Ahag Oigialtxt 1. Übtzug d polich Txt 2. Nidlädich Oigialtxt Satio i Chicago LEICHTATHLETIK Babyloia Stv Ja u Wltkodl im Maatho No. 2/2006 I Chicago fad d 8. Wttkampf im Maatholauf tatt. Di gaz Spotwlt watt mit goß Nugid d Auftitt zwi Tilhm, i di Wttbwb St d Spotkokuz: d Olympiaig Calo Lop ud d hmalig Wltmit, d Autali Robt d Catlla. Auf dm ltzt Mtig i Rottdam icht D Catlla 2 Std. 8 mi. 37 k., ud Lop auf d Olympiad i Lo Agl 2 Std. 9 mi. 21 k. Ki wohl vmutt, da d da zwit Mal im Lb im Maatho tilhmd 29 Jah alt Wttläuf au Wal, Stv Jo, di zwi ach Sig tbd Kokut übholt. Si t Auftitt im Maatholauf im voig Jah i d BRD bdt oh goß Efolg, o da ki jtzt mit dim Wttläuf cht. Ud plötzlich hat d 8. Maatholauf i Chicago d Rpätat au Goßbitai gwo. Di 42,195 km lag Maathotck hat i 2 Stud 8 Miut ud 6 Skud duchlauf ud daduch di Wlthöchtlitug icht. So wud d bi jtzt dm Amika Salaza ghöd Wltkod gboch. Bi di Glghit gb wi zh i d ltzt Zit bt Rultat i di Kokuz a. No. 51 2 Std. 8` 6 Jo (Goßbitai) Chicago. 84. 2 Std. 8` 13 Salaza (USA) Nw Yok 81. 2 Std. 8` 18 D Catlla (Ötich), Fukuoka, 81. 2. Übtzug d idlädich Txt Wi Schül l fmdpachig Sachtxt zu vth Plä i Lhtll auf di Lh aufzutil macht di Gwkchaft fauglo 3. Potugiich Oigialtxt Auto: Rolf Kuczia Ztaltll fü da Auladchulw D-50728 Köl i fü d g. Schül übtz Txt ubkat Spach, d a tf lu tdck Txttchlülugtatgi ud twickl i L i t ch lü Txt Mit dim Litfad wd da Fachtxt tchlült. Vo u Utichtdaktio Utcht, Fitag, d... Höhpukt d Ui i dm ut Gudchuluticht it ach Miug d Allgmi Bud fü Utichtpoal (ABOP; zu vglich mit d GEW ¹) Auf dm gt bgo ditägig Kog d lik politich Gwkchaft kitiit Voitzd Ja va d Boch d Sozialpla vo Miit Dtma, d i dat umöglich Situatio hvouf. Gut fuktioid Schultam wd daduch vollkomm auiad gi. Ei datig ozial Btug mit Mch it abolut uakzptabl o Va D Boch. Voag fü Fau Duchfühug: 2 Doppltud (180 Mi.), auch al fächübgifd Pojkttag (Koopatio zwich Dutch- ud biligual Fachlhpo). Daduch wid i all Fäch da Abit mit Txt zu Bgi i Schuljah gtäkt. Immiolhkäft ollt ach d Zitugtx ihaltlich wichtig Fachtxt au ihm Fach itz. Bi dm Thma d Abitzitvküzug bfüwott i Vküzug d wöchtlich Abitzit. E wit di vom Miit Dtma vtidigt Vküzug d Abitdau auf Jahbai, di agpat Ulaubtag vpicht, ab. Daduch wid mit Sichhit ki hudtpoztig Widbtzug icht, o d Voitzd. Al Spgtoff fü hftig Dikuio auf dm ditägig Kog og di Vochläg d Votad, d Eiflu d vchid Utichtktio zuückzudäg ud di poitiv Dikimiiug vo Fau i d Schul umzutz. Vo allm di Abtilug d Bufchul ud d witfühd Schul fühl ich bdoht. Auch gg di poitiv Aktio, d i Jah alt pizipill Bchlu umzutz, d i glich Azahl a mälich ud wiblich Lhkäft a d Schul vochibt, gibt wachd Widtad. Adat: Immio-, CLIL-, DaF-, DaZud ad Spachlhpo Qualität D Votad chlägt vo, um i Skto, i d ma och icht vo im 50-poztigm Atil a Fau pch ka, wiblich Bwb zu bvozug. ¹ Am. d Übtz: di Möglichkit, vo Augut a i fi wdd Lhtll ach Möglichkit mit di Kollg zu btz. Im Wildpak Daiowkaja i d Ukai tauch jd Jah u Bwoh auf. Di uopäich Bio ud Faa wa di ltzt, di dothi tapotit wud (augwildt wud) ud dot u mit i goß Zahl vo Wavögl owi Elch (alc), Wildchwi (javali), Rh, Wölf, Füch, Dach, (txugo), Fttch, Kaich ud Gauih (gaça = Rih, cizto = Fab gau) zuamm lb. Wildpak wi d vo Daiowkaja id i d Natuchutzfom i d Sowjtuio. I di Schutzzo wid di Fotpflazug witchaftlich bdutam Ti möglicht (timulada = bfähig, timuli) ud id Jagd od Fichfag vbot bi auf di Zit (até a altua) i dd di Populatio (úmo d cabça = Zahl d Köpf) o tak zugomm hat (wötl: i Nivau icht hat), da di Jagd laubt wid. I d ad At vo Schutzzo id j Aktivität (=Jagd/Fichfag) imm tikt vbot, da ich hibi um wichaftlich Zt hadlt, i d di Fom d atülich Lb tudit, gchützt ud gfödt wd. Qull: Eva-Maia Jki, Fmdpach Dutch, Hft 2/1990, S. 24 Di Natu chütz 3. Übtzug d potugiich Txt 1. Polich Oigialtxt Ahag Übtzug
3. Pätatio ud Auwtuggpäch J di Schül übtz gmiam i fmdpachig Txt chiftlich owit i komm (Papi Foli, Folitift). Ei vit Schül bobachtt i jd Gupp, wi di Übtz vogh ud otit di. Nach 30 Miut l all Übtzgupp ih Übtzug vo. Achlißd bicht di Bobacht. Wichtig Ekti wd im Plum ud U-Gpäch vtift ud fixit. Auwtuggpäch Im Auwtuggpäch wid d Ihalt d Txt bpoch. Dabi fixit jd Gupp ih Kauag a d Tafl. So tzt ich i Taflbild zuamm, da all wtlich Ekti zuammfat. W bi Sachtxtzum Txtvtädi di vohghd Ifomatio vo Bdutug id, ka di Lhpo al Etwicklughlf igif. Dabi vbt di Lhpo Fhl, btot Wichtig ud gäzt Augla. Auch di fachpachlich Eb wid bpoch ud d Litfad um fachpachlich Etchlülughilf gäzt. Di Aufmkamkit ka auf typich fachpachlich Txtmkmal (Fachwöt, Nomialtil, Attibutiug, Paiv, Upölichkit, Wotbilduggl ) gichtt wd. Guppabit: Etchlülug fmdpachig Txt Gupp vo vi Schül halt j i Foli, i Folitift ud i Txt i i Spach, di ih icht gläufig it (z. B. Polich, Potugiich, Nidlädich, Italiich). Ih Aufgab