Muskulatur (Tabellen): M. levator scapulae(levare=heben) M. rhomboideus minor(rhombus=raute) M. rhomboideus major(rhombus=raute)

Größe: px
Ab Seite anzeigen:

Download "Muskulatur (Tabellen): M. levator scapulae(levare=heben) M. rhomboideus minor(rhombus=raute) M. rhomboideus major(rhombus=raute)"

Transkript

1 Muskulatur (Tabellen): Schultergürtel: M. levator scapulae M. levator scapulae(levare=heben) U Processi transversi HWS 1-4 A Angulus sup. scapulae + Margo medialis scapulae, oberhalb des Trigonum spinae I N. dorsalis scapulae F 1. Heben der Scapula Elevation SG 2. IR der Scapula 3. P.f. P.m. Latflex HWS bei einseitiger Innerv. 4. P.f. P.m. Stabilisation bei zweiseitiger Innerv. M. rhomboideus minor M. rhomboideus minor(rhombus=raute) U Processi spinosi HWS 6-7 A Margo medialis scapulae, auf dem Trigonum spinae I N. dorsalis scapulae F 1. ADD der Scapula Retraktion SG 2. IR der Scapula 3. Fixieren der Scapula am Thorax M. rhomboideus major M. rhomboideus major(rhombus=raute) U Processi spinosi BWS 1-4 A Margo medialis scapulae, unterhalb des Trigonum spinae I N. dorsalis scapulae F 1. ADD der Scapula Retraktion SG 2. IR der Scapula 3. Fixieren der Scapula am Thorax M. trapezius Pars descendens M. trapezius Pars descendens U Linea nuchae(nacken) sup. + Protuberantia occipitalis externa + Lig. nuchae A Clavicula laterales Drittel I N. accessorius (11.) F 1. Elevation der Clavicula Elevation SG 2. AR der Scapula zum heben des Arm s 3. P.f. P.m. Rotation des Kopfes bei einseitiger Innerv. 4. P.f. P.m. Dorsalex vom Kopf bei zweiseitiger Innerv. 1

2 M. trapezius Pars transversa M. trapezius Pars transversa U Proc. spinosi HWS7 BWS3 A Acromion + spina scapulae laterale Hälfte I N. accessorius (11.) F 1. ADD der Scapula Retraktion SG M. trapezius Pars ascendens M. trapezius Pars ascendens U Proc. spinosi BWS 3-12 A Acromion + spina scapulae mediale Hälfte I N. accessorius (11.) F 1. Senken der Scapula, AR der Scapula Depression SG M. subclavius M. subclavius U 1. Rippe an der Knochen-Knorpel-Grenze A Sulcus muskuli subclavii I N. subclavius F Sichert das SCG durch ziehen zum Sternum M. pectoralis minor M. pectoralis minor(pectus=brust) U Rippe an der Knochen-Knorpel-Grenze A Proc. coracoideus I N.n. pectorales lat./med. F 1. Senken der Scapula Depression SG 2. ABD der Scapula Protraktion SG 3. IR der Scapula 4. P.f. P.m. Anheben der Rippen Atemhilfsmuskel zur Inspiration( Einatmung) 2

3 M. seratus anterior Pars superior M. seratus anterior Pars superior (sera=säge) U Rippe lateral A Angulus sup. scapulae ventral I N. thoracicus longus F ABD der Scapula Protraktion SG P.f. P.m. Anheben der Rippen Atemhilfsmuskel zur Inspiration( Einatmung) 3. Fixieren der Scapula am Thorax M. seratus anterior Pars intermedia M. seratus anterior Pars intermedia (sera=säge) U Rippe lateral A Margo med. scapulae ventral I N. thoracicus longus F 1. ABD der Scapula Protraktion SG 2. P.f. P.m. Anheben der Rippen Atemhilfsmuskel zur Inspiration( Einatmung) M. seratus anterior Pars inferior M. seratus anterior Pars inferior (sera=säge) U Rippe lateral A Angulus inf. ventral I N. thoracicus longus F ABD der Scapula Protraktion SG AR der Scapula Elevation des Arm s 3. Fixieren der Scapula am Thorax P.f. P.m. Anheben der Rippen Atemhilfsmuskel zur Inspiration( Einatmung) Oberarmmuskulatur: M. subscapularis M. subscapularis U Fossa subscapularis A Tuberculum minus und Membrana fibrosa der Kapsel I N. subscapularis F Innenrotation (stärkster Innenrotator) Kapselspanner M. supraspinata M. supraspinata U Fossa supraspinata A Tuberculum majus oben I N. suprascapularis 3

4 F ABD Kapselspanner M. infraspinata M. infraspinata U Fossa infraspinata A Tuberculum majus mitte I N. suprascapularis F 1. AR (stärkster Außenrotator) M. teres minor M. teres minor U Margo lateralis scapulae obere 2 Drittel A Tuberculum majus unten, Gelenkkapsel I N. axillaris F AR Kapselspanner M. teres major M. teres major U Margo lateralis scapulae unteres Drittel A Crista tuberculi minoris I N. thoracodorsalis F IR Retroversion M. latissimus dorsi Pars scapularis M. latissimus dorsi Pars scapularis U Angulus inferior scapulae posterior A Crista tuberculi minoris I N. thoracodorsalis F Retroversion (stärkster Retrovertierer) ADD IR M. latissimus dorsi Pars vertebralis M. latissimus dorsi Pars vertebralis U Proc. spinosi BWS 7-12 A Crista tuberculi minoris I N. thoracodorsalis F Retroversion (stärkster Retrovertierer) ADD IR 4

5 M. latissimus dorsi Pars costalis M. latissimus dorsi Pars costalis U Rippe lateral/dorsal A Crista tuberculi minoris I N. thoracodorsalis F Retroversion (stärkster Retrovertierer) ADD IR P.f. P.m. Senken der Rippen Atemhilfsmuskel zur Expiration(Hustenmuskel) M. latissimus dorsi Pars iliaca M. latissimus dorsi Pars iliaca U Crista iliaca ossis ilii A Crista tuberculi minoris I N. thoracodorsalis F Retroversion (stärkster Retrovertierer) ADD IR M. deltoideus Pars clavicularis M. deltoideus Pars clavicularis U Clavicula lateral A Tuberositas deltoidea I N. axillaris F Anteversion IR ADD bei < 60 des Arm s ABD bei > 60 des Arm s M. deltoideus Pars acromialis M. deltoideus Pars acromialis U Acromion A Tuberositas deltoidea I N. axillaris F 1. ABD M. deltoideus Pars spinalis M. deltoideus Pars spinalis U Spina scapulae unterer Rand A Tuberositas deltoidea I N. axillaris F Retroversion AR 5

6 ADD bei < 60 des Arm s ABD bei > 60 des Arm s M. coracobrachialis M. coracobrachialis U Proc. coracoideus A Crista tuberculi minoris von unten I N. musculocutaneus F Anteversion ADD M. pectoralis major Pars clavicularis M. pectoralis major Pars clavicularis U Clavicula medial A Crista tuberculi majoris I N. pectorales F ADD Anteversion M. pectoralis major Pars sternocostalis M. pectoralis major Pars sternocostalis U Sternum Rippe 2-7 am Knorpel A Crista tuberculi majoris I N.n. pectorales F ADD Anteversion P.f. P.m. Anheben der Rippen Atemhilfsmuskel zur Inspiration( Einatmung) M. pectoralis major Pars abdominalis M. pectoralis major Pars abdominalis U Rectusscheide vorderes Blatt A Crista tuberculi majoris I N.n. pectorales F ADD Anteversion M. biceps brachii M. biceps brachii U Caput longum: Tuberculum supraglenoidale (intracapsulär im sulcus intertuberculares Caput breve: Proc. coracoideus A Hauptsehne: Tuberositas radii Aponeurose (flächige Sehne): Fascia antebrachii I N. musculocutaneus F gemeinsam im art. humeri Anteversion gemeinsam im Ellenbogengelenk FLEX, SUPI Caput longum: ABD, IR im art. cubiti 6

7 Caput breve: ADD im art. cubiti M. brachialis M. brachialis U Facies anterior humeri A Tuberositas ulnae und Capsula articularis I N. musculocutaneus F FLEX im art. cubiti Kapselspanner M. triceps M. triceps U C. longum: Tuberculum infraglenoidale C. mediale: Facies post.humeri distal Sulcus N. radialis C.laterale: Facies post. humeri prox. Sulcus N. radialis A Olecranon F C. longum Retroversion, ADD im art. humeri EX im art. cubiti 3. Kapselspanner M. anconeus M. anconeus U Epicondylus lateralis humeri A Olecranon distal F 1. Unterstützung des triceps Unterarmmuskulatur: M. supinator M. supinator U Caput humerale: Epicondylus lateralis humeri Caput ulnare: Christa musculi supinatores A Facies lateralis radii prox. F Supination M. pronator quadratus M. pronator quadratus U Facies ant. ulnae dist. A Facies ant. radii dist I N. medianus F Pronation 7

