Strategie der Messung von Feinstaub in Innenräumen

Ähnliche Dokumente
Ultrafeine Partikel im Innenraum: Entstehung und Vorkommen

Datum Wochen Band DVD Band eingelegt Protokoll kontr. Recovery kontr. Tag Nr. RW Sign. Sign. Sign.

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software

4. Symposium Gefahrstoffe am Arbeitsplatz

Untersuchungen zur Feinstaubbelastung in Hamburger Haushalten

Feuer, Nebel und Rauch in Innenräumen

MENSCH / UMWELT / MASCHINE // 3FACH SCHUTZ

Gerhard Ott REFERAT 34 Chemikaliensicherheit, Technischer Arbeitsschutz

Raumlufthygiene in Schulen

Kurstage Geprüfte(r) Technischer Fachwirt(-in) IHK

Gesundheitliche Schäden durch Schimmelpilze

GRIMM AEROSOL Particle Measurement Systems

Kurstage IT Fachwirt(-in) IHK

Kurstage Geprüfte(r) Technischer Fachwirt(-in) IHK

Kurstage IT Fachwirt(-in) IHK

Ultrafeine Partikel Beispiele aus dem Alltag

Was ist eigentlicher ultrafeiner Feinstaub?

Kurstage Geprüfte(r) Technischer Fachwirt(-in) IHK

Gesundheitsrisiken durch Feinstäube

Kurstage Geprüfte(r) Technischer Fachwirt(-in) IHK

Kurstage Geprüfte(r) Technischer Fachwirt(-in) IHK

Schichtkalender 2017.

Ich kann erklären, warum es Tag und Nacht gibt. Ich kenne die Wochentage und ihre Reihenfolge.

Schichtkalender 2017.

Kurstage Geprüfte(r) Technischer Fachwirt(-in) IHK

Kurstage IT Fachwirt(-in) IHK

Messbericht über Immissionsmessungen Grödig - Fürstenbrunnerstrasse 29 (05/ /2016)

Feinstaub. Gesundheitliche Aspekte. PD Dr. Ludwig Müller / SAFGJS

Messung und Analyse ultrafeiner Partikel (Nanopartikel)

Persönliche Vorstellung: Andreas Lampe

Kurstage Geprüfte(r) Technischer Fachwirt(-in) IHK

Schichtkalender 2017.

Filterqualität gemäß der neuen DIN EN ISO 16890

Kurstage Geprüfte(r) Technischer Fachwirt(-in) IHK

EN- und DIN-Normen, VDE-Bestimmungen, VDI-Richtlinien sowie VDMA-Einheitsblätter zur Lüftung von Räumen

Schimmelpilzbelastung bei raumlufttechnischen Anlagen

Verteilung von Feinstaub in der Lunge. Gerhard Scheuch

Luftqualität. Ultrafeine Partikel (UFP)

Luftqualität im PKW Einfluss einer Zigarette

Zur Belastung der Atemluft von Klassenräumen mit Feinstaub

Semi-volatile Organic Compound (SVOC) Aerosols. Verhalten von mittelflüchtigen Stoffen

Der neue Arbeitsplatzgrenzwert (AGW) für A-Staub. Herausforderung für Messstelle und Betreiber

Kurstage Geprüfte(r) Technischer Fachwirt(-in) IHK

ÖSBS Österreichische Staub-(Silikose-) Bekämpfungsstelle Technische Abteilung - Leoben Einödmayergasse Leoben

Bayerisches Landesamt für Umwelt. Az /2007 Augsburg, den

Kurstage Geprüfte(r) Technischer Fachwirt(-in) IHK

Charakterisierung und Bewertung von Partikelbelastungen durch den Betrieb von Laserdruckern, Maßnahmen zur Reduzierung

Kurstage Geprüfte(r) Technischer Fachwirt(-in) IHK

Wissenschaftliche Beratung - Umweltgutachten

Anlage zur Akkreditierungsurkunde D-PL nach DIN EN ISO/IEC 17025:2005

Feinstaub in Kletterhallen

Ultrafeine Partikel auch neue Benziner brauchen strenge Grenzwerte

Kurstage Geprüfte(r) Technischer Fachwirt(-in) IHK

Gefahrstoffe und ihre Auswirkungen

Anlage zur Akkreditierungsurkunde D-PL nach DIN EN ISO/IEC 17025:2005

Verbrennungsprodukte in der Außenluft messen - Erfahrungen und Herausforderungen

Raumklima-Parameter und Klima-Anlagen

Pressekonferenz - Stadtklima: Alpines Pumpen durchlüftet München

AGENDA RUNDER TISCH. Folie 1 Fraunhofer UMSICHT Prof. Wichmann

Dauer Richtung Bemerkung ca. 0:03 Adlershof, Karl-Ziegler-Str. barrierefrei Fahrradmitnahme möglich

Kurstage Geprüfte(r) Technischer Fachwirt(-in) IHK

Grundsätze für die Prüfung und Zertifizierung von Einrichtungen zur Entstaubung Stand

Zuordnungen. 2 x g: y = x + 2 h: y = x 1 4

Luftqualität in Vorarlberg. Bilanz 2009

Kurstage Geprüfte(r) Technischer Fachwirt(-in) IHK

Anforderungen an die Raumluftqualität am Beispiel von Schulhäusern

Luftschadstoffe in Neu-Isenburg. Messwerte der Luftmessstation Frankfurter Str. 139 Vergleich und Bewertung

ISO (2015) versus VDI 2083, Blatt 1 (2013)

Die allgemeine lufthygienische Situation im Jahr 2013 in Nürnberg und die Entwicklung während der letzten Jahre

Umweltzonen aus der Sicht des Gesundheitsschutzes

Feucht î. Gleis Track Zeit. Zug Train. Time. 6:28 e 3. e :59 e 2. e :51 e 3. e :59. e Sa, s. 7:00 e 2. e

Hans Scheitter GmbH & Co.KG

Informationen zum Thema - Feinstaub -

Wissenschaftliche Beratung - Umweltgutachten

Neues von der Filternormung. Andreas Nägeli 20. April 2016

Freie Lüftung - Möglichkeiten, Grenzen, rechtliche Aspekte

Prüfstelle. Prüfstelle der Österreichischen Staub-(Silikose-) Bekämpfungsstelle

Gefahrstoffe. Welchen Belastungen und Schadstoffen ist der Mensch bei der Arbeit ausgesetzt?

Institut für Hygiene und Umwelt Hamburger Landesinstitut für Lebensmittelsicherheit, Gesundheitsschutz und Umweltuntersuchungen

3.11 Einflussgröße: Elementarer Kohlenstoff (EC) und organischer Kohlenstoff

CLEAN AIR - A HUMAN RIGHT?? PARTIKEL UND MOLEKULARFILTER

Neuerungen in der TRGS 900

Kalibration der Messgeräte warum ist die richtige Kalibration wichtig?

Erfahrungen bei Expositionsmessungen am Arbeitsplatz

Luftverschmutzung durch Flugverkehr

LEITFADEN. Unsere Tipps für Ihre gute Raumluft kurz & bündig. Entfernung von der Wand gemessen werden. Gute Temperaturbereiche in Räumen:

Taschenfilter aus Kunstfa servliesen

Reinraumtechnk. VDI Wissensforum

Austropellets Anhang 1: Messverfahren entsprechend IPPC:

Immissionsmessungen Hainburg

235. Bitte auf eventuelle Fehler prüfen.bei Spielen gegen DC-Black Mamba wuede teilweise 236. Heim/Auswärts getauscht, um möglichst viele

Clean air solutions PM1 FEINSTAUB GEFAHR FÜR DIE GESUNDHEIT

Tagesmittelwerte 2010 der Messstelle Bern-Zentrum (Brunngasshalde) Jul 10. Jun 10

Teilnahme des LANUV an Ringversuchen oder Vergleichsmessungen

Das Quecksilber-Referenzverfahrens nach DIN EN unter dem Aspekt neuer niedriger Grenzwerte

Dokumentation der Datenqualität

Relevante Normen und Richtlinien für die Anwendung von Dachoberlichtern. Bereich Tageslicht und Energieeffizienz Stand:

Untersuchungen zur Luftqualität im Einzugsbereich des Flughafen Frankfurt. Mörfelden-Walldorf

Zusätzliche Partikelmessungen im NABEL Bericht über die Messungen 2015

Temporärer Wärmeschutz

Transkript:

Strategie der Messung von Feinstaub in Innenräumen

Feinstaubmessung in Innenräumen - Rechtlicher Rahmen, Definitionen, Ziele Eigenschaften von Feinstaub Feinstaubquellen im Innenraum o Außenluft o mechanische Aktivitäten o Raucher o Kopierer o sonstige Aktivitäten Variation der Feinstaubkonzentration

Welche Räume gelten als Innenräume? Als Innenräume werden nach dem Sondergutachten vom Mai 1987 des Rates von Sachverständigen für Umweltfragen folgende Objekte verstanden: Wohnungen mit Schlaf-, Wohn-, Bastel-, Sport- und Kellerräumen, Küchen und Badezimmern; Arbeitsplätze, wie Büros und Verkaufsräume, sofern sie nicht im Hinblick auf Luftschadstoffe arbeitsschutzrechtlichen Kontrollen unterliegen; Räume mit Publikumsverkehr, wie öffentliche Gebäude, d.h. Krankenhäuser, Schulen, Kindergärten, Sporthallen, Bibliotheken, Gaststätten, Hotels, Theater, Kinos und andere Veranstaltungsräume; Aufenthaltsräume von Kraftfahrzeugen und allen öffentlichen Verkehrsmitteln Sie gelten ausdrücklich nicht für die durch die BioStoffV geregelten gezielten und ungezielten Tätigkeiten mit biologischen Arbeitsstoffen, bei denen oft hohe Konzentrationen biologischer Arbeitsstoffe vorliegen, wie in Kompostierungsanlagen, Wertstoffsortieranlagen, landwirtschaftlichen Gebäuden etc..

Ziele der Messung von Innenraumluftverunreinigungen Die VDI 43, Blatt 1 - Messen von Innenraumluftverunreinigungen, Allgemeine Aspekte der Messstrategie - gibt folgende drei allgemeine Ziele für Luftuntersuchungen in Innenräumen an: Die Raumbenutzer beschweren sich über eine schlechte Luftqualität Die Exposition der Raumbenutzer gegenüber bestimmten Stoffen soll ermittelt werden Die Einhaltung vorgegebener Grenz- oder Richtwerte soll untersucht werden

Gesundheitliche Beurteilung von Feinstaubkonzentrationen in Innenräumen Beim jetzigen Stand des Wissens sind die in den Innenräumen gemessenen Feinstaubkonzentrationen aus gesundheitlicher Sicht nicht zu bewerten. Folgt man der Anschauung der WHO, sollte die Beurteilung der Feinstaubkonzentration von Innenräumen mittels der PM 2,5 -Konzentration erfolgen (25µg/m³ 24-Stunden-Mittelwert, Jahresmittelwert 1µg/m³). Diese Werte sollen voraussichtlich ab 215 gelten.

VDI-Richtlinien und DIN-Normen gelten bisher für die gravimetrische Bestimmung von Feinstaub VDI-Richtlinie 2463 Blatt 1-11 Messen von Partikeln - Gravimetrische Bestimmung der Massenkonzentration von Partikeln in der Außenluft o VDI-Richtlinie 2463 Blatt 1- Grundlagen o VDI-Richtlinie 2463 Blatt 4 - LIB-Filterverfahren o VDI-Richtlinie 2463 Blatt 5 - Automatisches Filtergerät FH 62 I o VDI-Richtlinie 2463 Blatt 6 - Automatisches Filtergerät BETA-Staubmeter F o VDI-Richtlinie 2463 Blatt 7 - Kleinfiltergerät GS 5 o VDI-Richtlinie 2463 Blatt 8 - Basisverfahren für den Vergleich von nichtfraktionierenden Verfahren o VDI-Richtlinie 2463 Blatt 9 - Filterverfahren - LIS/P-Filtergerät o VDI-Richtlinie 2463 Blatt 1 - Filterverfahren - Filterwechsler AGS 5 und AGS 115 o VDI-Richtlinie 2463 Blatt 11 - Filterverfahren - Filterwechsler Digitel DHA-8 DIN EN-Norm 1497 Luftbeschaffenheit - Gravimetrische Referenzmessmethode für die Bestimmung der PM2,5-Massenfraktion des Schwebstaubes; Deutsche Fassung pren 1497:25 DIN EN-Norm 12341 Luftbeschaffenheit - Ermittlung der PM1-Fraktion von Schwebstaub - Referenzmethode und Feldprüfverfahren zum Nachweis der Gleichwertigkeit von Messverfahren und Referenzmessmethode; Deutsche Fassung EN 12341:1998

VDI-Richtlinien zur Bestimmung der Partikelanzahlkonzentration Im Bereich der kontinuierlichen Messverfahren zur Bestimmung der Partikelanzahlkonzentration sind folgende VDI-Richtlinien erarbeitet worden bzw. befinden sich gegenwärtig in Bearbeitung: VDI-Richtlinie 3867 Blatt 1 bis 6 Messen von Partikeln in der Außenluft - Charakterisierung von Prüfaerosolen - Bestimmung der Partikelanzahlkonzentration und Anzahlgrößenverteilung VDI-Richtlinie 3867 Blatt 1: Grundlagen VDI-Richtlinie 3867 Blatt 2 : Kondensationspartikelzähler VDI-Richtlinie 3867 Blatt 3: Mobilitätsspektrometer (Entwurf 29-6) VDI-Richtlinie 3867 Blatt 4: Optischer Partikelzähler (28) VDI-Richtlinie 3867 Blatt 5: Flugzeitspektrometer (29 Vorentwurf) VDI-Richtlinie 3867 Blatt 6: Elektrischer Niederdruckimpaktor (ELPI) (29 Vorentwurf)

