Rote Liste und Artenverzeichnis der Laufkäfer - Carabidae - in Nordrhein-Westfalen

Ähnliche Dokumente
Rote Liste. der gefährdeten Laufkäfer. Ministerium für Landwirtschaft, Umwelt und Verbraucherschutz

Rote Liste gefährdeter Lauf- und Sandlaufkäfer (Coleoptera Carabidae s. l.) Bayerns

Im Zuge des GEO-Tages am wurden entlang des Johnsbaches im Nationalpark

Bedeutung des Großen Freeden bei Bad Iburg (Ldkr. Osnabrück) für den Naturschutz - carabidologische und malakologische Aspekte -

Die ripicole Laufkäferfauna der unteren Kander vor der Renaturierung im Berner Oberland (Insecta, Coleoptera, Carabidae)

Zur Laufkäferfauna des Feuerhauptes in Filderstadt als Ausschnitt einer typischen Wohnsiedlungs-Fauna (Col., Carabidae)

ROTE LISTEN VON RHEINLAND-PFALZ. Gesamtverzeichnis

Seltenheiten-Ausschuss der GAC 1. Bericht

NATURSCHUTZFACHLICHE AUFWERTUNG VON KURZUMTRIEBSPLANTAGEN LAUFKÄFER-MONITORING IN HAINE Michael-Andreas Fritze

Vergleich der Aktivitätsdichten von Bodenarthropoden (insbesondere Laufkäfern, Carabidae) in zwei agrarisch geprägten Lebensräumen

Seltenheiten-Ausschuss der GAC 2. Bericht

Liste der Käfer des östlichen Bayerischen Waldes

Wald-Monitoring im Müritz-Nationalpark: Status-Quo-Erfassung der Laufkäfer (Coleoptera: Carabidae) in den Jahren 2001 und 2002

Instrumente zur Integration von Naturschutz in die Landwirtschaft Erfahrungen aus der Schweiz Urs Niggli

ABHANDLUNGEN. aus dem Landesmuseum für Naturkunde zu Münster in Westfalen. herausgegeben von

Auswirkungen der Ökologischen Flutungen der Polder Altenheim

Nächtliche Käfernachweise (Coleoptera) an LKW- Tankstellen an der Autobahn 61 ein Reisebericht

Kreis Nürnberger Entomologen; download unter

Mitt. Arb.gem. Rhein. Koleopterologen (Bonn) 4 (4), 1994,

Anhang Ranglisten der Gefährdung von Arten durch Fragmentierung / Zerschneidung nach Günther et al.

Thüringer Faunistische Abhandlungen XV 2010 S

Die Laufkäferfauna (Coleoptera: Carabidae) eines historisch alten Waldes im Vergleich zu benachbarten Nadelforsten

BIND TV - HEFTE 4 NORSK ENTOMOLOGISK FO.RENING INNHOLD. ma ar*uar. LJtgitt med statsbidrag og bi';i~ag fra Nansenfondef

B E R I C H T E D E R N A T U R F O R S C H E N D E N G E S E L L S C H A F T D E R O B E R L A U S I T Z

Käfer aus einer Lichtfalle bei Ins, Landwirtschaftliche Schule 430 m, Kanton Bern -1. Teil (Coleoptera)

Laufkäfer und Heuschrecken Osttirols und des Nationalparks Hohe Tauern:

Beitrag zur Kenntnis der Käferfauna des südlichen Bergischen Landes (Ins., Col.)

Die Salz- und Küstenlaufkäfer Deutschlands Verbreitung

Endemische Laubwald-Laufkäfer in bayerischen Buchen- und Schluchtwäldern

Beitrag. zur. Käferfauna des Regierungsbezirks Osnabrück. Von Rektor E. Lienenklaus.

Neue Laufkäferfunde aus Vorarlberg (Österreich) und dem Fürstentum Liechtenstein (Coleoptera, Carabidae)

Unterlagen zur Faunistik der Käfer Südwest-Deutschlands (7): Die Käfersammlung von Sepp Bernert in Schwäbisch Gmünd

zur Naturkunde Stuttgarter Beiträge Die Fauna der Ägäis-Insel Santorin, Teil 3*) Carabidae (Coleoptera) Serie A (Biologie) Zusammenfassung

NATURWISSENSCHAFTLICHER VEREIN PADERBORN E.V. (in Zusammenarbeit mit dem Naturkundemuseum im Marstall) M I T T E I L U N G E N

Ökofaunistische Untersuchungen auf ausgewählten Truppenübungsplätzen Brandenburgs

Natur und Heimat Floristische, faunistische und ökologische Berichte

Carabidae und Staphylinidae (Coleóptera) des Kaiser Dorfertales (Hohe Tauern, Osttirol, Österreich) *)

Schlüssel zu den nachgewiesenen und potentiell vorkommenden Laufkäfer-Arten im Landkreis Konstanz Version:

Laufkäfer in bayerischen Buchenwäldern und Mooren im Klimawandel Ergebnisse aus zwei Forschungsprojekten und dem FFH- Monitoring

Ergebnisse der Exkursion 2002 der Arbeitsgemeinschaft südwestdeutscher Koleopterologen (Teil 1)

Ergebnisse der Österreichischen Iran-Expedition 1949/50, Carabidae (Col.)

Ergänzungen zur Roten Liste und Gesamtartenliste der Laufkäfer (Coleoptera: Carabidae) von Berlin

Die Käfer (Coleoptera) der Bodenoberfläche zweier unterschiedlich bewirtschafteter Wiesen in Baden, Niederösterreich

.. Postfach 1310 CH-4001 Basel

Verantwortlichkeit für den Schutz und Raumbedeutsamkeit von Laufkäfern in Deutschland: Taxa welcher Lebensräume Deutschlands sind betroffen?

