Cumün da Val Müstair Tel. Nr. 081 / Forum Fax. Nr. 081 / Müstair

Transkript

1 Cumün da Val Müstair Tel. Nr. 081 / Forum Fax. Nr. 081 / Müstair administraziun@cdvm.ch Protocol da la radunanza cumünala dal cumün da Val Müstair 4. radunanza cumünala 2013, dals , ad uras 20.00, sala da gimnastica a Sta. Maria Preschaint: President: Suprastants: - Arno Lamprecht - Aldo Rodigari - Gabriella Binkert Becchetti, vicepresidenta - Gian Duri Conrad - Enrico Bott - Aldo Pitsch - Gian Tschenett Votants: (partecipaziun da 19.5 %) Giasts: - 11 giasts sainza dret da vuschar, Reto Mayer, radio rumantsch S-chüsà: - Actuar: - Not Manatschal, manader d administraziun 1. Salüd / glista da tractandas President Arno driva la radunanza e spordscha il salüd a las 236 votantas e votants chi s han radunats illa sala da gimnastica a Sta. Maria. La glista da tractandas vain preschantada e vain acceptada illa fuorma affischada e protramissa in mincha chasada. 2. Tscherna dals dombravuschs Sco dombravuschs vegnan proponüts ed elets Roman Federspiel, Jaquen Pünchera, Chasper Stuppan e Beat Tschenett. 3. Approvaziun dal protocol da la radunanza cumünala dals Tenor l art. 29 da la constituziun cumünala sto il protocol da l ultima radunanza, in quist cas quel dals , gnir expost per l invista dals votants almain ün mais davo la radunanza, dürant 30 dis, in chasa cumünala. L exposiziun d eira publichada illas tablas d affischa da las singulas fracziuns. Recuors nu sun entrats, uschè cha l protocol vala sco acceptà ECONOMIA PUBLICA Credit da fr. 1 miu. pella part da l interessenza publica (part cumün da Val Müstair) vi dal scumpart dals cuosts restants da la meglioraziun generala Val Müstair (MGVM) President Arno Lamprecht da ün introducziun generala, chi po gnir resümada seguaintamaing: - Als 19 october 1968, dunque avant 45 ons, es gnüda acconsentida la Meglioraziun generala Val Müstair davart dals proprietaris dals 6 cumüns da la Val Müstair, inclus tuot las meglioraziuns secundaras, chi cumpiglian tuot il territori da la Val Müstair. Pagina 16

2 - I sun gnüts investits fr milliuns illas ovras da la meglioraziun, dunque ca. fr. 1 miu. l on. Subsidis / donaziuns: - Confederaziun / Chantun Grischun fr miu. - Egualisaziun da finanzas fr miu. - Pajamaints directs fr miu. - Vendita da terrain fr miu. - Padrinadi Svizzer, cumün Stäfa fr miu. - Divers donatuors fr miu. Scumpart sün proprietaris fr miu. Tenor art. 33 da la ledscha da meglioraziun esa pussibel d inchargiar contribuziuns finanzialas eir als cumüns, premiss chi han avantags specials da l intrapraisa d interess public. Interessenza publica a favur dal cumün da Val Müstair (calculaziun MGVM) - provedimaint d aua fr. 103' strataimps fr. 177' sanaziun da vias e construcziun da punts fr. 107' vias da quartier fr. 16' vias da basa e d access fr. 449' mantegnimaint da vias, part dal cumün fr. 497' mantegnimaint vias forestalas fr. 867' introducziun dal cudesch fundiari federal fr. 15' Interessenza publica, total fr. 2'235' In diversas sezzüdas tanter la suprastanza cumünala e la suprastanza da la MGVM, l ultima ha gnü lö als , s han las partidas cunvgnidas pel import da fr. 1.0 miu. per l interessenza publica. Quist import vain eir confermà davart da la cumischiun da stima da la meglioraziun e davart da l Uffizi chantunal da meglioraziun. Persunas dals uffizis manzunats han eir tut part a las sezzüdas cumünaivlas. L import para d esser güstifichà, uschè chi nu stess dar andit da far recuors cunter il scumpart. Proposta da la suprastanza a la radunanza cumünala: - Acconsentir l import brüt da l interessenza publica fr. 1'000' Restituziun reserva clav da restituziun fr. 200' Dabuns da las contribuziuns d aquint fr. 120' Pajamaint