Projekat Planinarenje i biciklizam - praćenje napretka. Početak godine Rezultati do godine

Transkript

1 Projekat Planinarenje i biciklizam - praćenje napretka Početak godine Rezultati do godine Montenegro Phototrekking Ministarstvo turizma Nacionalna turistička organizacija Crne Gore Hotel City, Podgorica, 1. dec 2010.

2 Perspektive i polja djelovanja Postignuća i rezultati do godine Operativni ciljevi i realizovane aktivnosti Strategija za razvoj turizma u Crnoj Gori do godine

3 Zašto planinarenje i biciklizam? Tržište biciklističkog turizma (na primjeru Njemačke) 5,6 miliona biciklističkih turista 79 miliona noćenja Dnevna potrošnja bez transporta 64 eura 35 miliona izletnika na biciklu 156 miliona dnevnih izleta Izdaci za dnevni izlet 16 eura dnevno Tržište za planinarski turizam je još veće! Oba rastu sa odgovornim putovanjem / održivim putovanjem trendovima širom svijeta i segmentom avanturističko putovanje.

4 Zašto planinarenje i biciklizam? Doprinos postizanju strateškog cilja - širenje sezone, rast prihoda, zaposlenosti, održivost. Integrisanje zaleđa i planinskog dijela u turistički proizvod, nove razvojne mogućnosti i koristi za lokalne zajednice. Rast životnog standarda i smanjenje migracija. Strategija

5 120% Lider tržista na Mediteranu Infrastruktura Usluge, pravni okvir Informacija Edukacija Preduslovi Master plan za turizam do 2020: Za turizam orjentisan na prirodu Crna Gora će biti razvijana da postane lider na Mediteranu.

6 Operativni cilj I: pravni okvir koji podržava razvoj H&B Donijeti zakonski i podzakonski akti kojim je definisano pitanje održavanja, uređenja, korišćenja staza......unificirana signalizacija...uveden Bed & Bike standard: 20 smještajnih kapaciteta (Novembar 2010)...omogućen razvoj wilderness kampova + Pojednostavljena procedura prelaska granice van graničnih prelaza

7 Operativni cilj II: Staze u skladu sa očekivanja ciljnog tržišta Planinarenje Odabrane i dokumentovane vrhunske staze i selektovane staze za nacionalnu mrežu Markirano preko 400 km vrhunskih staza U toku postavljanje signalizacije na transverzali Orjen-Lovćen-Rumija sa pristupnim stazama km Elektronski registar staza GIS Realizovane inicijative na lokalnom nivou (staze Vrmac, Plužine, Mojkovac, Skadarsko jezero, Lovćen...) ukupno oko 500 km

8 Operativni cilj II: Staze u skladu sa očekivanja ciljnog tržišta Biciklizam i planinski biciklizam Odabrane i dokumentovane vrhunske staze i selektovane staze za nacionalnu mrežu Markirano preko 1000 km vrhunskih staza Postavljena signalizacija na stazi TT4 (oko 500 km), očekuje se skoro postavljanje na TT3 oko 450 km Realizovane inicijative na lokalnom nivou (staze Vrmac, Nikšić, Plužine, Mojkovac, Plav, Skadarsko jezero, Lovćen markirane i dokumentovane...)

9 Operativni cilj II: Staze u skladu sa očekivanja ciljnog tržišta Pripremljena projektna dokumentacija za renoviranje doma Za Vratlom na Orjenu Napravljen arhitektonski koncept za izgled skloništa / odmorišta

10 Operativni cilj II: Staze u skladu sa očekivanja ciljnog tržišta Kao podrška opštinama izvršeno snimanje stanja nečistoće duž vrhunskih staza i pripremljen predlog akcionog plana Implementacija projekta Leave no Trace - 13 Master edukatora, 8 trenera, članstvo...

