23 - richt über die gemeinsame Exkursion der Arbeitsgemeinschaft württembergischer leopterologen i n dem württembergischen Schwarzwald. 1965. (Col.) Zusammengestellt von R 0 stlin. Eskursionsziel war der nördliche Schwarzwald im Kreis Ereudenstadt. G-esammelt wurde 1) vom Dorf Huzenbach an der'murg, in etwa 5oo m Höhe, dem. Huzenbach entlang.bis herauf zum Huzenbach see 747m, einem verlandenden Moränensee des ehemaligen nggletschers, mit Sphagnumbeständen am Südrand. 2) Weiterhin wurden Schotter, der Schönmünz bei Schönmünzach und die Umgebung der Orte Zwickgabel und Hinterlangenbach besammelt. Zeitpunkt der Exkursionen Eine Vorexkursion zur Erkundung des Geländes wurde am L Mai 1965 durchgeführt. Wegen des langdauernden Winters waren die rdhänge damals noch tief verschneit. Die uptexkursion erfo-lgte- am 12. und,13\juni 1965» Zwei kleinere Nachexkursionen wurden am 4- Juli und am 5- August 1965 durchgeführt. Teilnehmer: An der Exkursion haben teilgenommen die Herren Dieter und nrad rnhauer aus Stuttgart (), Familie rde aus Stuttgart'(), Herr stonbader aus Stuttgart (), Familie stlih aus rnwestheim (),.Herr wotny aus Karlsruhe (), Herr und Frau brich aus Neuhütten (). * Ergebnisse der Exkursion: Von den Teilnehmern wurden bei Huzenbaqh 415 Arten, entlang der Schönmünz und dem Langenbach 148 Arten gefangen; im ganzen waren es 463 verschiedene Arten. Charakteristisch für die Höhenlage und den verlandenden See ist die gröise Zahl der montanen Arten sowie eine Reihe Moor und Sphagnum bewohnender Tiere. Sehr bemerkenswert ist der Nachweis des nordamerikanischen Borkenkäfers Gnathotrichus materiarius F1TCH«durch rde.
24 - Las Tier wurde in Frankreich und Holland bereits gefunden und ist erstmals in Deutschland gefangen worden. Herrn Prof. Dr. Schedl in Lienz danken wir für die stimmung des Tieres. Die Meldung von Malachius elegans und Lanacaea pallipes deutet darauf hin, daß an den südexponierten Hängen auch wärmeliebende Arten vorhanden sind. Liste der Arten, die in der württembergischen Käferfauna von der Trappen nicht aufgeführt sind: Die Abkürzung Jh. bedeutet die Jahreshefte des Vereins für vaterländische Naturkunde in Württemberg; Exkursionsberichte sind die Zusammenstellungen der Funde, die bei den gemeinsamen Exkursionen unserer Arbeitsgemeinschaft gemacht wurden; sie wurden als Manuskript ausgegeben und können zum Teil von mir angefordert werden. H u z e n b a c h Trichotichnus nitens Heer: bereits mehrfach in Wt. gefunden, s.auch rion, Jh. 114, 1959, 185 und 115, I960, 329 (Zusatzfund). Hydroporus neglectus Schaum: Von Horion Jh. 115, 1960,318 als Art des Nachbargebietes und für Wt. zu erwarten angeführt. Inzwischen sind 2 württ. Funde bekannt geworden s.jh. 120, 1965, 230. Huzenbach somit 3* Fundort. Sicher in Waldtümpeln weiter verbreitet. (Zusatzfund). Eusphalerum (Anthobium) limbatum E r. Zusatzfund. Vgl. Horion Jh. 116, 1961, 240. Lathrobium gracile Kampe: on rtmann aus Baden und Hugentobler aus dem Kanton Thurgau gemeldet, vgl. Horion Jh. 116, 1961, 255. Echter Neufund für Wt.. G-abrius subnigritulus Reitt.: Sichere Erkennung nur durch Penispräparation. vgl. auch Horion l.c. Neufund für Wt. Leptusa pulchella Mannh.: Von stlin bei Hinterrötenberg Krs. Freudenstadt 1957 gefangen, Dr. G.nick det. 1957. Jetzt Zusatzfund von Huzenbach durch brich 12.VI.1965»