8 M. pronator teres M. pronator teres U C. humerale: Epicondylus mediale humeri C. ulnare: Proc. coronoideus ulnae A Tuberositas pronatoria radii I N. medianus F HF: Pronation NF: FLEX im art. cubiti M. brachioradialis M.brachioradialis U Christa supracondylaris lateralis humeri A Proc. styloideus radii F HF: Pronation + Supination bis zur funkt. Grundstellung NF: FLEX im art. cubiti M. extensor carpi radialis longus M. extensor carpi radialis longus U Christa supracondylaris lateralis humeri A Basis Os metacarpus II dorsal F HF: Dorsalex, Radialabd NF: FLEX im art. cubiti M. extensor carpi radialis brevis M. extensor carpi radialis brevis U Epicondylus lateralis humeri A Basis des Os metacarpus III dorsal F HF: Dorsalex, aus Ulnarabd zurück in die Grundstellung NF: FLEX im art. cubiti M. extensor carpi ulnaris M. extensor carpi ulnaris U Caput humerale: Epicondylus lateralis humeri Caput ulnare: Margo post. ulnae mittleres Drittel A Basis des Os metacarpus V dorsal F Dorsalex, Ulnar-ABD 8

9 M. extensor digitorum M. extensor digitorum U Epicondylus lateralis humeri A Dorsalaponeurose der Finger 2-5 F EX der Finger 2-5 bis ins Endglied ABD der Finger 2-5 im Grundgelenk Dorsalex im Handwurzelgelenk Ulnarabd M. extensor indicis M. extensor indicis U Facies post. ulnae dist. A Dorsalaponeurose des Fingers II F HF: EX bis ins Endglied des Fingers II NF: Dorsalex im Handgelenk M. extensor digiti minimi M. extensor digiti minimi U Epicondylus lateralis humeri A Dorsalaponeurose des Fingers 5 F EX im Finger 5 bis ins Endglied Dorsalex U-ABD M. abductor pollicis longus M. abductor pollicis longus U Facies post. ulnae/radii prox., Membrana interossea prox. A Basis des Os metacarpus I F HF: ABD des Daumens NF: Palmarflex, R-ABD im Handgelenk M. extensor pollicis longus M. extensor pollicis longus U Facies post. ulnae, Membrana interossea A Basis des Phalanx I dist. F HF: EX des Daumens bis ins Endglied, ADD im Daumensattelgelenk NF: Dorsalex, R-ABD im Daumensattelgelenk 9

10 M. extensor pollicis brevis M. extensor pollicis brevis U Facies post. radii medial, Membrana interossea medial A Basis des Phalanx I prox. F HF: EX im Daumensattelgelenk ABD im Daumensattelgelenk NF: R-ABD im Handgelenk M. flexor carpi radialis M. flexor carpi radialis U Epicondylus medialis humeri A Basis des Os metacarpus II palmar I N. medianus F HF: Palmarflex, Radial-ABD NF: FLEX im art. cubiti, Pronation M. flexor carpi ulnaris M. flexor carpi ulnaris U Caput humerale: Epicondylus medialis humeri Caput ulnare: Olecranon, Margo posterior ulnae prox. A Basis des Os metacarpus V, Os pisiforme, Hamulus ossis hamati I N. ulnaris F Palmarflex, Ulnar-ABD M. palmaris longus M. palmaris longus U Epicondylus medialis humeri A Palmaraponeurose (Hohlhandfascie) I N. medianus F HF: Palmarflex NF: FLEX im art. cubiti M. flexor digitorum superficialis M. flexor digitorum superficialis U Caput humerale: Epicondylus mediale humeri Caput ulnare: Proc. coronoideus Caput radiale: Facies ant. radii mittig A Phalanx medialis 2-5 palmar, seitlich I N. medianus F Palmarflex, FLEX der Finger 2-5 außer in Endgliedern 10

11 M. flexor digitorum profundus M. flexor digitorum profundus U Facies ant. ulnae prox., Membrana interossea A Phalanx dist. Finger 2-5 palmar I N. medianus bei Fingern 2/3, N. ulnaris bei Fingern 4/5 F FLEX der Finger 2-5 bis ins Endglied, Palmarflex M. flexor pollicis longus M. flexor pollicis longus U Facies ant. radii distal, Membrana interossea A Phalanx dist. pollicis palmar I N. medianus F HF: FLEX des Daumens bis ins Endglied NF: FLEX im Handgelenk, Radial-ABD Kurze Handmuskeln: M.m. interossei palmares M.m. interossei palmares U Basis des Os metacarpus 2,4,5 A Dorsalaponeurose 2,4,5 I N. ulnaris F Art. metacarpophalangeales Flex der Finger 2,4,5 Art. interphalangeales Ex bis ins Endglied 2,4,5 M.m. interossei dorsales M.m. interossei dorsales U Basis des Os metacarpus 1-5 A Dorsalaponeurose 2-4 I N. ulnaris F Art. metacarpophalangeales Flex der Finger 2-4 Art. interphalangeales EX bis ins Endglied Finger 2-4 M.m. lumbricales M.m. lumbricales U Endsehne des flexor digit. profundus A Dorsalaponeurose 2-5 I N. ulnaris F Art. metacarpophalangeales Flex der Finger 2-5 Art. interphalangeales EX bis ins Endglied Finger 2-5 M. opponens pollicis M. opponens pollicis U Os scaphoideum A Os sesamoidea radialis/ulnaris I N. medianus 11

12 F Opposition des Daumens M. abductor pollicis longus M. abductor pollicis longus U Os scaphoideum A Caput des Os metacarpus I I N. medianus F ABD des Daumens M. flexor pollicis brevis M. flexor pollicis brevis U Os trapecium, trapecoideum, capitatum A Caput des Os metacarpus I I N. ulnaris F Flex des Daumens M. abductor pollicis brevis M. abductor pollicis brevis U Caput transversus: Os metacarpus III Caput Obliques : Os trapecoideum, Os capitatum A Caput des Os metacarpus I I N. ulnaris F ADD des Daumens M. opponens digiti minimi M. opponens digiti minimi U Os Hamatum A Caput des Os metacarpus V I N. ulnaris F Opposition des kleinen Fingers M. flexor digiti minimi brevis M. flexor digiti minimi brevis U Os hamatum A Basis des Phalanx prox. 5 I N. ulnaris F Flex im Grundgelenk des kleinen Fingers M. abductor digiti minimi M. abductor digiti minimi U Os pisiforme A Basis des Phalanx dist. 5 I N. ulnaris F ABD des kleinen Fingers 12

13 Hüftmuskulatur: M. iliopsoas M. iliopsoas U M. iliacus: Fossa iliaca M. psoas major:oberfläch Ant. Corpus BWS 12 LWS 4 tiefer Ant. Proc. costales LWS 1-5 A Trochanter minor I N. femoralis F M. iliopsoas: FLEX, AR der Hüfte, ADD M. psoas major:pf pm bei einseitiger Innerv. Latflex bei zweiseit. Innerv. Stabilisat. M. psoas minor M. psoas minor U Corpus BWS 12 - LWS 1 A Emintia iliopubica I Fasern des Plexus lumbalis F pf pm bei einseitiger Innerv. Latflex bei zweiseit. Innerv. Stabilisat. M. glutaeus maximus M. glutaeus maximus U Facies glutealis dorsal der Linea glutealis post., Os sacrum Facies dorsalis, Os coccygis dorsal A prox. Ant. am Tractus ilio tibialis prox. dist. Ant. Tuberositas glutealis I N. glutealis inf. F EX, AR der Hüfte, prox. Ant. ABD, dist. Ant. ADD M. glutaeus medius M. glutaeus medius U Facies glutealis zw. Linea glutealis ant./post. A Trochanter major I N. glutaeus sup. F Gemeinsam: ABD Dorsale Fasern: AR, Retroversion, ADD der Hüfte Ventrale Fasern: FLEX, IR 13

14 M. glutaeus minimus M. glutaeus minimus U Facies glutealis zw. Linea glutealis ant./inf. A Trochanter major I N. glutaeus sup. F Gemeinsam: ABD Dorsale Fasern: AR, Retroversion, ADD der Hüfte Ventrale Fasern: FLEX, IR M. tensor fasciae latae M. tensor fasciae latae U SIAS A Tractus iliotibialis I N. glutaeus sup. F IR, FLEX, ABD im Hüftgelenk, Sicherung der Hüfte M. piriformis M. piriformis U Facies pelvina des Os sacrum lat., Incisura ischidiaca maj. A Trochanter major I Plexus sacralis F ABD, AR der Hüfte M. gemellus sup. M. gemellus sup. U Spina ischiadica A Fossa trochanterica I Plexus sacralis F AR, horiz. ABD der Hüfte M. obturator internus M. obturator internus U Membrana obturatoria, Rand des foramen obturatorius A Fossa trochanterica I Plexus sacralis F AR, horiz. ABD M. gemellus inf. M. gemellus inf. U Tuber ischiadicum cranial A Fossa trochanterica I Plexus sacralis F AR, horiz. ABD 14

