nr. 93 annada 8, glion, favrer 02 pretsch frs. 40. /onn

Größe: px
Ab Seite anzeigen:

Download "nr. 93 annada 8, glion, favrer 02 pretsch frs. 40. /onn"

Transkript

1 nr. 93 annada 8, glion, favrer 02 pretsch frs. 40. /onn il proxim puntissimo è: siemis fin da redacziun per il nr. 94: 12 da favrer 02 punts 94 cumpara entschatta mars 02 favrer 1978

2 Infos interns da la redacziun da PUNTS Jau sun in um da naiv Editorial da Rafael Müller, caporedactur Surmeir Jau sun in um da naiv e viv cun mes geniturs e cun mia sora en il iert dals Derungs. Ils dus uffants dals Derungs èn noss stgaffiders. Mia famiglia è ina allegra maschaida. Mes bab porta ina veglia chapitscha da la SKA. Ina da quellas en cotschen-blau-alv. Mia mamma porta ina schlingia da Rivella cun si las suttascripziuns dals skiunzs da la squadra naziunala, e quai da quels onns, cura ch'els gudagnavan. Mia sora è d'apparientscha stgira ella han ils uffants fatga sco davosa. Cun la pauca naiv da quest onn han els er rudlà en in pau terra dal iert. Nus tuts avain simpatics tartuffels sco egls e gnoccas carottas sco nas. Cun excepziun da mes bab: il figl dals Derungs, quel stroli pubertar, ha fitgà en la carotta a mes bab sin l'autezza d'in mez meter. Ma mes bab è in meter e mez grond. Mintga giada che dunna Derungs passa sper il iert, entschaiva a crescher la carotta. Quant penibel per mes bab. E pir per mia mamma: mintga giada lua ella in pau dapli da la schigliusia. A propos luar: nossa vita na dura betg ditg. Sche i va bain ina stagiun. Dad aua essan nus fatgs, tar aua daventainsa. Sco er vus carstgauns. Mo che vus vegnis da la pulvra e daventais pulvra. Questa è la inevitabla lescha da la scadenza. Ella vala tant per vus e nus sco er per quest'ediziun da PUNTS. Cun il sulegl da la primavaira perdain nus nossa consistenza. E la PUNTS 93 sia actualitad. Perquai, char/a lectur/a, legia ella bainbaud. Il meglier dalunga. Lain sperar che la naiv saja vegnida avant questa gasetta. Il puntissimo da quest mais ils texts èn vegnids scrits enturn la mesadad da schaner tuna sco in clom d'agid: "naaaaaaiiiiiiv!" Sche la naiv n'è anc adina betg vegnida, lura porscha quest numer ina brava navaglia e quai betg or da chanuns. Pli u main cun in chanun ha schluppettà da curt la firma Rivella. Lur muniziun n'era betg naiv, mabain munaida. La GiuRu (Giuventetgna Rumantscha) ha survegnì da regal da l'enconuschenta firma da bavrondas 50'000 francs. Ti has udì endretg: 50'000 francs. Pertge gist la GiuRu e tge fa ella cun quella summa immensa da raps? Dapli en questa gasetta. Tgi che vul sez er decider tge che vegn fatg cun quels 50'000 francs, quel/la fa bain da daventar commembra/ber da la GiuRu. La radunanza generala ha lieu ils 23 da favrer 2002 guarda en questa gasetta sut occurrenzas! Christian Schocher da Puntraschigna ha realisà da curt il film "Giuventetgna, dultsch utschi Born in the Surselva" en collavuraziun cun la Televisiun Rumantscha. PUNTS ha vesì la pre-premiera al 37. Festival da film a Solothurn. Ina curta critica da quel film en questa gasetta. Bun divertiment e chars salids Rafael Müller

3 Cu la neiv declara l'uiara... dad Alexander Casanova, patrouilleur Tge neiv? Gion Capeder Cuolms e pézs curclai da neiv carmalan mellis skiunzs e cutgnists els aults. Spundas e plauncas surtratgas cun ina neiv da puorla lain delectar ils cors da tut ils freaks. Cun raschun, pertgei cun melli plaids san ins buca descriver il sentiment dad esser la damaun sin in punct ault, fina bial'aura, buna vesta tochen alla fin dil horizont. Mintga spunda ha siu kick e vul vegnida acquistada, seigi quei sin pista ni dasperas. La tarlischur dalla cozza da neiv zuppenta denton gronds prighels. Per nus dil survetsch da pistas e salvament ha ei adina num giudicar la cozza da neiv e l'influenza dil vent sil territori da skis per saver porscher al hosp pistas segiras, schi lunsch che quei ei pusseivel. Spundas teissas che cunfineschan ni sedrezzan enviers la pista marcada vegnan segiradas artificialmein encunter lavinas. Quei ei bein ina biala lavur, denton era prigulusa. Ella pretenda bia rutina ed enconuschientscha. Tenor qualitad da neiv nova, direcziun e fermezia dil vent, temperaturas ed exposiziun ei la situaziun autra. Giu ella val spetgan mellis hosps che vulan acquistar ils aults. Perquei serendin nus gia baul la damaun en gruppas da dus siadora ellas staziuns, controllein e montein "barryvox", mirein che pala e stangas da sondar seigien el sacados, planisein la ruta, semtgein muniziun e carghein tala el sacados. Silsuenter revin nus sils pézs ni grugns, en mintga cass mintgamai sil punct ault, per siglientar las lavinas da surengiu. Sche nus havein cletg ei la neiv sil fil suflada naven, autruisa semudergein nus tras la neiv nova tochen sil spitg. Arrivai el liug observein nus la plaunca e giudichein nua che la neiv ei cargada. Silsuenter vegn pendiu ina purziun muniziun vid in sughet e fiers quella ella spunda teissa ed els cuflaus. 90 secundas havein nus peda da seschluitar en in refugi. Lu rebatta la muniziun tras cuolms e vals. Ei la plaunca cargada fetg cun neiv e sesanfla enzanua ella cozza ina sdrema fleivla che colligia malamein la neiv nova cun la veglia, lu rumpa la lavina ora en quei punct e sederscha da camifo a val. Quei ei mintgamai in quet per mintga patrouilleur e lai batter il cor pli ferm. En quella fuorma vegn siglientau schi ditg lavinas, tochen che tuttas zonas e plauncas da prighel ein segiradas. Metta l'explosiun buca en moviment ina lavina, stabilisescha ella supplementarmein la neiv entras las undas da pressiun. Da mintga lavina vegn menau protocol. Ei vegn notau il liug, l'altezia dalla ruttadira e la ladezia. Ei il prighel da lavinas fetg gronds, p.ex. suenter grondas nevadas, vegnan las zonas da prighel siglientadas ord il helicopter. Ils skiunzs ellas staziuns vegnan plaunsiu malidis e fan adina dapli squetsch. Las pistas e traversas, runals e sutgeras en prighel da lavinas astgan ils responsabels per arver cura che nus dein igl o.k. Essan nus dad ina vart cargai cun ina gronda responsabladad, havein nus persuenter mintgamai la quida dad ir cun skis tras plauncas intactas. La neiv domesticada porscha lu a nus in dessert incumparabel! mars 2000 Neiv è cunaschaintamaintg er en oter pled per la cocaina. Tots son tge tg'è managea cun chegl: igl "stoff" alv tg'è nia duvro an abundanza ainten igl film "pulp fiction". Cun ena bancnota, igl migler egna cun daple valeta tg'igl conto da spargn, vign chel polver tratg se pigl nas. Digl reminent è neiv da polver er ena substanza tgi vign stimada dad oters consuments da neiv. Tranter oter er digls turists. Magari pustavan chels er ena cumbinaziun da tots dus: en schinumno "two snow". Pero dattigl chel betg ple pi bunmartgea cun igl abunamaint da mesa taxa. Chegl perchegl tgi la regenza grischuna ò antschet a far ena campagna da prevenziun. E chegl perfign cunter tots dus polvers. Seigl la neiv u la neiv. En oter fatg è pero er, tg'igl dat tar tots dus consuments ena gruppa digls cools. An mintga cass èn els persvadias tgi seian chegl. Els painsan tgi seian igls trendsetters e creian da furmar la schinumnada in-scena. Sch'ins contemplescha exact la situaziun, alloura ins vei tgi chels son ansasez angal betg quant tgutg far! Ma tge vot tot chegl deir? Tge è ansomma far tgutg? Forsa consumar neiv. Dattigl perchegl da stad betg tants da chels tgi son betg quant tgutg far, numnadamaintg angal anc igls cocsers? P.S. Cunchegl tgi vign gido alla nateira cun mettels artificials, dattigl pigl solit avonda neiv. Gl'è simplamaintg uscheia tgi chel digl polver da nas è an chel risguard an avantatg anvers chel digl polver dallas lavegnas. E chegl betg angal perchegl tg'igl cocser dovra pi pac a l'eda.

4 Intervista cun en manaschunz da maschina da pista da Rafael Müller december 2001 Sch'el seia en "Hainzelmännli", vaia dumando a René Panier, 25 onns da Surava. En po bagn, ò el managea, els lavouran la seira e da notg, ed igls turists veian betg bler dad els. René lavoura la terza staschung tar las Pendicularas Corn Cotschen SA a Lai/Lenzerheide. Scu manaschunz, sa tgapescha. Ma mintgatant è el er fatschanto cun far neiv artificiala. Ia va scuntro el a Lai an igl pub Ninos. Igl Ninos è en li d'inscunter gugent frequento da tot chels tgi lavouran an las fatschentas digl turissem. PUNTS: René, scu ins vign manaschunz da maschina da pista? Gl'amprem vaia luvro en onn scu ampluia tar igls runals. Alloura ma sunga annunztgia scu manaschunz. Per far chegl ègl angal da basigns dalla patenta dad eir cun auto. Examens per manaschunzs dattigl betg anc. Amprandia dad eir cun la maschina vaia alloura tar la firma sez, chegl vot deir tar manaschunzs versos. Scu funcziuna la lavour da manaschunz? Chegl dependa adegna dalla neiv. Schi dat nigna neiv sur notg, antschavagnsan a far pista gio allas quatter digl sivamezde. Chegl cozza segl ple anfignen mesanotg. Schi dat neiv sur notg, luvragnsan da mesanotg anfignen la dumang. Grev ve digl far pista è betg da palar la maschina, mabagn da canoscher la pista per saveir noua tgi las rosnas èn, chegl vot deir, noua tgi ò blera neiv e noua tgi ò mengia paca. Pigl mument lavourast an ena gruppa tgi fò neiv artificiala. Scu collaboreschan las equipas tgi fon neiv cun chels tgi von cun maschina? Ansasez vign la neiv artificiala produtgeida da notg. Tot tenor pussebladad vign ella zuflada gist sen la pista cugl canung. Schi chegl vo betg sto igl manaschunz rasar or la neiv. Ma ossa, cun la gronda mancanza da neiv naturala, stuainsan far neiv scu igls nars. Chegl vot deir er da de. Alloura ins fò en tarmenta munt neiv tgi igl manaschunz derasa sen pista da notg. Scu stattigl cugl gudogn? E scu cugl taimp liber? Ia fatg gugent chesta lavour. Perveia digls raps stuessa betg far ella. Nous gudagnagn gist en po daple tgi egn tgi lavoura tar igls runals. Ma igl noss schef è an urden ed igl clima bung. Cugl taimp liber ègl en po ena tgossa: I dat prest nigns deis libers ed er betg gronda regularitad. Mitgatant lavouras la seira, mintgatant da notg. Igls ples tgi fon chesta lavour èn giovens sainza famiglia. An sorteida vast igl ple siva la lavour. Per ena gervosa u en café vinars. E scu ègl cugl alcohol durant la lavour? Cler, schi te vast culla maschina è alcohol scumando. Segl ple vign chegl er tignia aint. Tge lavour fast te da stad? Ia lavour an ena tgava da gera. Blers digls mies collegas lavouran segl bietg, oters von cun camiun. Manaschunz è ena plazza staschunala. Interessanta per giuvens. Ma mai ena lavour per la veta. Tge per datas tecnicas ò ena maschina da pista? Ellas peisan anfignen diesch tonnas, on tranter 160 e 330 forzas. Ellas dovran circa 20 liters diesel a l'oura e costan anturn 350'000 francs. Agl Corn Cotschen vagnsan tschintg maschinas. Sch'ins chinta cun 400 francs per far eir ella en'oura e cun diesch ouras agl de, dat chegl costs da 20'000 francs agl de. Scu ègl cugl freid e cugl prievel da durmeir aint? Las cabinas dallas modernas maschinas da pista èn confortablas scu en Mercedes. I dat per exaimpel ena stereo cun CD e tot. Chella è er fitg impurtanta: Sainza musica strubas tras. La stancladad è schon en po en prievel. Cunzont vers la dumang. Alloura dattigl navot oter tgi giu cun la fanestra ed or agl freid cun la testa. Sch'ia sung an la gruppa da far neiv artificiala, sunga adegna agl liber. Cò dormast betg aint schi spert. Ma gl'è ena fardaglia tgi vo tras pel ed ossa. Dattigl muments privlous tgi at fon tema? Da chels dattigl bagn. Cun eir giu d'ena sponda terriblamaintg erta, per exaimpel. Ma tema vaia alloura betg. Gl è pitost en schlet sentimaint. Tge è la pi bela experientscha tgi te ast fatg an la tia lavour? Savess ossa betg deir a te ena experientscha speciala. Gl'è igl tot tgi è bel: la pasch an la nateira, la neiv, igls animals salvadis tgi te veist. Eneda va schizont via e magari er disturbo dus golps tgi eran ve digl produtgier la nova generaziun. Ischt te gio eneda ia sur en turist or? Na! Da chels accidents capetan fitg darar. E schi capeta eneda ensatge, vign chegl naturalmaintg deraso grondamaintg an las gasettas. Tge dei a te igl pled neiv? LAVOUR! Sch'igl ò blera neiv, sunga ouras or sen veia culla maschina. Sch'igl ò paca neiv, stoia far neiv artificiala sainza fegn. Angraztg fitg a Te per l'intervista. Per fittar ella anc ena dumonda tigl potenzial terroristic d'ena maschina da pista: Usama Bin Laden vess a disposiziun la tia maschina. Tge attentats savess el far? Betg la massa. Blocar la veia principala. U segl ple eir sur ena bar da neiv plagn turists sturns.