25 Leptusa fumida Er.: Von K.H.Meyer am Spitzberg bei Tübingen und von stlin bei Hinterrötenberg Krs. Freudenstadt gefangen. Kr. G.nick det. Jetzt Zusatzfund Huzenbach 1.V.1965» Dr. G.nick det. Atheta (Aloconota) cambrica Woll.: Huzenbach 1.V.1965 8 Ex. und 12.VI.1965 5 Ex. von stlin gefangen, Dr. G.nick det. Neufund. Atheta (Hygroecia) obtusangula Joy: Von K.H.Meyer am 11.III.1954 am Spitzberg bei Tübingen erstmals für Wt. nachgewiesen, Wiederfund. Atheta (Hygroecia) fallaciosa Shp.: Neufund. Atheta (Acrotona) amplicollis Muls. Rey: Nach Mitteilung von brich steht diese Art meist synonym zu fungi Grav., wird aber von Scheerpeltz als eigene Art angesehen. Neufund. Oxypoda skalizkyi rnh,: Von brich bei Obertal Krs. Freudenstadt am 17.VI.1961 gefangen, s. Exkursionsbericht 1961. Jetzt Zusatzfund von Huzenbach durch brich, Scheerpeltz det. Idolus picipennis Bach: s. Jh.116, 1961, 224 und Exkursionsbericht Indelhausen/Alb 1962. Zusatzfund durch wotny. Anthaxia helvetica Stierl.: Zahlreiche Funde von Schwarzwald, Alb und Oberschwaben s. Exkursionsberichte und Jh, 116, 1961, 224* Zusatzfund. Cyphon ruficeps Toürn.; Von stlin 5.VI.1956 bei Hinterrötenberg Krs. Freudenstadt und von Lucht am 6.VI.1965 bei Oberlangnau Krs. Tettnang gefangen. Wiederfund bei Huzenbach am 4.VII.1965. Flatycerus caprea Peg.: Abtrennung von caraboides L. s. Weiss.Ent. Bl. 52, 1956, 56 und Horion Faunistik Bd.VI, 281. Zahlreiche Funde, Zusatzirieldung. Cryptocephalus quadripustulatus Gyll.: 235. Zusatzfund. s.jh.116,'1961,
26 Hypera comata Boh.: Neufund, det Frieser Gnathptrichus materiarius Pitch; det Sehedl 1966. Schönmünzach Stertus montivagus Heer: 'Zusatzfund durch wotny. s.jh. 116, 1961, 252. Lathrobium sodale Kr.-: Neufund durch rde, brich det. Quedius plagiatus Mannh, (laevigatus Gyl1. ): Zu 3a t z fu n d. Vgl. Horion Jh, 116, 1961, 262 und ihsbesoridere Faunistik Band X, 27o. Dort auch merkungen zur menklatur. 'Esolus augustatus Müll.:- Zusatzfund, s. -Jh.116, 1961, 225 und Exkursionsberichte. Otiorrhynchus hungaricus Germar: Det. Pri6ser. Wahrscheinlich nach Reitter, Pauna germanica, bestimmt, wo der Name hungaricus für lugdukensis Boh. steht. Diese Art könnte im württ. Schwarzwald Vorkommen, da sie nach rtmann 1907 bei Todtnauberg jm Jahre 1895 gefangen wurde. 1 Ex. "Schwarzwald" steckt in der coll.-stierl in des DEI. Acalles pyrenaeus Boh.: i* Horion;,,Verz. der Käfer von Mitteleuropa S,484 für Baden und Württemberg genannt. Zusatzfund. Liste der Arten, die bei von der Trappen zwar aufgeführt sind, aber lange zurückliegen und nicht kontrollierbar sind oder sonderheiten darstellen: mbidion atrocoeruleum Steph.: 19 16, 218. Wiederfund. s.jh.116, Ilybius crassus Thoms,: Von der Träppeh zitiert den Pu'nd von Kneuecker im Wildseemoor* bei Wildbad. Wiederfund am Kniebis 1961, s= Exkursui-nsberi-cht.1961 und Jh.l2o., 1965, 25o.
