CUMÜN DA SCUOL RADUNANZA CUMÜNALA Protocol no. 2 Radunanza d orientaziun dals 20.04.2015, 20:00-22:20 Data: 20 avrigl 2015 Urari: 20:00 Lö: Sala cumünala Scuol Tractandas 1. Orientaziuns in vista a las votaziuns dals 14 gün 2015 Ledscha da pulizia Ledscha da pumpiers Dret per l ütilisaziun da differents auals per la sauaziun da Ftan Reservat da Biosfera Val Müstair Parc Naziunal 2. Ulteriuras infuormaziuns Plan regiunal, territori da skis Motta Naluns 3. Varia Preschaints: S-chüsats: Medias: Scrutinaduors: var 100 votantas e votants Adrian Barbüda, Men-Duri Ellemunter, Marco Fallet, Philipp Gunzinger, Jon Domenic Parolini, Gian Andrea Pazeller, Rudolf Pazeller, Andri Poo, Gianna Rauch Poo, Michael Roth, Marianna Sempert, Urs Wohler Nicolo Bass (Posta Ladina), Reto Mayer (RTR), Benedic Stecher, (ANR) Albert Mayer, Steivan Meyer ed Armon Parolini Per cha l referent da la seguonda tractanda nun haja da spettar fin a la fin da la radunanza propuona il capo da müdar la successiun da las tractandas. Ils preschaints sun perinclets culla proposta, tant chi vain trattà il prüm l orientaziun davart il plan regiunal, territori da skis Motta Naluns (tractanda nr. 2) e davo l orientaziun davart il reservat da Biosfera Val Müstair Parc Naziunal (tractanda nr. 1, ultima orientaziun). - 9 -
1. Ulteriuras infuormaziuns Plan regiunal, territori da skis Motta Naluns Il directer da las Pendicularas Egon Scheiwiller orientescha a la radunanza davart il plan regiunal chi cuntegna ils implants e las pistas dal territori da skis Motta Naluns. Davart da las Pendicularas esa gnü exprimi il giavüsch da cumplettar quel plan sco segua: s-chassar diversas surfatschas chi nu vegnan plü dovradas sco pistas allontanar ils duos runals da Champatsch e da Salaniva rimplazzar quel da Champatsch cun ün nouv be daspera ingrondir il territori da skis da Champatsch giò vers Tiral aintasom la Val Lavèr e preverer in quel lö duos runals nouvs. L implant chi collia noss territori da skis da Champatsch fin our ad Ischgl es eir integrà in quist plan. Id es da far quint chi dürarà amo blers ons fin cha quel implant pudess gnir realisà. L exposiziun publica dal plan regiunal es previssa per la stà 2015. In seguit ha la radunanza regiunala da la PEB da decider lasupra. L Engiadina Bassa e Samignun han üna surfatscha totala da raduond 1'000 km 2. Il president da la PEB renda attent cha be 3 % da quella surfatscha gnia ütilisada pel sport d inviern. 66 %, voul dir 660 km 2 s rechattan in ün territori protet (Parc Naziunal, cuntradas protettas, e cuntradas terrassadas). Quella surfatscha es preziusa per nossa regiun. Id es però important cha la surfatscha previssa pel sport d inviern possa eir gnir nüzziada per quel scopo. Id es don e puchà schi vian contestà cunter progets dal sport d inviern. El appellescha perquai al san inclet. No stain eir pudair ans sviluppar per pudair viver eir in avegnir qua. 2. Orientaziuns in vista a las votaziuns dals 14 gün 2015 Reservat da Biosfera Val Müstair Parc Naziunal Il Parc Naziunal Svizzer es dvantà dal 1979 il prüm reservat da biosfera arcugnuschü da la UNESCO in Svizra. 