15 M. obturator externus M. obturator externus U Membrana obturatoria, Rand des foramen obturatorius A Fossa trochanterica I N. obturatorius F AR, ADD der Hüfte M. quadratus femoris M. quadratus femoris U Tuber ischiadicum caudal A Crista intertrochanterica caudal I N. glutaeus inf. F AR, ADD der Hüfte M. pectineus M. pectineus U Eminentia iliopubica entlang des pecten ossis pubica Tuberculum pubicum A Linea pectinea, Linea pectinea prox. Abschnitt I N. femoralis, N. obturatorius F ADD, AR, FLEX im Hüftgelenk M. adductor longus M. adductor longus U Ramus sup. ossis pubis A Labium med. femoris mittleres Drittel I N. obturatorius F ADD, AR, FLEX der Hüfte M. adductor brevis M. adductor brevis U Ramus inf. ossis pubis A Linea aspera, Labium mediale oberes Drittel I N. obturatorius F ADD, AR, (FLEX) der Hüfte 15

16 M. adductor magnus M. adductor magnus U Ramus inf. ossis pubis Vorderfläche, Ramus ossis ischii A muskulärer Ant.: Linea aspera medial sehniger Ant.: Tuberculum adductorium I muskulärer Ant.: N. obturatorius sehniger Ant.: N. tibialis F gemeinsam: ADD, EX der Hüfte muskulärer Ant.: AR sehniger Ant.: IR bei Knieflex M. adductor minimus M. adductor minimus U Ramus inf. ossis pubis A Labium mediale der Linea aspera I N. obturatorius F ADD, AR der Hüfte M. gracilis M. gracilis U Ramus inf. ossis pubis in Nähe der Symphyse A als Pes anserinus medial der Tuberositas tibiae I N. obturatorius F ADD, FLEX der Hüfte bei Knieex, Knieflex, IR bei Knieflex Oberschenkelmuskulatur: M. quadriceps femoris M. quadriceps femoris U M. rectus femoris: - caput rectum: SIAI - caput reflexorum: Sulcus supraacetabularis M. vastus intermedius: Facies ant. femoris prox. M. vastus medialis: Labium mediale der Linea aspera M. vastus lateralis: Labium laterale der Linea aspera A Patella (Ansatzsehne setzt sich fort als Lig. patellae Tuberositas tibiae) I N. femoralis F Gemeinsam: EX im art. genu M. rectus femoris: FLEX im Hüftgelenk M. vastus intermedius: Kapselspanner 16

17 M. sartorius M. sartorius U SIAS A als Pes anserinus medial der Tuberositas tibiae I N. femoralis F Im Hüftgelenk: FLEX, AR Im Kniegelenk: FLEX, IR M.biceps femoris M. biceps femoris U Caput longum: Tuber ischiadicum Caput breve: Labiim laterale der Linea aspera A Caput fibulae I Caput longum: N. tibialis Caput breve: N. peronaeus communis F Gemeinsam: FLEX und AR im Kniegelenk Caput longum: EX im Hüftgelenk M. semitendinosus M. semitendinosus U Tuber ischiadicum A als Pesanserinus medial neben der Tuberositas tibiae I N. tibialis F FLEX und IR im Kniegelenk ADD und EX im Hüftgelenk M. semimembranosus M. semimembranosus U Tuber ischiadicum A als Pes anserinus profundus (3 Teile vom gleichen Muskel 1. Condylus med. tibiae 2. Fascie des M. popliteus 3. als Lig. popliteum obliquum an der Gelenkkapsel I N. tibialis F EX und ADD in der Hüfte FLEX und IR im Kniegelenk Kapselspanner Unterschenkelmuskulatur: M. tibialis posterior: M. tibialis posterior U Membrana interossea A mediale Fasern an der Tuberositas ossis navicularis laterale Fasern an den ossa cunei formia Verlauf der Endsehne im sulcus malleolaris tibiae I N. tibialis F OSG= Plantarflex 17

18 USG= Inversion (SUPI/ADD) M. flexor digitorum longus: M. flexor digitorum longus U Facies post. tibiae A Planta, 4 Endsehnen zu den Phalanx dist. I N. tibialis F 1. OSG= Plantarflex 2. USG= Inversion 3. FLEX der Zehen 4. Aufrechterhaltung der Fußwölbung M. flexor hallucis longus: M. flexor hallucis longus U Facies post. fibulae dist., Membrana interossea dist. A Phalanx dist. plantar des Hallux I N. tibialis F 1. FLEX des Hallux 2. USG= Inversion 3. Aufrechterhaltung der Fußwölbung M. popliteus: M. popliteus U Epicondylus lat. femoris A Facies posterius tibiae prox. der Linea m. solei I N. tibialis F FLEX, IR im Kniegelenk M. triceps surae: M. triceps surae U M. soleus: Caput fibulae, Facies post. fibulae prox. der Linea M. solei tibiae M. gastrocnemius: - Caput mediale: Condylus med. femoris - Caput laterale: Condylus lat. femoris A Tuber calcanei als Tendo calcaneus (Achillessehne) I N. tibialis F Gemeinsam: OSG= Plantarflex, USG= Inversion M. gastrocnemius: FLEX im Kniegelenk M. plantaris: M. plantaris U Nähe M. gastrocnemius prox. des Condylus femoris, Gelenkkapsel A Tuber calcanei med. der Achillessehne I N. tibialis F FLEX im Kniegelenk, Kapselspanner 18

19 OSG= Plantarflex (hilft mit) USG= Inversion (unterstützt den triceps surae) M. tibialis anterior: M. tibialis anterior U Facies lat. tibiae prox, Membrana interossea prox. A Basis Os metatarsus 1 plantar I N. peroneus profundus F OSG= Dorsalex USG= Inversion M. extensor digitorum longus: M. extensor digitorum longus U Condylus lat. tibiae, Caput fibulae, Margo ant. fibulae A Dorsalaponeurose der Zehen 2-5 I N. peroneus profundus F OSG= Dorsalex USG= Eversion M. extensor hallucis longus: M. extensor hallucis longus U Facies med. fibulae prox., Membrana interossea prox. A Dorsalaponeurose der Zehe 1 I N. peroneus profundus F OSG= Dorsalex, USG= Inversion, EX der Zehe 1 M. peroneus longus: M. peroneus longus U Caput fibulae, Facies lat. fibulae prox. A Basis des Os metatarsus 1 plantar, Os cuneiforme med. plantar (Verlauf der Sehne: dorsal des malleolus fibulae im sulcus malleolus fibulae) I N. peroneus superficialis F OSG= Plantarflex, USG= Eversion, Aufrechterhaltung der Fußwölbung M. peroneus brevis: M. peroneus brevis U Facies lateralis fibulae dist. A Basis des Os metatarsus 5 plantar, (Verlauf wie longus) I N. peroneus superficialis F OSG= Plantarflex, USG= Eversion 19

20 Kopfmuskeln: M. sternocleidomastoideus: M. sternocleidomastoideus U Sternum manubrium cranial, Extremitas medialis claviculae cranial A Proc. mastoideus I N. accessorius F bei zweiseitiger Innervation: Dorsalex bei einseitiger Innervation: Latflex, Rotation kontralateral M. semispinalis capitis: M. semispinalis capitis U Proc. art. HWS 3-5 Procc. transversi BWS 4-7 A Os occipitale zw. Linea nuchae sup./inf. I R. dorsalis F bei einseitiger Innervation: Latflex bei zweiseitiger Innervation: Dorsalex M. longissimus capitis: M. longissimus capitis U Procc. articulares HWS 5-7 Procc. transversi BWS 3-5 A Proc. mastoideus I R. dorsalis F einseitiger Innervation: Rotation/Latflex ipsilateral zweiseitiger Innervation: Dorsalex M. splenius capitis: M. splenius capitis U Procc. transversi HWS 4 + BWS 3 A Proc. mastoideus I R. dorsalis F einseitiger Innervation: Rotation/Latflex ipsilateral zweiseitiger Innervation: Dorsalex M. scaleni ant. M. scalenus ant. U Proc. transversus der HWS 4-6 A Rippe 1 am Tuberculum Mm. scaleni anterioris I Plexus brachialis F Heben der Rippen 1-2 zur Inspiration P.f. P.m. Latflex HWS bei einseitiger Innerv. P.f. P.m. Stabilisation bei zweiseitiger Innerv. 20