27 Eusphalerum (Anthobium) stramineum Kr.: Nach Horion Jh.116, 1961, 24o sind die 3 Angaben von v.d.trappen nicht belegt. Jetzt meldet wotny diese Art von Huzenbach. Geodromicus nigrita Müll,: Zusatzfunde von Huzenbach und Schönmünz ach. Vgl* Horion l.c. Nudobius lentus Grav.: Euryporus picipes Er.: Oxypoda funebris Kr.: Zusatzfund, s.auch Horion l.c. Zusatzfund, vgl. Horion l.c. Zusatzfund. Elater aethiops Lac.: Alte Angabe von Keller 1864. Wiederfund in Obertal Krs- Freudenstadt 1961 s. Exkursionsbericht. Jetzt Zusatzfund. Vgl. auch die merkungen von Horion Faunistik Bd.III, 198/99* Limonius aeruginosus 01.: OA m, Oberlangnau s. Exkussionsbericht 1963.' Zusatzmeldung. Corymbites heyeri Sex.: Br. Wellschmied rev. Bisher nur in OA m genannt. Tetropium fuscum F.: Die alte Angabe von Keller 1864» von Kamp 1949 und stlin i960 bestätigt. S. Jh.116, 1961, 234. Zusatzfunde von Huzenbach und Schönmünzach. Cortodera femorata F.: Leptura dubia Scop.: Judolia sexmaculata L.s Keller 1864. Uonacia sparganii Ahr.; Zusatzfund. Zusatzfund. stätigung der alten Angabe von Wiederfund. Phyllotreta flexuosa 111.: Wiederfund. Heterophytobius quadrinodosus Gyll.: Wiederfund, vgl. Exkursionsbericht 195 und h. 117, 1962, 3o9. i Schönmünzach wurde noch gefangen: Anisotoma humeralis F.: i960, 326. Zusatzfund, s. Horion Jh.115,
28 Aus dieser Zusammenstellung geht hervor, daß hei den Schwarzwaidexkursionen 1965 neun für"württemberg heue Käferarten gefangen worden sind, eine Reihe alter Angaben und seltener Funde bestätigt werden konnte. F u n d l i s t e Kuzenbach an der Murg, Vvürttembergischer Schwarzwald 1965 G a r a b i d a e : Cicindela campestris L,... Cychrus caraboides caraboides Le sensu Mandl 58 Garabus violaceus L. Carabus auronitens F, Carabus nemoral!s Müll. Carabus silvestris ssp. silvestris -PanZr tiophilus biguttatus F, * Lorocera pilicornis F. mbidion lampros Hbst - mbidion properans Steph- mbidion tibiale Bfto mbidion atrocoeruleum Steph, mbidion nitidulum Marsh. Tachyta nana Uyll, Patrobus atrorufus Stroem rpalus luteicornis Dft. 1'richotichnus laevicollis ssp. laevicollis Dft, Trichotichnus nitens Heer Amara ovata F. ' * Amara convexior Steph,. (penis-praep ) Amara familiaris Dft, Pterostichus coerulescens L. Pterostichus oblongop.unctatus F. Pterostichus niger Schall Pterostichus vulgaris L. ' KÖ Pterostichus nigrita,f.. Pter.stichus minor G-yll. Pterostichus diligens Strm.- Pterostichus madidus F. Pterostichus aethiops Panz. Pterostichus metallicus F ptoderus pumilio j Abax ater Villers.. Abax parallelus Bft, Abax ovalis Bft.