11 Operativni cilj III: Jačanje kapaciteta Opremljenija i kadrovski ojačana Gorska služba spašavanja: Nabavljena nova oprema Realizovane vježbe i provjere znanja za postojeće članove i obuke za nove GSS postala članica IKAR (Međunarodne organizacije za spašavanje u planini)

12 Operativni cilj III: Jačanje kapaciteta Obuke sa ciljem jačanja PSCG, BSCG i klubova izrada dugoročnih i kratkoročnih planova rada izrada plana signalizacije markiranje staza PSCG član European Ramblers' Association (ERA) prezentovane dvije transverzale (PPT i CT-1) kao osnove za E-12, i E-6 i E-7 (Evropske duge ture)

13 Operativni cilj IV: Usluge Aktivnosti i njihov status ~90 % Podrška TA u kreiranju H & B programa: Studijska putovanja : 6 grupa priprema, realizacija i povratne informacije za sve zainteresovane TA za H&B; 29 TO posjetilo Crnu Goru (+ mediji) Status realizacije Izbor Top Staza, 1. faza: ideja ture, mapa Publikovanja knjige staza Wilderness Biking (1.700 km) Status realizacije

14 Operativni cilj V: Interni marketing i edukacija UraĎen Priručnik za razvoj planinarenja i biciklizma, 2010 Održani promotivno edukativni dogaďaji: Javorje Štavna Andrijevica Crkvičko polje (oko stotinu učesnika)

15 Operativni cilj VI: Eksterni marketing i edukacija Aktivnosti i njihov status ~ 70 % MeĎunarodno prepoznatljiv Wilderness Hiking & Biking brand u okviru Montenegro : Osmišljena prezentacija na međunarodnom tržištu (početak WTM London verzija je data.) Mape, brošure, inovativna internet promocija. 2007/ reprint , PSCG Lokalne mape i vodiči donatori, LTO i NP Status realizacije

16 Operativni cilj VI: Eksterni marketing i edukacija Povratne informacije od korisnika su pozitivne ili podvlače potrebu za daljim informacijama, reprintima,... Tipični primjeri: 2009 Lokalne mape i vodiči donatori, LTO i NP.Leider sind diese Wanderführer und Karten schwer zu erhalten, und kaum jemand weiß, dass es sie gibt. Weder in den Buchhandlungen noch in der Tourismusinfo in Cetinje gab es eine Karte über den Lovcen, auch wusste man nicht, ob es überhaupt eine gibt Nažalost, do ovih vodiča i mapa je teško doći i rijetko ko zna da uopšte postoje. Ni u knjižarama niti LTO Cetinje mapa Lovćena nije bila dostupna, i nisu ni znali da li uopšte postoji (Joachim Jaudas, u CG sa hiking grupom Alpenverein, Njemačka, avgust 2010.)

17 Dostupno za download za LTO : 10 panoramskih mapa u velikoj rezoluciji, GPS-podaci Status realizacije

18 Pomoć: Nova tehnička osnova 1:50.000, vektor podaci Status realizacije

19 Operativni cilj VI: Eksterni marketing i edukacija Aktivnosti i njihov status ~ 60 % Uključivanje tur-operatora (Njemačka, Austria, VB, Skandinavija...) Status realizacije

20 Model praćenja prvi put korišćen u okviru H&B projekta. Rezultati

21 Statistika gostiju i noćenja pokazuje pozitivne trendove za Sjeverni region: Broj noćenja ostvaren u Sjevernom regionu Crne Gore (maj - septembar )** Noćenja 2010 Noćenja 2009 Noćenja Maj Jun Jul Avgust Septembar **Izvor MONSTAT

22 Broj turista u Sjevernom regionu (maj-septembar )** Maj Jun Jul Avgust Septembar **Izvor MONSTAT

23 Prihodi 16,23% Broj turista u nacionalnim parkovima (jun-oktobar / 2010.)** Skadarsko jezero Biogradska gora Lovćen Durmitor **Izvor: JP Nacionalni parkovi Crne Gore