5 favrer 2001 favrer 1978

6 "No vivain illas muntognas e cul ris-ch da lavinas stuvaina oramai viver, i nun's resta oter..." da Fadrina Hofmann favrer 1999 Peder Caviezel da Ramosch es daspö 10 ons pro l'uffizi da fabrica Engiadina Bassa e maina l'inviern il servezzan da lavinas. Punts ha gnü l'occasiun da far ün pitschen excuors i'l muond da la prevenziun da lavinas. Punts: Che sun Sias funcziuns pro l'uffizi da fabrica? Dürant l'inviern sun eu respunsabel pel uffizi da lavinas, quai voul dir, per ramassar datas sur da las lavinas, masüraziuns da naiv, tour sü profils da naiv, ed eu sun eir commember da la cumischiun da lavinas interna. Schi'd es dad ir a tunar giò lavinas sun eu eir adüna pro. Co guarda oura ün di da Sia lavur d'inviern? Ün tipic di d'inviern guarda oura uschea, ch'eu stun sü la bunura avant las quatter, e lura n'haja la pussibiltà a chasa da clomar giò sün meis computer tschertas datas da naiv da las staziuns chi sun realisadas in nossa regiun. Quai sun duos staziuns da naiv aint illa via da Samignun, staziuns da naiv in direcziun da Clostra e Tavo, e vers l'engiadin'ota in Val Bever. Quellas datas poss eu retrar dal Weissfluhjoch sün meis computer e tillas poss lura analisar, uschè ch'eu tschüf ün'impreschiun quanta naiv e quant vent chi'd es süls ots. Cun star giò la val esa natüralmaing difficil da decider schi's sto serrar üna via o laschar avert, schi nu s'ha infuormaziuns plü concretas. Schi sun situaziuns plü specialas, davo ch'eu n'ha analisà las datas, schi vain no ün cussgliader chi sta a disposiziun, e quai es sar Jörg Kindschi da Ftan. Eu n'ha bler contact cun el per barattar infuormaziuns e far decisiuns schi'd es da serrar ün traget o tschel. I nu dà üna regla fixa cur ch'ün traget ha da gnir serrà. Da l'experienza sur blers ons, s'haja uossa ün pa il sentimaint quanta naiv chi cumporta in ün lö. Quai es però fich different, tenor la stipüra e la consistenza dal fundamaint da la naiv. Ün factur fich important es natüralmaing eir il vent. Cul vent as fuorman in tscherts lös scunflats, specialmaing süls spis e süls ots, uschè cha'l privel es talmaing grond chi's sto serrar la via. Scha El pudess decider, sainza resguardar las finanzas, che müdess El pro Sia lavur? Vairamaing sun eu cuntaint culs mezs chi'm stan a disposiziun pro'l servezzan da lavinas, però quai ch eu müdess, füss da fabrichar in lös periclitats diversas gallarias. Lura pudessan eir no durmir meglder la not. Che masüras ha El da tour schi'd es gnüda giò üna lavina? Schi'd es üna via serrada ed id es gnüda giò üna lavina suletta, schi esa dad ir il prüm sül lö a verer co cha quai guarda oura. Avant co cha no pudain dar liber la via per rumir, fain no pel plü ün svoul cul helicopter per verer schi fetscha dabsögn da minar amo in oters lös o scha'l privel saja effectivamaing passà, e scha la lavina s'haja s- chargiada da sai. Scha'l privel nu regna plü, as poja dar liber la via per rumir e davo as poja dar liber pel traffic. Scha'l privel es amo avantman, esa da trar las masüras e minar giò amo il rest. Schi vain giò üna lavina sün üna via averta, daja il prüm ün'acziun da salvamaint. I's sto adüna ir our da quel punct chi pudess esser inchün suotaint. A man da perdüttas o a man da retscherchas sülla lavina svessa esa da provar dad evaluar schi'd es sepuli inchün suot las massas da naiv. Il cas ideal füss schi dess perdüttas chi han vis a gnir giò la lavina. Lura s'haja indicaziuns fich importantas ed actualas. Scha quai nun es il cas, pon gnir las acziuns da salvamaint fich difficilas, impustüt schi'd es ün'acziun da not. Ha El fat fingià experienzas persunalas cun üna tala catastrofa? Schi, quai n'ha eu fat. Quai es stat dal 1999, cur cha no vain gnü l'on da las grondas naiveras daspö il No vain gnü plüssas lavinas quel on chi'ns han surprais. Üna es statta il cas da Gonda (tanter Lavin e Giarsun), ils 7 da favrer. Adonta cha no vain minà il di avant, es quella lavina rivada giò sülla via averta ed ha sepuli duos autos. Üna persuna vaina pudü salvar be amo morta. Trais persunas vaina pudü salvar vivas e per üna esa stat massa tard. Eu sun stat ün dals prüms chi'd es rivà sül lö, e quai es üna situaziun tuot speciala. Natüralmaing cha aint in meis post as faja lura tscherts impissamaints. S'haja fat alch fos? Perche es quist capità? Davo cha no vain analisà

7 favrer 1999 propi tuot las dumondas, vaina stuvü constatar cha nossa decisiun d'eira listess statta güsta, cha no vain provà a minar il di avant, e daplü co quai cha no vaivan fat nu pudaivna propi na far. Ün tschert rest da ris-ch cullas lavinas resta listess adüna. Quai es uschea illa natüra. No vivain illas muntognas e cun quist ris-ch stuvaina oramai viver, i nun's resta oter. El ha manzunà la dumonda da la respunsabiltà. Quant inavant po El surtour quella respunsabiltà e da che punct davent vain quai difficil per El? Quai es üna dumonda fich güstifichada schi's guarda la lavur cha no vain da far. Blers crajan, hai, quels van svolond ün pa cul helicopter, büttan minchatant giò üna cocca, e serran üna pa vias cur chi til's plascha. Ma la respunsabiltà fundamentala es üna respunsabiltà fich gronda. Serrar üna via es adüna bler plü simpel co rivir üna. Üna jada cha la via es serrada nu capita plü nüglia, ma l'argumentaziun: che n'haja fat avant co ch'eu dun liber la via, quella es natüralmaing bler plü gronda. I's sto eir savair documentar svessa. Dumandar: che n'haja tut per masüras? N'haja minà? N'haja guardà sül lö quanta naiv chi'd es? Quant haja boffà? S'ha il privel redot da sai?, ed uschè inavant. Cur chi'd es üna situaziun precara, daja mumaints ingio chi's vezza la respunsabiltà fich gronda. Quel chi ha da trar üna decisiun nun es mai ün sulet, id es adüna la cumischiun da lavinas chi decida. Cur chi's vezza chi nu va plü, lura as stoja simplamaing serrar la via. Pel public es quai minchatant üna decisiun chi nu's chapischa. Ma no vain adüna noss motivs perchè cha no serrain ün traget. I nun es schicana püra. Füss quai ün giavüsch dad El, cha la glieud haja daplü incletta per vossa lavur? Schi, quai füss ün giavüsch. Cur chi'd es situaziuns plü precaras e cha no serrain las vias, lura daja adüna darcheu da quels chi crajan da savair tuot meglder e recloman. Pro quels füssa bun schi stübgessan avant co critichar che ch'els fessan in nossa situaziun. Per furtüna ha la gronda part dal public incletta per nossas acziuns. fotografias: our dal archiv da l'uffizi da Construcziun Engiadina Bassa

8 "Infuormaziun sperta füss alch fich giavüschà" da Fadrina Hofmann favrer 1999 Peder Poo da Sent lavura pro l'uffizi da fabrica da l'engiadina Bassa daspö raduond 28 ons. Punts s'ha chattà cul schef da vias per discuorrer sur da stradins, inscunters fatals cun lavinas, ed ils problems d'infuormaziun da conumans. Punts: Che sun Sias funcziuns pro l'uffizi da fabrica? Poo: Mia funcziun as nomna schef da via dal district 4. Eu sun respunsabel pels stradins, voul dir ch'eu part aint lur lavur e surpigl eir otras funcziuns chi han da che far culs lavuraints. Il district 4 as extenda da Brail fin a Samignun cun tuot las vias lateralas. Tuot las funcziuns da la rumida da las vias es suot mia respunsabiltà. Co guarda oura ün di d'inviern pro Seis lavuraints? Il di d'ün stradin cumainza a bunura a las quatter. No vain ün piket chi controlla il stadi da vias in tuot il destrict. Trais gruppas controllan las vias ed infuorman lura a quel chi ha servezzan da piket via telefon sur dal stadi da vias. Üna gruppa surpiglia Scuol Samignun, la seguonda Scuol Brail, e la terza Zernez Müstair. Il respunsabel da piket decida a la fin finala che masüras da rumida chi vegnan tuttas. Sch'El pudess decider, sainza tour resguard a las finanzas, che müdess El pro quista lavur? Quella roba chi ha da che far culla rumida da naiv sto gnir fatta, schi'd es raps o na. Da Brail fin in Samignun büttain no principalmaing sal, e quel es effectivmaing plü bunmarchà co la glera fina. Tenor la regenza vessan las vias latteralas da gnir gleradas, ma quai dependa pro no da la situaziun. Schi vain be ün zichin naiv, lura nu's vaja a büttar glera fina, dimpersè sal. Spargnar nu's poja pro quista lavur. Schi fa dabsögn da sal e split, lura faja oramai dabsögn! Che masüras vegnan tuttas in ün cas da privel da lavinas? Scha no vezzain chi ha dat blera naiv e cha la situaziun pudess gnir delicata, schi serraina la via. Lura van ils respunsabels da lavina a minar giò la naiv pro'ls lös critics, e cur cha la situaziun es sgüra, van ils stradins a rumir la naiv. Ha El fingià fat experienzas cun üna catastrofa da lavina? Schi. Üna jada da prümavaira d'eira in viadi vers Samignun. I d'eira chod e dapertuot gnivan giò lavinas. Eu laiva tuornar per infuormar da serrar la via, ma cur ch'eu d'eira rivà ün toc plü inavant, es gnüda giò davant mai üna lavina. Eu n'ha funcà da gnir cun ün auto-chargiader (Pneulader) perquai ch'eu nu pudaiva plü ir inavant. Lura suna i ün toc inavo cul auto per rivar in ün lö protet da lavinas. Intant d'eira gnüda giò eir davo mai üna lavina. Eu n'ha be amo pudü spettar fin chi gnivan a rumir, perquai chi nu giaiva plü ad ir ni inavo ni inavant. El ha üna gronda respunsabiltà invers Seis conumans. Quant inavant e cun chi insembel po El surtour quella respunsabiltà? La respunsabiltà es partida sü eir tanter il schef e la cumischiun da lavinas. Schi 's tratta propi dad üna situaziun da privel, lura as decida insembel las masüras. Natüralmaing po eir capitar üna jada alch inaspettà. Da che punct davent vain quai lura difficil per El? Id es dad esser precaut cun laschar avertas las vias. L'on passà haja dat üna situaziun ingio ch'eu n'ha dit ad ün stradin da Zernez dad ir a serrar la via pervi da privel da lavina. Cur ch'el d'eira rivà al lö, ha'l stuvü funcar giò cha la lavina saja fingià gnüda giò. Eu n'ha alarmà a la gruppa da salvamaint e quella ha tscherchà davo ferits fin davo mezzanot. L'üna la not ha telefonà la pulizia a far a savair ch'üna perdütta, ün automobilist, haja vis chi nu saja statta ingüna glieud al lö d'accidaint. I vessan eir pudü telefonar plü bod. Che giavüschs ha El invers la glieud in situaziuns difficilas? In quel cas ch'eu n'ha güsta quintà füssa stat bun scha la perdütta vess infuormà a no chi nun haja dat victimas illa lavina. Scha quel tip vess fat a savair quai a no fingià las ot e mezza, lura nu vessan no mobilisà gruppas da salvamaint cun chans e tuot per ir a tscherchar fin l'üna la not. Schi, infuormaziun sperta füss alch fich giavüschà.

