Medikamentenwoche Bewegungswoc

Fußwoche Herzwoche Denkwoche Rückenwoche Medikamentenwoche Bewegungswoc h Rückwoch Zahwoch tivatioswoch Brufswoch Fußwoch Bwgugswoch woch Erholugswoch Vitamiwoch Brufswoch Fußwoch tivatioswoch isch ch Zahwoch Bwgugswoch Vitamiwoch Bggugswoch Erährugswoch Fußwoch Hrzwoch Dkwoch

Mehr

Mit Lesen punkten! Das Online-Portal zur Leseförderung von Klasse 1 bis 10. 953.103. Fotolia/Sunny studio

Mit Lesen punkten! Das Online-Portal zur Leseförderung von Klasse 1 bis 10. 953.103. Fotolia/Sunny studio Mit Ls pukt! Das Oli-Prtal zur Lsförrug v Klass 1 bis 10 Ftlia/Suy studi 953103 Schrl Gut gmacht Ud s ght s: Buch ls bi aml Quizfrag batrt Lspukt samml Di Schülr/-i ähl i Buch utr glistt Titl aus Licht

Mehr

Die günstige Alternative zur Kartenzahlung. Sicheres Mobile Payment. Informationen für kesh-partner. k sh. smart bezahlen

Die günstige Alternative zur Kartenzahlung. Sicheres Mobile Payment. Informationen für kesh-partner. k sh. smart bezahlen Di günstig Altrnativ zur Kartnzahlung Sichrs Mobil Paymnt Informationn für ksh-partnr k sh Bargldlos. Schnll. Sichr. Was ist ksh? ksh ist in Smartphon-basirts Bzahlsystm dr biw Bank für Invstmnts und Wrtpapir

Mehr

Life Hacks Kollegen, Schüler, Eltern & Co.

Life Hacks Kollegen, Schüler, Eltern & Co. Lif Hacks Kollg, Schülr, Eltr & Co. Gial Tipps ud Tricks für Grudschullhrri ud Grudschullhrr Lhrr Lif Ha cks Gru Grud owloadauszug owloadauszug aus d Origialtit tl: Origialtitl: schull Lif Hacks Kollg,

Mehr

Anforderungen/Termine (4 ECTS)

Anforderungen/Termine (4 ECTS) PS: Kommuikatiostraiig Nacbsprcug Jär 05 Uivrsität Salzburg Facbric Erziugswissscaft Adras Pasco & Grgö Horsa Afordrug/Trmi ( ECTS) Awsit: Trmi Vorbsprcug: Mo,. Oktobr 7.00-9.00.05 UN Tst: Mo, 7. Novmbr

Mehr

C M Y K Seite 1. new tools. Das 5-Wochen- Expertenprogramm

C M Y K Seite 1. new tools. Das 5-Wochen- Expertenprogramm C M Y K Sit 1 w tools 03/2014 www.griwaldr.com 2,30 EUR/5.20 CHF fachzitschrift für marktig ud wrbug i dr fitss-brach by Griwaldr & Partr wlch mög si am libst? usr lckrbiss zur FIBO... Di u SlimLgs mit

Mehr

Volkswagen. Powered by. Techniktreffen. Verlagssonderveröffentlichung

Volkswagen. Powered by. Techniktreffen. Verlagssonderveröffentlichung Powrd by Volkswag Tchiktrff Vrlagssodrvröfftlichug Vrlagssodrvröfftlichug Schi odr Si? Modratio: Katharia Skibowski, Gschäftsführri Vrlag Rommrskirch. Bim Thma Motorjouralismus dkt ma a schö Autos, schö

Mehr

Reihenentwicklung die Taylorentwicklung

Reihenentwicklung die Taylorentwicklung Rihtwicklug di Taylortwicklug Motivatio: Es lig i Potrih olgdr Form vor: Durch Umorm rgibt sich: s s s s s K K K Für udlich groß rgibt sich im Wrtbrich < < i dlich Summ s. Dis lässt sich als Fuktio vo