it, zuamm i 30 Miut o vil Txt o gau wi möglich chiftlich zu übtz. D vit Schül daf ich icht a d Übtzug btilig, bobachtt ud otit, wi di Gupp zu ih Übtzugfolg fidt. Dabi hilft ihm i Bobachtugbog mit Litfag. Am Ed wid di Foli mit d Übtzug im Plum pojizit ud vo d Gupp vogtag. Wichtig Auag wd vo d Schül lb a d Tafl od auf Foli otit. Da bichtt d Bobacht, wi di Übtz zu di Egbi gkomm id. Auch otit wichtig Ekti. Litfag: Wi id di Übtz voggag? Wa füht zum Efolg? Fotochmich Raktio vlauf ut Eiflu vo Licht. Alag: Fmdpachig Zitugtxt au Badi, Stau: Taiig d Lvth mit Hilf vo Sachtxt, Müch, 1985 Übtzug d fmdpachig Txt Schaltpla zum Kack dutchpachig Txt, Eva-Maia Jki, Fmdpach Dutch, Hft 2/1990, S. 24 Lchitt 2: Bobachtugbog zu Guppabit Txttchlülug Exptkogß: Litfad zu Txttchlülug Di glich Gupp halt u Notizzttl ud chib di Tipp vo d Tafl ab, auf jd Zttl i Tipp. Aufgab all Gupp it u, di TippZttl ach Wichtigkit auf im Litfad zu od. Dazu halt i zwi Mt Schu ( Litfad ) ud Klbfilm. Wit Tipp kö auf zuätzlich Zttl gchib ud aghftt wd. Al Egäzug ud Agug ka auch d Schaltpla zum Kack dutch Txt augtilt wd. Si Kätch kö bfall augchitt ud al Tipp-Zttl vwdt wd. Damit oll di Schül mutigt wd, lbttädig ig Statgi zu fid. Da di Egbi d Gupp auf Efahug d Tilhm buh, wd bim Auhadl Etchlülugtatgi flktit ud duch da Fomuli gftigt. Am Ed wd all Litfäd biad aughägt, ählich Auag i im Auwtuggpäch bwut gmacht. Villicht ka oga i gmiam Litfad zu Txttchlülug mit goß vo hit lba Zttl tllt wd. E köt al Mkhilf dauhaft üb d Tafl häg. All Schül übtag di Litfad al Fludiagamm ud Mkhilf i ih Hft. di wichtigt Schlülwöt hauzufid ud zu maki mit ih Kauag zu fomuli ud mit Hilf d Kauag i gmiam müdlich Kuzvotag im Plum zu halt Lchitt 4: Lchitt 1: z ät b lwö ü l Sch dck t t fotochmich Raktio Utichtvlauf: Mit dm Litfad wid u vo all Gupp lbttädig i Fachtxt tchlült: Schlülwöt wd i i Tabll otit, zu Kauag witt ud chlißlich d Ihalt i Abchitt d Mitchül klät. D Txt ollt au dm dzitig Schlülwöt Kauag Uticht tamm Raktio mit SauRaktio ud fachlich wichtig toff vfäb Nidi. Rückfag id Sautoff chläg dukl. wücht ud vo d votagd Gupp Silbhalogid Licht zu batwot, ggf. väd ich ut dm Silbhalogid Eiflu d Licht. mit Hilf ud Egäzug duch d Lh. Gtützt auf ih Efahug, ih Rflxio ud di Auwtug halt all Gupp 10 Notizzttl. Daauf oti i di Tipp d t Guppabit: Jwil i Tipp auf i Zttl. Aufgab all Gupp it, di Tipp jwil ach Wichtigkit zu od, i auf i 2 m lag Schu aufzuklb ud o i Litfad d Txtabit zu twickl. Wit Tipp-Zttl düf gäzt wd. Al Agug ka zuätzlich d Schaltpla zum Kack dutch Txt augtilt wd. Si Kätch kö augchitt ud bfall al Zttl-Tipp vwdt wd. So twickl Schül ih ig Statgi zu Txtzptio. Mit Hilf d gmiam tllt Litfad zu Txtabit wid u vo d lb Gupp i ubkat Fachtxt lbttädig babitt. Di Txt kö owohl d Muttpach al auch d biligual Fachpach ttamm.jd Gupp abitt zu im ad Txtabchitt di Hauptgdak hau ud tägt i achlißd müdlich vo. Dabi wd di Statgihilf d Litfad agwdt ud gftigt. Bod wichtig id di Schitt: Apuchvoll Fachtxt zu vth, wi ka di i i Fmdpach glig? PISA ud ad Utuchug hab gzigt: Vil Schül id lbt i d Etpach icht i d Lag, ifach Txt zu fa ud ih Si widzugb. Damit fhlt ih wit mh al Lkomptz di Tilhab a Ifomatioqull wi Zitug, (Fach)Zitchift ud (Fach)büch, di u kultull ud buflich Lb mitbtimm. Fachtxt auch i fmd Spach zu vth, wid atioal ud global imm wichtig. I im zuammwachd Euopa wd ich kommuikativ Stuktu ud Bufpaxi o twickl, da Mch pivat ud buflich zuhmd auf i zwit Spach agwi id, di i müdlich ud chiftlich witghd o diffzit, ich ud gläufig bhch mü wi ih Muttpach. So fomulit i dutch Lhpla fü d biligual Uticht. Fachtxt i Fmdpach zu vth, wid di Studi- ud Bufchac hutig Schül biflu. Vatwotugbwut biligula Uticht kümmt ich um di Zil d biligual Txtkomptz, i dm Wg aufzigt, wi Schül Schitt fü Schitt hagfüht wd kö a da lbttädig Efa fmdpachig Fachtxt. Ei olch didaktich Wg oll i i Statio hi dagtllt wd. Im Mittlpukt tht dai d aktiv Schül, gtu dm Motoi ch Litpuch Blh mich icht, la mich l. 4. Fachtxt tchlül 2. Litfad tll A ft i h c Üb cht ba Eifühug Nach d d Gupppätatio wd Fachifomatio vom Lh gäzt ud di Txtabit flktit. Wit Efahug ud Tipp wd aufgomm ud mit u Zttl am Litfad bftigt. Mit goß Tipp-Zttl ka i Klalitfad tllt ud al Mkhilf üb d Tafl aufghägt wd. Bwut wd oll d Schül, da Fach ud Spach utba mitiad vbud id: Txtabit it Fachabit Fachabit it Spachabit. Damit wd Fähigkit gtäkt, di i Fachtudium ud Buf wtlich id: lbttädig Txtzptio, Pätatiokomptz, autoom L. 1. Txttchlülug Guppabit: Fachtxt tchlül Wi Schül l fmdpachig Sachtxt zu vth Rolf Kuczia bkat Wöt fid Lchitt 3: Schül abit i Litfad fü di Txtabit 1. Wi gh di Übtzd vo? 2. Woüb pch i am mit? 3. Wi fid di Übtzd di Bdutug ubkat Wöt? 4. Wi fid di Übtzd di Bdutug vo Sätz? 5. Wa hilft d Übtzd daübhiau? 6. Wlch Empfhlug la ich ach di Übug ablit? +++