9 schaner 2002 favrer 1978

10 "Ella vain alura schond auncha" Üna glossa our da la regiun cun garanzia da naiv da Barbla Etter Allesiszuteuer Clotilda da Suagnign Ün inviern sainza naiv? Es que pussibel? E güst auncha a San Murezzan? Impussibel, pensan tuots fin in november, fin al cumainzamaint da december, fin in mited da december. "Ella vain alura schond auncha, la naiv.", es il tenor in val. Ma uossa es mited schner, ed ils turistikers dischan aunch'adüna: "La vain, la vain dal sgür, la granda naiv". Ün pô naiv ho que, almain as pudess crajer que sch'as legia il rapport da las pistas: illa regiun da siks 60 cm, in val 10 cm scriva San Murezzan. Scu chi'd es illa regiun da skis nu se eau da dir, perche ch'eau nu sun steda sü lo, ma in val es quista imsüra relativa. Sch'as imsüra set meters pü invi, nempè dasper la pista chi vo fin tar la staziun da la "Signalbahn", nun ho que pü 10 cm, dimpersè 10 mm. Ma forsa d'eira que eir ün sbagl da stampa i'l "Sonntagsblick". In quel La posta è fulanada cun turists. Igls turists on la destinaziun: pista da skis! Igl pover palader digl auto da posta ferma e sbrigia, per gio tgi tot tgi sainta: "Soptgera! Or cun tot igls skiunz, per plascheir!" Dieter e Birte statan an peis, peglian igls sies gants, la sia tgapitscha, la pomada digls lefs, la crema da suglegl, igls igliers e bandungan la posta cun en curtaschevel saleid agl chauffeur: "Unsere Skier sind im Kofferraum. Könnten Sie uns die bitte runter holen! Bei uns in Deutschland, wissen Sie, haben die Busse Spezialkofferräume, damit jeder mühelos seine Skier hineinstellen und wieder hinaus nehmen kann. Aber hier in der Schweiz ist alles ein wenig anders, und es ist so TEUER!..." Igl palader da posta, en om robust e diso cun tot la razza, er cun igls Tudestgs, bandunga sia soptga bagn scaldada, tgamina davos la posta, dat ena stratga agl depot digls rapport da mited schner sto cha que ho naivieu l'ultima vouta als 29 december. Vaira navaglias ho que do quel di, eau m'algord precis, almain ün, scha na dafatta duos centimeters! Sch'as vezza cun egens ögls la cuntredgia, es ella brüna, in tscherts lös alv-brün sgiaglieda. Las costas sulaglivas sun brünas scu in avrigl, pigliand our üna strivla alva a San Murezzan, üna a Schlarigna, üna a Zuoz, lo inua cha vegnan giò las pistas our da las regiuns da skis chi haun garantieu adüna naiv, quellas "schneesichere Skiregionen". Sün l'internet ho que suot üna livecam. Set purtrets sun lo normelmaing sü, pel mumaint es tar quatter be nair, trais muossan qualchè sbischöz da naiv i'l mez s-chür. Que saron ün pêr chanuns da naiv fotografos sül fer not, live nu pera que dad esser. Ma da chanuns da naiv nun as discuorra hoz pü, nus nun essans jo in guerra, dimena "Schneeerzügers". Eir per las loipas da passlung vegnan druvos quels dschendreders da naiv. A vegnan fat mantuns da naiv e quels transpurtos a lur destinaziun. In Engiadin'Ota ho que do üna dispütta traunter ils impressaris da fabrica ed ils paurs. (Glistess üna pitschna guerra, eir scha vains be "Schneeerzügers"?) La dumanda d'eira, scha ils paurs dessan transporter quella naiv cun lur chars da grascha süls pros u scha ils impressaris paun fer que cun lur camiuns. Ils camiuns haun guadagno cun l'argument, cha ils tractors nun hegian numers alvs, e cha culs verds nun as possa metter our naiv alva. Üna vaira grascha. Las strivlas alvas vegnan uossa dimena fattas dals camiuns, cha quels passlungists possan fer lur kilometers aunz il maraton. I nu vo pü lönch fin chi crouda il tun da partenza sül lej da Malögia ils 10 da marz. E scha nu do naiv? Crouda la granda cuorsa in l'ova? Na, prüma es que impussibel, il lej es dschiet a fier e seguonda vain ella schon auncha, la naiv. skis, steira noador en pêr skis ed igls surdat cun en zont curtaschevel reir agls giasts modests tudestgs. Dieter contaimpla igls skis. "Alles in Ordnung, Mäusilein! Unsere Skier haben keinen Kratzer abbekommen, da bin ich aber beruhigt! Mit diesem Stauraum für die Skier, der so unsicher ist, weiss man nie, was unseren neuen Skiern anstossen würde. Ich möchte nämlich meine Skier noch fünf Winter lang ausfahren, denn diese habe ich ja hier in der Schweiz gekauft. Und sie waren doch so TEUER!..." Igl chauffeur da posta scassa igl tgea, turna puspe anavos tar igl depot da skis, dat ena stratga scu controlla tgi tot seia puspe saro an urden, spassegia puspe anavos sen la soptga bagn scaldada e vot gist sarar igl isch per cuntinuar igl sies gir. Ma cò petga Birte ve digl isch. An ena agitaziun cumonda ella agl palader da posta da farmar subito. "Ach, ich habe meinen Rucksack auf dem Sitz vergessen. Dort ist all'unser Mittagessen drin. Wenn wir den nicht mit haben, dann müssen wir noch ins Wirthaus gehen und das Essen bezahlen. Und hier in der Schweiz ist das uns viel zu TEUER!..." Igl chauffeur tgi è gio diso cun ena tala bargeda, stat plagn pazienztga an peis, porta igl lascher da Birte tgi è fulano cun igl magliaretsch per la marenda ed igl surdat alla zont amparnevla Birte. El turna, siva en fitg curtaschevel angraztg da Dieter e Birte ("Auf Wiedersehn"), puspe sen la sia soptga bagn scaldada, struba anturn la clav per carar anavant cun igl sies auto da posta, metta aint igl amprem tratg e vot dar gas. Ma tge stò igl noss pover pallader vaseir? Dieter e Birte petgan agl chauffeur ve dalla fanestrigna, la quala el derva alloura, ed igl dumondan: "Sagen Sie mal, wo haben sie denn den Schnee gelassen? Hier ist doch kein Schnee!" A chella dumonda rasponda igl chauffeur fitg curtaschevel e cun en surreir: "Der Schnee war uns zu TEUER, doch versuchen Sie es mal in Deutschland. Da ist ja alles billiger!"

11 L'utschè senza alas Il film "Giuventetgna, dultsch utschi" da Christian Schocher da David Truttmann Christian Schocher documentescha en ses film "Giuventetgna, dultsch utschi" la vita da 6 dunnas ed umens giuvens "Born in the Surselva, la vita da Flurina, Janis, Guido, Jasmin, Martin e Teolinda. L'autur mussa il mund ambivalent da quests giuvenils da ca. 20 onns. Er sche ses "dultsch utschi na tschiffa betg propi alas. PUNTS ha vesì la pre-premiera al 37. Festival dal film a Soloturn. "Jeu sun buc in amitg dils jasters." Quai pretenda Guido. E prest en la medema construcziun di il ballapeist anc: "Miu idol ei Maradona!" Per Guido n'è quai nagina cuntradicziun. U lura Flurina. Ella fa ses emprendissadi da laboranta tar la EMS-Chemie da Blocher. Politicamain nè ella però "buca da medem meini" sco ses patrun. U lura Martin che va la dumengia en processiun cun mondura militara e stat en baselgia si dretg sco in pal. Suenter messa bogna el las mattas en l'aua fraida dal bigl. En la garascha nua ch'el lavura pendan millis da catalogs da Pirelli e lura di el anc: "Quei ei in grev cass femnas ei in grev cass!". Ils munds ambivalents Christian Schocher documentescha las 6 vitas giuvnas minuziusamain, senza commentar. Il mund ambivalent da la giuventetgna quai è ses tema, ses fil cotschen. Il mund ambivalent da Flurina, Janis, Guido, Jasmin, Martin e Teolinda. Mintga vita stat per sai. I na dat betg il prototip dal giuvenil sursilvan, ina sort "homo surselvus". Ils 6 giuvenils èn tranter mazza e martè, tranter tradiziun e modernitad, tranter star e partir sco millis auters giuvenils en quella vegliadetgna dadens e dador la Surselva. Christian Schocher fa simplamain ina registraziun momentana e sa restrenscha latiers sin ina regiun grischuna. Forsa ch'i dat er tar quest film documentar in segund "Jahre später" sco tar sia emprim'ovra "Die Kinder von Furna" (1975/1997). Dumondas da standard Sco ditg, il reschissur na commentescha betg, el mo dumonda. Ed el fa las pli normalas dumondas ch'ins po be far a giuvenils da quella vegliadetgna: amur, sex, l'emprima giada, idols, siemis etc. I manca be anc la dumonda: drogas? Però tge autras chaussas vul ins schon dumandar ina giuvna ed in giuven da 20 onns? Grev da respunder. Flurina, Janis, Guido, Jasmin, Martin e Teolinda fan en mintga cas lur job en moda e maniera suverana, coola e sincera. E quai è er in bun attestat per las intervistas. Midain tema. Apaina sortì dal Kino Capitol a Soloturn di in collega puschlavin a mai: "Ma l'è brütta la Surselva!" Cun raschun. Pertge? Tut simpel: en "Giuventetgna, dultsch utschi" na datti simplamain nagins "bels" maletgs! E quai n'ha da far nagut dal tut cun la culissa sursilvana, segir betg. Quai ha in auter motiv: er sche ils giuvenils expriman sentiments da libertad, er sch'els han speranzas per il futur, er sch'els han siemis, ideals, giavischs ch'els vulan viver e vivan per part er or Christian Schocher desista da maletgs deliberants ed averts. Il "dultsch utschi" vegn amar e na tschiffa betg alas. Forsa che quai è sa dà uschia en documentond ils giuvenils. Forsa. "Giuventetgna, dultsch utschi Born in the Surselva è vegnì preschentà ils 17/19 da schaner 2002 al 37. Festival da film a Soloturn sco pre-premiera ed ils 22 da schaner a Cuira sco premiera. En ils Cuntrasts ha il film documentar da 48 minuts lunghezza stuì vegnir mussà en duas parts ils 27 da schaner ed ils 3 da favrer.

12 fanadur 1993 Q W R B U T T U N S T R Z P Y U P D E A C R Y D V H W H O D P A F T E V O P U S C H A S F R D G X T E Q E D Ü J S N Z G Z E P S C U A U U W C X U T H N L U A K U E N X X R E J R Z S L W B J O C M G U A N T S N L A M N H R A V L Ö V D M E V Y Q L M P V R B K D A C I W F M A K K A B O G M V T R K Q O C Y U I L N T T A B T F L A P A P I P A U T Q O B A N A N A E H T D L K A I V M H T P S M S B H G M M P X B U H G Ä D L Lum da naiv rumantsch Engiavinera / Lign dal mais Sur notg hai dà prest in meter naiv. E la pulvra alva tatga ch'igl è in milli gust! L'emprim dat quai ina giada ina brava battaglia da ballottas. Suenter avair fimà la pipa da la pasch, datti il proxim highlight: far in um da naiv! Tge 10 utensils èn necessaris per fabritgar e decorar il pli bain in dretg um da naiv? Tschertga ils pleds en la verticala ed en la orizontala. (Pitschen tip: la bucca fa ins cun in fritg exotic!) Trametta ils 10 pleds da soluziun cun Tia adressa fin il pli tard ils 15 favrer 2002 a: David Truttmann, Schwarzenbachweg 16, 8049 Turitg. E tgi sa, forsa gudognas 100 kg naiv natiralmain naiv natirala!

13 Ave Maria e Babnoss en tschiel Brev da lectur or da la California Sektion Kuchikäschtli "Dorfgschichta" Il disc dal mais proponì dal Battaporta dal Radio Rumantsch da David Spinnler Avant dus dis hai jau telefonà a Papa Gion Paul, il 47avel. "Pertge n'è il Vatican anc betg en la ONU?", l'hai jau dumandà. Sia resposta: "Mmmmmmmmm in nomine mmmm amen!" Lura ha interrut ses pledader da pressa la lingia da telefon: "In nomine patri et fili et spiriti sancti, qua è l'archuvestg Wolfgang Haas. Co poss jau gidar Vus?" Jau sun dalunga ì en schanuglia ed hai ditg si quatter avemarias e tschintg babnoss. Suenter la litania ha sbragì Wolfgang tras il telefon: "Sacrament! Co poss jau gidar Vus?" Jau hai natiralmain subito ma prendì ensemen e declerà mia situaziun: "Jau na sai anc betg tge votar ils 3 da mars tar l'iniziativa per l'adesiun a l'onu. E perquai lev jau mo dumandar Papa Gion Paul il 47avel, sch' el na dess betg a mai ses urbi et orbi." "Il furbi et orgia poss er jau organisar per tai", ha respundì sontg Rennie, Stimpee e Claud, trais giuvens rapunzs da Cuira e conturns, els èn la Sektion Kuchikäschtli. Para ch'els sa regordan bain da lur uffanza, cura che lur mammas raquintavan anc or dal cudesch dad Ursin ed als mussavan ils maletgs dad Alois Carigiet. Quella tradiziun chatt'ins en mintga cas sin il cover da la schibetta Dorfgschichta la schibetta dals rapunzs Sektion Kuchikäschtli. Ma i resta intschert tge che Ursin haja pers sin questa schibetta. Forsa vulan ils Kuchikäschtlis vender la schibetta be a turists? Il rap da Kuchikäschtli è svizzer ils beats e scratchs èn dentant pli perfetgs che il rap. En il toc "Ächta Rap" di il rapunz Rennie "Im Hip- Hop Business muass ma ständig untar Druck schaffa..." che el fiss segirmain ritg, sch'ins pudess far chadainas da perlas cun daguts da suaditsch. Jau di: Rennie duai mo suar anc in zichel, sch'el vul far rap cun pli grond success. Spooman l'auter rapunz grischun dals conturns da Cuira quel è gia plinavant cun sia art rapunza. Tar Rennie ha ins mintgatant l'impressiun ch'el chantass pli gugent ils pleds che da'ls rapar. La schibetta Dorfgschichta da Sektion Kuchikäschtli n'è betg rap dad emprima qualitad ma i cunvegn da tadlar ina giada l'entschatta dad in project che pudess daventar bun. Sche il rapunz Rennie è pront da suar anc in zichel! Disc: Sektion Kuchikäschtli "Dorfgschichta" Dialog Records. Wolfgang. Jau hai pensà "super" ed el ha cumenzà cun sias furbarias: "Papa Gion Paul il 47avel è commember da la AUNS sco jau er. Tar il davos concil vatican avevan nus decidì da surdar noss fiscus, vul dir tut las entradas da collectas, da surdar quellas en ils mauns fidaivels da la AUNS. E tar la davosa elecziun, i gieva crai per insatge dal militar, aveva la classe pessimistique da Blocher fatg bun marketing per nus cun millis da cruschs da santeris sin millieras da placats. Vus vulais pli probabel er savair pertge che il Vatican n'è betg anc commember da la ONU. Quai ha dus motivs: 1. I dat memia bleras dunnas en ils stadis commembers da la ONU. E quellas dunnas han er anc il dretg da votar, quai è cunter mintga logica. 2. Il vatican è in refugi ideal per exempel per ex-terrorists, per lava-raps u per corrupziunists argentinais. Quella paupra glieud na savess gea betg inua ir, sche tut ils stadis fissan en la ONU. E la baselgia pudess er anc profitar da tals deals. Nus duvrain sang giuven e frestg. Dal rest, na vessas Vus betg interess da viver en nossa cuminanza vaticana. Nus porschain insatge per mintga interess " Jau hai pendì si il telefon. Ma grazia a las explicaziuns da sontg Wolfgang sai jau ussa tge votar l'entschatta da mars: "amen". Anc ina dumonda: Jau hai udì or da Svizra insatge dad in Signur Samuel Schmid. Tgi è quai? Indicaziuns per plaschair a mencaduff@hotmail.com. Cun chars salids Voss A-Men Caduff