Mehr

Projektmanagement Solarkraftwerke

Projektmanagement Solarkraftwerke Projektmaagemet Solarkraftwerke Solar Forum - St. Veit 2013 Mauel Uterweger 1 Ihalt des Impulsvortrages eie Überblick über Projektmaagemet bei Solarkraftwerke zu gebe gewoee Erfahruge aufgrud eies reale

Mehr

Die günstige Alternative zur Kartenzahlung. Sicheres Mobile Payment. Informationen für kesh-partner. k sh. smart bezahlen

Die günstige Alternative zur Kartenzahlung. Sicheres Mobile Payment. Informationen für kesh-partner. k sh. smart bezahlen Di günstig Altrnativ zur Kartnzahlung Sichrs Mobil Paymnt Informationn für ksh-partnr k sh smart bzahln Bargldlos. Schnll. Sichr. Was ist ksh? ksh ist in Smartphon-basirts Bzahlsystm dr biw Bank für Invstmnts

Mehr

FLÜSSIGKRISTALLANZEIGEN GMBH

FLÜSSIGKRISTALLANZEIGEN GMBH FLÜSSIGKRISTALLANZEIGEN GMBH Maßgschidrt TFT-Bildschirm Tailor-mad TFT-Displays Di TFT-Displays vo ADITECH ig sich optimal für all Awdugsbrich, bi d Stadard-Bildschirm im Hiblick auf Größ, Hlligkit, Lsbarkit

Mehr

VERKEHRS REPORT LUFTVERKEHR SCHIFFFAHRT SCHIENENVERKEHR ÖPNV HÄFEN

VERKEHRS REPORT LUFTVERKEHR SCHIFFFAHRT SCHIENENVERKEHR ÖPNV HÄFEN Wir bwg was 02 2015 VERKEHRS REPORT LUFTVERKEHR SCHIFFFAHRT SCHIENENVERKEHR ÖPNV HÄFEN MEINUNG Schwugvoll witr! Bi dr 4. Budsfachbrichskofrz wurd di bishrig Budsfachbrichslitri Christi Bhl mit großr Mhrhit

Mehr

:46 1/9 Kinder gut betreut

:46 1/9 Kinder gut betreut 30.09.2017 02:46 1/9 gut btrut LANDKREIS AUGSBURG (DRUCKANSICHT) KINDER GUT BETREUT KINDERTAGESSTÄTTEN & SCHULISCHE BETREUUNGSANGEBOTE IM LANDKREIS AUGSBURG Di G mi d im La dkr is Aug sbu rg vrf üg üb

Mehr

Modul 10: Autokonfiguration

Modul 10: Autokonfiguration Hohshul BoRhiSig Pof. D. Mati Lish Ntzwksstm ud TK Lzil: Modul 1: Autokofiguatio Nah Duhait diss Tilkapitls soll Si di Aufgastllug Autokofiguatio läut ud di id Kozpt SLAAC ud DHCPv6 zu automatish Kofiguatio

Mehr

Auf den folgenden Seiten bekommen Sie einen interessanten Eindruck darüber, was Nordfaktor seinen Kunden bietet.

Auf den folgenden Seiten bekommen Sie einen interessanten Eindruck darüber, was Nordfaktor seinen Kunden bietet. Di Ictiv-tur Nordfaktor GmbH wurd im Jahr 2000 rüdt ud ist i dr Evtatur, wlch i Hambur ud Umbu mit am läst am Markt ist. Dmtsprchd vrfüt Nordfaktor übr jahrla Erfahru, das rfordrlich Kowhow ud übr i roßs