3. Pätatio ud Auwtuggpäch J di Schül übtz gmiam i fmdpachig Txt chiftlich owit i komm (Papi Foli, Folitift). Ei vit Schül bobachtt i jd Gupp, wi di Übtz vogh ud otit di. Nach 30 Miut l all Übtzgupp ih Übtzug vo. Achlißd bicht di Bobacht. Wichtig Ekti wd im Plum ud U-Gpäch vtift ud fixit. Auwtuggpäch Im Auwtuggpäch wid d Ihalt d Txt bpoch. Dabi fixit jd Gupp ih Kauag a d Tafl. So tzt ich i Taflbild zuamm, da all wtlich Ekti zuammfat. W bi Sachtxtzum Txtvtädi di vohghd Ifomatio vo Bdutug id, ka di Lhpo al Etwicklughlf igif. Dabi vbt di Lhpo Fhl, btot Wichtig ud gäzt Augla. Auch di fachpachlich Eb wid bpoch ud d Litfad um fachpachlich Etchlülughilf gäzt. Di Aufmkamkit ka auf typich fachpachlich Txtmkmal (Fachwöt, Nomialtil, Attibutiug, Paiv, Upölichkit, Wotbilduggl ) gichtt wd. Guppabit: Etchlülug fmdpachig Txt Gupp vo vi Schül halt j i Foli, i Folitift ud i Txt i i Spach, di ih icht gläufig it (z. B. Polich, Potugiich, Nidlädich, Italiich). Ih Aufgab it, zuamm i 30 Miut o vil Txt o gau wi möglich chiftlich zu übtz. D vit Schül daf ich icht a d Übtzug btilig, bobachtt ud otit, wi di Gupp zu ih Übtzugfolg fidt. Dabi hilft ihm i Bobachtugbog mit Litfag. Am Ed wid di Foli mit d Übtzug im Plum pojizit ud vo d Gupp vogtag. Wichtig Auag wd vo d Schül lb a d Tafl od auf Foli otit. Da bichtt d Bobacht, wi di Übtz zu di Egbi gkomm id. Auch otit wichtig Ekti. Litfag: Wi id di Übtz voggag? Wa füht zum Efolg? Fotochmich Raktio vlauf ut Eiflu vo Licht. Alag: Fmdpachig Zitugtxt au Badi, Stau: Taiig d Lvth mit Hilf vo Sachtxt, Müch, 1985 Übtzug d fmdpachig Txt Schaltpla zum Kack dutchpachig Txt, Eva-Maia Jki, Fmdpach Dutch, Hft 2/1990, S. 24 Lchitt 2: Bobachtugbog zu Guppabit Txttchlülug Exptkogß: Litfad zu Txttchlülug Di glich Gupp halt u Notizzttl ud chib di Tipp vo d Tafl ab, auf jd Zttl i Tipp. Aufgab all Gupp it u, di TippZttl ach Wichtigkit auf im Litfad zu od. Dazu halt i zwi Mt Schu ( Litfad ) ud Klbfilm. Wit Tipp kö auf zuätzlich Zttl gchib ud aghftt wd. Al Egäzug ud Agug ka auch d Schaltpla zum Kack dutch Txt augtilt wd. Si Kätch kö bfall augchitt ud al Tipp-Zttl vwdt wd. Damit oll di Schül mutigt wd, lbttädig ig Statgi zu fid. Da di Egbi d Gupp auf Efahug d Tilhm buh, wd bim Auhadl Etchlülugtatgi flktit ud duch da Fomuli gftigt. Am Ed wd all Litfäd biad aughägt, ählich Auag i im Auwtuggpäch bwut gmacht. Villicht ka oga i gmiam Litfad zu Txttchlülug mit goß vo hit lba Zttl tllt wd. E köt al Mkhilf dauhaft üb d Tafl häg. All Schül übtag di Litfad al Fludiagamm ud Mkhilf i ih Hft. di wichtigt Schlülwöt hauzufid ud zu maki mit ih Kauag zu fomuli ud mit Hilf d Kauag i gmiam müdlich Kuzvotag im Plum zu halt Lchitt 4: Lchitt 1: z ät b lwö ü l Sch dck t t fotochmich Raktio Utichtvlauf: Mit dm Litfad wid u vo all Gupp lbttädig i Fachtxt tchlült: Schlülwöt wd i i Tabll otit, zu Kauag witt ud chlißlich d Ihalt i Abchitt d Mitchül klät. D Txt ollt au dm dzitig Schlülwöt Kauag Uticht tamm Raktio mit SauRaktio ud fachlich wichtig toff vfäb Nidi. Rückfag id Sautoff chläg dukl. wücht ud vo d votagd Gupp Silbhalogid Licht zu batwot, ggf. väd ich ut dm Silbhalogid Eiflu d Licht. mit Hilf ud Egäzug duch d Lh. Gtützt auf ih Efahug, ih Rflxio ud di Auwtug halt all Gupp 10 Notizzttl. Daauf oti i di Tipp d t Guppabit: Jwil i Tipp auf i Zttl. Aufgab all Gupp it, di Tipp jwil ach Wichtigkit zu od, i auf i 2 m lag Schu aufzuklb ud o i Litfad d Txtabit zu twickl. Wit Tipp-Zttl düf gäzt wd. Al Agug ka zuätzlich d Schaltpla zum Kack dutch Txt augtilt wd. Si Kätch kö augchitt ud bfall al Zttl-Tipp vwdt wd. So twickl Schül ih ig Statgi zu Txtzptio. Mit Hilf d gmiam tllt Litfad zu Txtabit wid u vo d lb Gupp i ubkat Fachtxt lbttädig babitt. Di Txt kö owohl d Muttpach al auch d biligual Fachpach ttamm.jd Gupp abitt zu im ad Txtabchitt di Hauptgdak hau ud tägt i achlißd müdlich vo. Dabi wd di Statgihilf d Litfad agwdt ud gftigt. Bod wichtig id di Schitt: Apuchvoll Fachtxt zu vth, wi ka di i i Fmdpach glig? PISA ud ad Utuchug hab gzigt: Vil Schül id lbt i d Etpach icht i d Lag, ifach Txt zu fa ud ih Si widzugb. Damit fhlt ih wit mh al Lkomptz di Tilhab a Ifomatioqull wi Zitug, (Fach)Zitchift ud (Fach)büch, di u kultull ud buflich Lb mitbtimm. Fachtxt auch i fmd Spach zu vth, wid atioal ud global imm wichtig. I im zuammwachd Euopa wd ich kommuikativ Stuktu ud Bufpaxi o twickl, da Mch pivat ud buflich zuhmd auf i zwit Spach agwi id, di i müdlich ud chiftlich witghd o diffzit, ich ud gläufig bhch mü wi ih Muttpach. So fomulit i dutch Lhpla fü d biligual Uticht. Fachtxt i Fmdpach zu vth, wid di Studi- ud Bufchac hutig Schül biflu. Vatwotugbwut biligula Uticht kümmt ich um di Zil d biligual Txtkomptz, i dm Wg aufzigt, wi Schül Schitt fü Schitt hagfüht wd kö a da lbttädig Efa fmdpachig