Strategie der Messung von Feinstaub in Innenräumen VDI-Richtlinie 43 Blatt 11 Messen von Innenraumluftverunreinigungen, Messstrategie für die Erfassung von Feinstaub (in Vorbereitung)

Partikeldefinition und Größenbereiche verschiedener umweltrelevanter Partikel Ultrafeinstaub PM 2,5 PM 1 Feinstaub Grobstaub Tabak- Dichter Nebel leichter Nebel Regentropfen mosaik- Hepatitis-B- Schimmelpilzsporen Virus Virus Bakterien Pollen Menschliches Haar Metallurgischer Rauch und Staub Carbon black Zementstaub (Primärpartikel) Kohlestaub Kfz-Abgase und -Abrieb Tabakrauch/Ruß Gasmoleküle Verbrennungs- Flugasche partikel,1,1,1 1 1 1 1 Partikekelgröße [µm]

Staubdeposition im Atemtrakt Angriffsorte Partikeldurchmesser Nasen- Rachenraum 5 1 µm Luftröhre 3 5 µm Bronchien 2 3 µm Bronchiolen 1 2 µm Alveolen,1 1 µm (Lungenbläschen)

Feine und ultrafeine Partikel Feinstaub 1 µm x 1 µm Ultrafeine Partikel 1 nm x,1 µm Partikeldurchmesser 1 µm,1 µm,1 µm Partikelanzahl 1 1 1 rel. Partikeloberfläche 1 1 1 rel. Partikelmasse 1 1 1

Prozent Sedimentation von luftgetragenen Partikeln Die Sinkgeschwindigkeit von Partikeln ist stark abhängig von deren Größe: Ein Partikel von 1 µm sinkt in einer Sekunde um ca. 5mm Ein Partikel von 1 µm sinkt in einer Sekunde um ca.,1 mm Ein Partikel von,1 µm sinkt in einer Sekunde um ca.,5 mm Ein Partikel von,1 µm sinkt in einer Sekunde um ca.,3 mm 12 1 8 6 4 2 CO2.3-.4 µm.4-.5 µm.5-.65 µm.65-.8 µm.8-1. µm 1.-1.6 µm 1.6-2. µm 2.-3. µm 3.-4. µm 4.-5. µm 5.-7.5 µm 7.5-1. µm 1.-15. µm 6 12 18 24 3 36 42 48 54 6 [min]

,3-,4,4-,5,5-,65,65-,8,8-1, 1,-1,6 1,6-2, 2,-3, 3,-4, 4,-5, 5,-7,5 7,5-1, 1,-15, 15,-2, >2,,3-,4,4-,5,5-,65,65-,8,8-1, 1,-1,6 1,6-2, 2,-3, 3,-4, 4,-5, 5,-7,5 7,5-1, 1,-15, 15,-2, >2, Prozent Prozent Mittlere Partikelverteilung von Oktober 28 bis April 29 mit dem Laserpartikelzähler bestimmt Anzahl Volumen 9 Dach Büro Labor/RLT 6 Dach Büro Labor/RLT 6 4 3 2

rel. Feuchte, Temperatur, ppm CO2/1 bzw. Partikel pro mm3 Feinstaubkonzentration [>,1µm/mm3] Außen- und Innenraumluft in der Nähe einer stark befahrenen Straße (Winter) 12 1 Feuchte Temperatur CO2 [1/1 ppm] Außenluft [Partikel/mm3] Innenraumluft [Partikel/mm3] 8 6 4 2 9:57 1:57 11:57 12:57 13:57 14:57 15:57 16:57 17:57

rel. Feuchte, Temperatur, ppm CO2/1 bzw. Partikel pro mm3 Feinstaubkonzentration [>,1µm/mm3] Außen- und Innenraumluft einer Schule im städtischen Gebiet (Sommer) 8 7 6 rel. Feuchte Temperatur ppmco2/1 Außenluft [Partikel >,1µm/mm3] Innenraumluft [Partikel >,1µm/mm3] 5 4 3 2 1 Lüften Lüften 9:19 1:19 11:19 12:19 13:19 14:19 15:19 16:19 17:19

3.9.8 8:13 2.1.8 18:3 5.1.8 :11 7.1.8 7:32 9.1.8 13:4 11.1.8 23:13 14.1.8 5:21 16.1.8 11:29 18.1.8 23:15 21.1.8 5:3 23.1.8 1:57.11.8 7:39 29.11.8 13:47 1.12.8 23:5 4.12.8 5:13 6.12.8 11:21 9.12.8 14:31 11.12.8 2:39 14.12.8 2:47 16.12.8 22:46 19.12.8 4:54 21.12.8 11:2 23.12.8 17:11 25.12.8 23:19 28.12.8 5: 3.12.8 11:35 1.1.9 17:43 3.1.9 23:51 6.1.9 8:22 8.1.9 14:3 1.1.9 2:37 12.1.9 19:59 15.1.9 2:7 17.1.9 8:15 19.1.9 14:2 21.1.9 2:28 24.1.9 2:36 26.1.9 8:46 28.1.9 14:55 3.1.9 21:3 2.2.9 3:1 4.2.9 9:16 6.2.9 15:24 8.2.9 21:32 11.2.9 3:44 13.2.9 9:52 15.2.9 16: 17.2.9 22:8 2.2.9 4:16 22.2.9 1:24 24.2.9 16:46 26.2.9 22:54 1.3.9 5:2 3.3.9 11:8 5.3.9 17:16 7.3.9 23:24 1.3.9 5:3 12.3.9 11:38 14.3.9 17:46 16.3.9 23:49 19.3.9 5:57 21.3.9 12:5 23.3.9 18:5 26.3.9 :58 28.3.9 7:6 3.3.9 13:1 1.4.9 19:18 Gesamtfeinstaubkonzentration (CPC) der Außenluft, eines Büros (ohne Raumlufttechnische Anlage) und eines Labors (mit Raumlufttechnische Anlage) 45 4 35 Außenluft Büro Labor/RLT 3 25 2 15 18.1.8 31.12.8 1 5

: :41 1:21 2:2 2:42 3:23 4:4 4:44 5:25 6:5 6:46 7: 8:7 8:48 9:28 1:9 1:5 11:3 12:11 12:51 13:32 14:13 14:53 15:34 16:14 16:55 17:36 18:16 18:57 19:37 2:18 2:59 21:39 22:2 23: 23:41 :1 :42 1:22 2:3 2:44 3:24 4:5 4:45 5:26 6:7 6:47 7:28 8:8 8:49 9:3 1:1 1:51 11:31 12:12 12:53 13:33 14:14 14:54 15:35 16:16 16:56 17:37 18:17 18:58 19:39 2:19 21: 21:4 22:21 23:2 23:42 Feinstaubkonzentration (CPC+SMPS) der Außenluft und eines Raumes (mit RLT) 18.1.8 19 185 18 175 17 165 16 155 15 145 14 135 13 125 12 115 11 15 1 95 9 85 8 75 7 65 6 55 5 45 4 35 3 25 2 15 1 5-5 5-1 1-15 15-2 2-25 25-3 3-35 35-4 4-45 45-5 5-55 55-6 6-65 65-7 7-75 75-8 8-85 85-9 9-95 95-1 1-15 15-11 11-115 115-12 12-125 125-13 13-135 135-14 14-145 145-15 15-155 155-16 16-165 165-17 17-175 175-18 18-185 185-19 Außenluft 19 185 18 175 17 165 16 155 15 145 14 135 13 125 12 115 11 15 1 95 9 85 8 75 7 65 6 55 5 45 4 35 3 25 2 15 1 5-5 5-1 1-15 15-2 2-25 25-3 3-35 35-4 4-45 45-5 5-55 55-6 6-65 65-7 7-75 75-8 8-85 85-9 9-95 95-1 1-15 15-11 11-115 115-12 12-125 125-13 13-135 135-14 14-145 145-15 15-155 155-16 16-165 165-17 17-175 175-18 18-185 185-19 Innenraumluft,1,1

31.12.8 12: 31.12.8 13:1 31.12.8 14:2 31.12.8 15:3 31.12.8 16:4 31.12.8 17:5 31.12.8 18:6 31.12.8 19:7 31.12.8 2:8 31.12.8 21:8 31.12.8 22:9 31.12.8 23:1 1.1.9 :11 1.1.9 1:12 1.1.9 2:13 1.1.9 3:14 1.1.9 4:15 1.1.9 5:16 1.1.9 6:17 1.1.9 7:17 1.1.9 8:18 1.1.9 9:19 1.1.9 1:2 1.1.9 11:21 Feinstaubkonzentration (CPC) der Außenluft, eines Büros (ohne Raumlufttechnische Anlage) und eines Labors (mit Raumlufttechnischer Anlage) Silvester 28 16 14 12 Außenluft Büro Labor 1 8 6 4 2

11:58 12:38 13:19 14: 14:4 15:21 16:1 16:42 17:23 18:3 18:44 19:24 2:5 2:46 21:26 22:7 22:47 23:28 :9 :49 1:3 2:1 2:51 3:32 4:12 4:53 5:33 6:14 6:55 7:35 8:16 8:56 9:37 1:18 1:58 11:39 12:3 12:44 13:24 14:5 14:46 15:26 16:7 16:47 17:28 18:9 18:49 19:3 2:1 2:51 21:32 22:12 22:53 23:33 :14 :55 1:35 2:16 2:56 3:37 4:18 4:58 5:39 6:19 7: 7:41 8:21 9:2 9:42 1:23 11:4 11:44 12: 12:41 13:22 14:2 14:43 15:23 16:4 16:45 17:25 18:6 18:46 19: 2:8 2:48 21:29 22:9 22:5 23:31 :11 :52 1:32 2:13 2:54 3:34 4:15 4:55 5:36 6:17 6:57 7:38 8:18 8:59 9:4 1:2 11:1 11:41 Feinstaubkonzentration (CPC+SMPS) der Außenluft, eines Büros und eines Raumes (mit RLT) Silvester 28 14 135 13 125 12 115 11 15 1 95 9 85 8 75 7 65 6 55 5 45 4 35 3 25 2 15 1 5 Außenluft -5 5-1 1-15 15-2 2-25 25-3 3-35 35-4 4-45 45-5 5-55 55-6 6-65 65-7 7-75 75-8 8-85 85-9 9-95 95-1 1-15 15-11 11-115 115-12 12-125 125-13 13-135 135-14,1 14 135 13 125 12 115 11 15 1 95 9 85 8 75 7 65 6 55 5 45 4 35 3 25 2 15 1 5 14 135 13 125 12 115 11 15 1 95 9 85 8 75 7 65 6 55 5 45 4 35 3 25 2 15 1 5 Innenraumluft -5 5-1 1-15 15-2 2-25 25-3 3-35 35-4 4-45 45-5 5-55 55-6 6-65 65-7 7-75 75-8 8-85 85-9 9-95 95-1 1-15 15-11 11-115 115-12 12-125 125-13 13-135 135-14 Innenraumluft/RL T -5 5-1 1-15 15-2 2-25 25-3 3-35 35-4 4-45 45-5 5-55 55-6 6-65 65-7 7-75 75-8 8-85 85-9 9-95 95-1 1-15 15-11 11-115 115-12 12-125 125-13 13-135 135-14,1

9.4.9 12:36 9.4.9 15:59 9.4.9 19:22 9.4.9 22:45 1.4.9 2:8 1.4.9 5:31 1.4.9 8:54 1.4.9 12:17 1.4.9 15:4 1.4.9 19:3 1.4.9 22:26 11.4.9 1:49 11.4.9 5:12 11.4.9 8:35 11.4.9 11:58 11.4.9 15:21 11.4.9 18:44 11.4.9 22:7 12.4.9 1:3 12.4.9 4:53 12.4.9 8:16 12.4.9 11:39 12.4.9 15:2 12.4.9 18:25 12.4.9 21:48 13.4.9 1:11 13.4.9 4:34 13.4.9 7:57 13.4.9 11:2 13.4.9 14:43 13.4.9 18:6 13.4.9 21:29 14.4.9 :52 14.4.9 4:15 Nano- (Labor/RLT) Nano- (Außenluft) Vergleich der Partikelanzahlkonzentration in der Außenluft zur Laborluft/RLT 7 6 Labor/RLT Außenluft 14 12 5 1 4 8 3 6 2 4 1 2

11 37 Prozent Mittlere Partikelanzahlverteilung von Oktober 28 bis April 29 mit dem Kondensationspartikelzähler + SMPS bestimmt 7 6 5 Außenluft insgesamt Außenluft für Büro Außenluft für Labor Büro Labor 4 3 2 1

11 37 Prozent 2 16 Prozent der einzelnen Partikelfraktionen im Verhältnis zur Außenluft mit dem Kondensationspartikelzähler + SMPS ermittelt Büro Labor/RLT 12 8 4

22.9.8 18: 26.9.8 22: 1.1.8 2: 5.1.8 6: 9.1.8 1: 13.1.8 14: 17.1.8 18: 21.1.8 22: 26.1.8 2: 3.1.8 6: 3.11.8 1: 7.11.8 14: 11.11.8 18: 15.11.8 22: 2.11.8 2: 24.11.8 6: 28.11.8 1: 2.12.8 14: 6.12.8 18: 1.12.8 22: 15.12.8 2: 19.12.8 6: 23.12.8 1:.12.8 14: 31.12.8 18: 4.1.9 22: 9.1.9 2: 13.1.9 6: 17.1.9 1: 21.1.9 14: 25.1.9 18: 29.1.9 22: 3.2.9 2: 7.2.9 6: 11.2.9 1: 15.2.9 14: 19.2.9 18: 23.2.9 22: 28.2.9 2: 4.3.9 6: 8.3.9 1: 12.3.9 14: 16.3.9 18: 2.3.9 22: 25.3.9 2: 29.3.9 6: 2.4.9 1: 6.4.9 14: 1.4.9 18: 14.4.9 22: 19.4.9 2: 23.4.9 6:.4.9 1: 1.5.9 14: Summe Partikel >,3µm pro L Feinstaubkonzentration (Anzahl) Laserpartikelzähler (LPC) 28/9 in der Außenluft, einem Büro und einem Labor/RLT 5 45 4 Außenluft Büro Labor/RLT 35 3 25 2 15 1 5

