Finanzmathematik Folien zur Vorlesung

Größe: px
Ab Seite anzeigen:

Download "Finanzmathematik Folien zur Vorlesung"

Transkript

1 Fazmahemak Fole zu Volesug FINANZMAHEMAI. Zsechug.. Gudbegffe de Zsechug.. De ve Fageselluge de Zsechug.3. Beechug des Edkapals.4. Beechug vo Afagskapal, Zssaz ud Laufze.5. Uejähge Vezsug.6. Sege Vezsug. eeechug.. Gudbegffe de eeechug.. De ach Fageselluge de eeechug.3. Glechblebede ee.3. Beechug des Edwees ud des Bawees.3. Beechug de eehöhe.3.3 Beechug des Zssazes.3.4 Beechug de Laufze.4. Ewge ee.5. Veädelche ee.5. Sch egellos veädede ee.5. Sch egelmäßg ädede ee 3. lgugsechug 3.. Gudbegffe ud Gudglechuge de lgugsechug 3.. aelgug 3.3. Auäelgug 3.4. Uepeodsche lgug - -

2 Fazmahemak Fole zu Volesug Zsechug. Gudbegffe de Zsechug Veag zwsche Pae: apalgebe ud apalehme - apalgebe besz Afagskapal - Nuzug wd apalehme übelasse - Am Ede de Laufze ehäl de apalgebe das Edkapal (Afagskapal Zs zuück Ve Gudbegffe: - Afagskapal - Laufze - Edkapal - Zs Symbole: : Zssaz ( Poze : Afagskapal ( Wähugsehe : Edkapal ( Wähugsehe : Laufze ( Jahe - -

3 Fazmahemak Fole zu Volesug Laufze Vewedug vo sadadsee Zeevalle: Moa 3 age Quaal 9 age Halbjah 8 age Jah 36 age Zse Ueschede: Zsbeag : Dffeez zwsche Ed- ud Afagskapal ( Wähugsehee Zssaz : Pozesaz Läge de Zspeode: Jählche Zssaz (egelfall: % p.a. (pe aum Uejähge Zssaz: % p... (po aa empos echesche Bezugsgöße des Zssazes: Afagskapal (egelfall: achschüssg Edkapal: voschüssg ach ( - / vo ( - / - 3 -

4 Fazmahemak Fole zu Volesug. De ve Fageselluge de Zsechug - Gesuch: Edkapal - Gesuch: Afagskapal - Gesuch: Zssaz - Gesuch: Laufze.3 Beechug des Edkapals.3. M efache Zse Zsaspüche wede wähed de Laufze ch dem zsagede apal zugeschlage. ( ( - 4 -

5 Fazmahemak Fole zu Volesug.3. M Zseszse (beache Sadadfall: jählch achschüssge Zse Zsaspüche, de wähed de Laufze esehe, wede am Ede de Zspeode dem zsagede apal zugeschlage ud dahe de zwee Peode mvezs. ( ( ( ( ( ( (... ( : (Aufzsugsfako (allgemee Zseszsfomel Edkapal ewckel sch be Zseszs Abhäggke vo de Laufze expoeell m Wachsumsae Bespel efache Vezsug vs. Zseszs: fazmahemak_übug.xls - 5 -

6 Fazmahemak Fole zu Volesug.4 Beechug vo Afagskapal, Zssaz ud Laufze (Zseszs.4. Afagskapal Bespel: fazmahemak_übug.xls.4. Zssaz ( Bespel: fazmahemak_übug.xls - 6 -

7 Fazmahemak Fole zu Volesug.4.3 Laufze l l l l l l Bespel: fazmahemak_übug.xls - 7 -

8 Fazmahemak Fole zu Volesug.5 Uejähge Vezsug.5. Übeagug de Beechugsfomel vo de jählche zu uejähge Vezsug Im Folgede abee w m küzee Zspeode (Halbjah, Quaal, ec.. De Zsbeag wd mehmals po Jah beeche ud zugeschlage. Wees wd m uejähge Zssäze geeche. Zusäzlche Symbole: m j N Azahl de Zspeode po Jah (z.b. m, we Zspeode Moa uejähge (auf Zspeode bezogee Zssaz Laufze de apalalage, Zspeode N.m Zwe Vaable wede de Fomel de jählche Zsbeechug esez:. de Jaheszs duch de uejähge Zssaz j. de Laufze Jahe,, duch de Zspeode, N.( j N N - 8 -

9 Fazmahemak Fole zu Volesug Bespel: Se habe 4 auf e Spabuch m ee Vezsug vo,875% je Quaal. We goß s das apal ach 4 Jahe ud Moae (ach Zseszsechug? d.h.: 4 / m 4 Ipus: j,875 N4.(4/ 9,33 Oupu: N 4.(,875 9,33 578,5 (EXCEL: ZW Bespel: He Ao besz apal de Höhe vo, ud e möche Moae übe 5 vefüge. Welche Zssaz po Halbjah muß e bekomme, um deses Zel zu eeche? N N De Azahl de Zspeode s N m..(/,667, dahe s de gesuche halbjählche Zs,97% (EXCEL: ZINS - 9 -

10 Fazmahemak Fole zu Volesug.5. De ozepe des omelle, elave, effekve ud kofome Zssazes Sämlche Glechuge de Zsechug m jählche Zse köe auf de Zsechug m uejähge Zse übeage wede ( j ud N. Nu ka ma zu de gleche Egebsse komme, we ma de Laufze Jahe mss ud de Zssäze apass. Ausgehed vom Jaheszssaz (omell, wd de uejähge ode elave Zssaz duch Dvso des omelle duch de Azahl de Zspeode m po Jah emel: el om /m Efache Vezsug m dem elave Zssaz espch efache Vezsug m dem omelle Zssaz. We u dem Afagskapal mehee (m Zspeode po Jah jewels e Zsbeag gemäß dem elave Zssaz gugeschebe wd (Zseszs, so s de Summe dese Zsbeäge ach eem Jah ch glech dem Zsbeag, de sch aus de jählche Vezsug m dem omelle Jaheszssaz egb. - -

11 Fazmahemak Fole zu Volesug Bespel: E Beag vo..- wd e Jah lag zu % vezs, das apal s dahe ach eem Jah.(,.. Nehme w u a, daß e moalche elave Zs vo %/, also % po Moa zugeschlage wd, so egb sch ach eem Jah e Edkapal vo:.(,.683 De sog. effekve Vezsug s dahe desem Bespel höhe als % p.a., ud zwa,68%. W ee dese Zssaz de effekve Zssaz. De effekve Jaheszs gb a: we hoch muss de Jahesvezsug se, dam das m desem Zssaz beechee Edkapal m jeem übeesmm, das sch aus de uejähge Vezsug m dem elave Zs egebe ha, we goß s also eff, sodass gl: ( eff ( el m Dahe gl fü de Effekvzs: ode eff om m ( m m ( eff el - -

12 Fazmahemak Fole zu Volesug Umgekeh ka jee uejähge Zssaz emel wede, de zu ee jählche Vezsug vo (z.b. % füh, also m ee vogegebee (omelle Vezsug kofom geh. Dese wd als de kofome Zssaz bezeche. Es muss desem Falle also gele: ( om ( ko m Daaus folg: ko m om Bespel: De moalche kofome Zssaz m ee jählche Vezsug vo %: ko,,949,949% Bespele: fazmahemak_übug.xls - -

13 Fazmahemak Fole zu Volesug.6 Sege (kouelche Vezsug We ewckel sch de Vezsug, we de Azahl de Zspeode po Jah (m mme göße wd ud übe alle Geze wächs (m? Bespel: fazmahemak_übug.xls W emel de Vezsug desem Falle duch de Beechug des effekve Zssazes auf de Bass ees gegebee omelle Zssazes, we m uedlch goß wd (m : Fü ee fxe omelle Jaheszssaz s de zugehöge effekve Zssaz : om m eff ( m Lasse w u m übe alle Geze awachse, da s eff lm m om m Aus dem Zusammehag h h e lm h m. egb sch m Hlfe de Subsuo: h m/ om eff h lm hom h om - 3 -

14 Fazmahemak Fole zu Volesug eff e om ud ma ehäl duch Esaze vo eff das Egebs: ( eff. e om. Ablee de Fomel fü de de adee Vaable:. e om wege e om / ud l( om. folg sowe l( l( - 4 -

15 Fazmahemak Fole zu Volesug eeechug. Gudbegffe de eeechug ee Mekmale: : egelmäßg wedekehede Zahlug (a eehöhe (b eedaue (c emeug ee eezahlug (d Vehäls vo ee- ud Zspeode (a eehöhe: - Glechblebede ee - Veädelche ee Sch egelmäßg ädede ee Sch egellos ädede ee (b eedaue: - Azahl de eezahluge (Mdesazahl: Edlche ee Ewge ee (c emeug ee eezahlug: - Besmm de Zepuk de ese Zahlug (Beg ode Ede de eepeode Voschüssge ee Nachschüssge ee - 5 -

16 Fazmahemak Fole zu Volesug (d Vehäls vo ee- ud Zspeode folgede ombaoe Jählche ee. M jählche Zse. M uejählche Zse Uejählche ee. M jählche Zse. M uejählche Zse. Zspeode > eepeode. Zspeode eepeode 3. Zspeode < eepeode Wchge Symbole: : (jählche Zssaz : Laufze de ee ( Jahe : eezahlug m Zepuk : eebawe : eeedwe Be uejählche ee ud/ode Zse m : Azahl de eepeode je Jah mz : Azahl de Zspeode je Jah - 6 -