import egualisaziun finanzas, fr. 300' fr. (na realistic) Import cha l cumün ha da surtour fr. 680' Valur parcella da fabrica no. 1041, Prà Senchamaria, a Sta. Maria, m 2 à fr / m 2 fr. 133' (vain surdat gratuitamaing al cumün) Cuosts effectivs a charg cumün fr. 546' Urs Darnuzer, büro d indschegner Darnuzer AG da Tavo, chi ha accumpognà sco indschegner dürant tuot ils ons la part tecnica da la MGVM, preschainta cun fotografias, comentars e cifras, differents progets chi sun gnüts realisats dürant ils ultims 44 ons. Discussiun: - Mario Gross-Vollenweider es da l avis cha l cumün sto quia surtour, in ün temp ch el nu sta tant bain da finanzas, ün considerabel import, chi nun es gnanca büdschetà. Plünavant es el da l avis chi sun gnüdas fattas per part eir investiziuns luxeriusas e cha la MGVM avess stuvü far reservas. - Lüzzi Stupan, president da la MGVM, conferma cha dürant tuot ils ons han ils proprietaris da fuond pajà aquints vi da l ouvra. Invers quists commembers ha la suprastanza da la MGVM uossa eir ün oblig cha ls cuosts restants vegnan scumpartits tenor l interessenza dal singul e Pagina 17

3 l interessenza publica. El es persvas cha l cumün ha, cun l import calculà e tractandà, da surtour üna somma modesta in relaziun cul nüz ch el ha obtgnü tras la meglioraziun. Üna partecipaziun plü pitschna dal man public avess sco consequenza cha l singul stuvess surtour ün import plü grond. Il privel füss uschè grond chi gnissan fattas protestas cunter la clav dal scumpart. - Clà Denoth, commember da la cumischiun da stima da la MGVM, conferma quist votum. El es persvas cha cun ün schi al credit esa servi a tuot las partidas. Decisiun: Cun 206 vuschs da schi pro 30 abstenziuns acconsentischa la radunanza cumünala il credit da fr. 1 miu. pella part da l interessenza publica (part cumün da Val Müstair) vi dal scumpart dals cuosts restants da la meglioraziun generala Val Müstair. President Arno Lamprecht ingrazcha a la suprastanza da la MGVM ed a tuot quels chi han s intermiss in merit per lur ingaschamaint a bön d ün ovra bain reuschida SPORT Orientaziun e decisiun per serrar ed allontanar il runal da Cauogls Aldo Pitsch sco suprastant dal dicasteri preschainta la tractanda cun las seguaintas infuormaziuns: Pervi da la construcziun dal repar Taunter Ruinas sto il runal gnir scurzni per ca. 200 m. Il runal sto gnir suottamiss ad üna revisiun totala, motor, indriz electrics, mecanica, indriz da cumond, rollas, püttas e fundamaintas da quellas. Cuosts calculats da la ditta Baco AG: - Demontar e monta las püttas 6/7, nouva corda ed adattamaints fr Revisiun dal motor e mecanica, sainza lavuors da reparaturas fr Indriz da cumond fr Examinaziun da las fundamaintas e püttas tras ün perit, sainza lavuors da mantegnimaint fr Total fr Cuosts per ün runal nouv raduond fr La chamonna es in ün nosch stadi, cuosts per tilla rimplazzar ca. fr Daspö l on 2001 fin l on 2013 es il runal stat avert 286 dis, v.d. üna media da 22 dis / stagiun obain 66 uras pro stagiun. Quatter stagiuns nun es il runal stat avert causa mancanza da naiv. Las expensas s amuntan sün fr e las entradas sün fr , v.d. ün surplü expensas da fr La suprastanza cumünala ha trattà la fatschenda in sia sezzüda da suprastanza dals Ella propuona a la radunanza cumünala, our dals motivs dals cuosts zuond ots e da la situaziun cun la naiv da l otra vart, d acconsentir la demontascha dal runal da Cauogls illa fracziun da Müstair. Discussiun: - Matias Oswald, anteriur president dal cumün da Müstair, manzuna cha l runal da Cauogls til sta a cour e ch el deplorescha l intent da la suprastanza. Tenor el es la construcziun dal repar Taunter Ruina, cun sia curuna chi d es mass ota, il motiv cha l runal sto