Natur und Heimat Floristische, faunistische und ökologische Berichte

2120 Weißdünen mit Strandhafer (Ammophila arenaria)

R a i n e r N i e u w e n h u i z e n K a p e l l e n s t r G r e v e n T e l / F a x / e

F r e i t a g, 3. J u n i

Zur Biologie und Ökologie des Raubwürgers Lanius excubitor im Thüringer Becken und im Kyffhäuser-Unstrut-Gebiet. 2. Teil: Nahrung und Nahrungserwerb

30 Nr. Mai Rundbrief für alle Freunde der akuleaten Hymenopteren. Sceliphron curvatum (F. SMITH, 1870);

Tierleben - ein zoologischer Überblick zur Unteren Havelniederung

Märkische Ent. Nachr. ISSN Oktober 2005 Band 7, Heft 2 S

Eine eoleopterologisehe Eeise durcfh Krain, Kärnten und Steiermark im Sommer 1878.

3270 Flüsse mit Schlammbänken mit Vegetation des Chenopodion rubri p. p. und des Bidention p. p.

1998) (Coleoptera). Teil 2. Entomologische Nachrichten und Berichte (Dresden) 55 (Heft 4),

ENTOMO HELVETICA 8: 71 79, 2014

Ergebnisse der Korea Expeditionen des Naturwissenschaftlichen Museums Budapest ( ) 1. Teil: Harpalini (Coleoptera: Carabidae)

Neue europäische und asiatische Bembidion-Arten.

Nachweise bemerkenswerter Käferarten aus der Mark Brandenburg und Berlin

Untersuchungen zur Ökologie und Phänologie laubwaidtypischer Koleopterenassoziationen im Bergischen Land bei Radevormwald (Ins., Col.

Laufkäfer (Coleoptera: Carabidae) in den March-Auen: Veränderungen der Zönosen in Abhängigkeit von der Hydrodynamik in den Jahren 1986 bis 2009

Auf der Suche nach der verlorenen Zeit - tausende Käfer und ein österreichischer Doppeladler

Entomofauna Ansfelden/Austria; download unter

Diversität von Laufkäfern (Coleoptera, Carabidae) in ökologischen Ausgleichsflächen und Weizenfeldern

Die Käfer Mitteleuropas

download unter

4.12 Käfer der Trockenlandschaft

Die Fauna des Hochmoores von St. Lorenzen in den Gurker Alpen

der Bach viele Bäche der Berg viele Berge die Bewölkung der Blitz viele Blitze der Donner Durch das Feld fließt ein kleiner Bach. Der Berg ist hoch.

Lutherstadt Wittenberg. Bebauungsplan W 15 Gewerbegebiet - Gewächshausanlage 1. bis 3. Bauabschnitt

Ministerium für Landwirtschaft, Umwelt und ländliche Räume des Landes Schleswig-Holstein. Die Käfer Schleswig-Holsteins. Rote Liste.

Verbreitung, Habitatbindung und Lebensraumansprüche der prioritären FFH-Anhang II-Art Carabus ménétriesi pacholei Sokolář 1911 (bohemicus

Das Schlimmste ist abgewendet. Die Luneplate

N iedersächsisches Landesamt für Okoloqie . ",. =

Beitrag zur Faunistik und Taxonomie der Carabidae (Coleoptera) Koreas* E. KlRSCHENHOFER. Otto Eisner Gasse 10-12, A-2380 Perchtoldsdorf,

Zur Tierwelt um Gut Dietrichstein bei Feldkirchen in Kärnten

SONNTAG OFFEN 599. undsparen! LACK LACK HOCH GLANZ HOCH GLANZ. Los je

1330 Atlantische Salzwiesen (Glauco-Puccinellietalia maritimae)

Beiträge zur Insektenfauna der DDR: Gattung Carabus LINNE (Coleoptera: Carabidae)

Freilandforschung im Unterricht Erforschung ökologischer Grundprinzipien am Beispiel von Laufkäfern verschiedener Lebensräume

Der Grüne Zukunfts-Plan für Nordrhein-Westfalen

Zurück zur Natur am Beberbach

Makro- Mikrofotografie Probleme und Lösungen. Helmuth Goldammer

download unter der europäischen Coleopteren. Enthaltend die Familie der Hydrophilidae. I. Abtheilung: H y d r o p h i l i n i.

Klimawandel: lokales und regionales Naturschutzmanagement

Heute wie vor hundert Jahren: Laufkäfer sind die Hauptbeute des Grossen Mausohrs (Myotis myotis)

ALLMEND UND EICHWALD IN LUZERN Wichtige Lebensräume für xylobionte Käferarten

Hg g]?gjggrigrationen_yon_c Q_l_e_o_g_t_e_r_e_n. Von Emil H ö 1 z e 1,

Einige Carabofaunistioche Beobachtungen im Nord-östlichen Banat (Rumänien) Pompiliu Lie

Chapter 1 : þÿ g r ö ß t e b e t a t h o m e S i e g c h a p t e r

Nationalparkregion Sächsisch-Böhmische Schweiz Fauna. Tiere. der Sächsisch-Böhmischen Schweiz

NRW. Merkblatt zur Artenförderung. Pfaffenhütchen. Landesanstalt für Ökologie, Bodenordnung und Forsten Nordrhein-Westfalen (LÖBF)

Chapter 1 : þÿ b e t a t h o m e R o u l e t t e S t r a t e g i e c h a p t e r

Chapter 1 : þÿ b e t a t h o m e F u ß b a l l t e a m n a m e n c h a p t e r

Bedeutung des Geschiebehaushalts für typische Arten des Ökosystems Fluss. Silke Werth Christoph Scheidegger

Tabellen der in den Teilgebieten nachgewiesenen Tierarten

Ist der Gruben-Großlaufkäfer Carabus (variolosus) nodulosus ein Taxon des Anhanges II der FFH-Richtlinie in Deutschland?

