Bündner Mittelschulen Fach: Rumantsch sursilvan Aufnahmeprüfung 2006 Name: 4. FMS Prüfungsort: Gruppe: Punkte:

Transkript

1 Bündner Mittelschulen Fach: Rumantsch sursilvan Aufnahmeprüfung 2006 Name: 4. FMS Prüfungsort: Gruppe: Punkte:

2 Legia attentamein il suandont text ed emprova da capir el en tut ils detagls! Ad Ardez dat ei in «supermodel» Arno Galmarini ei Ford-Supermodel Da: La Quotidiana dils 7 da december Dacuort ha Arno Galmarini dad Ardez obteniu il tetel sco «Ford-Supermodel». Cun quei tetel ha il giuven indigen fatg in grond pass en direcziun dalla carriera da models renomai ed en direcziun da siu giavisch final: da luvrar tier il film ni da far da producent. Arno Galmarini dad Ardez ha 22 onns e viva dapi siu 15avel anniversari ad Ardez. Sia scolaziun ha el fatg agl Institut Otalpin a Ftan, nua ch el ha frequentau il gimnasi ella classa da sport. Ussa studegia il giuven Engiadines scienzia da publicistica all'universitad da Turitg. Ses hobis ein ir cun snowboard, far films ed il sport en general. Avon circa dus onns ha Arno Galmarini luvrau sco emploiau a temps parzial tier Tehiya Nydegger el restaurant «Curry and Chai» a Scuol. Ella che ha luvrau divers onns sco model professiunal sil livel naziunal ed internaziunal, ha era dau igl impuls al giuven indigen d empruar da far carriera sil sectur da models. «Jeu hai buca patertgau bia hai semplamein detg gie e sun sepresentaus tier in fotograf a Turitg», seregorda Arno Galmarini. Che quel hagi fatg fotografias dad el ed hagi presentau quellas all'agentura da models «Visage». «Cura che jeu hai survegniu in contract da quell'agentura, sun jeu staus pulit surstaus», ha el detg. Ch el seigi numnadamein cun ses 180 cm grondezia bunamein empau pigns per far da model, ha el manegiau. Insumma: La carriera da model ha entschiet e las incumbensas che Arno Galmarini ha survegniu ein daventadas adina pli numerusas e meglieras. «Duront questa stad hai jeu era survegniu incumbensas per far da model sin passarellas. Quei ha fatg grond plascher a mi quei ei denton era in fatg che fa surstar mei aunc oz», ha el detg. «Co igl ei vegniu al tetel dil 'Ford-Supermodel' ei era ina historia in tec curiosa», ha il giuven model dad Ardez detg. L'agentura «Visage» lavura ensemen cun l'agentura «Ford» da New York che ha organisau la concurrenza internaziunala. «Schegie che jeu erel igl emprem buca fetg fascinaus dil motto 'jeu less bugen daventar Supermodel' ha miu agent saviu perschuader mei da prender part alla concurrenza», ha Arno Galmarini detg. Che quel hagi manegiau che la participaziun 2