gnir scurzni. Per pudair spordscher als uffants eir in avegnir la pussibiltà d ir culs skis sü Cauogls fa el la proposta da reponderar la decisiun d allontanar il runal e da ponderar schi nu s pudess surdar il menaschi ad üna persuna privata. - Jaquen Dethomas da Müstair muossa via sül runal chi vain scurzni per ca. 200 m, la mancanza da naiv, las entradas modestas chi nu cuvernan las expensas, il chal dals uffants e las pussibiltats d hoz, d ir culs skis sü Minschuns, cul bus da sport gratuit. El ha incletta pel votum da la suprastanza cumünala. Pagina 18

4 President Arno fa la dumonda a las votantas e ls votants chi chi d es pella proposta da Matias Oswald, chi voul spostar la decisiun: - Proposta Matias Oswald: 56 vuschs - Proposta suprastanza, per decider quista saira sco tractandà: 136 vuschs Decisiun: - Per serrar ed allontanar il runal da Cauogls: 140 vuschs - Cuntravuschs / na: 48 vuschs - Abstenziuns: 14 vuschs Cun 140 vuschs segua la radunanza a la proposta da la suprastanza e decida da serrar ed allontanar il runal da Cauogls 13 6 TRAFIC Iniziativa per üna buna soluziun dal trafic tras la fracziun da Sta. Maria. Il text d iniziativa tuna: Vulais Vus abolir la decisiun da la radunanza cumünala dal cumün da Sta. Maria dals , ingiò chi d es gnüda tschernüda la varianta C96 süd, ed al listess mumaint dar l incumbenza al cumün da pretender dal Chantun da far ün stüdi per üna cuntravarianta tras il cumün ed üna meglioraziun da la varianta süd. President Arno Lamprecht da ün introducziun e conferma ch ün iniziativa reuschida sco in quist cas sto gnir trattada da la radunanza cumünala infra ün on (art. 21 da la constituziun cumünala). La suprastanza ha il dret da preschantar ün parair obain üna cuntraproposta. Quia l infuormaziun introductiva e l parair da la suprastanza cumünala: - Als 2 lügl 2013 ha gnü lö la sairada publica d infuormaziun e da discussiun cul tema sviamaint per la fracziun da Sta. Maria insembel cul indschegner superiur Heinz Dicht. La sairada es statta dret emoziunala cun vuschs per e cunter ün sviamaint, cun criticas a dretta ed a schnestra. La gronda part dals preschaints han vis quella saira per la prüma jada ün plan plü concret per ün sviamaint. - Heinz Dicht ha declerà quella saira cha l Chantun es gugent pront da tour incunter giavüschs e remarchas per üna meglioraziun da la varianta C96, süd. - Termin d inoltraziun d eira ils 23 avuost a man da la suprastanza cumünala, per inviar al Uffizi da construcziun bassa GR. I sun entradas diversas remarchas e propostas da meglioraziun. - Als 29 lügl 2013 es gnüda fundada üna IG pro Sta. Maria. Lur böt principal es da chattar üna soluziun radschunaivla per reglar il problem dal trafic a Sta. Maria. La IG es cunter la soluziun previssa davart dal Chantun, voul dir cunter il trassè C96, süd. La IG dombra hoz ca. 240 commembers. - Illa radunanza cumünala dals 7 avuost es gnüda correta la planisaziun directiva, quai chi pertocca il trassè dal sviamaint d üna Festsetzung in ün Zwischenergebnis, quai impustüt per esser plü flexibels per avair spazi per eventuals adattamaints dal trassè. - Als 30 avuost 2013 ha inoltrà Peter Pünchera 662 suottascripziuns a favur dal sviamaint da Sta. Maria. Cun lur firmas giavüschan las suotsegnantas e ls suotsegnants a la suprastanza tanter oter da far tuot il pussibel per cha l proget possa gnir realisà sco previs e sainza retards. Las suotsegnantas e ls suotsegnants sun strictamaing cunter tuottas masüras per provar da manar eir in avegnir il trafic da transit tras cumün, causa cha quai nu porta inguotta. - Als 30 avuost 2013 es gnüda inoltrada a la suprastanza cumünala üna iniziativa suottascritta da 172 votantas e votants (i dovress 50 suottascripziuns), cul seguaint text: Text da l iniziativa (surtut sco inoltrà, perquai la versiun tudais-cha): Die Gemeinde Val Müstair soll in einer Gemeindeversammlung folgende Abstimmung durchführen: Pagina 19