17 Fazmahemak Fole zu Volesug. De ach Fageselluge de eeechug Gegebe: ee Zssaz Laufze Gesuch: eeedwe Gegebe: ee Zssaz Laufze Gesuch: eebawe Gegebe: eeedwe Zssaz Laufze Gesuch: ee 3 Gegebe: eebawe Zssaz Laufze Gesuch: ee 4-7 -

18 Fazmahemak Fole zu Volesug Gegebe: eeedwe ee Laufze Gesuch: Zssaz 5 Gegebe: eebawe ee Laufze Gesuch: Zssaz 6 Gegebe: eeedwe ee Zssaz Gesuch: Laufze 7 Gegebe: eebawe ee Zssaz Gesuch: Laufze 8-8 -

19 Fazmahemak Fole zu Volesug.3 Glechblebede ee Edlche aezahluge glechblebede Höhe Fü de Daue vo Jahe wd wedekehed ee ae gezahl. Beachee Sadadfall: ee- ud Zspeode vo jewels eem Jah achschüssge ee ode voschüssge ee - 9 -

20 Fazmahemak Fole zu Volesug Beechug des Edwees ud des Bawees. ud. Fagesellug Abbldug: Zesuku fazmahemak_übug.xls (Bla: Gafk Jewels am Ede ees Jahes wd de Beag auf e oo egezahl. Nach Jahesfs wd m dem Fako vezs. 3 ( Vewede de Fomel fü ee edlche geomesche ehe, da egb sch daaus fü de eeedwe: eeedwefako (EFN Beechug m EXCEL: Fuko ZW (sehe: fazmahemak_übug.xls

21 Fazmahemak Fole zu Volesug Beeche Vaae: achschüssge Zahluge voschüssge Zahluge Zu Beechug des eebawes s de eeedwe gemäß Zseszsechug abzuzse. Ue Vewedug vo bzw. vo egb sch Bespel: fazmahemak_übug.xls Fuko BW ( Vaae: achschüssg ud voschüssg eebawefako (BFN Sehe auch: fazmahemak_übug.xls - -

22 Fazmahemak Fole zu Volesug.3. Beechug de eehöhe (3. ud 4. Fagesellug Aus de eeedwe- bzw- Bawefomel egb sch: Bespel: fazmahemak_übug.xls Beechug m EXCEL: Fuko MZ Bespel: fazmahemak_übug.xls (Bsp., eeechug Auäefako ode Wedegewugsfako (ANNF BFN - -

23 Fazmahemak Fole zu Volesug.3.3 Beechug des Zssazes 5. ud 6. Fagesellug Wede de Edwe- och de Baweglechug sd allgeme ach auflösba: ( Dahe wd de Zssaz äheugswese m eem Nullsellvefahe emel: f ( ( Gesuch wd jees, be dem f( de We ha. Des gescheh mels de ageemehode vo Newo. Bege m eem Vesuchswe k de Umgebug des Lösugswes ud beeche eav vebessee Lösugswee

24 Fazmahemak Fole zu Volesug Dafü wd de ese Ableug de Fuko f( beög: ( f k ( ( k k k k f f egb sch da als Sobald de Dffeez zwsche k ud k heched kle wd, ka de Ieao abgeboche wede. Aalog ka de Ieao be gegebeem Bawe duchgefüh wede. Hebe s de zu vewedede Fuko f( f ( ( ( Ud de zugehöge ese Ableug ( f. Beechug mels EXCEL: Fuko ZINS Bespele: fazmahemak_übug.xls

25 Fazmahemak Fole zu Volesug Bespel (aus de Paxs de Auobache; Wschafswoche Ma 995 Ageboe wd vo ee Auofma folgede Zahlugsmodalä: E Gebauchwage, de kose, ka 48 Moasae zu je 74.- abbezahl wede. Fage: we hoch s de Jaheszssaz (omelle Zssaz, effekve Zssaz be desem Zahlugsaageme? Lösug zwe Sche:. Sch: Beechug des Zssazes bezoge auf de eepeode ( Moa mhlfe de Fuko ZINS; egb de (moalche Zssaz. (Moaszssaz:,7%. Sch: Beechug des omelle Zssazes aus de Fomel > el om /m om *,7% 3,4% sowe des effekve Zssazes aus de Fomel m ( eff el 37,7% - 5 -

26 Fazmahemak Fole zu Volesug Beechug de Laufze 7. ud 8. Fagesellug l l l l De Laufze wd glechfalls duch logahmee be gegebeem eebawe abgelee l l Beechug m EXCEL: Fuko ZZ Bespele: fazmahemak_übug.xls

27 Fazmahemak Fole zu Volesug.4 Ewge ee Ewge ee sd Zahlugssöme, de uedlch lage fleße. W beache de efache Sadadfall: glechblebede achschüssge jählche Zahluge m jählche Vezsug. Edwe ee ewge ee s uedlch goß (selbs we kee Zse veeche wede. Bawe ee ewge ee s edlch, we m posve Zssäze vezs wd. De Bawe ee edlche ee s, we w wsse Um de Bawe ee ewge achschüssge ee zu beeche, lasse w gehe lm ud ehale m de ökoomsch svolle Voaussezug > (> > > lm fü de eebawe ee achschüssge ee.

28 Fazmahemak Fole zu Volesug Ewge ee komme de Paxs sele vo. Se dee jedoch zu efache ud schelle (äheugswese Schäzug vo ee m lage Laufze. Bespel: ee Büommoble ebg jählch ee Neoeag vo 7..- Was s de We dese Immoble be eem ageommee Zssaz vo 6% (8%; %? fazmahemak_übug.xls Fage: we goß s de Fehle de Baweschäzug Abhäggke vo de Laufze? Sehe fazmahemak_übug.xls Bespel: de heoesche Defo des Eheswees ees Gudsückes laue: de Eheswe epäsee ee Eagswe, de dem 8-fache eeag ees Beebes m elohe femde Abeskäfe be osüblche ud achhalge Bewschafug espch. Fage: We hoch s de Vezsug ue de Aahme ee ubeschäke Bewschafugsmöglchke des Gudsücks? (5,56% We hoch s de Vezsug ue de Aahme ee Bewschafugsmöglchke des Gudsücks vo 5 Jahe? (5,9% - 8 -

29 Fazmahemak Fole zu Volesug.5 Veädelche ee... egelmäßg wedekehede Zahluge, de m Zeablauf schwake. Beache jählche Zahluge m jählche Vezsug. De Veädeug ka egelmäßg se, d. h. eem fukoale Zusammehag folge we z. B. (,, 4, 8,..., (,, 3, 4,... ode egellos se, we z. B. (, 4, 3, 6, 7,,

30 Fazmahemak Fole zu Volesug Sch egellos ädede ee Fü Edwebeechug wede m Weselche u de oosäde m Zeablauf vefolg achdem gl:. ud. usw. ka ma de leze Zele obe auch so schebe: (..... ode duch Heaushebe vo eeedwe, Ädeug de ehefolge ud Vewedug des Summeopeaos:.

31 Fazmahemak Fole zu Volesug Duch -peodges Abzse gelag ma vom eeedwe zum eebawe ud ma ehäl. Beechug m EXCEL: eebawe m Fuko NBW; eeedwe m aufgezsem NBW Bespel: fazmahemak_übug.xls Be gegebeem Bawe bzw. Edwe ka fü ee sch egellos ädede ee de Zssaz edeug beeche wede. Fü >3 ka de Fomel fü Bawe bzw. Edwe ch explz ach bzw. aufgelös wede, dahe wd we.3.3 das Newovefahe zu Auffdug vo vewede

32 Fazmahemak Fole zu Volesug.5. Sch egelmäßg ädede ee... äde sch ach eem bekae fukoale Zusammehag. Besodes wchg sd hebe de ahmesch foscheede (ee seg jählch um besmme Beag ud de geomesch foscheede (ee seg jählch um besmme Pozesaz ee..5.. Ahmesch foscheede ee... ezele eezahluge blde ee ahmesche Folge, d.h. de ee seg jählch um ee fxe Beag. d Dahe egb sch d 3 d d d ( d De eezahlug zum Zepuk s dahe ( d

33 Fazmahemak Fole zu Volesug Edwe- ud Bawebeechug De Edwe ee solche ee ehäl ma duch Eseze dese Fomel de Edwefomel ee sch egellos ädede ee. ( d (. Dese Summe läß sch de beuemee Ausduck umfome d. De eebawe s wede das Egebs vo -peodgem Abzse d. Bespele: fazmahemak_übug.xls (sehe sbesodee: veefache Beechug mhlfe de Fuko NBW! Beechug de ee Sowohl Bawe- als auch Edweglech lasse sch poblemlos be bekaem d auflöse.

34 Fazmahemak Fole zu Volesug Zssaz- ud Laufzebeechug De Zssaz- sowe de Laufze-Beechug s schwege, de Bawe- ud Edweglechug köe ch explz ach bzw. aufgelös wede. Wede wd auf das Newovefahe zuückgegffe. Ausgehed vo eem geschäze bzw. wd eav ee Lösug fü f(, gesuch m d f, ( ud ( ( ud ( ( k k k k k k k k f f f f Um de Zssaz zu beeche wd de Ableug ach beög d f (. Um de Laufze zu beeche wd de Ableug ach beög d d f l (. Bespel: Laufzebeechug mhlfe des Newo-Vefahes (fazmahemak_übug.xls: Bla: Newo

35 Fazmahemak Fole zu Volesug Wede Laufze ud Zssaz aus dem eebawe beeche, wd de Nullselle bzgl. bzw. de Fomel d f, ( gesuch. Es wede de Ableuge ach ud geblde. d f ( ( d d d f l (..5.. Geomesch foscheede ee... ezele eezahluge blde ee geomesch Folge, d.h. de ee seg jählch um ee fxe Pozesaz. g Also: 3 g g g g g De eezahlug zum Zepuk s dahe g.