Mehr

TRUMPF Service Deutschland

TRUMPF Service Deutschland Vrlässlichkit ud Komptz für höchst Maschivrfügbarkit TRUMPF Srvic Dutschlad TRUMPF Wrkzugmaschi Dutschlad Vrtrib + Srvic GmbH + Co. KG 2 Vorwort Vorwort TRUMPF Srvic Shr ghrt TRUMPF Awdr, lib Kud, usr

Mehr

on track Perspektiven in Landtechnik und Agribusiness Herbst/Winter Student 23 Jahre TU Braunschweig Landtechnik 8. Semester

on track Perspektiven in Landtechnik und Agribusiness Herbst/Winter Student 23 Jahre TU Braunschweig Landtechnik 8. Semester on track 2 Prspktivn in Landtchnik und Agribusinss Hrbst/Wintr Studnt 24 Jahr FH Köln Maschinnbau 6. Smstr 2011 Studnt 23 Jahr TU Braunschwig Landtchnik 8. Smstr Studntin 22 Jahr FH Osnabrück Landwirtschaft

Mehr

Bildungsangebot AQUA-AGENTEN Dem Wasser auf der Spur

Bildungsangebot AQUA-AGENTEN Dem Wasser auf der Spur Bildgsagbot AQUA-AGENTEN Dm Wassr af dr Spr DAS AQUA-AGENTEN-PROGRAMM MACHT DIE ÖKOLOGISCHEN, ÖKONOMISCHEN, SOZIALEN UND KULTURELLEN ASPEKTE DER RESSOURCE WASSER SPIELEND LEICHT ERFAHRBAR. Hambrgr Schülri

Mehr

Heute Kapitalanlage morgen ein Zuhause

Heute Kapitalanlage morgen ein Zuhause Immobilie Heute Kapitalalage morge ei Zuhause Courtage: Kaufpreis: Preis auf Afrage 3,57% icl. 19% MwSt für de Käufer hausudso Immobilie Moltkestr. 14 77654 Offeburg Tel. 0781 9190891 Fax 0781 9190892

Mehr

Kryptologie am Voyage 200

Kryptologie am Voyage 200 Mag. Michal Schnidr, Krypologi am Voyag200 Khvnhüllrgymn. Linz Krypologi am Voyag 200 Sinn dr Vrschlüsslung is s, inn Tx (Klarx) so zu vrändrn, dass nur in auorisirr Empfängr in dr Lag is, dn Klarx zu

Mehr

Julian Siegmann Timo Spiegel Christian F. Durach Seyit Elektirikçi Ouelid Ouyeder Technologien und Innovationen in der Logistik

Julian Siegmann Timo Spiegel Christian F. Durach Seyit Elektirikçi Ouelid Ouyeder Technologien und Innovationen in der Logistik Julia Sigma Tim Spigl Christia F. Durach Syit Elktirikçi Oulid Ouydr Tchlgi ud Ivati i dr Lgistik Di Schriftrih Lgistik dr Tchisch Uivrsität Brli. Sdrbad / Scitific sris lgistics at th Brli Istitut f Tchlgy.

Mehr

Unser Markt-Angebot am Freitag, 19. 4. und Samstag, 20. 4. 2013 auf ALLE Brotsorten 10%

Unser Markt-Angebot am Freitag, 19. 4. und Samstag, 20. 4. 2013 auf ALLE Brotsorten 10% 01_bot_sit_Layout 1 12.04.13 10:23 Sit 1 47. Jahrgag Nr. 643 WIR aus Garrburg iformir di gaz Rgio Ga Garrbur Garrburgr rrbu rrr rr bbur uurrgg gr rbot ot FRÜHJAHRSMARKT 19. bis 21. April 2013: FRÜHJAHRSMARKT

Mehr

Erweiterung: (3) Arbeitslosenunterstützung als Versicherungsleistung

Erweiterung: (3) Arbeitslosenunterstützung als Versicherungsleistung Erwitrg: (3) Arbitslostrstützg als Vrsichrgslistg Suchthori ist ztrals Modll, um di Wirkg vo Arbitslostrstützg auf d Abgag aus Arbitslosigkit zu trsuch Kritisch Aahm ds Grdmodlls: b wird abhägig vom Grd

Mehr

Geschäftsbericht 2011. Vertrauen in Werte.