3.12.8 : 3.12.8 5: 3.12.8 1: 3.12.8 15: 3.12.8 2: 31.12.8 1: 31.12.8 6: 31.12.8 11: 31.12.8 16: 31.12.8 21: 1.1.9 2: 1.1.9 7: 1.1.9 12: 1.1.9 17: 1.1.9 22: 2.1.9 3: 2.1.9 8: 2.1.9 13: 2.1.9 18: 2.1.9 23: 3.1.9 4: 3.1.9 9: 3.1.9 14: 3.1.9 19: Partikel >,3 µm pro L Feinstaubkonzentration LPC Silvester 28 5 4 Außenluft Büro Labor 3 2 1

22.9.8 18: 26.9.8 22: 1.1.8 2: 5.1.8 6: 9.1.8 1: 13.1.8 14: 17.1.8 18: 21.1.8 22: 26.1.8 2: 3.1.8 6: 3.11.8 1: 7.11.8 14: 11.11.8 18: 15.11.8 22: 2.11.8 2: 24.11.8 6: 28.11.8 1: 2.12.8 14: 6.12.8 18: 1.12.8 22: 15.12.8 2: 19.12.8 6: 23.12.8 1:.12.8 14: 31.12.8 18: 4.1.9 22: 9.1.9 2: 13.1.9 6: 17.1.9 1: 21.1.9 14: 25.1.9 18: 29.1.9 22: 3.2.9 2: 7.2.9 6: 11.2.9 1: 15.2.9 14: 19.2.9 18: 23.2.9 22: 28.2.9 2: 4.3.9 6: 8.3.9 1: 12.3.9 14: 16.3.9 18: 2.3.9 22: 25.3.9 2: 29.3.9 6: 2.4.9 1: 6.4.9 14: 1.4.9 18: 14.4.9 22: 19.4.9 2: 23.4.9 6:.4.9 1: 1.5.9 14: Gesamtpartikelvolumen (µg) pro m3 Feinstaubkonzentration (Volumen) LPC 28/9 in der Außenluft, einem Büro und einem Labor/RLT 18 16 14 12 1 8 6 4 2 Außenluft Büro Labor/RLT

2.2.9 12:38 2.2.9 17:38 2.2.9 22:38 3.2.9 3:38 3.2.9 8:38 3.2.9 13:38 3.2.9 18:38 3.2.9 23:38 4.2.9 4:38 4.2.9 9:38 4.2.9 14:38 4.2.9 19:38 5.2.9 :38 5.2.9 5:38 5.2.9 1:38 5.2.9 15:38 5.2.9 2:38 6.2.9 1:38 6.2.9 6:38 6.2.9 11:38 6.2.9 16:38 6.2.9 21:38 7.2.9 2:38 7.2.9 7:38 7.2.9 12:38 7.2.9 17:38 7.2.9 22:38 8.2.9 3:38 8.2.9 8:38 8.2.9 13:38 8.2.9 18:38 8.2.9 23:38 9.2.9 4:38 2.2.9 12:38 2.2.9 17:38 2.2.9 22:38 3.2.9 3:38 3.2.9 8:38 3.2.9 13:38 3.2.9 18:38 3.2.9 23:38 4.2.9 4:38 4.2.9 9:38 4.2.9 14:38 4.2.9 19:38 5.2.9 :38 5.2.9 5:38 5.2.9 1:38 5.2.9 15:38 5.2.9 2:38 6.2.9 1:38 6.2.9 6:38 6.2.9 11:38 6.2.9 16:38 6.2.9 21:38 7.2.9 2:38 7.2.9 7:38 7.2.9 12:38 7.2.9 17:38 7.2.9 22:38 8.2.9 3:38 8.2.9 8:38 8.2.9 13:38 8.2.9 18:38 8.2.9 23:38 9.2.9 4:38 Wochenverlauf der Feinstaubkonzentration (LPC) vom 2.2. 9.2.9 in der Außenluft, einem Büro und einem Labor normale und logarithmische Darstellung 8 1 7 6 5 4 3 2 1,3-,4 µm Außenluft,3-,4 µm Büro,3-,4 µm Labor,4-,5 µm Außenluft,4-,5 µm Büro,4-,5 µm Labor,5-,65 µm Außenluft,5-,65 µm Büro,5-,65 µm Labor,65-,8 µm Außenluft,65-,8 µm Büro,65-,8 µm Labor,8-1, µm Außenluft,8-1, µm Büro,8-1, µm Labor 1,-1,6 µm Außenluft 1,-1,6 µm Büro 1,-1,6 µm Labor 1,6-2, µm Außenluft 1,6-2, µm Büro 1,6-2, µm Labor 2,-3, µm Außenluft 2,-3, µm Büro 2,-3, µm Labor 3,-4, µm Außenluft 3,-4, µm Büro 3,-4, µm Labor 4,-5, µm Außenluft 4,-5, µm Büro 4,-5, µm Labor 5,-7,5 µm Außenluft 5,-7,5 µm Büro 5,-7,5 µm Labor 7,5-1, µm Außenluft 7,5-1, µm Büro 7,5-1, µm Labor 1,-15, µm Außenluft 1,-15, µm Büro 1,-15, µm Labor 15,-2, µm Außenluft 15,-2, µm Büro 15,-2, µm Labor >2, µm Außenluft >2, µm Büro >2, µm Labor 1 1 1 1 1 1

17.3.9 15:36 17.3.9 2:36 18.3.9 1:36 18.3.9 6:36 18.3.9 11:36 18.3.9 16:36 18.3.9 21:36 19.3.9 2:36 19.3.9 7:36 19.3.9 12:36 19.3.9 17:36 19.3.9 22:36 2.3.9 3:36 2.3.9 8:36 2.3.9 13:36 2.3.9 18:36 2.3.9 23:36 21.3.9 4:36 21.3.9 9:36 21.3.9 14:36 21.3.9 19:36 22.3.9 :36 22.3.9 5:36 22.3.9 1:36 22.3.9 15:36 22.3.9 2:36 23.3.9 1:36 R219 Einfluss des Lüftens und der Dichtigkeit der Fenster 5 45 4 35 3 25 2 15 1 5 Außenluft R219 R51 R517 R51 + 517

3.5.9 :17 3.5.9 1:17 3.5.9 2:17 3.5.9 3:17 3.5.9 4:17 3.5.9 5:17 3.5.9 6:17 3.5.9 7:17 3.5.9 8:17 3.5.9 9:17 3.5.9 1:17 3.5.9 11:17 3.5.9 12:17 3.5.9 13:17 3.5.9 14:17 3.5.9 15:17 3.5.9 16:17 3.5.9 17:17 3.5.9 18:17 3.5.9 19:17 3.5.9 2:17 3.5.9 21:17 3.5.9 22:17 3.5.9 23:17 4.3.9 1:17 5.3.9 19:37 7.3.9 4:57 8.3.9 14:17 9.3.9 23:37 11.3.9 8:57 12.3.9 18:17 14.3.9 3:37 15.3.9 12:57 16.3.9 22:17 18.3.9 7:37 19.3.9 16:57 21.3.9 2:17 22.3.9 11:37 23.3.9 2:57 25.3.9 6:17 26.3.9 15:37 28.3.9 :57 29.3.9 1:17 3.3.9 19:37 1.4.9 4:57 2.4.9 14:17 3.4.9 23:37 5.4.9 8:57 6.4.9 18:17 8.4.9 3:37 9.4.9 12:57 1.4.9 22:17 12.4.9 7:37 13.4.9 16:57 15.4.9 2:17 16.4.9 11:37 17.4.9 2:57 19.4.9 6:17 2.4.9 15:37 22.4.9 :57 23.4.9 1:17 24.4.9 19:37 26.4.9 4:57.4.9 14:17 28.4.9 23:37 3.4.9 8:57 1.5.9 18:17 3.5.9 3:37 4.5.9 12:57 5.5.9 22:17 7.5.9 7:37 µg pro m3 µg pro m3 23.4.9 11:57 23.4.9 14:57 23.4.9 17:57 23.4.9 2:57 23.4.9 23:57 24.4.9 2:57 24.4.9 5:57 24.4.9 8:57 24.4.9 11:57 24.4.9 14:57 24.4.9 17:57 24.4.9 2:57 24.4.9 23:57 25.4.9 2:57 25.4.9 5:57 25.4.9 8:57 25.4.9 11:57 25.4.9 14:57 25.4.9 17:57 25.4.9 2:57 25.4.9 23:57 26.4.9 2:57 26.4.9 5:57 26.4.9 8:57 26.4.9 11:57 µg pro m3 Was müssen wir bei der Außenluft beachten? 35 3 PM2,5G1 PM1G1 25 2 15 1 35 3 25 2 15 1 5 24: PM2,5G1 PM1G1 PM2,5G2 PM1G2 4: 2: 24: 24: 22: 23:3 23: 23: 21:3 21: 24: 5: 1:3 24: 24: 1:3 1: 5:24: 24: 4: 5 35 3 PM2,5G1 PM1G1 25 2 15 1 5

18.4.9 2:56 19.4.9 11:56 2.4.9 2:56 2.4.9 17:56 21.4.9 8:56 21.4.9 23:56 22.4.9 14:56 23.4.9 5:56 23.4.9 2:56 24.4.9 11:56 25.4.9 2:56 25.4.9 17:56 26.4.9 8:56 26.4.9 23:56.4.9 14:56 29.4.9 :41 1.5.9 12:41 µg/m3 Bestimmung der PM2,5- und PM1-Konzentration in der Außenluft und in der Innenraumluft einer Schule mittels Streulichtfotometrie (Air Pollution Monitor APM-2) 3 25 2 PM1 Außenluft PM2,5 Außenluft PM1 Innenraumluft PM2,5 Innenraumluft 15 1 Ferien 5

5.4.9 12:6 5.4.9 13:6 5.4.9 14:6 5.4.9 15:6 5.4.9 16:6 5.4.9 17:6 5.4.9 18:6 5.4.9 19:6 5.4.9 2:6 5.4.9 21:6 5.4.9 22:6 5.4.9 23:6 6.4.9 :6 6.4.9 1:6 6.4.9 2:6 6.4.9 3:6 6.4.9 4:6 6.4.9 5:6 6.4.9 6:6 6.4.9 7:6 6.4.9 8:6 6.4.9 9:6 6.4.9 1:6 6.4.9 11:6 6.4.9 12:6 23.3.9 13:26 24.3.9 4:26 24.3.9 19:26 25.3.9 1:26 26.3.9 1:26 26.3.9 16:26.3.9 7:26.3.9 22:26 28.3.9 13:26 29.3.9 4:26 29.3.9 19:26 3.3.9 1:26 31.3.9 1:26 31.3.9 16:26 1.4.9 7:26 1.4.9 22:26 2.4.9 13:26 3.4.9 4:26 3.4.9 19:26 4.4.9 1:26 5.4.9 1:26 5.4.9 16:26 6.4.9 7:26 Wie kann man bei der Auswertung eine Quelle charakterisieren - Partikelanzahl 8 7 6 5 4 3 2 1 Außenluft Messung Außenluft LGA (Referenz) Gesamtpartikelanzahl 1,E+6 1,E+5 1,E+4 1,E+3 1,E+2 1,E+1 1,E+ >2. µm 15.-2. µm 1.-15. µm 7.5-1. µm 5.-7.5 µm 4.-5. µm 3.-4. µm 2.-3. µm 1.6-2. µm 1.-1.6 µm.8-1. µm.65-.8 µm.5-.65 µm.4-.5 µm.3-.4 µm

5.4.9 12:6 5.4.9 13:6 5.4.9 14:6 5.4.9 15:6 5.4.9 16:6 5.4.9 17:6 5.4.9 18:6 5.4.9 19:6 5.4.9 2:6 5.4.9 21:6 5.4.9 22:6 5.4.9 23:6 6.4.9 :6 6.4.9 1:6 6.4.9 2:6 6.4.9 3:6 6.4.9 4:6 6.4.9 5:6 6.4.9 6:6 6.4.9 7:6 6.4.9 8:6 6.4.9 9:6 6.4.9 1:6 6.4.9 11:6 6.4.9 12:6 Volumen [µg] 23.3.9 13:36 23.3.9 23:36 24.3.9 9:36 24.3.9 19:36 25.3.9 5:36 25.3.9 15:36 26.3.9 1:36 26.3.9 11:36 26.3.9 21:36.3.9 7:36.3.9 17:36 28.3.9 3:36 28.3.9 13:36 28.3.9 23:36 29.3.9 9:36 29.3.9 19:36 3.3.9 5:36 3.3.9 15:36 31.3.9 1:36 31.3.9 11:36 31.3.9 21:36 1.4.9 7:36 1.4.9 17:36 2.4.9 3:36 2.4.9 13:36 2.4.9 23:36 3.4.9 9:36 3.4.9 19:36 4.4.9 5:36 4.4.9 15:36 5.4.9 1:36 5.4.9 11:36 5.4.9 21:36 6.4.9 7:36 Partikelvolumen [µg] Wie kann man bei der Auswertung eine Quelle charakterisieren - Partikelvolumen 1 8 6 4 2 Außenluft Messung Außenluft LGA (Referenz) Gesamtpartikelvolumen 45 4 35 3 25 2 15 1 5.3-.4 µm.4-.5 µm.5-.65 µm.65-.8 µm.8-1. µm 1.-1.6 µm 1.6-2. µm 2.-3. µm 3.-4. µm 4.-5. µm 5.-7.5 µm 7.5-1. µm 1.-15. µm 15.-2. µm >2. µm