14 Davart romantica, neiv artificiala e bars Intervesta cun Roman Cathomas da Simon Casutt Enconuschenta ei l'arena dallas Alps tier giuvenils cunzun entras l'infrastructura per ir cun aissa: las duas "Monster Pipes", probablamein las pli grondas ell'europa, indrezs sco Obstacle Parks ed in territori ideal per "freeriding". Naturalmein ei era la veta da notg tenor il gust dalla giuventetgna. En l'entira Arena dallas Alps havein nus 33 clubs e bars. Plinavon vein nus dapi entgins onns il schinumnau "Nightliner" che metta la glieud a casa enteifer la regiun, in sistem ch'ei secumprovaus per ils tals che gaudan la veta da notg. Il hit che nus havein ei naturalmein il Riders Palace II cun il renomau Mistery of Sound da London, il qual porscha mintga fin d'jamna ina attracziun. "Tgisà daco ch'els ein gest vegni ella Arena dallas Alps?" sedamonda la mesa Svizra. Biars ein scuidus ch'els ein sedecidi per ina regiun d'unviern enstagl per in marcau. Tgei midadas vegn ei dar el futur? Quei ei grev da dir Nus empruein vinavon da mirar che nos hosps hagien in bi ed emperneivel temps da vacanzas. Cun differentas attracziuns che nus purschin lein nus ch'il hosp hagi bialas aventuras en nossa regiun. Nus empruein da corrispunder als trends actuals, aschia che las purschidas vegnan optimadas dad onn tier onn. Tgei levas Ti dir allas lecturas ed als lecturs da PUNTS? Naturalmein star fideivels alla gasetta PUNTS e dar far ina viseta ella Arena dallas Alps, seigi quei el niev Riders Palace ni era en auters clubs e bars. schaner 2000 Roman Cathomas, naschius ils 15 da matg 1968 a Laax, ha surpriu dapi il matg 2001 il post sco meinafatschenta dalla Alpenarena.ch, ina fatschenta che procura pil beinstar turistic dalla regiun. El ei dil reminent staus in dils confundaturs da PUNTS. PUNTS: Tgei ei l'alpenarena.ch? L'Alpenarena.ch ei ina nova fuorma per organisaziun turistica per ils loghens da vacanzas da Flem, Laax e Falera. Nies pensum eis ei da mirar per la communicaziun, events e per caussas turisticas ella regiun. L'Alpenarena.ch ei ina societad acziunara ed ei sedada ord la fusiun dallas anteriuras uniuns da turissem Flem, Laax e Falera e l'organisaziun da marcheting "Mountain Marketing". Co stat ei pil mumenti cun l'arena dallas Alps? Sch'ins risguarda las pernottaziuns dils onns otgonta ein ellas sesminuidas levet. Il cumbat per ils hosps sil camp dil turissem da muntogna ei s'engrondius considerablamein. Mo era las destinaziuns sper la mar ein vegnidas tier ina gronda concurrenza entras il prezis bass dils sgols. Medemamein ei il stil dad ir en vacanzas semidaus. Il hosp d'ozildi ei meins fideivels ad ina regiun, stat en media pli pauc ditg e sedecida adina pli spontan. Arisguard las pernottaziuns digl onn vargau ch'eran 1.2 milliuns fuss ei denton falliu da dir ch'ei stetti buca bein cun l'arena dallas Alps. Tgei consequenzas ha la munconza da neiv giu? Tier nus ein tuttas pistas aviartas e las condiziuns ein entochen ussa bunas. Sur las fiastas da Nadal havein nus buc sentiu enzatgei en quei connex. Nus giavischassen naturalmein aunc neiv avon ch'il temps da vacanzas el fevrer entscheiva. L'atmosfera fuss pli biala e romantica cun in tec neiv. Denton stuein era nus cuvierer il basegn da neiv cun neiv artificiala. En tut prepareschan las pendicularas 13 km pista cun neiv artificiala. Uonn vein nus viu con dependents che nus essan da quella neiv. Ils hosps fussen buca cuntents sch'els savessen buca vegnir a val, seigi quei a Flem, Laax ni Falera. Ils mieds da massa dramatiseschan denton memia fetg quei problem cun la neiv, ei vegn mess tut las regiuns en ina sadiala. Tgei attracziuns porscha l'arena dallas Alps per la giuventetgna? Rumantschas e Rumantschs baivan Rivella! Rivella regala 50'000 francs a la GiuRu da David Truttmann Tut la Svizra enconuscha Rivella. Tuts han gia bavì Rivella. Ma tuts na survegnan betg 50'000 francs da Rivella. La GiuRu (Giuventetgna Rumantscha) però schon! PUNTS di pertge, e co che la GiuRu sco editura da nossa gasetta vuless investir quella summa immensa. Cumenzà ha tut cun in telefon vers la fin dal mais december "Da tschella vart dal telefon s'ha annunzià insatgi da la firma Rivella. Che lur interpresa festiveschia quest onn ses 50avel anniversari. E che lur firma vuless regalar a la GiuRu 50'000 francs. That's it!", raquinta Armin Duff, president da la GiuRu, en maniera relativamain cnappa. That's it? Da Riva San Vitale tar "Rivella Dain in sguard enavos: Avant 50 onns vegn per mauns al giuven student Robert Barth mo per casualitad ina receptura per ina nova bavronda or da serum da latg. Per casualitad, perquai che la receptura aveva fatg il viadi dad in biolog da latg da la Germania en Svizra, vinavant en America per puspè turnar en Svizra. En il bogn da sia abitaziun a Rapperswil experimentescha Robert Barth cun la receptura. Curt suenter tschertga el in num per sia bavronda (il num deriva dal rest da la vischnanca tessinaisa Riva San Vitale!) e venda las

15 november 1980 emprimas butiglias. Quai è il start da l'istorgia da success dad ina da las pli enconuschentas interpresas svizras. Oz dat Rivella lavur a ca. 270 persunas e distribuischa diversas bavrondas sco p.ex. ils sucs da fritgs Michel, auas mineralas e natiralmain la Rivella cotschna, blaua e verda. Il fundatur Robert Barth accumplischa quest onn ses 80avel anniversari. Ses affar ha el gia surdà avant dus onns en mauns pli giuvens. "La GiuRu era la dretga adressa Per l'onn da giubileum han creà quests "mauns pli giuvens" in program varià dad occurrenzas ed il slogan: 50 onns Rivella Per ina Svizra plain colurs. Da quella Svizra "tout en couleurs" fa part er la Rumantschia, il pli tard dapi l'entschatta da quest onn! En schaner ha la firma Rivella numnadamain surdà ad Armin Duff il schec en valur da 50'000 francs. In discurs cun Armin Duff, president da la GiuRu. PUNTS: Armin, has gia reservà l eroplan per las Bahamas? Armin Duff: Na. Quai na vegn betg ad esser il cas. Aber in auto hai jau schon cumprà. (ria) Pertge survegn la GiuRu simplamain uschia 50'000 francs? Quella dumonda stos Ti tschentar a Rivella. L'autra dumonda è: pertge exact la GiuRu? Rivellà ha vulì tschertgar ina uniun che pertutga tut ils Rumantschs, ina uniun giuvenila ed activa. La GiuRu era en il cas da Rivella exact la dretga adressa. Tgi ha dà a la firma Rivella Tes numer da telefon, tgi è stà/ada l'intermediatur/a? Quai è stà l'uffizi federal da cultura. Jau pens che quai saja ì sur Constantin Pitsch. Jau na sun dentant betg segir. La glieud da Rivella ha simplamain ditg che l'uffizi federal da cultura als haja cusseglià. Tge vegn pajà cun ils 50'000 francs? Quels raps èn segir in grond agid per noss projects. Projects specials che vegnan realisads specificamain pervi da quels 50'000 francs èn p.ex. in post da film, in project internaziunal, inua ch'i va per rimnar poesias da linguas minoritaras, per registrar quellas sin in dc e las publitgar en in pitschen cudeschet. Plinavant profita er nossa pagina d'internet dals raps. PUNTS survegn segir er in "batzen". I vegn ad esser in zichel pli simpel ils proxims onns. La GiuRu ha dapli libertads e na sto betg lavurar adina sin il limit. Organisescha la GiuRu ussa chaussas supplementaras u mettais ussa da la vart ina flotta reserva? Sco ditg, i vegn a dar chaussas specialas. Dentant betg anc tut è uschia cler. Bleras ideas e propostas èn enturn. Quels raps na ston betg davent uschia spert sco pussaivel. Nus vain temp per quai ils proxims trais onns! Quant survegn PUNTS da quel import? Quant duvrais? (ria) Ma nus vain ina giada noss numer da giubileum il 100avel exemplar en settember che n è betg anc finanzià. Basta, ils 50'000 francs, èn quels simplamain in regal u è quel import lià vi dad ina cundiziun? I na dat naginas cundiziuns. Rivella ha tschernì nossa uniun perquai ch'els han ditg: la GiuRu persequitescha finamiras che nus vulain sustegnair. Las pretensiuns èn cumpigliadas en quai che la GiuRu è. Rivella ha regalà totalmain 250'000 francs La firma da bavrondas Rivella po festivar quest onn ses anniversari da 50 onns. En occasiun dad ina conferenza da pressa ha surdà il fundatur da la l'interpresa Robert Barth als 10 da schaner 2002 a Turitg tschintg giadas 50'000 francs a quatter instituziuns da las differentas parts linguisticas ed ad ina organisaziun da sport. Ils retschaviders eran: il Swiss Paralympic Committee, il Stapferhaus Lenzburg, il Mouvement de la jeunesse Suisse Romande, la Fondazione Lingue e Sport dal chantun Tessin e la Giuventetgna Rumantscha. Infurmaziuns davart l'istorgia da Rivella en "Rivella und seine Geschichte Jahre Lebensfreude." Da retrair tar la Rivella Holding AG, Rothrist. Ulteriuras infurmaziuns tar:

16 "Sche Jesus entrass oz en nies miez, forsa festivass el la messa cun in pier..." ni: Cordial beinvegni, Sur Ozioma! da Conradin Klaiss Siu siemi ei gia adina staus da saver luvrar ensemen cun giuventetgna. Quei siemi ei ussa vegnius realitad. Igl atun vargau eis el vegnius elegius pigl onn 2002 sco luvrer da giuventetgna per la Cadi: Il Nigerian Ozioma Nwachukwu. Avon che vegnir ell'europa igl onn 1988 ha el terminau in studi da filosofia en sia patria. Ad Innsbruck ha el empriu tudestg, ha studegiau teologia ed ei vegnius enzinnaus igl onn 1992 sco augsegner. Plinavon ha el fatg in studi supplementar da dus onns per psicoterapia e medischina cun absolver el medem temps in cuors per communicaziun interhumana. Igl onn vargau ha el finiu sia lavur da doctorat. La scolaziun ch'ei cumplementara alla professiun alla facultad per psicoterapia terminescha el il zercladur da quei onn. Messas dalla dumengia senza giuventetgna, quei ei nuot niev, mobein plitost la norma. Che quei ei tier nus buca auter ha Sur Ozioma realisau spert. Dapi igl onn 1993 vegn el mintgamai sur stad a Laax en vacanzas. Aschia ha el festivau mintg'onn ina messa cull' uniun da giuventetgna da Laax. Ellas preparaziuns per ina messa regiunala eis el vegnius fatgs attents silla SIGA e sil post da giuventetgna dalla Cadi. PUNTS: Has ti gia luvrau inaga specialmein cun giuventetgna? Sur Ozioma: Directamein buca. Quei ei atgnamein mia emprema plazza. El temps dil gimnasi erel jeu responsabels per occasiuns religiusas. Dapi lu ha la lavur cun giuventetgna adina interessau mei. Igl ei atgnamein la cultura sco tala che interessescha mei. Il problem che la giuventetgna ell'europa ha, ei il problem che nus Africans havein tuts, numnadamein che nossa cultura vegn exclausa. Jeu hai propostas ch'ein era fundadas logicamein, co ins sa integrar la cultura ella cardientscha. Jeu sun perschuadius da saver far gustus la cardientscha als giuvenils. PUNTS: Tgei spetgas ti dalla giuventetgna dalla Cadi? Il pli impurtont ei che jeu sun cheu, ch'il post ei avon maun, che tut quels che vulan far diever da quel san far quei. Tut tschei vegn dafertontier. Mia finamira ei da muentar ils giuvenils da cattar lur atgna religiusadad e dad emprender da schazegiar quella. La religiusadad ei ina part da nossa veta. Oz ei religiusadad totalmein "out", quei ei buca en uorden. La religiusadad ei atgnamein il center dalla veta, entras ella sa tut igl auter pigliar colur. Cattar quella religiusadad a moda positiva, quei ei mia finamira. Cultura ei il sulet mied per viver la religiusadad. La cultura dils giuvenils dad oz vegn sclausa dalla veta da Baselgia. Aschia sclaudan ins quei che la giuventetgna drova per insumma saver viver sia religiusadad. Co sa enzatgi cattar sia religiusadad, sch'ei dat negina via per far quei? Las vias ch'ein dadas ein quellas da generaziuns pli veglias, ellas ein buca accessiblas per la giuventetgna dad oz. PUNTS: En tgei puncts creis ti sedifferenziescha la giuventetgna da cheu dalla giuventetgna da tia patria? Pils giuvenils da Nigeria ei religiun totalmein "in". In che va buca a messa ni che s'auda buca ad ina gruppa religiusa ei "out". Ils posts per la giuventetgna vegnan duvrai fetg. La lavur da contactar la glieud croda. Ina gronda part da mia lavur cheu ella Cadi vegn ad esser da contactar la glieud, da far public quei post che jeu haiel, da muentar la giuventetgna dad encurir sia religiusadad. Quella lavur ei gnanc imaginabla ella Nigeria. Plinavon ein las messas ella Nigeria fetg modernas e giuvenilas. Cheu perencunter ston ins igl emprem muentar la giuventetgna da purtar lur cultura ella Baselgia. Sche Jesus entrass oz en nies miez, forsa festivass el la messa cun in pier. Quei vul denton buca dir che jeu pledeschel ch'ei drova pier per far ina messa." PUNTS: Tgei relaziun has ti cun Nigeria? Jeu sun naschius en Nigeria. La cultura da quella tiara portel jeu en mia olma. La gronda part da mia veta sco carschiu hai jeu denton passentau ell'europa. En quei senn vivan duas olmas en mei. Omisduas gidan mei, ellas sclaudan buca ina l'autra. Mia cultura hai jeu pér empriu da schazegiar cun emprender d'enconuscher la cultura da cheu. Jeu hai perscrutau fetg bia la cultura africana. En mia lavur da filosofia hai jeu tractau tgei ch'ei vul dir "esser carstgaun" el patertgar african. Plinavon s'audel jeu tier ina diocesa el sidost dalla Nigeria. Per quella hai jeu dad elaborar e construir in project per in center da scolaziun per carschi. Perquei hai jeu era mo acceptau cheu ina plazza da total 70 pertschien, aschia sai jeu aunc s'engaschar 30 pertschien per quei project. Sur Ozioma festivescha ils 16 da fevrer ina messa ensemen culla giuventetgna da Danis-Tavanasa a caschun digl usit da trer schibettas. Tut tgi che ha gust da separticipar a quella messa ei cordialmein envidaus.

