Што по обврзувачкото училиште?

Transkript

1 Erziehungsdirektion des Kantons Bern Amt für Kindergarten, Volksschule und Beratung Direction de l'instruction publique du canton de Berne Office de l enseignement préscolaire et obligatoire, du conseil et de l orientation Разговор на тема: Што по обврзувачкото училиште? Информација за родителите Mazedonisch Standortgespräch (Berufswahl) Information für Eltern Macédonien Entretien de bilan Information pour les parents

2 1. Зошто се одржува разговор? Во разговорот на тема Што по обврзувачкото училиште? станува збор за следните прашања: Дали Вашето дете сака заврши стручно образование? Кое? Дали Вашето дете сака во натамошното школување порадо посетува на пример гимназија и подоцна студира на универзитет? Дали желбите се реални? Што може стори Вашето дете за ги подобри своите шанси? Овој разговор се води во рана фаза за Вашето дете има време се подготви за стручно образование или за натамошно образование. Ваквиот разговор на германски јазик се нарекува Standortgespräch, а на француски јазик Entretien de bilan. Кое образование одговара за Вашето дете? Во последните одделенија на училиште Вашето дете запознава различни професии и образованија. Детето и на училиште се занимава со прашањето, кое стручно образование сака го изучи или ли сака посетува натамошно образование. Наставниот персонал го набљудува Вашето дете во наставата. Тој гле, како детето учи. Тој внимава на тоа, како детето се одсува со други млади и со возрасни. Наставиот персонал го оценува учењето на детето. Тој со оценки го вреднува успехот на детето. Наставниот персонал може де упатства за тоа, каде Вашето дете постигнува добар успех. Тој може посочи, каде детето би можело се подобрува понатаму. Во текот на разговорот се разговара за желбите на Вашето дете и за гледиштето на наставниот персонал. Родителите посакуваат, нивното дете може добие добро образование. Затоа и Вие како родители ќе бидете прашани, каква иднина си замислувате Вие за Вашето дете. Во текот на разговорот се разговара за желбите на Вашето дете, за гледиштето на наставниот персонал и за Вашите желби што ги имате Вие како родители. Исто така се разговара и за тоа, какво образование му одговара на Вашето дете и кои цели се реални. Mazedonisch/Macédonien: Standortgespräch (Berufswahl) / Entretien de bilan 2

3 Зошто стручното образование или натамошното образование се толку важни по обврзувачкото училиште? По можност сите млади директно по обврзувачкото училиште треба започнат со стручно образование или посетуваат натамошно образование. Таквото образование води до диплома. Во Швајцарија е важно се поседува таква диплома. На тој начин младите ми и госпо имаат добри шанси за своја професионална кариера. Но, тие изучуваат и многу шта што ќе им бит корисни како возрасни лица во нивниот приватен живот како и за нивното семејство. Секој што завршува стручно или училишно образование со диплома, има многу можности. Може има важни причини за тоа, по обврзувачкото училиште младите лица најпрво посетуваат една пону, кадешто ќе можат се подготват за стручно или училишно образование. Една таква важна причина може биде што јазичните познавања сè уште се доволни за стручно или училишно образование. Еден дел од младите стигнуваат до диплома во училишно или стручно образование по спореден пат. Mazedonisch/Macédonien: Standortgespräch (Berufswahl) / Entretien de bilan 3

4 Како се најде соодветното образование? Важно е, Вашето дете ги знае своите можности. Тоа треба има реални претстави за образовните можности и треба добро се подготви. Секој што сака се стек со стручно образование мора знае како се постапува за се најде место за обука во која компанија. Аплицирањето секој мора го направи сам. За натамошно образование училишните оцени мора бит добри до многу добри. Учениците мора бит подготвени на обемен ангажман. И Вие како мајка и татко мора знаете, какви видови на образование се реални за Вашето дете и мора му помогте при изборот на образованието. Слушајте кога детето сака Ви раскаже што. Охрабрете го Вашето дете го стори тоа што е потребно. Ако Вашето дете има прашања или проблеми при изборот на стручното образование, советувајте го се обрати за помош во училиштето или во советувањето за професии (BIZ/OP) Придружувајте го Вашето дете на разговор кај советувањето за професии (BIZ/OP) Мајката и таткото се важни партри за младите при изборот на професија или на училишно образование. Mazedonisch/Macédonien: Standortgespräch (Berufswahl) / Entretien de bilan 4