- 29 - Molops elatus F. Molops piceus Fanz. Agonum gracile Gy11. Agonum fuliginosum Panz. Agonum assimile Payk. I) Y T I S C I D A E : Hydroporus neglectus Schaum (Schaeflein det.) Hydroporus tristis Payk. (Schaeflein det.) Ilybius crassus Thoms. (Schaeflein rev.) H Ï F L O P H I L I J A E : Lnochrus ochropterus Marsh. * Enochrus affinis Thunb. Cymbiodyta marginella F. S I L P H I D A E : Necrophorus vespilloides st. Oeceoptoma thoracicum L. Silpha obscura L. Phosphuga atrata L. C A T O P I D A E : Catops fuliginosus Er. Catops nigrita Er. S C Y L M A E N I D A L : Cephennium thoracicum Müll. et Kze. P T I L I I L A E Acrotrichis intermedia Gillm. S T A P H Y L I N I D A E : Eusphalerum stramineum Kr. Eusphalerum longipenne Er. TJX- Eusphalerum rectangulum Pauv. ül Eusphalerum limbatum Er. Eusphalerum minutum P. Eusphalerum florale Panz. Omalium rivulare Payk. Geodromicus nigrita Müll. Anthophagus caraboides L. Anthophagus bicórnis a.marginicollis Epph. TJX
3o Anthophagus alpestris Heer Leleaster dichrous Grav. Oxytelus rugosus F. Stenus rogeri Kr. Stenus Stenus Stenus Stenus S t e nus Stenus Lomene Lathrobium Lathrobium Lathrobium Cryptobium tarsalis Ljungh cicindeloides Sohall binotatus Ljungh flavipes Steph. bifoveolatus Gyli. impressus Germ, scabricollis Er, gracile mpe fulvipenne Heer brunnipes F. fracticorne Payk. Nudobius lentus Grav. Gyrohypnus punctulatus Payk. Gyrohypnus angustatus Steph. Gyrohypnus atratus Heer Xantholinus tricolor F. Baptolinus affinis Payk. Othius punctulatus Gze. Philonthus chalceus Steph. Philonthus Philonthus Philonthus Philonthus Philonthus Philonthus Philonthus Philonthus (Penis) Gabrius splendidulus Grav (Penis) Gabrius Gabrius (Penis) carbonarius Gyll. immundus Gyll. decorus Gray, fuscipennis Mannh. r'.'annerheimi Fauv. varians Payk. fimetarius Grav. nigrita Grav. nigritulus Grav. subnigritulus Reitt Gabrius trossulus hordm. Staphylinus erythropterus L. Ontholestes tesselatus Fourcr. Euryporus picipes Payk. Quedius mesomelinus Marsh. Quedius attenuatus Gyll. Quedius fuliginosus Grav. Lohse Mycetoporus longulus Mannh. Tachyporus nitidulus F. Tachyporus ruficollis Grav. chrysomelinus L. Tachyporus Tachyporus hypnorum F. Tachyporus obtusus L. Tachinus proximus Kr. Tachinus pallipes Grav. Tachinus rufipes Leg. Tachinus laticollis Grav...
31 Die von stlin gesammelten Aleooharinae wurden von Herrn Dr.nick, Lübeck, die von brich gesammelten von Prof. Scheerpeltz, Wien bestimmt. Myllaena brevicornis Matth. Agarieophaena boleti L. Leptusa pulchella Mannh. Leptusa fumida Er. Sipalia circellaris G-rav. Atheta (Aloconota) currax Kr. Atheta (Aloconota) cambrica Woll. Atheta (Aloconota) insecta Thoms. Atheta (Hygroecia) melanocera Thoms«Atheta (Hygroecia) obtusangula Joy Atheta (Hygroecia) fallaciosa Shp. Atheta (Linaraea) angustula Cyll. Atheta (Microdota) amicula Steph. Atheta sodalis (Atheta) Er. Atheta (Acrotona) amplicollis Muls. Rey ^ Oxypoda elongatula Aube Oxypoda funebris Kr. Oxypoda skalitzkyi rnh. Oxypoda alternans Grav. PSE L A P H I L A E : Trirnium brevicorne Reichb, Bythinus curtisi Denny H I S T E R I D A E : Gnathocus punctulatus Thoms. Hister stnola Sahlb. Hister neglectus Germ. L Y C I D A E : Dictyopterus aurora Herbst Dictyopterus cosnardi Chevr. * C A N T H A R I D A E : Podabrus alpinus Payk. Cantharis abdominalis F. Cantharis violácea Payk. Cantharis fusca L. Cantharis rustica Fall. Cantharis tristis F. Cantharis obscura L.