24 Rezultati na osnovu podataka specijalizovanih stranih tur-operatora Od godine - kao rezultat studijskih posjeta i promotivnih aktivnosti najmanje 69 novih stranih specijalizovanih tur-operatora sa H&B ponudama Crne Gore. Većina njih radi sa turističkom agencijom iz CG. Najaktivnije zemlje do sada su Holandija, Belgija, Njemačka, Austrija, Izrael, Francuska, VB, Finska. **Napomena: Ovaj podatak je dat na osnovu odgovora tur-operatora i turističkih agencija pristiglih na naš upit do 24. novembra. TakoĎe, u toku je obrada za češko i italijansko trţište koja nijesu obuhvaćena u 69 TO-a.

25 Rezultati na osnovu podataka specijalizovanih stranih tur-operatora Dužina boravka H&B grupa: 3-6 dana: 11% 7-10 dana: 68% dana: 14% (N/A 7%) Prosječna potrošnja u CG po osobi na dan (grupe), bez troškova transporta: : 11% : 39%** : 7% (N/A 43%) ** U centralnoj Evropi: Dnevna potrošnja bez transporta 64 eura

26 Rezultati na osnovu podataka specijalizovanih stranih tur-operatora Ponude turoperatora za H&B doprinose širenju sezone: -68% organizovalo je posjete u periodu april-jun -82% u periodu jul-septembar -25% u periodu septembar-decembar 68% APRIL MAJ JUN 68% 82% JUL AUG SEPT 82% 25% OKT NOV DEC

27 Rezultati na osnovu podataka specijalizovanih stranih tur-operatora Potrošnja u hiking & biking gostiju koji su posjetili Crnu Goru preko specijalizovanih tur-operatora: 3,2 Mio Euro** ** Na osnovu podataka dobijenih na upit od strane TO-a, status

28 Rezultati na osnovu podataka turističkih agencija iz Crne Gore ** (2010./2009.) više hiking grupa i noćenja koja su ostvarili više biking grupa i noćenja koja su ostvarili 2/3 agenciija navelo je da grupe borave 7-10 dana u CG 1/3 agencija navelo je da grupe borave 3-6 dana u CG oko 98% gostiju su stranci ** Ocjene na osnovu odgovora koje su agencije dostavile do U ovim podacima nedostaju oni koji se odnose na agencije iz Ţabljaka.

29 Rezultati na osnovu podataka turističkih agencija iz Crne Gore ** (2010./2009.) Isti broj gostiju: Povećanje od 20%: 22% Povećanje od 30% 11% Povećanje od 50 ili više % 23% 100% 44% agencija ** Ocjene na osnovu odgovora koje su agencije dostavile do U ovim podacima nedostaju oni koji se odnose na agencije iz Žabljaka.

30 Indikatori iz Ankete gostiju iz godine** pokazuju za sjever već izraženo preferiranje planinarenja: ** Rezultati ankete gostiju za godinu se sada analiziraju i biće dostupni tokom decembra.

31 Indikatori iz ankete gostiju iz godine** pokazuju da značajan dio gostiju koji putuju u centralni i južni dio takođe navode planinarenje među Top 5 aktivnosti : ** Rezultati ankete gostiju za godinu se sada analiziraju i biće dostupni tokom decembra.

32 Indikatori iz Ankete gostiju iz godine** pokazuju da su gosti na sjeveru 45,6% sa visokim obrazovanjem Prvi indikatori iz Ankete gostiju iz godine: Planinarenje ili biciklizam za gostiju bila je glavna aktivnost. ** Rezultati ankete gostiju za godinu se sada analiziraju i biće dostupni tokom decembra.