Geschäftsbericht 2011. Vertrauen in Werte. Gschäftsbricht 2011 Vrtrau i Wrt. Z A H L E N U N D F A K T E N 31.12.2011 Di Stadtsparkass Müch i Zahl IN MIO. EURO +/- GGÜB. 2010 Bilazsumm 15.600 +3,0 % Summ dr Auslihug 9.638 +1,4 % Summ dr Eilag (ikl.

Mehr

KOELLMANN KOELLMANN H-TEC Industriegetriebe Präzision garantiert KOELLMANN UNEX Extrudergetriebe Spitzentechnologie nach Maß Sondergetriebe

KOELLMANN KOELLMANN H-TEC Industriegetriebe Präzision garantiert KOELLMANN UNEX Extrudergetriebe Spitzentechnologie nach Maß Sondergetriebe of Tilaus Tcologis GmbH prcisio rivs WELTWEITER SERVICE Zu bsor Stärk vo Kollma Gar zält r umfass Srvic für Gtrib. Dabi bitt r Wrkskuist sowol turusmäßig Wartugsarbit als auc scll u ubürokratisc Hilf im

Mehr

INTERNET- UND IT-LÖSUNGEN FÜR GESCHÄFTSKUNDEN Individuelle Produkte und Dienstleistungen

INTERNET- UND IT-LÖSUNGEN FÜR GESCHÄFTSKUNDEN Individuelle Produkte und Dienstleistungen INTERNET- UND IT-LÖSUNGEN FÜR GESCHÄFTSKUNDEN Individull Produkt und Dinstlistunn NICHT THEORIE, SONDERN PRAXIS ntclusiv ist IT mit IQ und Srvic. Unsr Hrzn schlan für Innovation. Unsr Köpf stckn vollr

Mehr

In jedem Kind steckt ein Genie.

In jedem Kind steckt ein Genie. Nurschiug IV. Quartal 2013 ltroisch Bautil ud gial Projt + + + Ei igs Eltro-Rboot twrf, bau ud zu Wassr lass, w all adr ur mit gauft Frtig-Boot am S sth? Im ächst Sommr wird di Trupp dr Plasti-Kapitä stau!

Mehr

MundRaum. Das Praxis-Magazin. Das richtige Pflegeheim finden. Kieferorthopädie für alle. Mit Hund in den Urlaub. Experten-Tipp.

MundRaum. Das Praxis-Magazin. Das richtige Pflegeheim finden. Kieferorthopädie für alle. Mit Hund in den Urlaub. Experten-Tipp. MudRaum Das Praxis-Magazi Ihr Partr für Zahgsudhit ud Kifrorthopädi Ausgab 02 MUNDRAUM 2015 IHR R A MPL E X E ZUM EN! M NEH MIT Exprt-Tipp Das richtig Pflghim fid Zahgsudhit Kifrorthopädi für all Ris-Tipp

Mehr

Informationen zu intelligenten Assistenzsystemen für ein selbstbestimmtes Leben im Alter

Informationen zu intelligenten Assistenzsystemen für ein selbstbestimmtes Leben im Alter H E F T 2 / 2 0 1 1 W W W. A A L- M A G A Z I N. D E das AALmagazi Iformatio zu itlligt Assistzsystm für i slbstbstimmts Lb im Altr DIE WOHNUNGSWIRTSCHAFT UND AAL INTERVIEW MIT DR. VIEHWEGER DER MENSCH

Mehr

Reduktion von Lebensmittelabfällen bei Brot und Backwaren. Ein Konzept für Handwerk, Handel und Verbraucher. Das Projekt wird gefördert durch:

Reduktion von Lebensmittelabfällen bei Brot und Backwaren. Ein Konzept für Handwerk, Handel und Verbraucher. Das Projekt wird gefördert durch: Rduktio vo Lbsmittlabfäll bi Brot ud Backwar Ei Kozpt für Hadwrk, Hadl ud Vrbrauchr Das Projkt wird gfördrt durch: Fachhochschul Müstr Istitut für Nachhaltig Erährug ud Erährugswirtschaft (isun) Corrsstr.