17 Encuretg! 1 Webmaster Enconuschas miurs che maglian buca caschiel? Sas era curreger sbagls senza tipp-ex? Eis Ti culs patratgs ella Cadi cu Ti legias "home"? Lu eis Ti la dretga persuna per quella sfida. La pagina dad internet che Ti creeschas cun agid e sustegn d'in expert vegn ad esser: * In liug da discussiun pils giuvenils * Il liug d'informaziun d'occurenzas pils giuvenils * Il liug da communicaziun da Sur Ozioma e dil post pastoral dils giuvenils da Tavanasa Tujetsch S'informescha ni s'annunzia tochen fin fevrer tier: David Flepp, president dalla Siga, Crest 31, 7156 Rueun. tel: 081/ ni davidflepp@blu .ch inserat Il Euro e las malsognas Links dal mais Rimnà da Jonas Meyer Generus Cumparaziun da pretschs. Tgi che ha il sentiment da pajar memia blers raps per ses handy, per sia cassa da malsauns, per spesas da banca ubain per segiranzas, quel/la sto dar ina giada in sguard sin questas paginas. *****: Survesaivel, scuvrischa potenzial da spargnar, surprendent. Lucky Luke Sajettar giu d-marcs à la mohrhuhn. Sco schef da Euro-City sto ins pisserar che tut las munaidas stinadas da d-marc svanischan or da citad. ***: Basta, sch'i vegn memia lungurus: Hollywood Tgi che n'ha betg quaidas dad in film da Hollywood, quel/la sa forsa entschaiver insatge cun quest qua: films da stop motion sco ch'ins enconuscha da Fallace e Gromit. Per gronda part betg uschia professiunals, però almain uschia divertents. Ils acturs principals èn umenins da lego. I dat da vesair remakes da Titanic ubain Starwars, films da chavaliers, dramas d'amur ubain films da sex ed erotica. *****: la pagina viva da ses cuntegn. Il pazient "Fragen Sie Ihren Arzt oder Apotheker" ubain il netdoktor! Numerusas malsognas ed ils singuls simptoms vegnan descrits detagliadamain. Cussegliader en diversas situaziuns da vita. Gravidanza ed uffant, medicina da viadi, gnir pli vegl e.u.i. Er sin questa pagina: pertge è l'euro da tissi? ******: ina pagina simpla, variada e seriusa. Disfidar PGP stat per Pretty Good Privacy (vaira buna sfera privata). PGP è ina metoda per codifitgar. Tgi che vuless trametter datas (p.ex. e- mails) tras l'internet ed esser segir che propi mo la persuna adressada vesa quellas, quel/la stuess duvrar ina metoda per codifitgar. PGP è in bun algoritem da codaziun ed en la sfera privata pli probabel il pli derasà. Tut quai ch'ins dovra per PGP, quai chatt'ins qua. ******: La pagina da PGP, structura clera.

18 Giuvens Romontschs a Trst da Martin Cantieni november 2001 Ils 8 tochen ils 11 da november ha giu liug a Trst (ell'italia dil Nord sil cunfin encunter la Slovenia) il seminari d'atun da la YEN Youth of European Nationalities. La Yen ei ina organisaziun da tetg per organisaziuns dalla giuventetgna da minoritads linguisticas ell'europa. Rodund trenta organisaziuns ein commembras dalla YEN. Denter auter era la GiuRu l'organisaziun dils giuvens Romontschs. Il seminari d'atun, dil qual mintgamai dus representants da mintg'organisaziun san separticipar, ei uonn vegnius organisaus dalla minoritad da Slovens ell'italia. La GiuRu ei sedecidida da tarmetter ils dus commembers ils pli versai sco representants. Quella decisiun ei buca stada greva. Curdai en egl ein en in giena dus nums dalla gliesta da commembers dalla GiuRu: Dario Klaiss e Martin Cantieni. In da quels dus sun jeu, tschel ei in collega. (Who is who?) Nus dus havein bugen surpriu quei pensum da honur. L'aventura ha entschiet la gievgia, ils 8 da november allas 8 alla staziun da posta a Cuera. Cun relativamein paucs incaps essan nus viagiai da Cuera sul San Bernardino via Chiasso, Milano a Venezia e naven da leu a Triest. Il viadi ha cuzzau biabein dudisch uras. Lu essan nus finalmein arrivai a Triest. Dario temeva gia da stuer durmir sut ina punt, perquei che nus enconuschevan buc il num dil hotel. Ina giuvna ch'era pli veglia che nus dus ensemen e che spitgava dapi uras sils participonts dil camp, ha denton dau d'entellir a nus ch'in taxi seigi gia sin via. Ils problems digl emprem di eran cun quei sligiai. Nies manischunz ha descret Triest sco "a small town" (in pign marcau). Pli tard havein nus intervegniu che quei pign marcau hagi 270'000 habitonts. Cun ina (buna) tscheina el venter havein nus scurlau in per tozzels mauns ed essan sedecidi da prender il viadi sin nus e serender el marcau da Triest per beiber ina gervosa frestga. Levet trumpai dils prezis dalla gervosa ell'italia, surstai con spert ch'il temps sa vargar e tuttina cuntents da buca stuer durmir sut ina punt, essan nus returnai in pèr uras pli tard el hotel. En quei interval ein ils davos participonts arrivai (ils Romontschs ein perinaga buca stai ils davos!). Il venderdis ha entschiet per biars memia baul. Era per mei. Puspei las otg. "Workshop" steva sil program dil venderdis. Cull'annunzia per quei seminari havein nus era stuiu s'annunziar per in workshop (extrem sports, web design, traditional cooking ). Nus essan s'annunziai pil workshop "web design". Aschia essan nus stai occupai in di cun computers ed ils problems che seresultan sche carstgauns vegnan en contact cun quell'intelligenza artificiala. Pli exact: Nus havein luvrau culs programs "dreamweaver" e "fireworks" per crear ina pagina d'internet. Cun in per scatlas gervosa ed in per novas experientschas essan nus turnai anavos la sera el hotel. Forsa stuess jeu aunc explicar cuortamein las circumstanzas climaticas duront nossa viseta ell'italia: Tgei vegn endamen a Ti tiel cavazzin Italia? Probablamein mar, sulegl e calira. La mar havein nus viu. Sulegl e calira havein nus encuretg adumbatten. Nus schelavan. E Ti sas s'imaginar tgei ch'ei munta, sche dus Sursilvans cun duas giaccas da Mammut schelan? Igl ei freid. La proxima notg ei puspei stada memia cuorta, silmeins quei che pertucca il durmir. Sezs la cuolpa. La sonda havein nus fatg in'excursiun cun in bus el contuorn da Triest. Nus havein viu la mar, in casti, casas veglias, casas novas, museums tut tgei ch'ins sto haver viu sco turist el contuorn da Triest. Suenter ha ei dau ina stupenta tscheina cun in accumpignament musical (in stil che plascheva buca propi a Dario ). Persuenter havein nus giu la pusseivladad dad emprender d'enconuscher ils auters participonts. In intent da quei camp da la Yen ei era, da dar la pusseivladad als participonts d'organisar in brat denter las organisaziuns da minoritads linguisticas (per exempel en fuorma d'in camp da stad). Jeu hai priu avon dad entscheiver ad emprender seriusamein engles. Era quei smalediu lungatg ha certs avantatgs. La dumengia ha ei dau schliatas novitads: Tut ils trens da la dumengia che havessen giu da partir avon las nov la sera ein vegni annulai. Ils Sursilvans ein sedecidi da spitgar. Aschia havein nus giu la caschun da studegiar il marcau Triest en tutta ruasseivladad. Las nov, cura che nus essan parti da Triest, havein nus deplorablamein buca controllau sche nus hagien era ina colligiaziun naven da Venezia. Quei ha giu per consequenza che nus havein stuiu passentar las uras denter mesanotg entochen las tschun la damaun dils dudisch da november 2001 alla Staziun da Venezia-Maestro. Ina interessanta experientscha. Jeu hai aunc mai giu ton plascher dad in tren sco da quel ch'ei partius lezza gada las 5:25 naven da Venezia. Atgnamein havessen nus stuiu esser treis uras pli tard a Cuera ella Scola Cantunala el baghetg niev per scienzias naturalas ella stanza N36 tier signur S. 1) per sefatschentar cun ecologia. Ei dat in vegl proverbi romontsch che di: Ins sto adina restar flexibels sch'ins ha negin'autra pusseivladad. Nus essan restai fideivels a quei motto ed havein priu temps cul retuorn. Aunc quei di (!) la sera dallas otg, suenter treis interessants dis egl jester, essan nus returnai staunchels, mo cuntents a Cuera. Il sulet che ha muncau a nus quels dis ei stau la sien. Mo per cumpensar quei deficit havein nus omisdus aunc giu bia, bia, bia temps duront scola. Ils Slovens scrivan Trst e buc Triest 1) Toni Schlösser vul restar anonims

19 Occurrenza Vigelgia da giuventetgna a Mustér Ils 22 da fevrer 2002 s'entaupan giuvens e giuvnas dall'entira Svizra danovamein ella claustra a Mustér. Il motiv la vigelgia da giuventetgna. L'entira notg dat ei differentas purschidas. Ei vegn cantau, fatg oraziun, discutau, ni semplamein gudiu in mument ruasseivel en nossa veta sperta. Ina purschida ch'ei buca fetg usitada. Plinavon vegn era offeriu in puschégn ed ina pusseivladad da durmir. La vigelgia entscheiva allas 20:00 ella sala da teater dalla claustra e cuoza tochen l'alva dalla damaun. Ti eis cordialmein beinvegnius, sas ir ni vegnir sco Ti vul. Per dapli informaziuns: Radunanza dalla GiuRu La radunanza generala dalla GiuRu ha lieu sonda ils 23 da favrer 2002 a las 18:00 en il restorant "Term Bel" a Domat/Ems. Impressum chauredactur: David Truttmann, Schwarzenbachweg 16, 8049 Turitg, dtruttmann@bluewin.ch, caporedactur/as: Fadrina Hofmann, Bagnera, 7550 Scuol, fadimari@yahoo.com / Conradin Klaiss, 7163 Danis, conradin.klaiss@blu .ch, Rafael Müller, Rue de l'industrie 2, 1700 Fribourg, rafaello@gmx.ch redactur/as en quest numer: Men Caduff / Martin Cantieni / Gion Capeder / Alexander Casanova / Simon Casutt / Barbla Etter / Jonas Meyer / David Spinnler / Clotilda da Suagnin layout: Theres Jörger, theres11@hotmail.com / Lydia Wilhelm, lwilhelm@hgk.fhz.ch secretariat: PUNTS, Curdin Fliri, Avant Muglins, 7550 Scuol, punts@rumantsch.ch, u stampa: Spescha&Grünenfelder, Glion spediziun: Argo SA, Glion pretsch d'abunament: 40 francs ad onn, Raiffeisen Laax editura: GiuRu, Chascha postala 312, 7002 Cuira internet: punts è commembra da l'associaziun da la Pressa Svizra dals Giuvens favrer 1978

Medienart: Print Medientyp: Tages- und Wochenpresse Auflage: 4'183 Erscheinungsweise: 5x wöchentlich

Medienart: Print Medientyp: Tages- und Wochenpresse Auflage: 4'183 Erscheinungsweise: 5x wöchentlich Politica, agricultura ed economia per eneda uneida: Thomas Roffler, Peter Nicolay, Elisabeth Mani-Heldstab, Magadalena Martullo- Blocher e Duri Campell (da san.). FOTOSG N STGIER Hospitants e giasts: Ena

Mehr

Disoccupai; Obligaziun d encurir lavur 3 meins ordavon

Disoccupai; Obligaziun d encurir lavur 3 meins ordavon Publicaziun FUS per ils 26 da matg 2017 AVIS Ils 4 da zercladur 2017 ha liug sin il plaz Cadruvi la «Fiasta Sursilvana», quei en cumbinaziun cun il tierz festival da viandar. Ord quei motiv sto il plaz

Mehr

AP1G_2016_Matematica en scrit

AP1G_2016_Matematica en scrit AP1G_2016_Matematica en scrit Matematica part 1 quints in scrit (vallader) Puncts maximals: 28 Remarchas preliminaras ed indicaziuns Dürada: 60 minutas Scriva cun ün utensil da scriver da culur blaua o

Mehr

AP1G_2015_Mathematik schriftlich

AP1G_2015_Mathematik schriftlich APG_205_Mathematik schriftlich Matematica part quens en scret (sursilvan) Puncts maximals: 28 Remarcas preliminaras ed instrucziuns Cuoz: 60 minutas Scriva cun in utensil da scriver en colur blaua ni nera

Mehr

apocalipsa 01/10 La fin dal mund: betg mo in tof Pli gugent supertalents u catastrofas? Insaquants passins per salvar la lingua?

apocalipsa 01/10 La fin dal mund: betg mo in tof Pli gugent supertalents u catastrofas? Insaquants passins per salvar la lingua? 03/05 04/05 05/05 06/05 07/05 08/05 09/05 10/05 11/05 12/05 01/06 02/06 03/06 04/06 05/06 06/06 07/06 08/06 09/06 10/06 11/06 01/07 02/07 03/07 04/07 05/07 06/07 07/07 09/07 10/07 11/07 12/07 01/08 02/08

Mehr

refurmaziun & translaziun

refurmaziun & translaziun Ort: Kantonsbibliothek, Karlihofplatz Chur, 1. Stock Dauer: 6. November 2017 28. Februar 2018 Jeweils Mo-Fr 9-17.30 Uhr und Sa 9-16 Uhr Vernissage: Montag, 6. November von 18.00-20.00 Uhr mit einem Referat

Mehr

refurmaziun & translaziun

refurmaziun & translaziun Ort: Kantonsbibliothek, Karlihofplatz Chur, 1. Stock Dauer: 6. November 2017 28. Februar 2018 Jeweils Mo-Fr 9-17.30 Uhr und Sa 9-16 Uhr Vernissage: Montag, 6. November von 18.00-20.00 Uhr mit einem Referat

Mehr

AS FIUG? PASCAL GAMBONI & SUN GONE MAD TEXTS: AUR, PLACI, LAS VACANZAS, IN UM GROND, LA BARBA, ATRAS, IL NUET: PASCAL GAMBONI

AS FIUG? PASCAL GAMBONI & SUN GONE MAD TEXTS: AUR, PLACI, LAS VACANZAS, IN UM GROND, LA BARBA, ATRAS, IL NUET: PASCAL GAMBONI AS FIUG? PASCAL GAMBONI & SUN GONE MAD TEXTS: AUR, PLACI, LAS VACANZAS, IN UM GROND, LA BARBA, ATRAS, IL NUET: PASCAL GAMBONI LA GLISCH: PASCAL GAMBONI & ANGELO MONN TIU CUNFAR: CURDIN BRUGGER OH CON BI:

Mehr

Matematica part 1 quints in scrit (vall)

Matematica part 1 quints in scrit (vall) AP1G_014_Matematica scrit (vall) Suottascripziun candidata/candidat: Lö / data: Matematica part 1 quints in scrit (vall) Dürada: 60 minuts Remarchas preliminaras Scriva cun penna o cun culli da culur blaua

Mehr

Matematica part 1 quints in scrit (vallader)

Matematica part 1 quints in scrit (vallader) Matematica part 1 quints in scrit (vallader) Puncts maximals: 34 Dürada: 60 minutas Remarchas preliminaras ed indicaziuns L examen po gnir drivi pür davo cha la persuna chi survaglia til haja dat liber.