Fachtxt. Ei olch didaktich Wg oll i i Statio hi dagtllt wd. Im Mittlpukt tht dai d aktiv Schül, gtu dm Motoi ch Litpuch Blh mich icht, la mich l. 4. Fachtxt tchlül 2. Litfad tll A ft i h c Üb cht ba Eifühug Nach d d Gupppätatio wd Fachifomatio vom Lh gäzt ud di Txtabit flktit. Wit Efahug ud Tipp wd aufgomm ud mit u Zttl am Litfad bftigt. Mit goß Tipp-Zttl ka i Klalitfad tllt ud al Mkhilf üb d Tafl aufghägt wd. Bwut wd oll d Schül, da Fach ud Spach utba mitiad vbud id: Txtabit it Fachabit Fachabit it Spachabit. Damit wd Fähigkit gtäkt, di i Fachtudium ud Buf wtlich id: lbttädig Txtzptio, Pätatiokomptz, autoom L. 1. Txttchlülug Guppabit: Fachtxt tchlül Wi Schül l fmdpachig Sachtxt zu vth Rolf Kuczia bkat Wöt fid Lchitt 3: Schül abit i Litfad fü di Txtabit 1. Wi gh di Übtzd vo? 2. Woüb pch i am mit? 3. Wi fid di Übtzd di Bdutug ubkat Wöt? 4. Wi fid di Übtzd di Bdutug vo Sätz? 5. Wa hilft d Übtzd daübhiau? 6. Wlch Empfhlug la ich ach di Übug ablit? +++
3. Pätatio ud Auwtuggpäch J di Schül übtz gmiam i fmdpachig Txt chiftlich owit i komm (Papi Foli, Folitift). Ei vit Schül bobachtt i jd Gupp, wi di Übtz vogh ud otit di. Nach 30 Miut l all Übtzgupp ih Übtzug vo. Achlißd bicht di Bobacht. Wichtig Ekti wd im Plum ud U-Gpäch vtift ud fixit. Auwtuggpäch Im Auwtuggpäch wid d Ihalt d Txt bpoch. Dabi fixit jd Gupp ih Kauag a d Tafl. So tzt ich i Taflbild zuamm, da all wtlich Ekti zuammfat. W bi Sachtxtzum Txtvtädi di vohghd Ifomatio vo Bdutug id, ka di Lhpo al Etwicklughlf igif. Dabi vbt di Lhpo Fhl, btot Wichtig ud gäzt Augla. Auch di fachpachlich Eb wid bpoch ud d Litfad um fachpachlich Etchlülughilf gäzt. Di Aufmkamkit ka auf typich fachpachlich Txtmkmal (Fachwöt, Nomialtil, Attibutiug, Paiv, Upölichkit, Wotbilduggl ) gichtt wd. Guppabit: Etchlülug fmdpachig Txt Gupp vo vi Schül halt j i Foli, i Folitift ud i Txt i i Spach, di ih icht gläufig it (z. B. Polich, Potugiich, Nidlädich, Italiich). Ih Aufgab it, zuamm i 30 Miut o vil Txt o gau wi möglich chiftlich zu übtz. D vit Schül daf ich icht a d Übtzug btilig, bobachtt ud otit, wi di Gupp zu ih Übtzugfolg fidt. Dabi hilft ihm i Bobachtugbog mit Litfag. Am Ed wid di Foli mit d Übtzug im Plum pojizit ud vo d Gupp vogtag. Wichtig Auag wd vo d Schül lb a d Tafl od auf Foli otit. Da bichtt d Bobacht, wi di Übtz zu di Egbi gkomm id. Auch otit wichtig Ekti. Litfag: Wi id di Übtz voggag? Wa füht zum Efolg? Fotochmich Raktio vlauf ut Eiflu vo Licht. Alag: Fmdpachig Zitugtxt au Badi, Stau: Taiig d Lvth mit Hilf vo Sachtxt, Müch, 1985 Übtzug d fmdpachig Txt Schaltpla zum Kack dutchpachig Txt, Eva-Maia Jki, Fmdpach Dutch, Hft 2/1990, S. 24 Lchitt 2: Bobachtugbog zu Guppabit Txttchlülug Exptkogß: Litfad zu Txttchlülug Di glich Gupp halt u Notizzttl ud chib di Tipp vo d Tafl ab, auf jd Zttl i Tipp. Aufgab all Gupp it u, di TippZttl ach Wichtigkit auf im Litfad zu od. Dazu halt i zwi Mt Schu ( Litfad ) ud Klbfilm. Wit Tipp kö auf zuätzlich Zttl gchib ud aghftt wd. Al Egäzug ud Agug ka auch d Schaltpla zum Kack dutch Txt augtilt wd. Si Kätch kö bfall augchitt ud al Tipp-Zttl vwdt wd. Damit oll di Schül mutigt wd, lbttädig ig Statgi zu fid. Da di Egbi d Gupp auf Efahug d Tilhm buh, wd bim Auhadl Etchlülugtatgi flktit ud duch da Fomuli gftigt. Am Ed wd all Litfäd biad aughägt, ählich Auag i im Auwtuggpäch bwut gmacht. Villicht ka oga i gmiam Litfad zu Txttchlülug mit goß vo hit lba Zttl tllt wd. E köt al Mkhilf dauhaft üb d Tafl häg. All Schül übtag di Litfad al Fludiagamm ud Mkhilf i ih Hft. di wichtigt Schlülwöt hauzufid ud zu maki mit ih Kauag zu fomuli ud mit Hilf d Kauag i gmiam müdlich Kuzvotag im Plum zu halt Lchitt 4: Lchitt 1: z ät b lwö ü l Sch dck t t fotochmich Raktio Utichtvlauf: Mit dm Litfad wid u vo all Gupp lbttädig i Fachtxt tchlült: Schlülwöt wd i i Tabll otit, zu Kauag witt ud chlißlich d Ihalt i Abchitt d Mitchül klät. D Txt ollt au dm dzitig Schlülwöt Kauag Uticht tamm Raktio mit SauRaktio ud fachlich wichtig toff vfäb Nidi. Rückfag id Sautoff chläg dukl. wücht ud vo d votagd Gupp Silbhalogid Licht zu batwot, ggf. väd ich ut dm Silbhalogid Eiflu d Licht. mit Hilf ud Egäzug duch d Lh. Gtützt auf ih Efahug, ih Rflxio ud di Auwtug halt all Gupp 10 Notizzttl. Daauf oti i di Tipp d t Guppabit: Jwil i Tipp auf i Zttl. Aufgab all Gupp it, di Tipp jwil ach Wichtigkit zu od, i auf i 2 m lag Schu aufzuklb ud o i Litfad d Txtabit zu twickl. Wit Tipp-Zttl düf gäzt wd. Al Agug ka zuätzlich d Schaltpla zum Kack dutch Txt augtilt wd. Si Kätch kö augchitt ud bfall al Zttl-Tipp vwdt wd. So twickl Schül ih ig Statgi zu Txtzptio. Mit Hilf d gmiam tllt Litfad zu Txtabit wid u vo d lb Gupp i ubkat Fachtxt lbttädig babitt. Di Txt kö owohl d Muttpach al auch d biligual Fachpach ttamm.jd Gupp abitt zu im ad Txtabchitt di