36 Fazmahemak Fole zu Volesug Edwe- ud Bawebeechug De Edwe ee solche ee ehäl ma duch Eseze de Edwefomel ee sch egellos ädede ee g. Dese Summe läß sch beueme schebe als. g g (we g (we g. De Bawefomel folg efach duch -peodges Abzse: g (we ( g g (we g. Bespele: fazmahemak_übug.xls Beechug de ee Sowohl Bawe- als auch Edweglech lasse sch poblemlos be bekaem g auflöse

37 Fazmahemak Fole zu Volesug Zssaz- ud Laufzebeechug Be de Zssaz- sowe de Laufze-Beechug s wede auf e Näheugsvefahe (Newo-Vefahe zuückzugefe. Be bekaem Edwe: g g f, ( g g g f ( g g g f l l ( Be bekaem Bawe: ( g g f, ( ( g g g g f ( ( ( g g g f l l (

38 Fazmahemak Fole zu Volesug 3 lgugsechug 3. Gudbegffe ud Gudglechuge de lgugsechug Be edveäge köe ueschedlchse ückzahlugsmodaläe veeba wede. De bede bekaese Sadads sd: - aelgug ud - Auäelgug Aahme: - Schulde lese Zahluge jewels am Jahesede - Zse wede jählch achschüssg veeche - Zs- ud lgugsem smme übee Symbole: A : Auä m Zepuk : Schuldbeag m Zepuk ( uspüglche Schuld : Zssaz p.a. : Laufze : lgugsae m Zepuk Z : Zsbeag m Zepuk : Achug: We de obge Aahme gele, so bedeue de Zedzeug ( jewels das Ede de Peode!

39 Fazmahemak Fole zu Volesug aelgug: De lgug efolg glechblebede ae Auäelgug: De Schulde lese Auäe glechblebede Höhe A A A A Gesuch: - De Höhe de Zahluge zu de jewelge Zepuke (Peode - De Zelegug de Zahluge he Besadele - De esschuld des Schuldes zu de jewelge Zepuke (Peode

40 Fazmahemak Fole zu Volesug Ve Defosglechuge (Gudglechuge: Be de geae Sadadbedguge beuh de lgugsechug auf ve efache Defosglechuge (auch: Gudglechuge, m Folgede abgeküz: GG. GG: Jede Auä sez sch aus Zsbeag ud lgugsae zusamme. A Z GG: De Schuldbeag (zum Zepuk egb sch duch Abzug de lgugsae vom Schuldbeag des Vojahes (Zepuk -. GG3: De Summe alle lgugsbeäge s glech de uspüglche Schuld. GG4: De jewelge Zsbeag (zum Zepuk ehäl ma duch Awedug des Zssazes auf de Schuldbeag des Vojahes (-. Z Sd, ud de lgugsdaue gegebe, so s de - 4 -

41 Fazmahemak Fole zu Volesug ückzahlugspla ode lgugspla aus dese Agabe alle Deals ableba. Aus de ve Gudglechuge ka ee füfe GG abgelee wede (de jedoch e Egebs de adee Gudglechuge s: GG5: De uspüglche Schuldsumme s glech dem Bawe de Auäe A ( - 4 -

42 Fazmahemak Fole zu Volesug 3. aelgug Is defe duch lgugsae glechblebede Höhe Um ee vollsädge lgugspla aufzuselle wd zwe Sche vogegage 3.. Beechug de lgugsae Aus GG3 folg, dahe egb sch de lgugsae :. 3.. Beechug des Zsbeags, de Auä ud de esschuld (fü jedes Jah Fü köe Zsbeag Z, Auä A ud esschuld m Hlfe de GG efach beeche wede. De espechede Wee fü de folgede Jahe köe eav abgelee wede

43 Fazmahemak Fole zu Volesug Bespel: E ed übe 3. zu 7 % Zs wd gewäh. E wd übe 8 Jahe glechblebede ae gelg. We laue de lgugspla. De jählche lgugsae beläuf sch auf 3./ M Hlfe de GG 4 ehäl ma de Zsbeag: Z * 3. *,7. M Hlfe de GG ehäl ma de Auä: A Z M Hlfe de GG ehäl ma de esschuld: Ieav köe sämlche Wee fü jedes Jah beeche wede ud ma ehäl schleßlch de vollsädge lgugspla. ( Z( ( A(

44 Fazmahemak Fole zu Volesug Aleav wede Fomel abgelee, m Hlfe dee zu jedem Zepuk explz de gefage Wee beeche wede köe. Zues wd de esschuld zum Zepuk emel. 3 3 Wege. gl auch. De Zsbeag zum Zepuk s Z. ud de Auä zum Zepuk s Z A.

45 Fazmahemak Fole zu Volesug 3.3 Auäelgug Is defe duch Auäe glechblebede Höhe A A A A Um ee vollsädge lgugspla aufzuselle wd wede zwe Sche vogegage 3.3. Beechug de Auä Aus GG 5 ehäl ma lech ee Fomel zu Beechug de jählche Auäe. A A ( ( ode (m Hlfe de Summefomel de geomesche ehe A (Wedeholug: eeechug eehöhe be gegebeem Bawe Mhlfe EXCEL: Fuko MZ

46 Fazmahemak Fole zu Volesug 3.3. Beechug des Zsbeags, de lgugsae ud de esschuld (fü jedes Jah Fü wede Zsbeag Z, lgugsae ud esschuld m Hlfe de GG beeche. De espechede Wee fü de folgede Jahe köe wede eav abgelee wede. Bespel: E ed übe 3. zu 7 % Zs wd gewäh. E wd übe 8 Jahe glechblebede Auäe gelg. De jählche Auä beäg beläuf sch auf A (,7*,7 8 /(,7 8 -* GG4: Z * 3. *,7. GG: A -Z GG: Ieav egb sch de vollsädge lgugspla. ( Z( ( A(

47 Fazmahemak Fole zu Volesug Übugsbespele:..\fazmahemak uebuge\ueb3.xls fazmahemak_übug.xls

48 Fazmahemak Fole zu Volesug 3.4 Uepeodsche lgug Weche Zspeode ud Absad zwsche zwe Auäezahluge (Auäepeode voeade ab, so köe Fälle ueschede wede, dass de Zspeode e gazzahlges Velfaches de Auäepeode s ode umgekeh. I de wschaflche Paxs efolg abe zumdes ee Zahlug je Zspeode, sodass w us auf dese Fall beschäke: De Zspeode ka mehee Auäezahluge ehale, se s e gazzahlges Velfaches de Auäepeode. De häufgse Fall s de, dass ma de Jaheszssaz (omelle Zssaz ke ud uejähge lgugszahluge (z.b. moalche Zahluge zu emel ha. Dazu s es owedg, de zum Jaheszssaz kofome uejähge Zssaz zu emel ud m desem da de lgugspla zu eselle. Bespele: fazmahemak_übug.xls

49 Fazmahemak Fole zu Volesug Beechuge ohe lgugspla fü de Fall de Auäelgug Es köe Fomel fü de Auäelgug abgelee wede, m Hlfe dee zu jedem Zepuk explz de gefage Wee beeche wede köe, ohe de gaze lgugspla auszueche. W bege m de Ableug ee Fomel fü de lgugsae. Z Z A A ( Be gegebeem ehäl ma ( Z A.

50 Fazmahemak Fole zu Volesug Dahe ehäl ma de Zsbeag Z A Z ( Z. Um de esschuld abzulee, geh ma vo GG aus.....

Finanzmathematik II: Barwert- und Endwertrechnung

Finanzmathematik II: Barwert- und Endwertrechnung D. habl. Bukhad Uech Beufsakademe Thüge Saalche Sudeakademe Sudeabelug Eseach Sudebeech Wschaf Wschafsmahemak Wesemese 004/0 Fazmahemak II: Bawe- ud Edweechug. Bawee ud Edwee vo Zahlugsehe. Effekve Jaheszssaz

Mehr

b) Rentendauer Anzahl der Rentenzahlungen 1) endliche Renten 2) ewige Renten (z.b. Verpachtung an Verpächter bzw. seinen Rechtsnachfolgern)

b) Rentendauer Anzahl der Rentenzahlungen 1) endliche Renten 2) ewige Renten (z.b. Verpachtung an Verpächter bzw. seinen Rechtsnachfolgern) HTL Jebach. eeechug Maheak Sask.. Gudbegffe ee = egeläßg wedekehede Zahlug 4 weselche Mekale ee ee a) eehöhe ) glechblebede ee ) veädelche ee a) egeläßg (z.b. Idex-ageaß) ) egellos b) eedaue Azahl de eezahluge

Mehr

Ein Kredit von 350.000 soll mit 10% p.a. verzinst werden. Folgende Tilgungen sind vereinbart:

Ein Kredit von 350.000 soll mit 10% p.a. verzinst werden. Folgende Tilgungen sind vereinbart: E. Tlgugsechuge Aufgabe E Ked vo 350.000 soll 0% p.a. vezs wede. Folgede Tlguge sd veeba: Ede Jah : 70.000 Ede Jah : 63.000 Ede Jah 6:.500 Ede Jah 7: Reslgug. A Ede des 3. ud 5. Jahes efolge keele Zahluge

