fr DStR rj^schattlich Schriftlitr: C f j f u i Flick, Rchtsawalt I y^x Rid, V o r s. Richtr a m B u d s f i a z h o f a. D. Paul G. Flockrma, M i i s t r i a l d i r k t o r a. D. Karl-Hiz Mittlstir, Sturbratr fcbrü DEUTSCHES STEUERRECHT Hft 34 Sit 23-248 32. J a h r g a g 26. A u g u s t 994 u d M i t w i r k d : Sturbratr Waltr Ludwig Wissschaftlich Schriftlitr: Waltr Ludwig Eckrt, Sturbratr Dr. Waltr Nima, R c h t s a w a l t, Sturbratr ud Wirtschaftsprüfr Gschäfts führd: D i p l. - K f m. Karl-Hiz Sporr Eckrt Sturbratr u d W i r t s c h a f t s p r ü f r Volkr Fasolt K ß a r i w a i t D r. Has Flick R i c h t r a m B V r f G P r o f s s o r Dr. Paul Kirchhof - P r ä s i d t ds B F H P r o f s s o r Dr. Fraz Sturbratr Karl-Hiz Mittlstir Sturbratr D i p l. - V o l k s w i Dr. h.c. Hiz Kli Sbigr P r o f s s o r D r. Horst Vogl STEUERRECHT AUFSATZE \oj. Dr. Dirk. E. Myr-Scharbrg, Uivrsität Rgsburg u Erktiss zum Schuldzisabzug bi frmdfiazirt rli-darlh ud Rtvrsichrug»Rtvrsichrug vo Vrsichrugsgsllschaft I zuluair Blibthit. WU dis l rsichrug frmdzufiazir. wiftsqull ka auch i Rtaspruch M. Zwi u Fiazgrichtsurtil tfzug für d Abzug rfru- Sturlich itrssat ist s, di BiWi jd a auf Krdit rworb bfass sich mit d Vor- ' Schuldzis als Wrbugskost, prtil ds FG Brm btrifft zwar i Brli-Darlh. kgug glt abr - sofr ma ih folgt - auch für Wirug. Problmatisch Wchslkursäug Ausführug zur bim Libhabritst Di Brücksichtigug thält das Urtil d B r l i - D a r l h. A u ß r d m ist das U r t i l auch f ü r f r m d fiazirt R t v r s i c h r u g rlvat. B i h u d r t p r o z t i g r F r m d f i a z i r u g is s o g. B r l i Darlhs sollt s a c h ir V r f ü g u g d r O F D B r l i v o m 3 8. 2. 988 z u i m p a r t i l l Z i s a b z u g s v r b o t k o m m, s o fr di T i l g u g ds R f i a z i r u g s k r d i t s icht l a u f d, s o rst aus d r A b l a u f l i s t u g ir s o g. T i l g u g s v r s i c h rug rfolg sollt. D u r c h di l a u f d R ü c k z a h l u g s i k t das B r l i - D a r l h u t r d N w r t ds u v r ä d r t b l i bd R f i a z i r u g s d a r l h s. D r a u f d S c h u l d ü b r - hag tfalld T i l d r S c h u l d z i s sollt utr das A b z u g s - > Müstr. vrbot fall. Eiführug Bispil: ;csichts abshbarr L ü c k z w i s c h A r b i t s i k o m m tug gstzlich R t v r s i c h r u g wächst Zur Fiazirug is Brli-Darlhs übr 50000 D M w i r d i Krdit vo 50000 D M aufgomm. Dr Krdit wird ach 2Jahr aus Ablauflistug ir Kapitallbsvrsichrug gtilgt. lutug btriblich u d p r i v a t A l t r s v r s o r Aufgrud schlcht K o j u k t u r w i r d di b t b l i Itrsvrsorgug abr zit k a u m u igrichtt, w o JON, sogar abgbaut. V o r d i s m H i t r g r u d w i r d di f ttigd N a c h f r a g ach p r i v a t Rtvrsichrug dlich. W i j d a E i k u f t s q u l l ( M i t s h a u s, B pg) ka s l b s t v r s t ä d l i c h auch d r E r w r b is R spruchs trmdfiazirt w r d. A l l r d i g s lgt di F i *crw altug hir - w i bi all K a p i t a l a l a g m i t Sturt - bsos strg M a ß s t ä b f ü r d i A r k u g F^aufvrlust a. D i s v r d u t l i c h z w i u F i a z g ^il. Brli-Darlh 50000 D M 000 D M 49000DM 00 D M 47900DM Dz. 983 Tilgug 984 3.2.984 Tilgug 985 3.2.^985 Abzugsvrbot 000 x 7% 200x7% B g r ü d t w u r d di Auffassug m i t Rchtsprchug ds B F H 4 z u m Abzugsvrbot für achträglich Schuldzis. Daach k ö z. B. S c h u l d z i s für i frmdvrmitt I m m o b i l i i c h t m h r als W r b u g s k o s t bi d E i k ü f t aus V r m i t u g u d V r p a c h t u g a b g z o g w r d, w si auf di Z i t a c h d m V r k a u f I m m o b i l i fall. D a s A b zugsvrbot gilt aalog, w z. B. di B t i l i g u g a ir prii-darlhs-problmatik ^ i l ds FG Brm vom 3. 3. 994 P*rbgüstigt Brli-Darlh k ö. 2 sit 993 z w a r u abgschloss w r d. D i E t s c h i d u g ds a c v o m 3. 3. 994 tagirt j d o c h all brits lauf- ) V g l. dazu Ahrd, P., B B 994, 225 [228]. 2) A Z : 89286 K, rkr., S. 23 f. i dism Hft. 3) DStR 989, 32; bso V f g. O F D M ü s t r v. 5. 2. 989, F R 990, 6. 4) B F H v. 2. 2. 982, B S t B l. II 983, 373; D S t R 983, 336; v. 9. 8. 983, B S t B l II 984. 29, D S t R 984, 47; v. 2.. 99, B S t B l. II 992, 289.
