fir Jonker vun 11 bis 18 Joer SCIENCE CLUB News 4/2006

Transkript

1 fir Jonker vun 11 bis 18 Joer SCIENCE CLUB 4/2006 News

2 Info: Science live Säit 4 a 5 Cyber Science Säit 6 bis 7 Wat ass en Asteroïd? Säit 8 bis 9 Science Quiz Säit 10 Opléisung vum leschte Quiz Säit 11 Tanzania vun Säit 12 bis 13.. An desem News.. fenns du: Aktivitéiten vu Säit 16 bis 30 Neien Internetsite Säit 31 Umellungsziedel Säit 32

3 Info

4 Ba s s d u u.. W e s se n s c h a f t a n Te c h n i k i n t r e s s e i e r t? - Hu e s d u i w w e r 1 1 J o e r?.. W ells du nei Leit kenne leieren, dei dei selwecht Intressen hu wei s du? Science live iwwert d ganzt Joer! Wa jo, da kuck der den neie Programm vum Science Club genee un. De Science Club bitt dir nämlech vill flott Aktivitéiten, wéi zum Beispill verschidden technesch a wëssenschaftlech Workshopen an Experimenter, intressant wëssenschaftlech Ausstellungen am In- an Ausland, Science Camp,. Wann s du un Aktivitéite wëlls deelhuelen, da mell dech beim Science Club per Post (mam Umellungsziedel op der leschter Säit), per (science-club@mnhn.lu) oder per Internet ( un. Mee denk drun, d Zuel vun deenen, déi kënne matmaachen ass limitéiert. Duerfir, wann s du wierklech un enger Aktivitéit intresséiert bass, da mell dech esou fréi wéi méiglech un.

5 an Zesummenaarbecht mat der ( Science-Club 25, rue Münster L-2160 Lëtzebuerg Tel.: Rép. - Fax: ( De Science Club ass eng Initiativ vum natur musée ( mat de Jonk Fuerscher Lëtzebuerg ( Mir hunn zesummen dësen intressante Programm op d Bee gestallt a soen dem Fonds National de la Recherche merci fir seng finanziell Ënnerstëtzung.

6 yberscience CyberScience Cybe CyberScience De Webzine vun der Cite des Sciences (Op franséisch) Um Internetsite vun der Cité des Sciences fënns du Neiegkeeten aus Wëssenschaft an Technik. Infoscience (Op franséisch) Firwat picken d Moustiquen? Wéi ass d Schof Dolly gestuerwen? D Äntwerten op dës Froen a villes méi fënns du um Internetsite vun Info Science. i ce be CyberScience

7 rscience CyberScience CyberScience CyberScience CyberScience CyberScien CyberScience Futura sciences (Op franséisch) Neiegkeeten aus Wëssenschaft an Technik. Science presse rscience CyberScienc berscience CyberScience CyberScience CyberScience (Op franséisch) D Agence Science Presse ass déi eenzeg franséischsproocheg Presseagentur am Beräich Wëssenschaft an Technik. Op hirem Internetsite informéiere si d Leit iwwer déi neisten Informatiounen aus der Wëssenschaft. Dës Linken an nach vill méi fënns du och op der Internetsäit vum Science Club: CyberScien

8 Asteroide fléien duerch d Sonnesystem a bestinn aus Gestengs a Metall. Entsta sinn se virun +/-4,6 Milliarde Joer zu der Zäit, wou sech eist Sonnesystem gebilt huet. Et hu sech ganz kleng Materiedeelecher zu gréissere Brocken zesummegeschloss: sou sinn d Planéite wéi d Äerd oder de Mars entstan, awer eben och Asteroiden. An dësem Sënn kéint een Asteroiden och mat ze kleng gerodene Planéite vergläichen. Si hunn en Duerchmiesser vun e puer Meter bis zu Kilometer. Fir weider Infoen: D Asteroide schwirren awer net einfach esou ouni Plang duerch d Sonnesystem! Déi meescht vun dëse Mini-Planéiten fanne mir op enger Bunn tëschend Mars a Jupiter. Si bilden do de sougenannten Asteroidegürtel, dee stänneg ronderëm d Sonn kreest. Oft ginn awer e puer eenzel Brocken aus hirer Ëmlafbunn erausgeworf a verschiddener kënnen esou op e Kollisiounskurs mat eiser Äerd geroden.