26.11.8 14:1.11.8 2:1 29.11.8 2:1 3.11.8 8:1 1.12.8 14:1 2.12.8 2:1 4.12.8 2:1 5.12.8 8:1 6.12.8 14:1 7.12.8 2:1 9.12.8 2:1 1.12.8 8:1 11.12.8 14:1 12.12.8 2:1 14.12.8 2:1 15.12.8 8:1 16.12.8 14:1 17.12.8 2:1 19.12.8 2:1 2.12.8 8:1 21.12.8 14:1 22.12.8 2:1 24.12.8 2:1 25.12.8 8:1 26.12.8 14:1.12.8 2:1 29.12.8 2:1 3.12.8 8:1 31.12.8 14:1 1.1.9 2:1 3.1.9 2:1 4.1.9 8:1 5.1.9 14:1 6.1.9 2:1 Feinstaubkonzentration (LPC) Silvester 28 7 6 5 Außenluft Labor HPLC Labor GC-MS Büro 4 3 2 1

7.5.9 8:44 8.5.9 11:24 9.5.9 14:4 1.5.9 16:44 11.5.9 19:24 12.5.9 22:4 14.5.9 :44 15.5.9 3:24 16.5.9 6:4 17.5.9 8:44 18.5.9 11:24 19.5.9 14:4 2.5.9 16:44 21.5.9 19:24 22.5.9 22:4 24.5.9 :44 25.5.9 3:24 26.5.9 6:4.5.9 8:44 28.5.9 11:24 29.5.9 14:4 3.5.9 16:44 31.5.9 19:24 1.6.9 22:4 3.6.9 :44 4.6.9 3:24 5.6.9 6:4 7.5.9 8:44 8.5.9 11:24 9.5.9 14:4 1.5.9 16:44 11.5.9 19:24 12.5.9 22:4 14.5.9 :44 15.5.9 3:24 16.5.9 6:4 17.5.9 8:44 18.5.9 11:24 19.5.9 14:4 2.5.9 16:44 21.5.9 19:24 22.5.9 22:4 24.5.9 :44 25.5.9 3:24 26.5.9 6:4.5.9 8:44 28.5.9 11:24 29.5.9 14:4 3.5.9 16:44 31.5.9 19:24 1.6.9 22:4 3.6.9 :44 4.6.9 3:24 5.6.9 6:4 Partikel >,3 µm pro L Partikel >,3 µm pro L Gesamtpartikelanzahl >,3µm in Büros und der entsprechenden Außenluft im Vergleich zur Referenzmessung 3,E+6 2,5E+6 Außenluft Straße Außenluft Dach Büro 1 Büro 2 Büro 3 Außenluft Referenz Büro 1 Referenz Büro/RLT 2 Referenz 1,E+7 1,E+6 Außenluft Straße Außenluft Dach Büro 1 Büro 2 Büro 3 Außenluft Referenz Büro 1 Referenz Büro/RLT 2 Referenz 2,E+6 1,5E+6 1,E+5 1,E+6 1,E+4 5,E+5,E+ 1,E+3

:1 1:21 2:41 4:1 5:21 6:41 8:1 9:21 1:41 12:1 13:21 14:41 16:1 17:21 18:41 2:1 21:21 22:41 Logarithmische Darstellung Partikelanzahl der verschiedenen Partikelfraktionen im Büro eines Rauchers im Vergleich zur Außenluft.3-.4 µm Büro.3-.4 µm Außenluft.4-.5 µm Büro.4-.5 µm Außenluft.5-.65 µm Büro.5-.65 µm Außenluft.65-.8 µm Büro.65-.8 µm Außenluft.8-1. µm Büro 1,E+6.8-1. µm Außenluft 1.-1.6 µm Büro 1.-1.6 µm Außenluft 1,E+5 1.6-2. µm Büro 1.6-2. µm Außenluft 1,E+4 2.-3. µm Büro 2.-3. µm Außenluft 1,E+3 3.-4. µm Büro 3.-4. µm Außenluft 1,E+2 4.-5. µm Büro 4.-5. µm Außenluft 5.-7.5 µm Büro 1,E+1 5.-7.5 µm Außenluft 7.5-1. µm Büro 1,E+ 7.5-1. µm Außenluft 1.-15. µm Büro 1.-15. µm Außenluft 15.-2. µm Büro 15.-2. µm Außenluft >2. µm Büro >2. µm Außenluft

Vergleich verschiedener Feinstaubquellen mittels Kondensations-Partikelzähler (CPC + SMPC) bezogen auf die Partikelanzahl [N/cm3] 5:8 5:42 6:16 6:5 7:24 7:58 8:31 9:5 9:39 1:13 1:47 11:21 11:54 12:28 13:2 13:36 14:1 14:44 15:17 16:9 16:42 17:16 17:5 18:24 18:58 19:32 2:5 2:39 21:13 21:47 22:21 22:55 23:28,1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 8-9 7-8 6-7 5-6 4-5 3-4 2-3 1-2 -1 Sozialraum Raucher 5:2 5:29 5:56 6:23 6:5 7:17 7:44 8:11 8:38 9:5 9:32 9:59 1:26 1:53 11:21 11:48 12:15 12:42 13:9 13:36 14:3 14:3 14:57 15:24 15:51 16:18 16:45 17:12 17:39 18:7 18:34 19:1 19:28,1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 8-9 7-8 6-7 5-6 4-5 3-4 2-3 1-2 -1 Sozialraum Nichtraucher 5:6 5:46 6: 7:7 7:48 8:29 9:9 9:5 1:3 11:11 11:52 12:32 13:13 13:53 14:34 15:15 15:55 16:36 17:16 17:57 18:38 19:18,1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 8-9 7-8 6-7 5-6 4-5 3-4 2-3 1-2 -1 Arbeitsraum eines Rauchers 5:5 5:38 6:12 6:46 7:2 7:54 8:28 9:1 9:35 1:9 1:43 11:17 11:51 12:24 12:58 13:32 14:6 14:4 15:14 15:47 16:21 16:55 17:29 18:3 18:37 19:1 19:44,1 1 2 3 4 5 6 7 8 9 8-9 7-8 6-7 5-6 4-5 3-4 2-3 1-2 -1 Druckerei

Vergleich verschiedener Feinstaubquellen mittels Kondensations-Partikelzähler (CPC+SMPC) bezogen auf die Partikelmasse [µg/m³] :4 :45 1:25 2:6 2:46 3: 4:8 4:48 5:29 6:9 6:5 7:31 8:11 8:52 9:32 1:13 1:54 11:34 12:15 12:55 13:36 14:17 14:57 15:55 16:36 17:16 17:57 18:37 19:18 19:59 2:39 21:2 22: 22:41 23:22,1 5 1 15 2 25 3 35 4 45 5 55 6 65 7 75 8 85 9 µg pro m3 85-9 8-85 75-8 7-75 65-7 6-65 55-6 5-55 45-5 4-45 35-4 3-35 25-3 2-25 15-2 1-15 5-1 -5 Sozialraum Raucher 5:2 5:42 6:23 7:3 7:44 8:25 9:5 9:46 1:26 11:7 11:48 12:28 13:9 13:49 14:3 15:11 15:51 16:32 17:12 17:53 18:34,1 5 1 15 2 25 3 35 4 45 5 55 6 65 7 75 8 85 9 µg pro m3 85-9 8-85 75-8 7-75 65-7 6-65 55-6 5-55 45-5 4-45 35-4 3-35 25-3 2-25 15-2 1-15 5-1 -5 Sozialraum Nichtraucher 5:6 5:39 6:13 6:47 7:21 7:55 8:29 9:2 9:36 1:1 1:44 11:18 11:52 12:25 12:59 13:33 14:7 14:41 15:15 15:48 16:22 16:56 17:3 18:4 18:38 19:11 19:45 2:19 2:53 21: 22:1 22:34 23:8 23:42,1 5 1 15 2 25 3 35 4 45 5 55 6 65 7 75 8 85 9 µg pro m3 85-9 8-85 75-8 7-75 65-7 6-65 55-6 5-55 45-5 4-45 35-4 3-35 25-3 2-25 15-2 1-15 5-1 -5 Arbeitsraum eines Rauchers 5:5 5:38 6:12 6:46 7:2 7:54 8:28 9:1 9:35 1:9 1:43 11:17 11:51 12:24 12:58 13:32 14:6 14:4 15:14 15:47 16:21 16:55 17:29 18:3 18:37 19:1 19:44,1 5 1 15 2 25 3 35 4 45 5 55 6 65 7 75 8 85 9 µg pro m3 85-9 8-85 75-8 7-75 65-7 6-65 55-6 5-55 45-5 4-45 35-4 3-35 25-3 2-25 15-2 1-15 5-1 -5 Druckerei

Feinstaubkonzentration im Bereich eines Etagenkopierers mittels Kondensations-Partikelzähler (CPC + SMPC) :5 :45 1:26 2:6 2:47 3:28 4:8 4:49 5:29 6:1 6:51 7:31 8:12 8:52 9:33 1:14 1:54 11:35 12:15 12:56 13:37 14:17 14:58 15:38 16:19 17: 17:4 18:21 19:1 19:42 2:23 21:3 21:44 22:24 23:5 23:46,1 2 4 6 8 1 12 14 16 18 16-18 14-16 12-14 1-12 8-1 6-8 4-6 2-4 -2 Partikelanzahl - Wochentag :6 :47 1: 2:8 2:48 3:29 4:1 4:5 5:31 6:11 6:52 7:33 8:13 8:54 9:34 1:15 1:56 11:36 12:17 12:57 13:38 14:19 14:59 15:4 16:2 17:1 17:42 18:22 19:3 19:43 2:24 21:5 21:45 22:26 23:6 23:47,1 2 4 6 8 1 12 14 16 18 16-18 14-16 12-14 1-12 8-1 6-8 4-6 2-4 -2 Partikelanzahl - Sonntag :5 :45 1:26 2:6 2:47 3:28 4:8 4:49 5:29 6:1 6:51 7:31 8:12 8:52 9:33 1:14 1:54 11:35 12:15 12:56 13:37 14:17 14:58 15:38 16:19 17: 17:4 18:21 19:1 19:42 2:23 21:3 21:44 22:24 23:5 23:46,1 5 1 15 2 25 3 µg pro m3 25-3 2-25 15-2 1-15 5-1 -5 Partikelmasse - Wochentag :6 :47 1: 2:8 2:48 3:29 4:1 4:5 5:31 6:11 6:52 7:33 8:13 8:54 9:34 1:15 1:56 11:36 12:17 12:57 13:38 14:19 14:59 15:4 16:2 17:1 17:42 18:22 19:3 19:43 2:24 21:5 21:45 22:26 23:6 23:47,1 5 1 15 2 25 3 µg pro m3 25-3 2-25 15-2 1-15 5-1 -5 Partikelmasse - Sonntag

>.1 µm.3-.4 µm.4-.5 µm.5-.65 µm.65-.8 µm.8-1. µm 1.-1.6 µm 1.6-2. µm 2.-3. µm 3.-4. µm 4.-5. µm 5.-7.5 µm 7.5-1. µm 1.-15. µm 15.-2. µm >2. µm >,1 µm.3-.4 µm.4-.5 µm.5-.65 µm.65-.8 µm.8-1. µm 1.-1.6 µm 1.6-2. µm 2.-3. µm 3.-4. µm 4.-5. µm 5.-7.5 µm 7.5-1. µm 1.-15. µm 15.-2. µm >2. µm >.1 µm.3-.4 µm.4-.5 µm.5-.65 µm.65-.8 µm.8-1. µm 1.-1.6 µm 1.6-2. µm 2.-3. µm 3.-4. µm 4.-5. µm 5.-7.5 µm 7.5-1. µm 1.-15. µm 15.-2. µm >2. µm Log() Log () >.1 µm.3-.4 µm.4-.5 µm.5-.65 µm.65-.8 µm.8-1. µm 1.-1.6 µm 1.6-2. µm 2.-3. µm 3.-4. µm 4.-5. µm 5.-7.5 µm 7.5-1. µm 1.-15. µm 15.-2. µm >2. µm >.1 µm.3-.4 µm.4-.5 µm.5-.65 µm.65-.8 µm.8-1. µm 1.-1.6 µm 1.6-2. µm 2.-3. µm 3.-4. µm 4.-5. µm 5.-7.5 µm 7.5-1. µm 1.-15. µm 15.-2. µm >2. µm >,1 µm.3-.4 µm.4-.5 µm.5-.65 µm.65-.8 µm.8-1. µm 1.-1.6 µm 1.6-2. µm 2.-3. µm 3.-4. µm 4.-5. µm 5.-7.5 µm 7.5-1. µm 1.-15. µm 15.-2. µm >2. µm Log() Verhältnis der Partikelanzahl [log] von der Innenraumluft zur Außenluft bzw. unbelasteter und belasteter Situation 9 8 7 Schulbetrieb Außenluft Innenraumluft 9 8 7 Würstchen kochen Vorlauf Würstchen kochen 9 8 7 Würstchen braten Vorlauf Würstchen braten 6 6 6 5 5 5 4 4 4 3 3 3 2 2 2 1 1 1 9 8 7 brennende Kerze Vorlauf brennende Kerze 9 8 7 Duftlampe Vorlauf Duftlampe 9 8 7 Rauchen Vorlauf Rauchen 6 6 6 5 5 5 4 4 4 3 3 3 2 2 2 1 1 1