33 Tour operators for Hiking, Biking, Adventure tourism for Montenegro 2011: Germany, Austria, Benelux, UK, Israel, USA, France, Scandinavia

34 AUSTRIJA Primjeri H&B programa za godinu BELGIJA montenegro/montenegro-het-land-van-de-zwarte-bergen-nieuw/omschrijving FINSKA

35 FRANCUSKA NJEMAČKA Fernziele/Montenegro/RAMMON.html

36 HOLANDIJA VELIKA BRITANIJA

37 Izabrane medijske publikacije i prezentacije koje prikazuju Hiking & Biking u Crnoj Gori od godine + Nagrade samo-inicirane od strane tur-operatora: National Geographic 50 Tours of a Lifetime 2007, MT Sobek, US + Sonntag Aktuell Touristikpreis Jan 2007, Wikinger Reisen, GER 1) EUROBIKE, Friedrichshafen inicijalna prezentacija medijima i poslovnoj publici ) Hidden Europe UK, 2 članka u ) ADFC Radwelt GER ) ADFC partnerska prezentacija, ITB GER ) DAV ALPIN, GER ) TV: Globtrekker/ Treks in Wild World ) Radtouren GER ) Op Pad NL ) Single Track Magazine UK ) Wanderlust UK ) Off the Radar US ) FVW International GER ) Ute, NOR ) 4-Seasons GER 2009

38 Izabrane medijske publikacije i prezentacije koje prikazuju Hiking & Biking u Crnoj Gori 16) Bike Sport News GER ) Wanderzeit Magazin GER ) Man of all Seasons NL ) Gloria, Slovenia, ) Cosmopolitan, Blic, Ok Magazin Srbija ) Outdoor Enthusiast (OE) UK sept ) CarVoyage NL 3 publikacije ) Rantapallo FIN ) Adventure Travel World Summit

39 Sljedeće publikacije u medijima (status nov g.): Fietssport Magazine, NL decembar Op Weg Magazine, NL decembar Fiets Magazine, NL kvartal Outside, US 2011 mart/apr. Prezentacija na kongresu Tourism in South East Europe, The Brisel, o inovacijama kroz avanturistički turizam

40 Kvalitativno rangiranje H&B projekta internacionalno 1) ADFC, Njemačka ADFC ocjenjuje dostupnost informacija o biciklističkom turizmu u 39 destinacija za turizam... Turističke destinacije Austrija, Nemačka i Švajcarska u internacionalnom poredjenju sa ostalim zemljama poseduju najbolje informacije vezano za biciklizam. U poreďenju sa godinom najveći napredak je zabiljeţen u Sloveniji, MaĎarskoj i Crnoj Gori......, istočnoevropske zemlje poput MaĎarske, Češke, Slovenije i Crne Gore nude detaljne informacije u domenu biking-turizma ADFC izdanje za štampu članova + njemačka nacionalna štampa

41 Kvalitativno rangiranje H&B projekta internacionalno 2) Peter Davis Krahenbuh Održiva putovanja internacionalno Razvoj odrţivog turizma koji ispunjava ekonomske, socijalne i ekološke potrebe odreďene drţave zahtijeva duţnost, posvećenost i akciju koje se tiču opipljivih rezultata. Radio sam u planiranju destinacije i turizmu na svjestkom nivou preko 15 godina, uključujući razvijanje i ocjenjivanje nacionalnih turističkih planova. Ovog puta naišao sam na veoma malo projekata koji su primjer pozitivnih benefita crnogorskog H&B projekta koji su rezultat sveobuhvatne Strategije za razvoj turizma do godine. Tokom mog boravka, upoznao sam mnoge učesnike od Podgorice do predstavnika zajednica širom ruralnog programskog regiona, i vidio sam iz prve ruke kako H&B projekat postiţe strateške ciljeve drţave: produţenje sezone, prihoda i rast lokalne zaposlenosti, integracija zaleďa u nacionalni turistički proizvod, smanjenje migracije i revitalizacija sela. Za mene je to nevjerovatno postignuće i pozdravljam sve koji su u njemu učestvovali. Peter Davis Krahenbuhl, Predsjednik, su-osnivač Sustainable Travel International Web: / peterk@sustainabletravel.com