Die Käferfauna einer Baumhöhle: Ein Beitrag zur Käferfauna von Frankfurt am Main

(*) Mit Unterstützung des Schweizerischen Nationalfonds zur Förderung der wissenschaftlichen Forschung, Kredit Nr und

Transkript:

2. Fassung, Stand Oktober 2011 Bearbeiter: Karsten Hannig und Matthias Kaiser Rote Liste und Artenverzeichnis der Laufkäfer - Carabidae - in Nordrhein-Westfalen D Abax carinatus porcatus (Duft., 1812) x?! es mesophil k.a. Abax ovalis (Duft., 1812) x x x x x! mh mesophil Abax parallelepipedus (Pill.Mitt., 1783) x x x x x x sh mesophil Abax parallelus (Duft., 1812) x x x x x x! mh mesophil 2 Acupalpus brunnipes (Sturm, 1825) x x x? ss hygrophil 1 Bräunlicher Buntschnelläufer Acupalpus dubius Schilsky, 1888 x x x x x x mh hygrophil 2 Acupalpus exiguus (Dej., 1829) x x x x? ss hygrophil 2 Dunkler Buntschnelläufer Acupalpus flavicollis (Sturm, 1825) x x x x x x mh hygrophil Acupalpus meridianus (L., 1761) x x x x x x mh mesophil Acupalpus parvulus (Sturm, 1825) x x x x x x mh hygrophil 1 Agonum dolens (Sahlb., 1827) x? x es hygrophil 1 Nordöstlicher Glanzflachläufer Agonum emarginatum (Gyll., 1870) x x x x x x mh hygrophil 1 Agonum ericeti (Panz., 1809) x (x) (x) ss Anm3, hygrophil 1 Hochmoor-Glanzflachläufer Agonum fuliginosum (Panz., 1809) x x x x x x h hygrophil V Agonum gracile (Gyll., 1827) x x x x x x s hygrophil V Zierlicher Flachläufer D Agonum gracilipes (Duft., 1812) (x) x? es mesophil D 0 Agonum impressum (Panz., 1797) (x) vor 1884 ex hygrophil 1 Grobpunktierter Glanzflachläufer Agonum marginatum (L., 1758) x x x x x x mh hygrophil Agonum micans (Nicol., 1822) x x x x x x mh hygrophil Agonum muelleri (Hbst., 1784) x x x x x x h mesophil Agonum nigrum Dej., 1828 x x x x x x ss hygrophil D Großäugiger Glanzflachläufer 3 Agonum piceum (L., 1758) x x x x x x s hygrophil 3 2 Agonum scitulum Dej., 1828 (x) x es hygrophil 0 Agonum sexpunctatum (L., 1758) x x x x x x mh hygrophil Herausgeber: Landesamt für Natur, Umwelt und Verbraucherschutz NRW 1

V Agonum thoreyi Dej., 1828 x x x x x x mh hygrophil 3 Agonum versutum (Sturm, 1824) x? x x x s hygrophil 3 Auen-Glanzflachläufer Agonum viduum (Panz., 1797) x x x x x x mh hygrophil 2 Agonum viridicupreum (Goeze, 1777) x x x x (x) x s hygrophil 3 Bunter Glanzflachläufer Amara aenea (DeGeer, 1774) x x x x x x sh xerophil Amara anthobia Villa, 1833 x x x x x x s xerophil Amara apricaria (Payk., 1790) x x x x x x mh xerophil Amara aulica (Panz., 1797) x x x x x x mh mesophil Amara bifrons (Gyll., 1810) x x x x x x mh xerophil 3 Amara brunnea (Gyll., 1810) x x x? s xerophil 3 Amara communis (Panz., 1797) x x x x x x h mesophil 3 Amara consularis (Duft., 1812) x x x x x s mesophil 3 Amara convexior Steph., 1828 x x x x x x mh mesophil 2 Amara convexiuscula (Marsh., 1802) x x x x ss mesophil 2 3 Amara cursitans Zimm., 1832 x x x x x s xerophil 3 3 Amara curta Dej., 1828 x x x x x s xerophil 3 V Amara equestris (Duft., 1812) x x x x x s xerophil 3 Amara eurynota (Panz., 1797) x x x x x x mh xerophil 3 1 Amara famelica Zimm., 1832 (x) (x) x? (x) (x) es xerophil D Nordöstlicher Kamelläufer Amara familiaris (Duft., 1812) x x x x x x h mesophil 3 Amara fulva (Müll., 1776) x x x x x s xerophil 3 D Amara fusca Dej., 1828 x? es xerophil 1 D Amara gebleri Dejean, 1831 (x) x es hygrophil D 1 Amara infima (Duft., 1812) x x x x? ss xerophil 1 Heide-Kamelläufer 0 Amara ingenua (Duft., 1812)??? (x) (x) 1957 ex xerophil 1 Amara kulti Fass., 1947 x x x x (x) (x) ss xerophil 2 D Amara littorea Thoms., 1857? x es xerophil 0 Herausgeber: Landesamt für Natur, Umwelt und Verbraucherschutz NRW 2