18.4.9 : 18.4.9 :41 18.4.9 1:22 18.4.9 2:2 18.4.9 2:43 18.4.9 3:23 18.4.9 4:4 18.4.9 4:45 18.4.9 5:25 18.4.9 6:6 18.4.9 6:46 18.4.9 7: 18.4.9 8:8 18.4.9 8:48 18.4.9 9:29 18.4.9 1:9 18.4.9 1:5 18.4.9 11:31 18.4.9 12:11 18.4.9 12:52 18.4.9 13:32 18.4.9 14:13 18.4.9 14:54 18.4.9 15:34 18.4.9 16:15 18.4.9 16:55 18.4.9 17:36 18.4.9 18:17 18.4.9 18:57 18.4.9 19:38 18.4.9 2:18 18.4.9 2:59 18.4.9 21:4 18.4.9 22:2 18.4.9 23:1 18.4.9 23:41 14.4.9 9:8 14.4.9 13:39 14.4.9 18:9 14.4.9 22:4 15.4.9 3:11 15.4.9 7:41 15.4.9 12:12 15.4.9 16:43 15.4.9 21:13 16.4.9 1:44 16.4.9 6:15 16.4.9 1:45 16.4.9 15:16 16.4.9 19:47 17.4.9 :17 17.4.9 4:48 17.4.9 9:19 17.4.9 13:49 17.4.9 18:2 17.4.9 22:51 18.4.9 3:21 18.4.9 7:52 18.4.9 12:23 18.4.9 16:53 18.4.9 21:24 19.4.9 1:55 19.4.9 6:25 19.4.9 1:56 19.4.9 15: 19.4.9 19:57 2.4.9 :28 2.4.9 4:59 14.4.9 9:1 14.4.9 15:5 14.4.9 22:3 15.4.9 5:1 15.4.9 11:5 15.4.9 18:3 16.4.9 1:1 16.4.9 7:5 16.4.9 14:3 16.4.9 21:1 17.4.9 3:5 17.4.9 1:3 17.4.9 17:1 17.4.9 23:5 18.4.9 6:3 18.4.9 13:1 18.4.9 19:5 19.4.9 2:3 19.4.9 9:1 19.4.9 15:5 19.4.9 22:3 2.4.9 5:1 Partikel >1 nm pro L Partikel >,3 µm pro L Was ist die Quelle für folgende Zunahme der Feinstaubkonzentration? Grundreinigung Fußboden 8 7 6 5 Außenluft Labor/RLT CPC+SMPS 8 7 6 5 LPC Außenluft Büro Labor/RLT 4 3 2 1 4 3 2 1 folgendes Bild 1 9 8 7 6 5 9-1 8-9 7-8 6-7 5-6 4-5 3-4 2-3 1-2 -1 4 3 2 1,1

7.4.9 15: 7.4.9 2: 8.4.9 1: 8.4.9 6: 8.4.9 11: 8.4.9 16: 8.4.9 21: 9.4.9 2: 9.4.9 7: 9.4.9 12: 9.4.9 17: 9.4.9 22: 1.4.9 3: 1.4.9 8: 1.4.9 13: 1.4.9 18: 1.4.9 23: 11.4.9 4: 11.4.9 9: 11.4.9 14: 11.4.9 19: 12.4.9 : 12.4.9 5: 12.4.9 1: 12.4.9 15: 12.4.9 2: 13.4.9 1: 13.4.9 6: 13.4.9 11: 13.4.9 16: 13.4.9 21: 14.4.9 2: 14.4.9 7: 14.4.9 12: 14.4.9 17: 14.4.9 22: 15.4.9 3: 7.4.9 15:3 7.4.9 22:1 8.4.9 4:5 8.4.9 11:3 8.4.9 18:1 9.4.9 :5 9.4.9 7:3 9.4.9 14:1 9.4.9 2:5 1.4.9 3:3 1.4.9 1:1 1.4.9 16:5 1.4.9 23:3 11.4.9 6:1 11.4.9 12:5 11.4.9 19:3 12.4.9 2:1 12.4.9 8:5 12.4.9 15:3 12.4.9 22:1 13.4.9 4:5 13.4.9 11:3 13.4.9 18:1 14.4.9 :5 14.4.9 7:3 14.4.9 14:1 14.4.9 2:5 15.4.9 3:3 Partikel >,3 µm pro L Partikelvolumen [µg] pro L 7.4.9 15: 7.4.9 22:7 8.4.9 4:47 8.4.9 11: 8.4.9 18:7 9.4.9 :47 9.4.9 7: 9.4.9 14:7 9.4.9 2:47 1.4.9 3: 1.4.9 1:7 1.4.9 16:47 1.4.9 23: 11.4.9 6:7 11.4.9 12:47 11.4.9 19: 12.4.9 2:7 12.4.9 8:47 12.4.9 15: 12.4.9 22:7 13.4.9 4:47 13.4.9 11: 13.4.9 18:7 14.4.9 :47 14.4.9 7: 14.4.9 14:7 14.4.9 2:47 15.4.9 3: 7.4.9 15: 7.4.9 22:7 8.4.9 4:47 8.4.9 11: 8.4.9 18:7 9.4.9 :47 9.4.9 7: 9.4.9 14:7 9.4.9 2:47 1.4.9 3: 1.4.9 1:7 1.4.9 16:47 1.4.9 23: 11.4.9 6:7 11.4.9 12:47 11.4.9 19: 12.4.9 2:7 12.4.9 8:47 12.4.9 15: 12.4.9 22:7 13.4.9 4:47 13.4.9 11: 13.4.9 18:7 14.4.9 :47 14.4.9 7: 14.4.9 14:7 14.4.9 2:47 15.4.9 3: Partikelvolumen [µg] pro L Partikelvolumen [µg] pro L 7.4.9 15:3 7.4.9 22:1 8.4.9 4:5 8.4.9 11:3 8.4.9 18:1 9.4.9 :5 9.4.9 7:3 9.4.9 14:1 9.4.9 2:5 1.4.9 3:3 1.4.9 1:1 1.4.9 16:5 1.4.9 23:3 11.4.9 6:1 11.4.9 12:5 11.4.9 19:3 12.4.9 2:1 12.4.9 8:5 12.4.9 15:3 12.4.9 22:1 13.4.9 4:5 13.4.9 11:3 13.4.9 18:1 14.4.9 :5 14.4.9 7:3 14.4.9 14:1 14.4.9 2:5 15.4.9 3:3 Partikelvolumen [µg] pro L Auf der Suche nach der richtigen Auswertestrategie 14 12 1 8 6 4 2 8 7 6 5 4 3 2 1 E41 R219 Außenluft E41 R219 Außenluft Partikelvolumen (Masse) Partikelanzahl 25 2 15 1 5 25 2 15 1 5 25 2 15 1 5 Außenluft E41 R219.3-.4 µm.4-.5 µm.5-.6 µm.65-.8 µm.8-1. µm 1.-1.6 µm 1.6-2. µm 2.-3. µm 3.-4. µm 4.-5. µm 5.-7.5 µm 7.5-1. µm 1.-15. µm 15.-2. µm >2. µm.3-.4 µm.4-.5 µm.5-.6 µm.65-.8 µm.8-1. µm 1.-1.6 µm 1.6-2. µm 2.-3. µm 3.-4. µm 4.-5. µm 5.-7.5 µm 7.5-1. µm 1.-15. µm 15.-2. µm >2. µm.3-.4 µm.4-.5 µm.5-.6 µm.65-.8 µm.8-1. µm 1.-1.6 µm 1.6-2. µm 2.-3. µm 3.-4. µm 4.-5. µm 5.-7.5 µm 7.5-1. µm 1.-15. µm 15.-2. µm >2. µm

Zusammenhang zwischen der Feinstaubkonzentration und der Jahreszeit (gemessen mittels LPC) 4 Außenluft 4 Innenraumluft 3 2 1,3-,4 µm,4-,5 µm,5-,65 µm,65-,8 µm,8-1, µm 1,-1,6 µm 1,6-2, µm 2,-3, µm 3,-4, µm 4,-5, µm 5,-7,5 µm 7,5-1, µm 1,-15, µm 15,-2, µm >2, µm 3 2 1,3-,4 µm,4-,5 µm,5-,65 µm,65-,8 µm,8-1, µm 1,-1,6 µm 1,6-2, µm 2,-3, µm 3,-4, µm 4,-5, µm 5,-7,5 µm 7,5-1, µm 1,-15, µm 15,-2, µm >2, µm Sep 8 Okt 8 Nov 8 Dez 8 Jan 9 Feb 9 Mrz 9 Apr 9 Mai 9 Monat Sep 8 Okt 8 Nov 8 Dez 8 Jan 9 Feb 9 Mrz 9 Apr 9 Mai 9 Monat 4 Innenraumluft/RLT 3 2 1,3-,4 µm,4-,5 µm,5-,65 µm,65-,8 µm,8-1, µm 1,-1,6 µm 1,6-2, µm 2,-3, µm 3,-4, µm 4,-5, µm 5,-7,5 µm 7,5-1, µm 1,-15, µm 15,-2, µm >2, µm Sep 8 Okt 8 Nov 8 Dez 8 Jan 9 Feb 9 Mrz 9 Apr 9 Mai 9 Monat

Partikel >,3 µm pr L Partikel >,3 µm pro L Partikel >,3 µm pro L Zusammenhang zwischen der Feinstaubkonzentration (September 28 Mai 29) und dem Wochentag (gemessen mittels LPC 1,E+6 1,E+5 1,E+4 1,E+3 1,E+2 1,E+1 Außenluft,3-,4 µm,4-,5 µm,5-,65 µm,65-,8 µm,8-1, µm 1,-1,6 µm 1,6-2, µm 2,-3, µm 3,-4, µm 4,-5, µm 5,-7,5 µm 7,5-1, µm 1,-15, µm 15,-2, µm >2, µm 1,E+6 1,E+5 1,E+4 1,E+3 1,E+2 1,E+1 Innenraumluft,3-,4 µm,4-,5 µm,5-,65 µm,65-,8 µm,8-1, µm 1,-1,6 µm 1,6-2, µm 2,-3, µm 3,-4, µm 4,-5, µm 5,-7,5 µm 7,5-1, µm 1,-15, µm 15,-2, µm >2, µm 1,E+ 1,E+ Montag Dienstag Mittwoch Donnerstag Freitag Samstag Sonntag Wochentag 1,E+6 1,E+5 1,E+4 1,E+3 1,E+2 1,E+1 Innenraum/RTL Montag Dienstag Mittwoch Donnerstag Freitag Samstag Sonntag,3-,4 µm,4-,5 µm,5-,65 µm,65-,8 µm,8-1, µm 1,-1,6 µm 1,6-2, µm 2,-3, µm 3,-4, µm 4,-5, µm 5,-7,5 µm 7,5-1, µm 1,-15, µm 15,-2, µm >2, µm Wochentag 1,E+ Montag Dienstag Mittwoch Donnerstag Freitag Samstag Sonntag Wochentag

Zusammenhang zwischen der Feinstaubkonzentration (September 28 Mai 29) und der Tageszeit (gemessen mittels LPC) 1,E+6 1,E+5 1,E+4 1,E+3 1,E+2 1,E+1 Außenluft,3-,4 µm,4-,5 µm,5-,65 µm,65-,8 µm,8-1 µm 1-1,6 µm 1,6-2 µm 2-3 µm 3-4 µm 4-5 µm 5-7,5 µm 7,5-1 µm 1-15 µm 15-2 µm >2 µm 1,E+6 1,E+5 1,E+4 1,E+3 1,E+2 1,E+1 Innenraumluft Büro,3-,4 µm,4-,5 µm,5-,65 µm,65-,8 µm,8-1 µm 1-1,6 µm 1,6-2 µm 2-3 µm 3-4 µm 4-5 µm 5-7,5 µm 7,5-1 µm 1-15 µm 15-2 µm >2 µm 1,E+ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 12 13 14 15 16 17 18 19 2 21 22 23 Stunde 1,E+ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 12 13 14 15 16 17 18 19 2 21 22 23 Stunde 1,E+6 1,E+5 1,E+4 1,E+3 1,E+2 1,E+1 Innenraumluft/RLT Labor/RLT,3-,4 µm,4-,5 µm,5-,65 µm,65-,8 µm,8-1 µm 1-1,6 µm 1,6-2 µm 2-3 µm 3-4 µm 4-5 µm 5-7,5 µm 7,5-1 µm 1-15 µm 15-2 µm >2 µm 1,E+ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 12 13 14 15 16 17 18 19 2 21 22 23 Tag Stunde

Zusammenhang zwischen der Feinstaubkonzentration und der Jahreszeit (gemessen mittels CPC) 25 25 2 15 1 5 Außenluft 183,3 93,5 81,4,1 599,5 454,3,4 348,9 37,4 1,8 214,4,3 171,1,4 137,8,1 111,9 91,5 75,1 62 51,3 42,6 35,5 29,6 24,7 2,6 17,3 14,5 12,1 2 15 1 5 Innenraumluft 183,3 93,5 81,4,1 599,5 454,3,4 348,9 37,4 1,8 214,4,3 171,1,4 137,8,1 111,9 91,5 75,1 62 51,3,1 26,1 24,1 22,1 2,1 18,1 16,1 14,1 12,1 Sep 8 Okt 8 Nov 8 Dez 8 Jan 9 Feb 9 Mrz 9 Apr 9 Mai 9 Sep 8 Okt 8 Nov 8 Dez 8 Jan 9 Feb 9 Mrz 9 Monat 25 Monat 2 15 1 5 Innenraumluft/RLT Okt 8 Nov 8 Dez 8 Jan 9 Feb 9 Mrz 9 Apr 9 Mai 9 Monate 183,3 93,5 81,4,1 599,5 454,3,4 348,9 37,4 1,8 214,4,3 171,1,4 137,8,1 111,9 91,5 75,1 62 51,3 42,6 35,5 29,6 24,7 2,6 17,3 14,5 12,1 11