3 a questa concurrenza seigi ina buna plattaforma per emprender d enconuscher fotografs, magasins ed agenturas internaziunalas. «Jeu hai fatg part e sun veramein arrivaus el final», ha Arno detg alzond las spatlas e cun in surrir en fatscha. Ch'el hagi giu in gaudi dad esser arrivaus aschi anavon e che la surpresa dad esser vegnius eligius alla fin sco «Ford-Supermodel of Switzerland» hagi fatg surstar el enormamein. «En la concurrenza dad umens savevan ins gudignar in contract cun l'agentura Ford», ha Galmarini declarau, «mo quei contract hai jeu gia... aschia ch igl ei buca semidau bia per mei en quei senn.» Il tetel che Arno Galmarini ha obteniu en la concurrenza da Ford fa impressiun ad el en quei senn ch'el ei vegnius cunscients da tuttina esser «in model che vala enzatgei». «Jeu sun cuntents che mia carriera sco model cuntinuescha e ch'ella daventa adina pli renomada e respectada», ha el detg. Ch il «feedback» suenter sia elecziun sco Ford-Supermodel seigi staus enorms: «Jeu hai survegniu differentas incumbensas impurtontas», ha el declarau. Surtut il fatg ch'el sa far ina campagna da propaganda per Bruno Banani fa grond plascher ad el. Arno Galmarini ei denton era cunscients che la carriera da model sebasa per aschidadir sin in funs da veider. «Jeu sai che questa carriera sa ir a fin dad in mument a l auter», ha el detg. Quei seigi denton negin problem per el: «Jeu sun mai staus fixaus sin la carriera da model e perquei pren jeu quella part da mia veta aschia sco ella vegn!» Sco Arno Galmarini ha declarau, hagi el fatg gronds quitaus arisguard il studi ch el ha entschiet quest atun. «Surtut il fatg che mi'agentura vul tarmetter mei a luvrar sin palancaus internaziunals, ha tuttina dau da studegiar fetg a mi», ha el detg. Che la cumbinaziun studi/model seigi denton pusseivla, davart quei lessi el denton buca specular sch el vegli insumma cuntinuar cun la scolaziun. «Il sport da snowboard fascinescha mei aunc adina gia igl onn vargau hai jeu denton calau da far cuorsas da snowboard», ha el detg. Priu quella decisiun hagi el perquei ch el hagi mess autras prioritads per siu avegnir. Il siemi dad Arno Galmarini ei da survegnir ina plazza ella branscha da film ni perfin da saver far da producent. «Denton: Jeu sun quei che jeu sun!... e quei che jeu sun, sun jeu mo grazia al grondius sustegn da mes geniturs, da mi'agentura e da tut quellas persunas che han adina cartiu en mei e che han susteniu mei en tuttas manieras», ha el manegiau. Tgei che capeta egl avegnir stetti, tenor el, aunc scret ellas steilas. «E jeu vegnel lu bein a veser tgei che schabegia cun mei e miu avegnir», ha el detg riend. 3

4 1. Damondas tier il text Rispunda aschi exact sco pusseivel allas suandontas damondas che stattan en connex cul text che ti has legiu. Adatg! Las rispostas ston vegnir formuladas cun construcziuns entiras! Per mintga punct in argument! Capientscha dil text 1. Tgei finamiras professiunalas ha Arno Galmarini pil futur? (2p) 2. Tgei fa Arno Galmarini actualmein? (2p) 3. Co eis el vegnius sin l idea da daventar model? (1p) 4. Descriva las differentas staziuns naven dall idea iniziala entochen ch el ei model. (2p; ½ punct per argument) 5. Eis ei pusseivel da far in autra scolaziun ni professiun sper l activitad da model? (1p) 4

5 6. Tgei valeta ha il tetel da Ford-Supermodel per Arno Galmarini? (1p) 7. Tgei sustegn drova ei, tenor A. Galmarini, per saver far da model? (1p) 8....ei era ina historia empau curiosa. Da tgei historia setracta ei? Pertgei ei quella historia empau curiosa? (2p) 9. Tgei quitaus fa A. Galmarini davart cumbinar il studi e la lavur sco model? (1p) 10. Tgei qualitads/criteris stuess in model ademplir? (2) 5

6 11. Tgei interpresas, firmas ni stizuns (auter che quellas da moda) profiteschan tenor tei da models? Numna 3 pusseivladads! (3p) 12. Cu ei in carstgaun bials? Argumentescha tia risposta cun 4 criteris persunals! (2p) (20 p) 6

7 Commentari La carriera da model sebasa sin in funs da veider. (43) Tgei prighels porta la carriera da models? Argumentescha Tia posiziun cun construcziuns correctas e bein formuladas! (15 p) 7

8 2. Scazi da plaids Ei suondan entginas damondas da vocabulari. La cefra en parentesa sper ils plaids indichescha mintgamai la lingia el text, nua che ti anflas quei plaid. Sinonims: Indichescha mintgamai in sinonim (plaid dalla medema muntada) per ils suandonts plaids (exempel: marcau fiera, magher satel) 1. obtener (1, 36) 2. incumbensa (18) 3. capitar (58) 4. palancau (49) 5. vegnir cunscients (37) (2,5 p) Antonims: Indichescha mintgamai in antonim (plaid cun ina muntada cuntraria) per ils suandonts plaids (exempel: grond pign, tiara - marcau; buc lubiu: grond buc grond) 1. indigen (11) 2. fascinar (52) 3. producent (55) 4. professiunal (10) 5. plascher (42) (2,5 p) Explicaziun da plaids Declara cun construcziuns entiras e correctas las suandontas expressiuns che cumparan el text: 1. parzial (9) 8

