Schölers leest Platt Schuljahr

Transkript

1 Schölers leest Platt 8.-. Schuljahr Vorlesewettbewerb 13 / 14

2 Schölers leest Platt Vorlesewettbewerb 13/14 Schirmherrschaft Ministerin für Bildung und Wissenschaft des Landes Schleswig-Holstein Prof. Dr. Waltraud Wara Wende Veranstalter des Wettbewerbs und Herausgeber der Textsammlung Schleswig-Holsteinischer Heimatbund Leitung der Redaktion Marianne Ehlers Referentin für Niederdeutsch Die Durchführung des Wettbewerbs wird unterstützt durch den Büchereiverein Schleswig-Holstein e. V. Der Wettbewerb wird gefördert durch den Sparkassen- und Giroverband für Schleswig-Holstein und die Sparkassenstiftung Schleswig-Holstein 1

3 Leve Schölerinnen un leve Schölers, nu geiht dat wedder los! Es wird wieder op Platt gelesen in Schleswig-Holstein. In allen Schulen des Landes startet nun die neue Runde 13/14: PLATT - ik bün dorbi, so heißt das neue Motto des Lesewettbewerbes. Mit einem ganz neuen Gesicht präsentieren sich die aktuellen Lesehefte, frisch und modern zeigen sie uns: Plattdeutsch ist eine moderne Sprache, mit der man alles ausdrücken kann. Auch wenn sie von früher kommt, ist sie doch auf der Höhe der Zeit. Platt macht Spaß und hat gleichzeitig als zweite Sprache unseres Landes einen hohen Stellenwert. In den Schulen unseres Landes gibt es vielerorts lange Traditionen, aber auch viele neue Ansätze, die durch das Land Schleswig-Holstein gefördert werden. Am Besten wäre es, die Sprache richtig zu erlernen, aber etwas über sie zu erfahren und gute Geschichten lesen zu können, ist auch eine tolle Sache. Eine gute Chance dafür bietet der große landesweite Lesewettbewerb Schölers leest Platt. Viele Kräfte müssen mobilisiert werden, damit dieser Wettbewerb laufen kann. In den Schulen, in den Büchereien, bei den finanziellen Förderern und nicht zuletzt beim Schleswig-Holsteinischen Heimatbund, bei dem die Fäden zusammenlaufen. Wir wünschen allen Schülerinnen und Schülern im Lande viel Freude beim Platt-Lesen, viel Erfolg auf allen Ebenen aber Mitmachen ist auch hier die Hauptsache, denn: PLATT - ik bün dorbi! Prof. Dr. Waltraud Wara Wende Ministerin für Bildung und Wissenschaft des Landes Schleswig-Holstein Reinhard Boll Präsident des Sparkassen- und Giroverbandes für Schleswig-Holstein Dr. Bernd Brandes-Druba Geschäftsführer der Sparkassenstiftung Schleswig-Holstein Rolf Teucher Vorsitzender des Büchereivereins Schleswig-Holstein e. V. Dr. Heinz-Jürgen Lorenzen Direktor der Büchereizentrale Schleswig-Holstein Jutta Kürtz Präsidentin des Schleswig-Holsteinischen Heimatbundes Dr. Ute Löding-Schwerdtfeger Landesgeschäftsführerin des Schleswig-Holsteinischen Heimatbundes 2 3

4 3 / 1 Vaders un anner ter nu swiegen. Un nich vergeten, den Disch aftopacken, vun alleen. Heel frie- 7 Ma kunn ik vun achtern hören. Se sluuk hendaal, un beverige 4 Luft keem na willig, kloor. Harr aver noch Tiet. vörn. Ma wull nie nie nie nich in enen Reiner is Ma ehren besten Fründ. Uns Fleger rin. Dor ünnen steiht dien Vader, ne e Keerls för Ma Huusfründ. Seggt Ma. Reiner finn ik goot. De is mal mit mi na so en Fleger- 80 Jung, see de Pilot to mi, muttst mal winken, glieks sünd wi wedder weg! schau gahn, dor geev dat Segelflegers, Dat hett kenen Sinn, anner Lüüd to ver- de worrn mit en annern Fleger hooch- kloren, dat Ma ehr Frünnen nich miene trocken in de Luft un denn uthaakt, un Vaders sünd. Mi maakt dat so nix ut. denn flogen de wiet, wiet över all de Un wenn n versöcht, dor wat an kloor- Bööm un Wischen 2 weg. Ik kunn nich 8 tostellen, dat geiht tomeist scheef. Ik noog 3 sehn. Un dor gaht wi nu rin, wünk Reiner to, un denn weer de Fle- see Reiner opmal. Ik worr nich bang. ger uthaakt, un denn kemen ok al de Dat Flegen för Besökers güng blots swartsten Wulken, un de Schiev vörn bet Klock söss! Un nu weer dat teihn beslöög mit fiene Drüppen. vör. Un wi harrn keen Koorten! Wat en 90 Büst nich bang, wat, Jung!? De Fle- Glück, bruuk ik nich togeven, dat ik nich genfleger keek mi an un freu sik. Nu Pa un Ma sünd utenanner, do weer ik Ma güng wedder rut. Mööt Kinner twee in de Luft gahn wull. kiek hen, Jung, see he, woneem is fief. Pa leevt in en anner Stadt, de is Öllern hebben? Hett jeedeen. Twee Un denn passeer dat: Reiner güng na de denn juun Huus? Un ik müss echt ut- mehr as tweehunnert Kilometer wiet Öllern. Toeerst. Kann ween, de een Kass, de egens al to harr, un see: Hier kieken, vun baven süht dat allens wat weg. Af un to fohr ik dor hen, tomeist starvt. Mööt Öllern tohoopblieven? Ik hebbt wi noch so en Jungen, de much 9 anners ut, un as ik seggen wull: Dor in de Ferien. Aver siet he mit de ne e kenn ut miene Klass fief Kinner, de sünd so geern flegen, mit sien Moder, un nu ünnen, do flöög he op de Siet un lach Fru tohoopleven deit, bün ik nich mehr 2 scheedt. De Öllern, kloor, nich de Kin- sünd wi woll to laat? He grien de Fru un see: Pass mal op, dor ünnen löppt so faken 1 dor. Ik bruuk mehr Tiet för mi. ner. Oma hett seggt, dat süht ut, as of mit de Kass so an. Un de dach, he is de juun Katt, oder wokeen höört de to? Ma hett doröver eerst lacht. Mehr Tiet dat modern is. Dat sik de Ollen trennt. Vader. Vun düssen Jung blangen em, un Un de Fleger leed sik noch mehr op de för di?! Ma grien mi an. Wo oolt büst Bi t Avendbroot güng dat wedder. dat weer jo ik. 0 Siet, un denn güng he deper, un dor ün- du denn? Al över veertig? Ma hett ok nich na mien Schoolarbei- 6 Un, Mann, dor kunn keeneen wat an nen, op n Hoff, dor kunn ik unsen Mi- Ik worr root. Eerst. Un denn böös. As den fraagt. Ik beet in mien Wustbroot. doon, so gau güng dat, BAMS harr Rei- kesch sehn! ik de Döör tosmieten dee, keem Ma Övrigens, Ma, see ik, ik bün to oolt ner twee Koorten in de Hand, un ZACK- Un denn müssen wi uns ielen, dat Un- achterna, dat duer keen twee Minu- för düsse Wust. Dinowust is för Kin- DI seten Ma un ik in de Segelfleeg un wedder güng los. Un as de eersten Blit- ten. Op jeden Fall, Ma rin. Ik ran an den ner. Okay, Söhn, see Ma. Aver du WUPPS! worrn wi hoochtrocken. Of- zen dörch den Heven zucken, do lannen 1 Schrievdisch, Ogen rut in den Appel- büst noch Kind. Bruukst de Wust nich 70 schoonst dat Wedder opmal ümsloog wi, un buten weer dat swart un rusig, boom. Deit mi leed, see Ma. Ik see 3 mehr eten. un de Flegerkeerl see: Ji hebbt bannig un Reiner stünn op de Lannbahn un nix. Se schull sik ruhig sorgen un sik DU bruukst de Wust nich mehr köpen, Glück! Dubbelt. Dat is al Fieravend, un grien över dat hele Gesicht. Blots Ma slecht vörkamen. Maak mi doch nix. Ik see ik. Mann, glieks güng dat al wedder nu gifft dat ok noch en Gewidder! Denn keek en beten gröön. keek wieder na buten. los. Aver ik wull noch feernsehn. Be- maakt dat glieks noch mehr Spaaß! Birgit Lemmermann 1 oft 2 Weiden 4 zitterige 3 genug Katze 4