Kapitalgsllschaft tilwis v r k a u f t w i r d. D r a u f d vrkauft A t i l b s i t z tfalld T i l S c h u l d z i s ka icht m h r bi d E i k ü f t aus K a p i t a l v r m ö g abgstzt wrd. Dis G r u a s a t z hatt di O F D B r l i aalog a u f i rfiazirts B r i i - D a r l h a g w d t, o b w o h l s hir dor- davo azurch /5 auf Eigkapital 4/5 auf Frmdkapital Schuldzis 985 (7% vo 40000 D M davo icht abzugsfähig i7% vo 0CO D M ) W i r d a u f d K r d i t t f a ü d 200 DN 800 DK 56 Div{^ TilgugsbctM haupt icht z u m V r k a u f E i k u f t s q u l l k o m m t. B i x - Bispilsfall 800 D M - icht z u r T i l g u g v r w d t J trmr wirtscaftlichr B t r a c h t u g s w i s i s o w i t z u r E t s t h u g ir u, k a m a acr i ach M i u g, T i l g u g ds B r l i - D a r l h s i A r t t i l w i s V r k a u f a z g c h t s stts p r i v a t v r a l a ß t r. S c h u l d. D i darau rblickd ld S c h u l d z i s s i d i c h t abzibar:..schuldzis sid Wrbugskost bi d Eiküft aus Kapitalvrmög, w O D j k t i v i Zusammhag Aufwdug mit Übrlassug vo Kapital zur N u t z u g bstht ud subjktiv di Aufwdug TJLT Förug N u t z u g s ü b r l a s s u g gmacht wrd. Dis ist icht mhr Fall, w di Eikuttsauii. für Erwrb Krdit aufgomm wurd, vräußrt w i r a. o daß Vräubrugsrlös für di T i l g u g ds Krdits vrwdt wird. Dis gilt aud. w di Eikuftsqull, für Bgrüdug Rfiazirugskrdit aufgomm wurd, zwar icht voiids vräußrt, abr dur laufd T i l g u g abgbaut wird, dis Tilgugsrat abr icht tür di Tilgug ds Rfiazirugskrdits vrwdt wrd. I dm Vrhältis, mit dm Rcfiazirugskrdu das o valutird Brli-Darlh übrstigt, kö di Schuldzis miti icht als w'rbugskost arkat wrd." Hat sich Sturpflichtig di Valuta für i vo ihm'gs Tilgugsdarlh tilwis dadurch vrschafft, daß r i F; aufgomm hat (Rfiazirugsdari), so sid di SchoL für das Rfiazirugsdari ach tuwisr Tilgug dstä darlhs ur im Vrhältis Valuta cs higgb Darlt Valuta ds Rfiazirugsdarlhs als WrbugskostI h. D i A r g u m t a t i o O F D B r l i w u r d v o m F G B r l i 6 durch U r t i l v o m 4. 8. 989 b s t ä t i g t. W g g r u d s ä t z l i c h r B d u t u g w u r a a l l r d i g s di R v i s i o zuglass. D r B F H hat di R v i s i o da j d o c h d u r c h B s c h l u ß v o m 2. 8. 990' oh B g r ü d u als u z u l ä s s i g w g ulsrlichr U t r schrift ds P r o z ß b v o l l m ä c h t i g t, di disr t r o t z A m a h ug ds Grichts i c h t achbssr wollt, zurückgwis. M. E. ist di aalog A w d u g z u r V r ä u ß r u g rgag R c h t s p r c h u g a u f T i l g u g a b z u l h. I P r a x i s srijt di V r f ü g u g O F D isofr ki Roll m h r, als ma glaubt, di P r o b l m a t i k d u r c h d E i satz v o E i g k a p i t a l g l ö s t zu h a b. D d u r c h di V r r i grug F r m o a z i r u g w u r d rricht, d a ß di B r Darlhs-(Rst;-Forug imals utr das Rfiazi- rugsdarlh sikt. Bispil: Zur Fiazirug is Brli-Darlhs vo 5 0 0 0 0 D M wrd 000ÜDM Eig- ud 40000 D M Frmdkapital igstzt. Dr Krdit wird ach 2Jahr aus Ablautlistug ir Kapitallbsvrsicrug gtilgt. Di Schuldzis sth ämlich mj! Eiküftrzid dm Tilgugsdarlh (hir dm Bi-Darlh) ur i» wirtschaftlichm Zusammhag, als di Valuta diss Darlb sukzssiv Tilgug och zur Eikuftrzilug vrwdäsä d ur isowit sid si och durch c Eiküftrzilugllfl laßt. Dr wirtschaftlich Zusammhag zwisch Eiküft aus dm Tilgugsdarlh ud d Zis aus dm Rfma darlh bstad vo Afag a ur i dm Vrhältis, i i Valuta für das Tilgugsdarlh aus dm Rfiazirugsdarlhdt gbracht