21 M. scaleni medius: M. scalenus medius U Proc. transversus der HWS 2-7 A Rippe 1 lateral am Tuberculum Mm. scaleni anterioris I Plexus brachialis F Heben der Rippen 1-2 zur Inspiration P.f. P.m. Latflex HWS bei einseitiger Innerv. P.f. P.m. Stabilisation bei zweiseitiger Innerv. M. scaleni posterius: M. scalenus posterius U Proc. transversus der HWS 5-7 A Rippe 2 I Plexus brachialis F Heben der Rippen 1-2 zur Inspiration P.f. P.m. Latflex HWS bei einseitiger Innerv. P.f. P.m. Stabilisation bei zweiseitiger Innerv. kurze autochtone Nackenmuskeln: M. rectus capitis post. major M. rectus capitis post. minor M. obliquus capitis sup. M. obliquus capitis inf. U A I R. posterior F einseitiger Innervation: Rotation/Latflex ipsilateral zweiseitiger Innervation: Dorsalex prävertebrale Muskeln: M. rectus capitis ant. M. rectus capitis lateralis M. longus capitis M. longus colli U HWS ventral A Os occipitale I Plexus cervicales F einseitiger Innervation: Rotation/Latflex zweiseitiger Innervation: Ventralflex 21

22 Bauchmuskeln: M. transversus abdominis: M. transversus abdominis U Rippenknorpel 7-12, Innenseite Labium internus der Christa iliaca Lig. inguinale (Leistenband) (SIAS Tuber pubicum) A Aponeurose I Nn. intercostales der Spinalnerven Th 7-12, L1 F Stabilisation Atemhilfsmuskel für die Expiration Bauchpresse M. rectus abdominis: M. rectus abdominis U Rippenknorpel 5-7 außen Proc. xiphoideus A Christa pubica ossis pubis I Nn. intercostales der Spinalnerven Th 5-12 F Ventralflex des Rumpfes Atemhilfsmuskel für die Expiration Bauchpresse M. obliquus internus abdominis: M. obliquus internus abdominis U Linea intermedia der Crista iliaca A Rippenknorpel Aponeurose I Nn. intercostales der Spinalnerven Th 10-12, L1 F einseitiger Innervation: Latflex, Rotation ipsilateral zweiseitiger Innervation: Stabilisation, Ventralflex M. obliquus externus abdominis: M. obliquus externus abdominis U Rippen 5-12 außen A Labium externum der Crista iliaca Aponeurose I Nn. intercostales der Spinalnerven Th 5-12 F einseitiger Innervation: Latflex, Rotation kontralateral zweiseitiger Innervation: Ventralflex, Atemhilfsmuskel für die Expiration, Bauchpresse 22

23 M. quadratus lumborum: M. quadratus lumborum U Labium internus der Crista iliaca A Rippe 12, Proc. costales L1-3 I N. subcostales F einseitiger Innervation: Latflex zweiseitiger Innervation: Stabilisation M. intercostales externi: M. intercostales externi U Unterrand der Rippen oben hinten A Oberrand der Rippen unten vorne I Nn. intercostales F Inspiration M. intercostales interni: M. intercostales interni U Oberrand der Rippen unten hinten A Unterrand der Rippen oben vorne I Nn. intercostales F Expiration M. transversus thoracis: M. transversus thoracis U Proc. xiphoideus, corpus sternii unten A Unterrand der Rippenknorpel 2-6 I Nn. intercostales F senken der Rippen Expiration 23

Seminar Aorta (Pars abdominalis) 2. Bifurcatio aortae 6. A. iliaca communis 7. A. iliaca externa 8. A. iliaca interna

Seminar Aorta (Pars abdominalis) 2. Bifurcatio aortae 6. A. iliaca communis 7. A. iliaca externa 8. A. iliaca interna Seminar 4 4.4 1. Aorta (Pars abdominalis) 2. Bifurcatio aortae 6. A. iliaca communis 7. A. iliaca externa 8. A. iliaca interna 4.5 3. A. brachialis 18. A. radialis 20. A. ulnaris 11. A. interossea anterior

Mehr

Arterien. Möller/Reif, Taschenatlas der Schnittbildanatomie, Band III (ISBN ) 2006 Georg Thieme Verlag KG

Arterien. Möller/Reif, Taschenatlas der Schnittbildanatomie, Band III (ISBN ) 2006 Georg Thieme Verlag KG Farblegende: Untere Bein Extremität axial 5 Arterien Nerven Venen Knochen Fettgewebe Knorpel Sehne Meniskus, Labrum usw. Flüssigkeit Darm Hüft- und Oberschenkelmuskeln M. sartorius M. tensor fasciae latae

Mehr

Hüftgelenk. Gelenkpfanne. Frontalschnitt. Skript Funktionelle Anatomie Untere Extremität B18 (Zusatz)

Hüftgelenk. Gelenkpfanne. Frontalschnitt. Skript Funktionelle Anatomie Untere Extremität B18 (Zusatz) Hüftgelenk Gelenkpfanne Frontalschnitt Skript Funktionelle Anatomie Untere Extremität B18 (Zusatz) Muskelfunktionen am Hüftgelenk Flexion Extension Aussenrottation Innenrotation Abduktion Adduktion M.

Mehr

Armmuskeln in Karteikarten schreiben

Armmuskeln in Karteikarten schreiben Add-On zur Vorlesung "Armmuskeln": U A I F - Listen und Mal-Bögen 1 Armmuskeln in Karteikarten schreiben Auf den folgenden Seiten finden Sie die Ursprünge (U), Ansätze (A), die Innervation (I) und die

Mehr

Muskulatur der unteren Extremität

Muskulatur der unteren Extremität Muskulatur der unteren Extremität Inhalt 1. Hüft- und Gesäßmuskulatur 2. Oberschenkelmuskulatur 3. Unterschenkelmuskulatur 4. Fußmuskulatur Ich mache Dich zum absoluten Muskelexperten! + Quiz + Lernvideos

Mehr

Sezierkurs I / SS 2002 Muskulatur des Armes, proximaler Teil, dorsale Seite

Sezierkurs I / SS 2002 Muskulatur des Armes, proximaler Teil, dorsale Seite Sezierkurs I / SS 2002 Muskulatur des Armes, proximaler Teil, dorsale Seite M. trapezius: Pars ascendens M. trapezius: Pars descendens M. trapezius: Pars transversa 2./3.-12. Brustwirbel: Processus spinosi,

Mehr

Schultermuskulatur. M. subclavius Unterschlüsselbeinmuskel Ursprung: 1. Rippe Ansatz: clavicula Funktion: Senken der Clavicula

Schultermuskulatur. M. subclavius Unterschlüsselbeinmuskel Ursprung: 1. Rippe Ansatz: clavicula Funktion: Senken der Clavicula Schultermuskulatur M. pectoralis major großer Brustmuskel Clavicula pars clavicularis Sternum pars sternocostalis Rektusscheide: pars abdominis Tuberculum major (Oberarm) Adduktion, Innenrotation, Anteversion

Mehr

Muskelfunktionen am Schultergürtel. ~30 o

Muskelfunktionen am Schultergürtel. ~30 o Muskelfunktionen am Schultergürtel 5 ~30 o Muskelfuntionen am Schultergelenk ll e b f c d g a i h 3 fache Muskelsicherung des Schultergelenks: > Rotatorenmanschette > Oberes Schulterdach mit M. deltoideus

Mehr

Funktionelle Anatomie Vorlesung , FS 2013

Funktionelle Anatomie Vorlesung , FS 2013 Funktionelle Anatomie Vorlesung 376-0905-00, FS 2013 B. Untere Extremität D.P. Wolfer, I. Amrein, A. Rhyner, M.M. Müntener Bei den Zeichenvorlagen handelt es sich zum Teil um modifizierte Abbildungen aus

Mehr

DIE MENSCHLICHE MUSKULATUR

DIE MENSCHLICHE MUSKULATUR DIE MENSCHLICHE MUSKULATUR UNTERE EXTREMITÄT 1. m. iliopsoas: Hüftbeuger 2. m. glutaeus maximus: Gesäßmuskel 3. Abduktoren 4. Adduktoren: Schenkelanzieher 5. m. quadrizeps: vierköpfiger Beinstrecker 6.

Mehr

Untere Extremität. M. adductor pollicis Nr. 53 M. opponens pollicis Nr. 54 M. opponens digiti minimi Nr. 55 M. palmaris brevis Nr.

Untere Extremität. M. adductor pollicis Nr. 53 M. opponens pollicis Nr. 54 M. opponens digiti minimi Nr. 55 M. palmaris brevis Nr. Obere Extremität Schultergelenksmuskulatur M. trapezius, Pars ascendens Nr. 1 M. trapezius, Pars transversa Nr. 2 M. trapezius, Pars descendens Nr. 3 M. levator scapulae Nr. 4 M. rhomboideus major Nr.