Hauptgdak hau ud tägt i achlißd müdlich vo. Dabi wd di Statgihilf d Litfad agwdt ud gftigt. Bod wichtig id di Schitt: Apuchvoll Fachtxt zu vth, wi ka di i i Fmdpach glig? PISA ud ad Utuchug hab gzigt: Vil Schül id lbt i d Etpach icht i d Lag, ifach Txt zu fa ud ih Si widzugb. Damit fhlt ih wit mh al Lkomptz di Tilhab a Ifomatioqull wi Zitug, (Fach)Zitchift ud (Fach)büch, di u kultull ud buflich Lb mitbtimm. Fachtxt auch i fmd Spach zu vth, wid atioal ud global imm wichtig. I im zuammwachd Euopa wd ich kommuikativ Stuktu ud Bufpaxi o twickl, da Mch pivat ud buflich zuhmd auf i zwit Spach agwi id, di i müdlich ud chiftlich witghd o diffzit, ich ud gläufig bhch mü wi ih Muttpach. So fomulit i dutch Lhpla fü d biligual Uticht. Fachtxt i Fmdpach zu vth, wid di Studi- ud Bufchac hutig Schül biflu. Vatwotugbwut biligula Uticht kümmt ich um di Zil d biligual Txtkomptz, i dm Wg aufzigt, wi Schül Schitt fü Schitt hagfüht wd kö a da lbttädig Efa fmdpachig Fachtxt. Ei olch didaktich Wg oll i i Statio hi dagtllt wd. Im Mittlpukt tht dai d aktiv Schül, gtu dm Motoi ch Litpuch Blh mich icht, la mich l. 4. Fachtxt tchlül 2. Litfad tll A ft i h c Üb cht ba Eifühug Nach d d Gupppätatio wd Fachifomatio vom Lh gäzt ud di Txtabit flktit. Wit Efahug ud Tipp wd aufgomm ud mit u Zttl am Litfad bftigt. Mit goß Tipp-Zttl ka i Klalitfad tllt ud al Mkhilf üb d Tafl aufghägt wd. Bwut wd oll d Schül, da Fach ud Spach utba mitiad vbud id: Txtabit it Fachabit Fachabit it Spachabit. Damit wd Fähigkit gtäkt, di i Fachtudium ud Buf wtlich id: lbttädig Txtzptio, Pätatiokomptz, autoom L. 1. Txttchlülug Guppabit: Fachtxt tchlül Wi Schül l fmdpachig Sachtxt zu vth Rolf Kuczia bkat Wöt fid Lchitt 3: Schül abit i Litfad fü di Txtabit 1. Wi gh di Übtzd vo? 2. Woüb pch i am mit? 3. Wi fid di Übtzd di Bdutug ubkat Wöt? 4. Wi fid di Übtzd di Bdutug vo Sätz? 5. Wa hilft d Übtzd daübhiau? 6. Wlch Empfhlug la ich ach di Übug ablit? +++
3. Pätatio ud Auwtuggpäch J di Schül übtz gmiam i fmdpachig Txt chiftlich owit i komm (Papi Foli, Folitift). Ei vit Schül bobachtt i jd Gupp, wi di Übtz vogh ud otit di. Nach 30 Miut l all Übtzgupp ih Übtzug vo. Achlißd bicht di Bobacht. Wichtig Ekti wd im Plum ud U-Gpäch vtift ud fixit. Auwtuggpäch Im Auwtuggpäch wid d Ihalt d Txt bpoch. Dabi fixit jd Gupp ih Kauag a d Tafl. So tzt ich i Taflbild zuamm, da all wtlich Ekti zuammfat. W bi Sachtxtzum Txtvtädi di vohghd Ifomatio vo Bdutug id, ka di Lhpo al Etwicklughlf igif. Dabi vbt di Lhpo Fhl, btot Wichtig ud gäzt Augla. Auch di fachpachlich Eb wid bpoch ud d Litfad um fachpachlich Etchlülughilf gäzt. Di Aufmkamkit ka auf typich fachpachlich Txtmkmal (Fachwöt, Nomialtil, Attibutiug, Paiv, Upölichkit, Wotbilduggl ) gichtt wd. Guppabit: Etchlülug fmdpachig Txt Gupp vo vi Schül halt j i Foli, i Folitift ud i Txt i i Spach, di ih icht gläufig it (z. B. Polich, Potugiich, Nidlädich, Italiich). Ih Aufgab it, zuamm i 30 Miut o vil Txt o gau wi möglich chiftlich zu übtz. D vit Schül daf ich icht a d Übtzug btilig, bobachtt ud otit, wi di Gupp zu ih Übtzugfolg fidt. Dabi hilft ihm i Bobachtugbog mit Litfag. Am Ed wid di Foli mit d Übtzug im Plum pojizit ud vo d Gupp vogtag. Wichtig Auag wd vo d Schül lb a d Tafl od auf Foli otit. Da bichtt d Bobacht, wi di Übtz zu di Egbi gkomm id. Auch otit wichtig Ekti. Litfag: Wi id di Übtz voggag? Wa füht zum Efolg? Fotochmich Raktio vlauf ut Eiflu vo Licht. Alag: Fmdpachig Zitugtxt au Badi, Stau: Taiig d Lvth mit Hilf vo Sachtxt, Müch, 1985 Übtzug d fmdpachig Txt Schaltpla zum Kack dutchpachig Txt, Eva-Maia Jki, Fmdpach Dutch, Hft 2/1990, S. 24 Lchitt 2: Bobachtugbog zu Guppabit Txttchlülug Exptkogß: Litfad zu Txttchlülug Di glich Gupp halt u Notizzttl ud chib di Tipp vo d Tafl ab, auf jd Zttl i Tipp. Aufgab all Gupp it u, di TippZttl ach Wichtigkit auf im Litfad zu od. Dazu halt i zwi Mt Schu ( Litfad ) ud Klbfilm. Wit Tipp kö auf zuätzlich Zttl gchib ud aghftt wd. Al Egäzug ud Agug ka auch d Schaltpla zum Kack dutch Txt augtilt wd. Si Kätch kö bfall augchitt ud al Tipp-Zttl vwdt wd. Damit oll di Schül mutigt wd, lbttädig ig Statgi zu fid. Da di Egbi d Gupp auf Efahug d Tilhm buh, wd bim Auhadl Etchlülugtatgi flktit ud duch da Fomuli gftigt. Am Ed wd all Litfäd biad aughägt, ählich Auag i im Auwtuggpäch bwut gmacht. Villicht ka oga i gmiam Litfad zu Txttchlülug mit goß vo hit lba Zttl tllt wd. E köt al Mkhilf dauhaft üb d Tafl häg. All Schül übtag di Litfad al Fludiagamm ud Mkhilf i ih Hft. di wichtigt Schlülwöt hauzufid ud zu maki mit ih Kauag zu fomuli ud mit Hilf d Kauag i gmiam müdlich Kuzvotag im Plum zu halt Lchitt 4: Lchitt 1: z ät b lwö ü l Sch dck t t fotochmich Raktio Utichtvlauf: Mit dm Litfad wid u vo all Gupp lbttädig i Fachtxt tchlült: Schlülwöt wd i i Tabll