32 - Cantharis nigricans Müll. Cantharis pell.ucida P. Cantharis livida L. Hi- Cantharis sudetica Letzn. Cantharis pallida Gze. KÖ Cantharis paludosa Pall. '. Rhagonycha fulva Scop. Rhagonycha lignosa Müll. Rhagonycha limbata Thoms. Rhagonycha elongata Pall.. Absidia pilosa Payk. Malachius elegans 01. plocnemus nigricornis P. Lasytes coeruleus Leg. KÖ Lanacaea pallipes Panz. Ü1 Thanasimus formicarius 1. KÖ CQRYNETILAE : Corynetes coeruleus Leg. H M E X Y L 0 N I L A E : Hylecoetus dermestoides L. E L A T E R I L A E : Lacón murinus L. Elater sanguineus L. Elater sanguinolentus Schrk. Elater ferrugatus Lee. Elater balteatus L, Elater aethiops Lac. Idolus picipennis Bach Hypnoidus riparius P. Melanotus rufipes Hbst. Limonius aeruginosus 01. Pheletes aeneoniger Leg. Athous niger L. Athous vittatus P. Athous emorrhoidalis P. Athous subfuscus Ml. Corymbites pectinicornis L. Corymbites heyeri Sax. Corymbites cupreus P. Corymbites purpureus Poda Corymbites castaneus L. Corymbites sjaelandicus Ml. Corymbites impressus P. Corymbites aeneus L. Corymbites affinis Payk. Corymbites incanus Gy11. Pros*ternon tesselatum L. Ü1 KÖ. KÖ KÖ
- 3 3 - Agriotes aterrimus L. Agriotes pallidulus 111. Agriotes elongatus Marsh. Agriotes obscuras I. Lolopius marginatus L. Serious brunneus L. Denticollis linearis L. B U P R E S 1 I I) A E : Anthaxia helvética Stierl. D A S C I L L I jj A E ; Dascillus cervinus L. H E 1 0 1) I B. A E : Helodes minuta L. (a.laeta Panz.) Helodes marginata P. Cyphon palustris Thoms. Cyphon ruficeps Tourn. Cyphon variabilis Thunbi Cyphon padi L.. KÖ: -. L R Y O P I L A E : Helmis latreillei d. B Y R R H l J J A E : Cytilus sericeus Porst. Byrrhus fasciatus Porst. Byrrhus arietinus Steff. Byrrhus pilula L. Byrrhus glabratus Heer ' Byrrhus luniger Germ,. -. ui B Y T U R I B A E : Byturus tomentosus N I T I D U I I I) A E : Heterhelus scutellaris Heer Heterhelus solani Heer Brachypterus urticae P. Meligethes hebes Er. Meligethes aeneus P. Meligethes viridescens F. Meligethes viduatus Strm. Meligethes egenus Er. Epuraea silacea Hbst. Epuraea depressa Gyll."- Epuraea melina Er. Cychramus luteus P. Pityophagus ferrugineus L. ' t.. - :1... -.
34 R H I Z Q f H A G I D A E : Rhizophagus dispar Payk. Rhizophagus ferrugineus L. Rhizophagus depressus F. L A T H R I L I I L A E : Lasycerus sulcatus Brongn, C O C O I N E L L I D A E : Subcoccinella vigintiquattuorpunctata L. Coccidula rufa Hbst. KÖ Scymnus (Stethorus) punctillum Vvse. Scymnus haemorrhoidalis Hbst. Hyperaspis campestris Hbst. Hippodamia septemmaculata Deg. Semiadalia notata Laich. Adalia bipunctata L. Coccinella septempunctatal. Calvia quattuoid^jimguttata L. Anatis ocellata L. C I S I D A E : Cis nitidus I'. A N O B I I L A E : Anobium emarginatum Dft. OEDEME. -RIDAE s Chrysanthia viridissima L, Oedemera femorata Scop. Oedemera virescens L. M O R D E L L I L A E : Anaspis frontalis L. Anaspis rufilabris G-yll. T E N E B R I O N I B A E : Cylindronotus laevioctóstriatus Gze. Há S C A R A B A E I D A E : G-eotrupes stercorosus Scriba Aphodius rufipes L. Phyllopertha horticola L. Hoplia farinosa L. Cetonia aurata L.