31 ons plü tard es gnüda integrada eir la Val Müstair. La Biosfera Val Müstair Parc Naziunal UNESCO cumpiglia uossa dad üna vart il Parc Naziunal, la zona centrala protetta severamaing, da tschella vart da la Val Müstair chi fuorma vers süd ed ost l uscheditta zona circundanta, üna zona da plümatsch chi tegna davent influenzas disturbantas da la zona centrala. La UNESCO ha approvà quist ingrondimaint in gün dal 2010, schabain cha las premissas nu sun amo accumplidas dal tuot. I fa nempe dabsögn cha l Parc Naziunal (q.v.d. la zona centrala) saja circundà cumplettamaing d üna zona circundanta. Perquai esa da s-chaffir talas zonas eir da la vart vers nord e vest. Be uschè po tgnair la Biosfera Val Müstair-Parc Naziunal seis status sco reservat arcugnuschü da la UNESCO. Sper il cumün da Scuol sun pertocs eir ils cumüns da S-chanf e Zernez. La zona circundanta consista da duos zonas: 1. la zona da chüra es protetta plü severamaing, pussibla es impustüt ün agricultura e silvicultura ecologica. 2. la zona da svilup es ün spazi d abitar e d economia cun diversas ütilisaziuns persistentas dal terrain. Oriundamaing esa stat previs da s-chaffir la nouva zona cirundanta cun müdar il plan directiv regiunal. Ils cumüns pertocs s han dostats cunter quist intent. Els han gnü la temma cha las prescripziuns pudessan esser massa severas. In quel cas as vessa pudü müdar la situaziun be cun müdar darcheu il plan directiv, üna procedura chi voul bler temp. Ils cumüns han propuonü perquai da reglar la chosa cun ün contrat. - 10 -
Ils partenaris dal contrat sun la Fundaziun Parc Naziunal Svizzer (l organisaziun portadra dal PNS), il cumün da Val Müstair sco eir ils cumüns da S-chanf, Zernez e Scuol (Vertragsgemeinden Nord). El regla impustüt l organisaziun (Cussagl dal reservat, administraziun etc.). Ils cunfins da la nouva zona circundanta correspuondan plü o main a l Inventari federal da las cuntradas e dals monumaints natürals d importanza naziunala (IFC). Il contrat ha üna dürada fixa da 10 ons. 2 ons avant ch ella va a fin cumainzan las parts contrahentas a trattar davart üna prolungaziun cun o sainza modificaziuns. I nun exista ingün dovair da prolungar il contrat. Id es eir pussibel ch üna part desdischa il contrat (cun ün termin da desditta da 6 mais) sch el nun es plü cumportabel per ella. Las experienzas in Val Müstair han muossà cha l label Biosfera ha effets positivs per l economia ed il turissem. Blers prodots as laschan vender plü bain cur chi portan quist label. Il manader dal proget Reto Rauch preschainta il contrat in detagl e respuonda a las dumondas chi vegnan fattas illa discussiun. Discussiun: Üna votanta dumonda perchè cha l alp Laisch nu saja integrà illa zona circundanta. Tenor ella füssa d avantag oramai cha l pas-ch là intuorn es eir illa zona. I s pudess dal sgüra eir profitar dal label cun la vendita da prodots d alp. Quai es sainz oter pussibel. Sco fingià manzunà esa gnü resguardà il cunfin dal l Inventari federal da las cuntradas e dals monumaints natürals d importanza naziunala (Bundesinventar der Landschaften und Naturdenkmäler von nationaler Bedeutung; BLN) per la zona circundanta. Esa pussibel da far gittas in S-charl per exaimpel sül Mot Mezdi obain sül Mot dal Gajer. Quai nun es brichafat scumandà. Unicamaing cultivaziuns intensivas nu sun admissas illa zona circundanta. Perchè nun es integrà neir il God da Tamngaur. Quai es stat ün giavüsch cha ls capos han exprimi. Id es sainz oter pussibel dad integrar amo plüssas surfatschas. I vain dit cha la Biosfera Val Müstair nu funcziuna inandret. Nu füssa meglder da pisserar chi funcziuna là plü bain. La Val Müstair ha fat gronds sforzs per mantgnair il label da la UNESCO. Id es güst cha la situaziun actuala nu cuntainta. Cun la zona cirdundanta nu perda nos cumün nüglia, anzi no pudain