3 Amara lucida (Duft., 1812) x x x x? ss xerophil R Amara lunicollis Schdte., 1837 x x x x x x mh mesophil Amara majuscula Chaud., 1850 x x x x ss xerophil D D Amara makolskii Roubal, 1923 x? x? ss mesophil k.a. 3 Amara montivaga Sturm, 1825 x x? x x (x) ss mesophil 3 3 Amara nitida Sturm, 1825? x x x x x s mesophil 3 Glänzender Kamelläufer Amara ovata (F., 1792) x x x x x x mh mesophil Amara plebeja (Gyll., 1810) x x x x x x h mesophil 1 Amara praetermissa (Sahlb., 1827) x x (x) x ss xerophil 1 Verkannter Kamelläufer D Amara pulpani (Kult, 1949) (x) x es xerophil k.a. 1 Amara quenseli (Schönh., 1806) x (x) (x) x?! es xerophil 1 Quensels Kamelläufer D Amara sabulosa (Serv., 1821) x? es xerophil 2 Amara similata (Gyll., 1810) x x x x x x sh mesophil V Amara spreta Dej., 1831 x x x x (x) (x) mh xerophil 3 1 Amara strenua Zimm., 1832 x x?! es hygrophil 0 3 Amara tibialis (Payk., 1798) x x x x? x s xerophil 3 0 Amara tricuspidata Dej., 1831 (x) (x) 1947 ex xerophil 0 Anchomenus dorsalis (Pont., 1763) x x x x x x h xerophil Anisodactylus binotatus (F., 1787) x x x x x x sh hygrophil Anisodactylus nemorivagus 1 x (x) x x (x) ss mesophil 1 Kleiner Rotstirnläufer (Duft., 1812) Anisodactylus signatus 1834 0 (x) (x)?? ex mesophil 0 (Panz., 1797) o.1949 3 Anthracus consputus (Duft., 1812) x x x x x x s hygrophil 2 Herzhals-Buntschnelläufer Asaphidion curtum (Heyd., 1870) x x x x x x h hygrophil Asaphidion flavipes (L., 1761) x x x x x x h mesophil 3 Asaphidion pallipes (Duft., 1812) x x x x (x) x s hygrophil 3 Herausgeber: Landesamt für Natur, Umwelt und Verbraucherschutz NRW 3

D Asaphidion stierlini (Heyd., ) x x x Neo es xerophil k.a. Badister bullatus (Schrk., 1798) x x x x x x h mesophil 2 Badister collaris Motsch., 1844 x x x x ss hygrophil 2 Ried-Dunkelwanderläufer 3 Badister dilatatus Chaud., 1837 x x x s hygrophil 3 Breiter Dunkelwanderläufer Badister lacertosus Sturm, 1815 x x x x x x mh hygrophil D Badister meridionalis Puel, 1925 (x) x x es hygrophil 1 1 Badister peltatus (Panz., 1797) x (x)? (x)?? ss hygrophil 2 Auen-Dunkelwanderläufer Badister sodalis (Duft., 1812) x x x x x x mh hygrophil 2 Badister unipustulatus Bon., 1813 x x x? ss hygrophil 2 Großer Wanderläufer 2 Bembidion argenteolum Ahr., 1812 x x x s hygrophil 3 Bembidion articulatum (Panz., 1796) x x x x x x mh hygrophil 0 Bembidion ascendens Dan., 1902?? (x) (x) 1934 ex hygrophil 0 3 Bembidion assimile Gyll., 1810 x x x x x x mh hygrophil 3 3 Bembidion atrocaeruleum (Steph., 1828) x x (x) x x! s hygrophil 3 Schwarzblauer Ahlenläufer 3 Bembidion azurescens (D.T., 1877) x x? ss hygrophil 2 Blauglänzender Ahlenläufer Bembidion biguttatum (F., 1779) x x x x x x sh hygrophil D Bembidion bipunctatum (L., 1761)? x es hygrophil D Zweipunkt-Ahlenläufer Bembidion bruxellense Wesm., 1835 x x x x x s hygrophil D Bembidion bualei polonicum Müller, 1930 x x Neo es hygrophil k.a. V Bembidion decorum (Zenk., 1801) x x x x x x mh hygrophil 3 Bembidion deletum Serv., 1821 x x x x x x mh hygrophil Bembidion dentellum (Thunb., 1787) x x x x x x mh hygrophil 3 Bembidion doris (Panz., 1797) x x x x x x s hygrophil 3 3 Bembidion elongatum Dej., 1831 x x x?? ss hygrophil 3 2 Bembidion fasciolatum (Duft., 1812) x x x s hygrophil Braunschieniger Ahlenläufer Herausgeber: Landesamt für Natur, Umwelt und Verbraucherschutz NRW 4

Bembidion femoratum Sturm, 1825 x x x x x x h xerophil 3 Bembidion fluviatile Dej., 1831 x x x? x! ss hygrophil 2 Lehmufer-Ahlenläufer D Bembidion fumigatum (Duft., 1812) x x es hygrophil R Rauchbrauner Ahlenläufer 3 Bembidion gilvipes Sturm, 1825 x x x? x x mh hygrophil 3 Bembidion guttula (F., 1792) x x x x x x mh hygrophil 1 Bembidion humerale Sturm, 1825 (x) (x) x x (x) x ss hygrophil 1 Hochmoor-Ahlenläufer Bembidion illigeri Chaud., 1846 x x x x x x mh hygrophil D Bembidion inustum Duval, 1857 x x x x x x! s mesophil D Bembidion lampros (Hbst., 1784) x x x x x x sh hygrophil V Bembidion litorale (Ol., 1790) x x x x s hygrophil 2 Flußauen-Ahlenläufer 0 Bembidion lunatum (Duft., 1812) (x) (x)?? 1934 ex hygrophil 0 Bembidion lunulatum (Fourcr., 1785) x x x x x x mh hygrophil Bembidion mannerheimii Sahlb., 1827 x x x x x x h hygrophil 3 Bembidion milleri Duval, 1851 x x x x x x s hygrophil 3 2 Bembidion millerianum Heyden, 1883 x ss hygrophil 3 3 Bembidion minimum (F., 1792) (x) x? es hygrophil 1 2 Bembidion modestum (F., 1801) x x x x? ss hygrophil 2 Großfleck-Ahlenläufer 3 Bembidion monticola Sturm, 1825 x x x (x) x s hygrophil V Sandufer-Ahlenläufer 1 Bembidion nigricorne Gyll., 1827 x x x (x) ss xerophil 1 Nördlicher Ahlenläufer V Bembidion obliquum Sturm, 1825 x x x x x x mh hygrophil V Bembidion obtusum Serv., 1821 x x x x x x mh mesophil Bembidion octomaculatum 1 x x x? x ss hygrophil 1 Achtfleck-Ahlenläufer (Goeze, 1777) 1 Bembidion prasinum (Duft., 1812)?? x (!) es hygrophil 0 Bembidion properans (Steph., 1828) x x x x x x sh hygrophil V Bembidion punctulatum Drapiez, 1821 x x x x x x mh hygrophil V D Bembidion pygmaeum (F., 1792) x x? x es mesophil 2 Herausgeber: Landesamt für Natur, Umwelt und Verbraucherschutz NRW 5