- 35 - L U C A N I L A E ; Platycerus caprea Leg. C E R A M B Y C I L A E : Asemum striatum L. l'etropium castaneum L. Tetropium fuscum F. Obrium brunneum Curt. Rhagium mordax Leg. Rhagium inquisitor L. Toxotus cursor L... Pachyta quadrimaculata L. Gaurotes virginea L. Cortodera femorata P. Alosterna tabacicolor Leg. Leptura livida F. : KÖ Leptura maculicornis Leg. Leptura rubra L. Leptura sanguinolenta L.., Leptura dubia Scop....,, Judolia sexmaculata L. Judolia cerambyformis Schrk., Strangalia maculata Poda Strangalia aethiops Poda Strangalia melanura L. Molorchus minor L. Pogonocherus fasciculatus Leg Agapanthia villosoviridescens Leg. Tetrops praeusta L. C H R Y S O M E L I L A E : Lonacia sparganii Ahr Plateumaris discolor Panz Plateumaris sericea L. Plateumaris consimilis Schrk., Lema lichenis Voet. Lema melañopa L. Cryptocephalus hypochoeridis L. Cryptocephalus sericeus L. Cryptocephalus quadripustulatus Gyll. Adoxus obscurus L. Hä Leptinotarsa decemlineata Say Chrysomela varians Schall Chrysomela hyperici Forst. Chrysochloa alpestris ssp. polymorpha Kr. Chrysochloa cacaliae v. cacaliae Schrk. Phaedon cochleariae F.
iütiiuüuuia popuxi ±j. n e ha Phyllodecta tibialis Suffr. Phyllodecta laticrollis Suffr. Phyllodecta vitellinae L. Galerucella lineóla F. hoohmaea capreae L. Luperus longicornis F. Luperus flavipes L. Agelastica alni L f Phyllotreta nemorum L. Phyllotreta undulata Kutsch. Phyllotreta tetrastigma Com. Phyllotreta nigripes P. Phyllotreta flexuosa 111. Phyllotreta exclamationis Thunb. Longitaruus suturellus Bft. Crepidod-ira femorata Gyll. Minota obesa Vvaltl Chaetocnema hortensis Geoffr ípiaeroderma rubidum Qraells Apteropeda globosa 111. Psylliodes napi P. Cassida viridis L. Cassida rubiginosa Müll. Cassida vibex L. Cassida sanguinosa a. viridissima Ktt, Cassida denticollis Suffr. B R U C H I P A E : Bruchus atomarius L. A N T H R I B I D A E : Brachytarsus nebulosus Porst. C U R C U L I O N I D A E : Coenorrhinus germanicus Hbst. Bb Apoderus coryli rnh. Apion violaceum Kirby Apion curtirostre Germ. Apion fuscirostrep, Apion seniculus Kirby Apion onopordi Kirby Apion loti Kirby Apion virens Herbst
37 Apion flavipes Payk. Apion aestivum Germar Apion apricans Herbst Apion assimile Kirby Otiorrhynchus niger F. Otiorrhynchus fuscipes 01. Otiorrhynchus morio F. Otiorrhynchus porcatus Herbst Otiorrhynchus scaber L. Otiorrhynchus singularis L.- Otiorrhynchus aubdentatua Bach Peritelus leucogrammus Germ. Peritelus spaeroides Germ. Phyllobius calcaratus F. Polydrosus atomarius 01. Polydrosus cervinus L. Polydrosus mollis Stroem Sciaphilus asperatus Bonsd. Barypithes montanus Chevr. Strophosomus melanogrammus Forst. Barynotus b.bscurus F. Sitona tibialis Herbst Sitona languidus Gyll. (det. Frieser) Sitona lineatus L. Sitona sulcifrons Thunb. Sitona hispidulus F. Rhinocyllus conicus Fröl. Elleschus bipunctatus Gyll. Tychius venustus F. Tychius tomentosus Herbst Anthonomus rubi Herbst Pissodes piceae 111. Trachodes hispidus 1. Hylobius abietis L. Liparus germanus L. liosoma cribrum Gyll. Liosoma deflexum PanzV Pl'inthus negerlei Panz. Epipolaeus caliginosus F. Hypera comata Boh. Hypera oxalidis Herbst Phytonomus adspersus F. Phytonomus nigrirostris F. Phytonomus pedestris Payk. Phytonomus plantaginis Deg. Limnobaris T-album 1. Eimnobaris pilistriata Steph. Heterophytobius quadrinidosus Gyll. Rhinoncus pericarpius L. Ceuthorrhynchus cochleariae Gyll. Ceuthorrhynchus sulcicolliß Payk.. ui KÖ. ül