be profitar. Ils duos cumüns Val Müstair e Valsot sun stats l eivna passada giasts al Sächsilüüte. La s haja badà quanta glieud chi cugnuoscha la Val Müstair, e quai in püma lingia pervi da la Biosfera. La Pro Natura e l WWF sun partenaris importants per la Biosfera. I füss salüdaivel scha quellas organisiaziuns nu vessan da prüma innan üna tenuta negativa invers blers intents chi s rechattan dadour las zonas da protecziun sco per exaimpel da quels illa zona da sport d inviern. Sco chi d es fingià gnü manzunà esa zuond important cha no possan ans sviluppar inavant in quellas zonas chi sun destinadas per quel scopo. Raduond duos terzs da la surfatscha da nossa regiun sun protettas. - 11 -
Il president da la PEB manzuna cha nossa regiun possa profitar bler da quist label. Perquai esa important dad approvar il contrat da cooperaziun davart il Reservat da Biosfera Val Müstair Parc Naziunal. Ils votants preschaints delibereschan il contrat da cooperaziun davart il Reservat da Biosfera Val Müstair Parc Naziunal per mans da la cumünanza d urna dals 14 gün 2015. Ledscha da pulizia La ledscha da pulizia preschainta as basa süllas ledschas dals anteriurs cumüns dad Ardez, Ftan, Scuol, Sent e Tarasp. Il cumün da Guarda nu vaiva ingüna ledscha da pulizia. Il capo preschainta la proposta cha la suprastanza ha deliberà. Müdamaints essenzials resp. adattamaints haja dat pro ls seguaints artichels: Art. 2, Autoritats (per part nouv) Autorisescha als guardgiasulvaschinas cun l execuziun da la ledscha pels surpassamaints tenor ils artichels 37 e 38. Art. 31, Filfier cun spinas e saivs (adattà) 2. Saivs electricas e saivs cun filfier illa champogna sun dad allontanar subit davo la pasculaziun, il plü tard però per la fin da november. Davart excepziuns decida il cumün. Art. 33, Chans (aboli regla da l anteriur cumün da Sent) L ateriur cumün da Sent vaiva reglà il seguaint: Aint illas zonas per abitar da cumün e süls plazzals da champar esa da tgnair ils chans in manaistra. Quista prescripziun es gnüda abolida. Art. 37, Zonas da repos per la sulvaschina (nouv) Per las singulas zonas da repos per la sulvaschina vaglian las ledschas specialas (ledscha da fabrica e.u.i.). Art. 38, Transir prada, pas-ch e god (nouv) 1. Id es proibi da transir prada, pas-ch e gods giò d via cun veiculs a motor oter co per böts da cultivaziun o ütilisaziun. 2. Per quai chi pertocca las disposiziuns dals artichels 37 e 38 han sper la pulizia eir ils guardgiasulvaschinas chantunals tuot las cumpetenzas ed ils obligs da pulizia. Art. 41, Multas disciplinaras (per part nouv) Regla chi chi d es autorisà d'inchaschar multas disciplinaras sül lö in cas cha la ledscha prevezza quai. Discussiun: Ün votant fa la proposta cha ls uffants da l annada chi accumplischan il 16. on possan ir in sortida e na pür cur chi d han accumpli il 16. on. In üna votaziun decidan ils votants da laschar la formulaziun sco ch ella es preschantada voul dir cha uffants suot 16 ons nu das-chan ir in sortida. Id es scumandà qualunque tir cun muniziun (art. 26). Co es quai cun balaisters. Quels sun amplamaing privlus sco ün schluppet. Il capo piglia incunter quista intimaziun e sclerischa la chosa. - 12 -