Mehr

n 4 Dr. A. Brink Dr. A. Brink 1

n 4 Dr. A. Brink Dr. A. Brink 1 E. Tlgugsechuge Aufgabe E/3 E Ked ee chuldsue vo. s übe Jahe ach de Mehode de quaalswese-achschüssge Auäelgug zuückzuzahle. Eel e de Jahesauä sowe de Rückzahlugsae ud eselle e ee Fazpla fü ee Jaheszssaz

Mehr

Statistik für Ingenieure (IAM) Version 3.0/21.07.2004

Statistik für Ingenieure (IAM) Version 3.0/21.07.2004 Stattk fü Igeeue (IAM) Veo 74 Vaazaalye Mt de efache Vaazaalye (ANOVA Aaly of Vaace) wd de Hypothee gepüft, ob de Mttelwete zwee ode mehee Stchpobe detch d, de au omaletelte Gudgeamthete gezoge wede, de

Mehr

Übungsaufgaben zur Finanzmathematik - Lösungen

Übungsaufgaben zur Finanzmathematik - Lösungen Wshfsmhemk II Übugsufgbe zu Fzmhemk - Lösuge. Ee Bk lok m dem Agebo " W vedoppel h pl Jhe!! ". ) Welhe Vezsug bee Ihe de Bk? ( ) Edkpl od. Ede : Lufze od. Läge des Algezeumes Zse " Zseszsehug" z. B.: (

Mehr

1.1. Jährliche Rentenzahlungen 1.1.1. Vorschüssige Rentenzahlungen. 1.1. Jährliche Rentenzahlungen 1.1.1. Vorschüssige Rentenzahlungen

1.1. Jährliche Rentenzahlungen 1.1.1. Vorschüssige Rentenzahlungen. 1.1. Jährliche Rentenzahlungen 1.1.1. Vorschüssige Rentenzahlungen .. Jährlche Retezahluge... Vorschüssge Retezahluge Ausgagspukt: Über ee edlche Zetraum wrd aus eem Kaptal (Retebarwert v, ), das zseszslch agelegt st, jewels zu Beg ees Jahres ee bestmmte Reterate ř gezahlt

Mehr

Einführende Übersicht zu den erzeugenden Funktionen

Einführende Übersicht zu den erzeugenden Funktionen Pof. D. Pee vo de Lppe vesä Dusbug-Esse, Campus Esse Efühede Übesch zu de ezeugede Fuoe (pobably, mome ec. geeag fucos. Fuoe vo ufallsvaable Is ee V, da s auch ee Fuo g (, ( - μ, e ode ee V ud ha dam ee

Mehr

Festverzinsliche Wertpapiere. Kurse und Renditen bei ganzzahligen Restlaufzeiten

Festverzinsliche Wertpapiere. Kurse und Renditen bei ganzzahligen Restlaufzeiten Festverzslche Wertaere Kurse ud Redte be gazzahlge Restlaufzete Glederug. Rückblck: Grudlage der Kursrechug ud Redteermttlug 2. Ausgagsstuato 3. Herletug der Formel 4. Abhäggket vom Marktzsveau 5. Übugsaufgabe

Mehr

Das Verfahren von Godunov. Seminar Numerik 25.11.2010 Anja Bettendorf

Das Verfahren von Godunov. Seminar Numerik 25.11.2010 Anja Bettendorf Das Verfahre vo Goduov Semar Numerk 5..00 Aja Beedorf Das Verfahre vo Goduov Übersch Goduov - Goduovs Verfahre für Leare Syseme Aweduge & Folgeruge aus Goduovs Verfahre - De Numersche Fluss-Fuko m Goduov

Mehr

Formelsammlung Finanzmanagement

Formelsammlung Finanzmanagement UNIERSIÄ REGENSBURG Lehsuhl fü Beebswschafslehe, sbesodee Fazdeslesuge UNI.-PROF. R. LUS RÖER Uvesässaße 3, 9353 Regesbug, el. (94) 943-73 Fomelsammlug Fazmaageme e Symbol espch de de jewelge easalug vewedee

Mehr

2. Arbeitsgemeinschaft (11.11.2002)

2. Arbeitsgemeinschaft (11.11.2002) Mat T. Kocbk G Fazeugs- & Ivesttostheoe Veastaltug m WS / Studet d. Wtschatswsseschat. betsgemeschat (..). Fshe-Sepaato Das Fshe-Sepaatostheoem sagt aus, daß ute bestmmte ahme heutge ud mogge Kosum substtueba

Mehr

Oesterreichische Kontrollbank AG. Pensionskassen. Performanceberechnung Asset Allocation. Berechnungsmethoden

Oesterreichische Kontrollbank AG. Pensionskassen. Performanceberechnung Asset Allocation. Berechnungsmethoden Oeserrechsche Korollbak AG esoskasse erformaceberechug Asse Allocao Berechugsmehode Jul 200 Ihal erformaceberechug der OeKB...3 2 erformace...3 2. Defo der erformace...3 2.2 Berechugsmehode...4 2.3 Formel...4

Mehr

Quantitative BWL 2. Teil: Finanzwirtschaft

Quantitative BWL 2. Teil: Finanzwirtschaft Quattatve BWL. el: Fazwtschaft Mag. oáš Sedlačk Lehstuhl fü Fazdestlestuge Uvestät We Quattatve BWL: Fazwtschaft Ogasatosches Isgesat wd es 6 ee gebe (5 Ehete + Klausu Klausu fdet a D 7. Jaua 009 statt

Mehr

7. Ströme auf differenzierbaren Mannigfaltigkeiten

7. Ströme auf differenzierbaren Mannigfaltigkeiten 7 Söme auf ffeezebae agfalgee Defo 7 Es se Ξ ( e -Fome aus Ω (, e ee ompae Täge besze E -Som s e Eleme es Dualaumes vo Ξ ( W seze ( Ξ ( = : ( Ξ ( Bemeug Wll ma Ξ ( opologsee, so s es we folg möglch: Ee

Mehr

Entladung Wanderung Entladung Wanderung H + --- Q -t - F OH - - F. Q --- +t - F

Entladung Wanderung Entladung Wanderung H + --- Q -t - F OH - - F. Q --- +t - F B - - Überführgszahle d Wadergsgeschwdgke fgabe: Besmmg der orfsche Überführgszahle vo - d O - -oe 0N O oder vo 2 - d SO 4 -oe 0N 2SO 4 d Berechg hrer oeäqvalelefähgkee 2 Besmmg der Wadergsgeschwdgkee

Mehr

entweder die saldierten Ein- und Auszahlungen (Zeile 3) abzinsen (diskontieren) [Zeile 4],

entweder die saldierten Ein- und Auszahlungen (Zeile 3) abzinsen (diskontieren) [Zeile 4], Mat T. Kocybk. Kolloq. Aufgabe I ud I Fazeug ud Ivestto Studet d. Wtschaftswsseschaft I : a) Kaptalwet ee Ivestto t Bawet 8% Auszahluge -.8, -., -., -7,88 Ezahluge., 8.,, EZÜ s -.8,.,., 8, Bawete -.8,.8,8.7,8

Mehr

Formelsammlung für die Lehrveranstaltung Wirtschaftsmathematik / Statistik

Formelsammlung für die Lehrveranstaltung Wirtschaftsmathematik / Statistik Fomelsammlug tschaftsmathemat / Statst Fomelsammlug fü de Lehveastaltug tschaftsmathemat / Statst zugelasse fü de Klausue zu tschaftsmathemat ud Statst de Studegäge de Techsche Betebswtschaft Veso vom

Mehr

Formelsammlung Finanzmathematik

Formelsammlung Finanzmathematik ZÜHE HOHSHULE WINTETHU (ZHW) INSTITUT BNING & FINNE Fomelsammlug Fazmahema [ ] [ ] (X,Y) (x E x ) * (y E y ) D π V() m m m m m. Zsfome.... eefome... 3. Veschuldugsfome...4 4. useche...6 5. ede vo fesvezslche

Mehr

Induktive Statistik. Statistik-Kurs

Induktive Statistik. Statistik-Kurs Idukve Sask Deskrve Sask Sask-Kurs Idukve Sask Im Allgemee dee Idexzahle dazu Aussage über Grue verschedeer aber ählcher Merkmale zu mache. I de Wrschafswsseschafe werde m Idexzahle Verhälsse zwsche eem

Mehr

= T. 1.1. Jährliche Ratentilgung. 1.1. Jährliche Ratentilgung. Ausgangspunkt: Beispiel:

= T. 1.1. Jährliche Ratentilgung. 1.1. Jährliche Ratentilgung. Ausgangspunkt: Beispiel: E Tilgugsrechug.. Jährliche Raeilgug Ausgagspuk: Bei Raeilgug wird die chuldsumme (Newer des Kredis [Aleihe, Hypohek, Darleh]) i gleiche Teilberäge T geilg. Die Tilgugsrae läss sich ermiel als: T =.. Jährliche

Mehr

Geometrisches Mittel und durchschnittliche Wachstumsraten

Geometrisches Mittel und durchschnittliche Wachstumsraten Dpl.-Kaufm. Wolfgag Schmtt Aus meer Skrpterehe: " Kee Agst vor... " Ausgewählte Theme der deskrptve Statstk Geometrsches Mttel ud durchschttlche Wachstumsrate Modellaufgabe Übuge Lösuge www.f-lere.de Geometrsches