5 3 / 2 ger dor, de een af un an mal an n Heven Weet ik nich. Nüms. to sehn kriggt. Denn sünd dat mien. Ik bün dor as eerst Flegen? op kamen. Nee doch, düsse lütten Dinger dor, düs- 90 Un dat langt? se blinkern. Kloor dat. Wenn du enen Diamanten Immen? finnen deist, un de höört nüms to, denn Nee doch. Düsse lütten güllen Dinger is dat dien. Wenn du as eerst wat rutfin- De veerte Planet (frei nach Antoine de Saint-Exupéry Der kleine Prinz Kap. XIII) dor, de all de Fuuljacks drömen maakt. Man ik bün en eernsthaftigen Minschen, wat mi angeiht! Ik heff keen Tiet to n 9 nen deist, denn lettst di dor n Patent op geven. Dat höört di denn to. Un wat mi angeiht, mi höört de Steerns to, dorüm Drömen. dat dor noch keen annern an dacht hett: Ah! Steerns? De höört em to. Mag angahn. Steerns. Dat is ok wohr, see de lütte Prinz. Un Un wat fangst du an mit fiefhunnert 0 wat fangst du dor nu mit an? De veerte Planet hett enen Koopmann 2 fraag de lütte Prinz dat anner Mal, un Milljonen Steerns? Ik pass op ehr op. Ik tell ehr af, een un tohöört. Düsse Mann harr so enen Barg he harr sienleev 2 noch nie nich en Fraag Fiefhunnert Milljonen sösshunnerttwee- anner Mal, see de Koopmann. Dat in de Maak, he keek nich mal na baven, wedder torüchtrocken, harr he ehr eerst- 6 untwintigdusend sövenhunnerteenund- is en sturen Bahntje 7. Man ik bün en as de lütte Prinz bi em rinkeek. mal stellt. örtig. Ik bün eernsthaftig, wat mi angeiht, eernsthaftigen Minschen. Goden Dag, see de lütte Prinz to em, De Koopmann keek na baven. ik bün püttjerig 4. Man de lütte Prinz weer dat noch nich jüm Zigarett is ut. Ik leev nu al siet veerunföfftig Johr op Un wat fangst du an mit düsse Steerns? tofreden. Dree un twee maakt fief. Fief un sö- düssen Planeten hier, un in düsse Tiet Wat ik dormit anfang? Ja. Wat mi angeiht, stell di vör: mi höört en ven maakt twölf. Twölf un dree föff- hebbt se mi blots dreemal belämmert. 70 Gor nix. De höört mi to. Halsdook to, dat kann ik mi denn üm teihn. Goden Dag. Föffteihn un söven Dat eerste Mal liggt al tweeuntwintig De Steerns höört di to? den Hals wickeln un mitnehmen. Wat tweeuntwintig. Tweeuntwintig un söss Johr torüch. Dat hett en Maikäver daan. Ja. 1 mi angeiht: mi höört en Bloom to. De achtuntwintig. Keen Tiet, ehr wedder 3 De is vun wat weet ik daalfullen. De hett Man ik heff mal enen König beleevt. kriggt all de Daag Water. Mi höört dree antoböten 1. Sössuntwintig un fief een- en gresigen 3 Larm maakt. Un ik heff veer De Königs höört gor nix to. De regeert Vulkanen to. De warrt vun mi eenmal de undörtig. Mann-oh-Mann! Dat maakt nu Fehlers maakt bi t Tohoopreken. Dat an- 7 eenfach blots. Dat is heel wat anners. Week feegt. Dat is goot för mien Vulka- fiefhunnertuneen Milljonen sösshunnert- ner Mal ölven Johr torüch. Do kreeg ik Un wat suert dor för di bi rut, wenn di nen un ok goot för mien Bloom, dat se 1 tweeuntwintigdusend sövenhunnerteen- düchtig dat Rieten. Wat mi fehlen deit, de Steerns tohören doot? 11 mi tohören doot. Man du büst för dien undörtig. dat is en beten in de Gangen kamen. Ik Dor suert för mi bi rut: Ik bün riek. Steerns to nix wat goot. Fiefhunnert Milljonen vun wat? heff keen Tiet för t Rümvagabunderen. Ik Un wat suert dor nu för di bi rut, dat du De Koopmann maak dat Muul op, man Hä? Büst du noch ümmer dor? Fiefhun- bün en eernsthaftigen Minschen, wat mi 80 riek büst? he wüss nich, wat he dor to seggen nertuneen Milljonen vun weet ik nich angeiht. Dat drütte Mal dat is nu! Wat Anner Steerns köpen, wenn jichtens- schull, un de lütte Prinz neih ut 8. mehr Ik heff so enen Barg Arbeit! Ik heff ik seggt? Kloor: fiefhunnertuneen een jüm wies warrt. 1 De groten Lüüd sünd doch heel un deel bün en eernsthaftigen Minschen, wat mi Milljonen Wo kann dat angahn, dat een Steerns snaaksch 9, hett he sik eenfach bi sik sül- angeiht, ik geev mi nich mit Kinnerkraam Milljonen vun wat? besitten deit? ven seggt, as he wedder op Tour weer. af! Twee un fief is söven! De Koopmann mark, dat gifft hier kenen 8 Keen höört de to?, geev de Koopmann Arnd Immo Richter Fiefhunnertuneen Milljonen vun wat?, Freden: Milljonen vun düsse lütten Din- gnurren 6 torüch. 1 anzuzünden 2 Zeit seines Lebens 4 pedantisch, umständlich 7 Anstellung, Posten 3 gräßlichen was kommt heraus 8 riss aus 6 6 knurrend 9 sonderbar 7

6 3 / 3 Andreas sien Moder is krank. Ik kann em dorför denn mal wat to. Sien Moder dat doot. Aver he seggt nix. He geiht nu 70 stött he ehr op mal mit enen Slag rut un nich to Arbeit gahn, seggt se. Aver 2 warrt dat allens nich wies. blots af un to noch mal to School. Un schriggt ehr achterna, wat he man kann: wenn t Avend warrt, geiht se na n De weet vun nix wat af. Wenn dat Wed- dor kriggt sien Moder enen Breef vun Du Suupbütt, schriggt he, du ver- Kroog. Kümmt deep in de Nacht eerst der goot is, strömert Andreas dörch de den Lehrer, dat sowat nich angahn kann. dreihte Suupbütt! wedder na Huus. Maakt veel Larm. Straten. Kickt sik de Ladens vun buten Andreas weet nix vun düssen Breef. He As he sik ümdreiht na den Schoolhoff Snackt nich blots bi sik sülven, nee, se an. Kann sik nix köpen. He hett keen is en Vörmiddag jüst mal wedder in de 7 hen, dor staht se dor noch all: De Kinner. schimpt ganz luut op Andreas sienen Geld. Wenn t regent, denn maakt he School. Se hebbt Paus. De Lehrers. De Huusmeester. Se seggt Vader, de al lang nich mehr bi Huus is. de Wahnung kloor. He mag dat geern Dor seggt een vun de Deerns: Du, An- nix. All hebbt se höört, wat he seggt De Lüüd rundüm warrt waken un roopt en beten ornlich hebben. Dat is för em dreas, dien Moder is dor. Wohrhaftig, hett to sien Moder. All hebbt se sehn, dörch t Treppenhuus: Büst al besapen, denn so as fröher, as sien Tant to Besöök de Moder steiht vör den Schoolhoff un wat he daan hett mit sien Moder. Andre- du ole Suupbütt 1? keem oder sien Opa. De Opa is nu doot. snackt mit den Huusmeester. Ehr Ge- 80 as schaamt sik för sik sülven un för sien Andreas warrt jede Nacht waken vun 3 Un de Tant kümmt al lang nich mehr. Sien sicht is ganz root, de Ogen sünd glus- Moder. Se harr in so n Tostand ok doch den doren Larm. Un denn weent he in Moder freut sik, wenn he allens in de terig 2. Dat is nich mien Moder, röppt nich kamen schullt. Un he harr ehr nich sien Küssen, dat so en Fru sien Mo- Reeg höllt. Se seggt af un to mal: Büst Andreas gau. Nee, dat is se wiss nich! so anbölken 3 schullt. 1 der is. doch en feinen Jung. Weetst du, ik kann Aver dat is se man doch. Andreas süht, Se hebbt sien Moder naher in en Heim Wenn he den annern Morgen opsteiht, dat nich mehr. Ik heff so n Koppweh. wat los is. Se hett wedder drunken. De 8 bröcht. Dor schall se vun t Drinken afhol- slöppt sien Moder noch. Andreas maakt Af un to vertellt se em Geschichten. Huusmeester kümmt nu ok al hen na pen warrn. Andreas keem bi Naverslüüd Kaffee un geiht denn los. He schall je to Schöne Geschichten sünd dat, meent Andreas. He seggt: Bring dien Moder ünner. Jede Week besöökt se Andre- School. Aver dor passt keeneen op, wat Andreas. Un he vertellt naher de annern 6 blots hier weg. Gau to Huus mit ehr! as sien Moder mit em tosamen. Söss he dat nu deit oder nich. Jungs düsse Geschichten wieder un De Kinner kiekt to. De Lehrers kiekt ok Weken schall se blieven. Sien Moder kümmt eerst den Namiddag seggt denn noch: Mien Moder is en klo- to. Se seggt nix. Se doot ok nix. Andreas 90 Ik glööv, se blifft länger. üm hooch. So löppt Andreas flietig to ke Fru! Denn grient de annern mehrst- geiht hen na sien Moder. Melf Binge Markt un hölpt de Lüüd dor. De steekt tiets. Un Andreas weet woll, worüm se Treckt ehr mit sik na de Poort. Denn 1 Säufer/in 2 verschwommen 3 anschreien 8 9