Ün votant es da l avis cha l artichel 34 nu possa gnir applichà be sainza problems. Quel regla il seguaint: Il cumün po ordinar cha giats amalats o laschats a l abandun vegnan coppats sainza indemnisaziun al possessur. La ledscha da la protecziun da las bes-chas nun admetta il reglar la surpopulaziun da giats be uschè simpel. Per coppar ils giats voula ün permiss special. Il capo piglia incunter quista objecziun e sclerischa schi d es pussibel da müdar obain adattar quist artichel. La suprastanza vain incumbenzada da sclerir la chosa e schi fa dabsögn dad integrar il müdamaint illa ledscha. Ils votants preschaints delibereschan la ledscha da pulizia per mans da la cumünanza d urna dals 14 gün 2015. Ledscha da pumpiers Quista ledscha as basa per gronda part sül muoster da l uffizi da pulizia da fö. La suprastanza ha deliberà la ledscha preschainta per mans da la radunanza. Il capo preschainta ils artichels e tils declera in detagl. Davart da la radunanza nu vain fat adöver da la discussiun. Uschè delibereschan ils votants la ledscha da pumpiers per mans da la cumünanza d urna dals 14 gün 2015. Dret per l ütilisaziun da differents auals per la sauaziun da Ftan La società da meglioraziun da Ftan retira aua da differents auals per la sauaziun agricula. Quai succeda in basa ad üna cunvegna provisorica dal 2006. La premissa per la concessiun definitiva d eira ün concept da sauaziun. Quel es uossa avant man. Il cussagl cumünal da Ftan til ha approvà als 9 december 2014 e deliberà per mans da la cumünanza d urna dal nouv cumün. Id es previs da retrar aua per sauar üna surfatscha da s-chars 82 hectaras. Territori surfatscha inchaschamaint sauada Chauols 2.56 Peidra Fessa Cumpcha 7.15 Aua da l Ogna / Val Forada Luot 7.04 Aua da l Ogna / Val Forada Muntclü 2.00 Val Corgnanca Ftan Pitschen / Suot Champs 19.84 Aua da Sadinas / Planbè / Aua Val Corgnanca Pra Lönch / Cuttüra 18.56 Lais da Pesch S-chaletta 4.16 Aua da l Ogna / Val Forada Schliouas 8.61 Lai da Pesch Spescha 3.25 Sainas / Val Schmuglinas Suot Champs 3.21 Aua da Sadinas / Vallaina Bella Val Mastraingia 5.60 Aua da l Ogna / Val Forada Total 81.98 La concessiun fixa la quantità maximala chi das-cha gnir retratta ed ils predschs (üna taxa unica per la concessiun svessa sco eir üna taxa annuala per l aua retratta). Ellas reglan plünavant ils obligs da la concessiunaria (Società da meglioraziun da Ftan) e las dumondas da respunsabiltà. Per quai chi reguarda l aua restanta valan las prescripziuns da la legislaziun superiura. Tenor l ANU (Uffizi chantunal per natüra ed ambiaint) esa la radunanza cumünala resp. la cumünanza d urna tuot tenor che cha la constituziun cumünala prevezza chi dà concessiuns per retrar aua. Il nouv cumün da Scuol decida talas dumondas cun vuschar a l urna. - 13 -
La concessiun scha la cumünanza d urna tilla accepta vain tramissa al Chantun (departamaint d educaziun, cultura e protecziun da l ambiaint) per l approvaziun. Ella survain vigur legala al mumaint cha l departamaint ha dat ils permiss per retrar aua in basa al dret davart la protecziun da las auas. Ils votants preschaints delibereschan la concessiun per retrar aua pella sauaziun agricula a Ftan per mans da la cumünanza d urna dals 14 gün 2015. 