42 Kvalitativno rangiranje H&B projekta internacionalno 3) Konsultanti za turističke resurse, Novi Zeland Dave Bamford je konsultant za meďunarodni odrţivi turizam, sa sjedištem na Novom Zelandu. On je su-osnivač Tourism Resource Consultants ( osnovanog prije 24 godine. Konsultantski tim TRC uključen je u preko 100 projekata koji uključuju turizam kao alat za razvoj. Dave Bamford je nedavno posjetio Crnu Goru i dao komentar: Bio sam impresioniran pristupom Ministarstva turizma i NTO Crne Gore radi diverzifikacije turističkih proizvoda korišćenjem avanturističkog turizma kao fokusa u sjevernom regionu, i radi bolje integracije obale zemlje sa planinama radi formiranja jedne autentične destinacije. Taj pristup korišćenja hiking i biking-a, uz druge avanturističke aktivnosti, radi rasta sektora ruralnog turizma veoma se uspješno koristi u mnogim zemljama, uključujući Novi Zeland. Naš zdravi sektor turizma izrastao je iz pješačenja, planinarskih i avanturističkih aktivnosti. Moje 24-godišnje iskustvo u preko 40 zemalja širom Azije, Pacifika, Latinske Amerike i Evrope prepoznaje sa vaš projekat daje značajne uspjehe za samo 2,5 godne i trebalo bi da nastavite taj fokusirani rad. Ţelim turističkoj industriji Crne Gore sve najbolje u razvoju ovog rastućeg i atraktivnog sektora, i pruţanju mogućnosti lokalnog odrţivog razvoja u sjevernom regionu. Dave Bamford, Director - Tourism Resource Consultants Ltd. Wellington, New Zealand . trcnz@trcnz.com - Website.

43 Kvalitativno rangiranje H&B projekta internacionalno 4) Rudolf Abraham, autor i fotograf, VB Rudolf Abraham je nagraďivani pisac i fotograf čija ljubav prema putovanjima i udaljenim mjestima ga je vodila od Balkana do istočne Turske, Centralne Azije i Patagonije. Napisao je, ilustrovao ili doprinijeo brojnim knjigama, vodičima i člancima o tim oblastima uključujući Planine Crne Gore (The Mountains of Montenegro - Cicerone Press, 2007.). Prvi put je posjetio Crnu Goru godine dok je istraţivao za ovaj vodič, i od tada se vraćao nekoliko puta. Rudolf smatra Crnu Goru jednom od najboljih destinacija Evrope za pješačenje, i opisuje da ona ima kene od najdivljijih, najspektakularnijih, i najmanje posjećenih planina u Evropi. Na WTM u Londonu ove godine (2010.) bilo je divno otkriti takvo pozitivno interesovanje I toliko informacija na štandu Crne Gore značajno drugačije iskustvo u odnosu na prethodne posjete!! Zapažanje NTO: U pregledu koji je dao Richard Hargreaves (Climbers Club Journal ) navodi se: Ovo je veoma dobrodošao i odlično prezentiran vodič za pješačenje za planine jedne evropske zemlje u koju nema mnogo Britanaca namjeru da putuje Planine Crne Gore osvojile su nagradu za Najbolji vodič, na dodjeli nagada za: Outdoor Writers and Photographers Guild Awards for Excellence, 2008 (sponzor: Aquapac International). Rudolf Abraham putopisac i fotograf, VB rudolf@rudolfabraham.co.uk Web:

44 Iskustvo na H&B projektu Turistička preduzeća u porodičnom vlasništvu Primjer Etno selo Izlazak, Rudinice (I / II): Etno selo Izlazak se nalaze na biking Top stazi br. 4 u inače malo poznatoj oblasti iznad Pivskog jezera. Pripada mreţi Bed & Bike smještaja. Povratne informacije obuhvataju stopu rasta od +47% u noćenjima tokom : Saradnja sa NTO i Ministarstvom turizma nam je izuzetno pomogla, jer smo od samog početka imali odličnu i kvalitetnu saradnju (nadamo se na obostrano zadovoljstvo). Samim tim što smo zaposlili ljude iz okoline,što sve kvalitetne proizvode (meso, mliječne proizvode, ribu, povrće itd.) nabavljamo u našem i okolnim selima, znači da smo donekle poboljšali ekonomsku situaciju u našem kraju. Broj turista u godini je bio 231, dok je broj noćenja godine broj turista je bio 348, a noćenja 417. Turista ima tokom cijele godine, s tim što je tokom ljetnjih mjeseci turista najviše. SaraĎujemo sa nekoliko Tour operatora i agencija, ali se nadamo da ćemo već sledeće godine tu saradnju proširiti na još njih. Gosti koji nam dolaze su iz naše zemlje i okruţenja, a što se tiče stranaca nejčešći gosti su iz Italije i Slovenije... Valentina i Novica Gogić Etno Selo Izlazak, Rudinice Pocetak rada: 2009 Web: nvnvg@t-com.me

45 Iskustvo na H&B projektu Turistička preduzeća u porodičnom vlasništvu Primjer Etno selo Izlazak, Rudinice (II / II): Od samog otvaranja Etno sela smo se trudili da uključimo što više ljudi u posao,da oni koji su bez zaposljenja, saradnjom sa nama vide mogućnost zarade. Ţelja nam je i da što više mladih ljudi, koji nemaju posao, ostanu u našem selu, a mi ćemo ih otkupom njihovih proizvoda, podstaknuti na to. Naravno da smo otvaranjem Etno sela članovima naše porodice omogućili posao, jer prije toga nijesu bili zaposleni. Naši sljedeći koraci su poboljšanje ponude, proširivanje smještajnih kapaciteta, a samim tim se nadamo da ćemo biti u mogućnosti da zaposlimo još radnika. Mislimo da smo dosta dobro i kvalitetno počeli naš posao, tako da ćemo se truditi, da već sljedeće godine uvedemo neke novine.

46 Iskustvo na H&B projektu Turistička preduzeća u porodičnom vlasništvu Primjer Black Mountain D.o.o, Herceg Novi (I / II): Organizujemo grupne ture i pakete, usluge turističke agencije, upravljanje destinacijom, konferencije, korporativne dogaďaje i obuke. Black Mountain podrţava saradnju izmeďu outdoor businesses u Crnoj Gori zato što: Saradnja meďu regionalnim ključnim partnerima na više nivoa ključni je faktor za Promovisanje inovacija u turizmu, zajedničkim radom moţemo privući mnogo veću meďunarodnu paţnju, podići naše standarde i voditi trţište novim idejama i proizvodima. Black Mountain je već radila na iniciranju više projekata saradnje. Montenegro Adventure Series koji uključuje organizatore outdoor dogaďaja - Adventure Race Montenegro koji uključuje preduzeća za aktivni turizam... Jack Delf & Hayley Wright TA & TO Blackmountain, Herceg Novi Pocetak rada: info@montenegroholiday.com Web: Web: Web:

47 Iskustvo na H&B projektu Turistička preduzeća u porodičnom vlasništvu Primjer Black Mountain D.o.o, Herceg Novi (II / II):...do sada Adventure Race obuhvatila je direktnu saradnju izmeďu 11 turističkih preduzeća i 14 klubova/uduţenja za sportove na otvorenom uz dalju podršku od Sluţbe za nacionalne parkove, Policije Crne Gore i 5 Opština/LTO-a sve na dobrovoljnoj osnovi besplatno. Privukli smo sportiste najvećih standarda iz 14 zemalja sve nove ambasadore za Outdoor Montenegro i pomogli niz poslovanja u sjevernom dijelu Crne Gore. 60% učesnika će se vratiti za odmor! Za učestvovanje sa Montenegro Outdoor Agencies spremni smo da podijelimo naše iskustvo i ideje (Praktičnu marketinšku podršku za korišćenje vrijednosti iz projekata, iskustvo iz svih aspekata upravljanja dogaďajima, ekološkim standardima i etikom Leave No Trace,znanje o trţištima iz zapadne Evrope i Sjeverne Amerike i očekivanja korisnika, Pruţanje opreme, kadra i usluga za famtrips i outdoor dogaďaje).