38 Ceuthorrhynchus punctiger Gyll. Ceuthorrhynehus asperifoliarum Gyll. '. Ceuthorrhynchidius troglodytes P. Cidnorrhinus quadrimaculatus L. Mlarus rotundicollis Desbr. Solari Mlarus campanulae L. Cionus tuberculosus Scop. Cionus scro.phulariae L. Cionus hortulans Geoffr. Rhynchaenus fagi L. S C O L Y T I D A E ; Hylurgops palliatus Gyll. Hylastes cunicularius Er. Cryphalus piceae Ratz., Lryocoetus autographus Ratz. Gnathotrichus materiarius Pitch Trypodendron lineatum 01. Pityogenes chalcographus L. Ips typographus L. - - Pityokteines curvidens Germ. F. u n d l i s t e Schönmünzach C ü R A B I D A E : Cicindela campestris L. Cychrus caraboides caraboide L. sensu Mandl 58 Carabus violáceas Carabus auronitens F. Carabus silvestris silvestri Panz Lorocera pilicornis P. mbidion tibiale Dft. mbidion monticola Sturm Bradycellus similis Dej. Bradycellus collaris Payk. Pterostichus cupreus L. Pterostichus oblongopunctatus P. Pterostichus vulgaris L. Pterostichus aetiops Panz. Pterostichus metallicus P. ptoderus pumilio Dej. Abax ater Villers Abax ovalis Dft. Molops elatus P.. NO... r
39 Molops piceus Panz. Agonum assimile Payk. Agonum ruficorne Gze. B Y T I S C I B A E : Agabus guttatus Payk.. H Y B R O P H I L I B A E : Anacaena globulus Payk. Anacaena limbata P. S I L P H I D A E ; Phcqphuga. atrata L. C A T O P I B A E : Catops nigrita Er. L I O P I B A E i Anisotoma humeralis F. S T A P H Y L I N I B A E : Eusphalerum longipenne Er. Geodromicus nigrita Müll. ; (Penis präp.) Stenus guttula Müll. Stenus nitidiusculus Steph. Stenus impressus Germ. Stenus montivagus Heer Bianous coerulescens Gyll. Stilicus similis Er. Stilicus orbicularis Payk. Bomene scabricollis Er. Lathrobium sodale Kr. (bricht det.) Lathrobium fulvipenne Grav. KÖ Nudobius lentus Grav. Othius punctulatus Gze; Othius myrmecophilus Kiesw. Philonthus decorus Grav. Ontholestes' tesselatus Fourcr. Quedius mesomelinus Marsh. Quedius laevigatus Gyll. (plagiatus Mannh. Lohse) Quedius subfuliginosus Britt, (fuliginosus Grav. Lohse) Quedius humeralis Steph. Quedius boops Grav. Tachyporus ruficollis Grav.
- 40 - Tachinus pallipes G-rav. Gyrophaene affinis Salb. Agriciphaena boleti L. Atheta (Aloconota) currax Kr. (brich det.) (Scheerpeltz det.) Atheta (Aloconota) cámbrica Woll. (det. wie vorher) Mniusa incrassata Muls.Rey (Lr.nick det.) L Y C I D -A E : * Dictyopterus aurora Herbst,. CANTRIDAE! Cantharis violácea Payk. Gantharis rustica F. Gantharis obscura L, 1 Cantharis nigricans Müll. Cantharis livida L. Cantharis pellucida F. Cantharis quadripunctata Müll,a.montana Stierl. L Y M E X Y L O N I D A E : Hylecoetus dermestoides L, * L A S Y T I L A E : Lasytes coeruleus heg. Dasyte.s nigrocyaneus Muls. CiL E'R I D A E : Thanasimus formicarius L.. ELATER.IDAE : Elater aethiops Lac Blater sanguineus L. Hypnoidus riparius F. Melanotus rufipes Herbst Athous vittatus F. Athous subfuscus Müll, Corymbites pectinicornis L. Gorymbites cupreus F.- KÖ Corymbites purpureus Poda * Corymbites castaneus L. «Corymbites sjaelandicus Müll Hä Corymbites affinis Payk. Corymbites incanus Gyll. Agriotes obscurus L,
41 D A S C I L L I D A E : Dascillus cervinus L. D R Y O P I D A E : Helmis latreillei d. Esolus angustatus Müll. B Y R R H I D A E : Cytilus sericeus Forst. Byrrhus fasciatus Forst. Byrrhus pustulatus Germ. Byrrhus pilula L. Byrrhus luniger Germ. B Y T U R I B A E : Byturus tomehtosus F. N I T I D U L I D A E : Epuraea variegata Herbst Euraea biguttata Thunb. Glischrochilus quadripunctatus L R H I Z O P H A G I D A E : Rhizophagus dispar Payk. P H A L A C R I B A E : Olibrus aeneus F. Ü1 C Q C C I J I E I L I J A E : Semiadalia notata Laich. Coccinella septempunctata L. Chilcorus renipustulatus Scriba P Y R O C H R O 1.3) A E : Pyrochroa coccínea L. S C A R A B A S IDA. E : Geotrupes stercorosus Scriba Aphodius fimetarius L. Aphodius granarius L.