5 Wollen Sie den Entscheid der Gemeindeversammlung Sta. Maria vom , worin die Umfahrung Variante C96 Süd gewählt wurde, aufheben und gleichzeitig die Gemeinde beauftragen, beim Kanton eine Machbarkeitsstudie für eine Gegenvariante durch das Dorf und eine Verbesserung der Variante Süd veranlassen. Begründung: Am , wurde in der Gemeinde Sta. Maria über die Umfahrung Sta. Maria abgestimmt. Das damalige Resultat fiel mit 67 Stimmen für die Variante C96 Süd, gegenüber 58 Stimmen für die Variante A+ Nord, knapp zu Gunsten der Variante Süd aus. Seither sind bereits 16 Jahre vergangen und im Val Müstair hat sich einiges verändert. Die Gemeinden haben fusioniert, das Tal wurde zum Biosphärenreservat Val Müstair, es wurden verschiedene Häuser gebaut und auch einige ältere Gebäude verkauft und renoviert. Das am durch den Kanton präsentierte Projekt mit der Umfahrung Variante Süd hat nun in der Zwischenzeit zu vielen Diskussionen, zahlreichen öffentlichen Beiträgen und zwei verschiedenen Interessengemeinschaften geführt und spaltete so die Bevölkerung in zwei Lager. Die aus diesen Umständen entstandene Arbeitsgruppe, bestehend aus Vertreter der Gemeinde, der Landwirtschaft und beider Interessengemeinschaften, ist entsprechend zum Entschluss gekommen, dass das für unser Tal sehr bedeutende Projekt Umfahrung Sta. Maria eine breite Abstützung in der Bevölkerung braucht. Wir bitten Sie, unseren Antrag an die Gemeinde zu unterstützen, eine Abstimmung durchzuführen, die den Entscheid vom aufhebt und eine Studie für eine zweite Variante durch das Dorf ermöglicht und gleichzeitig eine Verbesserung der Variante Süd zulässt. Nur so kann die Bevölkerung zu einer zeitgemässen und breit abgestützten Verkehrslösung für Sta. Maria kommen. Im Namen der Arbeitsgruppe: Gabriella Binkert Becchetti, Anton Waldner, Beat Tschenett, Daniel Clavadetscher, Daniel Schröter, Laila Züger, Markus Cola, Rico Saxer. - Als 11 settember 2013 ha la suprastanza trattà l iniziativa e declerà quella sco valabla, in sen da la constituziun. Per na perder massa bler temp es gnü decis da tractandar l iniziativa per la radunanza cumünala dals 4 october Parair da la suprastanza (art. 21 constituziun cumünala) La suprastanza nu sustegna l iniziativa e quai our dals seguaints motivs: - La suprastanza ha surtut l incumbenza e la pendenza d ün sviamaint pella fracziun da Sta. Maria da la suprastanza da Sta. Maria, chi d eira fin la fin dal 2008 in uffizi. I s tratta d üna decisiun democratica chi d es da resguardar e da provar d accumplir. - Cun ün schi a l iniziativa vain abolida la decisiun dals 22 avuost 1997 e cun quai nun ha il Chantun plü ingüna basa legala per proseguir cul proget. Ils ulteriurs pass per ün sviamaint as retardessan considerabelmaing. Nus ans rechattessan cul proget darcheu sül punct da partenza. - l Uffizi da construcziun bassa dal Grischun prevezza da far ün stüdi da realisaziun (Machbarkeitsstudie) per üna varianta tras cumün (vain confermà da sar Dicht, cun charta dals 17 settember). Quel sclerimaint gniss oramai fat eir sainza chi d es d acconsentir ün iniziativa correspundenta. - l Uffizi da construcziun bassa dal Grischun resguardarà in connex culla varianta definitiva dal proget ils aspets ed interess ecologics uschè bain co pussibel e resguardarà eir tant co pussibel ils giavüschs e las remarchas inoltradas davart da la populaziun. Quist vain eir confermà in scrit davart da l UCB illa charta dals 17 settember Pella suprastanza nu ragiundscha üna varianta tras