48 Iskustvo na H&B projektu Turistička preduzeća u porodičnom vlasništvu Primjer TA RAMS, Bijelo Polje (I / II): Prva naredna aktivnost - pješačka tura za grupu turista iz Francuske-okolina Bijelog Polja (jul 2005). RAMS nastavlja da razvija ovaj vid turizma, jer postoje realni uslovi za razvoj istog-prirodni resursi, traznja na trzistu. Kao jedni od ucesnika radionica (jesen-zima 2007/08), uspostavlja kontakt sa NTO; podrska organizaciji fam trip za biking turoperatore, maj Saradnja sa NTO i ukljucenje u promotivno-edukativne aktivnosti doprinosu brzem razvoju kompanije, definisanje jasnih ciljeva i razvoj strategije. Fam trip hiking turoperatori jun 2009-pocetak saradnje sa finskim TO Kon Tiki: 3 grupe 2010, Kudu Travel UK:1. grupa 2010, Reperio NL:1. grupa Ucesce na veci broj medjunarodnih sajmova uslovljava veci broj inostranih turista, odnosno potrebe za angazovanjem veceg broja lokalnog stanovnistva-porodica i pojedinaca. Do sada je kroz programe RAMS ukljuceno 6 sportskih klubova, preko 20 porodica odnosno oko pojedinaca, koji pruzaju usluge podrske na terenu, smjestaja, ishrane, degustacije i otkupa lokalnih proizvoda, vodicke usluge, prevoz... Sabina & Musa Ramović Turistička agencija RAMS, Bijelo Polje Pocetak rada: 2004 Web: rams@t-com.me

49 Iskustvo na H&B projektu Turistička preduzeća u porodičnom vlasništvu Primjer TA RAMS, Bijelo Polje (II / II): Pozitivno: Podizanje svijesti lokalnog stanovnistva, povecanje licnih prihoda ukljucenih porodica/pojedinaca, povecan broj porodica/klubova koje su zainteresovane da se ukljuce u programe RAMS, odnosno u razvoj agroturizma/aktivnog odmora. U periodu od saradnja sa partnerom iz Francuske-pjesacke ture, studentske razmjene; poljoprivredni fakultet Enita Clermond Ferrand, Biotehnicki fakultet-bijelo Polje, omladinski kamp selo Godijevo-Bijelo Polje, omladina iz Francuske i CG saradnja sa partnerima iz Francuske, Finske, Njemacke, Holandije, UK, Ukraine, Italije. RAMS moze pomoci svim partnerima u realizaciji strategije razvoja turizma i ocuvanja zivotne sredine na lokalnom nivou, jer raspolaze informacijama sa terena/inostranog trzista, tako da je vazno napraviti balans izmedju ponude i traznje, odnosno nasih šansi i mogucnosti. Planovi za buduce: zadrzati postojeca trzista, organizovati fam trip za TO's postojece konatkte sa sajmova, ukljuciti sto veci broj pojedinaca / porodica / klubova u razvoj turizma i ocuvanje zivotne sredine, edukovati nove generacije planinarskih i turistickih vodica...ocekivana pomoc od NTO, MT, Mjesnih zajednica, lokalnog stanovnistva i Lokalne Uprave. Smatramo da je razvoj turizma i ocuvanje zivotne sredine, uklanjanje divljih deponija u BP veoma bitan, jer moze doprinijeti ozivljavanju sela, povratak mladih na selo, za nas jako bitno jer stvaramo uslove da omladina/nasa djeca (14 i 17 godina) ubuduce imaju perspektivu da ostanu da zive i rade za Bijelo Polje.