Mehr

Obere Extremität l Schultergürtel

Obere Extremität l Schultergürtel Funktionelle Anatomie des menschlichen Bewegungsapparates Obere Extremität l Schultergürtel FS 05 Fabian Hambücher, deutscher Kunstturner PD Dr. Amrein Muskeln der oberen Extremität Übersicht Schultergürtel

Mehr

Schultermuskulatur. M. subclavius Unterschlüsselbeinmuskel Ursprung: 1. Rippe Ansatz: clavicula Funktion: Senken der Clavicula

Schultermuskulatur. M. subclavius Unterschlüsselbeinmuskel Ursprung: 1. Rippe Ansatz: clavicula Funktion: Senken der Clavicula Schultermuskulatur M. pectoralis major großer Brustmuskel Clavicula pars clavicularis Sternum pars sternocostalis Rektusscheide: pars abdominis Tuberculum major (Oberarm) Adduktion, Innenrotation, Anteversion

Mehr

Grundlagen der Anatomie Unterarmmuskulatur O. Sievers -0- ANATOMIE UNTERARMMUSKULATUR MODUL VII

Grundlagen der Anatomie Unterarmmuskulatur O. Sievers -0- ANATOMIE UNTERARMMUSKULATUR MODUL VII Grundlagen der Anatomie Unterarmmuskulatur O. Sievers -0- ANATOMIE UNTERARMMUSKULATUR MODUL VII Grundlagen der Anatomie Unterarmmuskulatur O. Sievers -1- UNTERARMMUSKULATUR oberflächliche und tiefe Flexoren

Mehr

Obere Extremität l-lll

Obere Extremität l-lll Funktionelle Anatomie des menschlichen Bewegungsapparates Fabian Hambücher, Kunstturner Obere Extremität l-lll Boston Red Socks, Clay Buchholz FS 204 Dr. Colacicco Dr. Amrein Pianist, Ray Charles Muskeln

Mehr

Körperliche Untersuchung bei Nervenläsionen

Körperliche Untersuchung bei Nervenläsionen Körperliche Untersuchung bei Nervenläsionen Ralph König 1 & Thomas Kretschmer 2 1 Neurochirurgische Klinik der Universität Ulm Am BKH Günzburg 2 Universitätsklinik für Neurochirurgie Evangelisches Krankenhaus/Universität

Mehr

Anatomie und Histologie

Anatomie und Histologie 185.330 Anatomie und Histologie Moritz Felsenreich Univ. Klinik für Chirurgie AKH Wien / MUW moritz.felsenreich@meduniwien.ac.at Abhaltungstermine Bewegungsapparat Bewegungsapparat Muskulatur: Ursprung:

Mehr

Muskulatur der Extremitäten Für die Zusammenstellung dieser Tabellen wurde von folgender Literatur Gebrauch gemacht:

Muskulatur der Extremitäten Für die Zusammenstellung dieser Tabellen wurde von folgender Literatur Gebrauch gemacht: Muskulatur der Extremitäten Für die Zusammenstellung dieser Tabellen wurde von folgender Literatur Gebrauch gemacht: Platzer, Werner: Taschenatlas der Anatomie, Band 1: Bewegungsapparat, 7. Auflage, Georg

Mehr

Rumpf vorne Hüftgelenk/ Kniegelenk Fußgelenk

Rumpf vorne Hüftgelenk/ Kniegelenk Fußgelenk Handgelenk Ellenbogengelenk / Rückenmuskeln Rumpf vorne Hüftgelenk/ Kniegelenk Fußgelenk Muskel lateinisch Muskel deutsch Funktion m. abducor pollicis longus langer Daumenabzeiher Abduktion des Daumens

Mehr

Funktionelle Anatomie Vorlesung , FS 2013

Funktionelle Anatomie Vorlesung , FS 2013 Funktionelle Anatomie Vorlesung 376-0905-00, FS 2013 D. Obere Extremität D.P. Wolfer, I. Amrein, A. Rhyner, M.M. Müntener Bei den Zeichenvorlagen handelt es sich zum Teil um modifizierte Abbildungen aus

Mehr

Muskulatur, Faszien und besondere Einrichtungen

Muskulatur, Faszien und besondere Einrichtungen Muskulatur, Faszien und besondere Einrichtungen Muskeln der Hüfte und des Oberschenkels Einteilung der Muskeln (A C) ei der Hüftmuskulatur kann eine Einteilung nach verschiedenen Gesichtspunkten vorgenommen

Mehr

- 1 - Muskel: Deltamuskel, vorderer Anteil S. 130 M. deltoideus pars clavicularis. Anmerkungen. Typ : --- Kräftigung

- 1 - Muskel: Deltamuskel, vorderer Anteil S. 130 M. deltoideus pars clavicularis. Anmerkungen. Typ : --- Kräftigung - 1 - Muskel: Deltamuskel, vorderer Anteil S. 130 M. deltoideus pars clavicularis --- eingelenkig, über das Schultergelenk Schlüsselbein Außenseite des Oberarms Aktion(en): Anteversion der Arme Abduktion

Mehr

Symbole. Bewegungen des Körpers. Knochen von Schulter und Oberarm. Knochen von Unterarm und Hand. Knochen von Wirbelsäule und Thorax.

Symbole. Bewegungen des Körpers. Knochen von Schulter und Oberarm. Knochen von Unterarm und Hand. Knochen von Wirbelsäule und Thorax. Symbole Bewegungen des Körpers Knochen von Schulter und Oberarm Knochen von Unterarm und Hand Knochen von Wirbelsäule und Thorax Schädelknochen Knochen von Hüfte und Oberschenkel Knochen von Unterschenkel

Mehr

Palpation der Schulter

Palpation der Schulter Acromion Acromioclaviculargelenk (ACG) Sternoclaviculargelenk (SCG) Processus coracoideus Tuberculum minus / Crista tuberculi minoris Sulcus intertubercularis Tuberculum majus in Verlängerung der Spina

Mehr

Muskeln des Menschen. Innere Hüftmuskeln

Muskeln des Menschen. Innere Hüftmuskeln Innere Hüftmuskeln Muskeln des Menschen M. iliopsoas (psoas maior) 12. Brustwirbelkörper bis 4. Lenden., Proc.costarii L1-L4 Trochanter minor, tritt unter dem Leistenband durch N. femoralis Lordosierung

Mehr

50 Leitungsbahnen der oberen Extremität

50 Leitungsbahnen der oberen Extremität 50 Leitungsbahnen der oberen Extremität Truncus thyrocervicalis (x) A. cervicalis ascendens A. thyroidea inf. A. transversa cervicis A. suprascapularis A. dorsalis A. axillaris A. thoracoacromialis A.

Mehr

Eric Hebgen Taschenatlas Myofasziale Triggerpunkte

Eric Hebgen Taschenatlas Myofasziale Triggerpunkte Eric Hebgen Taschenatlas Myofasziale Triggerpunkte Extrait du livre Taschenatlas Myofasziale Triggerpunkte de Eric Hebgen Éditeur : MVS Medizinverlage Stuttgart http://www.editions-narayana.fr/b13658 Sur

Mehr

Clavicula akromiales Drittel Acromion Spina scapulae kran., kaudaler Rand

Clavicula akromiales Drittel Acromion Spina scapulae kran., kaudaler Rand Muskulatur Muskeln mit Ursprung, Ansatz, Innervation und Funktion (1) www.med-school.de Rumpf-Arm und Rumpf-Schultergürtel-Muskeln M. trapezius Squama occ. zw. Linea nuch. sup./supr. Halswirbel Dornfortsätze

Mehr

1 M. scalenus anterior. M. scalenus. medius M. scalenus posterior. M. scalenus. anterior

1 M. scalenus anterior. M. scalenus. medius M. scalenus posterior. M. scalenus. anterior Hals-Kopf M. scalenus anterior M. scalenus medius M. scalenus posterior M. longus colli M. longus capitis 0 M. omohyoideus M. scalenus anterior U: Procc. transversi von C bis C A: Tuberculum musculi scaleni

Mehr

Obere Extremität II Ellbogen

Obere Extremität II Ellbogen Funktionelle Anatomie des menschlichen Bewegungsapparates Fabian Hambücher, deutscher Kunstturner Obere Extremität II Ellbogen Clay Buchholz, Boston Red Socks FS 2014 Dr. Colacicco Dr. Amrein Ray Charles,

Mehr

Regional anatomy of the lower limb

Regional anatomy of the lower limb Regional anatomy of the lower limb Dorsum pedis (dorsalis) Planta pedis (plantaris) Regio glutea Regio femoris anterior Regio femoris posterior Regio genus anterior Regio genus posterior Regio cruris anterior

Mehr

Muskelkatalog MANUAL. Q Fitness Academy, Inh. Win Silvester Saarbrückener Str. 66, Bonn, Tel.: E Mail: fitness.