Bembidion quadrimaculatum (L., 1761) x x x x x x h xerophil 3 Bembidion quadripustulatum Serv., 1821 x x x (x) x s hygrophil 3 D Bembidion ruficolle (Panzer, 1796) x Neo ss hygrophil k.a. 3 Bembidion schueppelii Dej., 1831 x (x) x ss hygrophil D V Bembidion semipunctatum (Donov., 1806) x x x x x x mh hygrophil V V Bembidion stephensii Crotch, 1866 x x x x x mh hygrophil 2 Bembidion stomoides Dej., 1831 x x x x ss hygrophil 3 Waldbach-Ahlenläufer 1 Bembidion striatum (F., 1792) x x (x) es hygrophil 1 Gestreifter Ahlenläufer 3 Bembidion testaceum (Duft., 1812) x x??? x s hygrophil Bembidion tetracolum Say, 1823 x x x x x x sh hygrophil Bembidion tibiale (Duft., 1812) x x x x mh hygrophil V Bembidion varium (Ol., 1795) x x x x x x mh hygrophil V 2 Bembidion velox (L., 1761) x x x s hygrophil 2 Grünfleck-Ahlenläufer Blemus discus (F., 1792) x x x x x x s hygrophil 2 Blethisa multipunctata (L., 1758)? x x? x ss hygrophil 2 Narbenläufer Brachinus crepitans (L., 1758)? x x x x x s xerophil 1 Brachinus explodens Duft., 1812 (x) x es xerophil 0 2 Bradycellus caucasicus Chaud., 1846 x x x x x s xerophil Heller Rundbauchläufer Bradycellus csikii Laczo, 1912 x x x s xerophil Bradycellus harpalinus (Serv., 1821) x x x x x x h xerophil 2 Bradycellus ruficollis (Steph., 1828) x x x x x s mesophil 2 Heide-Rundbauchläufer Bradycellus sharpi Joy, 1912 x x x x? s hygrophil 2 Sharps Rundbauchläufer Bradycellus verbasci (Duft., 1812) x x x x x x mh mesophil 3 Broscus cephalotes (L., 1758) x x x x? s xerophil 3 3 Calathus ambiguus (Payk., 1790) x x x x? s xerophil 3 Calathus cinctus (Motsch., 1850) x x x s xerophil Herausgeber: Landesamt für Natur, Umwelt und Verbraucherschutz NRW 6

V Calathus erratus (Sahlb., 1827) x x x x x mh xerophil V Calathus fuscipes (Goeze, 1777) x x x x x x h xerophil Calathus melanocephalus (L., 1758) x x x x x x h mesophil Calathus micropterus (Duft., 1812) x x x x x x mh xerophil Calathus rotundicollis Dej., 1828 x x x x x x h mesophil 1 Callistus lunatus (F., 1775) (x) (x) x x (x) ss xerophil 2 Mondfleckläufer Calodromius bifasciatus (Dej., 1825) x x Neo es Anm4, mesophil k.a. Calodromius spilotus (Ill., 1798) x x x x x x sh mesophil D Calosoma auropunctatum (Herbst, 1784) x Neo es xerophil k.a. Calosoma inquisitor (L., 1758) x x x x x x s mesophil Kleiner Puppenräuber 0 Calosoma sycophanta (L., 1758)? (x) (x)?? 1932 ex xerophil 0 Großer Puppenräuber 3 Carabus arvensis Hbst., 1784 x x x x x x mh xerophil V Hügel-Laufkäfer Carabus auratus L., 1761 x x x x x x,! mh mesophil V Carabus auronitens F., 1792 x x x x x x mh hygrophil V Carabus cancellatus Ill., 1798 x x x x x x mh mesophil V Feld-Laufkäfer 1 Carabus clatratus L., 1761 (x) x (x) es hygrophil 1 Ufer-Laufkäfer 3 Carabus convexus F., 1775 x x x x x x s mesophil 3 Kurzgewölbter Laufkäfer Carabus coriaceus L., 1758 x x x x x x mh mesophil 3 Carabus glabratus Payk., 1790 x x x x mh mesophil 3 Carabus granulatus L., 1758 x x x x x x h hygrophil 3 Carabus intricatus L., 1761? (x)? x x x s xerophil 3 Blauer Laufkäfer 3 Carabus irregularis F., 1792 x,! ss hygrophil 2 Schluchtwald-Laufkäfer Carabus monilis F., 1792 x x x x x mh mesophil V Feingestreifter Laufkäfer Carabus nemoralis Müll., 1764 x x x x x x sh mesophil 1 Carabus nitens L., 1758 x x x x (x)? ss Anm1, xerophil 1 Heide-Laufkäfer 1 Carabus variolosus nodulosus Creutz., 1799 (x) (x)? x,!! es Anm2, hygrophil 1 Schwarzer Grubenlaufkäfer Herausgeber: Landesamt für Natur, Umwelt und Verbraucherschutz NRW 7