word ist. N u r i dm Umfag, i dm das vomj& ggb Darlh krditfiazirt word ist, bstad afägb i d Stritjahr ach 9 Abs. Satz 3 N r. E S t G rford Vralassugszusammhag zwisch ~ Zisiahm au Tilgugsdarlh ud d Zisaufwuu^ für das Rfia darlh. Disr vrhältismäßig Vralassugszusammhag wurd di Tilgugslistug icht brührt. Di< im Lauf Zitimj fag..rspart" Zis stigd Tilgugslistug Tt zivilrchtlich zum tilwis Erlösch Darlhsschuld OTBB Abs. B G B ) ud dazu, daß Klägr zur Eikuftrzilug Ä jwils um di Tilgugslistug vrrigs Kapital igstzt di Tilgugslistug sukzssiv das gsamt igstzt K a p i t a l «, mithi glichrmaß dss igfiazirt ud krdithriartzicfttf ^ Atil vrrigrt hab, sid di Schuldzis aus dm Rfia^, rugsdarlh i d Stritjahr ur i cm Umfag durch dkljf^j küftrzilug aus dm Brh-Darlh wirtschafdich vralaßt;»^ dm das krditfiazirt Kapital och Eikuftrzilug Ü****" Da - wi gsagt - durch di Tilgugslistu diss Vrhältis vrät word war, tspricht s dm Vrhältis u r s p W g ch Valuta ds Tilgumjsdarihcs zu Valuta ds Rfiaziftffip darlhs" ". Brli-Darlh Dz. 983 50000 Tilgug 984-996 [0000 Rstforug bi Krdittilgug ach 2 Jahr 4UMMQ 2.2 Stllugahm ijjp Das F G B r m bhauptt, s g ä b k i Grudsatz, * t Utrstllt w i r d hirbi a l l r d i g s s t i l l s c h w i g d, d a ß di aus d m Brli-Darlh zurückflißd gdaklich z u ä c h s t a u f das igstzt Tilgugsbträg E i g k a p i t a l z u vr- rch s i d. Dis B t r a c h t u g s w i s tsprigt V o r s t l - ach i g f i a z i r t T i l ds B r h - D a r l h s als z u r ü c k g z a h l t glt k a. D i s ist i g w a g t m r h i tspricht dis V o r s t l l u g d m arkat E i g - o F r m d k a p i t a l istzt. g- o F r m d k a p i t a l istzt. ur, d a ß r i m I v s t i t i o s z i t p u k t fri tschid ^ 9 Ivstio ist diss P r i z i p auch u b s t r i t t. G i l t s abr, satz, w o a c h s j d m S t u r p f l i c h t i g frigstllt ist, l u g, d a ß s j d m S t u r p f l i c h t i g frigstllt ist. o b r E i F ü r di F i a z i r u g ir D a s bdutt m.. a Vj^j., vil F r m d - b z w. E i g k a p i t a l r istzt, so auch, auch für d R ü c k f l u ß v o K a p i t a l? D a s F G B r m vrit dis Frag. E i G r u d s a t z, d a ß bi i m tils aus ig M i t t l u d tils mit F r m d m i t t l fiazirt D a r l h di T i l g u g s l i s t u g z u ä c h s t a u f d igfiazirt T i l rbracht w r d, xistir i c h t. V i l m h r sid di R ü c k f l ü s s bid K a p i t a l t i l a t i l i g z u z u r c h. Bispil: Sachvralt wi im ltzt Bispil. Tilgug Brli-Darlh 984 I ODO D M W^-h Thcs^f^^ 5) DStR 989, 32; bso O F D M ü s t r v. 5. 2. 989, 6. Rv. B F H V Ö l l '6) F G Brli v. 4. 8. 989, III 469/88 7) B F H / N V 99, 259 8) G l. A. Horlma, Sturlich Bhadlug vo SchuJ Wrbugskost bi krditfiazirt Brh-Darlh; Abs. 2 BrliFG, D S t R 990. 34; Sckuhmam, H-, Brti ud Wrbuskost, FR 992, 54 [59). f 9) B F H v. 5. 2. 992, B S t B l. II 992, 532 (536, T z. 5cj. 0) F G Brm v. 3. 3. 994. ( F N 2)..v ;
idkapital l ä g r sthlass k a als das E i g k a p i t a l, fugsdarlh v r w d t w r d. D i Z i s für i D a r l h, "t rsichtlich ist dis Frag h ö c h s t r i c h t r l i c h o c h icht das z u r F i a z i r u g v o W r b u g s k o s t (hir: S c h u l d z i s ) «jd w o r d. Jdfalls bruft sich das G r i c h t z u U - a u f g o m m w u r d, s i d bfalls W r b u g s k o s t. D a d i - «ufdi R c h t s p r c h u g ds B F H z u m g m i s c h t K o t o - s V r w d u g R t z a h l u g ü b l i c h ist. d ü r f t di E t - tkoto. H i r hat B F H ä m l i c h tschid, daß madc G l d r a u f i m i m M i u s b f i d l i c h g m i s c h? j t o k o r r t k o t o z u ä c h s t aut d o privat Til s c h i d u g ds F G B r m l t z t l i c h ki g r ö ß r P r o b l m i Praxis v r u r s a c h. Jzu vrrch s i d. A l l r d i g s ist dis R c h t s p r c h u g li schwachs tgsfrihit. Idiz für di E x i s