Muskelkatalog MANUAL. Q Fitness Academy, Inh. Win Silvester Saarbrückener Str. 66, Bonn, Tel.: E Mail: fitness. Q-Fitness Muskelkatalog MANUAL Muskelkatalog Q Fitness Academy, Inh. Win Silvester Saarbrückener Str. 66, 53117 Bonn, Tel.: 0228 645052 E Mail: info@q fitness.de Q Fitness Q"Fitness) Muskelkatalog,)Stand)05.03.2009-1

Mehr

Freie Universität Berlin

Freie Universität Berlin www.med-school.de Anatomie - Muskulatur Freie Universität Berlin Die druckbare Version des Skriptes finden Sie bei: www.med-school.de Muskulatur Muskeln mit Ursprung, Ansatz, Innervation und Funktion (1)

Mehr

Muskulatur und Bewegungstests der oberen Extremität

Muskulatur und Bewegungstests der oberen Extremität 118 Obere Extremität Muskulatur und Bewegungstests der oberen Extremität Schulterblatt Aus praktischen Gründen ist es sinnvoll, die Schulterblattbewegungen im Test von den Bewegungen im Schultergelenk

Mehr

MUSKULATUR DER OBEREN EXTREMITÄTEN

MUSKULATUR DER OBEREN EXTREMITÄTEN MUSKULATUR DER OBEREN EXTREMITÄTEN 1 M. BRACHIALIS (ARMBEUGER) Distal von der Tuberositas deltoidea Tuberositas ulnae Flexion im Ellenbogengelenk N. muskulocutaneus Oberarmvorderfläche Ellenrauhigkeit

Mehr

Funktionelle Anatomie Vorlesung , FS 2013

Funktionelle Anatomie Vorlesung , FS 2013 Funktionelle Anatomie Vorlesung 376-0905-00, FS 2013 C. Rumpf D.P. Wolfer, I. Amrein, A. Rhyner, M.M. Müntener Bei den Zeichenvorlagen handelt es sich zum Teil um modifizierte Abbildungen aus Lehrbüchern.

Mehr

Ventraler Oberschenkel

Ventraler Oberschenkel Ventraler Oberschenkel Allgemein ventrale Muskeln z.t. zweigelenkig (Knie- und Hüftgelenk) Muskeln von Plexus lumbosacralis Nerven innerviert am Kniegelenk muss der Quadriceps femoris beim Gehen und Laufen

Mehr

Muskulatur und knöcherne Strukturen der Anatomie Vivo

Muskulatur und knöcherne Strukturen der Anatomie Vivo Muskulatur und knöcherne Strukturen der Anatomie Vivo Wifi Kurs: Wellness und Medizinische Masseure, 2006 /07 Version: 0.3 Gedruckt am: 10.11.2006 Verfasser: Eugen Lusser Inhaltsverzeichnis 1 Anatomie...1

Mehr

Abkürzungen TriAS / Stand

Abkürzungen TriAS / Stand Seite 1 von 5 Kopf mas ooc ofr.f ofr.o tem M. masseter M. orbicularis oculi M. occipito-frontalis / venter frontalis M. occipito-frontalis / venter occipitalis M. temporalis Hals dig dig.a san sme ste

Mehr

MUSKEL URSPRUNG ANSATZ FUNKTION

MUSKEL URSPRUNG ANSATZ FUNKTION Hüfte UNTERE EXTREMITÄT MUSKEL URSPRUNG ANSATZ FUNKTION Großer Lendenmuskel (M. psoas major) Darmbeinmuskel (M. iliacus) 12. Brustwirbel 4. Lendenwirbel Innenflächen der Darmbeinschaufel Beide Muskeln

Mehr

1. Welcher Muskel macht sowohl Pronation als auch Supination bis in die Neutralstellung? M. brachioradialis

1. Welcher Muskel macht sowohl Pronation als auch Supination bis in die Neutralstellung? M. brachioradialis Übungsfragen zum 2. Anatomie Testat (mit LÖSUNGEN) 1. Welcher Muskel macht sowohl Pronation als auch Supination bis in die Neutralstellung? M. brachioradialis 2. Wie verläuft das Retinaculum flexorum?

Mehr

Bewegungsrichtungen. Bewegung vom Körper weg Bewegung zum Körper hin Drehung, Kreiselung

Bewegungsrichtungen. Bewegung vom Körper weg Bewegung zum Körper hin Drehung, Kreiselung Bewegungsrichtungen Flexion Extension bduktion dduktion Rotation Pronation Supination Beugung Streckung Bewegung vom Körper weg Bewegung zum Körper hin Drehung, Kreiselung Umwendbewegung, Handaußenfläche

Mehr

Vorder- oder Schultergliedmaßen (Membra thoracica)

Vorder- oder Schultergliedmaßen (Membra thoracica) 3 Hund Vorder- oder Schultergliedmaßen (Membra thoracica) Ellbogengelenk und Pferd H. E. König und H.-G. Liebich kaudoproximale Aussackung Lig. annulare Ellbogengelenk eines Hundes (Lateralansicht, Ausgusspräparat).

Mehr

Name Lage Ursprung Ansatz Funktion Scapula Humerus Rotatorenmanschette Arm: Abduktion und Außenrotation

Name Lage Ursprung Ansatz Funktion Scapula Humerus Rotatorenmanschette Arm: Abduktion und Außenrotation Schultermuskulatur M. supraspinatus (Obergrätenmuskel) Scapula Humerus Rotatorenmanschette Arm: Abduktion und Außenrotation M. infraspinatus (Untergrätenmuskel) Scapula Humerus Rotatorenmanschette Arm:

Mehr

KNOCHEN. Ulna: - olecranon, incisura trochelaris, incisura radialis, - proc. styloideus, caput ulnae und die Form von den aufliegenden Gelenkflächen.

KNOCHEN. Ulna: - olecranon, incisura trochelaris, incisura radialis, - proc. styloideus, caput ulnae und die Form von den aufliegenden Gelenkflächen. ANATOMIE 1 - PRÜFUNGSFORDERUNGEN FÜR ZAHNMEDIZINER (Zusammnengefasst von Dr. Hollósy Tibor, lektoriert von Dr. Tóth Pál, übersetzt von Dr. Brubel Réka) 2011 KNOCHEN 1. Sie müssen alle Knochen erkennen;

Mehr

Definition von Standards. Anatomie des Haltungs- und Bewegungsapparates. ohne Gefässe und Nerven

Definition von Standards. Anatomie des Haltungs- und Bewegungsapparates. ohne Gefässe und Nerven Definition von Standards Anatomie des Haltungs- und Bewegungsapparates ohne Gefässe und Nerven Schultergürtel Schultergelenk Ellbogengelenk Rumpf dorsal Rumpf ventral Hüftgelenk Kniegelenk Fussgelenk 15_Standards_AHB_d.doc

Mehr

Knochen und Knochenstrukturen

Knochen und Knochenstrukturen Knochen und Knochenstrukturen Inhalt 1. Knochen und Knochenstrukturen des Körperstammes 2. Knochen und Knochenstrukturen der oberen Extremität 3. Knochen und Knochenstrukturen der unteren Extremität 4.

Mehr

Inhaltsverzeichnis. Grundlagen. Praxis

Inhaltsverzeichnis. Grundlagen. Praxis Inhaltsverzeichnis Grundlagen 1 Anatomie und Physiologie 2 1.1 Skelettmuskulatur 2 1.2 Sehnen 7 1.3 Knorpel 9 1.4 Knochen 10 2 Grundlagen des Trainings 11 2.1 Trainingsprinzipien 11 2.2 Kraft und Krafttraining

Mehr

Inhalt. Rumpf. Obere Extremität

Inhalt. Rumpf. Obere Extremität Inhalt Allgemeine Anatomie Orientierung am Körper... 4 Oberfläche... 6 Entwicklung... 12 Bewegungsapparat... 14 Leitungsbahnen... 22 Bildgebende Verfahren... 32 Haut- und Hautanhangsgebilde..............................

Mehr

Myofasciale Triggerpunkt Therapie. Tobias Jakob Markus Pschick

Myofasciale Triggerpunkt Therapie. Tobias Jakob Markus Pschick Myofasciale Triggerpunkt Therapie Tobias Jakob Markus Pschick 1 Inhaltsverzeichnis Vorwort 7 Historie 8-9 Die Ätiologie 10-12 Terminologie 13-15 Allgemein 16-17 Entstehung von Trigger- und Tenderpunkten

Mehr

Hustedt, Botulinumtoxin bei spastischen Bewegungsstörungen KVM

Hustedt, Botulinumtoxin bei spastischen Bewegungsstörungen KVM Hustedt, Botulinumtoxin bei spastischen Bewegungsstörungen KVM Inhaltsverzeichnis Vorwort Allgemeiner Hinweis Abkürzungen und Symbole Evidenzklassen A Grundlagen 1 Zerebralparesen 1.1 Einteilung der Zerebralparesen

Mehr

Knochen und Knochenstrukturen

Knochen und Knochenstrukturen Knochen und Knochenstrukturen Inhalt 1. Knochen und Knochenstrukturen des Körperstammes 2. Knochen und Knochenstrukturen der oberen Extremität 3. Knochen und Knochenstrukturen der unteren Extremität 4.