Carabus problematicus Hbst., 1786 x x x x x x h mesophil Carabus violaceus violaceus L., 1758 x mh xerophil Carabus violaceus purpurascens F., 1787 x x x x x x mh xerophil V Chlaenius nigricornis (F., 1787) x x x x x x mh hygrophil V 2 Chlaenius nitidulus (Schrk., 1781) x x (x) x? ss hygrophil 2 Lehmstellen-Sammetläufer 0 Chlaenius tibialis Dej., 1826 (x) 1915 ex hygrophil R Schwarzschenkliger Sammetläufer 0 Chlaenius tristis (Schall., 1783) (x)? (x)? 1909 ex hygrophil 0 Chlaenius vestitus (Payk., 1790) x x x x x x mh hygrophil V Cicindela campestris L., 1758 x x x x x x mh xerophil V V Cicindela hybrida L., 1758 x x x x x x mh xerophil 3 0 Cicindela sylvatica L., 1758 (x) (x) (x) (x) (x) 1973 ex xerophil 1 Heide-Sandlaufkäfer 1 Cicindela sylvicola Dej., 1822 (x) x x x,! ss xerophil 1 Berg-Sandlaufkäfer Clivina collaris (Hbst., 1784) x x x x x x mh hygrophil Clivina fossor (L., 1758) x x x x x x sh hygrophil Cychrus attenuatus F., 1792? x x x mh hygrophil Cychrus caraboides (L., 1758) x x x x x x mh hygrophil 0 Cylindera germanica L., 1758 (x) (x) (x) (x) 1981 es xerophil 1 Deutscher Sandlaufkäfer 2 Cymindis humeralis (Geoffr., 1785) x x x x? s xerophil 2 Schulterfleckiger Nachtläufer 1 Cymindis macularis Mannh., 1824 (x) x (x) es xerophil 1 Doppeltgezeichneter Nachtläufer 1 Cymindis vaporariorum (L., 1758) x ss xerophil 1 Rauchbrauner Nachtläufer Demetrias atricapillus (L., 1758) x x x x x x mh mesophil V Demetrias imperialis (Germ., 1824) x x x x s hygrophil 3 3 Demetrias monostigma Sam., 1819 x x x x s hygrophil V Diachromus germanus (L., 1758) (x) x (x) (x)? x s mesophil V 2 Dicheirotrichus rufithorax (Sahlb., 1827) x x x x ss hygrophil 3 0 Dolichus halensis (Schall., 1783)? (x) 1908 ex xerophil 0 Dromius agilis (F., 1787) x x x x x x h mesophil Herausgeber: Landesamt für Natur, Umwelt und Verbraucherschutz NRW 8

Dromius angustus Brulle, 1834 x x x x (x)? s mesophil Dromius fenestratus (F., 1794)? (x) x x x x s mesophil; Dromius quadrimaculatus (L., 1758) x x x x x x h mesophil Dromius schneideri Crotch, 1871?? x? (x) x ss mesophil Dyschirius aeneus (Dej., 1825) x x x x x x h hygrophil R Dyschirius agnatus Putz., 1846 x x es hygrophil 1 3 Dyschirius angustatus (Ahr., 1830) x x x x x s hygrophil 2 Schmaler Ziegelei-Handläufer Dyschirius globosus (Hbst., 1784) x x x x x x sh hygrophil 2 Dyschirius intermedius Putz., 1846 x x x x x s hygrophil 2 Mittlerer Ziegelei-Handläufer 1 Dyschirius laeviusculus Putz., 1846 (x) x? es hygrophil 1 Glatter Flußufer-Handläufer 1 Dyschirius nitidus (Dej., 1825) (x) x x (x) es hygrophil 1 Grobgestreifter Handläufer 0 Dyschirius obscurus (Gyll., 1827) (x) 1949 ex hygrophil D Dyschirius politus (Dej., 1825) x x x??? s hygrophil 2 Dyschirius thoracicus Steph., 1828 x x x x x x mh hygrophil Dyschirius tristis sensu Kult nec Steph., 1828 x x x x mh hygrophil V D Elaphropus haemorrhoidalis (Ponza, 1805) x Neo es hygrophil 1 Rotspitziger Zwergahlenläufer Elaphropus parvulus (Dej., 1831) x x x x x x mh xerophil 1 Elaphropus quadrisignatus (Duft., 1812) x x? x ss hygrophil 1 2 Elaphrus aureus Müll., 1821 x x x? x s hygrophil 2 Erzgrauer Uferläufer Elaphrus cupreus Duft., 1812 x x x x x x h hygrophil Elaphrus riparius (L., 1758) x x x x x x h hygrophil 1 Elaphrus uliginosus F., 1775 x x x x?? ss hygrophil 2 Dunkler Uferläufer 0 Elaphrus ullrichii Redt., 1842 (x) (x) (x)! 1936 ex hygrophil 0 R Epaphius rivularis (Gyll., 1810) x es hygrophil R Bach-Flinkläufer Epaphius secalis (Payk., 1790) x x x x x x mh hygrophil Herausgeber: Landesamt für Natur, Umwelt und Verbraucherschutz NRW 9

Harpalus affinis (Schrk., 1781) x x x x x x h xerophil 2 Harpalus anxius (Duft., 1812) x x x x? s xerophil 3 V Harpalus atratus Latr., 1804 x x x x s xerophil; D Harpalus attenuatus Steph., 1828 x x Neo ss xerophil 3 Harpalus autumnalis (Duft., 1812) x x x x?? s xerophil 3 Herbst-Schnelläufer D Harpalus calceatus (Duft., 1812)? x x? es xerophil 1 Sand-Haarschnelläufer 3 Harpalus dimidiatus (Rossi, 1790) x (x)? x? s xerophil 3 Harpalus distinguendus (Duft., 1812) x x x x x x mh xerophil 2 Harpalus flavescens (Pill.Mitt., 1783) x x x?? ss xerophil 1 Rostgelber Schnelläufer 2 Harpalus froelichii Sturm, 1818 x x x x x ss xerophil 1 3 Harpalus griseus (Panz., 1797) x x x x? s xerophil 3 V Harpalus honestus (Duft., 1812) x x x x x s xerophil Harpalus laevipes Zett., 1828 x x x x s mesophil Harpalus latus (L., 1758) x x x x x x h xerophil Harpalus luteicornis (Duft., 1812) x? x? ss mesophil 0 1928 o. 0 Harpalus marginellus Dej., 1829 (x)?? ex mesophil 0 1930 1 Harpalus modestus Dej., 1829 x x x x? ss xerophil 1 Kleiner Schnelläufer 1 Harpalus neglectus Serv., 1821 x (x)? es xerophil 1 Verkannter Schnelläufer 1 Harpalus picipennis (Duft., 1812) x??? es xerophil 1 Steppen-Schnelläufer 2 Harpalus pumilus Sturm, 1818 x (x) ss xerophil 3 Harpalus rubripes (Duft., 1812) x x x x x x mh xerophil Harpalus rufipalpis Sturm, 1818 x x x x? x s xerophil Harpalus rufipes (DeGeer, 1774) x x x x x x sh xerophil 2 Harpalus serripes (Quensel, 1806) x??? x es xerophil 1 2 Harpalus signaticornis (Duft., 1812) x x? x x? es xerophil 1 Herausgeber: Landesamt für Natur, Umwelt und Verbraucherschutz NRW 10