otit, zu Kauag witt ud chlißlich d Ihalt i Abchitt d Mitchül klät. D Txt ollt au dm dzitig Schlülwöt Kauag Uticht tamm Raktio mit SauRaktio ud fachlich wichtig toff vfäb Nidi. Rückfag id Sautoff chläg dukl. wücht ud vo d votagd Gupp Silbhalogid Licht zu batwot, ggf. väd ich ut dm Silbhalogid Eiflu d Licht. mit Hilf ud Egäzug duch d Lh. Gtützt auf ih Efahug, ih Rflxio ud di Auwtug halt all Gupp 10 Notizzttl. Daauf oti i di Tipp d t Guppabit: Jwil i Tipp auf i Zttl. Aufgab all Gupp it, di Tipp jwil ach Wichtigkit zu od, i auf i 2 m lag Schu aufzuklb ud o i Litfad d Txtabit zu twickl. Wit Tipp-Zttl düf gäzt wd. Al Agug ka zuätzlich d Schaltpla zum Kack dutch Txt augtilt wd. Si Kätch kö augchitt ud bfall al Zttl-Tipp vwdt wd. So twickl Schül ih ig Statgi zu Txtzptio. Mit Hilf d gmiam tllt Litfad zu Txtabit wid u vo d lb Gupp i ubkat Fachtxt lbttädig babitt. Di Txt kö owohl d Muttpach al auch d biligual Fachpach ttamm.jd Gupp abitt zu im ad Txtabchitt di Hauptgdak hau ud tägt i achlißd müdlich vo. Dabi wd di Statgihilf d Litfad agwdt ud gftigt. Bod wichtig id di Schitt: Apuchvoll Fachtxt zu vth, wi ka di i i Fmdpach glig? PISA ud ad Utuchug hab gzigt: Vil Schül id lbt i d Etpach icht i d Lag, ifach Txt zu fa ud ih Si widzugb. Damit fhlt ih wit mh al Lkomptz di Tilhab a Ifomatioqull wi Zitug, (Fach)Zitchift ud (Fach)büch, di u kultull ud buflich Lb mitbtimm. Fachtxt auch i fmd Spach zu vth, wid atioal ud global imm wichtig. I im zuammwachd Euopa wd ich kommuikativ Stuktu ud Bufpaxi o twickl, da Mch pivat ud buflich zuhmd auf i zwit Spach agwi id, di i müdlich ud chiftlich witghd o diffzit, ich ud gläufig bhch mü wi ih Muttpach. So fomulit i dutch Lhpla fü d biligual Uticht. Fachtxt i Fmdpach zu vth, wid di Studi- ud Bufchac hutig Schül biflu. Vatwotugbwut biligula Uticht kümmt ich um di Zil d biligual Txtkomptz, i dm Wg aufzigt, wi Schül Schitt fü Schitt hagfüht wd kö a da lbttädig Efa fmdpachig Fachtxt. Ei olch didaktich Wg oll i i Statio hi dagtllt wd. Im Mittlpukt tht dai d aktiv Schül, gtu dm Motoi ch Litpuch Blh mich icht, la mich l. 4. Fachtxt tchlül 2. Litfad tll A ft i h c Üb cht ba Eifühug Nach d d Gupppätatio wd Fachifomatio vom Lh gäzt ud di Txtabit flktit. Wit Efahug ud Tipp wd aufgomm ud mit u Zttl am Litfad bftigt. Mit goß Tipp-Zttl ka i Klalitfad tllt ud al Mkhilf üb d Tafl aufghägt wd. Bwut wd oll d Schül, da Fach ud Spach utba mitiad vbud id: Txtabit it Fachabit Fachabit it Spachabit. Damit wd Fähigkit gtäkt, di i Fachtudium ud Buf wtlich id: lbttädig Txtzptio, Pätatiokomptz, autoom L. 1. Txttchlülug Guppabit: Fachtxt tchlül Wi Schül l fmdpachig Sachtxt zu vth Rolf Kuczia bkat Wöt fid Lchitt 3: Schül abit i Litfad fü di Txtabit 1. Wi gh di Übtzd vo? 2. Woüb pch i am mit? 3. Wi fid di Übtzd di Bdutug ubkat Wöt? 4. Wi fid di Übtzd di Bdutug vo Sätz? 5. Wa hilft d Übtzd daübhiau? 6. Wlch Empfhlug la ich ach di Übug ablit? +++
Ahag Oigialtxt 1. Übtzug d polich Txt 2. Nidlädich Oigialtxt Satio i Chicago LEICHTATHLETIK Babyloia Stv Ja u Wltkodl im Maatho No. 2/2006 I Chicago fad d 8. Wttkampf im Maatholauf tatt. Di gaz Spotwlt watt mit goß Nugid d Auftitt zwi Tilhm, i di Wttbwb St d Spotkokuz: d Olympiaig Calo Lop ud d hmalig Wltmit, d Autali Robt d Catlla. Auf dm ltzt Mtig i Rottdam icht D Catlla 2 Std. 8 mi. 37 k., ud Lop auf d Olympiad i Lo Agl 2 Std. 9 mi. 21 k. Ki wohl vmutt, da d da zwit Mal im Lb im Maatho tilhmd 29 Jah alt Wttläuf au Wal, Stv Jo, di zwi ach Sig tbd Kokut übholt. Si t Auftitt im Maatholauf im voig Jah i d BRD bdt oh goß Efolg, o da ki jtzt mit dim Wttläuf cht. Ud plötzlich hat d 8. Maatholauf i Chicago d Rpätat au Goßbitai gwo. Di 42,195 km lag Maathotck hat i 2 Stud 8 Miut ud 6 Skud duchlauf ud daduch di Wlthöchtlitug icht. So wud d bi jtzt dm Amika Salaza ghöd Wltkod gboch. Bi di Glghit gb wi zh i d ltzt Zit bt Rultat i di Kokuz a. No. 51 2 Std. 8` 6 Jo (Goßbitai) Chicago. 84. 2 Std. 8` 13 Salaza (USA) Nw Yok 81. 2 Std. 8` 18 D Catlla (Ötich), Fukuoka, 81. 2. Übtzug d idlädich Txt Wi Schül l fmdpachig Sachtxt zu vth Plä i Lhtll auf di Lh aufzutil macht di Gwkchaft fauglo 3. Potugiich Oigialtxt Auto: Rolf Kuczia Ztaltll fü da Auladchulw D-50728 Köl i fü d g. Schül übtz Txt ubkat Spach, d a tf lu tdck Txttchlülugtatgi ud twickl i L i t ch lü Txt Mit dim Litfad wd da Fachtxt tchlült. Vo u Utichtdaktio Utcht, Fitag, d... Höhpukt d Ui i dm ut Gudchuluticht it ach Miug d Allgmi Bud fü Utichtpoal (ABOP; zu vglich mit d GEW ¹) Auf dm gt bgo ditägig Kog d lik politich Gwkchaft kitiit Voitzd Ja va d Boch d Sozialpla vo Miit Dtma, d i dat umöglich Situatio hvouf. Gut fuktioid Schultam wd daduch vollkomm auiad gi. Ei datig ozial Btug mit Mch it abolut uakzptabl o Va D Boch. Voag fü Fau Duchfühug: 2 Doppltud (180 Mi.), auch