7 3 / 4 En Drüppen Bloot wiel dat so en groot Natschoon weer, bün ik herkamen domols. Foorts na den Krieg. 17 Johren oolt. Mit veel Grappen 2 90 schuut 4. Laat dat na!, hebbt se seggt. Se is swart. Un denn gellst du ok nix mehr. Dat holp ja nix, dat keeneen ehr in den Kopp. Töllers waschen, Dollars dat ansehn kunn. Een Drüppen swart verdenen un Millionär warrn. So harr ik Bloot weer noog. So weren de Gesetten mi dat vörstellt. Tant Anneliese un Un- domols. Se dörv nich in den Bus mit de kel Hans-Jürgen trocken mi de Tähn Witten föhren, un ik heff dat natürlich heel fix. Arbeiden musst du hier, seen 9 ok nich daan. Se dörv in vele Kröög nich se. Mehr as annerswo. Un wenn du rin un nich op de Bänk för de Witten sit- dat deist, denn kann villicht mal wat ut ten. Jümmers hett se sik en beten lütt di warrn. Recht harrn se. Arbeit weer maakt. Un ik heff jümmers versöcht, ehr mien Leven, as Bumeister bün ik jüm- en lieken Rüüch antosnacken. He steiht dor un freert nich. Hooch raagt harr se. Ik höör ehr blangen mi. Ehr hel- mers goot över de Runnen kamen. 0 Man witt harr se ween müss ahn een he op. Stolt reckt he den Kopp na den le Stimm. Se bölkt röver na den Mann Ieskoolt is dat in Washington. Man meist Drüppen swart Bloot. Mien Emmy harr Heven to. De blaue Heven över Washing- dor baven. Man he kann ehr nich hören. 6 is dat so, as leet de Präsident de Tem- keen Chance. Liekers se veel plietscher ton. De swarten Hoor kort, de rahmt dat Ok mien Naver nich, de vör mi steiht, un peratur wat na baven kladdern. De Sünn weer as ik. Wat kunn se goot mit Kinner brune Gesicht in. Barack Obama, de Prä- mien Fründ Tommy nich, de achter mi strahlt nich blots vun n Heven. Se lücht ümgahn! Schoolmeistersch mit Lief un sident vun Amerika. Barack Obama, de steiht. So dicht sünd wi inkielt twüschen ok in de Harten vun de Minschen. Wi Seel. För all de Kinner, witt, geel, bruun, Hapen vun de hele Welt. So dücht mi. all de Minschen. De Tiet is dor, röppt weet, wat uns Patchwork-Arv en groten swart, root. Wat hett uns Sarah dorvun Meist schaam ik mi in den olen grönen Barack Obama, den betern Deel vun 70 Vördeel is, keen Nadeel. He sung dat profiteert! Se harr de hele Welt to Fründ. Parka, Hannen deep in de Taschen, den uns Geschicht uttowählen he töövt en meist mit sien klore Stimm. Bunt, dat weren ehr Mackers, un dat bunten warmen Schal üm Kinn un Hals 3 lütten Stoot, dat Verspreken, wat Gott Wi sünd präägt vun elkeen 3 Spraak kreeg en heel nie e Bedüden. tüdelt. Den hett Emmy för mi stricht. uns geven hett: wat elkeen gliek is, el- un Kultur, ut elkeen Eck vun de Welt. 1 Vun Frieheit un Övertügen snack nu Ba- Jümmers, wenn de wullen Slang mit keen frie un en Chance verdeent, allens Stimmt, denk ik. Sogor ut dat plattdüüt- rack Obama. Dat weer de Grundlaag vun mien Hals Versteken spelen deit, föhl ik an Glück aftokriegen. 7 sche Land sünd de Lüüd herkamen, so de amerikaansche Natschoon, un wegen wat vun ehr, vun Emmy. Vun ehr Warms, Twee Johren is Emmy nich mehr bi mi. as ik, un ut dat wiede Afrika, so as he dat kunn en Mann, den sien Vader vör 1 vun ehr Leevde, vun ehr Sorg üm mi. Mi Wo lang hett se op so en Satz töövt? As un Emmy. Ehr Huut harr so en moje Kop- weniger as Johren in en Kroog nich freert. Anners as em dor baven. se vun mi güng ik heel ehr Hand, as se perfarv. Swart weer se nich. Se harr wat 11 mal bedeent worrn weer, nu hier stahn. Sien Michelle steiht blangen em. Malia endlich loskeem vun ehren Jammer, dor Spaanschs, Sünnfarvts, heel Lebennigs. Emmy strakelt mi liesen över de Hoor, un Sasha ok. Sien söten Döchter. Un weer dat letzt, wat se see: Ik haap, uns 80 Hett dat överhaupt een Sekunn duert, glücklich is se nu, se strahlt, se smuus- denn höllt he sien Reed. Vun dat groot Dochter hett dat in uns moj Land nich bet ik mi in ehr verleeft harr? Dat dreep tert, gluckst mit ehr helle Stimm as en Malör mit de Weertschop 1 snackt he, mehr so leeg as ik. Dat full ehr swoor, mi as en Blitz. Se see jümmer, bi ehr harr Küken, ik spöör ehren Aten in mien Nack. vun den Jieper, de dorto föhrt hett, un jüst so as dat Aten. Pass op ehr op!, dat länger duert. Weer wussen in all de 1 Heel zoort un warm. Ik dreih mi üm wat veel Knööv nödig is, dor wedder rut- swiester se noch. Mi steiht dat vör Ohr Tiet, de wi tohoop weren. Tommy luert mi an, wunnerwarkt en be- tokamen. Uns Scholen sünd nich goot un Oog, as weer dat güstern. 8 Söss Weken heff ik Dag för Dag üm ehr ten över mien fuchtige Ogen, grient denn noog!, seggt mien Präsident. Wenn De Luutspreker vibreert. Meist jüst so as warvt. Un denn harr ik ehr so wiet. Denn un kloppt mi sachten op de Schuller. 2 Emmy dat noch höört harr! Juchheit de Stimm vun den Mann dor vörn. Un hebbt wi heiraadt. Vele hebbt mi wohr- Heiko Gauert 1 Wirtschaft 2 Unsinn 3 jeder 4 gewarnt 11