3 Harpalus smaragdinus (Duft., 1812) x x x x?? s xerophil 2 1 Harpalus solitaris Dej., 1829 x x x x (x) x ss xerophil 1 Sand-Schnelläufer Harpalus tardus (Panz., 1797) x x x x x x mh xerophil D Harpalus tenebrosus Dej., 1829 x x es xerophil 1 V Laemostenus terricola (Hbst., 1783) x x x x mh hygrophil V Lebia chlorocephala (Hoffm., 1803) x x x x x x s mesophil 2 Lebia cruxminor (L., 1758) x (x)? x? x s mesophil D Schwarzbindiger Prunkläufer vor 0 Lebia cyanocephala (L., 1758) (x)??? (x) ex xerophil 0 1884 o. 1 Lebia marginata (Fourcr., 1785) (x) x (x) x es mesophil D Rotspitziger Prunkläufer Leistus ferrugineus (L., 1758) x x x x x x h mesophil Leistus fulvibarbis Dej., 1826 x x x x x Neo s hygrophil hygrophil; 3 Leistus piceus Fröl., 1799 x x s 3 Leistus rufomarginatus (Duft., 1812) x x x x x x mh hygrophil 3 Leistus spinibarbis (F., 1775) x x x x x (x) s xerophil 2 Leistus terminatus (Hellw., 1793) x x x x x x mh hygrophil Limodromus assimilis (Payk., 1790) x x x x x x sh hygrophil V Lionychus quadrillum (Duft., 1812) x x x?? x s xerophil V Loricera pilicornis (F., 1775) x x x x x x sh hygrophil 1 Masoreus wetterhallii (Gyll., 1813) x x x ss xerophil 1 Sand-Steppenläufer 3 Microlestes maurus (Sturm, 1827) x x x x x s xerophil Microlestes minutulus (Goeze, 1777) x x x x x? mh xerophil 1 Miscodera arctica (Payk., 1798) x ss xerophil 1 Stielhalsläufer Molops elatus (F., 1801) x? x x x! s mesophil; Molops piceus (Panz., 1793) x x x x x x mh hygrophil Nebria brevicollis (F., 1792) x x x x x x sh hygrophil Herausgeber: Landesamt für Natur, Umwelt und Verbraucherschutz NRW 11

2 Nebria livida (L., 1758) x x x x ss hygrophil 2 Gelbrandiger Dammläufer Nebria salina Fairm.Lab., 1854 x x x x x x mh xerophil D Notiophilus aestuans Motsch., 1864? x x??? ss xerophil Notiophilus aquaticus (L., 1758) x x x x x x mh xerophil Notiophilus biguttatus (F., 1779) x x x x x x sh mesophil 3 Notiophilus germinyi Fauv., 1863 x x x x x x s xerophil 3 Heide-Laubläufer Notiophilus palustris (Duft., 1812) x x x x x x h hygrophil Notiophilus rufipes Curt., 1829 x x x x x x mh xerophil Notiophilus substriatus Wtrh., 1833 x x x x? mh mesophil V V Ocys harpaloides (Serv., 1821) x x x x x x mh hygrophil V Weichholzrinden-Ahlenläufer 1 Ocys quinquestriatus (Gyll., 1810) x (x) x x x ss mesophil 1 Mauer-Ahlenläufer V Odacantha melanura (L., 1767) x x x??? s hygrophil 3 3 Olisthopus rotundatus (Payk., 1790) x x x? x s xerophil 3 Sand-Glattfußläufer V Omophron limbatum (F., 1776) x x x x x mh hygrophil 3 V Oodes helopioides (F., 1792) x x x x x x mh hygrophil V Ophonus ardosiacus Lutsh., 1922 x x x x s xerophil V Ophonus azureus (F., 1775) x x x? ss xerophil 3 3 Ophonus laticollis Mannerheim, 1828 x x x x x s mesophil 3 3 Ophonus melletii Heer, 1837 x x x x x es xerophil D Mellets Haarschnelläufer Ophonus puncticeps (Steph., 1828) x x x x x x mh xerophil 3 Ophonus puncticollis (Payk., 1798)? x x x x ss xerophil D Ophonus rufibarbis (F., 1792) x x x x x x s mesophil 3 Ophonus rupicola Sturm, 1818 x x x x x ss xerophil D Zweifarbiger Haarschnelläufer 0 Ophonus sabulicola (Panz., 1796) (x) (x) (x)? 1879 ex xerophil 0 3 Ophonus schaubergerianus Puel, 1937 x x x? es xerophil D 0 Ophonus stictus Steph., 1828? (x) (x) 1949 ex xerophil k.a. Oxypselaphus obscurus (Hbst., 1784) x x x x x x mh hygrophil Herausgeber: Landesamt für Natur, Umwelt und Verbraucherschutz NRW 12