Mehr

Name Gewicht m/w Alter dom. Bein dom. Arm Datum Zeit 92 m 45 rechts rechts 18:00 Seite WERT (N) Verhältnis (%) Norm (N) Norm (%) Bewertung Defizit M.

Name Gewicht m/w Alter dom. Bein dom. Arm Datum Zeit 92 m 45 rechts rechts 18:00 Seite WERT (N) Verhältnis (%) Norm (N) Norm (%) Bewertung Defizit M. Name Gewicht m/w Alter dom. Bein dom. Arm Datum Zeit 92 m 45 rechts rechts 18:00 Seite WERT (N) Verhältnis (%) Norm (N) Norm (%) Bewertung Defizit M. Iliopsoas links 291,8 49,8 397,1 73,5-0,92 Hüftbeuger

Mehr

Inhalt. 1 Theorie Funktionen der Skelettmuskulatur Einteilung der Skelettmuskulatur Muskelsysteme Klinische Relevanz 19

Inhalt. 1 Theorie Funktionen der Skelettmuskulatur Einteilung der Skelettmuskulatur Muskelsysteme Klinische Relevanz 19 Inhalt Inhalt 1 Theorie 13 1.1 Funktionen der Skelettmuskulatur 14 1.2 Einteilung der Skelettmuskulatur 15 1.3 Muskelsysteme 18 1.4 Klinische Relevanz 19 2 Obere Extremität 21 2.1 Schultergürtelmuskulatur

Mehr

Inhalt. 1 Theorie Funktionen der Skelettmuskulatur Einteilung der Skelett muskulatur Klinische Relevanz 6

Inhalt. 1 Theorie Funktionen der Skelettmuskulatur Einteilung der Skelett muskulatur Klinische Relevanz 6 Inhalt Inhalt 1 Theorie 1 1.1 Funktionen der Skelettmuskulatur 2 1.2 Einteilung der Skelett muskulatur 3 1.3 Klinische Relevanz 6 2 Obere Extremität 9 2.1 Schultergürtelmuskulatur 9 M. trapezius, Pars

Mehr

5. Ärztetreffen der Praxis im KölnTriangle. 28. September 2011

5. Ärztetreffen der Praxis im KölnTriangle. 28. September 2011 5. Ärztetreffen der Praxis im KölnTriangle 28. September 2011 Fallvorstellung: H., A.. Epicondylitis radialis humeri OP am 11.5.2011 Persistierende Beschwerden Großer OP Defekt Läsion laterales ulnares

Mehr

MUSKULATUR DER UNTEREN EXTREMITÄTEN

MUSKULATUR DER UNTEREN EXTREMITÄTEN MUSKULATUR DER UNTEREN EXTREMITÄTEN 13 M. OBTURATORIUS EXTERNUS (ÄUSSERER HÜFTLOCHMUSKEL) Aussenrand des Foramen obturatum Fossa trochanterica des Femur Aussenrotation des Oberschenkels Plexus sacralis

Mehr

Taschenatlas Anatomie, Band 1: Bewegungsapparat

Taschenatlas Anatomie, Band 1: Bewegungsapparat Taschenatlas Anatomie, and : ewegungsapparat and : ewegungsapparat von Werner Platzer überarbeitet Taschenatlas Anatomie, and : ewegungsapparat Platzer schnell und portofrei erhältlich bei beck-shop.de

Mehr

Rehabilitationsassistentin Anatomie/Biomechanik Ebene

Rehabilitationsassistentin Anatomie/Biomechanik Ebene Ebene Ebene/Achse Richtung Richtung Variante Variante Transversal Cranial Caudal Rostral Caudal Median Medial Lateral Radial Ulnär Horizontal Dorsal Ventral Proximal Distal Horizontal Dorsal Palmär Dorsal

Mehr

Muskelfunktionstests

Muskelfunktionstests Muskelfunktionstests Philipp Binder Lena Stoffel Tina Barth Inhalt Seite Einleitung 3 Untere Extremität M. iliopsoas 4 M. rectus femoris 5 M. tensor fasciae latae 7 Mm. ischiocurales (Haimstrings) 8 M.

Mehr

ANATOMIE DER UNTEREN EXTREMITÄT

ANATOMIE DER UNTEREN EXTREMITÄT Universität Szeged, Medizinische Fakultät Institut für Anatomie, Histologie und Embryologie Institutsleiter: Prof. András Mihály M.D., Ph.D., D.Sc. Kossuth L. sgt. 40, H-6724 Szeged, Ungarn Tel.: +36-(62)-545-665

Mehr

Eric Hebgen. Taschenatlas myofasziale Triggerpunkte

Eric Hebgen. Taschenatlas myofasziale Triggerpunkte Eric Hebgen Taschenatlas myofasziale Triggerpunkte zum Bestellen hier klicken by naturmed Fachbuchvertrieb Aidenbachstr. 78, 81379 München Tel.: + 49 89 7499-156, Fax: + 49 89 7499-157 Email: info@naturmed.de,

Mehr

Plexus lumbalis. Nerven im Überblick: Nerven mit Einzelheiten:

Plexus lumbalis. Nerven im Überblick: Nerven mit Einzelheiten: Plexus lumbalis Nerven im Überblick: - N. iliohypogastricus - N. ilioinguinalis - N. genitofemoralis - N. cutaneus femoris lateralis - N. femoralis - N. obturatorius - (Rr. musculares) Merksatz: In Indien

Mehr

Übersicht Plexusbildung

Übersicht Plexusbildung Plexus cervicalis www.leipzig-medizin.de Übersicht Plexusbildung aus Rami ventrales der Spinalnerven C1-C4 treten kurze Nerven direkt zu tiefen Halsmuskeln (Mm. recti capitis anterior et lateralis, M.

Mehr

Schultergürtelgelenke:

Schultergürtelgelenke: Schultergürtelgelenke: 5 Gelenke des SG in 2 Gruppen eingeteilt 1. Gruppe 3 Gelenke a) Scapula thorakales Gelenk (Gleitschicht) falsches Gelenk b) SCG echtes Gelenk c) ACG echtes Gelenk 1 falsches Hauptgelenk

Mehr

Inhalt. Vorwort zur 1. Auflage. A Muskelfunktionsketten ]_. 1 Einleitung 2. Modelle myofaszialer Ketten Physiologie.

Inhalt. Vorwort zur 1. Auflage. A Muskelfunktionsketten ]_. 1 Einleitung 2. Modelle myofaszialer Ketten Physiologie. Inhalt Vorwort zur 3. Auflage Vorwort zur 1. Auflage v " vu A Muskelfunktionsketten ]_ Philipp Richter 1 Einleitung 2 2 2.1 2.2 Modelle myofaszialer Ketten Herman Kabat (1950): Propriozeptive neuromuskuläre

Mehr

Inhalt. A Muskelfunktionsketten 1. Vorwort zur 1. Auflage... 1 Einleitung Modelle myofaszialer Ketten Physiologie...

Inhalt. A Muskelfunktionsketten 1. Vorwort zur 1. Auflage... 1 Einleitung Modelle myofaszialer Ketten Physiologie... Vorwort zur 3. Auflage... Vorwort zur 1. Auflage... VI VII A Muskelfunktionsketten 1 Philipp Richter 1 Einleitung.... 2 2 Modelle myofaszialer Ketten... 10 2.1 Herman Kabat (1950): Propriozeptive neuromuskuläre

Mehr

Vorwort 11. Danksagung 13. Teill: Theorie 15. 1 Von der Idee zur Umsetzung 17

Vorwort 11. Danksagung 13. Teill: Theorie 15. 1 Von der Idee zur Umsetzung 17 Inhalt Vorwort 11 Danksagung 13 Teill: Theorie 15 1 Von der Idee zur Umsetzung 17 Der Erfinder: Dr. Kenzo Kase 17 Die Entwicklung der Methode 17 Der Begriff «kinesiologisches Taping» 18 2 Die Hauptwirkungsweisen

Mehr

Unterricht Nr. 10: Muskulatur der Extremitäten und -gürtel GDT Heilpraktikerschule Siegburg Schultergürtel:

Unterricht Nr. 10: Muskulatur der Extremitäten und -gürtel GDT Heilpraktikerschule Siegburg Schultergürtel: Unterricht Nr. 10: Muskulatur der Extremitäten und -gürtel GDT Heilpraktikerschule Siegburg Schultergürtel: Rotatorenmanschette (Muskel-Sehnen-Kappe) - 4 Muskeln auf jeder Seite - M. supraspinatus (Obergrätenmuskel),

Mehr

1 Einleitung Kopf und Halswirbelsäule Inhaltsverzeichnis. 1.1 Abbildungen zur Palpation Palpationstechniken...

1 Einleitung Kopf und Halswirbelsäule Inhaltsverzeichnis. 1.1 Abbildungen zur Palpation Palpationstechniken... VII Inhaltsverzeichnis 1 Einleitung... 1 1.1 Abbildungen zur Palpation... 2 1.2 Palpationstechniken... 2 1.2.1 Palpation von... 2 1.2.2 Palpation von Gelenkkapseln... 4 1.2.3 Palpation von Ligamenten...