8 3 / Nüms will mi ansteken, un Wiehnachtenavend seten Un Robert dreiht sik üm un will jüst wie- se all mit Snuuvdöker un rode Nesen derlopen, dor höört he achter sik dat hebben üm den Dannenboom rüm. Klock acht Pruuschen vun de Deern. Wi warrt en legen se all in de Puuch 6. Stille Nacht! wunnerschöne Tiet tosamen hebben. Blots dat Pruuschen vun de Kinner weer 70 Gesche un ik. af un an to hören. In n Januar aver is Robert mit Jogging Un wat seggt Gesche? anfungen. Un siet Februar geiht he jede Ach, harr ik mi man en beten mehr Week na de Sauna. Oh, dat is gresig! antrocken! Harr ik doch lever en dicke Hett denn nüms n Hart för mi? 7 Büx un warme Strümp nahmen. Schiet Nu is März. Düchtig koolt buten, aver ok ik bün nu sülven Schuld. Nu ligg ik Siet twee Weken keen Arbeit mehr. Nix na n Sport, frittst Müsli un hest dat all mien olen Frünnen leevt gesund. Ik hier mit den dösigen Snööv in t Bett, un to doon. Blots rümhangen. Un wat dat Smöken 3 opgeven. Un ik? Wat warrt ut weet mi kenen Raat mehr. keeneen besöcht mi. All sünd se bang Leegste 1 is: Keen Dack över n Kopp! mi? Wiehnachten, oh, Wiehnachten, dat Kiek, dor kümmt Robert in sien Trai- för t Ansteken. Nee, nee. Dat maakt keen Spaaß, bi weer schöön! Bi Robert in Hamborg- ningskledaasch. Tokamen Johr will he 80 Snööv, nu gah doch, ik schick di weg, Wind un Wedder op de Straat. Blanknees. bi den Hanse-Marathon mitlopen. hen na mien Mathelehrerin oder, Du kennst mi. Doch, dor bün ik mi teem- Ik harr em in t Büro opluert, in de Kli- Un dor is Gesche, Robert sien Broder- noch beter, na mien Düütschlehrer. De lich seker. Mi kennt jeedeen. Ik bün de 2 maanlaag. Robert hett ümmer Stress. dochter. Se stiggt jüst ut n Bus ut, warrt sik freuen över di, ganz seker. De lütte Snööv 2! Du, so een haut de lüttste Snööv üm. kümmt wull vun de Arbeit. Na, Onkel mööt sik nämlich mal verhalen vun uns Wees mal ehrlich: Harrn wi dat nich kom- Un Robert kann ja so fein vun Harten Robert, woveel Kilometers hest du denn 8 Schölers, ik segg di dat! Bet to de Feri- modig letzt Johr, wat? Wi beiden tosa- pruuschen 4! Ok bi n Dokter in n Tööv- schafft?, röppt Gesche vun de anner en hen duert dat noch to lang. Snööv, men, bi di in t Bett? Mit mien Frünnen, ruum: Dor seet n Mann mit n Gipsarm, Stratensiet röver. Se mutt ganz schöön wenn mien Broder kümmt, denn schick de Bronchitis un de Huusstoff-Allergie? un de güng mit Gipsarm un Snööv wed- grölen, de Wind weiht stief vundaag. ik di mit. Un he bringt di denn rin in de Nee, nu jammer nich! Seker, du kunnst der na Huus! Teihn Kilometer! - Wat seggst du nu? School, an n Besten direkt dorhen, wo nich na Tant Else ehren Geboortsdag. Robert, de harr sik düchtig een opsackt. Aver Gesche, büst du nich to dünn antro- 90 de Lehrerinnen un Lehrers ehr Pausen- 1 Denn geihst dor even dütmal hen. Aver Un to mien Glück is he nich konsequent cken? Minirock bi den kolen Wind? Un broot eet. Du wullst doch al ümmer mal du hest veerteihn Daag nich na Arbeit mit de Medizin. Mal nimmt he de Pillen, nix op n Kopp! Ach, ik bün ja glieks wedder to School gahn. Ik wünsch di bruukt. Heff ik Recht? Na, also. 3 un mal lett he dat na. to Huus! Tschüüs, Onkel Robert! veel Spaaß, de freut sik dor op di! Un nu? Nu geihst du tweemal de Week Natürlich hett he sien ganze Familie 6 Tschüüs, Gesche! Bernhard Koch 1 Schlimmste 2 Schnupfen 3 Rauchen 4 prusten, niesen Taschentüchern 6 Bett 12 13

9 3 / 6 Geld verdeen un glieks kieken, woans 8 Anna harr wiss wat gegenan seggt. dat togüng in dat Geschäft. Een kann Un nu dat! Dat he em dat andoon kunn! Meist en Krimi gor nich fröh noog anfangen, verkloor he den Jung. Anna weer füünsch. Wat schall dat, He kann dat nich begriepen. Wat hett he verkehrt maakt? Nu kann he ja woll inpacken. Mit so een as sien Söhn kann he du nimmst em de Kinnertiet. Laat em 90 doch op sien Rebeet 4 nix mehr beschi- tohuus! cken. De schall em mal to Huus kamen, He höör nich op Anna, leet ehr snacken. de dor verdüvelte Bengel! Den will he De reegt sik ok wedder af, meen he to wat vertellen. den Jung un nehm em wiederhen mit. Harrn se nich all de Johren goot leevt as De Jung harr Talent, dat wüss sien Vader 9 Deev un Inbrekers? Harr he sienen Söhn bald. Süh, dat weer doch richtig ween, nich allens bibröcht, so dat he nu meist Regen pladdert op de Straat. De Krimi- 2 len in sien Profeschoon 1. He stünn ok dat Öven un Traineren all de Jahren! beter klauen kunn as he sülven? Un denn nal stiggt in sien Auto un föhrt wedder nachts op un versorg em. Anna seeg dat nich in. Laat em doch hölpt de dor Dööskopp de Polizei bi t In- weg. He kickt achterna, bet de Verkehr Anna harr dorto keen Lust. Se meen, dat eerstmal de School örnlich maken! fangen vun en utknepen Verbreker! dat Auto versluukt hett. lang ehr, dat se dat Kind an de Hacken En Morgen kemen beide mööd un to- 0 Na ja, fix weer he ja ween, veel fixer as He kann dat nich faten, will dat nich glö- harr, wenn he nich dor weer. 6 freden torüch. De Nacht weer goot lo- de Jungs vun de Kripo, hett de Kriminal ven. Wo is denn dat blots mööglich, wo He freu sik över den lütten Buttjer, de pen. Man wat weer los? In de Köök weer em vertellt. Un verraadt hett he woll nix, kann t angahn? Sien egen Söhn schall em al glieks so liek seeg un foorts 2, as dat still un düster, keen Fröhstück stünn anners weer de Kriminal sachts nich so sowat maakt hebben? Dorbi hett he he lopen kunn, achter em ran weer. Un op n Disch, dorför leeg dor en Breef. nett to em ween. Man dat sien Jung nu doch ümmer is doch ümmer för em he geev sik af mit sienen Söhn, speel mit Anna harr schreven. Ik gah nu weg. de Sieden wesseln schull de Kriminal dor ween Nee, un noch mal nee!, em, kunn stünnenlang mit em op den 70 Un hier harr se ja doch nix to mellen. hett sowat andüüdt dat kümmt em hart snackt he luut vör sik hen. Sowat deit 3 Footbodden sitten. Schullen de beiden doch sehn, wo se af- an. de Jung mi nich an, dor legg ik mien Anna trock de Nees kruus. Du bringst bleven! Anna harr sik wiss freut. Nu warrt doch Hand för in t Füer! Dat mutt en Verwes- em Undöög 3 bi!, see se. De Jung tucks mit de Schullern, wat noch wat ut mien Kind! seln ween. De Jung maak sik goot, weer fix un slau, schull he seggen? Sien Vader faat em 1 De Döör geiht op, un de Jung kümmt 1 He kümmt in t Gruveln, denkt sik wiet kunn bald rennen as sien Vader. Ja, 7 an n Arm. Kumm, wi beiden sünd doch rinstört. Moin, Vader, weer de Kriminal torüch hen to den kolen Fröhjahrsdag so n Vader is doch de beste Trainer, stark. al hier? Du, ik schall bi de Kripo anfan- vör meist twintig Jahr, as de Jung op de smuuster de, as sien Söhn em överhaal. Un stark weren se, worrn en gode gen de wöllt mi hebben! Wat meenst, Welt keem. Wat weer he sik stolt, wat Un he leet nich na mit Lopen, Ballspelen Spann, de beiden. Dat leep allens goot schall ik nich för di ok en gode Woort in- harr he sik freut to den krallen Jung. un annern Sport. un as de Jung mit de School fardig weer, 11 leggen? Anna harr lever en Deern hatt. Anna reeg sik op. Schall he na Olympia, 80 steeg he glieks bi sienen Vader in t Ge- Anna worr lachen. Du un en Kriminal? He kümmer sik veel üm den Lütten, föhr oder wat? schäft mit in. Wat schull he ok sünst? Un De Regen höllt nich op. In de Hüüs gaht em in n Kinnerwagen spazeren un dröög As de Jung na School keem, nehm he he harr begrepen, woans dat op ankeem. de Lichten an. Vader un Söhn kiekt sik em rüm, wenn he Buukweh harr. Dat em dat eerste Mal mit op Tour. He schull Sien Vader weer em en goden Lehrmeis- an. Na, wat is? Tiet för de Geschäften? maak em nix, he kunn sik de Tiet inde- doch bilütten sehn, womit sien Vader dat ter ween. Marianne Ehlers 1 Beruf 4 Gebiet 2 sofort 14 3 Unsinn, dummes Zeug 1