Panagaeus bipustulatus (F., 1775) x x x x x x mh xerophil Panagaeus cruxmajor (L., 1758) x x x x x x mh hygrophil Paradromius linearis (Ol., 1795) x x x x x x mh xerophil Paranchus albipes (F., 1796) x x x x x x h hygrophil 2 Paratachys bistriatus (Duft., 1812) x x x x x ss hygrophil 2 2 Paratachys micros (Fisch.-W., 1828) x x x x s hygrophil 3 Heller Zwergahlenläufer 3 Parophonus maculicornis (Duft., 1812) x x???? ss xerophil 2 Patrobus atrorufus (Ström., 1768) x x x x x x mh hygrophil Perigona nigriceps (Dej., 1831) x x x x x s hygrophil hygrophil; D Perileptus areolatus (Creutz., 1799) x x (x) (x) es 0 Philorhizus melanocephalus Dej., 1825 x x x x x x mh mesophil 3 Philorhizus notatus Steph., 1827? x x x s xerophil 3 Philorhizus sigma (Rossi, 1790) x x x x x x s hygrophil 3 2 Platynus livens (Gyll., 1810) x x x x s hygrophil 3 Sumpfwald-Enghalsläufer Poecilus cupreus (L., 1758) x x x x x x h hygrophil 0 Poecilus kugelanni (Panz., 1797) (x)? (x)?? 1935 ex xerophil 0 2 Poecilus lepidus (Leske, 1785) x x x x x x s xerophil 2 0 Poecilus punctulatus (Schall., 1783)? (x) (x)? 1949 o. 1963 ex xerophil 0 Poecilus versicolor (Sturm, 1824) x x x x x x sh mesophil Porotachys bisulcatus (Nicol., 1822) x x x x x s mesophil D Pterostichus aethiops (Panz., 1797) x? x x mh mesophil Pterostichus anthracinus (Ill., 1798) x x x x x x mh hygrophil 1 Pterostichus aterrimus (Hbst., 1784) x? x? ss hygrophil 1 Glänzender Grabläufer hygrophil; Pterostichus burmeisteri Heer, 1841 x x (x) x! mh Herausgeber: Landesamt für Natur, Umwelt und Verbraucherschutz NRW 13

Pterostichus cristatus (Duft., 1820)? x x x x x mh hygrophil; Pterostichus diligens (Sturm, 1824) x x x x x x mh hygrophil 2 Pterostichus gracilis (Dej., 1828) x x x x x x s hygrophil 2 Zierlicher Grabläufer 0 Pterostichus longicollis (Duft., 1812) (x)?? 1945 ex xerophil 0 1 Pterostichus macer (Marsh., 1802) (x) x es xerophil 1 Pterostichus madidus (F., 1775) x x x x x x mh mesophil Pterostichus melanarius (Ill., 1798) x x x x x x sh hygrophil D Pterostichus melas (Creutz., 1799)? (x) x es hygrophil R Pterostichus minor (Gyll., 1827) x x x x x x mh hygrophil Pterostichus niger (Schall., 1783) x x x x x x h mesophil Pterostichus nigrita (Payk., 1790) x x x x x x mh hygrophil Pterostichus oblongopunctatus (F., 1787) x x x x x x h mesophil 3 Pterostichus ovoideus (Sturm, 1824) x? x x ss xerophil 3 Pterostichus quadrifoveolatus Letzn., 1852 x x x x (x) x s xerophil 3 Pterostichus rhaeticus Heer, 1837 x x x x x x mh hygrophil Pterostichus strenuus (Panz., 1797) x x x x x x sh hygrophil Pterostichus vernalis (Panz., 1796) x x x x x x mh hygrophil Sericoda quadripunctata vor 0? (x) ex xerophil 0 (DeGeer, 1774) 1884 0 Sphodrus leucophthalmus (L., 1758)? (x)??? (x) 1940 ex mesophil 0 Stenolophus mixtus (Hbst., 1784) x x x x x x mh hygrophil Stenolophus skrimshiranus 2 x x x? ss hygrophil 2 Rötlicher Steph., 1828 Scheibenhals-Schnelläufer Stenolophus teutonus (Schrk., 1781) x x x x x x h hygrophil Stomis pumicatus (Panz., 1796) x x x x x x mh hygrophil Herausgeber: Landesamt für Natur, Umwelt und Verbraucherschutz NRW 14

Syntomus foveatus (Geoffr., 1785) x x x x x x mh xerophil Syntomus truncatellus (L., 1761) x x x x x x mh xerophil Synuchus vivalis (Ill., 1798) x x x x x x mh mesophil Tachyta nana (Gyll., 1810) x x x x x s mesophil, corticol Thalassophilus longicornis hygrophil; 1 x? x x es 2 Langfühleriger Zartläufer (Sturm, 1825) Trechoblemus micros (Hbst., 1784) x x x x x mh hygrophil Trechus obtusus Er., 1837 x x x x x x sh hygrophil Trechus quadristriatus (Schrk., 1781) x x x x x x sh mesophil 2 Trechus rubens (F., 1792) (x) (x) x x x x ss hygrophil 3 Ziegelroter Flinkläufer 1 Trichocellus cognatus (Gyll., 1827) x? (x) ss hygrophil 2 Moor-Pelzdeckenläufer Trichocellus placidus (Gyll., 1827) x x x x (x) x mh hygrophil Trichotichnus laevicollis (Duft., 1812) x x x x s mesophil Trichotichnus nitens (Heer, 1838) x x x x x s hygrophil V Zabrus tenebrioides (Goeze, 1777) x x x x x (x) s mesophil Zusatzlegende Symbol Kürzel (x)? Erläuterung ehemals nachgewiesen im Raum bzw. in der Großlandschaft (Bezugszeitraum 50 Jahre) Vorkommen fraglich (im Raum bzw. in der Großlandschaft unsicher bzw. nicht belegt) Herausgeber: Landesamt für Natur, Umwelt und Verbraucherschutz NRW 15