Mehr

Matematica part 1 quens en scret (surs)

Matematica part 1 quens en scret (surs) AP1G_2014_Matematica scret (surs) Suttascripziun candidata/candidat: Liug / datum: Matematica part 1 quens en scret (surs) Cuoz: 60 minutas Remarcas preliminaras Scriva cun stilograf ni culli en colur

Mehr

pagina agl internet: http://www.u-r-s.ch/newswriter/pagina.php La Pagina POLITICA

pagina agl internet: http://www.u-r-s.ch/newswriter/pagina.php La Pagina POLITICA Organ da publicaziun per igls circuits, cumegns, las pleivs, uniuns e societads da Surmeir. La Pagina telefon 081 684 28 38 telefax 081 684 32 62 e-mail: pagina@bluewin.ch pagina agl internet: http://www.u-r-s.ch/newswriter/pagina.php

Mehr

SP 10 S- 11. da consultar u igl original ni l'ediziun da Gartner, ni meglier aunc domisdus. Mo che gliez ei lu pli gleiti detg che fatg.

SP 10 S- 11. da consultar u igl original ni l'ediziun da Gartner, ni meglier aunc domisdus. Mo che gliez ei lu pli gleiti detg che fatg. SP 10 S- 9 Jeu hai tractau la davosa gada las treis ovras romontschas publicadas da Bifrun. La pli veglia ei segir la 'Fuorma', pia il catechissem, ch'ei vegnius publicaus l'emprema gada 1552. La pli renumada

Mehr

Geschäftsbericht 2014 Rapport da gestiun Engadin Scuol Tourismus AG Engiadina Scuol Turissem SA

Geschäftsbericht 2014 Rapport da gestiun Engadin Scuol Tourismus AG Engiadina Scuol Turissem SA Geschäftsbericht 2014 Rapport da gestiun 2014 Engadin Scuol Tourismus AG Engiadina Scuol Turissem SA Botschaft des Präsidenten Il pled dal president Simon Rohner, Scuol Präsident seit dem 13. Juni 2013

Mehr

Wasserversorgung Scuol

Wasserversorgung Scuol GEMEINDE SCUOL Information zum Trinkwasser Scuol, im Februar 2017 Trinkwasserqualität 2016 Versorgte Einwohner 2473 Einwohner + ca. 6000 Gäste (Hochsaison) = total ca. 8500 Hygienische Beurteilung Es werden

Mehr

Furmaziun cuntinuada Rumantsch Curs da certificat (CAS) / Abilitad d instruir 2014 2015

Furmaziun cuntinuada Rumantsch Curs da certificat (CAS) / Abilitad d instruir 2014 2015 Furmaziun cuntinuada Rumantsch Curs da certificat (CAS) / Abilitad d instruir 2014 2015 Furmaziun cuntinuada Rumantsch Curs da certificat (CAS) / Abilitad d instruir 2014 2015 Entschatta da la scolaziun:

Mehr

SMA 10 S- 68 fectivamein era leu cun "etc." ed in renviament sin quei paragraf cheu, nua ch'ei ha lu dapli "relaziuns". Las empremas 4 ein las current

SMA 10 S- 68 fectivamein era leu cun etc. ed in renviament sin quei paragraf cheu, nua ch'ei ha lu dapli relaziuns. Las empremas 4 ein las current SMA 10 S- 67 Walter ed jeu vein tractau la davosa gada las indicaziuns davart las preposiziuns ellas 'Normas surmiranas' a fin. Quella grammatica ha 6 paginas davart las preposiziuns, e treis paginas e

Mehr

Vischnaunca da Mustér. Regulativ d'indemnisaziun

Vischnaunca da Mustér. Regulativ d'indemnisaziun Vischnaunca da Mustér Regulativ d'indemnisaziun Schaner 2012 CUNTEGN PRINCIPI... ART. 1 INDEMNISAZIUN... ART. 2 FIXUM... ART. 3 DANER DA SEDUTA... ART. 4 LAVUR CUMINA... ART. 5 INDEMNISAZIUNS SPECIALAS...

Mehr

«Jau sun anc betg naschì u naschida, ma mes geniturs èn gia controlfreaks!»

«Jau sun anc betg naschì u naschida, ma mes geniturs èn gia controlfreaks!» annada 13 / Glion / pretsch frs. 45. /onn Punts Nr. 153 mars 3/2007 Editorial da Silvana Derungs Genialitad vegn da geniturs, u betg? Dacurt hai jau legì en in artitgel ch i dettia per geniturs futurs

Mehr

Schul-Blog_ August 2015

Schul-Blog_ August 2015 Schul-Blog_14-15 24. August 2015 Liebe Schülerinnen, Schüler und Eltern Alles Gute und viel Erfolg im neuen Schuljahr wünscht die Lehrerschaft und Schulleitung der Schule Val Müstair 30. Juni 2015 Schöne

Mehr

SP 12 S- 87. Lu mirein nus inaga, co ch'ins fa quei correct. Sco pugn da partenza per mussar quei duess ins uss schon prender ina frasa en sia fuorma

SP 12 S- 87. Lu mirein nus inaga, co ch'ins fa quei correct. Sco pugn da partenza per mussar quei duess ins uss schon prender ina frasa en sia fuorma SP 12 S- 87 Nus vein tractau la davosa gada a fin las proposiziuns cun in tema, ch'ei ligiaus ferm cullas proposiziuns el tudestg, denton meins el romontsch, il diever dalla comma. Sil sectur dallas proposiziuns

Mehr

Deutsch Sursilvan Surmiran. pitschen dicziunari rumantsch

Deutsch Sursilvan Surmiran. pitschen dicziunari rumantsch Deutsch Sursilvan Surmiran pitschen dicziunari rumantsch «laufend» Romanisch lernen bun divertimaint! Guten Tag! Guten Abend! Willkommen in Chur zu unserer Stadtführung. Es freut uns, dass Sie sich für

Mehr

In lingia directa. cudesch principal + cudesch d'exercizis soluziuns vallader. Lia Rumantscha

In lingia directa. cudesch principal + cudesch d'exercizis soluziuns vallader. Lia Rumantscha In lingia directa 1 cudesch principal + cudesch d'exercizis soluziuns vallader Lia Rumantscha In lingia directa 1, vallader Soluziuns 2 SOLUZIUNS DALS EXERCIZIS Remarcha: Importantas per fixar las structuras

Mehr

Matematica part 1 quints en scrit (rumantsch grischun)

Matematica part 1 quints en scrit (rumantsch grischun) Matematica part 1 quints en scrit (rumantsch grischun) Puncts maximals: 34 Durada: 60 minutas Remartgas preliminaras ed instrucziuns La clausura dastga pir vegnir averta suenter che la persuna da surveglianza

Mehr

SP 11 S- 40 era vegnir duvraus, p.ex. tier la parada: Cumpignia, dretg entuorn, marsch! Ei dat lu denton era exempels cun 'enturn' ch'ein pli difficul

SP 11 S- 40 era vegnir duvraus, p.ex. tier la parada: Cumpignia, dretg entuorn, marsch! Ei dat lu denton era exempels cun 'enturn' ch'ein pli difficul SP 11 S- 39 Nus vein entschiet la davosa gada cun il paragraf d'introdudziun dallas particlas. Quel ei relativamein cuorts en sia versiun actuala. El definescha las particlas e numna las sutgruppas da

Mehr

Scolas medias dil cantun Grischun

Scolas medias dil cantun Grischun Scolas medias dil cantun Grischun Examen d admissiun 2007 1. FMS/HMS rom: num: liug d examen: gruppa: puncts: romontsch sursilvan (lungatg jester / nivel bass) 1 Part A: Capientscha da text / scazi da

Mehr

SP 11 S- 82. verb. Quei ei buc in test; cheu ston ins mo mirar exact silla successiun ella proposiziun per saver eruir quei ni buc.

SP 11 S- 82. verb. Quei ei buc in test; cheu ston ins mo mirar exact silla successiun ella proposiziun per saver eruir quei ni buc. SP 11 S- 81 Nus vein tractau la davosa gada ils pargrafs 263 e 264. Difficultads fan domisdus, schegie mintgamai d'auter gener. En 263 eis ei d'ina vart il tierm 'conjuncziuns cumbinadas', ch'ei buc adattaus,

Mehr

Mediareport Weltcup Disentis 2015

Mediareport Weltcup Disentis 2015 Mediareport Weltcup Disentis 2015 8. 15. August Sponsoren catrinaresort Organisation Support Official Carrier Graubünden Mediareport Inhalt TV SRF Sport Aktuell 3 Tele Rumantsch 4 Tele Rumantsch 5 Presse

Mehr

Mediareport Swiss Open Disentis 2016

Mediareport Swiss Open Disentis 2016 Auflage: 4'105 Erscheinungsweise: 5x wöchentlich Mediareport Swiss Open Disentis 2016 27. Juli - 1. August 2016 Sponsoren Organisation Support Official Carrier Graubünden Mediareport Inhalt Inhalt TV/Radio

Mehr

In raquint davart cordoli e tristezza che finescha bain / Tambornino descriva la malencurada senza contristar il lectur

In raquint davart cordoli e tristezza che finescha bain / Tambornino descriva la malencurada senza contristar il lectur In raquint davart cordoli e tristezza che finescha bain / Tambornino descriva la malencurada senza contristar il lectur Da Claudia Cadruvi / ANR Rico Tambornino raquinta en ses nov roman, tge che capita,

Mehr

SMA 10 S- 92. esser in nomen in in adjectiv, e lu ei il secund era buc in object. Perquei hai jeu lu schau l'indicaziun generala.

SMA 10 S- 92. esser in nomen in in adjectiv, e lu ei il secund era buc in object. Perquei hai jeu lu schau l'indicaziun generala. SMA 10 S- 91 Nus eran vegni la davosa gada tochen tier la 'Remartga' da 258, ch'ei buc fetg clara en quella fuorma e vegn era buc pli clara culs exempels che vegnan indicai. Da tgei ch'ei setracta vein

Mehr

Temps d avertura dall administraziun communala denter Nadal e Daniev. Öffnungszeiten der Gemeindeverwaltung zwischen Weihnachten und Neujahr

Temps d avertura dall administraziun communala denter Nadal e Daniev. Öffnungszeiten der Gemeindeverwaltung zwischen Weihnachten und Neujahr Temps d avertura dall administraziun communala denter Nadal e Daniev Gliendisdis, ils 24 da december Mardis, ils 25 da december Mesjamna, ils 26 da december Gievgia, ils 27 da december Venderdis, ils 28

Mehr

Matematica part 1 quints in scrit (puter)

Matematica part 1 quints in scrit (puter) AP1G_014_Matematica scrit (puter) Suottascripziun candidata/canditat: Lö / data: Matematica part 1 quints in scrit (puter) Düreda: 60 minuts Remarchas prelimineras Scriva cun penna u cun culli in culur

Mehr

Rumantschia duamilli e ventg

Rumantschia duamilli e ventg Favrer 2017 / PSR Rumantschia duamilli e ventg Represchentaziun Deliberaziun Infurmaziun L onn 2018 èsi otganta onns ch il rumantsch è vegnì acceptà sco lingua naziunala da la Svizra, l onn 2019 daventa

Mehr

Protocol da la radunanza generela dals 20 november 2009. Restaurant Convict, Zuoz

Protocol da la radunanza generela dals 20 november 2009. Restaurant Convict, Zuoz Club da skiunzs Zuoz Protocol da la radunanza generela dals 20 november 2009 Restaurant Convict, Zuoz Preschaints: S-chüsos: 26 comembras e comembers Andrea Godly, Martina Pauchard, Gian Paul Derungs,

Mehr

DICZIUNARI RUMANTSCH GRISCHUN

DICZIUNARI RUMANTSCH GRISCHUN DICZIUNARI RUMANTSCH GRISCHUN PUBLICHÀ DA LA SOCIETÀ RETORUMANTSCHA CUL AGÜD DA L'ACADEMIA SVIZRA DA LAS SCIENZAS MORALAS E SOCIALAS E DAL CHANTUN GRISCHUN FUNDÀ DA ROBERT DE PLANTA FLORIAN MELCHER CUNTINUÀ

Mehr

Nr. 2011-2053 Carli Pally, Via Luzzas 5, 7180 Disentis/Mustér; sanaziun interna dalla casa, parcella 695, Via da Scola 1, 7180 Disentis/Mustér.