t z ds P r i z i p s F i a - D umittlbar awdbar 3. Libhabriproblmatik ist si icht. Isi icht d R ü c k f l u ß v o E i g k a p i t a l, s o d r di T i l - 3. Urtil ds Fiazgrichts Müstr 2 z ir privat v r a l a ß t S c h u l d btrifft. ht ma m i t d m F G B r m d a v o aus, d a ß s ki P - Ejr vorragig T i l g u g v o E i g k a p i t a l gibt, tstht W i bi j d r E i k u f t s q u l l, di z u A l a u f v r l u s t f ü h r t, m u ß auch bi F r m d f i a z i r u g v o R t v r s i c h r u - i di N i c h t V r w d u g R ü c k f l ü s s z u r K r d i t t i l g u g g a c h g w i s w r d, d a ß i T o t a l ü b r s c h u ß r z i l b a r lrlich - i u S c h u l d. ist. D i S u m m s t u r p f l i c h t i g E r t r a g s a t i l R t ril: rhalt wi im ltzt Bispil. A b z i s u g Z a h l u g s s t r ö m ( B a r w r t r c h u g ) m u ß also g r ö ß r si als di S u m m W r b u g s k o s t. E i Brli-Darlh 50000./. 000 49000./. 00 47900./. 200 46700 Rßaziruqs-Darl'c u Schuld alt Schuld 40000./. 800 800 39200 SOO./. 880 S80 38320 680 960./. 960 37360 2640 gd E t s c h i d u g v o m 25. 6. 9 8 4 o c h gfort, ä h r z u k o k r t i s i r. I m U r t i l v o m 4. 5. 9 9 3 V I I I. Sat ds B F H j t z t rstmals fst, d a ß m schuß vo D M. W i r d i R t v r s i c h r u g o d r i A s c h a f f u g s d a r l - ; gsot z u burtil ist. D r m i t d m B r l i - D a r l h A s c h a f f u g s k r d i t ) baut sich j ä h r -, um 4 5 T i l g u g s a t i l ds B r l i - D a r l h s ab. I m h U m f a g tstht i u S c h u l d. D i s u S c h u l d labr icht o t w d i g r w i s privat v r a l a ß t, w i das F G chll a g o m m hat. V i l m h r k o m m t s d a r a u f a. vr- rit wird. N u r w di z u r ü c k f l i ß d B t r ä g t ü r ri at Z w c k ausggb w u r d, ist di E t s t h u g Schuld p r i v a t v r a l a ß t m i t F o l g, d a ß di d a r a u f tud S c h u l d z i s mcht m h r a b z u g s f ä h i g s i d. W i r d rumgwidmt Darlhstil dagg i m R a h m E i srzilug igstzt, lig W r b u g s k o s t b z w. B sausgab v o r, so d a ß s i c h t zu i m A b z u g s v r b o t m ka. g Z a h l u g s s t r ö m i D M u m g r c h t w r d. I d m U r til ds F G M ü s t r v o m..994 g m g s u m i g l i s c h Rtvrsichrug. V o tschid B d u t u g h i s i c h t l i c h H ö h v o r a u s s i c h t l i c h z u r w a r t d u d z u vrsturd b z ü g w a r das W c h s l k u r s v r h ä l t i s z w i s c h g l i s c h m P f u d u d D M. I s o w i t w a r i lagfristig P r o g o s r f o r d r l i c h, da sich di R t z a h l u g tsprchd L b s rwartug ds K l ä g r s a u f i Z i t r a u m v o midsts 27 Jahr rstrckt. B i i m d r a r t i g l a g P r o g o s z i t r a u m si N a t u r Sach a c h i a u c h u r a ä h r d xakt A b s c h ä t z u g W c h s l k u r s r w i c k l u g - a u c h d u r c h i S a c h v r s t ä d i g - u m ö g l i c h. So w a r s ach ir v o m G r i c h t i g h o l t A u s k u f t L a d s z t r a l b a k i m v o r h i i o c h i c h t i m a l abshbar, d a ß i rlativ k u r z Z i t s p a (8. 0. 990 bis 6. 9. 992) Z u g h ö r i g k i t ds rfol- g w ü r d. O b j k t i v fststllbar w a r l d i g l i c h di W c h s l - il) Wurd di Tilgugsbträg zur Bzahlug Prämi für di gsvrsichrug vrwdt, ligt hiri i privat Vrw. di zum Abzugsvrbot führt. ' Wurd di Rückflüss aus dm Brli-Darlh zur Bzahlug f Schuldzis für d Rfiazirugskrdit vrwdt, blib di Mis i vollm Umfag abzugsfähig. Dis Vrwdug dürfvil Brli-Darlh vorlig.»wrd di Tilgug zum Kauf fstvrzislichr Wrtpapir Sdt, blib di Zis bfalls als Wrbugskost im Rah* Eiküft aus Kapitalvrmög abzugsfähig. ^rttd w i s t das F G i i m B g l i t s c h r i b d a r a u f» d a ß di E t s c h i d u g auch für f r m d f i a z i r t Grug v o B d u t u g ist. Stllt m a di R t z a h C h i frm W ä h r u g abgschloss, m ü s s di z u k ü f t i - glisch P f u d s z u m E W S k i L i t k u r s a p a s s u g»il: *[ ^ß ^ stllt Ü b r s c h u ß g ü g t. I d i s m P u k t ist das F G M ü s t r o c h Vralassugszusamm- \ trigword T i l ds R f i a z i r u g s d a r l h s 4..bschidr" g r o ß z ü g i g r. Sir M i u g a c h g ü g t brits i Ü b r - ihitlich B a k k r d i t spaltt s i c h also sturlich b- mhägd Til Ü b r s c h u ß m ü s s i s G w i c h t fall*, o h dis A u s s a g - btt auf i z w i D a r l h, ist i c h t r f o r d r l i c h. D r G r o ß Sat ds B F H hatt i sir g r u d l - C T i l g u g s b t r ä g aus d m B r l i - D a r l h g l i c h. k u r s t w i c k l u g V r g a g h i t u d di sit d m 9. 0. 990 bsthd Z u g h ö r i g k i t ds g l i s c h Pfuds E W S m i t d m Z i l, di W c h s l k u r s s c h w a k u g zum grigr als i V r g a g h i t z u halt. I ir d m P r o g o s z i t r a u m twa t s p r c h d Z i t s p a v o 2 5 J a h r w a r W r t ds g l i s c h Pfuds* laut Dviskursstatistik M a i 993 dutsch B u d s b a k i d J a h r 966 bis 990 v o r d. D M a u f r d. 3 D M g s u k. D a s tspricht i m K u r s v r f a l l g l i s c h W ä h r u g g g ü b r D M u m m h r als 7 0 %. D a s G r i c h t w a r M i u g, d a ß a c h d bi A b s c h l u ß R t v r s i c h r u g E d 990 ggb V r hältiss z w a r icht d a v o ausggag wrd m u ß t, d a ß sich dis W c h s l k u r s t w i c k l u g auch 25Jahr u g b r m s t fortstz für di folgd w ü r d. D m stad t g g, "^a v o ir atilig U m w i d m u g ds R f m a z i I ^ & d a r l h s ausgh. D i Z i s aus d m u m g w i d m t c \?** stil s i d d m a c h ur o c h a b z i h b a r, w di R x -Erzilug v o E i k ü f t igstzt w i r d, i d m si ^ H ^ d s w i s z u r Bzahlug S c h u l d z i s f ü r das A s c h a f - ) 2) 3) 4) B F H v.. 2. 990. B S t B l. II 99, 390. A z. : K 289/93 E ; K 2892/93 E, rkr.. S. 232 i dism Hft. B S t B l. 984, 75. D B 993, 222.
diu das glisch P f u d i z w i s c h i das E W S i g b u d war. D a s ä d r t abr ach A u f f a s s u g ds Grichts ichts dara, d a ß auch o c h z u m E d ds Stritjahrs 990 i sich *us E t w i c k l u g V r g a g h i t rgbd, d u r c h d Bitritt E g l a d s z u m E W S l d i g l i c h gbrmst A b w r t u g s rr.iz ds glisch Pfuds im V r h ä l t i s z u r D M i Rchug z u stll war. D i s A u f f a s s u g si auch d u r c h di E i >;r.atzug z i t g ö s s i s c h W i r t s c h a t t s r r s s bstätigt, woach irhalb ds E W S fstgstzt L i t k u r s v o -5 D M f ü r i glischs P f u d dss K u r - a u f i m uralistisch h o h u d dahr l a g f r i s t i g i c h t haltbar Nivau f i xirt. D i E i s c h ä t z u g z i t g ö s s i s c h Wirtschattsprss litt das G r i c h t aus i m i z i g A r t i k l i W i r t >c~aftswoch ab. N a c h a l l d m w a r das G r i c h t M i u g, d a ß K l ä g r u.a. m.) u g w i ß si, o b s i c h i T o t a l ü b r s c h u ß i] ds Ertragsatils i z l R t z a h l u g zu d E i a h m ü b r di A u f w d u g f ü r di Fia^ ds E i m a i b i t r a g s r g i b t. " W o R i s i k s i d, gibt s or wis auch C h a c. B i d lass sich x-atc icht mit Fststllug L i b h a b r i r f o r d r l i c h Sichrhit qy zir u d d ü r t dahr m. E. i c h t b r ü c k s i c h t i g t wrd v o m F G vorgspiglt P r o g o s s i c h r h i t bruht m l ir uzulässig x-post B t r a c h t u g. Erst w g r a v i r d Ä d r u g V r h ä l t i s s i lih igtrt s i d, ist z u prüf, o b di E r z i l u g is* Ü b r s c h u s s s o c h möglich ist. D i Prüfug k a rgbd i ursprüglich vorhadr T o t a l ü b r s c h u ß utr B i " sichtigug u Ggbhit icht m h r rziltvi& ka. S o k ö i s b s o d r g r a v i r d Wchslku ach d i m Z i t p u k t ds A b s c h l u s s s R t v r s i c h rug ggb o b j k t i v V r h ä l t i s s i rhblichs K u r s - rag - >vi si i m Urtilsfall igtrt s i d - id litpwchsci h r b i f ü