al fächübgifd Pojkttag (Koopatio zwich Dutch- ud biligual Fachlhpo). Daduch wid i all Fäch da Abit mit Txt zu Bgi i Schuljah gtäkt. Immiolhkäft ollt ach d Zitugtx ihaltlich wichtig Fachtxt au ihm Fach itz. Bi dm Thma d Abitzitvküzug bfüwott i Vküzug d wöchtlich Abitzit. E wit di vom Miit Dtma vtidigt Vküzug d Abitdau auf Jahbai, di agpat Ulaubtag vpicht, ab. Daduch wid mit Sichhit ki hudtpoztig Widbtzug icht, o d Voitzd. Al Spgtoff fü hftig Dikuio auf dm ditägig Kog og di Vochläg d Votad, d Eiflu d vchid Utichtktio zuückzudäg ud di poitiv Dikimiiug vo Fau i d Schul umzutz. Vo allm di Abtilug d Bufchul ud d witfühd Schul fühl ich bdoht. Auch gg di poitiv Aktio, d i Jah alt pizipill Bchlu umzutz, d i glich Azahl a mälich ud wiblich Lhkäft a d Schul vochibt, gibt wachd Widtad. Adat: Immio-, CLIL-, DaF-, DaZud ad Spachlhpo Qualität D Votad chlägt vo, um i Skto, i d ma och icht vo im 50-poztigm Atil a Fau pch ka, wiblich Bwb zu bvozug. ¹ Am. d Übtz: di Möglichkit, vo Augut a i fi wdd Lhtll ach Möglichkit mit di Kollg zu btz. Im Wildpak Daiowkaja i d Ukai tauch jd Jah u Bwoh auf. Di uopäich Bio ud Faa wa di ltzt, di dothi tapotit wud (augwildt wud) ud dot u mit i goß Zahl vo Wavögl owi Elch (alc), Wildchwi (javali), Rh, Wölf, Füch, Dach, (txugo), Fttch, Kaich ud Gauih (gaça = Rih, cizto = Fab gau) zuamm lb. Wildpak wi d vo Daiowkaja id i d Natuchutzfom i d Sowjtuio. I di Schutzzo wid di Fotpflazug witchaftlich bdutam Ti möglicht (timulada = bfähig, timuli) ud id Jagd od Fichfag vbot bi auf di Zit (até a altua) i dd di Populatio (úmo d cabça = Zahl d Köpf) o tak zugomm hat (wötl: i Nivau icht hat), da di Jagd laubt wid. I d ad At vo Schutzzo id j Aktivität (=Jagd/Fichfag) imm tikt vbot, da ich hibi um wichaftlich Zt hadlt, i d di Fom d atülich Lb tudit, gchützt ud gfödt wd. Qull: Eva-Maia Jki, Fmdpach Dutch, Hft 2/1990, S. 24 Di Natu chütz 3. Übtzug d potugiich Txt 1. Polich Oigialtxt Ahag Übtzug
Ahag Oigialtxt 1. Übtzug d polich Txt 2. Nidlädich Oigialtxt Satio i Chicago LEICHTATHLETIK Babyloia Stv Ja u Wltkodl im Maatho No. 2/2006 I Chicago fad d 8. Wttkampf im Maatholauf tatt. Di gaz Spotwlt watt mit goß Nugid d Auftitt zwi Tilhm, i di Wttbwb St d Spotkokuz: d Olympiaig Calo Lop ud d hmalig Wltmit, d Autali Robt d Catlla. Auf dm ltzt Mtig i Rottdam icht D Catlla 2 Std. 8 mi. 37 k., ud Lop auf d Olympiad i Lo Agl 2 Std. 9 mi. 21 k. Ki wohl vmutt, da d da zwit Mal im Lb im Maatho tilhmd 29 Jah alt Wttläuf au Wal, Stv Jo, di zwi ach Sig tbd Kokut übholt. Si t Auftitt im Maatholauf im voig Jah i d BRD bdt oh goß Efolg, o da ki jtzt mit dim Wttläuf cht. Ud plötzlich hat d 8. Maatholauf i Chicago d Rpätat au Goßbitai gwo. Di 42,195 km lag Maathotck hat i 2 Stud 8 Miut ud 6 Skud duchlauf ud daduch di Wlthöchtlitug icht. So wud d bi jtzt dm Amika Salaza ghöd Wltkod gboch. Bi di Glghit gb wi zh i d ltzt Zit bt Rultat i di Kokuz a. No. 51 2 Std. 8` 6 Jo (Goßbitai) Chicago. 84. 2 Std. 8` 13 Salaza (USA) Nw Yok 81. 2 Std. 8` 18 D Catlla (Ötich), Fukuoka, 81. 2. Übtzug d idlädich Txt Wi Schül l fmdpachig Sachtxt zu vth Plä i Lhtll auf di Lh aufzutil macht di Gwkchaft fauglo 3. Potugiich Oigialtxt Auto: Rolf Kuczia Ztaltll fü da Auladchulw D-50728 Köl i fü d g. Schül übtz Txt ubkat Spach, d a tf lu tdck Txttchlülugtatgi ud twickl i L i t ch lü Txt Mit dim Litfad wd da Fachtxt tchlült. Vo u Utichtdaktio Utcht, Fitag, d... Höhpukt d Ui i dm ut Gudchuluticht it ach Miug d Allgmi Bud fü Utichtpoal (ABOP; zu vglich mit d GEW ¹) Auf dm gt bgo ditägig Kog d lik politich Gwkchaft kitiit Voitzd Ja va d Boch d Sozialpla vo Miit Dtma, d i dat umöglich Situatio hvouf. Gut fuktioid Schultam wd daduch vollkomm auiad gi. Ei datig ozial Btug mit Mch it abolut uakzptabl o Va D Boch. Voag fü Fau Duchfühug: 2 Doppltud (180 Mi.), auch al fächübgifd Pojkttag (Koopatio zwich Dutch- ud biligual Fachlhpo). Daduch wid i all Fäch da Abit mit Txt zu Bgi i Schuljah gtäkt. Immiolhkäft ollt ach d Zitugtx ihaltlich wichtig Fachtxt au ihm Fach itz. Bi dm Thma d Abitzitvküzug bfüwott i Vküzug d wöchtlich Abitzit. E wit di vom Miit Dtma vtidigt Vküzug d Abitdau auf Jahbai, di agpat Ulaubtag vpicht, ab. Daduch wid mit Sichhit ki hudtpoztig Widbtzug icht, o d Voitzd. Al Spgtoff fü hftig Dikuio auf dm ditägig Kog og di Vochläg d Votad, d Eiflu d vchid Utichtktio zuückzudäg ud di poitiv Dikimiiug vo Fau i d Schul umzutz. Vo allm di Abtilug d Bufchul ud d witfühd Schul fühl ich bdoht. Auch gg di poitiv Aktio, d i Jah alt pizipill Bchlu umzutz, d i glich Azahl a mälich ud wiblich Lhkäft a d Schul vochibt, gibt wachd Widtad. Adat: Immio-, CLIL-, DaF-, DaZud ad Spachlhpo Qualität D Votad chlägt vo, um i Skto, i d ma och icht vo im 50-poztigm Atil a Fau pch ka, wiblich Bwb zu bvozug. ¹ Am. d Übtz: di