9 Wat ass eigentlech en Asteroid? Millioune Joer. D Fuerscher huelen esouguer un, dass e risege Meteorit den Ausléiser war fir d Austierwe vun den Dinosaurier. Méi kleng Meteorite falen awer stänneg op d Äerd, ouni gréissere Schued ze maachen. Meteor Meteorit Wann Asteroiden an eis Äerdatmosphär andréngen an op eiser Äerd aschloen, nennen Wëssenschaftler si Meteoriten, dat kënnt vum grichesche Wuert meteoros a bedeit an der Loft schwiewend. E risege Meteorit kéint op eiser Äerd all d Liewen ausläschen. Mee esou grouss Stécker treffen eis Äerd glécklecherweis just +/- all 100 Wann d Asteroiden an eis Äerdatmosphär andréngen, awer net um Buedem aschloen, mee virdun als Sternschnupp vergléien, da gi se vun de Fuerscher Meteor genannt.

10 Science QUIZ Wann een e Stéck Kuel während langer Zäit engem extremen Drock an héichen Temperaturen aussetz, da verwandelt d Kuel sech an: A) Graphit. B) e vulkanescht Glas, bekannt ënnert dem Numm Obsidian C) méi e klengt Steck Kuel D) en Diamant Schreif deng Äntwert op d Umellung, oder schéck eis se per Post oder per . D Gewënner gi gezunn a kréien e schéine Präis.

11 Opléisung vum leschte Science Quiz An eisem leschte Science News hate mir Iech gefrot, wat fir eng Ausso richteg ass: Eeër leeën... A) Klapperschlaangen B) all d Fësch C) d Schnabeldéier D) déi meeschte Fësch, Amphibien, Reptilien a Vullen, awer nie Mamendéieren. 33 % hu richteg geäntwert a soten D Schnabeldéieren leeën Eeër D Schnabeldéier an de Schnabeligel sinn déi eenzeg Mamendéieren déi Eeër leeën. Si liewen an Australien an Neuguinea. Soumat ass d Äntwert C richteg. * 56 % hu falsch geäntwert mat Déi meeschte Fësch, Amphibien, Reptilien a Vullen, awer ni Mamendéieren leeën Eeër. Dëst ass natierlech falsch, well d Schnabeldéier e Mamendéier ass an awer Eeër leet. * 7 % hu falsch geäntwert mat Klapperschlaangen. Klapperschlaangen bréngen hier Jonk lieweg op d Welt a leeë keng Eeër. * 4 % soten all d Fësch. Déi meescht Fësch leeën Eeër, mee et ginn awer och eng ganz Rei vun Ausnamen : de Routbarsch zum Beispill bréngt seng Jonk lieweg op d Welt, genee wéi verschidden Haien a Rochen. Soumat ass dëss Äntwert och falsch. Aus ären Äntwerten hu mir 3 Gewënner gezunn: * Marie-Claire Codija (12 Joer) * Tom Faber (12 Joer) * Michèle Schiel (14 Joer) 4% 7% 33% 56%

12 Tanzania ass mat Kenya déi schéinste Géigend fir eng Safari duerch Afrika ze erliewen. Mat enger Fläch, déi duebel sou grouss ass wéi déi vu Frankräich, ass Tanzania bekannt fir seng onberéiert Natur a seng villfälteg Nationalparken. Dee bekannteste Park ass ouni Zweifel de Serengeti mat km 2. Hei liewen eng Onmass vun Déieren, wéi zum Beispill 1,5 Millioune Gnouen, Zebraen, Gazellen, wéi an och Tigeren, Hyänen, Geparden, Leoparden a ganz vill fantastesch Aarte vu Villercher. Niewent der Serengeti gëtt et nach eng ganz interessant geschützten Zone, den Ngorongoro deen km 2 ëmfaasst. Charakteristesch fir dës Plaz ass e Vulkan dee virun 2,5 Millioune Joer explodéiert ass. Zanter hier ass e Riesekrater iwwereg bliwwen, deen den Déiere Schutz gëtt. Hei kann ee ganz vill Léiwen, Hyänen, Elefanten, beobachten. Et ass och an dëser Regioun wou fossiliséiert mënschlech Iwwerreschter fonnt gi sinn, déi méi wéi 3.6 Millioune Joer al si. Eng Rees an Tanzania ass awer net kom- Kilimanjaro Ngorongoro