9 2. impuls (11) 3. la branscha (55) 4. il motto (25) 5. il gaudi (31) 3. Grammatica (5 p) Discuors direct discuors indirect Transformescha ils sequents discuors directs en discuors indirects. Drova mintgamai il medem temps sco ella construcziun da basa. 1. Arno ha manegiau: Jeu sun cuntents che mia carriera cuntinuescha. (1,5p) 2. Arno Galmarini ha raquintau: Schegie ch il motto fascinescha buca mei, vul miu agent perschuader mei da prender part. (2p) 3. Arno ha detg a sesez: Jeu sai che questa carriera sa ir a fin, perquei pren jeu quella part da mia veta aschia sco ella vegn. (2,5p) 4. Ella ha detg ad Arno: Vus vegnis a veser tgei che capeta cun vies avegnir! (1,5p) 9

10 5. L agentura ha detg ad el: Sepresenta sin palancaus internaziunals! (0,5p) 6. Arno ha dumandau: Dat ei per mei mintg onn la pusseivladad da separticipar alla concurrenza? (1p) (9p) Transformaziun da plaids Transformescha ils suandonts plaids ella specia da plaids dumandada. Indichescha mintgamai mo ina fuorma! (Exempel: dessignar SUBSTANTIV: il dessegn) 1. impressiunar SUBSTANTIV: 2. sempel VERB: 3. scienzia ADJECTIV: 4. participaziun VERB : 5. cunscient SUBSTANTIV: 6. crer ADJECTIV: (6 p) Metter el vargau Transpona il suandont text el vargau cun metter la fuorma correcta dils verbs sutlingiai: Suenter igl emprem sault conta gia tut la mesada. Tumasch sto mirar tut agraden sin Violanda. Ella ei aunc pli biala, ella ha egls sco sch els fussen pli gronds. E cura ch ella va ora, per gidar da vegnir en cul caffè, sche vesa 10

11 el ch ella camina auter che avon, pli lev, pli bein, e ch ella ha bialas combas brinas, neidias, sco lezza gada sper la fontauna. Mo Tumasch saulta buca pli cun ella quella sera. Els han il medem toc per ir a casa, Tumasch e las treis mattas. Las duas amitgas da Violanda dattan ina buntganada, dado porta, e van ordavon. Igl ei aschi stgir ch ins vesa buca la via, ins sto mirar ensi per buca ir si per las casas. A Tumasch para mintgaton che quella gassa pli clara mondi tochen tschiel. El peglia Violanda pil bratsch. In mumenet dian els nuot. Pér sper la cantunada sevolva ella neu viers el e di : Tumasch, sas, jeu hai fatg ina tuppadad, lezza gada, egl uaul. C.Biert; La müdada, p (10 p) Translaziun Translatescha las suandontas construcziuns en in bien romontsch 1. Ich habe das aus Liebe zu dir gemacht. (3p) 2. Ich habe heute Abend kein Sackgeld mitgenommen.(3p) 3. Sie leidet an einer schlimmen Krankheit und ist trotzdem zu allen Leuten freundlich. (3p) 11

12 4. Bei diesem Wetter geht er nicht an die Arbeit. (3p) 5. Übersetze nicht immer Wort wörtlich aus dem Deutschen! (3p) 4. Ortografia (15p) Cheusut ein construcziuns che cuntegnan sbagls d ortografia. En tut setracta ei da 10 sbagls. Ina construcziun sa cuntener plirs sbagls, ed ei po era dar ch ina construcziun ha negins sbagls d ortografia. Suttastreha il sbagl e curregia el. Adatg! Ti astgas mo curreger sbagls d ortografia, denton buca remplazzar in plaid cun in auter. Exempel: Quella occurrenza ha liug il september (correct fuss settember) 1. En quei accident ha el piars ina massa saun. 2. Ils franzos viven en Frontscha. 3. Nus cumprein mintgadi dus kilos paun. 4. Els han repartiu in fegl sgulond cul program da kino. 5. La generatiun giuvna va buca savens a teater. 6. El viva dapi in per decennis en Surselva. 7. En ina sala seseven treis bialas mattas. 8. La fegla dil retg era macorta. 9. La matta ha savilau cul fegl malsaun. (10p) (+ 5p commentari ) 12