42 C E R A M B Y C I I) A E : Asemum striatum L. Tetropium castaneum Lt KÖ Tetropium fuscum F. Rhagium mordax Leg. KÖ G-aurotes virginea L. Strangalia melanura L. C E f i l b O M E L I H E i Cryptocaphalus sericeus L. Adoxus obscurus L..- Chrysomela varians Schall. Llochrysa fastuosa Scop. Chrysochloa alpestris s.polymorpha Kr. Chrysochloa cacaliae Schrk. Sclerophaedon orbicularis Suffr ' KÖ KÖ Melasoma aenea L* * Phytodecta viminalis L. Phytodecta olivaceus Porst. Lochmaea suturalis Thoms. C U R C U L I O N I L A E : Leporaus betulae L. Otiorrhynchus hungaricus Germ, (Frieser det.) Otiorrhynchus niger F, Otiorrhynchus fuscipes 01. - Otiorrhynchus morio F. Otiorrhynchus porcatus Hbst. Otiorrhynchus scaber L. Otiorrhynchus subdentatus Bach Phyllobius calcaratus F. Polydrosus atomarius 01. Barypithes montanus Chevr. n Barypithes araneiformia Schrk Strophosomus melanogrammus Forst, Sitona regensteinensis Hbst. Niccotrogus picirostris F. Pissodes piceae 111* Trachodes hispidus L. Hylobius abietis L. Liparus germanus L. Epipolaeus caliginosus F. Acallus pyrenaeus Boh
Cnemogonus epilobi.i Payk. Cidnorrhinus quadrimaculatusl. Dryocoetus'autographus Ratz. Pityogenes chalcographus L. Ips typographus L. Anschrift des Verfassers: Dr. R.stlin 7ol4 rnwestheim Güterbahnhofstr.3o Synanthedon vespiformis L. Von Hermann Kaufmann, Aalen Die Sesien (Glasflügler) sind leider eine immer noch sehr vernachlässigte Familie bei vielen Schmetterlingssammlern und doch wäre bei diesen Aegeriidae (Sesiidae) noch so viel Neues zu entdecken. Schon seit vielenjahren hole ich mir die Räupchen von Synanthedon vespiformis aus Eichenstubben heraus. Zum Einsammeln der Raupen benötigt man einen kräftigen Meißel, mit dem man die mehr oder weniger klaffende Rinde von dem Eichenstubben loslöst. Frische- Eichenstubben, bei denen die Rinde noch nicht klafft, kann man ruhig übergehen, denn erwachsene Raupen findet man nur in 1-2 Jahre alten Stubben, meist zwischen Rinde und Holz. Eine Pinzette ist immer von Vorteil, üm heruntergefallene Raupen aus den Spalten herauszuholen oder um Raupen, die sich in die Rinde zurückziehen, herauszukitzeln. Die 1 1/2-2 cm großen gelblichen Raupen sind in einem Stubben oft sehr zahlreich und leicht als Schmetterlingsraupen zu erkennen (16 Füße) Außer ihnen findet man oft auch zahlreiche Käfer- und Fliegenlarven. Die Käferlarven haben größere pfe mit kräftigen Freßwerkzeugen und haben an allen Segmenten