Mehr

Sitzplatzreservierungsproblem

Sitzplatzreservierungsproblem tzplatzreserverugsproblem Be vele Zugsysteme Europa müsse Passagere mt hrem Zugtcet ee tzplatzreserverug aufe. Da das Tcetsystem Kude ee ezele Platz zuwese muss, we dese e Tcet aufe, ohe zu wsse, welche

Mehr

WIB 2 Mathematik und Statistik Formelsammlung. Z Menge der ganzen Zahlen {...,-3,-2,-1,0,1,2,3,...}

WIB 2 Mathematik und Statistik Formelsammlung. Z Menge der ganzen Zahlen {...,-3,-2,-1,0,1,2,3,...} 1 Allgeme Geometrsche Rehe: q t = 1 q1 t=0 1 q Mtterachtsformel: ax 2 bxc=0 x 1/ 2 = b±b2 4ac 2a Bomsche Formel: 1. ab 2 =a 2 2abb 2 2. a b 2 =a 2 2abb 2 3. ab a b=a 2 b 2 Wurzel: ugerade 1 Ergebs gerade

Mehr

Unter einer Rente versteht man eine regelmässige und konstante Zahlung

Unter einer Rente versteht man eine regelmässige und konstante Zahlung 8 Aweduge aus der Fazmathematk Perodsche Zahluge: Rete ud Leasg Uter eer Rete versteht ma ee regelmässge ud kostate Zahlug Bespele: moatlche Krakekassepräme, moatlche Altersrete, perodsches Spare, verteljährlcher

Mehr

(Markowitz-Portfoliotheorie)

(Markowitz-Portfoliotheorie) Thema : ortfolo-selekto ud m-s-rzp (Markowtz-ortfolotheore) Beurtelugskrtere be quadratscher Nutzefukto: Beroull-rzp + quadratsche Nutzefukto Thema Höhekompoete: Erwartugswert µ Rskokompoete: Stadardabwechug

Mehr

Investmentfonds. Kennzahlenberechnung. Performance Risiko- und Ertragsanalyse, Risikokennzahlen

Investmentfonds. Kennzahlenberechnung. Performance Risiko- und Ertragsanalyse, Risikokennzahlen Ivestmetfods Kezahleberechug erformace Rsko- ud Ertragsaalyse, Rskokezahle Gültg ab 01.01.2007 Ihalt 1 erformace 4 1.1 Berechug der erformace über de gesamte Beobachtugzetraum (absolut)... 4 1.2 Aualserug

Mehr

Leistungsmessung im Drehstromnetz

Leistungsmessung im Drehstromnetz Labovesuch Lestungsmessung Mess- und Sensotechnk HTA Bel Lestungsmessung m Dehstomnetz Nomalewese st es ken allzu gosses Poblem, de Lestung m Glechstomkes zu messen. Im Wechselstomkes und nsbesondee n

Mehr

Musteraufgaben mit Lösungen zur Zinseszins- und Rentenrechnung

Musteraufgaben mit Lösungen zur Zinseszins- und Rentenrechnung Musteaufgabe mit Lösuge zu Ziseszis- ud Reteechug Dieses Dokumet ethält duchgeechete Musteaufgabe zu Ziseszis- ud Reteechug mit Lösuge, die ma mit eiem hadelsübliche Schultascheeche (mit LO- ud y x -Taste

Mehr

Deskriptive Statistik und moderne Datenanalyse

Deskriptive Statistik und moderne Datenanalyse homas Cleff Destve tatst ud modee Dateaalse Ee comutegestützte Efühug mt Ecel ud AA 0XX /. Auflage Fomelsammlug Cleff Destve tatst ud modee Dateaalse Gable Velag Wesbade 0XX GableL Zusatzfomatoe zu Mede

Mehr

Lösungen: 1. Übung zur Vorlesung Optoelektronik I

Lösungen: 1. Übung zur Vorlesung Optoelektronik I Geke/Lemme SS 4 Lösuge:. Übug u Volesug Optoelektok Augabe : Releo ud Bechug a Geläche (a De Ausbetug o elektomagetsche Welle wd duch de Mawell Glechuge ( bs (4 beschebe. t B& ( t J D& H ( t ρ D ( 3 B

Mehr

14. Folgen und Reihen, Grenzwerte

14. Folgen und Reihen, Grenzwerte 4. Folge ud Rehe, Grezwerte 4. Folge ud Rehe, Grezwerte 4. Ee Folge defere Defere de Folge (a ) Õ mt a =+: Eplzte Defto *+ a() Doe 3, falls = Rekursve Defto Defere de Folge (b ) Õ, b = : b + sost whe(=,

Mehr

Im Wöhlerdiagramm wird die Lebensdauer (Lastwechsel oder Laufzeit) eines Bauteils in Abhängigkeit von der Belastung dargestellt.

Im Wöhlerdiagramm wird die Lebensdauer (Lastwechsel oder Laufzeit) eines Bauteils in Abhängigkeit von der Belastung dargestellt. Webull & Wöhler 0 CRGRAPH Wöhlerdagramm Im Wöhlerdagramm wrd de Lebesdauer ( oder Laufzet) ees Bautels Abhägget vo der Belastug dargestellt. Kurzetfestget Beaspruchug Zetfestget auerfestget 0 5 3 4 6 0

Mehr

Grundlagen der Energietechnik Energiewirtschaft Kostenrechnung. Vorlesung EEG Grundlagen der Energietechnik

Grundlagen der Energietechnik Energiewirtschaft Kostenrechnung. Vorlesung EEG Grundlagen der Energietechnik Prof. Dr. Ig. Post Grudlage der Eergetechk Eergewrtschaft Kosterechug EEG. Vorlesug EEG Grudlage der Eergetechk De elektrsche Eergetechk st e sogeates klasssches Fach. Folglch st deses Fach vele detallert

Mehr

Multiple Regression (1) - Einführung I -

Multiple Regression (1) - Einführung I - Multple Regreo Eführug I Mt eem Korrelatokoeffzete ud der efache leare Regreo köe ur varate Zuammehäge zwche zwe Varale uterucht werde. Beutzt ma tatt dee mehrere Varale zur Vorherage, egt ma ch auf da

Mehr

Strittige Auffassungen zu Anforderungsprofil und Betriebsart bei der Neufassung der IEC 61508-3 und -7

Strittige Auffassungen zu Anforderungsprofil und Betriebsart bei der Neufassung der IEC 61508-3 und -7 Strtte Auffassue zu Aforderusrofl ud Betrebsart be der Neufassu der IEC 6508-3 ud -7 Vortra a der TU Brauschwe m November 205 vo Wolfa Ehreberer, Hochschule Fulda 7..205 Ehreberer, IEC 6508, Strtte Auffassue...

Mehr

Marketing- und Innovationsmanagement Herbstsemester 2013 - Übungsaufgaben Lesender: Prof. Dr. Andreas Fürst

Marketing- und Innovationsmanagement Herbstsemester 2013 - Übungsaufgaben Lesender: Prof. Dr. Andreas Fürst Marketg- ud Iovatosmaagemet Herbstsemester 2013 - Übugsaufgabe Leseder: Prof. Dr. Adreas Fürst Isttut für Marketg ud Uterehmesführug Abtelug Marketg Uverstät Ber Ihaltsverzechs 1 Eletug Allgemee Grudlage

Mehr

Bericht zur Prüfung im Oktober 2008 über Grundprinzipien der Versicherungs- und Finanzmathematik (Grundwissen)

Bericht zur Prüfung im Oktober 2008 über Grundprinzipien der Versicherungs- und Finanzmathematik (Grundwissen) Becht zu Püfug m Oktobe 008 übe Gudpzpe de Vescheugs- ud Fazmathematk (Gudwsse) Pete Albecht (Mahem) Am 7 Oktobe 008 wude zum dtte Mal ee Püfug m Fach Gudpzpe de Vescheugs- ud Fazmathematk ach PO III (Gudwsse

Mehr

Leitfaden zu den Indexkennzahlen der Deutschen Börse

Leitfaden zu den Indexkennzahlen der Deutschen Börse Letfade zu de Idexkezahle der Deutsche Börse Verso.5 Deutsche Börse AG Verso.5 Letfade zu de Idexkezahle der Deutsche Börse Page Allgemee Iformato Um de hohe Qualtät der vo der Deutsche Börse AG berechete

Mehr

2. Mittelwerte (Lageparameter)

2. Mittelwerte (Lageparameter) 2. Mttelwerte (Lageparameter) Bespele aus dem täglche Lebe Pro Hemspel hatte Borussa Dortmud der letzte Saso durchschttlch 7.2 Zuschauer. De deutsche Akte sd m Durchschtt um 0 Zähler gefalle. I Ide wurde

Mehr

Banken und Börsen, Kurs 41520 (Inhaltlicher Bezug: KE 4)

Banken und Börsen, Kurs 41520 (Inhaltlicher Bezug: KE 4) Lösugshiweise zu Eiseeabeit 2 zum Kus 452, ake u öse, WS 2/2 Lösugshiweise zu Eiseeabeit 2: WS 2/2 ake u öse, Kus 452 (Ihaltliche ezug: KE 4) alyse festvezisliche Wetpapiee 5 Pukte Vo Ihe ak wee Ihe ie