13 Fotoen an Text: Nicolas Devos, Biolog plett, wann een net de Schnéi um Kilimanjaro bewonnert huet, op mannst vu wäitem. Mat enger Héicht vun Meter ass dëse Vulkan den héichste Punkt an Afrika, deen ons eng faszinéierend Aussiicht iwwer déi ganz Landschafte bidd. Reestipp fir d grouss Vakanz: Tanzania

14

15 Aktiviteiten: - tëschent 11 an 13 Joer.. S a tëschent 11 an 13 Joer.. S a tëschent 15 an 18 Joer.. Sait 29 15

16 Fossilien am Korallenriff Dënschdes, den 18. Juli Euro vun Joer Rendez-vous: um 14:00 Auer (bis 17:00 Auer) um P&R Houwald oder zu Rëmëleng Responsabel: Claude HEIDT Biolog Mir siche no Mineralien a Verstengerungen vu Schleeken, Muschelen an Tëntefesch an der Carrière zu Rëmëleng. 16

17 Guide vum natur musée Responsabel: Chantal Kerschen Mir ginn a Stollen bis déif ënnert d Äerd an entdecken d Geschicht vum Biergbau. Duerno fueren mir bei Hirschen, Elchen a Wëllschwäin an den Hochwildpark op Mechernich (Däitschland). Biergbau entdecken!! Donneschdes, den 20. Juli Euro vun Joer Rendez-vous: um 08:00 Auer (bis 18:30 Auer) um P&R Howald

18 Rakéitenauto Freides, den 21. Juli Euro vun Joer Rendez-vous: um 14:00 Auer (bis 16:00 Auer) am natur musée Responsabel: Eric Corrignan, Physiker Aline Chemikerin Fischer 18 Bau selwer mat verschiddene Materialien dee schnellste Rakéitenauto a maach bei enger Course mat. De Rakéitenauto kanns de natierlech mat heem huelen

19 Dem Waasser op der Spuer! Mëttwochs, de 26. Juli Euro vun Joer Rendez-vous: um 08:00 Auer (bis 17:30 Auer) P&R Howald Responsabel: Chantal Kerschen Guide vum natur musée Spiller a Spaass dobaussen an der Natur an eng Entdeckungsrees an d Kläranlag op Wäiswampech, wou s du gesäiss wéi knaschtegt Waasser erëm propper gemat gëtt. ä

20 Aquazoo zu Düsseldorf Freides, de 4. August Euro vun Joer Rendez-vous: um 07:30 Auer (bis 19:30 Auer) P&R Howald Biologin Responsabel: Maria URSONE Vu Korallen, Anemonen, Séihënn, Pinguinen, Walen an Haien an nach vill aner kleng a grouss Waasserdéieren. 20

21 Naturmusée zu Bréissel Dënschdes, den 8. August Euro vun Joer Rendez-vous: um 07:00 Auer (bis 19:30 Auer) P&R Howald Responsabel: Maria URSONE Biologin Mir ginn den Naturmusée op Bréissel kucken, Déiere vun Nord - a Südpol, Dinosaurier an déi nei Ausstellung «COUP DE COEUR». ä

22 Gräifvullenzoo zu Ath Freides, den 11. August Euro vun Joer Rendez-vous: um 08:00 Auer (bis 19:00 Auer) P&R Howald Responsabel: Maria URSONE Biologin Gräifvullen fléien iwwert eis Käpp, vill exotesch Vullen kënne mir beobachten: Flamingoen, Papageien. Mir lafen iwwert eng riseg Afebréck, trëppelen duerch kleng asiatesch Dierfer, kucken eis e Schëff vu bannen un a ginn duerch en tropesche Gaart spadséieren. 22www.naturmusee.lu

23 Edelsteng a Mineralien Mëttwochs, de 16. August Euro vun Joer Rendez-vous: um 09:00 Auer (bis 18:00 Auer) P&R Houwald Biolog Responsabel: Claude HEIDT Mir siche no Achat, Amethyst, Quarz, Jaspis an aner Mineralien bei den Edelsteng-Kaulen vun Idar-Oberstein a mir klammen an eng al Kofferminn. ä