10 3 / 7 1 Achmed Achmed is de eerst, de waken warrt. Kort vör veer is dat, en frischen Morgen, blauen Himmel, still. He schickt sien Ogen op de Reis dörch de Wiede nix as Sand, bet an den Horizont. Sand mal to lütte Dünen opweiht un in Wellen henkrüselt, mal glatt. Mit so en wieden Horizont föhlt he sik frie, ok wenn he weet, dat he dat nich is. Keeneen 1 is frie. Avers dat Geföhl gifft een noog Knööv vör düssen Dag. Twintig Kilometer hebbt se vör sik vundaag 2, to Foot, un de mehrsten mööt ehr bet Klock ölven achter sik hebben, later kann een sik vör Hitten nich rippen un nich rögen. Na Siba wüllt se, to dat Oasenfest, all Johr warrt dat fiert. Mit all de Basoren, Boden un Scheetstänn, de Schaap, de för dat Middageten in't Füer vör sik hensmurgelt, dat Singen un dat Lachen un dat Danzen eenmal in't Johr in so en Fest mitswimmen, dat gefallt 2 3 em. Un denn wedder dorhen, wo dat still is un de Horizont wiet. Wo Tiet is to n Lufthalen. Achmed kummt mit wenig ut un kann dat lang mit sik sülven utholen. Un denn haapt he, dat he in Siba Besir dröppt. Besir is de Beduin, de den ganzen Dag mit sien Bessen de Wannerdünen plattfeegt. Mit enen Bessen gegen de Wööst, dat is en Philosophie, de Achmed gefallt. Un denn kaamt sien Ogen torüch vun den Horizont de Wecker pingelt. En Wecker is wichtig in de Wööst, tominnst wenn een dor frömd is. De haalt di torüch, wenn du di jüst oplösen wullt in de Wiede. Un mit dat Pingeln puult sik Surya ut ehren Slaapsack un laadt foorts ehr lütt Kristallpyramid mit Energie op. Egentlich heet Surya Regina, dat hett Achmed intwüschen spitzkregen. Eerst siet dat se op den Esoteriktripp is, nöömt 3 se sik Surya Allens, wat to veel is, hett Allah ut de Wööst wegnahmen, dormit de Minschen sik op dat besinnt, wat se würklich bruukt. Jüst dat will Surya rutfinnen, dorüm is se hier. Un natürlich spekuleert se, dat se verlücht 4 warrt. Nee, wat strengt de Fru sik blots an!, denkt Achmed. Ok Otto is waken worrn vun den Wecker, flüggt as en Arft ut de Pistool ut sienen Slaapsack un maakt fix en beten Gymnastik. En beten mehr Tiet för't Opstahn bruukt Inge, se is lütt un dick un meisttiets jaulig. Ehr Mann is Dokter un hett en Barg Geld. Und denn is dor noch Selim, Achmeds beste Fründ, de düsse lütte Trupp seker dörch de Wööst föhrt. Een Stünn later breekt se op dörch düt Land ut Wind un Sand, Achmed un Selim vörut, Surya toletzt. Se höllt sik vun de annern torüch, wiel de ehren esoterischen Raat nich annehmen wöllt. Un dorbi weet se dat nipp un nau Inge worr dat veel beter gahn, wenn se morgens mediteren worr un blots noch positiv denken dee. Otto vertellt Inge, wo he al överall ween is Nepal, Kanada, Norwegen, Mongolei. Sienen Rucksack driggt he in de linke Hand, dormit ok sien Rüch düchtig bruun warrt. Un twüschendörch, solang dat noch nich so hitt is, joggt he welke Runnen um de lütte Karawaan rum. In de Kalahari bün ik ok al ween, un de Wööst Gobi kenn ik ok!, jappt he, as he wedder bi Inge ankummt. Schöön dösig, denkt Achmed över Otto. Un Inge vertellt Otto, wat se allens vörhett, wenn se wedder tohuus is, niege Gordinen neihen, ehre Cousinen inladen un mal wedder en beten basteln. Un denn kickt se op ehr Klock un vertellt, dat ehre Cousinen nu wull noch slaapt un naher to n Wekenmarkt gaht. Un in twee Weken, denn kann se dat ok wedder. Will höpen, mien Mann kriggt jeden Dag wat Örnlichs to Middag, jankt se. Wenn ik nich dor bün, vergitt he glattweg dat Eten. Achmed dünkt, ehr Stimm höört sik an, as wenn een kort vör't Versupen is un vörher noch ganz gau 6 en Barg loswarrn mutt. He kickt Selim an, un beid seggt se nix. Se schüttkoppt 7 blots. Dat mutt Achmed sik nu al den veerten Dag anhören. He finnt, dat langt. De warrt sik noch nett umkieken, höögt 8 he sik un schüddelt sik, dat sien ganze Packelaasch in den Sand flüggt. Un denn leggt he sik daal op de Knee, eerst op de Vörbeen, denn op de Achterbeen. Jüst blangenbi 9 liggt de Knakens vun enen Reiher un vun enen Pelikan. Selim glückt dat nich, em wedder in de Gang to kriegen, un se sünd noch nich mal half hen. Achmed plinkert Selim to. Mien Neeslöcker klapp ik dicht, wenn en Sandstorm kümmt", grient he, "Kamelen köönt dat. Du nich. Heinke Hanning 1 niemand 3 nennt 4 erleuchtet jammert, klagt 2 heute 6 schnell 16 7 schütteln mit dem Kopf 8 freut, amüsiert 17 9 nebenan, daneben Knochen

11 3 / 8 F li ckwark 1 Ik bün en Disch. Siet vele Johren stah ik nu al bi Familie Strohbütt. Ik bün en Eetdisch, un jüst dor bün ik heel stolt op. Denn weetst du, en Eetdisch, dat is bi uns Dischen dat Best, wat du ween kannst, den möögt se all geern. De warrt männichmal fein opdeckt. Denn kriegt se ehr best Geschirr ut t Schapp, Talliglichten un Munddöker. Un denn fohrt se allens op, wat se vörher in de Köök bruddelt hebbt. So en Eetdisch bün ik. Hüüt hett Axel sien Achtteihnsten. An t Wekenenn will he mit sien Frünnen an n Strand fiern. Se wüllt grillen un düchtig wat vertehren. Veel to jung, segg ik di! Hüüt kümmt Axel sien Familie. All hebbt se toseggt. Ik bün al torechtmaakt. Se 2 hebbt mi langmaakt. Ik föhl mi denn ümmer so n beten leddig in n Magen. Man bavenop heff ik enen Barg to böhren. Tellers staht glieks överenanner. Nich blots een Glas op elkeen Platz, jedeen kriggt dree Stück henstellt. Messen liggt dor, Gavels, Lepels, Döker, vulle Buddels, Talliglichten. Dat hett all Gabi maakt, de Fru vun Axel sienen Vader. Nu kümmt Axel rin. Dat süht je al heel moi 1 ut. He strakelt mi vörsichtig över dat witte Kleed, wat se mi övertrocken hebbt. Nu köönt se kamen. Axel treckt sik een vun de Stöhl mit de hogen Lehns vör un lett sik swoor rinplumpsen. Ik freu mi, wenn se all wedder weg sünd. 3 Vader hett dat höört. Du schullst froh ween, wat dat bi uns noch en Familie gifft, wat wi noch tohoopkamen doot, wenn mal wat to fiern is. Ik kenn so vele Lüüd, dor stimmt heel un deel nix mehr. Axel kickt em an. Un överlegg mal, se bringt di all wat mit. Och, Vader, dat geiht doch nich blots ümmer üm t Geld! Wat stöört di denn? Dat weetst du doch. All dat dösige 2 Snacken, dat intresseert mi en Schiet. Kamen doot se doch blots vunwegen dat Eten un villicht ok noch, wieldat se de, de nich dor sünd, denn ümmer goot den Rüüch oprieten 3 köönt. Dat pingelt an de Döör. Ik höör Gabi opmaken. Ehr Öllern staht buten. Oh, wat hebbt jüm dat schöön maakt. En wunnerschönen Disch! Axel blifft sitten. He bölkt 4 na de Köök. Gabi, bringst mi gau mal wat to drinken? Ik heff Döst. Vader antert: Kannst dat nich sülven, du Fuuljack? Dat pingelt wedder. Susi is dor. Dat is Gabi ehr öllste Dochter. Mit ehr schrille Stimm begrött se ehr Moder. Axel krallt de Fingern to twee Füüst. Moin! seggt he, büst je ok al dor. De Füüst gaht op un to. Dat pultert op de Trepp. Lütt Hannes kümmt rin, Axel sien Halfbroder. Nu nehm em doch mal op n Arm!, kommandeert Gabi. Axel geiht dat Gehampel op sienen Schoot bannig op de Nerven. Dat pingelt. Ik gah al, röppt Axel un is al buten. Hannes warrt in de Eck afstellt un fangt an to blarren 6. Buten steiht Oma. Axel fallt ehr üm den Hals. Ik spitz mien Ohren. Wat ik mi freu, dat du dor büst. Ik mi ok, mien Jung. Un ik graleer di ok vun Harten. Du büst de Eerste, seggt Axel. Un Moder? Se hett sik wedder nich meldt. Aver villicht hett se ja wedder so veel üm de Hannen. Letzt Johr hett se ok en poor Weken na mienen Geboortsdag noch schreven. Ik will je gor keen Geschenk. Ik will doch blots, wat ik mark: Dat gifft ehr un dat gifft mi. Axel rifft sik dat Oog. Oma schüddkoppt. Denn gaht se na binnen, de Fier geiht los. Un ik middenmang. Heiko Gauert 1 schön, angenehm 2 dumme 6 heulen 3 hinter dem Rücken reden 18 4 schreit Faulpelz 19