50 Zaključci nakon 3 godine trajanja projekta 1) Kvantitatini i kvalitativni indikatori i izjave su pozitivni. 2) Uprkos vremenu ekonomske krize: snažan porast. 3) Postigli smo oko 60% potencijalnih multiplikatora (tur-operatori sa ključnih tržišta) radi izrade novih paket ponuda. Do sada 3-4 first adaptor operatora iz Sjeverne Amerike kreiraju nove ponude za 2011.

51 Perspektive i polja djelovanja (I) 1) 100% ispunjenje tokom naredne 2-3 godine zahtijeva fokusirani rad i saradnju 2) Neophodno finansiranje na svim nivoima: Vlada, NTO, LTO/opštine, donatori. 3) Sada moramo podržati napore TO-a i obezbijediti kvalitet usluge Informisati pojedince kroz medije i doseći do oboje unakrsnim marketingom; Primjer projektne ideje Globetrotter (prodavac outdoor opreme) - partnerstvo / Njemačka Nastaviti razvoj infrastrukture (staze, skloništa, postavljanje znakova) Rast kvaliteta značajnih za ciljne grupe (primjer lokalne staze). Obuke za vodiče moraju se nastaviti. Realizacija GSS centara. Podržati relevantne doagađaje koji doprinose brendu. Ažurirani reprinti promotivnih mapa. Nije započeto Započeto

52 Perspektive i polja djelovanja (II) Hiker-i i biker-i rade tokom zime: backcountry skijanje, hiking, hodanje na krpljama. Pilot lokacije za kamp kuće + mreža Wilderness lokacija za kampove. Biciklističke rute tokom cijele godine (drumski biciklizam). Sportski timski / paketi za obuku za događaje tokom cijele godine. Prekogranični projekti. Promovisanje 6 Biking Top staza kroz sopstvene brošure. U 2. izdanju vodiča za biking: obuhvatiti vrhunske Staze. Uključiti druge TO u periodu Procjena trenutnog interesovanja - oko 30 TO-a iz BeNeLux, Skandinavije, Italije, Francuske, Sjeverne Amerike. Studijska posjeta 2011.? Lokalne mape moraju biti dostupne jasne odgovornosti! Moderacija i umrežavanje podrške za Montenegro Outdoor Agencies kao novi kvalitet / inicijativa za saradnju od TA Nije započeto Započeto

53 Perspektive i polja djelovanja (III) Podrška aktivnim opštinama, LTO-ma i preduzećima koje su zainteresovane za kreiranje H&B / Avanturističkog Centra Dalja podrška uz ekspertizu i finansijske/poreske olakšice (primjeri: Alpi, Skandinavija, Kipar) Implementacija GSTC na nacionalnom / lokalnom nivou (pilot projekti) Upotreba rezultata Potencijalne Analize 2010./11. (6 novih zemalja) Na Internetu: Objedinjavanje sadržaja i bolja distribucija ( i uključivanje društvenih medijskih alata NTO e-newsletter na 4-5 jezika Nije započeto Započeto

54 Hvala partnerskim organizacijama u Crnoj Gori: JP Nacionalni parkovi Crne Gore Centar za stručno obrazovanje Planinarski savez Crne Gore, planinarski klubovi Gorska služba spašavanja Biciklistički savez Crne Gore, biciklistički klubovi Lokalne turističke organizacije Turistička privreda, nevladine organizacije

55 Herzlich Willkommen - Dobrodošli HVALA NA PAŽNJI I UČEŠĆU dusanka.pavicevic@gov.me kirsi.hyvaerinen@montenegro.travel