Mehr

2. Solarmodule und Solargeneratoren

2. Solarmodule und Solargeneratoren . olarmodul ud olargrator Di Halblitrthori ud dr Aufbau dr olarzll sid wstlichr Bstadtil vom il A. dism il dr Vorlsug wir ur kurz auf d Aufbau ud das Fuktiosprizip vo olarzll iggag. Zur Erzugug praktisch

Mehr

Kinder bastelten eindrucksvolle Bilder

Kinder bastelten eindrucksvolle Bilder Mittwoch, 21. Jauar 2015 Nr. 4 14. Jahrgag Auflag 34 082 Rhitalr Bot brigt mich jd Woch i Ihr Brifkast DIE WochEzEItug Am Marktplatz «Haus Müzhof» 9400 Rorschach Isrataahm Tlfo 071 844 23 50 Rdaktio Tlfo

Mehr

Corporate Semantic Search - Semantische Suche: Tagging und Wissensgewinnung. Olga Streibel

Corporate Semantic Search - Semantische Suche: Tagging und Wissensgewinnung. Olga Streibel Corport Smtic Srch - Smtisch Such: Tggig ud Wisssgwiug Olg Stribl Ihlt Tggig Folksoomy Extrm Tggig Algorithmic Extrctio of Tg Smtics Us Cs: Chmischs Ztrlbltt Prprocssig d Extrm Tggig: Wisssgwiug 2 Ws ist

Mehr

Wir betrachten hier nur den Fall m,n N, also m>0 und n>0. Die anderen Fälle, bei denen m=0 oder n=0 ist, können leicht selbst gelöst werden.

Wir betrachten hier nur den Fall m,n N, also m>0 und n>0. Die anderen Fälle, bei denen m=0 oder n=0 ist, können leicht selbst gelöst werden. Übugsaufgab Fourirrih Mahmaik III M Prof. Dr. B. Grabowski Bla 6 grabowski@hw-saarlad.d Lösug zu Übugs-Bla 6 Zu Aufgab Wir brach hir ur d Fall m, N, also m> ud >. Di adr Fäll, bi d m odr is, kö lich slbs

Mehr

Bericht PV-Anlagen in Neuerkerode: Elm und Scheune

Bericht PV-Anlagen in Neuerkerode: Elm und Scheune Umstzugsprojkt: Itgral Plaug ud Sturug dr achhaltig Modrisirug ds Gbäudbstads ud dr Ergivrsorgug dr Evaglisch Stiftug Nurkrod Bricht PV-Alag i Nurkrod: Elm ud Schu Dr Bricht wurd rstllt vo / Das Projkt

Mehr

31. März 2009 Aalyst Tlfokofrz zum Gschäftsjahr 2008 Agda Eltug Ürlck zu d Sgmt Gschäftszahl für 2008 Etwcklug dr Akt Auslck EM.SPORT MEDIA AG I Aalyst Tlfokofrz 31. März 2009 2 Wstlch Ergss st dm 1. Sptmr

Mehr

Auslegeschrift 23 20 751

Auslegeschrift 23 20 751 Int. CI.2: 09) BUNDESREPUBLIK DEUTSCHLAND DEUTSCHES PATENTAMT G 0 1 K 7 / 0 0 G 01 K 7/30 G 01 K 7/02 f fi \ 1 c r Auslgschrift 23 20 751 Aktnzichn: P23 20 751.4-52 Anmldtag: 25. 4.73 Offnlgungstag: 14.