3. Varia Il capo orientescha davart ils seguaints temas chi vegnan trattats illas prosmas radunanzas cumünalas: Revisiun dals statüts da la CEE, Corporaziun Energia Engiadina Revisiun dals statüts dal Cudesch Fundiari (amo da sclerir scha quai ha da gnir suottamiss al suveran obain scha la suprastanza po decider) Orientaziun da detagl sur da l avegnir dal BES cun proposta per la votaziun a l urna Orientaziun da la cumischiun da turissem a reg. Trü, Quadras e GUSA Orientaziun sur dal proget e proposta in connex cun l'avegnir dal Chastè da Tarasp Dumonda da süertà da las Pendicularas Motta Naluns SA Fermativa da l auto da posta Sachs Implü manzuna il capo chi gnia convochada üna radunanza d orientaziun per la fin da gün. La radunanza da rendaquint vain bannida per la seguonda mità da lügl. Turissem Engiadina Scuol Samignun Val Müstair (TESSVM) La situaziun finanziala dal TESSVM nun es buna. Diversas contribuziuns davart dal Chantun nu sun fluidas sco quai chi d eira fat quint. Il cussagl administrativ ha l incumbenza da preschantar fin la fin d avrigl 2015 propostas co chi s po structurar nouv la TESSVM per cha quella funcziuna eir in avegnir. Tant la Val Müstair sco eir Samignun sun perinclettas cun quistas masüras da spargn e sustegnan la DMO. Il capo driva la discussiun per la tractanda varia: Ün votant voul savair che chi capital culla surfabricaziun dal EWR sül areal dal Engadinerhof. Quant lönch vala amo il permiss da fabrica. Il capo manzuna cha la suprastanza haja decis lasupra. La disposiziun correspundenta vain tramissa prosmamaing al patrun da fabrica. In quist connex voul savair ün oter votant scha ls cuosts per l infrastructura cha l cumün ha fingià fat vegnan pajats dal patrun da fabrica. Jon Carl Stecher piglia posiziun e disch cha l infrastructura chi saja gnüda fatta pertocca al cumün e na al plan da quartier. Perquai nu pon quels cuosts gnir inchargiats al patrun da fabrica. Intant es gnü fat be l attach d aua illa via da Brentsch chi serva al fabricat dal EWR. La sortida da la garascha dal Coop es problematica. Ils automobilists chi sortan da la garascha nun han üna buna survista per entrar i l Stradun. - 14 -
Ad ün votant paressa bun schi gniss montada üna tabla naira eir our illa staziun, sco quai chi d eira fin avant ün pêr ons. Ün votant deplorescha chi nu cumpara plü il mas-chalch cullas comunicaziuns da cumün e da las societats. La suprastanza s es consciainta da quist fat. Ella es landervia a sclerir alternativas pel mas-chalch. Il mas-chalch in quella fuorma ch el existiva fin la fin da l on passà ad Ardez, Ftan, Guarda e Sent nu daraja plü. I nun es plü pussibel da stampar quel be cun ün copchader. Cun til laschar squitschar e trametter culla posta va a perder bler temp e las comunicaziuns nu sun lura plü novitats. Perchè ha cumprà il cumün tants veiculs nouvs as dumonda ün votant. Ils veiculs cha ls cumüns han surlaschà al cumün fusiunà d eiran per gronda part in ün fich nosch stadi e nu sun plü rivats tras la controlla da l uffizi pel trafic sün via. ProI s veiculs nouvs as tratta per gronda part dad occasiuns. Il cumün ha pudü resguardar a las garaschas illas fracziuns. Co es reglà il ramassamaint da las scuadüras e la roba da üert dumonda ün votant. Ad Ardez as poja be metter davant porta e l cumün vain a ramassar. Quist on vain quai amo pratichà in quel möd disch Jon Carl Stecher. A partir da l on chi vain esa da reglar quai da nouv. Il capo: L'actuar: Christian Fanzun Andri Florineth Agiunta al protocol: Pro l orientaziun da la ledscha da pulizia esa gnü giavüschà da sclerir il seguaint: Art. 26 Schluppettar Dumonda: Integrar in quist artichel eir il trar cun balaisters. Sclerimaint: quai es reglà illa ledscha superiura. Art. 34 Giats Dumonda: I nun es pussibel da coppar be uschè simpel giats amalats o laschats a l abandun. Sclerimaint: Id es unicamaing manzunà cha l cumün possa ordinar cha... In quist cas nun esa da müdar nüglia vi da la formulaziun preschantada. - 15 -