Mehr

Finanzmathematische Formeln und Tabellen

Finanzmathematische Formeln und Tabellen Jui 2008 Dipl.-Betriebswirt Riccardo Fischer Fiazmathematische Formel ud Tabelle Arbeitshilfe für Ausbildug, Studium ud Prüfug im Fach Fiaz- ud Ivestitiosrechug Dieses Werk, eischließlich aller seier Teile,

Mehr

Bogenlängen. Beispiele: Die Länge eines Grafen (Bogenlänge) einer Funktion f über [ a ; b ] läßt sich berechnen mit der Formel :

Bogenlängen. Beispiele: Die Länge eines Grafen (Bogenlänge) einer Funktion f über [ a ; b ] läßt sich berechnen mit der Formel : Bogeläge De Läge ees Gre Bogeläge eer Fuko üer [ ; ] läß sch ereche m der Formel : l ' d Des ühr de mese Fälle u komplzere Iegrde, de sch häug ur äherugswese ereche lsse. Bespele: De Keele m h, e e - h

Mehr

AG Konstruktion KONSTRUKTION 2. Planetengetriebe (Umlaufgetriebe) Skript. TU Berlin, AG Konstruktion

AG Konstruktion KONSTRUKTION 2. Planetengetriebe (Umlaufgetriebe) Skript. TU Berlin, AG Konstruktion AG Kstrut KONTRUKTION Plaetegetrebe (Umlaufgetrebe) rpt TU Berl, AG Kstrut Plaetegetrebe Vrtele Plaetegetrebe: e Achsversatz z.t. sehr grße Über-/Utersetzuge möglch grße Tragraft guter Wrugsgrad Rhlff

Mehr

Tutorium Investition & Finanzierung Tutorium 1: Kostenvergleichs und Gewinnvergleichsrechnung

Tutorium Investition & Finanzierung Tutorium 1: Kostenvergleichs und Gewinnvergleichsrechnung Fachhochschule Schmalkalde Fakulä Iformak Professur Wrschafsformak, sb. Mulmeda Markeg Prof. Dr. rer. pol. Thomas Urba Tuorum Iveso & Fazerug Tuorum : oseverglechs ud Gewverglechsrechug T : Der Tu Fru

Mehr

= 0 i n S ( ) ) Aufgabe 2. Aufgabe 2. Aufgabe 2. Aufgabe 4. E. Tilgungsrechnungen. E. Tilgungsrechnungen

= 0 i n S ( ) ) Aufgabe 2. Aufgabe 2. Aufgabe 2. Aufgabe 4. E. Tilgungsrechnungen. E. Tilgungsrechnungen Aufgabe Ee chuld vo 4. se 5 Jahre m kosae Tlgugsrae zu lge; de Verzsug erfolge zu 7,5% p.a. a) Welche Zahluge sd sgesam zu lese? umme der Tlgugszahluge chuldsumme 4. Zszahluge: arhmesche Folge (Raeschuld)

Mehr

2. Diophantische Gleichungen

2. Diophantische Gleichungen 2. Diophatische Gleichuge [Teschl05, S. 91f] 2.1. Was ist eie diophatische Gleichug ud wozu braucht ma sie? Def D2-1: Eie diophatische Gleichug ist eie Polyomfuktio i x,y,z,, bei der als Lösuge ur gaze

Mehr

2. Die Elementarereignisse sind die Kombinationsmöglichkeiten von: Wappen = W und:

2. Die Elementarereignisse sind die Kombinationsmöglichkeiten von: Wappen = W und: 1 L - Hausaufgabe Nr. 55 Sotag, 1. Ju 2003 Ee Müze werde dremal geworfe. Was st das Zufallsexpermet, das Elemetareregs, das zusammegesetzte Eregs, der Eregsraum ud de Wahrschelchket? Lösugs kte.: 1 De

Mehr

Formelsammlung zur Zuverlässigkeitsberechnung

Formelsammlung zur Zuverlässigkeitsberechnung Formelsmmlug zur Zuverlässgetsberechug zusmmegestellt vo Tt Lge Fchhochschule Merseburg Fchberech Eletrotech Ihlt:. Zuverlässget vo Betrchtugsehete.... Zuverlässget elemetrer, chtreprerbrer ysteme... 3.

Mehr

Versicherungstechnik

Versicherungstechnik Operatios Research ud Wirtschaftsiformati Prof. Dr. P. Recht // Dipl.-Math. Rolf Wedt DOOR Versicherugstechi Übugsblatt 3 Abgabe bis zum Diestag, dem 03..205 um 0 Uhr im Kaste 9 Lösugsvorschlag: Vorbereituge

Mehr

1 Elementare Finanzmathematik

1 Elementare Finanzmathematik Elemetare Fazmathemat 4 Elemetare Fazmathemat Zel: Bewertug ud Verglech atueller ud zuüftger Geldströme. Determstsche Zahlugsströme Defto: E determstscher Zahlugsstrom st ee Futo Z: N R, de jedem Zetput

Mehr

2. Mittelwerte (Lageparameter)

2. Mittelwerte (Lageparameter) . Mttelwete (Lagepaamete) Bespele aus dem täglche Lebe Po Hemspel hatte Boussa Dotmud de letzte Saso duchschttlch 7. Zuschaue. De deutsche Akte sd m Duchschtt um 0 Zähle gefalle. I Ide wude de letzte 0

Mehr

Finanzmathematische Grundlagen zur Zins- und Rentenrechnung

Finanzmathematische Grundlagen zur Zins- und Rentenrechnung Fazmahemasche Grudlage zur Zs- ud Reerechug Fazmahemasche Grudlage zur Zs- ud Reerechug (Fassug - November 008) /3 Markus Scheche Emal: mal@markus-scheche.de Homepage: www.markus-scheche.de Fazmahemasche

Mehr

2. Mittelwerte (Lageparameter)

2. Mittelwerte (Lageparameter) 2. Mttelwete (Lagepaamete) Athmetsches Mttel Bespele aus dem täglche Lebe Po Hemspel hatte Boussa Dotmud de letzte Saso duchschttlch 74.624 Zuschaue. De deutsche Akte sd m Duchschtt um 0 Zähle gefalle.

Mehr

2 Integrierte Sicherheitstechnik

2 Integrierte Sicherheitstechnik Iegrere Scherhesechk Scherhesechsche Archekur o MOISAFE UCS..B 2 2 Iegrere Scherhesechk De acholged beschrebee Scherhesechk des MOISAFE UCS..B erüll olgede Scherhesaorderuge: Kaegore 4 ud erorace Leel

Mehr

Wärmedurchgang durch Rohrwände

Wärmedurchgang durch Rohrwände ämeuchgng uch Rohwäne δ - L Rohlänge Bl: Sonäe ämeleung uch ene enschchge zylnsche n Fü e ämeleung gl llgemen: λ x Fü ene ünne konzensche Schch es Rohes von e Dcke gl: &Q λ Fläche: f(): 2 π L (Mnelfläche)

Mehr

17. Kapitel: Die Investitionsplanung

17. Kapitel: Die Investitionsplanung ABWL 17. Kapiel: Die Ivesiiosplaug 1 17. Kapiel: Die Ivesiiosplaug Leifrage des Kapiels: Welche Type vo Ivesiiosobjeke gib es? Wie läss sich die Voreilhafigkei eies Ivesiiosobjeks fesselle? Wie ka aus

Mehr

Versicherungsmathematische Formeln und Sätze WS 2001/02

Versicherungsmathematische Formeln und Sätze WS 2001/02 Pof. D. Detma Pfefe Vescheugsmathematsche Fomel ud Stze WS 200/02 Zsechug effete Zssatz: totale Zsetag aus dem fagsaptal "" ehalb ees Jahes Bawet des ach eem Jah fllge Kaptals "" Edwet des ach eem Jah

Mehr

Investitionsund Finanzierungsplanung mittels Kapitalwertmethode, Interner Zinsfuß

Investitionsund Finanzierungsplanung mittels Kapitalwertmethode, Interner Zinsfuß Ivesiiosud Fiazierugsplaug miels Kapialwermehode, Ierer Zisfuß Bearbeie vo Fraka Frid, Chrisi Klegel WI. Aufgabe: Eie geplae Ivesiio mi Aschaffugsausgabe vo.,- läss jeweils zum Jahresede die folgede Eiahme

Mehr

4. Ratenmonotones Scheduling Rate-Monotonic Scheduling (LIU/LAYLAND 1973)

4. Ratenmonotones Scheduling Rate-Monotonic Scheduling (LIU/LAYLAND 1973) 4. Raenmonoones Schedulng Rae-Monoonc Schedulng (LIU/LAYLAND 973) 4.. Tasbeschrebung Tas Planungsenhe. Perodsche Folge von Jobs. T = {,..., n } Tasparameer Anforderungsze, Bereze (release me) Bearbeungs-,

Mehr

Funds Transfer Pricing. Daniel Schlotmann

Funds Transfer Pricing. Daniel Schlotmann Danel Schlotmann Fankfut, 8. Apl 2013 Defnton Lqudtät / Lqudtätssko Lqudtät Pesonen ode Untenehmen: snd lqude, wenn se he laufenden Zahlungsvepflchtungen jedezet efüllen können. Vemögensgegenstände: snd

Mehr

Grundgesetze der BOOLEschen Algebra und Rechenregeln

Grundgesetze der BOOLEschen Algebra und Rechenregeln 5... Grudgesetze der BOOLEsche Algebra ud Recheregel Auf de mathematsch korrekte Eführug der BOOLEsche Algebra ka ch verzchte, da das Ihrer Mathematkausbldug ausführlch behadelt wrd. Ich stelle Ihe zuächst