Mehr

4. Berechnung von Transistorverstärkerschaltungen

4. Berechnung von Transistorverstärkerschaltungen Prof. Dr.-ng. W.-P. Bchwald 4. Brchnng on Transistorrstärkrschaltngn 4. Arbitspnktinstllng Grndorasstzng für dn Entwrf inr Transistorrstärkrstf ist di alisirng ins Arbitspnkts, m dn hrm im Knnlininfld

Mehr

Inklusionskiste für Kinder mit besonderem Förderbedarf

Inklusionskiste für Kinder mit besonderem Förderbedarf Iklusioskist für Kidr mit bsodrm Fördrbdarf Dutsch Afagsutrricht k o o E-B Basistraiig Phoologisch Bwussthit 1 rk b ta s h c u db u t au L, Rim Ihalt 1 Arbitsblättr Phoologisch Bwussthit 1 Rimwörtr sprch

Mehr

e r s p e k b t i l i v e A u * * FITNESS & BUSINESS EDUCATION DUALES STUDIUM 2012 F i o n t n a c s s d E & s s i

e r s p e k b t i l i v e A u * * FITNESS & BUSINESS EDUCATION DUALES STUDIUM 2012 F i o n t n a c s s d E & s s i i l i d g m i t P r p k b t i A o * * t i a c d E B & v t F i FITNESS & BUSINESS EDUCATION DUALES STUDIUM 2012 FITNESS & BUSINESS EDUCATION Lib Lri, libr Lr, wir fr, da Si ich für r dal Stdim itrir. Thort

Mehr

StudiumPlus- SS 2017 Torsten Schreiber

StudiumPlus- SS 2017 Torsten Schreiber StudiumPlus- SS 07 Torst Schribr 44 Dis rg sollt Si uch oh Skript btwort kö: N Si di wichtigst Eigschft vo Mg! Wi kö Si i Itrvll dfiir? Wi fuktioirt di Modulo-Oprtio? Wofür brucht m ds d Morg Gstz? Ws

Mehr

Übersicht EUROWINGS VERSICHERUNGSSCHUTZ. Leistungsbestandteile im Überblick. Hinweise im Schadenfall:

Übersicht EUROWINGS VERSICHERUNGSSCHUTZ. Leistungsbestandteile im Überblick. Hinweise im Schadenfall: Übrsicht EUROWINGS VERSICHERUNGSSCHUTZ Si intrssirn sich für in HansMrkur Risvrsichrung in gut Wahl! Listungsbstandtil im Übrblick BasicPaktschutz Bstandtil Ihrr Risvrsichrung: BasicSmartRücktrittsschutz

Mehr

Wichtige Nummern. Ihre Meinung zählt! August 2012. Spitzenleistung Energieeffizienz im Opernhaus. Teilnehmen und gewinnen! Sparangebot.

Wichtige Nummern. Ihre Meinung zählt! August 2012. Spitzenleistung Energieeffizienz im Opernhaus. Teilnehmen und gewinnen! Sparangebot. 3 Füf r m Pr AbOopsr zu für d! gw StartKlar Lb Lsr ud Lsr, Eugè Iosco hat st fstgstllt: D Kust st uütz, abr dr Msch ka auf das Uütz b cht vrzcht. Vor allm hat Kust hr Prs. Hut sd Kulturbtrb gut brat, so

Mehr

PV-Heiz-POWERTAG. Newsletter 05/2015 RENNERGY SYSTEMS AG. Rennergy auf der intersolar 2015 Wir freuen uns auf Ihren Besuch!