Zusammenhang zwischen der Feinstaubkonzentration (Dezember 28 Mai 29) und dem Wochentag (gemessen mittels CPC) 8 8 7 6 5 4 3 2 1 Außenluft 12,1 14,5 17,3 2,6 24,7 29,6 35,5 42,6 51,3 62 75,1 91,5 111,9,1 137,8,4 171,1,3 214,4 1,8 37,4 348,9,4 454,3 599,5,1 81,4 93,5 183,3 7 6 5 4 3 2 1 Innenraumluft 12,1 14,1 16,1 18,1 2,1 22,1 24,1 26,1,1 51,3 62 75,1 91,5 111,9,1 137,8,4 171,1,3 214,4 1,8 37,4 348,9,4 454,3 599,5,1 81,4 93,5 183,3 Montag Dienstag Mittwoch Donnerstag Freitag Samstag Sonntag Montag Dienstag Mittwoch Donnerstag Freitag Samstag Sonntag Wochentag Wochentag 8 7 6 5 4 3 2 1 Innenraumluft/RLT Montag Dienstag Mittwoch Donnerstag Freitag Samstag Sonntag Wochentag 11 12,1 14,5 17,3 2,6 24,7 29,6 35,5 42,6 51,3 62 75,1 91,5 111,9,1 137,8,4 171,1,3 214,4 1,8 37,4 348,9,4 454,3 599,5,1 81,4 93,5 183,3

Zusammenhang zwischen der Feinstaubkonzentration (September 28 Mai 29) und der Tageszeit (gemessen mittels CPC) 1 1 8 6 4 2 Außenluft 12,1 14,5 17,3 2,6 24,7 29,6 35,5 42,6 51,3 62 75,1 91,5 111,9,1 137,8,4 171,1,3 214,4 1,8 37,4 348,9,4 454,3 599,5,1 81,4 93,5 183,3 8 6 4 2 Innenraumluft 12,1 14,1 16,1 18,1 2,1 22,1 24,1 26,1,1 51,3 62 75,1 91,5 111,9,1 137,8,4 171,1,3 214,4 1,8 37,4 348,9,4 454,3 599,5,1 81,4 93,5 183,3 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 12 13 14 15 16 17 18 19 2 21 22 23 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 12 13 14 15 16 17 18 19 2 21 22 23 Stunde Stunde 1 Innenraumluft/RLT 8 6 4 2 11 12,1 14,5 17,3 2,6 24,7 29,6 35,5 42,6 51,3 62 75,1 91,5 111,9,1 137,8,4 171,1,3 214,4 1,8 37,4 348,9,4 454,3 599,5,1 81,4 93,5 183,3 1 2 3 4 5 6 7 8 9 1 11 12 13 14 15 16 17 18 19 2 21 22 23 Stunde

11 37 11 37 Vergleich der Feinstaubkonzentration der Außenluft mit der Innenraumluft an einer stark befahrenen Straße (gemessen mittels CPC) Außenluft Innenraumluft 6 5 9 6 5 9 4 4 3 3 2 2 1 1

Vergleich der Feinstaubkonzentration der Außenluft mit der Innenraumluft an einer stark befahrenen Straße und einem verkehrsberuhigten Gebiet (gemessen mittels CPC) 16 14 12 Außenluft Innenraumluft LGA Außenluft (September - Mai) LGA Büro (September - März) LGA Labor/RLT (Dezember-Mai) 1 8 6 4 2 11 37

Zusammenhang zwischen der Feinstaubkonzentration der Außenluft (September 28 Mai 29) und dem Wochentag (gemessen mittels CPC) 11 37 11 37 11 37 11 37 11 37 11 37 11 37 14 12 Montag 14 9 12 Dienstag 14 9 12 Mittwoch 14 9 12 Donnerstag 9 1 1 1 1 8 8 8 8 6 6 6 6 4 4 4 4 2 2 2 2 14 12 Freitag 9 14 12 Samstag 9 14 12 Sonntag 9 1 1 1 8 8 8 6 6 6 4 4 4 2 2 2

,1 11 37,1 11 37,1 11 37,1 11 37,1,1 11 37,1 11 37 11 37 Zusammenhang zwischen der Feinstaubkonzentration der Innenraumluft (September 28 März 29) und dem Wochentag (gemessen mittels CPC) 14 12 Montag 14 12 Dienstag 14 12 Mittwoch 14 12 Donnerstag 1 1 1 1 8 8 8 8 6 6 6 6 4 4 4 4 2 2 2 2 14 12 Freitag 14 12 Samstag 14 12 Sonntag 1 1 1 8 8 8 6 6 6 4 4 4 2 2 2

,1 11 37,1 11 37 Partikel pro am3 37 11,1,1 11 37,1 11 37,1 11 37,1 11 37 Zusammenhang zwischen der Feinstaubkonzentration der Innenraumluft/RLT (Dezember 28 Mai 29) und dem Wochentag (gemessen mittels CPC) 14 12 Montag 14 12 Dienstag 14 12 Mittwoch 14 12 Donnerstag 1 1 1 1 8 8 8 8 6 6 6 6 4 4 4 4 2 2 2 2 14 12 Freitag 14 12 Samstag 14 12 Sonntag 1 1 1 8 8 8 6 6 6 4 4 4 2 2 2 Pratikelgröße [nm]

,,1,4,3, 37,4,4,,1 93,5,,1,4,3, 37,4,4,,1 93,5,,1,4,3, 37,4,4,,1 93,5,,1,4,3, 37,4,4,,1 93,5,,1,4,3, 37,4,4,,1 93,5,,1,4,3, 37,4,4,,1 93,5,,1,4,3, 37,4,4,,1 93,5,,1,4,3, 37,4,4,,1 93,5,,1,4,3, 37,4,4,,1 93,5,,1,4,3, 37,4,4,,1 93,5,,1,4,3, 37,4,4,,1 93,5,,1,4,3, 37,4,4,,1 93,5,,1,4,3, 37,4,4,,1 93,5,,1,4,3, 37,4,4,,1 93,5,,1,4,3, 37,4,4,,1 93,5,,1,4,3, 37,4,4,,1 93,5,,1,4,3, 37,4,4,,1 93,5,,1,4,3, 37,4,4,,1 93,5,,1,4,3, 37,4,4,,1 93,5,,1,4,3, 37,4,4,,1 93,5,,1,4,3, 37,4,4,,1 93,5,,1,4,3, 37,4,4,,1 93,5,,1,4,3, 37,4,4,,1 93,5,,1,4,3, 37,4,4,,1 93,5 Zusammenhang zwischen der Feinstaubkonzentration der Außenluft (September 28 Mai 29) und der Tageszeit (gemessen mittels CPC) 25 2 Uhr 25 2 1 Uhr 25 2 2 Uhr 25 2 3 Uhr 25 2 4 Uhr 25 2 5 Uhr 15 15 15 15 15 15 1 1 1 1 1 1 5 5 5 5 5 5 25 2 6 Uhr 25 2 7 Uhr 25 2 8 Uhr 25 2 9 Uhr 25 2 1 Uhr 25 2 11 Uhr 15 15 15 15 15 15 1 1 1 1 1 1 5 5 5 5 5 5 25 2 12 Uhr 25 2 13 Uhr 25 2 14 Uhr 25 2 15 Uhr 25 2 16 Uhr 25 2 17 Uhr 15 15 15 15 15 15 1 1 1 1 1 1 5 5 5 5 5 5 25 2 18 Uhr 25 2 19 Uhr 25 2 2 Uhr 25 2 21 Uhr 25 2 22 Uhr 25 2 23 Uhr 15 15 15 15 15 15 1 1 1 1 1 1 5 5 5 5 5 5 Partikelgröße

,1 11 37,1 11 37,1 11 37,1 11 37,1 11 37,1 11 37 Partikel pro m3,1 11 37,1 11 37,1 11 37,1 11 37,1 11 37,1 11 37,1 11 37,1 11 37,1 11 37,1 11 37,1 11 37,1 11 37,1 11 37,1 11 37,1 11 37,1 11 37,1 11 37,1 11 37 Zusammenhang zwischen der Feinstaubkonzentration der Innenraumluft (September 28 März 29) und der Tageszeit (gemessen mittels CPC) 25 2 Uhr 25 2 1 Uhr 25 2 2 Uhr 25 2 3 Uhr 25 2 4 Uhr 25 2 5 Uhr 15 15 15 15 15 15 1 1 1 1 1 1 5 5 5 5 5 5 25 6 Uhr 25 7 Uhr 25 8 Uhr 25 9 Uhr 25 1 Uhr 25 11 Uhr 2 2 2 2 2 2 15 15 15 15 15 15 1 1 1 1 1 1 5 5 5 5 5 5 25 2 12 Uhr 25 2 13 Uhr 25 2 14 Uhr 25 2 15 Uhr 25 2 16 Uhr 25 2 17 Uhr 15 15 15 15 15 15 1 1 1 1 1 1 5 5 5 5 5 5 25 18 Uhr 25 19 Uhr 25 2 Uhr 25 21 Uhr 25 22 Uhr 25 23 Uhr 2 2 2 2 2 2 15 15 15 15 15 15 1 1 1 1 1 1 5 5 5 5 5 5

11 11 37 11 11 37 11 11 37 11 11 37 11 11 37 11 11 37 Partikel pro cm 3 11 11 37 11 11 37 11 11 37 11 11 37 11 11 37 11 11 37 11 11 37 11 11 37 11 11 37 11 11 37 11 11 37 11 11 37 11 11 37 11 11 37 11 11 37 11 11 37 11 11 37 11 11 37 Zusammenhang zwischen der Feinstaubkonzentration der Innenraumluft/RLT (Dezember 28 Mai 29) und der Tageszeit (gemessen mittels CPC) 25 2 Uhr 25 2 1 Uhr 25 2 2 Uhr 25 2 3 Uhr 25 2 4 Uhr 4 Uhr 25 2 5 Uhr 15 15 15 15 15 15 1 1 1 1 1 1 5 5 5 5 5 5 25 2 6 Uhr 25 2 7 Uhr 25 2 8 Uhr 25 2 9 Uhr 25 2 1 Uhr 25 2 11 Uhr 15 15 15 15 15 15 1 1 1 1 1 1 5 5 5 5 5 5 Partikelgrößen [nm] 25 12 Uhr 25 13 Uhr 25 14 Uhr 25 15 Uhr 25 16 Uhr 25 2 17 Uhr 2 2 2 2 2 15 15 15 15 15 15 1 1 1 1 1 1 5 5 5 5 5 5 25 2 18 Uhr 25 2 19 Uhr 25 2 2 Uhr 25 2 21 Uhr 25 2 22 Uhr 25 2 23 Uhr 15 15 15 15 15 15 1 1 1 1 1 1 5 5 5 5 5 5

,3-,4 µm,4-,5 µm,5-,65 µm,65-,8 µm,8-1, µm 1,-1,6 µm 1,6-2, µm 2,-3, µm 3,-4, µm 4,-5, µm 5,-7,5 µm 7,5-1, µm 1,-15, µm 15,-2, µm >2, µm,3-,4 µm,4-,5 µm,5-,65 µm,65-,8 µm,8-1, µm 1,-1,6 µm 1,6-2, µm 2,-3, µm 3,-4, µm 4,-5, µm 5,-7,5 µm 7,5-1, µm 1,-15, µm 15,-2, µm >2, µm,3-,4 µm,4-,5 µm,5-,65 µm,65-,8 µm,8-1, µm 1,-1,6 µm 1,6-2, µm 2,-3, µm 3,-4, µm 4,-5, µm 5,-7,5 µm 7,5-1, µm 1,-15, µm 15,-2, µm >2, µm,3-,4 µm,4-,5 µm,5-,65 µm,65-,8 µm,8-1, µm 1,-1,6 µm 1,6-2, µm 2,-3, µm 3,-4, µm 4,-5, µm 5,-7,5 µm 7,5-1, µm 1,-15, µm 15,-2, µm >2, µm,3-,4 µm,4-,5 µm,5-,65 µm,65-,8 µm,8-1, µm 1,-1,6 µm 1,6-2, µm 2,-3, µm 3,-4, µm 4,-5, µm 5,-7,5 µm 7,5-1, µm 1,-15, µm 15,-2, µm >2, µm,3-,4 µm,4-,5 µm,5-,65 µm,65-,8 µm,8-1, µm 1,-1,6 µm 1,6-2, µm 2,-3, µm 3,-4, µm 4,-5, µm 5,-7,5 µm 7,5-1, µm 1,-15, µm 15,-2, µm >2, µm,3-,4 µm,4-,5 µm,5-,65 µm,65-,8 µm,8-1, µm 1,-1,6 µm 1,6-2, µm 2,-3, µm 3,-4, µm 4,-5, µm 5,-7,5 µm 7,5-1, µm 1,-15, µm 15,-2, µm >2, µm Zusammenhang zwischen der Feinstaubkonzentration der Außenluft (September 28 Mai 29) und dem Wochentag (gemessen mittels LPC) 1,E+6 1,E+5 Montag 1,E+6 1,E+5 Dienstag 1,E+6 1,E+5 Mittwoch 1,E+6 1,E+5 Donnerstag 1,E+4 1,E+4 1,E+4 1,E+4 1,E+3 1,E+3 1,E+3 1,E+3 1,E+2 1,E+2 1,E+2 1,E+2 1,E+1 1,E+1 1,E+1 1,E+1 1,E+ 1,E+ 1,E+ 1,E+ 1,E-1 1,E-1 1,E-1 1,E-1 1,E+6 1,E+5 Freitag 1,E+6 1,E+5 Samstag 1,E+6 1,E+5 Sonntag 1,E+4 1,E+4 1,E+4 1,E+3 1,E+3 1,E+3 1,E+2 1,E+2 1,E+2 1,E+1 1,E+1 1,E+1 1,E+ 1,E+ 1,E+ 1,E-1 1,E-1 1,E-1