Mehr

Aufbauund Mechanikdes Beckens. DasHüftgelenkund die darauf wirkendenmuskeln.

Aufbauund Mechanikdes Beckens. DasHüftgelenkund die darauf wirkendenmuskeln. Aufbauund Mechanikdes Beckens. DasHüftgelenkund die darauf wirkendenmuskeln. Dr. Tamás Ruttkay Anatomisches, Histologisches- und Embryologisches Institut 2016. Articulatio sacroiliaca Sacrum (Kreuzbein)

Mehr

112 Anatomie des gesunden rückens. unterer Rücken

112 Anatomie des gesunden rückens. unterer Rücken 112 Anatomie des gesunden rückens unterer Rücken unterer rücken 113 Wenn von Rückenschmerzen die Rede ist, dann verstehen die meisten Menschen darunter Schmerzen in der Lendenwirbelsäule. Kein Wunder,

Mehr

Obere Extremität lll Hand

Obere Extremität lll Hand Funktionelle Anatomie des menschlichen Bewegungsapparates Fabian Hambücher, deutscher Kunstturner Obere Extremität lll Hand Clay Buchholz, Boston Red Socks FS 2014 Dr. Colacicco Dr. Amrein Ray Charles,

Mehr

Das Muskelbuch. Anatomie Untersuchung Bewegung

Das Muskelbuch. Anatomie Untersuchung Bewegung Das Muskelbuch Anatomie Untersuchung Bewegung Klaus-Peter Valerius Astrid Frank Bernard C. Kolster Christine Hamilton Enrique Alejandre-Lafont Roland Kreutzer 800 Abbildungen und 9 Tabellen 7., überarbeitete

Mehr

Inhaltsverzeichnis. Techniken zur Beurteilung der Zielstruktur und Behandlung... 1

Inhaltsverzeichnis. Techniken zur Beurteilung der Zielstruktur und Behandlung... 1 I Techniken zur Beurteilung der Zielstruktur und Behandlung............... 1 1 Einführung in die Palpation................ 3 Was ist Palpation?......................... 5 Palpation zur Lokalisierung und

Mehr

Palpation Rumpf /Thorax

Palpation Rumpf /Thorax Palpation Rumpf /Thorax Ventral Clavicula S-förmig gebogener Knochen. Im gesamten Verlauf als harte Struktur vom medialen Clavicula Rand bis zum lateralen Ende am ACG tastbar. Lig. costoclaviculare anterius

Mehr

MUSKULATUR DES RUMPFES

MUSKULATUR DES RUMPFES MUSKULATUR DES RUMPFES 24 M. OMOHYOIDEUS (SCHULTERZUNGENBEINMUSKEL) Lig. transversum scapulae Os hyoideum Spannung der Halsfaszie, Zungenbeingurtung Ansa cervicalis (C1-C3) Bänder des Schulterblattes Zungenbein

Mehr

Kopf / HWS. Knöcherne Palpation:

Kopf / HWS. Knöcherne Palpation: Kopf / HWS Knöcherne Palpation: Protuberantia occipitalis externa Befindet sich mittig im caudalen Bereich des Hinterkopfs. Knöcherne Ansatzstelle für das Lig. nuchae. Leicht zu tasten. Proc. mastoideus

Mehr

Funktion Vorderer Teil ist Innenrotator und Beuger. Hinterer Teil ist Außenrotator und Strecker. Als gesamter Muskel wirkt er als Abduktor.

Funktion Vorderer Teil ist Innenrotator und Beuger. Hinterer Teil ist Außenrotator und Strecker. Als gesamter Muskel wirkt er als Abduktor. Vorderer Teil ist Innenrotator und Beuger. Hinterer Teil ist Außenrotator und Strecker. Als gesamter Muskel wirkt er als Abduktor. Muskelfunktionstest Die Person befindet sich in Rückenlage, die Arme sind

Mehr

Kinesiologisches Taping

Kinesiologisches Taping w w w. a c a d e m y o f s p o r t s. d e w w w. c a m p u s. a c a d e m y o f s p o r t s. d e Kinesiologisches Taping L E SEPROBE online-campus Auf dem Online Campus der Academy of Sports erleben Sie

Mehr

aus: Hecker u.a., Aku-Taping (ISBN ) 2012 Karl F. Haug Verlag

aus: Hecker u.a., Aku-Taping (ISBN ) 2012 Karl F. Haug Verlag 249 10 Sachverzeichnis A Aku-Taping Anwendungsspektrum 2 Applikation 7 Behandlungsspektrum 3 Definition 2 Entfernung 8 Fallbeispiel 214 Farbwahl 6 Form 7 Geburtshilfe 233 Gittertape 6 Grundlagenvoraussetzung,

Mehr

Integrative Manuelle Therapie. Zertifikatslehrgang

Integrative Manuelle Therapie. Zertifikatslehrgang Integrative Manuelle Therapie Zertifikatslehrgang 2. Begleitskript: Myofasziale Behandlungen und andere Weichteiltechniken Steinfeldstr. 1 90425 Nürnberg Tel.: 0911-120 29 93 Fax: 0911-120 29 94 E-Mail:

Mehr

M11 12 M11 4 M21 20 M21 28 M22 44 M22 36

M11 12 M11 4 M21 20 M21 28 M22 44 M22 36 M, M, M 0 0 M M M M M M Latin 0 } } 0 0 Conexus intertendinei Mm. interossei dorsales manus N. radialis A. radialis Retinaculum extensorum M. abductor pollicis brevis M. extensor carpi radialis brevis

Mehr

Abschnitt des Körpers mit den zugehörigen Skelettelementen:

Abschnitt des Körpers mit den zugehörigen Skelettelementen: Anatomie: Abschnitt des Körpers mit den zugehörigen Skelettelementen: Caput (Kopf) Collum (Hals) Truncus (Rumpf) -Thorax (Brustkorb) -Abdomen (Bauch) -Pelvis (Becken) Schultergürtel Beckengürtel Brachium

Mehr

Seite 1. Einleitung Biokinetische Übungen eine Balancemethode Funktionskreislokalisieren eine Testmethode Zu diesem Buch

Seite 1. Einleitung Biokinetische Übungen eine Balancemethode Funktionskreislokalisieren eine Testmethode Zu diesem Buch Seite 1 Inhalt Einleitung Biokinetische Übungen eine Balancemethode Funktionskreislokalisieren eine Testmethode Zu diesem Buch Das Muskeltest-ABC Abductor hallucis (Abspreizer der Großzehe) Adductor brevis

Mehr

Wiederholungsklausur "Einführung in die Anatomie" - 1. Semester Humanmedizin,

Wiederholungsklausur Einführung in die Anatomie - 1. Semester Humanmedizin, A 1. Der Blutstrom erreicht (A) die A. femoralis über die A. iliaca interna (B) die V. portae hepatis über die Kapillaren des Darms die V. cava inferior über die V. cava superior die A. carotis communis

Mehr

Sachverzeichnis. Dünndarm-Leitbahn 54 Dü 3 56 Dü 8 57 Dü Dü Dü Dü Dü 19 60

Sachverzeichnis. Dünndarm-Leitbahn 54 Dü 3 56 Dü 8 57 Dü Dü Dü Dü Dü 19 60 387 B Blasen-Leitbahn 62 Bl 2 64 Bl 10 66 Bl 11 68 Bl 13 68 Bl 14 69 Bl 15 70 Bl 17 70 Bl 18 70 Bl 19 72 Bl 20 72 Bl 21 72 Bl 23 72 Bl 25 74 Bl 27 74 Bl 28 74 Bl 36 75 Bl 40 76 Bl 43 76 Bl 54 78 Bl 57

Mehr

Inhalt. 1 Theorie Funktionen der Skelettmuskulatur Einteilung der Skelett muskulatur Muskelsysteme Klinische Relevanz 7

Inhalt. 1 Theorie Funktionen der Skelettmuskulatur Einteilung der Skelett muskulatur Muskelsysteme Klinische Relevanz 7 Inhalt Inhalt 1 Theorie 1 1.1 Funktionen der Skelettmuskulatur 2 1.2 Einteilung der Skelett muskulatur 3 1.3 Muskelsysteme 6 1.4 Klinische Relevanz 7 2 Obere Extremität 9 2.1 Schultergürtelmuskulatur 9

Mehr