h r. K o m m t s z u i m Burtilt! risiko i Rchug stll m u ß t u d dshalb l ü r di Gsartdaur Vrmögsalaq m i t i m durchschittlich K u r s vo höchsts DM2,50 j g l i s c h m P f u d rch durft. Daach k o t sich abr auch b i ir Laufzit Rt vo D i a h r u d i m E r t r a g s a t i l v o 4 6 % ki T o t a l ü b r suß rgb. D i m a x i m a l z u r w a r t d Ertragsatil vo 58080 D M utrschritt d i h i r m i t i m Z u s a m m h a g Wchsl ',»chlägt di E i k u f t s r z i l u g u m i Libhab mit Folg, d a ß E i a h m i c h t m h r v r s t u r t m ü s s, Kost abr auch i c h t m h r abgstzt wrd]. D r B u r t i l u g s W c h s l tfaltt allrdigs ki* Wirkug. D i v o r Ä d r u g d r V r h ä l t i s s mga Vrlust z u r ü c k l i g d r J a h r w r d icht rückwirkd rkat": Sthd A u f w d u g v o 5 9 9 5 5 D M u m 8435 D M. 3.2 Stllugahm "Vöhl i c h t z u bastad ist d r g r u d s ä t z l i c h Ausgagspukt ds G r i c h t s, w o a c h L i b h a b r i t s t i Progosrchug ist. di auf Zukuftswrt abstllt. E i Bidug a aktull V r h ä l t i s s bstht f o l g l i c h i c h t. E i A b w i c h vo d: damals ggb W c h s l k u r s v o 2.90DM w a r s o m i t icht v ö l l i g ausgschloss. D m E r g b i s u d M t h o d i k P r o g o s k a j d o c h i c h t z u g s t i m m t w r d. Offsichtlich hat das F G - g a u d W c h s l k u r s..progostizirt"', sich z w i Jahr s p ä t r t a t s ä c h l i c h r g a b u d - bi rückwirk A w d u g - z u m Wgtal] ds T o t a l ü b r s c h u s s s ährt. N i m a d k o t j d o c h i m D z m b r 990 d a m i t rch, d a ß das glisch P f u d i 992 aus d m E W S ausschid ud v o 2,90 D M a u f 2.50 D M fall w ü r d. N a c h E i t r i t t is solch drastisch K u r s v r f a l l s ist s dagg i m m r ifach. G r ü d z u fid, wshalb disr V r f a l l ds W c h s l k u r ss agblich vorhrshbar w a r. Matt s damals i hrrschd M i u g z u m T h m a P f u d - K u r s ggb, m ü ß t ma dis bi P r o g o s w o h l auch z u g r u d lg. O b s i klar M i u g gab, hat das G r i c h t abr icht utrsucht. Sta dss s t ü t z t sich das G r i c h t u r a u f i i z i g Z i t schftartikl, d d a m a l i g W c h s l k u r s für ü b r h ö h t hiit. G g dis E i z l m i u g stht d i V i l z a h l Ivstor, di i glisch K a p i t a l a l a g ivstirt u d offbar ki drastischs K u r s r i s i k o gsh hatt. M. E. d ü r f ( v ö l l i g ) Ugwiss E r i g i s s - w i z. B. W c h slkurstwicklug - w zugust och zuugust ds Sturpflichtig b r ü c k s i c h t i g t w r d. D i imals auszuschlißd M ö g l i c h k i t v o W c h s l k u r s s c h w a k u g c (o Z i s ä d r u g ach A b l a u f ir Z i s b i d u g ) ist d a hr icht gigt, i a u f d E r k t i s s ds B u r r i lugszitpukts bruhd P r o g o s r c h u g zu t k r ä f t. Di F i a z v r w a l t u g igt g l i c h w o h l d a z u, di sturlich Arkug mit pauschal Hiwis auf m ö g l i c h R i s i k vorscll z u vrsag. So h i ß t s i i m d m Vrlassr vorligd Schrib bispilswis:, B i dism M o d l l ka aus vrschid G r ü d (z. B. W ä h r u g s s c h w a k u g. Z i s b i d u g b i m K r d i t u r l ü r i bgrzt Z i t..vo dm Zitpukt a. ab dm r aufgrud sir Erfahrug? rch m u ß o bi kritischr W ü r d i g u g allr Umstäd j rch müßt, daß r auch küftig ki Gwi ud auch k i «Vrlust übrstigd Gwi rrich wird, sth di V<HB icht mhr i ursächlichm ud umittlbarm Z u s a m m h a g. «Erwirtschaftug achhaltigr Gwi. V o dism Zitpu ligt Libhabri vor." K o m m t s d u r c h i a c h t i l i g V r ä d r u g V c iss t a t s ä c h l i c h zu i m W g f a l l T o t a l ü b r s c h u l u g s m ö g l i c h k i t. f ü h r t dis icht zwigd u d uvrmi<j zu im B u r t i l u g s w c h s l. A d r f a l l s m ü ß t bij U t r h m, das i i V r l u s t p h a s v o ugwissr grat, V r l u s t a b z u g g s t r i c h w r d. D a s ist bkaflsk j d o c h icht F a l l. V