PV-Heiz-POWERTAG. Newsletter 05/2015 RENNERGY SYSTEMS AG. Rennergy auf der intersolar 2015 Wir freuen uns auf Ihren Besuch! Nwslttr 05/2015 RENNERGY SYSTEMS AG Rrgy auf dr itrsolar 2015 Wir fru us auf Ihr Bsuch! Hall B3 Stad 380 ud Hall B4 Stad 130 Bild: Solar Promotio GmbH PV-Hiz-POWERTAG Samstag, 11. Juli 2015 10 bis 18 Uhr

Mehr

Die Organisationslösung für Baugrund, Geotechnik und Spezialtiefbau. CRM ERP Projekte

Die Organisationslösung für Baugrund, Geotechnik und Spezialtiefbau. CRM ERP Projekte Di Orgaisatioslösug für Baugrud, Gotchik ud Spzialtifbau CRM ERP Projkt CRM Kotakt, Trmi, Dokumt ud Gutacht im Blick So ght s: Adrss ud Dokumt fid Si übr di Schllsuch. All Iformatio rschi auf dm Schribtisch.

Mehr

Technologischer Überblick zur Speicherung von Elektrizität

Technologischer Überblick zur Speicherung von Elektrizität Tchologischr Übrblick zur Spichrug vo Elktrizität Übrblick zum Potzial ud zu Prspktiv ds Eisatzs lktrischr Spichrtchologi Im Auftrag dr Smart Ergy for Europ Platform GmbH (SEFEP) Übrstzug dr glisch Origialvrsio

Mehr

Impressum. Kontakte der Lehrbetriebe

Impressum. Kontakte der Lehrbetriebe Wir fru u darauf, mit Ih i maßgchidrt Kozpt für Ihr Utrhm zu rtll. Zögr Si icht u zu kotaktir! Imprum Jugd am Wrk Brufaubildug für Jugdlich GmbH Thaliatraß 85/4. Stock 1160 Wi Tl: 01/405 02 86 E-Mail:

Mehr

e r s p e k b t i l i v e A u * * FITNESS & BUSINESS EDUCATION DUALES STUDIUM 2011 F i o n t n a c s s d E & s s i

e r s p e k b t i l i v e A u * * FITNESS & BUSINESS EDUCATION DUALES STUDIUM 2011 F i o n t n a c s s d E & s s i i PILATES MATWORK INTENSIVE YOGA INDOOR CYCLING GROUP-TRAINING ERNÄHRUNG & WELLNESS FITNESS & PERSONAL-TRAINING l i d g m i t P r p k b t i A o * * t i a c d E B & v t F i FITNESS & BUSINESS EDUCATION

Mehr

Plancksches Strahlungsgesetz

Plancksches Strahlungsgesetz Packschs Strahugsgstz Spktra Strahdicht ds schwarz Strahrs Packschs Strahugsgstz Dr schwarz Strahr ist dadurch gkzicht, dass auffad Strahug aus bibigr Richtug vöig absorbirt wird ud di ausgsadt Strahug

Mehr

Finanzielle Rettung bei schweren Krankheiten: Gothaer Perikon.

Finanzielle Rettung bei schweren Krankheiten: Gothaer Perikon. 115116 03.2013 Fiazill Rttug bi schw Kakhit: Gotha Piko. 115116q20120224_Gotha 04.03.13 13:03 Sit 2 Vo i schw Kakhit ka sich imad schütz. Vo d fiazill Folg scho. Di Fakt. Zivilisatioskakhit wit auf dm

Mehr

// Ihr AWA Tagungszentrum im Herzen von München

// Ihr AWA Tagungszentrum im Herzen von München // Ihr AWA Tagugztrum im Hrz vo Müch // Raum ISAR Ihr Vrataltug i ur Räumlichkit Raumgröß: 95 m² Maß: Läg: 13,80 m Brit: 6,80 m Höh: 2,66 m Taglicht (tilwi vrduklbar) Modr Frichluftytm Umfagrich Tagugtchik

Mehr

GGA 16. erleben. erleben. Sponsoringkonzept. entdecken. fühlen. entdecke. erleben Mai 2016, Engelburg. Gewerbe erleben. Kontakte pflegen.