12 3 / 9 Twee korte Geschichten Fan-Gesäng De Tog is vull. Vull vun Werder-Fans. nicht gern. Da kann er aba sehr ärgerlich De laat ehr Köpp hangen. En poor werden singt: Zieht den Bayern die Lederho- Unvermodens 4 singt en Fru, singt mit De pädagoogsche Opgaav sen aus En Kahlkopp in Springersteveln gifft den Toon an. Sien Buuk hangt lude, schöne Stimm: Dona nobis pacem. De Lüüd dreiht sik na ehr üm. Also, wat mien Vader is, dor is egent- Kannst mi de nich mal utlehnen?, heff sportlich över den Liefreem 1. Sien Han- De Baas vun de Kahlköpp drängelt sik to lich nix gegen to seggen. Blots af un an, ik ehr fraagt. Worüm?? Tja, heff ik nen fuchtelt mit de Beerdoos in de Luft de singen Fru: Wat is'n dat för en ulki- denn geiht he mi bannig op de Nerven seggt, ik heff en pädagoogsche Op- rüm. Man dor kümmt keen Stimmung ges Leed? De Fru singt wieder. Singt mit sien Klooksnackerie. gaav!! op. Keen Ledderbüxen in Sicht. dat lütte Leed egalweg. Wat soll denn Wi hebbt Sommer, hebbt de Finster 3 As mien Vader vun de Arbeit keem, In Sicht is blots en junge Deern. De hett der Scheiß?! wiet apen, dat de Sünn rin kann. Un wat heff ik mit de Rott in mien Stuuv seten, keen Ledderbüxen an, nich mal en Kopp- De Fru höört mit dat Singen op. Kickt den kümmt rin? Spinnen. Naja, nich in Mas- heff de so locker op mien Schuller sett. dook op den Kopp. Se drückt sik in de Keerl in de Ogen: Das ist kein Scheiß; sen, man doch jümmer mal wedder een. Ik wüss, he wörr kamen un mi begröten. Eck, sitt alleen, hett de Hannen op ehr das ist Latein. Un wat schall dat? Ver- Un de kann ik nich af. De finn ik eeklich. Tja, hett he ok, hett an mien Stuvendöör Knee, ehr Ogen op ehr Hannen, den steht doch kein Schwein!! Wer singt Wat schall ik dorbi maken? Is nu mal so. kloppt un ik heff herein! ropen. 1 swarten Kopp wat introcken. denn schon für Schweine?, seggt de Tja, un denn kümmt mien Vader, speelt Toeerst hett he de Rott gor nich sehn. Ik De Baas vun de Springersteveln hett Fru mit klore Stimm un kickt em in de den Coolen. Fangt de Spinn. So wiet is ja heff de denn so n beten op mienen Arm markt, dat se Bang hett. He grient. He Ogen. allens op de Reeg. Man statts dat he de lang lopen laten. Denn hett he brüllt: drängelt sik to ehr, faat ehr mit de Hand De Keerl kickt verdwars. Schull dat en rut bringt in den Goorn, kümmt he mit de Rut!, foorts rut! Bring de torüch, wo an't Kinn. Kickt in ehr swarten Ogen. Beleidigung ween? Unvermodens singt 1 Spinn op mi to un fangt an to preestern 1. du de her hest! He kunn sik gor nich Annerlüüds Bang is wat Schööns. He in de anner Eck ok en Fru. De Keerl weet Dat, meent he, dat weer sien päda- wedder betemen. Doch denn heff ik em plötert 2 Beer över ehr Jack. Gib Wol- nich, wat he sik to düsse Fru drängeln googsche Opgaav. He müss mi de Bang mien Lex 3 lehrt: Kumm doch mal her. le einen Kuss! De Kahlköpp gröhlt. De schall. Denn singt ok en Männerstimm, för dat Frömme nehmen. Kiek ehr di Süht de nich klook ut? Faat doch mal an, Deern krüppt noch wieder in sik tosa- denn veel Stimmen, singt all Dona no- doch mal an!, seggt he, Ok mit so en denn markst du, wo week de is. Ok mit men. Se will nich. De annern Fohrgäst bis pacem, singt dat egalweg, opletzt lütt Deert kann een vertruut warrn, een so n Deert kann een vertruut warrn; een 2 kiekt weg. sogor as Kanon blangenanner. mutt sik blots truen. Noch beter is dat mutt sik blots truen. Strakel 4 ehr doch Na, wird's bald?! Wolle wartet! De De Kahlköpp kiekt verbaast. Kiekt op eh- ja, wenn du de Spinn in ehr Nett bewun- mal, denn markst du, wo week de is! Tog föhrt in n Bahnhoff. Unvermodens ren Baas. De mutt wat doon. Dorüm is nern kannst: Wat en freetsch Gedüer 2 in Ik un en Rott anfaten, hett he schreet, jumpt 3 de Deern hooch, will na de Döör. he de Baas. Opletzt knallt de sien Beer- so en lütten Kopp! Wat en Künn vun de so wiet kummt dat noch!! Ik finn de Doch een vun de Springersteveln is gau- doos op den Footbodden un brüllt: Ach, 2 Kunst in so en lütten Moors! blots gresig, un dat is doch mien Recht! er, stellt ehr en Been. De Deern fallt. De 6 dat hältst doch im Kopp nich aus! Op Ik loop denn meist weg un he schüdd- Blots wo du düsse opdringliche Oort Kahlköpp gröhlt. Een brüllt: Ausländer den neegsten Bahnhoff stiggt he ut. De koppt över mienen Unverstand. Kortens her hest, anner Lüüd to belehren, düs- raus! De annern gröhlt mit. De Bahn Clique achter em ran. Mit Gröhlen ver- heff ik bi mien Fründin en Rott sehn. se dummerhaftige Klookschieterie: dat föhrt wieder. De Baas vun de Kahlköpp swinnt all in de Footgängerstraat. De Nich so en griese Kanalrott, man en wit- müch ik doch geern weten! treckt de Deern hooch. Naaa!?, he Lüüd in de Bahn singt wieder. te, nette mit rode Ogen. Bolko Bullerdiek 3 grient böös. Das hat Wolle aber gar Bolko Bullerdiek 1 wie ein Pastor sprechen 2 Geduld 3 Lektion 4 streichle 1 Gürtel, Leibriemen 2 kleckert 4 plötzlich verquer 3 springt 21