i l m h r s c h l ä g t i z u ä c h s t mit Üb**: s c h u ß r z i l u g s a b s i c h t b t r i b T ä t i g k i t u r da ui Litgg habri u m. w S t u r p f l i c h t i g ichts z u r Sair^ sir E i k u f t s q u l l u t r i m m t. B m ü h t sich StU Pflichtig dagg, w i d r i d i G w i z o z u ko wrd di ach E i t r i t t a c h t i l i g Erigiss ud,.] rd Sairugsphas t s t a d V r l u s t auch wi hi arkat :..Bi Prüfug Gwirzilugsabsict ist zu brücksichtig«^ ob das Utrhm trotz a ä h d r Vrlust i stts glchbla"bag Horm \\ itrdtb wird ud ob irbtriblich StrukturÄgg ahm zur Erzilug positivr Ergbiss rgriff ud " *^ aussichtsrich Astrgug zu i r Stigrug ds Umsatzs «t m o m m word sid, k u r z u m, ob Utrhmr agskti^g DauTvrlust korrigird iggriff hat." '> 'aflü s c c ö ; W r d aussichtsrich M a ß a h m iglitt, kö Vrlust slbst d a a r k a t w r d, w di Sai' bmühug rfolglos v r l a u f s o l l t. N u r w i hmr D a u r v r l u s t i K a u f i m m t, o h dagg utrhm, w i r d v r m u t t, d a ß r dis aus privat M< S t u r v o r t i l z u rzil tut. Im Z w i f l ist W u s c h sturschädlich privat M o t i v. 5) V g l. Bst, G w i - ud Ü b r s c h u ß r z i l u g s a b s i c h t stitutirds M r k m a l sturbar T ä t i g k i t. 99, 3 6) Kuhiia. i: Frotschr. 3 E S t G A m. r>4. 7) B F H v. 2.. 993. B F H / N V 993, 475. * i
für di g w r b l i c h E i k ü f t t w i c k l t G r u d ica ma p r o b l m i o s a u f f r m d f i a z i r t Rtvrsi- g ü b r t r a g. D r S t u r p f l i c h t i g hat z w i G s t a l - mögh c ^ l t ' x v ^jir u d / o d r s i sm c s m Eiahm plawidrig Schuldzis drastisch rhöh, -.-.rd k ö, w A l g r das B i - D a r l h z u m Til m i t E i g k a p i t a l f i a z i r t hat. D i s u E t s c h i d u g btrifft all o c h l a u f d B r l i - D a r l h, di s o w o h l d u r c h B a k k r d i t als a u c h d u r c h E i g k a p i t a l fiazirt wurd. Di bishr i P r a x i s v r t r t A u f f a s s u g, w o a c h um Emsatz v o E i g k a p i t a l d a z u f ü h r, d a ß v o l l S c h u l d z i - ^gplat Vrlust d u r c h h ö h r E i a h m zu k o m p - >abzug rhalt b l i b t, w i r d v o m F G B r m i c h t b s t ä t i g t. i ka r si R t v r s i c h r u g aufstock, Z u m a k a r i S o d r t i l g u g ds I v s t i - h i m B g l i t s c h r i b, m i t d m di E t s c h i d u g b k a t -darlhs v o r h m, u m di S c h u l d z i s zu v r r i g r. gmacht w u r d, w i s t das G r i c h t zutrffd d a r a u f h i. d a ß Eisatz vo E i g k a p i t a l ist w o h l di M a ß a h m, di m a hst vo i m R t b z i h r r w a r t k a, u m si uftsqucllc zu sair. T u t r dis i c h t, tritt i B u r t i - ü E t s c h i d u g ü b r d B r i c h B r l i - D a r l h hiaus vo grllr B d u t u g a u c h bi f r m d f i a z i r t vrsichrug ist. V o l l r h a l t b l i b t S c h u l d z i s a b z u g svvchsl i. m i t F o l g, d a ß w i t r Vrlust a u ß r - ^a, w di R ü c k f l ü s s b z w. R t l i s t u g i m R a h m (JcrEikuftsrzilug afall, d. h. sturlich i r r l v a t ztr E i k u f t s r z i l u g v r w d t wrd. D a s ist z. B. Fall, w si B z a h l u g d r S c h u l d z i s für das R c f i a -t sich S t u r p f l i c h t i g a l ä ß l i c h is B u r t i l u g s - z:rugsdarih hsls tschid, si E i k u f t s q u l l i c h t d u r c h g i g - di. I E t s c h i d u g ds F G M ü s t r v o m i.. 994 g i g s M a ß a h m ( S o d r t i l g u g ) zu sair, blib di d a - : m di E r m i t t l u g ds T o t a l g w i s bi ir f r m d f i a z i r - h tsthd V r l u s t z w a r u b r ü c k s i c h t i g t. : glisch R t v r s i c h r u g. P o s i t i v w u r d Daraus jdoch auch, d a ß di a c h T i l g u g F r m d m i t t l ziß fstgstllt, für das V o r l i g d r E i k u f t s r z i l u g s a b s i c h t i U b r - trtd Ü b r s c h ü s s sturfri s i d. E m rutr B