,3-,4 µm,4-,5 µm,5-,65 µm,65-,8 µm,8-1, µm 1,-1,6 µm 1,6-2, µm 2,-3, µm 3,-4, µm 4,-5, µm 5,-7,5 µm 7,5-1, µm 1,-15, µm 15,-2, µm >2, µm,3-,4 µm,4-,5 µm,5-,65 µm,65-,8 µm,8-1, µm 1,-1,6 µm 1,6-2, µm 2,-3, µm 3,-4, µm 4,-5, µm 5,-7,5 µm 7,5-1, µm 1,-15, µm 15,-2, µm >2, µm,3-,4 µm,4-,5 µm,5-,65 µm,65-,8 µm,8-1, µm 1,-1,6 µm 1,6-2, µm 2,-3, µm 3,-4, µm 4,-5, µm 5,-7,5 µm 7,5-1, µm 1,-15, µm 15,-2, µm >2, µm,3-,4 µm,4-,5 µm,5-,65 µm,65-,8 µm,8-1, µm 1,-1,6 µm 1,6-2, µm 2,-3, µm 3,-4, µm 4,-5, µm 5,-7,5 µm 7,5-1, µm 1,-15, µm 15,-2, µm >2, µm,3-,4 µm,4-,5 µm,5-,65 µm,65-,8 µm,8-1, µm 1,-1,6 µm 1,6-2, µm 2,-3, µm 3,-4, µm 4,-5, µm 5,-7,5 µm 7,5-1, µm 1,-15, µm 15,-2, µm >2, µm,3-,4 µm,4-,5 µm,5-,65 µm,65-,8 µm,8-1, µm 1,-1,6 µm 1,6-2, µm 2,-3, µm 3,-4, µm 4,-5, µm 5,-7,5 µm 7,5-1, µm 1,-15, µm 15,-2, µm >2, µm,3-,4 µm,4-,5 µm,5-,65 µm,65-,8 µm,8-1, µm 1,-1,6 µm 1,6-2, µm 2,-3, µm 3,-4, µm 4,-5, µm 5,-7,5 µm 7,5-1, µm 1,-15, µm 15,-2, µm >2, µm Zusammenhang zwischen der Feinstaubkonzentration der Innenraumluft (September 28 Mai 29) und dem Wochentag (gemessen mittels LPC) 1,E+6 1,E+5 Montag 1,E+6 1,E+5 Dienstag 1,E+6 1,E+5 Mittwoch 1,E+6 1,E+5 Donnerstag 1,E+4 1,E+4 1,E+4 1,E+4 1,E+3 1,E+3 1,E+3 1,E+3 1,E+2 1,E+2 1,E+2 1,E+2 1,E+1 1,E+1 1,E+1 1,E+1 1,E+ 1,E+ 1,E+ 1,E+ 1,E-1 1,E-1 1,E-1 1,E-1 1,E+6 1,E+5 Freitag 1,E+6 1,E+5 Samstag 1,E+6 1,E+5 Sonntag 1,E+4 1,E+4 1,E+4 1,E+3 1,E+3 1,E+3 1,E+2 1,E+2 1,E+2 1,E+1 1,E+1 1,E+1 1,E+ 1,E+ 1,E+ 1,E-1 1,E-1 1,E-1

,3-,4 µm,4-,5 µm,5-,65 µm,65-,8 µm,8-1, µm 1,-1,6 µm 1,6-2, µm 2,-3, µm 3,-4, µm 4,-5, µm 5,-7,5 µm 7,5-1, µm 1,-15, µm 15,-2, µm >2, µm,3-,4 µm,4-,5 µm,5-,65 µm,65-,8 µm,8-1, µm 1,-1,6 µm 1,6-2, µm 2,-3, µm 3,-4, µm 4,-5, µm 5,-7,5 µm 7,5-1, µm 1,-15, µm 15,-2, µm >2, µm,3-,4 µm,4-,5 µm,5-,65 µm,65-,8 µm,8-1, µm 1,-1,6 µm 1,6-2, µm 2,-3, µm 3,-4, µm 4,-5, µm 5,-7,5 µm 7,5-1, µm 1,-15, µm 15,-2, µm >2, µm,3-,4 µm,4-,5 µm,5-,65 µm,65-,8 µm,8-1, µm 1,-1,6 µm 1,6-2, µm 2,-3, µm 3,-4, µm 4,-5, µm 5,-7,5 µm 7,5-1, µm 1,-15, µm 15,-2, µm >2, µm,3-,4 µm,4-,5 µm,5-,65 µm,65-,8 µm,8-1, µm 1,-1,6 µm 1,6-2, µm 2,-3, µm 3,-4, µm 4,-5, µm 5,-7,5 µm 7,5-1, µm 1,-15, µm 15,-2, µm >2, µm,3-,4 µm,4-,5 µm,5-,65 µm,65-,8 µm,8-1, µm 1,-1,6 µm 1,6-2, µm 2,-3, µm 3,-4, µm 4,-5, µm 5,-7,5 µm 7,5-1, µm 1,-15, µm 15,-2, µm >2, µm,3-,4 µm,4-,5 µm,5-,65 µm,65-,8 µm,8-1, µm 1,-1,6 µm 1,6-2, µm 2,-3, µm 3,-4, µm 4,-5, µm 5,-7,5 µm 7,5-1, µm 1,-15, µm 15,-2, µm >2, µm Zusammenhang zwischen der Feinstaubkonzentration der Innenraumluft/RLT (September 28 Mai 29) und dem Wochentag (gemessen mittels LPC) 1,E+6 1,E+5 Montag 1,E+6 1,E+5 Dienstag 1,E+6 1,E+5 Mittwoch 1,E+6 1,E+5 Donnerstag 1,E+4 1,E+4 1,E+4 1,E+4 1,E+3 1,E+3 1,E+3 1,E+3 1,E+2 1,E+2 1,E+2 1,E+2 1,E+1 1,E+1 1,E+1 1,E+1 1,E+ 1,E+ 1,E+ 1,E+ 1,E-1 1,E-1 1,E-1 1,E-1 1,E+6 1,E+5 Freitag 1,E+6 1,E+5 Samstag 1,E+6 1,E+5 Sonntag 1,E+4 1,E+4 1,E+4 1,E+3 1,E+3 1,E+3 1,E+2 1,E+2 1,E+2 1,E+1 1,E+1 1,E+1 1,E+ 1,E+ 1,E+ 1,E-1 1,E-1 1,E-1

,3-,4 µm,4-,5 µm,5-,65 µ m,65 -,8 µ m,8-1 µm 1-1,6 µm 1,6-2 µm 2-3 µ m 3-4 µ m 4-5 µ m 5-7,5 µm 7,5-1 µm 1-1 5 µm 1 5-2 µm > 2 µ m,3 -,4 µm,4 -,5 µm,5 -,65 µm,65-,8 µm,8-1 µm 1-1,6 µm 1,6-2 µm 2-3 µ m 3-4 µ m 4-5 µ m 5-7,5 µm 7,5-1 µm 1-15 µm 15-2 µm >2 µm,3 -,4 µm,4 -,5 µm,5 -,65 µm,65-,8 µm,8-1 µm 2-3 µm 3-4 µm 4-5 µm 7,5-1 µm 1-15 µm 1 5-2 µm > 2 µ m,3 -,4 µm,4 -,5 µm,5 -,6 5 µ m,6 5 -,8 µ m,8-1 µm 2-3 µ m 3-4 µ m 4-5 µ m 7,5-1 µm 1-1 5 µm 1 5-2 µm > 2 µ m,3 -,4 µm,4 -,5 µm,5 -,65 µm,65-,8 µm,8-1 µm 1-1,6 µm 1,6-2 µm 2-3 µ m 3-4 µ m 4-5 µ m 5-7,5 µm 7,5-1 µm 1-15 µm 15-2 µm >2 µm,3 -,4 µm,4 -,5 µm,5 -,65 µm,65-,8 µm,8-1 µm 2-3 µm 3-4 µm 4-5 µm 7,5-1 µm 1-15 µm 1 5-2 µm > 2 µ m,3 -,4 µ m,4 -,5 µ m,5 -,6 5 µ m,6 5 -,8 µ m,8-1 µ m 2-3 µ m 3-4 µ m 4-5 µ m 7,5-1 µ m 1-1 5 µm 1 5-2 µm > 2 µ m,3-,4 µm,4-,5 µm,5-,65 µm,65-,8 µm,8-1 µm 1-1,6 µm 1,6-2 µm 2-3 µm 3-4 µm 4-5 µm 5-7,5 µm 7,5-1 µm 1-15 µm 15-2 µm >2 µm,3 -,4 µm,4 -,5 µm,5 -,65 µm,65-,8 µm,8-1 µm 2-3 µm 3-4 µm 4-5 µm 7,5-1 µm 1-15 µm 1 5-2 µm > 2 µ m,3-,4 µm,4-,5 µm,5-,65 µ m,65 -,8 µ m,8-1 µm 1-1,6 µm 1,6-2 µm 2-3 µ m 3-4 µ m 4-5 µ m 5-7,5 µm 7,5-1 µm 1-1 5 µm 1 5-2 µm > 2 µ m,3-,4 µm,4-,5 µm,5-,65 µm,65-,8 µm,8-1 µm 1-1,6 µm 1,6-2 µm 2-3 µm 3-4 µm 4-5 µm 5-7,5 µm 7,5-1 µm 1-15 µm 15-2 µm >2 µm,3 -,4 µm,4 -,5 µm,5 -,65 µm,65-,8 µm,8-1 µm 2-3 µm 3-4 µm 4-5 µm 7,5-1 µm 1-15 µm 1 5-2 µm > 2 µ m Partikel pro,3 -,4 µ m,4 -,5 µ m,5 -,6 5 µ m,6 5 -,8 µ m,8-1 µ m 2-3 µ m 3-4 µ m 4-5 µ m 7,5-1 µ m 1-1 5 µm 1 5-2 µm > 2 µ m,3 -,4 µm,4 -,5 µm,5 -,65 µm,65-,8 µm,8-1 µm 2-3 µm 3-4 µm 4-5 µm 7,5-1 µm 1-15 µm 1 5-2 µm > 2 µ m,3 -,4 µm,4 -,5 µm,5 -,6 5 µ m,6 5 -,8 µ m,8-1 µm 2-3 µ m 3-4 µ m 4-5 µ m 7,5-1 µm 1-1 5 µm 1 5-2 µm > 2 µ m,3-,4 µm,4-,5 µm,5-,65 µ m,65 -,8 µ m,8-1 µm 1-1,6 µm 1,6-2 µm 2-3 µ m 3-4 µ m 4-5 µ m 5-7,5 µm 7,5-1 µm 1-1 5 µm 1 5-2 µm > 2 µ m,3-,4 µm,4-,5 µm,5-,65 µm,65-,8 µm,8-1 µm 1-1,6 µm 1,6-2 µm 2-3 µm 3-4 µm 4-5 µm 5-7,5 µm 7,5-1 µm 1-15 µm 15-2 µm >2 µm,3-,4 µm,4-,5 µm,5-,65 µ m,65 -,8 µ m,8-1 µm 1-1,6 µm 1,6-2 µm 2-3 µ m 3-4 µ m 4-5 µ m 5-7,5 µm 7,5-1 µm 1-1 5 µm 1 5-2 µm > 2 µ m Partikel pro Partikel pro Partikel pro Partikel pro Partikel pro Partikel pro,3 -,4 µm,4 -,5 µm,5 -,65 µm,65 -,8 µm,8-1 µm 2-3 µ m 3-4 µ m 4-5 µ m 7,5-1 µm 1-15 µm 15-2 µm >2 µm,3-,4 µm,4-,5 µm,5-,65 µ m,65 -,8 µ m,8-1 µm 1-1,6 µm 1,6-2 µm 2-3 µ m 3-4 µ m 4-5 µ m 5-7,5 µm 7,5-1 µm 1-1 5 µm 1 5-2 µm > 2 µ m,3-,4 µm,4-,5 µm,5-,65 µ m,65 -,8 µ m,8-1 µm 1-1,6 µm 1,6-2 µm 2-3 µ m 3-4 µ m 4-5 µ m 5-7,5 µm 7,5-1 µm 1-1 5 µm 1 5-2 µm > 2 µ m,3 -,4 µm,4 -,5 µm,5 -,6 5 µ m,6 5 -,8 µ m,8-1 µm 2-3 µ m 3-4 µ m 4-5 µ m 7,5-1 µm 1-1 5 µm 1 5-2 µm > 2 µ m,3 -,4 µm,4 -,5 µm,5 -,6 5 µ m,6 5 -,8 µ m,8-1 µm 2-3 µ m 3-4 µ m 4-5 µ m 7,5-1 µm 1-1 5 µm 1 5-2 µm > 2 µ m,3 -,4 µm,4 -,5 µm,5 -,65 µm,65-,8 µm,8-1 µm 2-3 µm 3-4 µm 4-5 µm 7,5-1 µm 1-15 µm 1 5-2 µm > 2 µ m Pa rti ke l p ro Partikel pro Partikel pro Partikel pro Partikel pro Partike l p ro Zusammenhang zwischen der Feinstaubkonzentration der Außenluft (September 28 Mai 29) und der Tageszeit (gemessen mittels LPC) 1,E+6 1,E+5 Uhr 1,E+6 1,E+5 1 Uhr 1,E+6 1,E+5 2 Uhr 1,E+6 1,E+5 3 Uhr 1,E+6 1,E+5 4 Uhr 1,E+6 1,E+5 5 Uhr 1,E+4 1,E+4 1,E+4 1,E+4 1,E+4 1,E+4 1,E+3 1,E+3 1,E+3 1,E+3 1,E+3 1,E+3 1,E+2 1,E+2 1,E+2 1,E+2 1,E+2 1,E+2 1,E+1 1,E+1 1,E+1 1,E+1 1,E+1 1,E+1 1,E+ 1,E+ 1,E+ 1,E+ 1,E+ 1,E+ 1,E-1 1,E-1 1,E-1 1,E-1 1,E-1 1,E-1 1,E+6 1,E+5 6 Uhr 1,E+6 1,E+5 7 Uhr 1,E+6 1,E+5 8 Uhr 1,E+6 1,E+5 9 Uhr 1,E+6 1,E+5 1 Uhr 1,E+6 1,E+5 11 Uhr 1,E+4 1,E+4 1,E+4 1,E+4 1,E+4 1,E+4 1,E+3 1,E+3 1,E+3 1,E+3 1,E+3 1,E+3 1,E+2 1,E+2 1,E+2 1,E+2 1,E+2 1,E+2 1,E+1 1,E+1 1,E+1 1,E+1 1,E+1 1,E+1 1,E+ 1,E+ 1,E+ 1,E+ 1,E+ 1,E+ 1,E-1 1,E-1 1,E-1 1,E-1 1,E-1 1,E-1 1,E+6 1,E+5 12 Uhr 1,E+6 1,E+5 13 Uhr 1,E+6 1,E+5 14 Uhr 1,E+6 1,E+5 15 Uhr 1,E+6 1,E+5 16 Uhr 1,E+6 1,E+5 17 Uhr 1,E+4 1,E+4 1,E+4 1,E+4 1,E+4 1,E+4 1,E+3 1,E+3 1,E+3 1,E+3 1,E+3 1,E+3 1,E+2 1,E+2 1,E+2 1,E+2 1,E+2 1,E+2 1,E+1 1,E+1 1,E+1 1,E+1 1,E+1 1,E+1 1,E+ 1,E+ 1,E+ 1,E+ 1,E+ 1,E+ 1,E-1 1,E-1 1,E-1 1,E-1 1,E-1 1,E-1 1,E+6 1,E+5 18 Uhr 1,E+6 1,E+5 19 Uhr 1,E+6 1,E+5 2 Uhr 1,E+6 1,E+5 21 Uhr 1,E+6 1,E+5 22 Uhr 1,E+6 1,E+5 23 Uhr 1,E+4 1,E+4 1,E+4 1,E+4 1,E+4 1,E+4 1,E+3 1,E+3 1,E+3 1,E+3 1,E+3 1,E+3 1,E+2 1,E+2 1,E+2 1,E+2 1,E+2 1,E+2 1,E+1 1,E+1 1,E+1 1,E+1 1,E+1 1,E+1 1,E+ 1,E+ 1,E+ 1,E+ 1,E+ 1,E+ 1,E-1 1,E-1 1,E-1 1,E-1 1,E-1 1,E-1