Nr. 2011-2053 Carli Pally, Via Luzzas 5, 7180 Disentis/Mustér; sanaziun interna dalla casa, parcella 695, Via da Scola 1, 7180 Disentis/Mustér. Publicaziuns dalla vischnaunca, jamna 21 Annunzias da baghegiar All instanza da baghegiar ei sin fundament digl art. 64, alinea 2 dalla lescha da baghegiar e digl art. 40 dall ordinaziun davart la planisaziun

Mehr

Vischnaunca da Schluein Via Veglia Schluein

Vischnaunca da Schluein Via Veglia Schluein Vischnaunca da Schluein Via Veglia 11 7151 Schluein info@schluein.ch www.schluein.ch T 081 925 36 04 Preziadas convischinas, stimai convischins La suprastonza communala envida tuttas convischinas e tuts

Mehr

50 onns Televisiun Rumantscha. radio televisiun multimedia La redactura da musica Josefina Gaudenz va en pensiun paginas 2.

50 onns Televisiun Rumantscha. radio televisiun multimedia   La redactura da musica Josefina Gaudenz va en pensiun paginas 2. settember 2013 accents nr. 3 nr. 3 settember 2013 annada 4 radio televisiun multimedia www.rtr.ch Editorial Tschuncanta onns! Quai è in mez tschientaner che RTR e la SRG SSR sa participeschan al svilup,

Mehr

CH-7144 Vella, schaner 2018 CH-7144 Vella, im Januar 2018

CH-7144 Vella, schaner 2018 CH-7144 Vella, im Januar 2018 1/6 CH-7144 Vella, schaner 2018 CH-7144 Vella, im Januar 2018 Resultats dalla retscherca 2017 sur internet davart la revisiun dalla planisaziun locala dalla vischunca Lumnezia Resultate der Internetumfrage

Mehr

FORMAZIUN SURSELVA DER WEG ZUM MUSIKALISCHEN ERFOLG MUSIKSCHULE SCOLA DA MUSICA

FORMAZIUN SURSELVA DER WEG ZUM MUSIKALISCHEN ERFOLG MUSIKSCHULE SCOLA DA MUSICA FORMAZIUN SURSELVA DER WEG ZUM MUSIKALISCHEN ERFOLG MUSIKSCHULE SCOLA DA MUSICA MUSIKSCHULE SURSELVA Die Musikschule Surselva steht im Dienste der Gemeinden und bietet Kindern und Erwachsenen ein breites

Mehr

ACCENTS. Cineasts rumantschs - u l autra perspectiva. radio televisiun multimedia Editorial. Be il public dat valur a las medias

ACCENTS. Cineasts rumantschs - u l autra perspectiva. radio televisiun multimedia   Editorial. Be il public dat valur a las medias settember 2015 accents nr. 3 ACCENTS nr. 3 settember 2015 annada 6 radio televisiun multimedia www.rtr.ch Cun il Cussegl grond a l expo a Milaun pagina 3 La fasa decisiva avant las elecziuns da l october

Mehr

Scoula-blog_ avuost 2015

Scoula-blog_ avuost 2015 Scoula-blog_14-15 24 avuost 2015 Chars scolaras, scolars e genituors Tuot il bun e bler success pel nouv on da scoula giavüscha la magistraglia e la direcziun da la scoula Val Müstair. 30 gün 2015 Bellas

Mehr

INFURMAZIUNS DA LA SCOULA SEGL INFORMATIONEN DER GEMEINDESCHULE SILS

INFURMAZIUNS DA LA SCOULA SEGL INFORMATIONEN DER GEMEINDESCHULE SILS INFURMAZIUNS DA LA SCOULA SEGL INFORMATIONEN DER GEMEINDESCHULE SILS 1 CHALANDAMARZ IN SILS Sicher haben sich viele von Ihnen schon gefragt, was ist Chalandamarz und wie sollen wir unseren Kindern das

Mehr

CH-7144 Vella, schaner 2018 CH-7144 Vella, im Januar 2018

CH-7144 Vella, schaner 2018 CH-7144 Vella, im Januar 2018 1/6 CH-7144 Vella, schaner 2018 CH-7144 Vella, im Januar 2018 Resultats dalla retscherca 2017 sur internet davart la revisiun dalla planisaziun locala dalla vischunca Lumnezia Resultate der Internetumfrage

Mehr

Geschäftsbericht 08/09

Geschäftsbericht 08/09 Geschäftsbericht 08/09 Pendicularas Breil-Vuorz-Andiast SA Bergbahnen Brigels-Waltensburg-Andiast AG Invitaziun alla 37 avla radunonza generala ordinaria dils acziunaris Invitaziun Einladung Einladung

Mehr

Auftrag: Grobstudie zur Verkürzung der RhB-Fahrzeit Disentis - Ilanz - Chur

Auftrag: Grobstudie zur Verkürzung der RhB-Fahrzeit Disentis - Ilanz - Chur Auftrag: Grobstudie zur Verkürzung der RhB-Fahrzeit Disentis - Ilanz - Chur Der Regionalvorstand der Regiun Surselva wird beauftragt, in Zusammenarbeit mit der RhB und den kantonalen Stellen eine Grobstudie

Mehr

17. ediziun, marz 2014 Baderlada la gazetta per abitants, confamigliars e collavuratuors. Baderlada

17. ediziun, marz 2014 Baderlada la gazetta per abitants, confamigliars e collavuratuors. Baderlada Baderlada Editorial: Bewegung ist Leben : man kann es auch im Jahresverlauf feststellen. Nach dem Winterschlaf beginnt ein allmähliches Aufwachen, Bewegen der müden Glieder, ein Spüren der erwachenden

Mehr

Planeten. Lose Blätter. STERNE erleben. FLAMMARION, Camille: Himmelskunde für das Volk. Neuenburg: Verlag F. Zahn. S. 325

Planeten. Lose Blätter. STERNE erleben. FLAMMARION, Camille: Himmelskunde für das Volk. Neuenburg: Verlag F. Zahn. S. 325 Heinz Hofer Juli 2014, 6. Auflage admin@sterne.info www.sterne.info Planeten Lose Blätter FLAMMARION, Camille: Himmelskunde für das Volk. Neuenburg: Verlag F. Zahn. S. 325 Die einzelnen Blätter Die Bewegung

Mehr

NEWS HDTV / Tgi che mida sin HD vesa dapli. Editorial

NEWS HDTV / Tgi che mida sin HD vesa dapli. Editorial NEWS HDTV 12 11 / 12.12.2011 Editorial Tgi che mida sin HD vesa dapli Text: Urs Fitze, Manader da la gruppa da lavur Migraziun HD En bel e bain trais mais èsi uschè lunsch: la SSR emetta a partir dals

Mehr

Revista dalla CRTrin cun infos turisticas - no. 26 - atun 2008

Revista dalla CRTrin cun infos turisticas - no. 26 - atun 2008 Revista dalla CRTrin cun infos turisticas - no. 26 - atun 2008 Revista Trin Cuntegn / Inhalt Otto Erni, 40 Jahre Gemeindeschreiber in Trin. Paginas 3-4! *** Terapia cun cuppas da tuns - beinstar per tgierp

Mehr

Chatrina JOSTY Barbacor Herzkater

Chatrina JOSTY Barbacor Herzkater Chatrina JOSTY Barbacor Herzkater Chasa Editura Rumantscha, Cuira, 2017 ch Stiftung für eidgenössische Zusammenarbeit Tel +41 31 320 16 16 Haus der Kantone Fax +41 31 320 30 20 Speichergasse 6, Postfach

Mehr

FinePrint Software, LLC 16 Napier Lane San Francisco, CA 94133 Tel: 415-989-2722 Fax: 209-821-7869 www.fineprint.com

FinePrint Software, LLC 16 Napier Lane San Francisco, CA 94133 Tel: 415-989-2722 Fax: 209-821-7869 www.fineprint.com FinePrint Software, LLC 16 Napier Lane San Francisco, CA 94133 Tel: 415-989-2722 Fax: 209-821-7869 www.fineprint.com Pled da la presidenta Charas alpinistas, chars alpinists Bel e trid, allegria e tristezza,

Mehr

SMP 10 S- 1. Problems da la descripziun sintactica dal rumantsch

SMP 10 S- 1. Problems da la descripziun sintactica dal rumantsch SMP 10 S- 1 Problems da la descripziun sintactica dal rumantsch Sch'ins cumpareglia las grammaticas romontschas cun grammaticas pli novas dils lungatgs cunfinonts, tudestgas cunzun, denton era talianas

Mehr

SMA 10 S- 1. Il (bun) diever da las preposiziuns

SMA 10 S- 1. Il (bun) diever da las preposiziuns SMA 10 S- 1 Il (bun) diever da las preposiziuns Il tetel dil tema da quei seminari hai jeu engulau dad ina pintga broschura, cumparida 1962, edida dalla Romania e cumpilada da P. Flurin Maissen. Il 'bien'

Mehr

SMP 10 S- 58. Aschi lunsch pia tier quei problem, che nus vein era aunc tangau la davosa gada. Datti aunc damondas tier quel? -

SMP 10 S- 58. Aschi lunsch pia tier quei problem, che nus vein era aunc tangau la davosa gada. Datti aunc damondas tier quel? - SMP 10 S- 57 Igl emprem vein nus aunc da tractar a fin la davosa frasa dil text da Sabrina. 'La giaglina ha dà ina nauscha egliada per travers' vevan nus aunc tractau. Il 'per travers' fa certas difficultads,

Mehr

D A M O N D A S D A B A G H E G I A R

D A M O N D A S D A B A G H E G I A R Habitaziuns d affittar ella Tgèsa s. Vigeli La vischnaunca lai vi las tschun habitaziuns el niev baghetg dalla Tgèsa s. Vigeli naven dall entschatta zercladur 2019 ni tenor cunvegnientscha. Ei setracta

Mehr

Repetiziun eterna dal medem? Persvasiuns politicas fundamentalas en l istorgia svizra moderna

Repetiziun eterna dal medem? Persvasiuns politicas fundamentalas en l istorgia svizra moderna Repetiziun eterna dal medem? Persvasiuns politicas fundamentalas en l istorgia svizra moderna Thomas Maissen Stimadas damas e preziads signurs, charas convischinas e chars convischins Per mai n è quai

Mehr

suttastrihai entuorn il quader cun da quels dil rom

suttastrihai entuorn il quader cun da quels dil rom SP 12 S- 26 Nus vevan entschiet la davosa gada culla part 5 dil cudisch da scola 'siat otg nov', 'Observar il lungatg', p.130 e suandontas, nua ch'igl ei lu buc aschi sempel da translatar. Effectivamein

Mehr

RADUNANZA CUMÜNALA. Protocol no. 2 Radunanza d orientaziun dals , 20:00-22:20

RADUNANZA CUMÜNALA. Protocol no. 2 Radunanza d orientaziun dals , 20:00-22:20 CUMÜN DA SCUOL RADUNANZA CUMÜNALA Protocol no. 2 Radunanza d orientaziun dals 20.04.2015, 20:00-22:20 Data: 20 avrigl 2015 Urari: 20:00 Lö: Sala cumünala Scuol Tractandas 1. Orientaziuns in vista a las

Mehr

DIARI DALL EUROPEADA 2012

DIARI DALL EUROPEADA 2012 DIARI DALL EUROPEADA 2012 Deutsch Josy Bonolini, la dunna dil trenader dalla squadra rumantscha scriva in cuort diari dall jamna a Lausitz. Sonda, ils 16.06.2012 Partenza allas 6.00 uras naven da Glion.

Mehr

An lengia directa 2. En curs da rumantsch surmiran Codesch principal - schliaziuns. Lia Rumantscha

An lengia directa 2. En curs da rumantsch surmiran Codesch principal - schliaziuns. Lia Rumantscha An lengia directa 2 En curs da rumantsch surmiran Codesch principal - schliaziuns Lia Rumantscha An lengia directa 2, SURMIRAN Schliaziuns digl codesch principal 2 CODESCH PRINCIPAL - SCHLIAZIUNS Lecziun

Mehr

7554 Sent, 16 mai 2007 / mw. Gestützt auf Art. 89 des Baugesetzes der Gemeinde Sent werden öffentlich aufgelegt:

7554 Sent, 16 mai 2007 / mw. Gestützt auf Art. 89 des Baugesetzes der Gemeinde Sent werden öffentlich aufgelegt: CUMÜN DA SENT Il mas-chalch da Sent Publicaziuns ufficialas. Cumpara seguond bsögn. 2006/2008 no. 31 Gemeinde Sent Plan da quartier Flüs / Quartierplan Flüs Annunzcha publica / Öffentliche Auflage 7554

Mehr

UORDEN? DENUORDIS? dad Ursin Lutz

UORDEN? DENUORDIS? dad Ursin Lutz dad Ursin Lutz UORDEN? DENUORDIS? Uorden Tgei ei uorden? Tgei ei disuorden? Quellas duas noziuns ein buca aschi semplas da definir, cunquei ch'ellas ein ualti subjectivas. Quei ch'ei per in uorden, ei

Mehr

FORMAZIUN SURSELVA PER UREGLIAS FINAS MUSIKSCHULE SCOLA DA MUSICA

FORMAZIUN SURSELVA PER UREGLIAS FINAS MUSIKSCHULE SCOLA DA MUSICA FORMAZIUN SURSELVA PER UREGLIAS FINAS MUSIKSCHULE SCOLA DA MUSICA MUSIKSCHULE SURSELVA Die Musikschule Surselva steht im Dienste der Gemeinden und bietet Kindern und Erwachsenen ein breites musisches Angebot.