Mehr

Kapitelübersicht. Kapitel. Die Bewertung von Anleihen und Aktien. Bewertung von Anleihen und Aktien. einer Anleihe

Kapitelübersicht. Kapitel. Die Bewertung von Anleihen und Aktien. Bewertung von Anleihen und Aktien. einer Anleihe 5-0 5- Kapiel 5 Die Beweung von Anleihen und Akien Kapielübesich 5. Definiion und Beispiel eine Anleihe ( Bond ) 5. Beweung von Anleihen 5.3 Anleihenspezifika 5.4 De Bawe eine Akie 5.5 Paameeschäzungen

Mehr

Zahlensysteme. Dezimalsystem. Binär- oder Dualsystem. Hexadezimal- oder Sedezimalzahlen

Zahlensysteme. Dezimalsystem. Binär- oder Dualsystem. Hexadezimal- oder Sedezimalzahlen IT Zahlesysteme Zahledarstellug eem Stellewertcode (jede Stelle hat ee bestmmte Wert) Def. Code: Edeutge Abbldugsvorschrft für de Abbldug ees Zeche-Vorrates eem adere Zechevorrat. Dezmalsystem De Bass

Mehr

Erzeugen und Testen von Zufallszahlen

Erzeugen und Testen von Zufallszahlen Erzeuge ud Teste vo Zufallszahle Jürge Zumdck Eletug Ee Lergruppe wrd aufgefordert 00 Zufallszahle (0 oder ) ach folgede Methode zu erzeuge: De Hälfte der Gruppe beutzt a) ee Müze oder b) de Zufallszahlefukto

Mehr

Prof. Dr. Johann Graf Lambsdorff Universität Passau. Pflichtlektüre: WS 2007/08

Prof. Dr. Johann Graf Lambsdorff Universität Passau. Pflichtlektüre: WS 2007/08 y, s. y Pof. D. Johann Gaf Lambsdoff Unvestät Passau y* VI. Investton und Zns c* WS 2007/08 f(k) (n+δ)k Pflchtlektüe: Mankw, N. G. (2003), Macoeconomcs. 5. Aufl. S. 267-271. Wohltmann, H.-W. (2000), Gundzüge

Mehr

4. Auf welchen Betrag würde ein Kapital von 100,- anwachsen, wenn es bei jährlicher Verzinsung zu 6 % 30 Jahre lang auf Zinseszinsen steht.

4. Auf welchen Betrag würde ein Kapital von 100,- anwachsen, wenn es bei jährlicher Verzinsung zu 6 % 30 Jahre lang auf Zinseszinsen steht. Ziseszisechug. Auf welche Betag wächst ei Kapital vo K 0 bei jähliche Vezisug zu p % i Jahe a. a. K 0 5.200,- p 4 ½ % 6 Jahe b. K 0 3.250,- p 6 % 7 Jahe c. K 0 7.500,- p 5 ½ % 5 Jahe d. K 0 8.320,- p 5

Mehr

Innerbetriebliche Leistungsverrechnung

Innerbetriebliche Leistungsverrechnung Ierbetriebliche Leistugsverrechug I der Kostestellerechug bzw. im Betriebsabrechugsboge (BAB ist ach der Erfassug der primäre Kostestellekoste das Ziel, die sekudäre Kostestellekoste, also die Koste der

Mehr

5 Reproduktions- und Grenzwertsätze

5 Reproduktions- und Grenzwertsätze Reproduktos- ud Grezwertsätze Reproduktos- ud Grezwertsätze. Reproduktossätze Bespel 0: Der Aufzug eer Frma st zugelasse für Persoe bzw. 000 kg. Das Durchschttsgewcht der Agestellte der Frma st µ = 80

Mehr

3. Tilgungsrechnung. 3.1. Tilgungsarten

3. Tilgungsrechnung. 3.1. Tilgungsarten schreier@math.tu-freiberg.de 03731) 39 2261 3. Tilgugsrechug Die Tilgugsrechug beschäftigt sich mit der Rückzahlug vo Kredite, Darlehe ud Hypotheke. Dabei erwartet der Gläubiger, daß der Schulder seie

Mehr

( ) ( ) ( ) E ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) Def Erwartungswert. 1. Diskreter Fall X sei diskrete Zufallsgröße mit = { 1, x2,

( ) ( ) ( ) E ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) Def Erwartungswert. 1. Diskreter Fall X sei diskrete Zufallsgröße mit = { 1, x2, Def.. Erwarugswer. Dsreer Fall se dsree Zufallsgröße m = {, x, } p = P( = x ),( =,, ), so e ma µ = E = xp = de Erwarugswer vo, falls W x ud de Ezelwahrschelchee = x p

Mehr

3.2 Die Kennzeichnung von Partikeln 3.2.1 Partikelmerkmale

3.2 Die Kennzeichnung von Partikeln 3.2.1 Partikelmerkmale 3. De Kennzechnung von Patkeln 3..1 Patkelmekmale De Kennzechnung von Patkeln efolgt duch bestmmte, an dem Patkel mess bae und deses endeutg beschebende physka lsche Gößen (z.b. Masse, Volumen, chaaktestsche

Mehr

Wirtschaftswissenschaftliche Fakultät Lehrstuhl für Finanzwirtschaft und Bankbetriebslehre. Finanzmathematik. Formelübersichten.

Wirtschaftswissenschaftliche Fakultät Lehrstuhl für Finanzwirtschaft und Bankbetriebslehre. Finanzmathematik. Formelübersichten. MARTIN-LUTHER-UNIVERSITÄT HALLE-WITTENBERG Wrschafswsseschaflche Fakulä Lehrsuhl für Fazwrschaf ud Bakberebslehre Fazaheak Forelübersche Excel-Fukoe Zusaegesell vo Dr. Klaus Reger Halle 999 Verwedee Sybole

Mehr

Beispielklausur BWL B Teil Marketing. 45 Minuten Bearbeitungszeit

Beispielklausur BWL B Teil Marketing. 45 Minuten Bearbeitungszeit Bespelklausur BWLB TelMarketg 45MuteBearbetugszet BWLBBespelklausurTelMarketg Sete WchtgeHwese:. VOLLSTÄNDIGKEIT: PrüfeSeuverzüglch,obIhreKlausurvollstädgst(Aufgabe).. ABGABE: EsstdegesamteKlausurabzugebe.

Mehr

Lineare Algebra Formelsammlung

Lineare Algebra Formelsammlung ee Algeb Fomelsmmlug vo Gábo Zogg Fomelsmmlug ee Algeb Gábo Zogg. ee Glechugsssteme. Ds Guss'sche Elmtosvefhe Defto: Σ Sstem vo m Glechuge ud Ubekte Opetoe: - Vetusche vo Glechuge - Addee/Subthee ees Velfche

Mehr

Nachklausur - Analysis 1 - Lösungen

Nachklausur - Analysis 1 - Lösungen Prof. Dr. László Székelyhidi Aalysis I, WS 212 Nachklausur - Aalysis 1 - Lösuge Aufgabe 1 (Folge ud Grezwerte). (i) (1 Pukt) Gebe Sie die Defiitio des Häufugspuktes eier reelle Zahlefolge (a ) N. Lösug:

Mehr

Quellencodierung I: Redundanzreduktion, redundanzsparende Codes

Quellencodierung I: Redundanzreduktion, redundanzsparende Codes Quellecoderug I: Redudazredukto, redudazsparede Codes. Redudaz. Eführug. Defto der Redudaz. allgemee Redudazredukto. redudazsparede Codes. Coderug ach Shao. Coderug ach Fao. Coderug ach Huffma.4 Coderug

Mehr

Berechnung von Bilanzen chemischer Reaktionen mit Festwerten der Reaktionsfortschritte

Berechnung von Bilanzen chemischer Reaktionen mit Festwerten der Reaktionsfortschritte Beechug vo Blaze chemche Reatoe mt Fetwete de Reatofotchtte Ncht jedem Falle wd dem Ablauf ee chemche Reato da Glechgewcht zugude gelegt, ode e oll mt Fetwete de Reatofotchtte geechet wede. De a be Aahme

Mehr

( x) eine Funktion definiert, in der nur die i-te Komponente variabel ist. Folgende Schreibweisen werden aufgrund dieser Anmerkungen auch verwendet:

( x) eine Funktion definiert, in der nur die i-te Komponente variabel ist. Folgende Schreibweisen werden aufgrund dieser Anmerkungen auch verwendet: Pro. Dr. Fredel Bolle LS ür Volkswrtschatslehre sb. Wrtschatstheore (Mkroökoome) Vorlesug Mathematk - WS 008/009 4. Deretalrechug reeller Fuktoe IR IR (Karma, S. 00 06, dort glech ür IR IR m ) 4. Partelle

Mehr

Abschlussprüfung zum/zur Finanzplaner/in mit eidg. Fachausweis. Formelsammlung. Autor: Iwan Brot

Abschlussprüfung zum/zur Finanzplaner/in mit eidg. Fachausweis. Formelsammlung. Autor: Iwan Brot Abschlussprüfug zum/zur Fazplaer/ mt edg. Fachauswes Formelsammlug Autor: Iwa Brot Dese Formelsammlug wrd a de Ole- ud a de müdlche Prüfuge abgegebe sowet erforderlch. A der schrftlche Klausur (Ope-book-Prüfug)