24 Schoko Musée zu Köln Freides, den 18. August Euro vun Joer Rendez-vous: um 07:00 Auer (bis 20:00 Auer) P&R Howald Responsabel: Maria URSONE Biologin Moies fuere mir op Kommern a kucken eis de Fräiliichtmusée un: mir bake Brout a schieren Schof, Mëttes gesi mir, wéi Schokola gemaach gëtt a wat fir Zorten et ginn a schmaachen natierlech och de Schokola. 24www.naturmusee.lu

25 Zaubertricker aus der Physik Samschdes, den 2. September Euro vun Joer Rendez-vous: um 14:00 Auer (bis 16:00 Auer) am natur musée Responsabel: Eric Corrignan Physiker Spektakülär Experimenter selwer maachen: Waasser leeft biergop, Géigestänn zéie sech mat enger geheimnisvoller Kraaft un ä

26 Responsabel: Christiane FLESCH Animatrice 26 Mir fueren mam Bus op Amnéville (F) an den «Parc aventure». Do kloteren mir an de Beem ronderëm a kucken ons de Bësch emol eng Kéier vun uewen un! Abenteuer Klammen Donneschdes, de 17. August Euro vun Joer Rendez-vous: 9.15 Auer (zréck Auer), um P&R Houwald

27 Beréngungs-Camp 50 Euro vun Joer Méindes, den 21. August 2006 bis Mëttwochs, den 23. August 2006 weider Infoen kriss du no der Umellung Responsabel: Patric Lorgé, Ornitholog Gilles Biver Ornitholog Berénger bei der Erfuerschung vum Vullenzuch hëllefen. Vullen aus dem Baggerweiergebitt Remerschen kenneléieren. ä

28 Solarauto bauen Samschdes, den 9. September Euro vun Joer Rendez-vous: um 14:00 Auer (bis 17:00 Auer) am natur musée Responsabel: Eric Corrignan Physiker An dësem Atelier kanns du däin eegene Solarauto zesummebauen. Den Auto besteet aus Solarzellen, engem Kondensator... De Solarauto kanns de natierlech mat heem huelen 28

29 Abenteurer Klammen Donneschdes, de 17. August Euro vun Joer Rendez-vous: um 09:15 Auer (bis 16:40 Auer) P&R Houwald Responsabel: Christiane FLESCH Animatrice Mir fueren mam Bus op Amnéville an den «Parc aventure». Do kloteren mir an de Beem ronderëm a kucken ons de Bësch emol eng Kéier vun uewen un! ä

30 ww.science-club.lu Den Internetsite vum Science Club ass elo nei gemaach ginn. Hei kanns du: eisen Aktivitéitsprogramm ukucken dech fir eis Aktivitéiten umellen Spiller maachen Fotoe vun eisen Aktivitéite ukucken Hei fënns du och eng ganz Rei vun Uleedunge fir doheem ze bastelen an ze experimentéieren: Solarboot oder Solarauto bauen Batterie mat Hëllef vu Friichte bauen Waasserrakéit bauen a villes méi

31 Numm:... Virnumm:... Adress:... L-... Tel.:...Gebuertsdatum:.../.../ Umellung och per Internet: Umellungsziedel Ech melle mech fir folgend Aktivitéiten un: Mat schwaarzem Bic ausfëllen w.e.g.... Opléisung ScienceQuiz Wann dësen Ziedel ausgefëllt ass, schéck, fax oder mail e w.e.g. un de: Science-Club - 25, rue Münster - L-2160 Lëtzebuerg Tel.: Fax: Mail: science-club@mnhn.lu

32 D SEKRETARIAT Hei kriss du Informatiounen iwwer d Aktivitéiten: Science Club 25, rue Münster L-2160 Lëtzebuerg Tel: Rép./Fax: science-club@mnhn.lu COORDINATEUR AN USPRIECHPARTNER: Partner: Musée National d Histoire Naturelle 25, rue Münster L-2160 Lëtzebuerg Université du Luxembourg Faculté des Sciences, de la Technologie et de la Communication 6, Rue Coudenhove-Kalergi L Lëtzebuerg-Kirchbierg Jonk Fuerscher Lëtzebuerg Boîte postale 1387 L-1013 Lëtzebuerg Luxembourg-1 Port payé P/S.514 Patrick Delhalt Tel: pdelhalt@mnhn.lu