Mehr

Kritischer Blick auf die Gemeindefinanzen

Kritischer Blick auf die Gemeindefinanzen 139 121. Jahrgang www.engadinerpost.ch Donnerstag, 27. November 2014 Amtliches Publikationsorgan des Kreises Oberengadin und der Gemeinden Sils/Segl, Silvaplana, St. Moritz, Celerina, Pontresina, Samedan,

Mehr

SMA 10 S- 34. 'partecipar' para da ver persuls in obj. indirect: 'participar ad enzatgei' el senn da "teilhaben an", che vegn denton duvraus bia pli

SMA 10 S- 34. 'partecipar' para da ver persuls in obj. indirect: 'participar ad enzatgei' el senn da teilhaben an, che vegn denton duvraus bia pli SMA 10 S- 33 Nus vein entschiet a tractar la davosa gada ils exempels da Ganzoni per la preposiziun 'a' sco cumplement verbal. El tracta dus tips enina, il tip 'verb + object direct + cumplement preposiziunal

Mehr

SA 10 S- 76 En in Bilderduden vegl hai jeu aunc anflau in dessegn d'il tal stgierp, era sch'ins vesa buc gest fetg bein el (238,21). Quei ei in stgier

SA 10 S- 76 En in Bilderduden vegl hai jeu aunc anflau in dessegn d'il tal stgierp, era sch'ins vesa buc gest fetg bein el (238,21). Quei ei in stgier SA 10 S- 75 Nus eran vegni la davosa gada tochen tier igl alinea cun la descripziun dalla stanza ni combra dalla Monica: En sia combra veva ella in grammofon, ed ella vegneva savens cun plattas dil marcau,

Mehr

Gnir vegl cun buna qualità da viver

Gnir vegl cun buna qualità da viver Gnir vegl cun buna qualità da viver Cumün da Gimnastica 60+ üna gimnastica per promover ed augmentar nossa cundiziun e sandà Gymnastik 60+ zur Förderung und Steigerung der Kondition und Gesundheit Sport

Mehr

Newsletter. Gruppa da project Migraziun HD.

Newsletter. Gruppa da project Migraziun HD. Newsletter Gruppa da project Migraziun HD. Editorial Prestà buna lavur Bunamain tuts han in Flatscreen, ina televisiun platta: gia 20 pertschient da las chasadas vesan effectivamain era maletgs en HD;

Mehr

10, Was ist an der Pal me? Was ist in der Tas se? Li mo na de Tee Wa sser. In di a ner Ad ler Pin sel E sel Man tel Ra tte

10, Was ist an der Pal me? Was ist in der Tas se? Li mo na de Tee Wa sser. In di a ner Ad ler Pin sel E sel Man tel Ra tte 10,11 14 Was ist an der Pal me? Was ist in der Tas se? In di a ner Ad ler Pin sel E sel Man tel Ra tte Wo ist der Man tel? In der Mi tte. Am Ast. An der Pal me. An der Am pel. Was passt an das in der Mi

Mehr

7554 Sent, 20 december 2007 / mw

7554 Sent, 20 december 2007 / mw CUMÜN DA SENT Publicaziuns ufficialas. Cumpara seguond bsögn. 2006/2008 no. 44 Publicaziun da fabrica 7554 Sent, 20 december 2007 / mw Reguarda: Chasa d abitar nouva e fouras geotermicas, Costa dad Archas,

Mehr

GgD I-51. Romana Curiensis, bearb. von ELISABETH MEYER-MARTHALER, Aarau

GgD I-51. Romana Curiensis, bearb. von ELISABETH MEYER-MARTHALER, Aarau GgD I-50 Jeu hai entschiet a tractar l'inscripziun ch'il preses Victor ha schau far per siu urat, probablamein per legitimar sesez sco representant d'ina dinastia da regents dalla Rezia; schiglioc vess

Mehr

sligiaziun Scolas medias dil cantun Grischun Examen d admissiun FMS/HMS romontsch sursilvan (lungatg jester / nivel bass) num: liug d examen:

sligiaziun Scolas medias dil cantun Grischun Examen d admissiun FMS/HMS romontsch sursilvan (lungatg jester / nivel bass) num: liug d examen: Scolas medias dil cantun Grischun Examen d admissiun 2007 1. FMS/HMS rom: num: liug d examen: gruppa: puncts: romontsch sursilvan (lungatg jester / nivel bass) sligiaziun 1 Part A: Capientscha da text

Mehr

Dr. Andreia Grisch : anteriour capo digl institut da controlla da semenzas ad Oerlikon/Turitg

Dr. Andreia Grisch : anteriour capo digl institut da controlla da semenzas ad Oerlikon/Turitg Dr. Andreia Grisch : anteriour capo digl institut da controlla da semenzas ad Oerlikon/Turitg Autor(en): Objekttyp: Plaz, Bonifaci Obituary Zeitschrift: Annalas da la Societad Retorumantscha Band (Jahr):

Mehr

Sieben Texte in zwei Sprachen aus der jungen Rumantschia

Sieben Texte in zwei Sprachen aus der jungen Rumantschia Il Quadern Sieben Texte in zwei Sprachen aus der jungen Rumantschia Il Quadern Fadrina Hofmann Il nagin Der Niemand Anja Caminada Prender cumia Abschied nehmen Chatrina Josty Quatter giadas Budapest Viermal

Mehr

Rapport da gestiun // Geschäftsbericht 12/13

Rapport da gestiun // Geschäftsbericht 12/13 Rapport da gestiun // Geschäftsbericht Pendicularas Breil Vuorz Andiast 12/13 SA // Bergbahnen Brigels Waltensburg Andiast AG Impressum 2 Rapport da gestiun Pendicularas Breil Vuorz Andiast SA // Geschäftsbericht

Mehr

Fevrer ONNS [1]

Fevrer ONNS [1] Fevrer 09 50 ONNS [1] PLAID DIL PRESIDENT Naturalmein mavan ins era a Ruschein gia avon igl onn 1959 cun skis. Il liug preferiu era gia lu en dadens il vitg, enta Crestas. Denton existeva aunc negina uniun

Mehr

JAHRESBERICHT 2011 / RAPPORT ANNUAL 2011 T Ü R A C F M O V I N A V O N

JAHRESBERICHT 2011 / RAPPORT ANNUAL 2011 T Ü R A C F M O V I N A V O N FUNDAZIUN ECUMENA TÜR AUF MO VINANVON ÖKUMENISCHE STIFTUNG TÜR AUF MO VINAVON JAHRESBERICHT 2011 / RAPPORT ANNUAL 2011 T Ü R A C F M O V I N A V O N N O M B A R A O Z I O M A Ü T M O V I M A V O N T Ü

Mehr

SA 10 L- 1. La descripziun linguistica dal rumantsch

SA 10 L- 1. La descripziun linguistica dal rumantsch SA 10 L- 1 La descripziun linguistica dal rumantsch Ei dat ozildi fetg biaras differentas metodas da descriver in lungatg. Quei semuossa lu era en differentas denominaziuns supplementaras al tierm tud.

Mehr

SP 12 L- 88. di. Mo en scadin cass stuess 'el spuola' ir senza problems, era el sursilvan.

SP 12 L- 88. di. Mo en scadin cass stuess 'el spuola' ir senza problems, era el sursilvan. SP 12 L- 86 Jeu hai tractau la davosa gada las diversas pusseivladads d'integrar plaids jasters el sistem linguistic romontsch. Quei va bunamein senza problems per substantivs. Silpli certs feminins san

Mehr

ACCENTS. Narrativ il nov program dal Radio Rumantsch. radio - televisiun - multimedia. www.rtr.ch. Editorial. Discurs cun Michael Spescha pagina 15

ACCENTS. Narrativ il nov program dal Radio Rumantsch. radio - televisiun - multimedia. www.rtr.ch. Editorial. Discurs cun Michael Spescha pagina 15 ACCENTS radio - televisiun - multimedia www.rtr.ch Cuira, settember 2011 annada 2 nr. 3 Editorial Da Heinrich Böll datti il pled a sia collega Christa Wolf: Tgi che è stà ina giada catolic e tgi che e

Mehr

adherents Leidensweg

adherents Leidensweg SA 11 L- 69 Nus vein aunc tractau la davosa gada la midada da president dalla Lia rumantscha da Giachen Conrad a Steafan Loringett, era el in da Schons. El fageva gia avon empau da secretari gratuit per

Mehr

Impressaris tschercan alternativas

Impressaris tschercan alternativas Pretsch Fr.1.60 17. annada, numer 39 GA 7007 Cuira Mardi, ils 26 da favrer 2013 Emna da sport sin turas e sin il glatsch Emna da sport nunusitada per ils scolars dal Stgalim superiur da Rueun econturn.

Mehr

SA 10 S- 98. Cur ch'eu sun (aint) immez, rumpan las assas, ed eu croud illa profundità.

SA 10 S- 98. Cur ch'eu sun (aint) immez, rumpan las assas, ed eu croud illa profundità. SA 10 S- 97 Nus vein aunc tractau la davosa gada la 'brüchige Stimme' da quella dunna veglia. Il pli general ei 'fleivel/debel'. Il sursilvan vess in tierm pli specific, 'brausel', ch'ei denton strusch

Mehr

In'autra Greina da Leo Tuor

In'autra Greina da Leo Tuor In'autra Greina da Leo Tuor (Romanisch und Deutsch in der Übersetzung von Christina Tuor-Kurth) Pil nurser entscheiva la Greina el nord cun Carpet. Pil catschadur entscheiva la Greina el sid cun Val Canal.

Mehr

Rapport annual 2013 Jahresbericht 2013. Bogn Engiadina Scuol (BES) SA

Rapport annual 2013 Jahresbericht 2013. Bogn Engiadina Scuol (BES) SA Rapport annual 2013 Jahresbericht 2013 Bogn Engiadina Scuol (BES) SA Cuntgnü / impressum Inhaltsverzeichnis / Impressum Cuntgnü / Inhaltsverzeichnis Organs da l intrapraisa 3 Organe der Unternehmung 3

Mehr

Proget da fusiun Ardez, Ftan, Guarda, Scuol, Sent, Tarasp

Proget da fusiun Ardez, Ftan, Guarda, Scuol, Sent, Tarasp Proget da fusiun Ardez, Ftan, Guarda, Scuol, Sent, Tarasp RAPPORT FINAL Quist rapport cuntegna las propostas da la gruppa da proget. Per evitar formulaziuns cumplichadas vaina tschernü per gronda part

Mehr

SP 10 S- 1. Texts vegls rumantschs

SP 10 S- 1. Texts vegls rumantschs SP 10 S- 1 Texts vegls rumantschs En quei seminari less jeu, sco indicau en Gestens, leger in text ord il Niev Testament en differentas ediziuns per eruir sin basa da quei text il svilup ch'il lungatg

Mehr

Hotel Disentiserhof. Contribuziun alla sanaziun dil bogn. cun la finamira da promover il turissem M E S S A D I

Hotel Disentiserhof. Contribuziun alla sanaziun dil bogn. cun la finamira da promover il turissem M E S S A D I Cussegl da vischnaunca 33-2009/2012 Hotel Disentiserhof Contribuziun alla sanaziun dil bogn cun la finamira da promover il turissem M E S S A D I dalla suprastonza communala al cussegl da vischnaunca Preziada

Mehr

CUDESCHS 11/07 SURPRISE #161 GLION PRETSCH FRS. 45. /ONN 03/03 04/03 05/03 06/03 07/03 08/03 09/03 10/03 11/03 12/03 01/04 02/04 03/04 04/04 05/04

CUDESCHS 11/07 SURPRISE #161 GLION PRETSCH FRS. 45. /ONN 03/03 04/03 05/03 06/03 07/03 08/03 09/03 10/03 11/03 12/03 01/04 02/04 03/04 04/04 05/04 03/03 04/03 0/03 06/03 07/03 08/03 09/03 /03 11/03 12/03 01/04 02/04 03/04 04/04 0/04 06/04 07/04 08/04 09/04 /04 11/04 12/04 01/0 02/0 03/0 04/0 0/0 06/0 07/0 08/0 09/0 /0 11/0 12/0 01/06 02/06 03/06

Mehr

Pressespiegel 2013_4. Time-out für St. Moritz Match Race. Haus des Sports CH-3063 Ittigen

Pressespiegel 2013_4. Time-out für St. Moritz Match Race. Haus des Sports CH-3063 Ittigen Pressespiegel 2013_4 Time-out für St. Moritz Match Race Haus des Sports CH-3063 Ittigen Medium Ausgabe Titel Seite Swiss Sailing 20 Minuten Gesamtausgabe 26.02.2013 Aus für Match Race St. Moritz Basler

Mehr

Foto: swiss-image.ch/andy Mettler

Foto: swiss-image.ch/andy Mettler AZ 7500 St. Moritz www.engadinerpost.ch 109 119. Jahrgang Samstag, 15. September 2012 Amtliches Publikationsorgan des Kreises Oberengadin und der Gemeinden Sils/Segl, Silvaplana, St. Moritz, Celerina,

Mehr

Bündner Mittelschulen Fach: Rumantsch sursilvan Aufnahmeprüfung 2006 Name: 4. FMS Prüfungsort: Gruppe: Punkte:

Bündner Mittelschulen Fach: Rumantsch sursilvan Aufnahmeprüfung 2006 Name: 4. FMS Prüfungsort: Gruppe: Punkte: Bündner Mittelschulen Fach: Rumantsch sursilvan Aufnahmeprüfung 2006 Name: 4. FMS Prüfungsort: Gruppe: Punkte: Legia attentamein il suandont text ed emprova da capir el en tut ils detagls! Ad Ardez dat

Mehr

Secziun Engiadina Bassa

Secziun Engiadina Bassa CAS Secziun Engiadina Bassa www.alpinist.ch avrigl 2006 Radunanza generala INVID a la radunanza generala 2006 in mardi, ils 18 avrigl 2006 a las 20.00 h i l restorant Trü a Scuol Tractandas 1. Protocol

Mehr

08/15 - nulla-otg/quindesch 01/08

08/15 - nulla-otg/quindesch 01/08 07/03 08/03 01/03 09/03 10/03 11/03 12/03 01/04 02/04 03/04 04/04 05/04 06/04 07/04 08/04 09/04 10/04 11/04 12/04 01/05 02/05 03/05 04/05 05/05 06/05 07/05 08/05 09/05 10/05 11/05 12/05 01/06 02/06 03/06

Mehr

SA 10 L- 90. Las horizontalas fan negins problems: 'pir - pur, sir - sur' etc., 'megia - mugia; lescha - loscha' etc.

SA 10 L- 90. Las horizontalas fan negins problems: 'pir - pur, sir - sur' etc., 'megia - mugia; lescha - loscha' etc. SA 10 L- 89 Nus vein tractau la davosa gada ils consonants ed ils vocals accentuai cuorts dil sursilvan. Damai ch'ins lavura ella fonetica cun pèrs minimals, va quei il pli sempel da far per igl agen lungatg,

Mehr

leva levar alvess alvess

leva levar alvess alvess SA 10 S- 60 Jeu hai aunc da dar a vus oz igl emprem il text dalla translaziun tecnica. Il commentari nus vein serrau giu avon 15 dis electronicamein. Dat ei forsa aunc damondas tier lez? - Lu vein nus

Mehr