GGA 16. erleben. erleben. Sponsoringkonzept. entdecken. fühlen. entdecke. erleben Mai 2016, Engelburg. Gewerbe erleben. Kontakte pflegen. GGA 16 Gaisrwaldr Gwrbausstllug 20. bis 22. Mai 2016 Eglburg rlb Gaisrwaldr Gwrbausstllug fühl Sposorigkozpt 20. 22. Mai 2016, Eglburg f tdck Iformatio zur GGA16 di Sposorigmöglichkit attraktiv rlb A16

Mehr

4. Thermische Eigenschaften von Kristallen - spezifische Wärme

4. Thermische Eigenschaften von Kristallen - spezifische Wärme 4. rmisc igscaft vo Kristall - spzifisc Wärm f.: spz. Wärm bi ost. olum: S tropi, ir rgi, mpratur S primtll: - bi Zimmrtmpratur ist N M bi fast all Fstörpr (ulog-ptitsc Rgl), N Azal dr Atom, M Mass ds

Mehr

Klausur (Mathematik II) - Sommersemester 2013

Klausur (Mathematik II) - Sommersemester 2013 Klusur Mthmtik II) - Sommrsmstr Nm: Mtrikl-Nr: EMil: optiol Schll-Korrktur) Aug 6 7 8 Pukt 6 Als Hilsmittl sid di vo dm Lhrutrgt zur Vrügug gstllt sowi ig Utrlg zuglss Skript ud Mustrug sowi dr Lösug).

Mehr

Integrierte kaufmännische Software. CRM ERP Projekte

Integrierte kaufmännische Software. CRM ERP Projekte Itgrirt kaufmäisch Softwar CRM ERP Projkt CRM Adrss, Trmi, Dokumt ud Kotaktdat im Blick work for all! ist i ifach Id, di Ih Ihr Utrhmsdat traspartr macht: Alls läuft hir zusamm: Ihr Kotaktdat, Ihr Dokumt,

Mehr

pp e S oz i l te r n nem A t ze n? ü n te r s t lig in d a u f fä l ich än . Was in m u te n e k n i ihn u r zurü n ich t mer m h im u r S ohn so et w

pp e S oz i l te r n nem A t ze n? ü n te r s t lig in d a u f fä l ich än . Was in m u te n e k n i ihn u r zurü n ich t mer m h im u r S ohn so et w ütz t s t U ug, i K fü lich g Ju k c Rü Ich ko Mi M S oh z mm mit h im iht sic lt vhä c h t o T i Ich w üsch m m sich i s mi h i m i t i b a l t m A ic ka ck. Wi zuü lig i a u f fä l täk : i w p p u G

Mehr

Weihnachtsmarkt. auf dem Faktorenhof Eibau

Weihnachtsmarkt. auf dem Faktorenhof Eibau 11. Ausgab 1. Novmbr 2011 Pris: 0,30 www.ibau.d Amtlichs Mittilugsblatt dr Gmid Eibau mit d Ortschaft Nuibau ud Walddorf Wihachtsmarkt auf dm Faktorhof Eibau rst ud ach Bratwu, l il a V l h Zimt ud of

Mehr

mtp GAMIFICATION Wie das Marketing verspielter wird ALWAYS ON LINE Mobile Geschäftsprozesse jederzeit involviert und informiert

mtp GAMIFICATION Wie das Marketing verspielter wird ALWAYS ON LINE Mobile Geschäftsprozesse jederzeit involviert und informiert 2012 Ausgab 14 MTP Marktig zwisch Thori ud Praxis.V. Was dk Studt übr di aktull Rcruitigkaäl? * GAMIFICATION Wi das Marktig vrspiltr wird ALWAYS ON LINE Mobil Gschäftsprozss jdrzit ivolvirt ud iformirt

Mehr