u r t i - s c h u ß v o D M g ü g t. D s w i t r t h ä l t das U r t i l abr swchsl ist d u r c h d W g f a l l S c h u l d z i s i c h t v r - u ß r s t problmatisch ßt. M. E. blib slbst di R t i k ü f t sturfri, di M ö g l i c h k i t v o W c h s l k u r s ä d r u g b: P r o g o s ds Ü b r s c h r i t u r s p r ü g l i c h ) statistisch Ausführug z u Frag, w i di Lbs- T o t a l g w i s z u b r ü c k s i c h t i g ist. D a s G r i c h t tilt i c h t di rtug afall. H i r i l i g t k i E r i g i s, das i B u r - Autfassug, d a ß bi d r P r o g o s v o E i a h m i f r m d r gswchsl h r b i f ü h r k ö t. T r i t t i z u m B u r t c i - W ä h r u g v o m W c h s l k u r s i m Z i t p u k t P r o g o s a u s z u - swchsl f ü h r d r W ä h r u g s v r l u s t k u r z Z i t v o r gh ist. V i l m h r v r l a g t das G r i c h t. dal3 Ü b r l g u g lat S c h u l d t i l g u g i, ka s sivoll si, di ü b r di k ü f t i g K u r s t w i c k l u g agstllt w r d. A u s ^ h t a b z u g s m ö g l i c h k i t V r l u s t für i i g Jahr z u a k z p - Tatsach, d a ß das g l i s c h P f u d i sttig A b w ä r t s t r d, um di Sturfrihit R t l i s t u g zu rlag. vo D M bis a u f 3 D M i V r g a g h i t aufgzigt hatt ud 992 i K u r s v r f a l l a u f 2, 5 0 D M itrat, w a r das G r i c h t cr M i u g, bi Ü b r s c h u ß p r o g o s d ü r f i c h t v o d m Zusammfassug i z i UrtilsfaJl m a ß g b d a k t u l l K u r s v o 2,90 D M. s o - as F G B r m hat d u r c h U r t i l v o m 3. 3. 994 tschid, m ü s s v o i m Z u k u f t s k u r s v o 2.50 D M a u s g g a - di R f i a z i r u g s z i s für i B r l i - D a r l h auch g w r d. icht i v o l l m U m f a g als W r b u g s k o s t. Rudolf Jas, abgzog Köl rasfrtschädigug im Lizzfußball 2 ttmau stimmt i ir ighd Erörtrug Trasjrtschädigug is immatrill d Ausführug im Lizzfußball dm BFH als Wirtschaftsguts zu aktivir wird hirzu i Ergäzug adlug ds Thmas' Stllug zu, Aschajjugskosid. Mit d zu ir frühr gomm. A l l R g l u g ds D F B i s c h l i ß l i c h V r t r ä g m i t V r i u d S p i l r h a b i c h t d Z w c k, i h m das R c h t z u g w ä h r, ü b r di S p i l b r c h t i g u g is Spilrs z u t schid; si s o l l a l l i di s p o r t l i c h i w a d f r i Durchfüh- r u g M i s t r s c h a f t s - u d P o k a l r u d. u d 2. B u d s liga g w ä h r l i s t. Spilrlaubis als kozssiosählichs Rcht * v o m D F B a c h 2 6 a L i z z s p i l r s t a t u t ( L S p S t ) z u rd Spilrlaubis ist k i k o z s s i o s ä h l i c h s R c h t u d lgdss ki W i r t s c h a f t s g u t. w i l si k i E r l a u b i s - D i s s Z i l ist u r z u r r i c h, w d u r c h i u t r a l Istaz ztral fstghalt w i r d u d für S c h i d s r i c h t r ud G g r rkbar ist, w l c h S p i l r für i V r i s p i l b rchtigt s i d. A d r f a l l s k ö t d u r c h di Vrbadsorga icht w i r k s a m g p r ü f t w r d, o b w g M i t w i r k u g is aktr hat. D i tggsthd A u f f a s s u g Hüttmas icht s p i l b r c h t i g t Spilrs i Spil i c h t g w r t t w r d auf im V r s t ä d i s S a t z u g u d Ordug k a ( 25 N r. 2 a S p i l o r d u g - S p O - ). D i E r t i l u g *FB sowi sir V r t r ä g m i t V r i u d S p i l r, das - S p i l r l a u b i s " v o l l z i h t sich m W i s, d a ß j d r B u d s - ud N o t w d i g k i t is L g a v r i v o m D F B i L i s t r h ä l t, i s ä m t l i c h S p i l r übr i l ä g r Z i t r a u m h i z i h d W t t k a m p f s i a u t g f ü h r t sid, di V r i istz darf, also a u c h v r - tatsächlich G g b h i t r Maschaftssportart grcht w i r d. B i A u s l g u g disr R g l u g ist (Mistrschaftsrud, Pokalrud) Hidd auf d m i t i h v r f o l g t Z w c k abzustll. ) D S t R 994. 490 ff. 2) U r t. v. 26. 8. 92, I R 24/9, B S t B l. II 992. 977. D S t R 992, 6. 3) D S t R 992, 785 ff.