13 3 / Anners mutt 1 dat nu warrn! Un nu? So in de Brass 1 heff ik Vader noch nie sehn! Nu is Fieravend!, hett he brüllt un mi schüddelt, dat mien Kopp hen un herfloog as so n Wackelpudding. Denn hett he mi in mien Stuuv schubst ik full binah gegen den Disch. Feernseher un Computer blievt hüüt ut!, keem noch achteran, un denn hett he de Döör toballert. Dat is dat Letzte, wat ik mi wünscht heff: Mi mit Vader vertöörnen 2! He weer doch ümmer ganz stolt op mi. Wi kemen doch ümmer fein torecht, wi beiden Mannslüüd, siet Moder mit Angela weggahn is. Nu is Fieravend, hett he brüllt. Weer woll doch en beten veel, wat ik utfreten heff de letzte Tiet. Worüm blots kümmt 2 bi Andy nie wat rut, aver bi mi fast allens? Du büst even noch lang nich perfekt, meent he. Mag wull sien: op jeden Fall sitt ik eerstmal in de Schiet. Villicht, wenn de vun Minimal güstern hier nich anropen harrn villicht harr Vader denn nich ganz so slimm reageert? Blots wegen dat se em so goot kennen deen, harrn se nich de Polizei haalt. Hebbt se seggt aver dat weer ok dat letzte Mal, dat se dat dörchgahn leten. Dorbi bruuk ik den ganzen Kraam doch gor nich verschenk dat! Dat mit Fru Tütsen hüüt Morgen, dat weer würklich en Tofall. Ik wull Kalle blots mal wiesen, wo goot ik dat al kann mit den Trick söven: Arms anwinkeln, 3 6 Füüst 3 ballen, den Kopp en beten na vörn nehmen, so doon, as wenn ik boxen will un mi denn mit enen Wuppdi op mien linken Foot en beten dreihen, hoochspringen un dorbi mit rechts topedden. Fru Tütsen heff ik gor nich sehn, wat fohrt se ok op den Footstieg! Ik dreep vull ehr Vörderrad! Se full eerst gegen Harders Tuun un denn op de Eer. Volltreffer!, reep Andy vun de anner Stratensiet röver dor müssen Kalle un ik lachen. Ik heff to ehr seggt, dat mi dat Leed dee, dat ik dat nich wullt harr un dat wi nich över ehr lacht hebbt. Mien Vader weer man jüst to Döör rin, dor klingel al dat Telefon. Dat hett he mi je noch toglöövt, dat dat en Tofall weer, do weer he noch ganz nett. Man as he denn sien Post dörchseeg un enen Breef mit en Reken funn, de vun Klingels Rechtsanwalt keem, dor worr sien Kopp al ganz root. Ik weet ok nich, worüm ik düt Weekei jümmer verprügeln mutt. Warrt vun sien Moder elkeen 4 Morgen na School henföhrt! All lacht se em ut dorüm. Wat weer mi dat geneerlich ween! Sien Gesicht is so antofaten as dat vun uns Baby dat heff ik doch strakelt 6 un nich rinhaut. Weer en beten slimm, dat letzte Mal, geev ik to: Blau Oog, opplatzt Lipp un en Tähn rut. Man liekers: De hebbt doch Geld as Heu, wat wüllt se dat Repareren nu vun Vader betahlt hebben? Un denn noch Schmerzensgeld! Lachhaftig sowat! De schull sik lever to Wehr setten! Tosamenrieten mutt ik mi nu aver, wenn ik em seh. Ik dach, nu is Vader al vull Woot, denn giff em man glieks den Breef vun de School, is en Afwasch. Man dor weer dat mit em ganz un gor ut! He bringt di üm, heff ik dacht. Wat schall ik nu doon? Even is Christel kamen, aver se kickt bestimmt nich bi mi rin. Wenn wat is mit mi, denn seggt se ümmer to Vader: Das ist dein Problem! Villicht weer dat doch beter, wenn Moder wedder torüch keem? Aver dat warrt doch nix, se will wedder heiraden, hett se schreven. Wenn Vader mi nich mehr lieden mag dat kann ik nich af! Denn laat ik mi lever vun Andy utlachen. Bangbüx, Hasenfoot, Weekei!, warrt he achter mi ran ropen liekers 7 : Dat vele Dummtüüch maken, dat mutt ophören! Sluss dormit! Fieravend, as Vader seggt. Annetta Schulz 1 Zorn 3 Fäuste 7 trotzdem 2 erzürnen 4 jeden 22 genierlich 6 gestreichelt 23

14 Quellenverzeichnis Die Texte sind für diese Sammlung orthographisch gegenüber der Vorlage vereinheitlicht und zum Teil gekürzt worden. 3 / 1 Birgit Lemmermann: Vaders un anner ne e Keerls för Ma. In: Ebbe un Hehn. Bremen 07, S.ff. 3 / 2 Antoine de Saint-Exupery: De veerte Planet. In: Der kleine Prinz, Plattdüütsch vun Arnd Immo Richter, Nidderau: Naumann 00, S / 3 Melf Binge: Krank. In: Water op drööge Land, Kiel: Jung 198, Rechte beim Autor. 3 / 4 Heiko Gauert: En Drüppen Bloot. Rechte beim Autor. 3 / Bernhard Koch: Nüms will mi hebben. In: Glück hatt, hrsg. vom NDR, Neumünster: Wachholtz 1998, S / 6 Marianne Ehlers: Meist en Krimi. Rechte bei der Autorin. 3 / 7 Heinke Hannig: Achmed. In: Wullmüüs in de Buuknabel. Goldebek: Mohland / 8 Heiko Gauert: Flickwark, Rechte beim Autor. 3 / 9 Bolko Bullerdiek: De pädagoogsche Opgaav. Fan-Gesänge. Rechte beim Autor. 3 / Annetta Schulz: Anners mutt dat nu warrn! Rechte bei der Autorin. Die Autorinnen und Autoren 3 / 1 Birgit Lemmermann geb. 1962, Gymnasiallehrerin für Sport und Kunst, plattdeutsche Kinder- und Jugendbuchautorin, lebt in Rothenburg/Wümme. 3 / 2 Arnd Immo Richter Er verfasste unter diesem Pseudonym mehrere plattdeutsche Bücher. 3 / 3 Melf Binge geb. 1937, früher Pastor in Schobüll, schreibt hoch- und plattdeutsche Geschichten, lebt in Schleswig. 3 / 4 Heiko Gauert geb. 1949, Realschulrektor und Autor, schreibt plattdeutsche Kurzgeschichten, Erzählungen, Radio- und Zeitungsbeiträge, lebt in Vogelsang-Grünholz/Damp. 3 / Bernhard Koch geb. 1963, arbeitet als freier Journalist, schreibt plattdeutsche Geschichten, lebt in Hamburg. 3 / 6 Marianne Ehlers geb. 193, Diplom-Bibl., schreibt plattdeutsche Kurzgeschichten und Lyrik, lebt in Bordesholm. 3 / 7 Heinke Hannig geb.197, früher Realschullehrerin, plattdeutsche Autorin, lebt in Drelsdorf. 3 / 8 Heiko Gauert geb. 1949, Realschulrektor und Autor, schreibt plattdeutsche Kurzgeschichten, Erzählungen, Radio- und Zeitungsbeiträge, lebt in Vogelsang-Grünholz/Damp. 3 / 9 Bolko Bullerdiek geb. 1939, pensonierter Lehrer, früher tätig in der Lehrerfortbildung in Hamburg, plattdeutscher Autor, lebt in Hamburg. 3 / Annetta Schulz geb. 1932, früher Krankenschwester, schreibt hoch- und plattdeutsche Kurzgeschichten, lebt in Garstedt/ Niedersachsen. 24 2