,3 -,4 µm,4 -,5 µm,5 -,65 µm,65-,8 µm,8-1 µm 2-3 µm 3-4 µm 4-5 µm 7,5-1 µm 1-15 µm 15-2 µm >2 µ m,3-,4 µm,4-,5 µm,5-,65 µm,65-,8 µm,8-1 µm 1-1,6 µm 1,6-2 µm 2-3 µm 3-4 µm 4-5 µm 5-7,5 µm 7,5-1 µm 1-15 µm 15-2 µm >2 µm,3-,4 µm,4-,5 µm,5-,65 µm,65-,8 µm,8-1 µm 1-1,6 µm 1,6-2 µm 2-3 µm 3-4 µm 4-5 µm 5-7,5 µm 7,5-1 µm 1-15 µm 15-2 µm >2 µm,3 -,4 µm,4 -,5 µm,5 -,65 µm,65-,8 µm,8-1 µm 2-3 µm 3-4 µm 4-5 µm 7,5-1 µm 1-15 µm 1 5-2 µm > 2 µ m,3 -,4 µm,4 -,5 µm,5 -,65 µm,65-,8 µm,8-1 µm 2-3 µ m 3-4 µ m 4-5 µ m 7,5-1 µm 1-15 µm 15-2 µm >2 µm,3-,4 µm,4-,5 µm,5-,65 µm,65-,8 µm,8-1 µm 1-1,6 µm 1,6-2 µm 2-3 µm 3-4 µm 4-5 µm 5-7,5 µm 7,5-1 µm 1-15 µm 15-2 µm >2 µm,3-,4 µm,4-,5 µm,5-,65 µm,65-,8 µm,8-1 µm 1-1,6 µm 1,6-2 µm 2-3 µm 3-4 µm 4-5 µm 5-7,5 µm 7,5-1 µm 1-15 µm 15-2 µm >2 µm,3 -,4 µm,4 -,5 µm,5 -,6 5 µm,6 5 -,8 µm,8-1 µm 2-3 µm 3-4 µm 4-5 µm 7,5-1 µm 1-15 µm 15-2 µm >2 µ m,3-,4 µm,4-,5 µm,5-,65 µm,65 -,8 µm,8-1 µm 1-1,6 µm 1,6-2 µm 2-3 µm 3-4 µm 4-5 µm 5-7,5 µm 7,5-1 µm 1-15 µm 15-2 µm >2 µm,3 -,4 µm,4 -,5 µm,5 -,65 µm,65-,8 µm,8-1 µm 2-3 µm 3-4 µm 4-5 µm 7,5-1 µm 1-15 µm 15-2 µm >2 µm,3 -,4 µm,4 -,5 µm,5 -,6 5 µm,6 5 -,8 µm,8-1 µm 2-3 µm 3-4 µm 4-5 µm 7,5-1 µm 1-1 5 µ m 1 5-2 µ m >2 µ m,3 -,4 µm,4 -,5 µm,5 -,65 µm,65 -,8 µm,8-1 µm 2-3 µ m 3-4 µ m 4-5 µ m 7,5-1 µm 1-15 µm 15-2 µm >2 µm Partikel pro,3-,4 µm,4-,5 µm,5-,65 µm,65-,8 µm,8-1 µm 1-1,6 µm 1,6-2 µm 2-3 µ m 3-4 µ m 4-5 µ m 5-7,5 µm 7,5-1 µm 1-15 µm 15-2 µm >2 µm,3-, 4 µ m,4-, 5 µ m,5-, 65 µ m,65-,8 µ m,8-1 µ m 1-1, 6 µ m 1,6-2 µ m 2-3 µ m 3-4 µ m 4-5 µ m 5-7, 5 µ m 7,5-1 µ m 1-15 µ m 15-2 µ m > 2 µ m,3-,4 µm,4-,5 µm,5-,65 µm,65-,8 µm,8-1 µm 1-1,6 µm 1,6-2 µm 2-3 µm 3-4 µm 4-5 µm 5-7,5 µm 7,5-1 µm 1-15 µm 15-2 µm >2 µm,3 -,4 µm,4 -,5 µm,5 -,65 µm,65-,8 µm,8-1 µm 2-3 µ m 3-4 µ m 4-5 µ m 7,5-1 µm 1-15 µm 15-2 µm >2 µm,3-,4 µ m,4-,5 µ m,5-,65 µ m,65-, 8 µ m,8-1 µ m 1-1,6 µ m 1,6-2 µ m 2-3 µ m 3-4 µ m 4-5 µ m 5-7,5 µ m 7,5-1 µ m 1-15 µ m 15-2 µ m > 2 µ m,3-,4 µm,4-,5 µm,5-,65 µm,65-,8 µm,8-1 µm 1-1,6 µm 1,6-2 µm 2-3 µm 3-4 µm 4-5 µm 5-7,5 µm 7,5-1 µm 1-15 µm 15-2 µm >2 µm Parti kel pro Parti kel pro L Partikel pro Pa rti ke l p ro Part i kel pro L Partik el pro,3 -,4 µ m,4 -,5 µ m,5 -,6 5 µ m,6 5 -,8 µ m,8-1 µ m 1-1,6 µ m 1,6-2 µ m 2-3 µ m 3-4 µ m 4-5 µ m 5-7,5 µ m 7,5-1 µ m 1-1 5 µ m 1 5-2 µ m > 2 µ m,3 -,4 µm,4 -,5 µm,5 -,65 µm,65 -,8 µm,8-1 µm 2-3 µ m 3-4 µ m 4-5 µ m 7,5-1 µm 1-15 µm 15-2 µm >2 µm,3-,4 µm,4-,5 µm,5-,65 µm,65-,8 µm,8-1 µm 1-1,6 µm 1,6-2 µm 2-3 µm 3-4 µm 4-5 µm 5-7,5 µm 7,5-1 µm 1-15 µm 15-2 µm >2 µm,3-,4 µ m,4-,5 µ m,5-,65 µ m,65-, 8 µ m,8-1 µ m 1-1,6 µ m 1,6-2 µ m 2-3 µ m 3-4 µ m 4-5 µ m 5-7,5 µ m 7,5-1 µ m 1-15 µ m 15-2 µ m > 2 µ m,3 -,4 µm,4 -,5 µm,5 -,65 µm,65-,8 µm,8-1 µm 1-1,6 µm 1,6-2 µm 2-3 µ m 3-4 µ m 4-5 µ m 5-7,5 µm 7,5-1 µm 1-15 µm 15-2 µm >2 µm,3 -,4 µm,4 -,5 µm,5 -,65 µm,65-,8 µm,8-1 µm 2-3 µm 3-4 µm 4-5 µm 7,5-1 µm 1-15 µm 15-2 µm >2 µm Partikel pro Pa rti ke l p ro Partik el pro Part ikel pro L Pa rti kel p ro Pa rtike l p ro Zusammenhang zwischen der Feinstaubkonzentration der Innenraumluft (September 28 Mai 29) und der Tageszeit (gemessen mittels LPC) 1,E+6 1,E+5 Uhr 1,E+6 1,E+5 1 Uhr 1,E+6 1,E+5 2 Uhr 1,E+6 1,E+5 3 Uhr 1,E+6 1,E+5 4 Uhr 1,E+6 1,E+5 5 Uhr 1,E+4 1,E+4 1,E+4 1,E+4 1,E+4 1,E+4 1,E+3 1,E+3 1,E+3 1,E+3 1,E+3 1,E+3 1,E+2 1,E+2 1,E+2 1,E+2 1,E+2 1,E+2 1,E+1 1,E+1 1,E+1 1,E+1 1,E+1 1,E+1 1,E+ 1,E+ 1,E+ 1,E+ 1,E+ 1,E+ 1,E-1 1,E-1 1,E-1 1,E-1 1,E-1 1,E-1 Partikelgröße [µm 1,E+6 1,E+5 6 Uhr 1,E+6 1,E+5 7 Uhr 1,E+6 1,E+5 8 Uhr 1,E+6 1,E+5 9 Uhr 1,E+6 1,E+5 1 Uhr 1,E+6 1,E+5 11 Uhr 1,E+4 1,E+4 1,E+4 1,E+4 1,E+4 1,E+4 1,E+3 1,E+3 1,E+3 1,E+3 1,E+3 1,E+3 1,E+2 1,E+2 1,E+2 1,E+2 1,E+2 1,E+2 1,E+1 1,E+1 1,E+1 1,E+1 1,E+1 1,E+1 1,E+ 1,E+ 1,E+ 1,E+ 1,E+ 1,E+ 1,E-1 1,E-1 1,E-1 1,E-1 1,E-1 1,E-1 1,E+6 1,E+5 12 Uhr 1,E+6 1,E+5 13 Uhr 1,E+6 1,E+5 14 Uhr 1,E+6 1,E+5 15 Uhr 1,E+6 1,E+5 16 Uhr 1,E+6 1,E+5 17 Uhr 1,E+4 1,E+4 1,E+4 1,E+4 1,E+4 1,E+4 1,E+3 1,E+3 1,E+3 1,E+3 1,E+3 1,E+3 1,E+2 1,E+2 1,E+2 1,E+2 1,E+2 1,E+2 1,E+1 1,E+1 1,E+1 1,E+1 1,E+1 1,E+1 1,E+ 1,E-1 1,E+ 1,E-1 1,E+ 1,E-1 1,E+ 1,E-1 1,E+ 1,E-1 1,E+ 1,E-1 1,E+6 1,E+5 18 Uhr 1,E+6 1,E+5 19 Uhr 1,E+6 1,E+5 2 Uhr 1,E+6 1,E+5 21 Uhr 1,E+6 1,E+5 22 Uhr 1,E+6 1,E+5 23 Uhr 1,E+4 1,E+4 1,E+4 1,E+4 1,E+4 1,E+4 1,E+3 1,E+3 1,E+3 1,E+3 1,E+3 1,E+3 1,E+2 1,E+2 1,E+2 1,E+2 1,E+2 1,E+2 1,E+1 1,E+1 1,E+1 1,E+1 1,E+1 1,E+1 1,E+ 1,E+ 1,E+ 1,E+ 1,E+ 1,E+ 1,E-1 1,E-1 1,E-1 1,E-1 1,E-1 1,E-1