Möglichkit, vo Augut a i fi wdd Lhtll ach Möglichkit mit di Kollg zu btz. Im Wildpak Daiowkaja i d Ukai tauch jd Jah u Bwoh auf. Di uopäich Bio ud Faa wa di ltzt, di dothi tapotit wud (augwildt wud) ud dot u mit i goß Zahl vo Wavögl owi Elch (alc), Wildchwi (javali), Rh, Wölf, Füch, Dach, (txugo), Fttch, Kaich ud Gauih (gaça = Rih, cizto = Fab gau) zuamm lb. Wildpak wi d vo Daiowkaja id i d Natuchutzfom i d Sowjtuio. I di Schutzzo wid di Fotpflazug witchaftlich bdutam Ti möglicht (timulada = bfähig, timuli) ud id Jagd od Fichfag vbot bi auf di Zit (até a altua) i dd di Populatio (úmo d cabça = Zahl d Köpf) o tak zugomm hat (wötl: i Nivau icht hat), da di Jagd laubt wid. I d ad At vo Schutzzo id j Aktivität (=Jagd/Fichfag) imm tikt vbot, da ich hibi um wichaftlich Zt hadlt, i d di Fom d atülich Lb tudit, gchützt ud gfödt wd. Qull: Eva-Maia Jki, Fmdpach Dutch, Hft 2/1990, S. 24 Di Natu chütz 3. Übtzug d potugiich Txt 1. Polich Oigialtxt Ahag Übtzug
Ahag Oigialtxt 1. Übtzug d polich Txt 2. Nidlädich Oigialtxt Satio i Chicago LEICHTATHLETIK Babyloia Stv Ja u Wltkodl im Maatho No. 2/2006 I Chicago fad d 8. Wttkampf im Maatholauf tatt. Di gaz Spotwlt watt mit goß Nugid d Auftitt zwi Tilhm, i di Wttbwb St d Spotkokuz: d Olympiaig Calo Lop ud d hmalig Wltmit, d Autali Robt d Catlla. Auf dm ltzt Mtig i Rottdam icht D Catlla 2 Std. 8 mi. 37 k., ud Lop auf d Olympiad i Lo Agl 2 Std. 9 mi. 21 k. Ki wohl vmutt, da d da zwit Mal im Lb im Maatho tilhmd 29 Jah alt Wttläuf au Wal, Stv Jo, di zwi ach Sig tbd Kokut übholt. Si t Auftitt im Maatholauf im voig Jah i d BRD bdt oh goß Efolg, o da ki jtzt mit dim Wttläuf cht. Ud plötzlich hat d 8. Maatholauf i Chicago d Rpätat au Goßbitai gwo. Di 42,195 km lag Maathotck hat i 2 Stud 8 Miut ud 6 Skud duchlauf ud daduch di Wlthöchtlitug icht. So wud d bi jtzt dm Amika Salaza ghöd Wltkod gboch. Bi di Glghit gb wi zh i d ltzt Zit bt Rultat i di Kokuz a. No. 51 2 Std. 8` 6 Jo (Goßbitai) Chicago. 84. 2 Std. 8` 13 Salaza (USA) Nw Yok 81. 2 Std. 8` 18 D Catlla (Ötich), Fukuoka, 81. 2. Übtzug d idlädich Txt Wi Schül l fmdpachig Sachtxt zu vth Plä i Lhtll auf di Lh aufzutil macht di Gwkchaft fauglo 3. Potugiich Oigialtxt Auto: Rolf Kuczia Ztaltll fü da Auladchulw D-50728 Köl i fü d g. Schül übtz Txt ubkat Spach, d a tf lu tdck Txttchlülugtatgi ud twickl i L i t ch lü Txt Mit dim Litfad wd da Fachtxt tchlült. Vo u Utichtdaktio Utcht, Fitag, d... Höhpukt d Ui i dm ut Gudchuluticht it ach Miug d Allgmi Bud fü Utichtpoal (ABOP; zu vglich mit d GEW ¹) Auf dm gt bgo ditägig Kog d lik politich Gwkchaft kitiit Voitzd Ja va d Boch d Sozialpla vo Miit Dtma, d i dat umöglich Situatio hvouf. Gut fuktioid Schultam wd daduch vollkomm auiad gi. Ei datig ozial Btug mit Mch it abolut uakzptabl o Va D Boch. Voag fü Fau Duchfühug: 2 Doppltud (180 Mi.), auch al fächübgifd Pojkttag (Koopatio zwich Dutch- ud biligual Fachlhpo). Daduch wid i all Fäch da Abit mit Txt zu Bgi i Schuljah gtäkt. Immiolhkäft ollt ach d Zitugtx ihaltlich wichtig Fachtxt au ihm Fach itz. Bi dm Thma d Abitzitvküzug bfüwott i Vküzug d wöchtlich Abitzit. E wit di vom Miit Dtma vtidigt Vküzug d Abitdau auf Jahbai, di agpat Ulaubtag vpicht, ab. Daduch wid mit Sichhit ki hudtpoztig Widbtzug icht, o d Voitzd. Al Spgtoff fü hftig Dikuio auf dm ditägig Kog og di Vochläg d Votad, d Eiflu d vchid Utichtktio zuückzudäg ud di poitiv Dikimiiug vo Fau i d Schul umzutz. Vo allm di Abtilug d Bufchul ud d witfühd Schul fühl ich bdoht. Auch gg di poitiv Aktio, d i Jah alt pizipill Bchlu umzutz, d i glich Azahl a mälich ud wiblich Lhkäft a d Schul vochibt, gibt wachd Widtad. Adat: Immio-, CLIL-, DaF-, DaZud ad Spachlhpo Qualität D Votad chlägt vo, um i Skto, i d ma och icht vo im 50-poztigm Atil a Fau pch ka, wiblich Bwb zu bvozug. ¹ Am. d Übtz: di Möglichkit, vo Augut a i fi wdd Lhtll ach Möglichkit mit di Kollg zu btz. Im Wildpak Daiowkaja i d Ukai tauch jd Jah u Bwoh auf. Di uopäich Bio ud Faa wa di ltzt, di dothi tapotit wud (augwildt wud) ud dot u mit i goß Zahl vo Wavögl owi Elch (alc), Wildchwi (javali), Rh, Wölf, Füch, Dach, (txugo), Fttch, Kaich ud Gauih (gaça = Rih, cizto = Fab gau) zuamm lb. Wildpak wi d vo Daiowkaja id i d Natuchutzfom i d Sowjtuio. I di Schutzzo wid di Fotpflazug witchaftlich bdutam Ti möglicht (timulada = bfähig, timuli) ud id Jagd od Fichfag vbot bi auf di Zit (até a altua) i dd di Populatio (úmo d cabça = Zahl d Köpf) o tak zugomm hat (wötl: i Nivau icht hat), da di Jagd laubt wid. I d ad At vo Schutzzo id j Aktivität (=Jagd/Fichfag) imm tikt vbot, da ich hibi um wichaftlich Zt hadlt, i d di Fom d atülich Lb tudit, gchützt ud gfödt wd. Qull: Eva-Maia Jki, Fmdpach Dutch, Hft 2/1990, S. 24 Di Natu chütz 3. Übtzug d potugiich Txt 1. Polich Oigialtxt Ahag Übtzug