15 Textauswahl und Vereinheitlichung der Texte Für die Auswahl der Texte wurde eine Redaktion gebildet, die geeignete, das heißt altersgerechte Literatur zusammengestellt hat. Dabei wurden Inhalte, Themen und Formen beachtet zusätzlich wurde auch auf den Wert der Wiedererkennung gebaut, etwa bei Übersetzungen aus dem Hochdeutschen. So ist ein breites Spektrum an kind- und jugendgemäßer Vorleseliteratur für folgende drei Altersgruppen entstanden: 1. Altersgruppe: Schuljahr 2. Altersgruppe: Schuljahr 3. Altersgruppe: Schuljahr Damit dieses Textheft seinen Zweck erfüllen kann, sind die Beiträge unter Vernachlässigung der regionalen Eigentümlichkeiten in bezug auf die Schreibung vereinheitlicht worden. Den Autorinnen und Autoren ist dafür zu danken, dass sie einer solchen Veränderung ihrer Texte zugestimmt haben. Innerhalb des landesweiten Wettbewerbs musste eine Textbasis geschaffen werden, die von allen Teilnehmenden ohne allzu starke Leseschwierigkeiten aufgrund von regionalen Charakteristika gelesen werden kann. Zugleich sind ältere Schreibungen aufgehoben worden, weil sie das Lesen unnötig kompliziert machen. Die Vereinheitlichung der Texte hat insbesondere zum Ziel, den Schülerinnen und Schülern die Chance zu eröffnen, zwischen den Texten ungehindert auswählen zu können. Noch viel wichtiger für die Lesenden ist es, dass sie von jedem Text aus, ohne durch regionale Schreibungen gestört zu werden, zu ihrer örtlichen Aussprache gelangen können. Damit können sie auch mit Familienmitgliedern üben. Die schon im Plattdeutschen geübten Schülerinnen und Schüler können zudem auf dieser Basis ihre eigene Mundart sprechen. Auch wenn die sogenannten Schleswiger Formen in den Textheften nicht auftauchen, dürfen diese selbstverständlich beim Lesewettbewerb verwendet werden. Beispiel: Wenn im Text die Wendung wi maakt oder wi speelt steht, darf der Lesende auch wi maken und wi spelen sagen, wenn er es so kennt bzw. wenn diese Formen in der Region verankert sind. Bei der Vereinheitlichung ist das Regelwerk, das bei Johannes Sass aufgeführt wird 1, zugrunde gelegt worden. - Es werden nur solche Schriftzeichen verwandt, die auch im Hochdeutschen gebräuchlich sind. (Seite 16) - Außerdem wird zur leichteren Orientierung im Schriftbild immer die Anlehnung an das Hochdeutsche gesucht. - Mit dem Auslassungszeichen (Apostroph) werden in dieser Sammlung Verkürzungen des Artikels und andere Verkürzungen (in e = in de) und Zusammenziehungen bezeichnet (hau k - hau ik). - Einfaches und doppeltes g zwischen Selbstlauten wird als g gesprochen (neger - näher), g am Ende eines Wortes als ch (leeg - schlimm), g und gg vor einem t als ch (liggt - liegt). - Lange Selbstlaute in offener Silbe sind grundsätzlich einfach geschrieben, nur das lange i erscheint wie im Hochdeutschen auch als ie. Die Schülerin oder der Schüler kann also erkennen, dass der Selbstlaut in mehrsilbigen Wörtern vor einem einfachen Mitlaut lang zu sprechen ist: heten, maken, bruken, roken und rieden. - Langer Selbstlaut in geschlossener Silbe wird durch Doppelvokal bezeichnet bzw. durch Dehnungs-h (wie im Hochdeutschen): Kruut, Moot bzw. Koh, Böhn. - Einfaches a wie in maken, doppeltes a wie in Aap, ah wie in Fahrt werden wie der dänische Laut in Aarhus ausgesprochen bzw. wie eine lange Version des o in Motte. - Genauso werden die Selbstlaute in den häufig gebrauchten Kurzwörtern dor, gor sowie der doppelte Selbstlaut in poor/poor (Doppelung wegen der Analogie zum Hochdeutschen) ausgesprochen. Sollten Schwierigkeiten mit der Schreibung bestehen, lesen Sie bitte die vollständigeren Anweisungen bei Sass oder richten Sie Ihre Anfragen an Schleswig-Holsteinischer Heimatbund Hamburger Landstraße Molfsee Tel info@heimatbund.de Ein besonderer Dank gilt: Heinrich Thies 2. Vorsitzender der Fehrs-Gilde e.v. und Herausgeber des Sass schen Wörterbuches, für seine umfassende Bearbeitung der aktuellen Texthefte 1 Sass, Johannes: Der neue Sass. Plattdeutsches Wörterbuch, Neumünster: Wachholtz. 7. Aufl

16 Plattdüütsch in n Hörfunk De Bökerie is ok för di! Hör mal n beten to Die plattdeutsche Morgenplauderei (jeden Werktag,. Uhr) Von Binnenland und Waterkant (Mo bis Frei,.0 Uhr Uhr) Aktuelle Reportagen, Interviews, Buchbesprechungen, Theaterrezensionen in der ersten Stunde. Außerdem Die Top Schleswig-Holsteiner (Mo/Mi), Dat Wedder op Platt (Do). (Mo), Schwerpunkt Plattdeutsch in der zweiten Stunde mit Berichten, Portraits, Autorenlesungen Platt live, Rätsel Platt für Plietsche De Week op platt (Sa, 7.1 Uhr) der satirische Wochenrückblick Niederdeutsches Hörspiel (jeden 2. Frei, Uhr) Platt live Plattdeutsche Lesungen (seit 1969) an wechselnden Orten sowie das plattdeutsche Musikfest beim Kunstflecken Neumünster Niederdeutscher Schreibwettbewerb Vertell doch mal mit Radio Bremen, der PNE Wind AG und dem Ohnsorg-Theater Hamburg (ausgezeichnet mit dem Niederdeutschen Literaturpreis der Stadt Kappeln 1994) Poetry Slam op platt Mindestens zweimal jährlich an wechselnden Orten darüber hinaus gibt es auf der NDR1 Welle Nord plattdeutsche Anteile im gesamten Tagesverlauf Pünktlich zum Start des plattdeutschen Vorlesewettbewerbes können in den Büchereien in Schleswig-Holstein Wissensboxen mit zahlreichen plattdeutschen Medien ausgeliehen werden. Doch Büchereien können noch viel mehr. Hier erfährst du, warum es sich lohnt, die öffentlichen Büchereien zu nutzen: Vom Buch bis zur Blu-Ray das Angebot der öffentlichen Büchereien Mehr als 1 öffentliche Büchereien und 13 Fahrbüchereien in ganz Schleswig-Holstein, von Flensburg bis Lauenburg, von Helgoland bis Fehmarn, halten die verschiedensten Medien für dich bereit: Bücher Zeitschriften CDs, DVDs Blu-Ray-Discs PC- und Konsolenspiele Brettspiele Spannende Filme, Hörbücher und Lesefutter in Form von Krimis & Thrillern, Fantasy-Romanen, historischen Abenteuern, Mangas und Comics aber auch Sachbücher und Zeitschriften zu Themen wie Sport, Musik und Zeitgeschehen das alles findest du in der Bücherei in deiner Nähe. Und noch vieles mehr! Der Internet-Zentralkatalog der Büchereizentrale enthält darüber hinaus rund Titel aus dem Medienangebot der öffentlichen Büchereien im ganzen Land. Über 0 Büchereien in Schleswig-Holstein bieten dir die Möglichkeit, diese Titel per zur Abholung in deine Bücherei zu bestellen. Impressum Redaktion Christoph Ahlers, Redakteur, NDR 1 Welle Nord Marianne Ehlers, Referentin für Niederdeutsch beim SHHB, Autorin, Redaktionsleitung Heiko Gauert, Schulleiter, Autor Dr. Reinhard Goltz, Geschäftsführer, Institut für niederdeutsche Sprache (INS) in Bremen Volker Holm, Leiter des Zentrum für Niederdeutsch, Ratzeburg Ingwer Oldsen, Leiter des Zentrums für Niederdeutsch, Leck Fotos Marco Knopp Gestaltung / Satz die zwei Context GmbH, Kiel Druck Frank Druck, Preetz Hilfe für die Hausaufgaben die Munzinger Online Datenbanken Du bist auf der Suche nach Informationen für deine Hausaufgaben, Hausarbeiten oder Referate und wirst im Internet nicht fündig? Kein Problem, denn öffentliche Büchereien in Schleswig Holstein bieten dafür auf ihrer Homepage den schnellen und kostenlosen Zugang zum reichhaltigen Wissen der Munzinger Online Datenbanken und der Brockhaus-Online-Enzyklopädie und das jederzeit von zu Hause aus. Hier findest du viele verlässliche Informationen zum Beispiel zu Personen, Ländern, Geschichte und Pop. Autoren und Künstler hautnah erleben die Kinder- und Jugendbuchwochen Seit Jahren finden im November in den Büchereien in Schleswig-Holstein die Kinder- und Jugendbuchwochen statt. Bei Lesungen, Theateraufführungen und Poetry Slams lernst du Autorinnen und Autoren, Künstlerinnen und Künstler hautnah kennen und kannst dich im Rahmen von Schreibwerkstätten und Workshops selbst literarisch betätigen. Eine Belohnung fürs Schmökern der FerienLeseClub Auch in den Sommerferien lohnt sich ein Büchereibesuch! In über Büchereien in Schleswig- Holstein nehmen mittlerweile mehr als.000 Schülerinnen und Schüler am FerienLeseClub (FLC) teil. Das Tolle daran: In den Ferien kannst du als Clubmitglied aus vielen spannenden Büchern deine Lieblingslektüre aussuchen. Bei der Rückgabe musst du nur noch ein paar Fragen zu den Büchern beantworten, und schon erhältst du das begehrte FLC-Zertifikat, das du nach den Ferien in dein Zeugnis eintragen lassen kannst. Weitere Informationen zu den Angeboten und zur Anmeldung erhältst du in deiner Bücherei oder unter Die öffentlichen Büchereien in Schleswig-Holstein freuen sich auf deinen Besuch! 28 29

17 Die Postkarten von PLATT - ik bün dorbi können beim Schleswig-Holsteinischen Heimatbund unter info@heimatbund.de bestellt werden. 31