5 2. Што е важно се знае за разговорот? Кој присуствува на разговорот? На разговорот на тема Што по училиштето? присуствуваат наставниот персонал,, Вашето дете и Вие како родители. Можно е има важни причини за присуство од страна на уште кое лице на пример интеркултурен толкувач. За што се разговара на разговорот? Наставниот персонал ќе го води текот на разговорот. Тој ќе го замоли Вашето дете ја опише својата перспектива: што изработило детето во врска со својот избор на стручно или училишно образование? Наставниот персонал ќе праша и какво образование си посакувате Вие како родители за Вашето дете. Речиси секогаш се важни следните прашања: Ги знае ли Вашето дете своите интереси, своите силни и слаби страни? Знае ли Вашето дете какво образование сака по обврзувачкото училиште? Има ли добри шанси најде место во тоа стручно или училишно образование? Знае ли Вашето дете што сè мора стори? Има ли план за тоа, како постапува? Кои се Вашите желби како мајка и татко? Има ли Вашето дете прашања? Му треба помош? Многу прашања во врска со изборот на образованието и можностите за образование можат бит појасти при советувањето за професиите (BIZ/OP). Доколку Вашето дете е во тешка ситуација и му е потребна специјална помош, училиштето може го пријави во стручната служба Case Management Berufsbildung (CMBB) / Case management Formation professionnelle (CMFP). Доколку Вашето дете има каков хендикеп, може добие и специјална помош за стручно или училишно образование од осигурувањето од инвалидитет (IV/AI). Кој е следниот чекор? Дали Вашето дете и Вие како родители се согласувате со следните чекори? Кој прави што? Mazedonisch/Macédonien: Standortgespräch (Berufswahl) / Entretien de bilan 5

6 3. Како Вие како родители можете се подготвите за разговорот? За успех во стручното образование или во натамошното образование се важни само училишните оцени. Вашето дете треба може и други шта: на пример учи самостојно, се одсува коректно со други луѓе. Тука станува збор за вештини. Наставниот персонал се интересира за тоа, како Вие како родители, проценувате 10 важни вештини за Вашето дете. Пред разговорот во училиштето одговорете на следните прашања со или и посете го овој лист со себе на разговорот. 10 важни вештини Ако сакате одговорите прашање со, одбележете го соодветното поле со. Ако сакате одговорите прашање со, одбележете го соодветното поле со. Одговорете на следните прашања: 1. Дали Вашето дете се заложува? Einsatzfreude Motivation Пример: Сака ли Вашето дете добро ги заврши зачите? ja oui nein non 2. Дали Вашето дете е подготвено за учење? Lernbereitschaft Envie d apprendre Примери: Дали сака ги разбере штата? Дали сака говори други јазици? 3. Дали Вашето дете е самостојно? Selbständigkeit Autonomie Пример: Дали Вашето дете станува без Вие мора го разбудите? 4. Дали Вашето дете презема одговорност? Verantwortlichkeit Sens des responsabilités Примери: Дали се грижи за помали деца? Дали е одговорно за одредени зачи дома? Mazedonisch/Macédonien: Standortgespräch (Berufswahl) / Entretien de bilan 6

7 5. Дали Вашето дете се придржува на договорени времиња? Pünktlichkeit Ponctualité Кога е договорено кое време: Дали Вашето дете е во тој момент онаму каде што се очекува? Примери: на училиште, на лекар 6. Дали може се потпрете на Вашето дете? Zuverlässigkeit Fiabilité Пример: Кога Вашето дете ветува дека ќе заврши што, ли го прави тоа? 7. Дали Вашето дете е уредно? Ordentlichkeit Sens de l ordre Пример: Дали Вашето дете се грижи за тоа, говите шта лежат расфрлени насекаде? 8. Може ли Вашето дете соработува со други? Teamfähigkeit Capacité à travailler en équipe Примери: Дали Вашето дете е подготвено помага? Ги сослушува ли другите? Зема ли обѕир кон други? Игра ли радо во спортски клуб? 9. Дали Вашето дете е учтиво? Höflichkeit Politesse Пример: Дали Вашето дете се одсува со респект кон деца млади и возрасни? 10. Дали Вашето дете е истрајно? Ausdauer Persévérance Пример: Останува ли Вашето дете фокусирано на една работа или една зача, сè додека ја заврши? Дали останува фокусирано иако работата или зачата му прават задоволство? Mazedonisch/Macédonien: Standortgespräch (Berufswahl) / Entretien de bilan 7

8 Размислете Вие како родители: Што сакаме прашаме ние при разговорот во училиштето? Што сакаме му кажеме ние на наставниот персонал при разговорот во училиштето? 4. Родителите имаат можности се информираат: Информации на различни јазици на интерт: Брошура за обврзувачкото училиште: со краток опис на стручното образование и на натамошните училишта. Во машината за пребарување всете broschure volksschule bern, а за француското кантонално подрачје всете informations pour parents berne. Информации за изборот на професијата и барање место за обука во компанија: Машина за пребарување: informationen fremdsprachige bb.ch или informations langues etrangers orientation.ch Советување за професии и стручна служба CMBB / CMFP Германско јазично кантонално подрачје: BIZ и стручната служба Case Management Berufsbildung CMBB; Француско јазично кантонално подрачје: OP и стручната служба Case management Formation professionnelle CMFP; Посете ја оваа брошура на разговорот Mazedonisch/Macédonien: Standortgespräch (Berufswahl) / Entretien de bilan 8