Mehr

0 (Gl. 2.1) Frequenzgang eines dynamischen Mikrofons

0 (Gl. 2.1) Frequenzgang eines dynamischen Mikrofons equenzgng enes dynschen Mkofons Gegeben seen ds eleksche Eszschlbld des elekodynschen Mkofons und dessen elekoechnsche Wndleglechung (Gl. 3.1). ese zufolge s de Ausgngsspnnung dek on de Mebnschnelle bhängg:

Mehr

BERGISCHE UNIVERSITÄT WUPPERTAL FB B: SCHUMPETER SCHOOL OF BUSINESS AND ECONOMICS

BERGISCHE UNIVERSITÄT WUPPERTAL FB B: SCHUMPETER SCHOOL OF BUSINESS AND ECONOMICS Name: Vorame: Matrkel-Nr.: BERGISCHE UNIVERSITÄT WUPPERTAL FB B: SCHUMPETER SCHOOL OF BUSINESS AND ECONOMICS Itegrerter Studegag Wrtshaftswsseshaft Klausuraufgabe zur Hauptprüfug Prüfugsgebet: BWW 2.8

Mehr

Greifen an einer Masse mehrere Kräfte an, so gibt es zwei mögliche Fälle:

Greifen an einer Masse mehrere Kräfte an, so gibt es zwei mögliche Fälle: 4.3 Ado vo Käfte Gefe a ee Masse ehee Käfte a, so gbt es zwe öglche älle: We de vektoelle Sue de Käfte ull st, da vehat de Masse Ruhe ode gadlg glechföge Bewegug. 4 0 3 4 Wchtges Pzp de Statk 3 Veblebt

Mehr

Einführung in Moderne Portfolio-Theorie. Dr. Thorsten Oest Oktober 2002

Einführung in Moderne Portfolio-Theorie. Dr. Thorsten Oest Oktober 2002 Enfühung n Modene Potfolo-Theoe D. Thosten Oest Oktobe Enletung Übeblck Gundlegende Fage be Investtonen: We bestmmt sch ene optmale Statege fü ene Geldanlage?. endte und sko. Dvesfkaton 3. Enfühung n Modene

Mehr

Regressionsverfahren haben viele praktische Anwendungen. Die meisten Anwendungen fallen in eine der folgenden beiden Kategorien:

Regressionsverfahren haben viele praktische Anwendungen. Die meisten Anwendungen fallen in eine der folgenden beiden Kategorien: Regressoslse De Regressoslse st ee Slug vo sttstshe Alseverfhre. Zel e de häufgste egesetzte Alseverfhre st es Bezehuge zwshe eer hägge ud eer oder ehrere uhägge rle festzustelle. Se wrd sesodere verwedet

Mehr

Statistische Grundlagen Ein kurzer Überblick (diskret)

Statistische Grundlagen Ein kurzer Überblick (diskret) Prof. J.C. Jackwerth 1 Statstsche Grudlage E kurzer Überblck (dskret De wchtgste Begrffe ud Deftoe: 1 Erwartugswert Varaz / Stadardabwechug 3 Stchprobevaraz 4 Kovaraz 5 Korrelatoskoeffzet 6 Uabhäggket

Mehr

Physikalische Messungen sind immer fehlerbehaftet! Der wahre Wert ist nicht ermittelbar. Der wahre Wert x ist nicht identisch mit dem Mittelwert

Physikalische Messungen sind immer fehlerbehaftet! Der wahre Wert ist nicht ermittelbar. Der wahre Wert x ist nicht identisch mit dem Mittelwert Physkalsche Messuge sd mmer fehlerbehaftet! Der wahre Wert st cht ermttelbar. Der wahre Wert st cht detsch mt dem Mttelwert Der Wert legt mt eer gewsse Wahrschelchket (Kofdezahl bzw. Vertrauesveau %) m

Mehr

Inhalt der Vorlesung A1

Inhalt der Vorlesung A1 PHYSIK A S 03/4 Inhalt de Volesung A. Einfühung Methode de Physik Physikalische Gößen Übesicht übe die vogesehenen Theenbeeiche. Teilchen A. Einzelne Teilchen Bescheibung von Teilchenbewegung Kineatik:

Mehr

9. Berechnungen aus der Thermodynamik

9. Berechnungen aus der Thermodynamik 9. Berechuge aus der Thermodyamk 9. Wärmeübergag durch ebe Platte T T x δ dx Bld 9- Wärmeletug durch e Wadelemet Wedet ma de Glechug ach Fourer für de Wärmeletug auf ee Schcht der Wad mt der Dcke dx a,

Mehr

Interpolationspolynome

Interpolationspolynome Iterpolatospolyome Ac Gegebe sd +1 Stützstelle x 0 bs x zusamme mt hre Stützwerte y 0 bs y. Durch de Pukte ( x / y ) soll e Polyom p(x) -te Grades gelegt werde : p(x) = a 0 + a 1 x + a 2 x² + + a x = Das

Mehr

F 6-2 π. Seitenumbruch

F 6-2 π. Seitenumbruch 6 trebsauslegug Für dese ckelprozess üsse de otore so ausgelegt werde, dass dese Fahrbetreb cht überlastet werde. Herfür üsse de ezele asseträghetsoete [7] der Bautele (otor, etrebe, ckler ud Ulekrolle)

Mehr

Einführung Fehlerrechnung

Einführung Fehlerrechnung IV Eführug Fehlerrechug Fehlerrechuge werde durchgeführt, um de Vertraueswürdgket vo Meßergebsse beurtele zu köe. Uter dem Fehler eer Messug versteht ma de Abwechug ees Meßergebsses vom (grudsätzlch ubekate

Mehr

BINOMIALKOEFFIZIENTEN. Stochastik und ihre Didaktik Referentin: Iris Winkler 10.11.2008

BINOMIALKOEFFIZIENTEN. Stochastik und ihre Didaktik Referentin: Iris Winkler 10.11.2008 Stochasti ud ihre Didati Refereti: Iris Wiler 10.11.2008 Aufgabe: Führe Sie i der Seudarstufe II die Biomialoeffiziete als ombiatorisches Azahlproblem ei. Erarbeite Sie mit de Schülerie ud Schüler mithilfe

Mehr

6. Zusammenhangsmaße (Kovarianz und Korrelation)

6. Zusammenhangsmaße (Kovarianz und Korrelation) 6. Zuammehagmaße Kovaraz ud Korrelato Problemtellug: Bher: Ee Varable pro Merkmalträger, Stchprobe x,, x Geucht: Maße für Durchchtt, Streuug, uw. Jetzt: Zwe metrche! Varable pro Merkmalträger, Stchprobe

Mehr

Die Binomialverteilung als Wahrscheinlichkeitsverteilung für die Schadenversicherung

Die Binomialverteilung als Wahrscheinlichkeitsverteilung für die Schadenversicherung De Bomalvertelg al Wahrchelchketvertelg für de Schadevercherg Für da Modell eer Schadevercherg e gegebe: = Schade ee Verchergehmer, we der Schadefall etrtt w = Wahrchelchket dafür, da der Schadefall etrtt

Mehr

Ergebnis- und Ereignisräume

Ergebnis- und Ereignisräume I Ergebs- ud Eregsräume Zufallsexpermete Defto: E Expermet, welches belebg oft uter gleche Bedguge wederholbar st ud desse Ergebs cht mt Bestmmthet vorhergesagt werde ka (d.h. es gbt md. 2 Mgk.), heßt

Mehr

Kapitel XI. Funktionen mit mehreren Variablen

Kapitel XI. Funktionen mit mehreren Variablen Kaptel XI Fuktoe mt mehrere Varable D (Fuktoe vo uabhägge Varable Se R ud D( f R Ist jedem Vektor (Pukt (,,, D( f durch ee Vorschrft f ee reelle Zahl z = f (,,, zugeordet, so heßt f ee Fukto vo uabhägge

Mehr

Abschlussprüfung zum/zur Finanzplaner/in mit eidg. Fachausweis. Formelsammlung. Autor: Iwan Brot

Abschlussprüfung zum/zur Finanzplaner/in mit eidg. Fachausweis. Formelsammlung. Autor: Iwan Brot Abschlussprüfug zum/zur Fazplaer/ mt edg. Fachauswes Formelsammlug Autor: Iwa Brot Dese Formelsammlug wrd a de Prüfuge abgegebe sowet erforderlch. Stad 1. Jul 2010. Äderuge vorbehalte. Formelsammlug Fazplaer

Mehr

Tao De / Pan JiaWei. Ihrig/Pflaumer Finanzmathematik Oldenburg Verlag 1999 =7.173,55 DM. ges: A m, A v

Tao De / Pan JiaWei. Ihrig/Pflaumer Finanzmathematik Oldenburg Verlag 1999 =7.173,55 DM. ges: A m, A v Tao De / Pa JiaWei Ihrig/Pflaumer Fiazmathematik Oldeburg Verlag 1999 1..Ei Darlehe vo. DM soll moatlich mit 1% verzist ud i Jahre durch kostate Auitäte getilgt werde. Wie hoch sid a) die Moatsrate? b)

Mehr

Polygonalisierung einer Kugel. Verfahren für die Polygonalisierung einer Kugel. Eldar Sultanow, Universität Potsdam, sultanow@gmail.com.

Polygonalisierung einer Kugel. Verfahren für die Polygonalisierung einer Kugel. Eldar Sultanow, Universität Potsdam, sultanow@gmail.com. Verfahren für de Polygonalserung ener Kugel Eldar Sultanow, Unverstät Potsdam, sultanow@gmal.com Abstract Ene Kugel kann durch mathematsche Funktonen beschreben werden. Man sprcht n desem Falle von ener

Mehr