cumün il böt aspirà, nempe da sviar il trafic da transit chi piglia pro cuntinuadamaing. L eventuala sbodada d edifizis tras cumün devastess il caracter dal bel cumün. Üna simila devastaziun nu vegn sustgnüda da la suprastanza. - L importanza economica dal proget es pella Val Müstair d importanza considerabla. L investiziun da fr miu., da la quala restess sgüra eir üna part a nossas impraisas da fabrica, füss fich bainvissa in Val Müstair, impustüt uossa cha nos cumün avarà da patir suot las consequenzas negativas in connex culla iniziativa davart las seguondas abitaziuns. Pagina 20

6 - Il text d iniziativa prova da tschüffer a tuots vi dal istess crötsch, ad adversaris ed ad aderents. Quel es confus e pretenda masüras chi sun inamöd previssas davart dal Chantun. Discussiun: - Daniel Schröter es suottisfat da las impromischiuns chi vegan fattas davart da las instanzas chantunalas. El es da l avis cha la lavur dals iniziants ha in quist cas sgüra eir portà früts e chi d es uossa da restar vi da la balla e da far squitsch invers las instanzas per cha ls giavüschs da la fracziun da Sta. Maria, per ün sviamaint chi po cuntantar a tuots, po gnir realisà plü svelt pussibel. - Jon Moggi, suprastant dal anteriur cumün da Sta. Maria, declera sco chi d eira gnü dal 1997 a la decisiun pella varianta süd e conferma cha fingià quella jada d eira gnü signalisà ch üna varianta tras cumün, cun sbodar chasas, nun ha ingünas schanzas da gnir acconsentida. Quai impustüt our dals aspects da la chüra da monumaints (cumün cun ün purtret d importanza naziunala) e cha l trafic sto gnir svià dal territori abità. - Singuls votants manzunan chi s es hoz cuort avant il böt e chi füss puchà scha l trafic nu pudess gnir svià our d cumün. Suottastrichà vain però chi d es da far squitsch per cha l trassè po gnir fabrichà da maniera ch el nu disturba als abitants chi han lur chasas in vicinanza e chi da bunas soluziuns pel attach cun la via d Umbrail e pro las entradas ost e vest. - Singuls votants muossan eir via sün oters cumüns chi sun sviats dal trafic e chi sun zuond satisfats cun quista soluziun, p.ex. Valchava, Fuldera, Zuoz, S-chanf, Lavin e Klosters. - Chasper Stuppan giavüscha cha la votumaziun vain fatta per scrutin. Cun 145 vuschs, dimena daplü sco l ¼ dals votants preschaints chi ston acconsentir quist giavüsch, vain la proposta acconsentida. Decisiun: - Schi a l iniziativa: 41 vuschs - Na a l iniziativa: 195 vuschs President cumünal Arno Lamprecht ingrazcha per quist votum cler, chi conferma eir l intent da la suprastanza cumünala. El manzuna cha la suprastanza pigliarà subit per mans la fatschenda per chi s po cuntinuar cul proget sviamaint per la fracziun da Sta. Maria. 7. Varia - Suprastant Aldo Pitsch manzuna cha las trattativas chi ston gnir manadas cun las instanzas e cun las gruppas d interess per chi s po fabrichar oura la loipa d Orasom Tschierv Plaz sun sün buna via, uschè chi s pudarà cumanzar amo quist utuon cun las lavuors da fabrica. Cun ün plan declera el amo il traget previs. - Mario Gross-Vollenweider dumonda reguard la pratcha dal cumün, v.d. da la cumischiun da fabrica, per dumondas per fabricats dadour la zona da fabrica (procedura BAB). El es da l avis cha l cumün stuvess quia avair il curaschi da trar, tenor situaziun, eir decisiuns autonomas. President Arno conferma cha la pratcha es quia clera e chi s sto far attenziun chi s tratta a tuots culla istessa masüra, sün basa da la ledscha da fabrica e da la ledscha da planisaziun. Ad uras po president Arno Lamprecht serrar la radunanza. El ingrazcha per l incletta demuossada, giavüscha a tuots il bun arriv a chasa e la buna not. Il president: L actuar:.. Arno Lamprecht.. Not Manatschal Pagina 21